Στοιχεία από διάφορες έρευνες δείχνουν υψηλό επιπολασμό της ενδοοικογενειακής βίας, ωστόσο οι γνωστές περιπτώσεις αντιπροσωπεύουν μόνο ένα πολύ μικρό μέρος του προβλήματος σε σύγκριση με τον επιπολασμό των πραγματικών δεδομένων

1. ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ
ΣΤΗΝ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΒΙΑ
ΚΟΡΩΝΑ ΠΗΝΕΛΟΠΗ
Νοσηλεύτρια ψυχικής υγείας,
MSc Διαπολιτισμικής Νοσηλευτικής

2. Το «παγόβουνο» της
ενδοοικογενειακής βίας

3. Στοιχεία από διάφορες έρευνες δείχνουν υψηλό επιπολασμό
της ενδοοικογενειακής βίας, ωστόσο οι γνωστές περιπτώσεις
αντιπροσωπεύουν μόνο ένα πολύ μικρό μέρος του
προβλήματος σε σύγκριση με τον επιπολασμό των
πραγματικών δεδομένων
Tο βυθισμένο τμήμα του παγόβουνου κρύβει την άγνοια
(κανείς δεν γνωρίζει, βλέπει, ή ακούει), την κοινωνική σιωπή
και την αναστολή (οι άνθρωποι γνωρίζουν, αλλά επιλέγουν να
μην μιλήσουν και να μην ζητήσουν βοήθεια).
Αυτό το μέρος του προβλήματος είναι γνωστό ως το
«παγόβουνο» της ενδοοικογενειακής βίας, καθώς η
πλειονότητα των περιπτώσεων παραμένουν κρυμμένες και
αόρατες για την κοινωνία

4. Ορισμός
Ο επίσημος όρος ενδοοικογενειακή βία
(domestic violence, family violence) προτάθηκε
από την Δανία και υιοθετήθηκε από τα κράτη –
μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 1995 στην 4η
Παγκόσμια Διάσκεψη Γυναικών στην Κίνα
 συντροφική βία ( intimate partner violence)
 κακοποίηση της γυναίκας (battered women)
 βία μεταξύ των φύλων (gender violence)
 βία κατά των γυναικών (violence against women)
 συζυγική κακοποίηση(spousal abuse)

5. Τα Ηνωμένα Έθνη ορίζουν τη βία
εναντίον των γυναικών ως:
«την οποιαδήποτε δράση της βίας που
στηρίζεται στο φύλο, η οποία έχει ως
αποτέλεσμα ή είναι πιθανόν να έχει ως
αποτέλεσμα τη φυσική, σεξουαλική ή
ψυχολογική βλάβη στις γυναίκες,
συμπεριλαμβανομένων των απειλών για
τέτοιες δράσεις, εξαναγκασμό, στέρηση
της ελευθερίας, είτε αυτό συμβαίνει
δημόσια, είτε σε ιδιωτική ζωή»

6. Σκοπός:
Αντικείμενο της ανασκόπησης είναι η βία κατά
των γυναικών καθώς και η επίδραση της
κουλτούρας στην εμφάνιση ενδοοικογενειακής
βίας. Θεωρήθηκε σκόπιμο να εξεταστεί το
συγκεκριμένο φαινόμενο σε θεωρητικό επίπεδο
παρουσιάζοντας τι αναφέρουν διάφοροι
συγγραφείς και μελετητές.

7. Μέθοδος:
Βιβλιογραφική ανασκόπηση για το χρονικό
διάστημα 2000 έως σήμερα χρησιμοποιώντας τις
ακόλουθες λέξεις- κλειδιά και συνδυασμούς τους:
• culture and social structure
• race, class, gender and domestic violence
• Intimate partner violence
• Sexual abuse
Αναζητήθηκαν άρθρα στην αγγλική και ελληνική
γλώσσα μέσω των ηλεκτρονικών βάσεων
δεδομένων MEDLINE, CINAHL, PUBMED κ.α
Η αρχική αναζήτηση κατέληξε σε 103 άρθρα. Μετά
την εφαρμογή των κριτηρίων αποκλεισμού
παρέμειναν 78 άρθρα.

