Baglanma Tanımı ve Baglanma Çeşitleri
•Download as PPTX, PDF•
6 likes•204 views
Bağlanmanın tanımları, çocuklarda ve yetişkinlerde bağlanma çeşitleri, bağlanma ve cinsellik, bağlanma ve boşanma, evlilikte bağlanma gibi bir çok merak edilen konu ve daha fazlası için bizimle iletişime geçebilirsiniz
Recommended
Recommended
More Related Content
What's hot
What's hot (20)
Similar to Baglanma Tanımı ve Baglanma Çeşitleri
Similar to Baglanma Tanımı ve Baglanma Çeşitleri (20)
Baglanma Tanımı ve Baglanma Çeşitleri
- 1. ÇOCUKLUKTA BAĞLANMA STİLLERİNİN ROMANTİK İLİŞKİLERE YANSIMALARI Uzman Psikolog Şilan İMAL
- 2. SLAYT AKIŞI VE BAŞLIKLAR ⮚ JOHN BOWLBY ve BAĞLANMA ⮚ MARRY AİNSWORTH ve BAĞLANMA ⮚ YETİŞKİNKERDE BAĞLANMA STİLLERİ ⮚ BAĞLANMA ve EŞ SEÇİMİ ⮚ BAĞLANMA ve CİNSELLİK ⮚ BAĞLANMA ve BOŞANMA ⮚ BAĞLANMA KONUSUNDA YAPILAN ARAŞTIRMALAR ⮚ SONUÇLAR VE ÖNERİLER ⮚ KAYNAKLAR
- 3. ⮚ Bağlanma, bebeğin bakım vereniyle kurduğu fiziksel ve duygusal bağ olarak tanımlanmakta yanı sıra, erken dönemde bağlanmaya ilişkin deneyimlerin etkisinin ilerleyen gelişim evrelerinde de kendisini göstermesi nedeniyle yaşam boyu önemli bir kavram olarak görülmektedir. ⮚ Çalışmada, bağlanma kuramı, bağlanma kavramı ve özellikleri, bebeklik, ergenlik ve erişkinlik döneminde bağlanma, bağlanma ve romantik ilişkiler ile aile tutumunun gözden geçirilmesi amaçlanmaktadır.
- 4. JOHN BOWLBY VE BAĞLANMA ⮚ Bowlby ye (1969) bağlanmayı hayatta kalmak için gerçekleştirilen, ebeveynler başta olmak üzere hayattaki diğer önemli kişilerle kurulan duygusal bağ olarak tanımlanır. ⮚ İnsanlar doğuştan bağlanma içgüdüyle dünyaya gelir tıpkı diğer canlılar gibi, bu onların hayatta kalmasını sağlar. Bağlanmanın sağlıklı kurulması sonucunda keşif dönemi başlar.
- 5. ⮚ Bowlby (1969), bağlanmanın oluşumunda bakım veren tarafından gösterilen tutum ve davranışların bebeğin duygu ve bilişsel yapılanmasına zemin hazırladığını söylemektedir. Bunun yanında bebeğin yetişkinliğe geçiş evresinde kişilik oluşumunda ve insanlar arası iletişiminde değiştirilemeyen sonuçlara etkisi olduğunu belirtmektedir. Bağlanmadaki bilişsel ve duygusal yapılanma, ”içsel çalışan model” kavramıyla açıklanmaktadır. İçsel çalışan modelleri üç mekanizma içinde açıklanır: ⮚Benlik modeli; bireyin kendisine yönelik nasıl sevdiğine ve değer verildiğine yönelik düşüncelerini oluşturur. ⮚Başkaları modeli; bireyin çevresindeki insanların ihtiyaç halindeki ulaşılabilirlik düşüncelerini içerir. ⮚Bireyin insan ilişkilerinde nelerin değerli olduğu ve bu konuda oluşturduğu sınırları ve planları içerir.
