More Related Content
Similar to Mogoind hazuulah
Similar to Mogoind hazuulah (20)
Mogoind hazuulah
- 2. Дэлхий дахинд тархалт
Могойд хатгуулах нь дэлхийд өргөн
тархсан бөгөөд жил бүр ойролцоогоор
125.000-н нас баралт бүртгэгддэг.
Дөрвөн бүл могой хорт шүүрлээрээ
хүнийг хордуулдаг.
Могойн хорт шүүрлийн үйлдлийн
төрөлд тохируулж арга хэмжээ авах
ёстой. Хорт шүүрлийн үйлдэл болон
хүч нь янз бүр боловч үйлчилгээ нь
хэд хэдэн хам шинжээр илэрдэг.
- 4. Хортой могойнд хатгуулсан эсэхийг
мэдэх нь чухал.
Могойд хатгуулсан бол юуны өмнө тэр
могой хортой эсэхийг мэдэхийг оролд.
Тэдгээрийн шvдний ором ялгаатай
байдаг . Хортой могой хатгахад голдуу
хоёр хорт шvдний мөр vлддэг бол
хоргvй могойн хоёр эгнээний шvдний
мөр л vлддэг байна.
- 5. Анхаарах зүйлс
Могойд хатгуулсан хэсгийг хөдөлгөж болохгvй.
Хөдөлгөх тусам хор нь биеэр тvргэн тархдаг.
Хэрэв хөлийг хатгасан бол тэр хvн огт гишгэж
болохгvй.
Хорны тархалтыг удаашруулахын тулд хатгуулсан
хэсгийг өргөн зөөлөн боолт юмуу цэвэр
даавуугаар ороож бооно. Хөл гарыг хөдөлгөөнгvй
барьж чангахан боох хэрэгтэй.
Гэхдээ шуу болон хөлийн өлмийд судасны
лугшилт мэдэгдэхгvй болтол нь чанга боож
болохгvй. Хэрэв та судасны лугшилтыг мэдрэхгvй
байгаа бол боолтоо бага зэрэг суллаарай.
Хөл болон гарыг доороос нь эхлээд бvхэлд нь
ороож болно. Гэхдээ судасын цохилтыг байнга
vзэж байхыг зөвлөж байна. Тэгээд vеэр хөдлөхөөс
сэргийлэхийн тулд чиг тавьж болно.
- 6. Хам шинжүүд
Мэдрэл хордуулах
Тогтолцооны хор үүнд: гипотензи
болон шок
Бүлэгнэлтийн эмгэг
Рабдиомиолиз
Бөөрний дутагдал
Хэсэг газрын үхжил
- 8. Могойнд хазуулсан үеийн эмчилгээнд:
-Хээр авах арга хэмжээ
-Эмнэлэгт үнэлэх болон авах арга хэмжээ
гэж 2 хуваадаг.
- 9. Хээр авах арга хэмжээ
Могойн хорны үеийн анхны
тулсамжийн эхний үйлдэл нь
шүүрлийн хорын тархалтыг бууруулах
болон зохистой эмнэлгийн төв рүү
яаралтай зөөвөрлөхөд чиглэгдэнэ.
- 10. Өвчтнийг могой байгаа газраас холдуулсан
байх хэрэгтэй.
Биеийн гэмтсэн хэсгийг зүрхнээс доор түвшинд
байрлуулж үйл ажиллагааг нь бүрэн хориглоно.
(хөдөлгөөнгүй байлгах)
Шархыг цэвэрлэж, хорыг илрүүлэх кит
хэрэглэнэ.
Архи болон эм өгөхгүй. Энэ нь эмнэлзүйн
үнэлгээг өөрчилж болно.
Могойг таниж өвчтөн болон аврагчийн амь
насанд аюултай эсэхийг тогтоох. Мөн ойр
орчимд дөнгөж үхсэн эсвэл дахин хазах
чадвартай могой байж болно.
Өвчтнийг хурдан очих боломжтой хамгийн ойр
эмнэлэг рүү зөөвөрлөнө.
- 11. Үйл ажиллагааг даралтаар
зогсоох
Хор орсон мөчний хөдөлгөөнийг
хязгаарлаж. 55 мм.муб-н даралттай
боолт хийсний үр дүнд шүүрлийн хор
тогтолцоонд шимэгдэхийг удаашруулдаг.