8. Η βία μέσα στην οικογένεια.
Ιστορική αναδρομή
• 4000 π.Χ  Πατριαρχική οικογένεια
• Στο Μεσαίωνα το δικαίωμα επιβολής τιμωρίας από μέρους
του συζύγου είχε κατακυρωθεί με διατάγματα στις
περισσότερες περιοχές της Ευρώπης
• 19ο αιώνας  Ναπολεόντειος Αστικός Κώδικας
• 1820  «Νόμος του αντίχειρα»
• 1824, Ανώτατο Δικαστήριο του Μισισιπή  εκχώρηση
δικαιώματος στον άνδρα να κακοποιεί τη γυναίκα του αλλά
όχι του δικαιώματος να την σκοτώσει
• 1870, Αλαμπάμα και Μασαχουσέτη  πρώτοι νόμοι για την
συζυγική κακοποίηση
• 1970 Γυναικείο Κίνημα Ευρώπη-Αμερική

9. Μορφές ενδοοικογενειακής βίας
 Η ψυχολογική βία
 Η σωματική βία
 Η σεξουαλική βία
 Η οικονομική βία
 Η παραμέληση
 Το Stalking
(Newton 2001), (Seith 2002), (Lehnman 2003),
(Storey et all 2009)

10. Η σωματική βία αφορά τις σωματικές βλάβες και
δολοφονίες.
Η ψυχολογική βία περιλαμβάνει τη συνεχή και
συστηματική υποτίμηση της αξιοπρέπειας που οδηγεί
στην προσβολή της προσωπικότητας. Η λόγω και έργω
εξύβριση, η απειλή και εκβίαση.
 Η σεξουαλική βία αφορά την προσβολή της
γενετήσιας αξιοπρέπειας και ελευθερίας μεταξύ των
οποίων και το βιασμό μέσα στον γάμο.
 Η οικονομική βία περιλαμβάνει πράξεις που οδηγούν
σε στέρηση διατροφής και μέσων συντήρησης καθώς και
εγκλήματα κατά της περιουσίας που λαμβάνουν χώρα
μέσα στα πλαίσια της συντροφικής σχέσης, παρακράτηση
των χρημάτων τους από τον σύντροφο, οικονομικός
έλεγχος κ.α

11. Η παραμέληση αφορά κυρίως τα παιδιά, τους
ηλικιωμένους ή άλλα άτομα που αδυνατούν για διάφορους
λόγους να φροντίσουν τον εαυτό τους π.χ άτομα με χρόνια
σοβαρά προβλήματα υγείας, παραλυσία, νοητική στέρηση
κ.λ.π.
 Το Stalking δηλαδή η συστηματική παρενόχληση του
άλλου που περιλαμβάνει επαναλαμβανόμενη
παρακολούθηση του σπιτιού ή του εργασιακού χώρου,
άμεσες απειλές για σωματική βλάβη, αποστολή
ανεπιθύμητων δώρων, γραμμάτων, παρακολούθηση
τηλεφωνημάτων, φθορές στο σπίτι ή στο αυτοκίνητο,
εκφοβισμό και προσπάθειες να ελέγξει την ζωή του ακόμη
και μετά τον χωρισμό
(Newton 2001), (Seith 2002), (Lehnman 2003),
(Storey et all 2009

12. Η κυκλική θεωρία της βίας

13. Το προφίλ των κακοποιημένων γυναικών
• Χαμηλή αυτοεκτίμηση
• Παραδοσιακές αντιλήψεις σε θέματα οικογένειας -
πιστεύουν στην ενότητά της και στα στερεότυπα του
γυναικείου ρόλου.
• Πιστεύουν απόλυτα στο στερεότυπο της «ενωμένης
οικογένειας» και του γυναικείου ρόλου , σύμφωνα με το
οποίο οι ίδιες είναι ανίκανες να φροντίσουν τον εαυτό
τους χωρίς την παρουσία κάποιου άντρα που θα «τις
προστατεύει».
• Αίσθημα αβοηθησίας. Πιστεύουν ότι κανείς δεν μπορεί
να τις βοηθήσει και να τις στηρίξει πέρα από τον ίδιο τον
εαυτό τους

14. • Έχουν μια μη ρεαλιστική ελπίδα ότι «τα
πράγματα θα αλλάξουν» και πείθονται από τις
υποσχέσεις των συντρόφων τους.
• Συχνά χρησιμοποιούν το σεξ ως μέσο
διατήρησης της σχέσης τους.
• Ενοχές. Πιστεύουν ότι ευθύνονται οι ίδιες για
την κακοποίησή τους και αρνούνται τον θυμό
που νιώθουν από την κακοποίηση
• Ψυχοσωματικά συμπτώματα. Έχουν έντονες
αντιδράσεις άγχους και ψυχοσωματικές
ασθένειες

