1. 1
Uzasadnienie
Ustawa z dnia 6 lipca 2016 r. o podatku od sprzedaży detalicznej (Dz. U. z 2018 r. poz.1325 i
2402) z dniem 1 września 2016 r. wprowadziła do polskiego systemu podatkowego nową
daninę – podatek od sprzedaży detalicznej.
Podatnikami są sprzedawcy detaliczni dokonujący sprzedaży towarów na rzecz konsumentów
(w lokalu oraz poza lokalem przedsiębiorstwa). Podatkowi nie podlega sprzedaż towarów
na odległość (sprzedaż przez internet).
Przedmiotem opodatkowania jest przychód ze sprzedaży detalicznej, który obejmuje kwoty
otrzymane przez podatnika z tytułu sprzedaży rzeczy ruchomych lub ich części na rzecz
konsumentów.
Kwota wolna od podatku została ustanowiona na poziomie 17 mln zł miesięcznie.
Podstawą opodatkowania jest osiągnięta w danym miesiącu nadwyżka przychodów
ze sprzedaży detalicznej ponad kwotę 17 mln zł.
Przewiduje się dwie stawki podatku. Stawka 0,8% jest stosowana do miesięcznego przychodu
ze sprzedaży detalicznej nieprzekraczającego kwoty 170 mln zł podstawy opodatkowania,
a stawką 1,4% jest opodatkowana nadwyżka podstawy opodatkowania ponad kwotę
170 mln zł.
W ustawie wprowadzono wyłączenia z opodatkowania sprzedaży detalicznej towarów takich
jak: refundowane leki, energia elektryczna, ciepło systemowe, gaz ziemny, gaz w butlach oraz
paliwa stałe (węgiel, koks).
Podatek od sprzedaży detalicznej stanowi koszt uzyskania przychodów w podatkach
dochodowych (PIT i CIT).
Podatnicy podatku od sprzedaży detalicznej, którzy osiągnęli w danym miesiącu przychód ze
sprzedaży detalicznej ponad kwotę 17 mln zł, są zobowiązani do składania deklaracji
podatkowej o wysokości podatku oraz obliczania i wpłacania podatku na rachunek urzędu
skarbowego za miesięczne okresy rozliczeniowe, w terminie do 25 dnia miesiąca następującego
po miesiącu, którego podatek dotyczy.
Podatek od sprzedaży detalicznej nie był jednak do tej pory pobierany.
Komisja Europejska (KE) decyzją z dnia 19 września 2016 r. (C(2016) 5596 final) wszczęła
postępowanie w sprawie pomocy państwa SA.44351(2016/EO) (Polska - Podatek od sprzedaży
detalicznej w Polsce), przewidziane w art. 108 ust. 2 TFUE oraz wydała nakaz zawieszenia
stosowania podatku na podstawie art. 13 ust. 1 rozporządzenia Rady (EU) 2015/1589. Według
wstępnej wówczas oceny Komisji progresywna stawka podatku nie była uzasadniona logiką
systemu podatkowego, stanowiła więc środek selektywny, uprzywilejowujący
przedsiębiorstwa o małych przychodach.
Aby zapobiec potencjalnym negatywnym konsekwencjom, tj. konieczności zwrotu pomocy
przez Skarb Państwa (pobranego od przedsiębiorców podatku od sprzedaży detalicznej) wraz
z odsetkami lub nakazania zapłaty podatku przedsiębiorcom, którzy tę pomoc uzyskali,
konieczne było podjęcie działań blokujących pobór podatku.
Zrealizowano je poprzez wydanie rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 18
października 2016 r. w sprawie zaniechania poboru podatku od sprzedaży detalicznej (Dz. U.
poz. 1723), skutkującego zaniechaniem poboru podatku od przychodów osiągniętych od
1 września 2016 r. do 31 grudnia 2016 r.
2. 2
Następnie ustawą z dnia 15 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o podatku od sprzedaży
detalicznej (Dz. U. poz. 2099) zawieszono stosowanie podatku w 2017 r.
W dniu 30 listopada 2016 r. Polska złożyła na decyzję KE z dnia 19 września 2016 r. skargę do
Sądu Unii Europejskiej (SUE), w której wniosła o stwierdzenie nieważności tej decyzji.
W dniu 30 czerwca 2017 r. Komisja Europejska podjęła ostateczną decyzję uznającą,
iż przepisy ustawy o podatku od sprzedaży detalicznej są niezgodne z regułami pomocy
publicznej, ze względu na zastosowane stawki progresywne, potwierdzając wcześniejszą ocenę
podatku jako środka pomocy, naruszającego art. 107 ust. 1 Traktatu (środek spełniający
warunki pomocy) i 108 ust. 3 Traktatu (brak zgłoszenia środka pomocy). W związku
z negatywną decyzją ostateczną Komisji, Polska wniosła 13 września 2017 r. skargę również
na tę decyzję.