- 6. MARRY AİNSWORTH VE BAĞLANMA Ainsworth, anne ve çocuk arasındaki ilişkileri gözlemlemiştir. Ganda Projesi: 1953-1955 yılları arasında Uganda’da 25 anneyi çocuklarıyla olan ilişkilerini gözlemlemiştir. Öğleden sonra 2 saat, toplam 7 ay sürmüştür. Gözlemle sonucunda annenin çocukla olan etkileşimlerinin farklılıklarını bundan dolayı da bebeklerde oluşan davranış örüntülerini keşfetmiştir; ⮚Güvenli bağlanma ⮚Güvensiz bağlanma ⮚Bağlanmayı gerçekleştirememiş çocuklar Yabancı Durum Deneyi: Anne ile yabancı birinin katıldığı bir odada daha sonra annenin odadan çıktığı bebeğin anneden ayrıldıktan sonra verdiği tepki ve davranış ve anne döndükten sonraki verdiği tepki ve davranışlardan güvenli ve güvensiz (3 stil)bağlanma stili çıkmıştır: ⮚Güvenli bağlanan bebek ⮚Güvensiz kaçıngan bebek ⮚Güvensiz dirençli bebek ⮚Güvensiz dağınık bebek
- 7. YETİŞKİNLERDE BAĞLANMA STİLLERİ Hazan ve Shaver (1987) tarafından gerçekleştirilen, dergide yayınlanan «aşk testi» denen bir etkinlikten yola çıkarak, yetişkin bağlanma stillerinin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Ainsworth’un çalışmasından yola çıkarak bağlanma stilleri kullanılmıştır. Teste katılan kişiler gönüllü olarak katılmıştır. Testte ilişkilerinde yaşamış oldukları durumu en iyi anlatan şıkkı işaretlemeleri istenmiştir.
- 8. Test sonucunda 3 bağlanma stilleri elde edilmiştir: ⮚Güvenli bağlanma: Yakın ilişki kurmaktan çekinmem bu durum beni kaygılandırmaz. ⮚Kaygılı bağlanma: Yakın ilişki kurmam beni korkutur ve kaygılandırır. Çünkü sevilmediğimi düşünürüm. Partnerimden aşırı ilgi beklerim bu da onu bunaltmama neden olur. ⮚Kaçıngan bağlanma: Yakın ilişki kurmam beni rahatsız eder ve kaygılandırır. Bundan dolayı ilişkilerden uzak dururum. Ayrıca başkalarının bana yakınlaşmak istemesi beni korkutur.
- 9. DÖRTLÜ BAĞLANMA MODELİ ⮚ Bartholomew ve Horowitz (1990), bireysel farklılıklarının oluşmasının nedenlerinden birini bireyin kendisine ve başkalarına yönelik olumlu veya olumsuz algılarından kaynaklandığını belirtmiştir. ⮚ Bağlamdan dört model oluşmaktadır: ⮚ Güvenli bağlanma modeli; olumlu bir benlik algısının oluştuğu, başkalarına karşı olan algısının da olumlu olduğu bir model olarak belirtilir. Bu bağlanma modeline göre kaygı ve kaçınma çok azdır. Güvenli bağlanma gerçekleştiren bireyler hem kendilerine yönelik olumlu bir tutumları vardır hem de yakın ilişkiler kurmakta başarılıdırlar. ⮚ Saplantılı bağlanma modeli; saplantılı bağlanan bireyler kendilerine yönelik olumsuz başkalarına yönelik olumlu algıların olduğu bir model olarak açıklanır. Kendilerini değersiz, sevilmez biri olarak görürler. Başkaları tarafından aşırı sevilme değer görme ihtiyacı hissederler. İnsanlardan beklentileri olması gerekenden fazladır bu yüzden ilişkilerinde olumsuz geri dönüş alma olasılıkları yüksektir.
- 10. ⮚Kayıtsız bağlanma modeli; kendilerine yönelik olumlu benlik algısının oluştuğu başkalarına yönelik ise olumsuz algının oluştuğu bir model olarak tanımlanır. Başkalarına karşı olumsuz algılarından dolayı romantik ilişki kurmaktan kaçınırlar. Kaygıları az ancak kaçınma davranışları yüksektir bunu yakın ilişki kurmaktan ziyade bireysel yaşam sürdürmenin daha önemli olduğunu belirterek açıklarlar. ⮚Korkulu bağlanma modeli; kendilerine ve başlarına yönelik olumsuz algının oluştuğu bir bağlanma modelidir. Güvenli bağlanma modelinin tam tersini oluşturacak tutumları içerirler. Kendilerini değersiz görürler ve başkalarının da güvenilmez olduklarını düşünerek reddedilme korkusu içindedirler bu yüzden yakın ilişki kurmaktan kaçınırlar.