15. Το προφίλ του άνδρα θύτη
• Χαμηλή αυτοεκτίμηση Πιστεύουν ότι μέσα από τη
βίαιη συμπεριφορά τους και τον αυταρχισμό τους
μπορούν να αποδείξουν ότι αξίζουν
• Παραδοσιακές αντιλήψεις γύρω από το ρόλο τους.
Πιστεύουν στην υπεροχή των ανδρών και στον
παραδοσιακό τους ρόλο μέσα στην οικογένεια
• Έλλειψη αυτοελέγχου και επίγνωσης των πράξεών
τους και προβολή της ευθύνης σε άλλους « εσύ με
αναγκάζεις να το κάνω»

16. • Ζηλεύουν παθολογικά
• Η δημόσια με την ιδιωτική εικόνα τους μπορεί να
διαφέρουν κατά πολύ. Παρουσιάζουν «διπλή
προσωπικότητα», πολλές φορές οι άλλοι τους
περιγράφουν ως «καλό άνθρωπο», «καλό
οικογενειάρχη».
• Πολλοί σαν παιδιά, είτε υπήρξαν μάρτυρες βίαιων
περιστατικών (π.χ. του πατέρα προς τη μητέρα) είτε
είχαν κακοποιηθεί οι ίδιοι από τους γονείς τους.
• Συχνά χρησιμοποιούν την ερωτική επαφή σαν
πράξη επιβολής και κυριαρχίας, για να τονώσουν
την αυτοπεποίθηση και την αίσθηση ανδρισμού
τους.

17. ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ
ΚΕΝΥΑ δείγμα 612 γυναικών 42% των
γυναικών
ΑΙΓΥΠΤΟΣ πανεθνικό αντιπροσωπευτικό δείγμα
γυναικών
35% των
γυναικών
ΙΣΡΑΗΛ πανεθνικό αντιπροσωπευτικό δείγμα
γυναικών
32% των
γυναικών
ΚΑΝΑΔΑΣ πανεθνικό αντιπροσωπευτικό δείγμα
12.300 γυναικών
29% των
γυναικών
ΝΕΑ ΖΗΛΑΝΔΙΑ δείγμα 314 γυναικών
20% των
γυναικών

18. ΣΟΥΗΔΙΑ 1.500 γυναίκες 20% των
γυναικών
ΗΝΩΜΕΝΟ
ΒΑΣΙΛΕΙΟ
τυχαίο δείγμα 250 γυναικών από
μια περιφέρεια
25% των
γυναικών
ΜΕΞΙΚΟ 650 γυναίκες στην Guadalajara 30% των
γυναικών
ΗΝΩΜΕΝΕΣ
ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ
Πανεθνικό αντιπροσωπευτικό
δείγμα γυναικών
28% των
γυναικών
ΙΝΔΙΑ 6.902 άνδρες στην περιοχή του
Uttar Pradesh.
(UNICEF 2011)
45% των
έγγαμων
ανδρών
κακοποιούν
σωματικά τις
συζύγους

19. Πολιτιστικές και κοινωνικές νόρμες
που στηρίζουν τη βία
 Υπάρχει μια καθολική τάση να πιστεύουμε ότι
οι άλλοι άνθρωποι είναι πιο βίαιοι ή ότι είναι
στο αίμα τους ή στον πολιτισμό τους.
 Στην πραγματικότητα, όλοι οι πολιτισμοί
έχουν τρόπους για να δώσουν στα άτομα «την
άδεια» να γίνουν βίαια ή να ανέχονται την βίαιη
συμπεριφορά.

20. Συντροφική βία
 Ο άνδρας έχει το δικαίωμα να ασκεί εξουσία
πάνω στη γυναίκα και είναι κοινωνικά ανώτερος
π.χ. Ινδία (Mitra & Singh 2007), Νιγηρία (Llika
2005), Γκάνα (Amoakohene 2004)
 Ο άνδρας έχει το δικαίωμα να "διορθώσει" την
απείθαρχη γυναικεία συμπεριφορά π.χ. Ινδία
(Go et al. 2003), Νιγηρία (Adegoke & Oladeji
2008) , Κίνα (Liu 1999)
 Η σωματική βία είναι ένας αποδεκτός τρόπος
για την επίλυση διαφορών στο πλαίσιο μιας
σχέσης π.χ. Νότια Αφρική (Jewkes et al.2002)