Гэхдээ шүүрлийн хорын эсрэг даралттай
боолтын үр ашиг нь нотлогдоогүй.
Зарим шүүрлийн хор тухайлбал кобра
болон випер хорууд. Эхнээсээ хэсэг
газарт үхжил үүсгэдэг. Хэрэв даралттай
боолт нь хэт сулдвал, энэ тусламж үр
дүнгүй болно. хэрвээ хэт чангадвал
артериалын урсгалыг боох боломжтой.
- 12. Анхаарах
Мөн даралттай боолтыг авсны дүнд
тогтолцооны гэнэтийн хордлого үүсэх
боломжтой.
Даралттай хөдөлгөөнгүй болгох арга
нь мэдрэл хордуулдаг могойд
хатгуулсан тохиолдолд санал
болгодог.
Харин хэсэг газрын үхжил үүсгэдэг
хортой могойд хатгуулсан үед
хэрэглэхийг санал болгодоггүй.
- 13. Хэрэглэхийг санал
болгодоггүй буюу хориглох
тусламжийн аргууд
Амаар сорох
Механик шахалт
Хүйтний эмчилгээ
Мэс засал
Цахилгаан шок эмчилгээ
Сороход хорны зайлуулагдах хэмжээг
судлахад биед орсон нийт хорны
ачаалал 2% хувиар буурдаг
- 14. Эмнэлэгт үнэлэх
Дээр хэлсэнчлэн могойн хорыг
үйлчлэлээр нь хам шинжүүдэд
хуваасан. Тиймээс өвчтнийг үнэлж
тухайн хам шинжэд нь хамааруулна.
- 15. Хатгуулсан хэсгийг үнэлэх
Могойн хор нь хэсэг газрыг үхжүүлэх
үйлдэл нь их байдаг.
Могойн хорны системийн үйлдлийн
анхны эмнэлзүйн илрэл нь өвөрмөц бус
Тухайлбал бөөлжих, дотор муухайрах,
хэвлийгээр өвдөх, толгой өвдөх
Эдгээр зовиурууд илэрмэгц могойн
хорны үйлчлэлтэй холбоотой бусад
эмнэлзүйн хам шинжүүдэд яаралтай
нарийн үнэлгээ өгөх хэрэгтэй.
- 16. Мэдрэл хордуулах
Мэдрэл хордуулах нь хорны үйлчилж
эхэлснээр 1-10 цагийн хооронд
Птоз
Диплопиа
Булбар саа үүсэж эхэлдэг онцлогтой.
- 18. Зовиур нь хожуу үед дизартри болон бие
сулрахаар илэрдэг. Байнгын,үе үе птоз,
диплопиа болон залгих үйл ажиллагааны
бууралт ажиглагдах нь эн тэргүүний чухал
шинж юм. Амсьгалын зам саажиж болох тул
амьсгал дэмжих, амьсгалыг замыг
хамгаалах шаардлагатай
- 19. Коагулопати
Могойн хор нь прокоагулянт эсвэл
антикоагулянтын аль нэг нь байдаг
боловч аль алиных нь үйлдэлтэй бол
бүлэгнэлтийн эмгэг маш хурдан
үүсдэг.
Могойд хатгуулсны дараа ил цус
алдалт байгаа эсэхийг шалгах
хэрэгтэй. Хамар болон завьжнаас
бага зэргийн цус алдах нь нийтлэг
- 20. Цусны бүтэн бүлэгнэлтийн
шинжилгээг өвчтний орны хажуугийн
сорилд хэрэглэнэ. Бүлэгнэлтийн
үзүүлэлтүүд тухайлбал INR, аПТТ,
фибриноген, фибрины задралын
бүтээгдэхүүнийг үзэх хэрэгтэй.
20 минутын дараа цэвэр шилэн
түбэнд цусны бүлэгнэлтийн дутагдал
илрэх нь хүнд хэлбэрийн
гипофибриногенемийн нотолгоо
- 21. Гипотензи ба шок
Могойд хатгуулснаар гипотензи болон
шокод орж болно.
