1. Câu 6: Trình bày vai trò của thị trường và vai trò của nhà nước trong lý thuyết nền
kinh tế thị trường xã hội ở Cộng hoà Liên bang Đức? ý nghĩa thực tiễn rút ra từ
việc nghiên cứu lý thuyết này đối với nước ta?
a/ Vai trò của thị trường va vai trò của nhà nước trong lý thuyết nền kinh tế
thị trường XH ở CHLB đức
Vai trò của thị trường:
Lý thuyết “nền kinh tế thị trường xã hội” là quan điểm lý luận cơ bản và chủ
trương chính sách của chủ nghĩa tự do mới ở CHLB đức. Nội dung của nó được
thể hiện ở 4 mặt đảm bảo vững chắc chế độ tư hữu tài sản; doanh nghiệp tư nhân
độc lập tự chủ không ai được xâm phạm; cấm những gì làm trở ngại đến tự do cạnh
tranh; và nhà nước phải kiểm soát việc phát hành tiền tệ, thực hiện một số chính
sách XH
Trong lý thuyết về vai trò của thị trường người ta đưa ra phạm trù cạnh tranh có
hiệu quả. Theo đó cạnh tranh có hiệu quả là một yếu tố trung tâm và không thể
thiếu được trong hệ thống kinh tế thị trường XH. Ko có nó thì ko có thị trường XH.
Cạnh tranh có 8 chức năng: 1.sử dụng các nguồn tài nguyên một cách tối ưu
2.khuyến khích tiến bộ kỹ thuật 3.phân phối thu nhập theo hướng
khuyến khích các nhà cạnh trnah thành công 4. Thoả mãn nhu cầu của người
tiêu dung 5.đảm bảo tính kinh hoạt của sự điều chỉnh. 6.thực hiện sự kiểm soát
sức mạnh kinh tế. 7. Thực hiện sự kiểm soát sức mạnh kinh tế. 8.bảo đảm quyền
tự do lựa chọn hành động cá nhân
Vai trò của nhà nước (chính phủ):
Lý thuyết này được xây dựng dựa trên cơ sở sang kiến cá nhân và cạnh tranh có
hiệu quả. Theo các nhà kinh tế Đức, nhà nước cần can thiệp và kinh tế thị tường,
song sự can thiệp đó chỉ cần thiết ở những nơi cạnh tranh không có hiệu quả hoặc
cạnh tranh bị đe doạ. Họ nêu 2 nguyên tắc:
Một là, nguyên tắc hỗ trợ nhằm bảo về và khuyến khích các yếu tố cơ bản của nền
kinh tế thị trường xã hội. Đây là nguyên tắc giữ vai trò chỉ đạo khi giải quyết vấn
đề là nhà nước can thiệp hay không và can thiệp tới mức nào, đồng thời bảo vệ và
khuyến khích các yếu tố cơ bản của nền kinh tế thị trường xã hội. với nguyên tắc
này chính phủ cần phải:
2. - Đảm bảo một số lượng đủ lớn các doanh nghiệp tư nhân độc lập trong nền
kinh tế để họ tham gia cạnh tranh. Thị trường phải mở cửa, tức là không có
sự cản trở vê mặt pháp lú hoặc bấ cứ hạn chế nào đẻ mọi DN đều ddc tiếp
cận với các nguồn lực của nền kinh tế.
- Ổn định tiền tệ: ổn định giá cả trong nước và tỷ giá hối đoái.
- Có chính sách thúc đẩy, khuyến khích hình thành sở hữu tư nhân, bảo vệ sở
huux tư nhân, vì đây là cơ sở xuất hiện các nhà kinh doanh tư nhân.
- Đảm bảo an toàn và ccoong bằng xã hội.
Hai là nguyên tắc tương hợp với thị trường. chính phủ cần phải có các chíh sách:
- Toàn dụng nhân lực bằng cách hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ, chính
sách cơ cấu và chính sách vùng lãnh thổ
- Tăng trưởng kinh tế
- Chính sách chống chu kỳ. chính phủ phải mua hang thật nhiều trong thời kỳ
khủng hoảng và đình trệ kinh tế và mua thật its trong thời kỳ thịnh vượng.
- Chính sách thương mai nhằm đảm bảo sự cân bằng trong cán cân thanh
thoán , cần tránh các biện pháp bảo hộ mậu dịch, nhất là trong công nghiêoj
Các nhà kinh tế Đức nêu qua điểm nhà nước chỉ can thiệp vào thị trường khi ở đâu
cạnh tranh ko hiệu quả và ở đâu viêc bảo ệ và thúc đẩy các giá trị và nguyên tắc cơ
sở koong thể giao phó cho các lực lượng tư nhân. Nền kih tế xá hội đước đòi hỏi
một nhà nước có sức mạnh, nhưng chỉ can thiệp với mức độ cần thiết, và phải tuân
thủ càng nhiều càng tót hệ thống thị trường. những nguyên tắc hoạt động này hoàn
toàn khác với vai trò của các nhà nước trong thể chế kinh tế thị trường tự do.
b/ ý nghĩa thực tiễn rút ra:
Qua việc phân tích vai trò của thị trường và vai trò của nhà nước trong nền kinh tế
thị trường xã hội nói chung và ở riêng cọng hoà lien bang đức nói chung ta rút ra
một số bài học như sau:
3. - Cần coi trọng vai trò chủ doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường, coi
trọng và bảo vệ cạnh tranh lành mạnh, chống độc quyền và cạnh tranh thái
quá trong phát triển nền kinht ế hị trường
- Việc đề cao vai trò của cơ chế thị truoawngf là cần thiết để phát huy tính
linh hoạt của nó trong phân bổ các nguồn lực xã hội và phát huy tác động
tích cực của nó trong nền kinh tế. song cũng cần thấy rõ những tiêu cực mà
thị truowgf có thể sih ra để có biện pháp khắc phục
- Nhà nước cần ca thiệp vào thị trường để bảo vệ thúc đẩy cạnh tranh có lành
mạnh, để thị trường hoạt động có hiệu quả.
- Chính sách xã hội là một nội dung quan trọng không thể thiếu trong nội
dung can thiệp của nhà nước vào nền kinh tế thị trường.