21.  Το διαζύγιο είναι ντροπή για την οικογένεια π.χ.
Πακιστάν (Hussain & Khan 2008)
 Η προίκα είναι αναμενόμενο μέρος του γάμου, η
βία μπορεί να συμβεί επειδή δεν πληρούνται οι
οικονομικές απαιτήσεις π.χ. Νιγηρία (Adegoke &
Oladeji 2008), Ινδία (Lakhan 2008), Μπαγκλαντές
(Bates et al. 2004) .
 Η τιμή του άνδρα συνδέεται με την «ηθική»
συμπεριφορά της γυναίκας. Κάθε απόκλιση από
τους κανόνες αποτελεί ντροπή για όλη την
οικογένεια και μπορεί να οδηγήσει σε εγκλήματα
τιμής π.χ. Ιορδανία (Kulwicki 2002)

22. Σεξουαλική βία
 Η γυναίκα είναι υπεύθυνη να κοντρολάρει τις
σεξουαλικές ορμές του άνδρα, Νότια Αφρική
(Jewkes et al.2005)
 Η σεξουαλική δραστηριότητα και η σεξουαλική
βία είναι δείκτης αρρενωπότητας, Νότια
Αφρική (Petersen et al. 2005), Πακιστάν (Hussain
& Khan 2008)
 Η σεξουαλική βία, όπως ο βιασμός είναι ντροπή
για το θύμα, το οποίο εμποδίζει την
δημοσιοποίηση της πράξης και την δίωξη του
δράστη , Ηνωμένες Πολιτείες (Sable et al. 2006).

23. Η επίδραση της θρησκείας
• Οι σημερινές τάσεις δείχνουν ότι η θρησκεία
εξακολουθεί να διαμορφώνει το πολιτιστικό
περιβάλλον στις δυτικές κοινωνίες, πολύ δε
περισσότερο στις ισλαμικές
• Η βία κατά των γυναικών δεν περιορίζεται σε
κάποιο θρησκευτικό περιβάλλον αλλά
απαντάται σε άλλο βαθμό σε όλες τις
θρησκείες
• Αραβικές και ισλαμικές χώρες : η
ενδοοικογενειακή βία είναι ιδιωτική υπόθεση
και, συνήθως, μια λογική απάντηση στην
απρεπή συμπεριφορά από πλευράς της
συζύγου

24. Το Ισλάμ και η ευθύνη του για τη βία
σε βάρος των γυναικών
 πολυγαμία
 αναγκαστικοί γάμοι
 κληρονομικά δικαιώματα
 bride price
 purdah (απομόνωση και παραμονή των γυναικών στο
σπίτι)
 εγκλήματα τιμής (5.000 το χρόνο)
 ακρωτηριασμός γεννητικών οργάνων (140
εκατομμύρια γυναίκες, 6 χιλιάδες νεαρά κορίτσια την
ημέρα)
(Ghuman 2003), (Nomani2006), (Ali 2006).

25. Το ίδιο το Κοράνι, δηλαδή ο Θεός μέσω του Προφήτη,
αποφαίνεται για την υπεροχή των ανδρών και το δικαίωμά
τους να δέρνουν τις ανυπάκουες συζύγους (κεφ. 4, παρ.
34):
«Εκείνες, των οποίων την ανυπακοή φοβάστε, να τις
μαλώνετε, να τις απομακρύνετε από το κρεβάτι σας και να
τις δέρνετε»
Δίκαιη ανάγνωση του Κορανίου δείχνει ότι ο
ακρωτηριασμός των γεννητικών οργάνων και τα
«εγκλήματα τιμής» είναι αποτέλεσμα του πολιτισμού και
όχι της θρησκείας .

26. ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ
ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ
ΑΝΑ ΦΥΛΗ / ΕΘΝΟΤΗΤΑ
ΠΟΥ ΕΝΙΣΧΥΟΥΝ ΤΗΝ DV KAI
ΕΜΠΟΔΙΖΟΥΝ ΤΗΝ
ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΗΣ

