2. 14 NENTORI 1991 U VENDOS SI DITA BOTERORE E DIABETIT
U VENDOS PER NDER TE DITLINDJES SE FREDERIK BANTING
DHE CHARLES BEST DY SHKENCETAR KANADEZE
TE CILET ARRITEN TE IZOLONIN NGA PANKREASI I QENIT
INSULINEN E CILA NDRYSHOI DHE SHPETOI JETEN E
DIABETIKEVE NE MBARE BOTEN.
DIABETI PREK 5% TE POPULLATES DHE CDO 10 VJET SHIFRA
DYFISOHET
PREK MOSHAT 45-64 VJEC
POR VITET E FUNDIT DIABETI I TIPIT 2 PREK GRUPMOSHAT 30-
40 VJEC
DIABETI
3. ESHTE SEMUNDJE KRONIKE
SHFAQET KUR PANKREASI NUK PRODHON ASPAK OSE SASI TE
PAMJAFTUESHME INSULINE
KARAKTERIZOHET NGA HIPERGLICEMIA(RRITJE E SHEQERIT NE
GJAK)
VLERAT NORMALE TE SHEQERIT NE GJAKE JANE:
1. 70-110mg/dl
PER DIABETIKET VLERA 2 ORE PAS BUKE DUHET TE JETE >
140MG/DL
CFAR ESHTE DIABETI
4. DIABETI ESHTE NJE NGA SHKAKTARET KRYESOR
1. TE SEMUNDJEVE KARDIOVASKULARE,
2. JEP VERBIM,
3. SEMUNDJE TE VESHKAVE,
4. INFEKSIONE URINARE
5. AMPUTIME TE KEMBEVE ETJ.
5. EKZISTOJN DISA TIPE TE DIABETIT
ME KRYESORET JANE DIABETI TIPI 1 ( PREK MOSHA TE REJA
DHE ESHTE INSULINOVARTES)
DHE DIABETI TIPI 2 (PREK TE RRITURIT DHE MJEKOHET ME
MEDIKAMENTE ORALE OSE INSULINE)
KLASIFIKIMI
6. REZULTON NGA SHKATERRIMI QELIZAVE β TE PANKREASIT NGA
PROCESET AUTOIMUNE
KETA PACIENT BEJNE KETOACIDOZE DHE KANE NEVOJE
MJEKIMI TE MENJEHERSHEM ME INSULINE
TE LINDURIT NGA NJE NENE DIABETIKE TE TIPIT 1 KANE 3%
RREZIK TE JENE TE SEMUR
DIABETI TIPI 1
7. CRREGULLIM HETEROGJEN
PERFAQESON NUMER TE MADH DEFEKTESH GJENETIKE DHE
MJEDISORE
REZULTON NGA MUNGESA E PJESSHME E INSULINES (një
mospërputhje midis prodhimit të insulinës dhe kërkesave për
insulinë)
KETA PACIENTE JANE TE RRITUR DHE ME SHKALLE TE
NDRYSHME OBEZITETI
DIABETI TIPI 2
8. SULFONITURET (stimulojnë pankreasin duke rritur në këtë
mënyrë sasinë e insulinës që derdhet në gjak)
BIGUANIDET(ngadalësojnë sasinë e glukozës që prodhohet nga
mëlçia dhe zorrët e vogla, ku tretet ushqimi)
ALFA GLUKOZENDALUES (ngadalësojnë shpërbërjen e sheqernave
në zorrët e vogla duke ndërhyrë në enzimën me të njëjtin emër,
enzimën alfa glukozë)
THISCOLIDINIDION (ndihmon trupin që ta përdorë më mirë
insulinën duke stimuluar disa pjesë thithëse të indeve të
ashtuquajtura “vendkalimi”, nëpërmjet të cilave glukoza hyn në
qelizë nga gjaku)
INSULINA (detyron mëlçinë të ndalojë prodhimin e glukozës dhe
të fillojë përdorimin e saj, detyron muskujt të thithin glukozën,
madje në një farë shkalle detyron edhe qelizat e yndyrës që të
thithin glukozë)
ILACET KUNDRA DIABETIT
9. PACIENTI KA ME PAK PESHTYME DHE GOJA ESHTE E THATE(
GOJA E THATE SHKAKTOHET EDHE NGA MEDIKAMENTET)
PACIENTI KA PROBLEME ME GINGIVAT E INFLAMUAR DHE KA
GJAKDERDHJE
NUK NDJEJN SHIJEN E USHQIMEVE
PLAGET SHEROHEN NGADALE
NE FEMIJET ME DIABET DHEMBET MUND TE ERUPTOJN ME
HERET SE ZAKONISHT
DIABETI NE STOMATOLOGJI
10. VIZITAT E RREGULLTA DENTARE JANE TE RENDESISHME
DUHEN BERE PASTRIME PROFESIONALE TE THELLA PER TE
ULUR HbA1c (Kjo është një provë laborator që tregon nivelin
mesatar të sheqerit në gjak gjatë tre muajve të kaluar. Kjo
tregon se sa mirë jeni duke kontrolluar diabetin tuaj.)
SI MUNDET DENTISTI TE NDIHMOJE