Механизм нь: судас тэлэгдэх, зүрхний
булчинд үзүүлэх могойн хорны шууд
үйлдэл болон цус алдалтын үеийн
гиповолеми юм. Могойд хатгуулсны
дараа шингэний байдлыг үнэлэх нь
чухал юм.
- 22. Рабдомиолиз
Булчингийн өвдөлт, сулрал илрэх болон
хар шээс гарах нь маш их рабдомиолиз
явагдаж буйг илтгэнэ.
Креатин киназа болон электролит
ялангуяа гиперкалиеми дагалддаг ба
миоглобинурийн байдлыг тэмдэглэх
хэрэгтэй.
Миоглобин болон гемоглобин (төдийгүй
гематури) шээсний дипстик
шинжилгээгээр эерэг байх нь
рабдомиолиз байгааг илэрхийлдэг ач
холбогдолтой.
- 23. Бөөрний дутагдал
Могойд хатгуулснаар гипотензи,
рабдомиолиз болон судсанд цус
түгмэлээр бүлэгнэсний улмаас
бөөрний дутагдал үүсдэг.
- 24. Эмнэлэгт авах арга хэмжээ
Мэдрэл хордуулдаг хорыг сэжиглэсэн
бол хүчилтөрөгчийг тогтмол бусаар
өгнө. Гиповентиляцийг интубациар
удирдаж байгаа хэдий ч гипоксийн
улмаас мэдрэл хордолтын эмнэлзүйн
илрэлүүд нь үргэлж эрт илэрдэг
(ялангуяа булбар саа). Тиймээс
хүчилтөрөгч эмчилгээгээр бууруулах
хэрэгтэй.
Антибиотик нь халдвараас хамгаална.
- 25. Антивеном
Антивеномын хэрэглээ ашигтус болон ач
холбогдолтой-эрсдлийн харьцаанаас
хамаарна. эдгээр нь хувь хүний онцлог
суурин дээр хүн тус бүрт хийгдсэн байх
ёстойгоор эмнэлзүйн шийдвэрлэгддэг.
Антивеном хэрэглэх аливаа шийдвэр нь
харшлын урвалын өндөр эрсдэлтэйг
харгалзан антивеномыг сонгоно.
Антивеномын ерөнхий илрэл:
Эдгээр нь системийг хордуулдаг нь
нотлогдсон. Хэсэг газрыг хүнд хэлбэрээр
хордуулдаг ба хэсэг газрын дуструкциар
илэрдэг.
- 26. Сөрөг урвал
Эрт үеийн харшлын урвал
Пироген урвал
Хожуу үеийн харшлын урвал (сийвэнгийн
эмгэг)
Цэвэршүүлсэн арга. Нийт харь уургийн
ачаалал болон антивеномын найрлагаас
(имууноглобулин болон фаб
фрагментын харьцаа) хамаарч
антивеном бэлдмэлүүд эрт үеийн болон
хожуу үеийн харшлын урвал янз бүрээр
өгдөг.
- 28. Хэсэг газар
Дарагдлын хам шинж ховор
тохиолдолд могойн хороор хордсоны
дараа хэсэг газрын некрозтой хамт
үүсэх боломжтой. Дарагдлын дотоод
даралт нэмэгдэлтийг Стрикерийн зүү
эсвэл венийн хөндийн даралтаар
болон даралтын өөрчлөлт
коагулопатийн зүгширэлтийг үнэлсний
үндсэн дээр фасциотомийг
гүйцэтгэнэ.
- 29. Невроати
Невроатийн эмнэлзүйн зэрэг нь
антивеномыг хэрэглэсэн хугацаанаас
хамаарах төлөвтэй байдаг. Хэрвээ
булбар саа, диспноэ нэмэгдэх,
амьсгалын дутагдал илэрвэл
интубаци болон вентиляциар
амьсгалын замыг хамгаалах буюу
амьсгалыг дэмжих шаардлагатай.
- 30. Коагулопати
Антивеном хэрэглэсний дараа зөвхөн
аминд аюултай геморрагийн тохиолдолд
цус эсвэл шинэ хөлдүү сийвэнгээр
бүлэгнэлтийн хүчин зүйлсийг нөхнө.