27. Συγγραφέας Φυλή Αποτελέσματα
Clark et
al. (2002)
Morrison
et al.
(2006)
Chaney
& John
(2010)
Αφρο-
Αμερικανίδες
 αυτομομφή ότι η καταγγελία τους
θα θέσει ένα άλλο μαύρο άτομο στη
φυλακή
 φόβος ότι οι Αφροαμερικανοί
άνδρες θα αντιμετωπισθούν άδικα
από τις αρχές
 ανασφάλειες σχετικά με φυσικά
χαρακτηριστικά
 ιστορικό ενδοοικογενειακής βίας
στην παιδική ηλικία
 φόβος για αντίποινα από άλλο
μέλος της οικογένειας του δράστη
 η αναζήτηση βοήθειας έξω από
την κοινότητα των έγχρωμων
μπορεί να θεωρηθεί ως ένδειξη
αδυναμίας

28. Hegarty
& Taft
(2001)
Αυστραλές
 ο φόβος του δράστη
 αμηχανία
 ντροπή
 δεν αναγνωρίζουν την
κατάχρηση
 η κατάχρηση δεν ήταν αρκετά
σοβαρή, υπέστησαν μόνο
συναισθηματική κακοποίηση
 θεωρούν ότι οι επαγγελματίες
υγείας δεν μπορούν να τις
βοηθήσουν και οι γιατροί και οι
νοσηλευτές φροντίζουν μόνο τα
σωματικά τραύματα και
αγνοούν ή δεν αναγνωρίζουν τα
ψυχικά

29. Fox et al.
(2007)
Randal
(2003)
Armstrong
(2002)
Μαύρες
γυναίκες
της
Αφρικής
 taboo
 φόβος
 ντροπή
 οι γυναίκες προτιμούν
να υποφέρουν στη σιωπή
 φτώχεια
 πολιτισμικές παραδόσεις
(δεσπόζουσα θέση των
ανδρών, υποταγή
γυναικών)
 εφαρμογή του brideprice
 εξουσία της διευρυμένης
οικογένειας στο παντρεμένο
ζευγάρι

30. Yuen-
Tsang &
Sung
(2005)
Shiu-
Thornton
et al.
(2005)
Κινέζες
Βιετναμέζες
 αυτοκριτική
 ντροπή
 φόβος των συγγενών
 οικονομική εξάρτηση
 οι συγκρούσεις μεταξύ των
ζευγαριών είναι εσωτερικές
υποθέσεις και δεν συζητούνται
ούτε πρέπει να γίνουν
γνωστές
 πολιτιστικές απαγορεύσεις
 ενοχή
 ντροπή για την οικογένεια
 φόβος στιγματισμού

31. Nemoto
et al.
(2006)
Γιαπωνέζες
 αναγκαστική σιωπή
 αμηχανία
 ντροπή
 έλλειψη επίσημης
βοήθειας
 φόβος της κλιμακούμενης
βίας
 χρονικοί περιορισμοί στη
συζήτηση με τους παρόχους
υγειονομικής περίθαλψης
 αφοσίωση στην οικογένεια
τόσο στη δική τους όσο και
του δράστη

32. Gharaibeh
& Al-
Ma’aitah
(2002)
Haqqi
(2008)
Mayell
(2002)
Γυναίκες
από
Ιορδανία
 φόβος
 ντροπή
 ανάγκη για κοινωνική
στήριξη
 ανυπαρξία υπηρεσιών
στήριξης
 θρησκευτικές πεποιθήσεις (οι
γυναίκες παραδοσιακά δεν
αποκαλύπτουν την βία που
υφίστανται)
 παραδοσιακοί ρόλοι των
φύλων (δεσπόζουσα θέση
των ανδρών)
 φυγή από το
κακοποιητικό περιβάλλον
οδηγεί σε έγκλημα τιμής

33. (Mederos
2004)
Crandall
et al.
(2005)
Chaney
& John
(2010)
Ισπανόφωνες
γυναίκες
αμηχανία,
 ντροπή
 τα παιδιά αποτελούν
προτεραιότητα
 πολιτιστικές
παραδόσεις που
απαγορεύουν ή
αποθαρρύνουν την
γνωστοποίηση
 φόβος και ανικανότητα
να μιλήσει αγγλικά

34. Geanacopoulos
(1999)
Chatzifotiou
(2001)
Σπανού,Α. (2005)
Ελληνίδες
 συναισθηματική και
οικονομική εξάρτηση από τον
δράστη
 συναισθήματα ντροπής και
ενοχής
 μοιρολατρία (αυτός μου
έτυχε…)
 παραδοσιακή ελληνική
οικογένεια : ο άντρας είναι ο
επικεφαλής του σπιτιού, καθήκον
της γυναίκας είναι να κρατήσει
την οικογένειά ανέπαφη
 μεσογειακό ταμπεραμέντο
( ένα απλό χαστούκι δείχνει
πάθος όχι βία)
 Ελληνίδες μουσουλμάνες :
εφαρμογή της Σαρία