W wyniku ostatecznej decyzji KE oraz zaskarżenia obu decyzji do SUE ustawa o podatku od
sprzedaży detalicznej zawieszana była jeszcze dwukrotnie:
- ustawą z dnia 12 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku od sprzedaży detalicznej
(Dz.U. z 2017 r. poz. 2178) - do końca 2018 r.,
- ustawą z dnia 22 listopada 2018 r. o zmianie ustawy o podatku od sprzedaży detalicznej (Dz.U.
z 2018 r. poz. 2402) - do końca 2019 r.
Skutkiem wyżej wskazanych zmian jest to, że przepisy ustawy o podatku od sprzedaży
detalicznej nie mają zastosowania do przychodów ze sprzedaży detalicznej osiągniętych do
dnia 31 grudnia 2019 r., a potencjalni podatnicy nie są zobowiązani do składania deklaracji
podatkowych o wysokości podatku oraz do obliczania i wpłacania podatku od sprzedaży
detalicznej do końca 2019 r.
Postępowanie przed SUE w połączonych sprawach sygn. T-83/16 i T-624/17 zostało
zakończone wyrokiem z dnia 16 maja 2019 r., w którym Sąd całkowicie podzielił stanowisko
Polski, i orzekł, że podatek od sprzedaży detalicznej nie stanowi pomocy państwa. Sąd
stwierdził nieważność zarówno wstępnej, jak i ostatecznej decyzji KE w sprawie podatku od
sprzedaży detalicznej, oraz obciążył KE wszystkimi kosztami poniesionymi przez RP
w związku z postępowaniem.
Wyrok SUE oznacza, że podatek od sprzedaży detalicznej może być pobierany, brak jest zatem
konieczności dalszego zawieszenia obowiązywania przepisów ustawy o podatku od sprzedaży
detalicznej.
Projektowana ustawa jest konsekwencją ww. wyroku SUE i przywraca stosowanie
od 1 września 2019 r. ustawy o podatku od sprzedaży detalicznej.
Ww. wyrok SUE jest nieprawomocny. Z uwagi na możliwość skorzystania przez KE z prawa
do złożenia odwołania od niego i na przebieg postępowania w drugiej instancji, zasadne jest
przedłużenie terminu wpłat podatku od sprzedaży detalicznej.
W projekcie przewiduje się, że w przypadku wniesienia odwołania od wyroku SUE z dnia 16
maja 2019 r. w sprawach połączonych T-836/16 i T-624/17, przedłuża się termin wpłaty
podatku - do 25 dnia miesiąca następującego po upływie 3 miesięcy od dnia uprawomocnienia
się ostatecznego rozstrzygnięcia w tych sprawach - za okres od 1 września 2019 r. do końca
miesiąca, w którym uprawomocniło się to orzeczenie.
W celu uniknięcia wątpliwości co do terminu, w którym podatek powinien być wpłacony w
razie wniesienia odwołania od wyroku SUE, proponuje się przepis, na mocy którego minister
właściwy do spraw finansów publicznych, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw
zagranicznych, ogłosi w Monitorze Polskim w drodze obwieszczenia informację o: wniesieniu
3. 3
odwołania od wyroku SUE z dnia 16 maja 2019 r. w połączonych sprawach sygn. T-83/16 i T-
624/17 oraz informację o dacie uprawomocnienia się orzeczenia SUE lub TSUE, w zależności
od przebiegu dalszego postępowania w sprawie.
Wskutek proponowanych zmian, zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od sprzedaży
detalicznej, podatnicy tego podatku będą obowiązani od dnia 1 września 2019 r. składać
właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego, deklaracje podatkowe o wysokości podatku
(PSD-1) - do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, którego będzie dotyczył podatek.
Podatnicy nie będą jednak zobowiązani do wpłacania podatku na rachunek właściwego urzędu
skarbowego za miesięczne okresy rozliczeniowe, w przypadku których przedłużone zostaną
terminy płatności. Zgodnie z projektowanymi przepisami podatnicy będą mieli obowiązek
zapłaty podatku w terminie zaproponowanym w art. 2 ust. 1 projektu. Natomiast w razie gdyby
odwołanie od wyroku SUE nie zostało wniesione, przedłużenie terminu zapłaty podatku nie
będzie stosowane; tak więc podatek za wrzesień 2019 r. byłby płatny w terminie do 25
października 2019 r.