- 11. BAĞLANMA VE EŞ SEÇİMİ ⮚ Bağlanma modeline göre yetişkinlerin eş/partner seçiminde üç etkenin önemli olduğu ortaya çıkmıştır. Bunlar bakım, bağlanma ve cinsellik boyutu olarak tanımlanmaktadır. Üç boyutun yetişkinlik döneminde yakın ilişki kurmada güdüleyici etkisi olmaktadır(Hazan ve Shaver, 1994). ⮚ Kritpatrick (1998) eş seçimine yönelik yapmış olduğu bir araştırma da uzun süreli birliktelik yaşamak isteyen bireylerin, güvenli bağlanma stiline sahip olan kişileri seçtikleri görülmüştür. Kaçıngan bağlanma stili olan bireyler ise uzun süreli ilişkiler kurmaktan kaçınmaktadır. Güvenli bağlanma stiline sahip olan kişilerin ilişkilerinde yapıcı, ilgili ve daha duygusal oldukları görülürken kaçıngan bağlanma stiline sahip bireylerin ilişkilerinde soğuk bir duruş sergiledikleri görülmüştür(Kritpatrick, 1998, Aktaran; Balkan, 2009).
- 12. BAĞLANMA VE CINSELLİK ⮚ Bağlanma stilleri ve cinsellik arasındaki ilişkileri inceleyen araştırmada güvenli bağlanan bireylerin cinsel aktivitelerinde yakınlık kurmaktan korkmadıkları ve doyumlarının yüksek olduğu yönünde çıkmıştır. Saplantılı bağlanma stiline sahip erkeklerin yakın temas kurmakta sorun yaşamışlardır. Kadınlarda en çok problem yaşayan bağlanma stili, korkulu bağlanma stili olmuştur(Özdemir,2018).
- 13. BAĞLANMA VE BOŞANMA ⮚ Boşanma sürecini sağlıklı bir şekilde yürüten güvenli bağlanma stili olurken, boşanma süreci sancılı geçen bağlanma stilleri saplantılı bağlanma stilleri olduğu görülmüştür(Ricky ve ark, 2000). ⮚ Kirkpatrick ve Davis (1994) yapmış oldukları çalışmada; kadınlar arasında kayıtsız bağlananların, erkekler arasında ise saplantılı ya da korkulu bağlananların ayrılmaya daha meyilli olduklarını gözlemlemiştir. ⮚ Boşanma sürecinde olan çocuklu ailelerde, süreç sağlıklı bir şekilde yürütülmediğinde, çocuk anne ve babanın arasındaki olumsuz davranışlara ve iletişimlere maruz kaldığında güvenli ortamının olmadığı, kendisinin sevilmediğini düşünecektir. Bu durumlardan dolayı kendisini suçlayabilir(Bilici, 2014).
- 14. BAĞLANMA KONUSUNDA YAPILAN ARAŞTIRMALAR EVLİLİKTE BAĞLANMA ve ÇATIŞMA İLE İLGİLİ YAPILAN ARAŞTIRMALAR ⮚Bağlanma stilleri, çatışma çözme becerileri ve evlilik uyumu üzerine yapılan çalışma sonucunda güvenli bağlanma stili olan kişilerin evliliklerinde olumlu çatışma çözme becerilerini kullandıkları ayrıca evlilik uyumlarının da yüksek olduğu çıkmıştır. Kaygılı bağlanma stiline sahip olan bireylerin evliliklerinde olumsuz çatışma çözme becerisi yüksek çıkarken evlilik uyumları düşük çıkmıştır(Bayraktar,2018). ⮚ Evlilikte bağlanma stilleri ile evlilikte sorun çözme becerisi arasındaki ilişkide duygusal zekanın aracı değişken rolü incelenmiştir. Araştırma 305 evli bireyle gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın sonucuna göre güvenli bağlanan bireylerin problem çözebilme becerilerinin korkulu ve saplantılı bağlanan bireylere göre yüksek olduğu saptanmıştır. Ayrıca güvenli bağlanan bireylerin duygusal zekasının da yüksek olduğu görülmüştür. Fakat korkulu, saplantılı ve kayıtsız bağlanan bireylerin duygusal zekasının güvenli bağlanan bireylere göre yüksek olmadığı bulunmuştur(Koca, 2016).