35. Ποιοτικές μελέτες
Πανεπιστήμιο
Κρήτης, Ιατρική
Σχολή,
Πανεπιστημιακό
Γενικό
Νοσοκομείο,
Τμήμα
Μαιευτικής και
Γυναικολογίας,
Ηράκλειο (2005)
Διενεργήθηκε
με
συνέντευξη
από:
γιατρούς και
μαίες
Γυναίκες που
επισκέφτηκαν
το
Πανεπιστημιακό
Γενικό
Νοσοκομείο,
Τμήμα
Μαιευτικής και
Γυναικολογίας,
Ηράκλειο
n=101
κρούσματα
30
Καμία δεν
αρνήθηκε
να
απαντήσει
 Οι συχνότερες
μορφές βίας ήταν
ο εκφοβισμός και
η ελεγκτική
συμπεριφορά του
συντρόφου
 η πλειοψηφία
των γυναικών
αισθάνθηκαν
άβολα με τις
ερωτήσεις
 οικογενειακή
υπόθεση που δεν
θέλουν να
εκθέσουν σε
κοινό.

36. Fugate
et al.
(2005)
Συνεντεύξεις
Βάση:
Chicago
Women’s
Health Risk
Study, Block
2000
(n = 491)
Κακοποιημένες
γυναίκες
(n = 208)
μη
Κακοποιημένες
(Αφρο-
Αμερικανές 69%
Ισπανόφωνες
22%)
φόβος για τον δράστη
 δεν έχουν κάποιον να
μιλήσουν
 ντροπή
 αμηχανία
 φόβος ότι θα επικριθούν
για την στάση τους
Lutz
(2005) Συνεντεύξεις
Γυναίκες
θύματα IPV
έδωσαν
συνεντεύξεις
στα σπίτια
τους & σε
προγεννητικ
κλινική
Γενικού
Νοσοκομ.
(n = 12)
Έγχρωμες μη
ισπανόφωνες
(n = 4)
Λευκές
(n = 6)
Αραβο-
Αμερικανίδες
( n = 2)
 φόβος
 ντροπή
 αίσθημα ότι είναι
υπεύθυνες για την
κατάχρηση
 ενοχή
 αβεβαιότητα
 στίγμα

37. Zink
et al.
(2004)
Συνεντεύξεις
(πέντε
γυναίκες
ερωτήθηκαν
κατά
πρόσωπο, οι
υπόλοιπες
ήταν
τηλεφωνικές
συνεντεύξεις)
Γυναίκες
θύματα IPV
που βρέθηκαν
μέσω
αγγελίας σε
εφημερίδα
στο Σινσινάτι
(n = 38)
Καυκάσιες
(n = 31)
Αφρο-
Αμερικανές
(n = 7)
 αμηχανία
 συναισθηματική και
οικονομική δέσμευση
με τον δράστη
 δεν αναγνωρίζουν
την IPV/η κατάχρηση
δεν θεωρείται αρκετά
σοβαρή ώστε να την
συζητήσουν
 Χρονικοί περιορισμοί
στη συνέντευξη
Postmus
(2004)
Συνεντεύξεις
Γυναίκες που
στρατολογήθη
καν από
διαφορετικούς
φορείς
παροχής
υπηρεσιών
υγείας στη
Ν.Υόρκη
(n = 28)
Αφρο-
Αμερικανές
(n = 14)
Λευκές
(n = 11)
Λοιπές
(n = 3)
 ζητήματα
εμπιστευτικότητας
 αυξημένος φόβος για
τον δράστη
 αίσθηση ότι χάνουν
τον έλεγχο της ζωής
τους.
 επικριτικές για τους
επαγγελματίες υγείας

38. Hathaway
et al.
(2002)
Συνεντεύξεις Γυναίκες σε
νοσοκομείο
που δέχεται
θύματα IMV
στη
Μασαχουσέ
τη
(n = 49)
Λευκές μη
Ισπανόφωνες
(n = 25)
Ισπανόφωνες
(n = 17)
Ασιάτισσες
(n = 3)
Άλλες (n = 4)
 φόβος
 απώλεια της
αυτοεκτίμησης
 ντροπή και αμηχανία
 φόβος ότι θα χάσουν
τα παιδιά τους
 αναγνωρίζουν ότι είναι
καταχρηστική
συμπεριφορά
Peckover
(2003)
Συνεντεύξεις
Οι γυναίκες
με ιστορικό
IPV στη
Βρετανία
ερωτήθηκαν
στα σπίτια
ή στα
γραφεία
τους
(n = 16)
Βρετανίδες
 συναισθηματική και
σωματική κακοποίηση
 οι επαγγελματίες
υγείας δεν έκαναν
ερωτήσεις ακόμη κι
όταν τα σημάδια IPV
ήταν εμφανή
 κλιμακούμενη βία
 φόβος για το δράστη