Антивеном хэрэглэсний дараа өөрөө
аяндаа цус алдалт зогсож болох бөгөөд
лабораторын өөрчлөлтүүд маш аажмаар
хэвийн болно. Гепарин болон
аминокапроны хүчил аль алийг нь
хэрэглэж болохгүй.
- 32. Венийн судсаар изотоник уусмалыг
сийвэнгийн эзэлхүүнийг тэлэхэд аль
болох боломжтойгоор өгнө. Эхний
шингэн сэлбэлтийн дараах шээсний
оновчтой рН 6.5 байхаар шээс хөөх
эмийг ихэвчлэн суурьлаг-маннитолоос
бүрдсэн эмчилгээ хийдэг.
Шингэний байдлыг тохируулах болон
эмийн бөөрөнд үзүүлэх сөрөг нөлөөг
тооцох нь рабдомиолизын менежментэд
чухал.
- 33. Хор нүдэнт орох
Яаралтай их хэмжээний ус эсвэл
давсны изотоник уусмалаар нүдийг
угаах хэрэгтэй.
Слит гэрлээр шалгах болон
флюресцентээр будаж нүдний
эвэрлэгийг харахад шарх байвал
хэсэг газрын антибиотиктой тос
түрхэж өгнө.
Шингэлсэн антивеном дусаахыг
хориглоно.
- 37. Могойн хор нь 2 төрөл байдөг
Нейротоксин
Цитотоксин
Нейротоксин нь
Шинэ импулсийг эхлүүлнэ. Мэдрэлийн эсийн
мембраны өмнө байгаа ионыг деполеризацид
оруулан мэдрэлийн эсийн төгсгөл рүү аваачина.
Энэ үед ацетилхолин ялгарч синапс хоорондын
зайд гарж синапсын дараах рецепторт очино.
Ацетилхолин нь рецептортой холбогдож бай эсэд
сигналыг дамжуулж, богино хугацааны дараа
ацетилхолинэстеразагийн нөлөөгөөр устгагдана
- 38. Фасцицулин
Энэ хор нь холинерг нейрнуудаар
дамжин ацетилхолинэстераза руу
довтолж устгадаг.
Ацетилхолин нь рецептрээ хүлээсээр
цуцдаг. Энэ удирдлага алдагдах нь
булчин агшилтын шалтгаан болдог.
Удаан хугацаанд булчин хурдан
агшилттай болдог.
Мамба болон хорчигнуур могойнд
ихэвчлэн үүсдэг.
- 39. Дентротоксин
Энэ хор нь эерэг ба сөрөг ионыг
нейроны мембраны цаана гарч
мэдрэлийн дамжуулалтыг саатуулдаг
ингэснээр мэдрэлийн саажилт үүснэ.
Мөн мамба могойноос ялгардаг.
- 40. α нейротоксин
α нейротоксины том бүлэг байдаг. 100
хүртэл синапсын дараах нейротоксины
бүлэг тодорхойлогдсон.
α нейротоксин нь хоринэрг нейроноор
ацетилхолины рецептор руу довтолдог.
Тэд ацетилхолины молекултай ижил
хэлбэртэй хуурамч дүрс үүсгэн АЦХ-ы
рецептортой холбогдоно.
Ингэсэнээр АЦХ-ы урсгал саатаж саа үүснэ.
(мэдээ алдана)
Хаан кобра, далайн могой, наж зэрэг
могойноос ялгардаг.
- 41. Фосфолипаза
Фосфолипаза энзим нь
фосфолипидын молекулыг
лизофосфолипидэд хувиргадаг.
Шинэ молекул нь эсийн мембранийг
цоолоод, липидтэй нь холбогдож
тухайн эсийг устгана.
Okinawan habu могойноос ялгардаг.
- 42. Кардиотоксин
Энэ хор нь зүрхний бүтцэнд өвөрмөц
үйлчилдэг.
Булчингийн эсийн онцгой хэсэгт
холбогдож деполяризацийн
шалтгааныг үүсгэдэг ба булчингийн
агшилтанд саад болдог.
Мамба ба кобра могойноос ялгарна.
- 43. Гемотоксин
Энэ хор нь цусыг задална.
Улаан эсийг устгана.
Цусны бүлэгнэлтийг алдагдуулна.
Хоржигнуур могой, кобра зэргээс
ялгэрна.