Przewidziany termin wejścia w życie ustawy uzasadniony jest względami finansów
publicznych. Jednocześnie termin ten nie narusza praw podatników podatku od sprzedaży
detalicznej. Ustawa o podatku od sprzedaży detalicznej obowiązuje bowiem od 1 września
2016 r. Potencjalni podatnicy mają więc świadomość istnienia tej daniny, zaś kolejne okresy
zawieszenia poboru podatku były każdorazowo uzasadniane i warunkowane wynikiem
postępowania przed Sądem UE. Projektowana ustawa nie nakłada nowych obowiązków
na podatników podatku od sprzedaży detalicznej i nie zmienia zasad ustalania i poboru tego
podatku, wynikających z ustawy; projekt jedynie modyfikuje termin zawieszenia jej
obowiązywania. Ponadto wydłuża termin na zapłacenie podatku w przypadku gdy KE złoży
odwołanie od wyroku SUE, aby ułatwić podatnikom przygotowanie środków finansowych
niezbędnych do uregulowania należności. Zaproponowany korzystny dla podatników termin
zapłaty podatku ma na celu zmniejszenie dolegliwości, jaka związana będzie z jednorazową
zapłatą podatku za więcej niż jeden okres rozliczeniowy, w przypadku, gdyby KE skorzystała
z prawa do odwołania się od wyroku I instancji.
W związku z precedensowym w polskim prawie podatkowym przypadkiem, w którym nowo
wprowadzony podatek został zakwestionowany przez KE, a możliwość jego pobierania została
po blisko trzech latach od jego wprowadzenia potwierdzona przez Sąd UE, również
zaproponowane w projekcie ustawy rozwiązania mają charakter nadzwyczajny.
Utrata wpływów z podatku, jakie Polska mogłaby osiągnąć przez pobór podatku od 1 września
2016 r., i wyrok sądu unijnego, który przywrócił możliwość poboru podatku - z jednej strony,
oraz możliwość złożenia przez KE odwołania od wyroku i przebieg postępowania w II instancji
– z drugiej strony, uzasadniają trafność rozwiązań zaproponowanych w projekcie tj. naliczania
podatku z jednoczesnym przedłużeniem terminu jego płatności.
Projektowane rozwiązanie oznaczać będzie dodatkowe wpływy do budżetu państwa z tytułu
podatku od sprzedaży detalicznej za okres od września do grudnia 2019 roku w wysokości
530,2 mln zł, o ile zostanie utrzymane rozstrzygnięcie SUE.
Projekt zawiera również zmiany dostosowujące do zmian w ustawie o podatku od towarów i
usług wprowadzonych ustawą z dnia 15 marca 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów
i usług oraz ustawy - Prawo o miarach (Dz. U. poz. 675), która weszła w życie z dniem 1 maja
2019 r. W art. 3 pkt 2 przy definicji kasy rejestrującej wprowadza się ogólne odesłanie do
ustawy o podatku od towarów i usług w miejsce odesłania do art. 111 ust. 1 tej ustawy, bowiem
kasy są określane obecnie również przez inne przepisy tej ustawy. Zmieniona ustawa o podatku
od towarów i usług odeszła również od posługiwania się pojęciem obrotu ewidencjonowanego
przy użyciu kasy na rzecz sprzedaży, ponadto dodatkową podstawą zwolnienia z używania kas
4. 4
rejestrujących stał się po ww. zmianach również art. 145a ust. 17 ustawy o podatku od towarów
i usług. Stąd zmiany również w art. 6 ust. 3 ustawy o podatku od sprzedaży detalicznej.
Projekt nie wpływa na mikro, małe i większość średnich przedsiębiorstw, w rozumieniu ustawy
z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. poz. 646, z późn. zm.).
Projekt ustawy nie jest sprzeczny z prawem Unii Europejskiej.
Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia
prawa (Dz. U. z 2017 r. poz. 248) oraz § 4 i § 52 uchwały nr 190 Rady Ministrów z dnia 29
października 2013 r. – Regulamin pracy Rady Ministrów (M. P. poz. 1006, z późn. zm.), z
chwilą przekazania do uzgodnień z członkami Rady Ministrów projekt ustawy zostanie
udostępniony w Biuletynie Informacji Publicznej Rządowego Centrum Legislacji na stronie
podmiotowej Rządowego Centrum Legislacji, w serwisie Rządowy Proces Legislacyjny.
Projekt nie zawiera przepisów technicznych wymagających notyfikacji w rozumieniu
rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania
krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. poz. 2039, z późn. zm.) oraz
nie podlega notyfikacji na zasadach przewidzianych w tym rozporządzeniu.
Projekt ustawy nie wymaga przedstawienia właściwym instytucjom i organom Unii
Europejskiej, w tym Europejskiemu Bankowi Centralnemu, celem uzyskania opinii, dokonania
konsultacji albo uzgodnienia.