39. Ποσοτικές μελέτες
Krishnan
et al.
(2001)
Ερωτηματο
λόγιο
Γυναίκες από
αγροτικές
κοινότητες στο
Νότιο Νέο
Μεξικό 24 ώρες
μετά την
είσοδό τους σε
ξενώνα
προστασίας
(n=100)
Μεξικάνες
/Μεξικανο-
Αμερικάνες
(n = 72)
Αγγλοαμερι
κανές
(n=17)
Αμερικανίδες
(n = 3)
αμηχανία
 ντροπή
 θυμός για
τους δράστες
 φόβο ότι θα
χάσουν τα
παιδιά τους
 δεν έχουν
σπίτι ή
χρήματα
 έλλειψη
πληροφόρησης
για
διαθέσιμους
πόρους

40. Rauni
Kortesalmi
(2005)
Ερωτημα
τολόγιo
Γυναικολογική
κλινική
Ελσίνκι -
Φιλανδία
n= 87
Κρούσματα 7
Ποσοστό 8%
Η πιο κοινή
μορφή βίας
ήταν η
τρομοκράτησ
η με απειλές
και η
ταπεινωτική
συμπεριφορά
του
συντρόφου
Ανοιχτό
Πολυιατρείo
Γιατρών του
Κόσμου
(2000)
Ερωτημα
τολόγιο
Πρόσφυγες
και
μετανάστριες
περιοχής
Αθήνας και
Πειραιά
n=279
κρούσματα=46
ποσοστό 16%
(19,6% από
Βουλγαρία, 10,9%
από Αλβανία, 4,3%
από Ουκρανία, το
Πακιστάν και το
Ιράκ, 8,7% από
Πολωνία, 6,5%
από Μολδαβία)
 Φόβος
αβεβαιότητα
 οικονομική
κ
συναισθηματι
κή εξάρτηση
από τον
δράστη
 άσχημη
ψυχολογική
κατάσταση
 έλλειψη
υποστήριξης

41. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΑ ΥΓΕΙΑΣ
Η ποικιλομορφία των ανθρώπινων πολιτισμών
καθώς και οι νέες πολυπολιτισμικές κοινωνίες
απαιτούν από τους επαγγελματίες υγείας ένα
διευρυμένο ρόλο και ανάπτυξη δεξιοτήτων .
 εντοπισμός των θυμάτων βίας (screening)
 διαχείριση και ενεργοποίηση της διαδικασίας
που οδηγεί στην διακοπή της κακοποίησης
Η ΒΙΑ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΒΛΕΨΙΜΗ

42. Η ανίχνευση της βίας κατά την λήψη του
ιστορικού
 Σωματικά τραύματα και συμπτώματα ή έχει ιστορικό
συνεχών τραυματισμών και ατυχημάτων
 Οι τραυματισμοί βρίσκονται σε περιοχές του
σώματος καλυμμένες από τα ρούχα: θώρακας,
χέρια, πόδια, κοιλιά.
 Ακυρώνει ή ξεχνάει τα ραντεβού της με τον γιατρό.
 Φαίνεται να μην προσέχει τον εαυτό της και την
εμφάνισή της.
 Η προσωπική και οικογενειακή της ζωή
χαρακτηρίζεται από κοινωνική απομόνωση και έχει
λίγες επαφές με φίλους και συγγενείς.