- 15. BAĞLANMA VE ÇİFT UYUMU ÜZERİNE YAPILAN ARAŞTIRMALAR ⮚ Young ve arkadaşları (2017) tarafından yapılan çalışmada, evlilik uyumu, ebeveynlik ve romantik bağlanma arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırmada elde edilen bulgular doğrultusunda, güvenli bağlanma biçimlerinin hem ebeveynlik hem de evlilik uyumu ile anlamlı ilişki bulunmuştur. ⮚ Evli bireylerin bağlanma stillerinin, bireylerin umutsuzluk düzeyi ve evlilik uyumu üzerindeki etkisi incelenmiştir. Araştırmayı 147 evli kişi oluşturmaktadır. Araştırma sonucuna bakıldığına kaçıngan bağlananların kaygılı bağlananlara göre evlilik uyumunun daha düşük olduğu çıkmıştır. Ayrıca bağlanma stillerinin cinsiyete göre evlilik uyumunda da farklılık görülmüştür. Kaygılı bağlanan erkeklerin kaçıngan bağlanan erkeklere göre evlilik uyumları yüksek çıkarken erkeklerin kaygılı bağlanma düzeyindeki artış kadınlara göre evlilik uyum düzeylerindeki artış olarak tespit edilmiştir(Yılmaz, 2015).
- 16. ROMANTİK İLİŞKİLERDE BAĞLANMA VE DOYUM ÜZERİNE YAPILAN ÇALIŞMALAR ⮚ Feenet ve Karantzas (2017) bağlanma biçimlerinin, bireylerin ilişki doyumu, çatışma sıklığı ve romantik ilişkilerin uzunluğu üzerindeki etkileri incelenmiştir. Güvensiz bağlanma biçimlerinin bireylerin ilişki memnuniyetsizliği, çatışma sıklığı ve ilişki uzunluğu değişkenleri arasında anlamlı ilişki bulunmuştur. Elde edilen sonuçların özellikle kaygılı ve kaçıngan bağlanma biçimlerinin romantik ilişkilerdeki işlev sorunlarını yordadığını göstermektedir. ⮚ Feeney ve Fitzgerald (2019) ilişki kalitesi, bağlanma biçimleri ve ilişkide çatışma arasındaki ilişkinin ele alındığı çalışmalar değerlendirilmiştir. İncelemeler sonucunda, güvenli ya da güvensiz bağlanma biçimlerinin bireylerin ilişkide çatışma yaşama biçimini ya da çatışma çözümleme yaklaşımlarını belirleyen önemli değişkenler olduğu ifade edilmiştir. Aynı zamanda güvensiz bağlanma biçimlerinin çatışma çözümleme yaklaşımlarının üzerinde etkisi olması sebebiyle ilişki kalitesini etkilediği görülmüştür.
- 17. ROMANTİK İLİŞKİLERDE KISKANÇLIK,ŞİDDET VE BAĞLANMA İLE İLGİLİ YAPILAN ÇALIŞMALAR ⮚ Bonahche ve arkadaşları (2017) gençlerde romantik bağlanma, çatışma çözümleme biçimleri ve partner şiddeti arasındaki ilişkiyi incelemiştir. Çalışmanın amacı romantik bağlanma biçimleri ile çatışma çözümleme arasındaki ilişkinin partner şiddeti üzerinde etkisi olup olmadığını incelemektir. Güvensiz bağlanma biçimleriyle katılımcıların zarar verici çatışma çözümleme yaklaşımları ve partnerleri tarafından fiziksel ve psikolojik şiddete maruz kalma durumlarının anlamlı ilişkili olduğu saptanmıştır. Ayrıca, bağlanma stillerinden kaygılı bağlanma biçiminin katılımcıların hem şiddete maruz kalma hem de zarar verici çatışma çözme becerilerini kullandıkları saptanmıştır. ⮚ Kim ve arkadaşları (2018) kaygılı bağlanma biçiminde romantik ilişkilerde kıskançlık duygusu incelenmiştir. Çalışmada, araştırmacılara göre kıskançlığın romantik ilişkilere ciddi düzeyde zarar veren bir özellik olduğu ve özellikle kaygılı bağlanma biçimine sahip bireylerde bu duygunun daha fazla olduğu görülmektedir.
