"Буурай хөгжилд нөлөөлөгч хүчин зүйлсийн шинжилгээ" илтгэл

1. Удирдсан багш:Т.Ганхүү Ph.D доктор, дэд
профессор
Боловсруулсан: ИЗОУИС. СЭЗС-н оюутан:
М.Оюунбилэг
1

2. Удиртгал
Буурай хөгжлийн шалтгаан
Ядуурлын тойрог
Буурай хөгжилтэй орнуудын харьцуулсан судалгаа
Буурай хөгжилтэй орнуудын нийтлэг болон ялгаатай шинж
Дүгнэлт
Номзүй
Хавсралт

3. Буурай хөгжилтэй орнуудын харьцуулсан шинжилгээний
үндсэн дээр буурай хөгжилд нөлөөлөгч хүчин зүйлсийг
тодорхойлоход оршино.
1. Буурай хөгжлийн шалтгааны онол арга зүйн үндсийг судлах
2. Ядуурлын тойргын онол арга зүйг судлах
3. Буурай хөгжилтэй орнуудын харьцуулсан шинжилгээ хийх

4. Авилгал
Орлого
Буурай
х гжилө
Х нү
амын
с лтө ө
Боловсрол
Эр лүү
мэнд

5. 5
“Ядуурлын тойрог” буюу дэлхийн эдийн
засагт өргөн тархсан нэр томьёо болох
“чөтгөрийн тойргийн онол” хэмээх
ойлголтыг анх 1949-1950 онд Г.Зингер,
Р.Пербиш нар бий болгосон ба тэд сул
хөгжлийн эдийн засаг бол хүн амын
харилцан холбооны хүчин зүйлсийн
тодорхой цуглуулга гэсэн байдлаар
тайлбарлахыг оролдсон.
Хуримтлал муу
Хөрөнгө оруулалтын
хурд доогуур
Орлого бага
Бүтээмж бага
Хуримтлал муу
Хөрөнгө оруулалтын
хурд доогуур
Орлого бага
Бүтээмж бага

7. Өндөр
хөгжилтэй
Аж
үйлдвэржсэн
Буурай
хөгжилтэй
орнууд /74/
Дэлхийн банк
1 хүнд ногдох үндэсний нийт орлогоор улс
орны хөгжлийг ангилан авч үздэг. 2014
оны байдлаар
0-1035$ бага орлоготой орнууд
1036$-4085$ дунджаас доогуур орлоготой
4086$-12615$ дунджаас дээгүүр орлоготой
12616$-с дээш орлоготой орнуудыг өндөр
орлоготой орнууд гэж ангилан авч үзсэн.
RECODE GNI2014 (LOWEST
thru 1035=1) (1036 thru 4085=2)
(4086 thru 12615=3) (12616 thru
HIGHEST=4) INTO
GNI2014_group.
EXECUTE.
2014 оны судалгаагаар 170 улсын
дэлхийн банкны статистик мэдээн дээр
үндэслэн SPSS-20 программ ашиглан
syntax цонхонд үйлдлийг гүйцэтгэв.

10. 10
Улсын ангилал Өндөр
хөгжилтэ
й орнууд
Хөг
жин
гүй
орну
уд
Буурай
хөгжилтэй
орнууд
Үзүүлэлтүүд
Нийтлэг шинжүүд
Засаглал ++ + --
Боловсрол ++ + -
Эдийн засаг ++ + -
Хүн амын өсөлт -- +/- ++
0-5 насны
хүүхдийн эндэгдэл ++ + --

11. 11
PT2014_group
Frequenc
y
Percent Valid Percent Cumulative
Percent
Valid
1.00 14 18.9 18.9 18.9
2.00 8 10.8 10.8 29.7
3.00 18 24.3 24.3 54.1
4.00 22 29.7 29.7 83.8
5.00 12 16.2 16.2 100.0
Total 74 100.0 100.0