43.  Κάνει χρήση υπνωτικών ή αντικαταθλιπτικών ή
ηρεμιστικών φαρμάκων. Καπνίζει ή έχει αυξήσει το
κάπνισμα.
 Παρουσιάζει ψυχοσωματικά συμπτώματα.
 Η συμπεριφορά της αλλάζει όταν ο σύζυγος /
σύντροφος είναι παρών.
 Ο σύζυγος/σύντροφος της συμπεριφέρεται
υπερπροστατευτικά ή αντίθετα μειώνει την σημασία
της κατάστασης, δείχνει ενοχλημένος ή δεν θέλει να
την αφήσει μόνη με τον γιατρό ή τον νοσηλευτή
(Perttu & Κaselitz 2006)

44. Ο επαγγελματίας υγείας στην αντιμετώπιση
της ενδοοικογενειακής βίας
 Εξετάστε τις δικές σας απόψεις για την
ενδοοικογενειακή βία και την κουλτούρα
 Καθιερώστε ένα σύστημα παραπομπών ώστε να
μπορείτε να κάνετε την κατάλληλη παραπομπή
 Ελέγχετε όλες τις γυναίκες για ενδοοικογενειακή βία
από την πρώτη επίσκεψη
 Συμβουλέψτε τα θύματα της ενδοοικογενειακής βίας για
την δύναμη της αληθινής αγάπης & ενθαρρύνετε τις
γυναίκες να φύγουν από την κακοποιητική σχέση
 Για τις γυναίκες που αποφασίζουν να παραμείνουν
στην σχέση, σχεδιάστε ένα ασφαλές πλάνο

45. • Αν πρόκειται για γυναίκα διαφορετικής εθνικότητας με
διαφορετική γλώσσα είναι απαραίτητο να ζητηθεί η
παρουσία μεταφράστριας. Η μεταφράστρια θα πρέπει
να είναι πάντα γυναικείου φύλου .
• Η κατανόηση και η αποδοχή των εμπειριών και
απόψεών της θα δείξει στην γυναίκα ότι ο
επαγγελματίας υγείας την σέβεται και δεν την κρίνει
αρνητικά.
(Locsin, Purnell 2002), (Chaney & John 2010)

46. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ:
Είναι φαινόμενο
 διαφυλετικό,
 διαχρονικό,
 διαστρωματικό και
 απαντάται σε όλους τους πολιτισμούς και
σε όλες τις θρησκείες.

47.  Το πατριαρχικό μοντέλο οικογένειας συμβάλει στην
αύξηση των κρουσμάτων βίας κατά των γυναικών
καθώς οι ρόλοι και οι σχέσεις βασίζονται στην
δύναμη και την εξουσία
 Η θρησκεία αποτελεί έναν ακόμη παράγοντα που
ωθεί τα άτομα στο να ασκούν ή να ανέχονται την βία
και καθορίζει τους ρόλους και τις θέσεις που θα
λάβουν ανάλογα με το βιολογικό φύλο.
 Η φτώχεια και η περιθωριοποίηση τροφοδοτούν τη
βία κατά των γυναικών και παράλληλα προκύπτουν
από αυτήν

48.  Ο φόβος ήταν ο πιο κοινός διαπολιτισμικός
παράγοντας που παρεμβαίνει και εμποδίζει
την αποκάλυψη.
 Αρκετές μελέτες συσχετίζουν άμεσα την
προβαλλόμενη από τα ΜΜΕ βία, με την
ενδοοικογενειακή βία ωστόσο τα ατομικά και
κοινωνικά χαρακτηριστικά ήταν περισσότερο
σημαντικά για την ανάπτυξη βίαιης
συμπεριφοράς απ' ότι η παρακολούθηση
βίαιων ταινιών

49.  Τα ποσοστά ενδοοικογενειακής βίας στις
μειονοτικές και εθνοτικές ομάδες ανά τον κόσμο
είναι αυξημένα σε σχέση με τον γενικό
πληθυσμό, καθώς η αρνητική εμπειρία της
μετανάστευσης, ο επιπολιτισμός των ατόμων
στην χώρα υποδοχής αποτελούν επιπλέον
πηγές άγχους στην καθημερινότητα δραστών
και θυμάτων

50.  Μεγαλύτερης έκτασης μελέτη απαιτείται για τη
διερεύνηση του φαινομένου σε ευρύτερο
πλαίσιο καθώς και να αναζητηθούν συσχετίσεις
ορισμένων μεταβλητών όπως:
 θρησκευτικός φονταμενταλισμός
 μετανάστευση
 οπλοκατοχή επειδή τα διαθέσιμα στατιστικά
στοιχεία δεν αντικατοπτρίζουν την
διεισδυτικότητα του προβλήματος.
 Διεθνείς εκστρατείες ευαισθητοποίησης και
επιμόρφωσης της νέας γενιάς μπορούν να
βοηθήσουν στην δημιουργία μιας νέας
κουλτούρας με μηδενική ανοχή στην βία.

51. ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