- 18. SONUÇLAR ⮚ Güvenli bağlanan bireylerde yaşamlarında baş etme mekanizmalarının güçlü olması, olumlu benlik algısının çoğunlukta olması, romantik ilişkilerinde yakınlık kurmaktan zorlanmamaları gibi etkilere sahip olmaktadır. ⮚ Güvensiz bağlanma stiline sahip olan bireylerin ilişkilerinde cinsel doyumu az yaşadıkları ve eşiyle cinsel konular hakkında paylaşımların zayıf olduğu yönünde çıkmıştır. Güvenli bağlanan bireyler ise ilişki anında temas kurmaktan çekinmedikleri, eşleriyle cinsel konular hakkında rahat iletişim kurduğu yönünde sonuca varılmıştır. ⮚ Güvenli bağlanan çiftlerin çatışmalarında olumlu ve yapıcı bir yol izlerken güvensiz bağlanan çiftlerin çatışmalarında olumsuz ve kalıcı bir çözümlerin olmadığı yollara başvurdukları görülmüştür. Güvensiz bağlanma biçimi olan bireylerin etkin olmayan çatışma çözüm becerilerini daha çok kullandıklarından dolayı kişilerarası ilişkilerini olumsuz yönde etkilemektedir. ⮚ İlişkilerinde olumsuz çatışma becerilerini yüksek kullanan güvensiz bağlanan bireylerin, partnerlerinden psikolojik şiddet ve diğer şiddet türlerine daha fazla maruz kaldığı görülürken en çok şiddet gören kişiler kaygılı ve kaçıngan bağlanma biçimine sahip olan bireyler olarak belirlenmiştir.
- 19. ÖNERİLER ⮚ Güvensiz bir bağlanma stiline sahip olan anne ve baba çocuklarını da öğrenmiş oldukları bir bakım yöntemiyle büyüteceklerdir. Böylelikle çocukların da güvensiz bağlanma stiline sahip olma olasılıkları artacaktır. Kısır döngüyü kırmak için adına ebeveynlere ve anne ve baba adaylarına bağlanmanın önemini, oluşacak bağlanma stillerinin sonuçlarını anlatacak farkındalığı arttırmaya yönelik aile eğitimi düzenlenmesi sağlanabilir. ⮚ Çiftlerin bağlanma stillerinin bulmaları ve güvensiz bağlanma stillerinin oluşturduğu işlevsel olmayan davranışlarının değiştirilmesine yönelik terapiler sağlanabilir, ilişkilerinde anlamsız gördükleri tepkilerinin ve çatışmalarının sebeplerini bulmaları için çift terapisine yönlendirilebilir.
- 20. ⮚ Evlilik sürecinde olan bireylere bağlanma stilleri hakkında farkındalık oluşturulması ve oluşacak çatışmaların etkili çözümünün neler olabileceği yönünde destek verilmesi ayrıca etkili iletişimi destekleyecek seminerler verilmesi olumlu sonuçlar getirebilir. ⮚ Boşanma sürecinde, güvensiz bağlanma stiline sahip olan anne babaların, güvenli bağlanma stiline sahip anne ve babalara göre süreci yönetirken yıkıcı sonuçlar doğurmaktadır. Bu durum çocuklarda psikolojik hasar bırakmaktadır. Bu süreci en az hasarla atlatabilmeleri için güvensiz bağlanma stiline sahip olan anne ve babalara belediyede ya da farklı kuruluşlarda, psikologlar ve aile danışmanları öncülüğünde boşanma sürecinde destek sağlanabilir.