12. Case Processing Summary
Cases
Valid Missing Total
N Percen
t
N Percen
t
N Percen
t
GNI2014_group
* Dalain_garts
25 33.8% 49 66.2% 74
100.0
%
GNI2014_group * Dalain_garts Crosstabulation
Count
Dalain_garts Total
далайд.гарцгү
й
GNI2014_group
low 15 15
lower middle 10 10
Total 25 25

13. 13
Correlations
GNI mort EDU CPI PG poverty
GNI
Pearson Correlation 1 .159 .569**
.435**
-.648**
-.636**
Sig. (2-tailed) .180 .000 .000 .000 .000
N 74 73 65 64 74 74
mort
Pearson Correlation .159 1 .071 .118 -.044 -.147
Sig. (2-tailed) .180 .576 .355 .714 .213
N 73 73 65 64 73 73
EDU
Pearson Correlation .569**
.071 1 .327*
-.492**
-.392**
Sig. (2-tailed) .000 .576 .012 .000 .001
N 65 65 65 58 65 65
CPI
Pearson Correlation .435**
.118 .327*
1 -.330**
-.363**
Sig. (2-tailed) .000 .355 .012 .008 .003
N 64 64 58 64 64 64
PG
Pearson Correlation -.648**
-.044 -.492**
-.330**
1 .527**
Sig. (2-tailed) .000 .714 .000 .008 .000
N 74 73 65 64 74 74
poverty
Pearson Correlation -.636**
-.147 -.392**
-.363**
.527**
1
Sig. (2-tailed) .000 .213 .001 .003 .000
N 74 73 65 64 74 74
**. Correlation is significant at the 0.01 level (2-tailed).
*. Correlation is significant at the 0.05 level (2-tailed).

14. 14

15. Улс т рийнө
бодлого
ХЭ
БА
О
Буурай
х гжилө
Орлого
Эр л мэндүү
Х н амынү
с лтө ө
Авилгал
Боловсрол
н л л хө өө ө
Стратеги Амьжиргаан
ы
т вшинү

16.  Буурай хөгжлийн гол шалтгаан нь орлого бага байгаа
явдал юм. Ядуу буурай орнуудын бүтээмжийн
түвшин доогуур байдаг тул хүн амын орлого бага,
үүнээс үүдэн хуримтлал бий болдоггүй. Нийгэм
эдийн засгийн хүрээнд хангалттай хуримтлал бий
болохгүй байснаар капиталын хуримтлал удаан
явагдах ба ингэснээр бүх төрлийн нөөцийн ашиглалт
хангалтгүй, бүтээмжийн түвшин доогуур байхад
хүргэдэг.
 Бүтээмж муу байгаагаас үүдэн нэг хүнд ногдох
орлогын хэмжээ бага байдаг. Буурай хөгжилтэй
орнуудыг бусад хөгжил дээгүүр орнуудтай
харьцуулахад авилгал ихтэй, боловсролын түвшин
доогуур, хүн амын өсөлт ихтэй, 0-5 насны хүүхдийн
эндэгдэл ихтэй гарсан.

17.  Энэхүү илтгэлийн хүрээнд буурай
хөгжлийн шалтгаан нь орлого бага
байгаатай холбоотой бөгөөд энэ нь
чөтгөрийн тойргийг үүсгэж ядуурал их,
авилгал газар авч, боловсролын түвшин
доогуур, төрөлт өндөртэй, эрүүл мэндийн
үзүүлэлт муу байгаа сөрөг үр
дагаваруудыг бий болгож байна. Үүнээс
зайлсхийхийн тулд чөтгөрийн тойргоос
гарах, боловсрол эзэмших боломжийг
бий болгох, насанд хүрэгчдийн бичиг
үсэг үл мэдэх явдлыг багасгах ингэснээр
хүүхдийн эндэгдлийг бууруулж,
мэдээлэл эзэмших, ажил эрхлэх орлогоо
нэмэгдүүлэх боломжийг бий болгоно.
Орлого дээшлүүлэх үндсэн арга нь
хөдөлмөр эрхлэлт ихтэй уламжлалт
салбар, хөдөө аж ахуйн үйлдвэрлэлийг
нэмэгдүүлэх шаардлагатай.

18. 18
Thank you.