Amali untuk menulenkan garam kuprum (II) sulfat dan kalium nitrat.

1. INSTITUT PENDIDIKAN GURU KAMPUS PULAU PINANG
TUGASAN PROJEK : AMALI 2 (SCE 1014)
PENGHABLURAN SEMULA
PROGRAM : PPISMP
NAMA : AHMAD FAHMI BIN MOHD RAZALI
KELAS : S1T1PSN
AMBILAN : JUN 2015
NAMA PENSYARAH : PUAN YEW LEE HEANG
TARIKH HANTAR : 1 SEPTEMBER 2015

2. Tujuan
Untuk menulenkan dua jenis hablur garam iaitu hablur kuprum (II) sulfat, CuSO4 dan kalium
nitrat, KNO3
Alat radas dan bahan
Kalium nitrat KNO3, kuprum (II) sulfat CuSO4, air suling, bikar 100 cm3
,mangkuk penyejat, rod
kaca, sudu plastik , kasa dawai, tungku kaki tiga, penunu Bunsen, corong turas, kertas turas,
kaki retort
Prosedur
A. Penulenan garam kuprum (II) sulfat, CuSO4
1. Satu sudu hablur kuprum (II) sulfat, CuSO4 tidak tulen dimasukkan ke dalam
sebuah bikar.
2. Air suling ditambah secukupnya untuk melarutkan hablur CuSO4.
3. Campuran dipanaskan secara perlahan-lahan sambil dikacau dengan rod kaca
supaya satu larutan tepu yang panas dihasilkan.
4. Larutan tepu dipanaskan untuk memekatkannya sehingga
1
3
atau
1
4
daripada
isipadu asal.
5. Campuran dituras ketika panas untuk mengasingkan bendasing tak larut yang
terapung dalam larutan tepu.
6. Larutan tepu yang masih panas dipindah ke dalam mangkuk penyejat.
7. Larutan kemudiannya dibiarkan menyejuk sehingga hablur terbentuk.
8. Hablur garam CuSO4 dibilas dengan sedikit air suling.
9. Hablur-hablur garam dikeringkan dengan menggunakan kertas turas.
B. Penulenan garam kalium nitrat, KNO3
1. Satu sudu hablur garam kalium nitrat, KNO3 tidak tulen dimasukkan ke dalam
sebuah bikar.
2. Air suling ditambah secukupnya untuk melarutkan hablur KNO3.
3. Campuran dipanaskan secara perlahan-lahan sambil dikacau dengan rod kaca
supaya satu larutan tepu yang panas dihasilkan.
4. Larutan tepu dipanaskan untuk memekatkannya sehingga
1
3
atau
1
4
daripada
isipadu asal.
5. Campuran dituras ketika panas untuk mengasingkan bendasing tak larut yang
terapung dalam larutan tepu.
6. Larutan tepu yang masih panas dipindah ke dalam mangkuk penyejat.
7. Larutan kemudiannya dibiarkan menyejuk sehingga hablur terbentuk.

3. 8. Hablur garam KNO3 dibilas dengan sedikit air suling.
9. Hablur-hablur garam dikeringkan dengan menggunakan kertas turas.
Keputusan
1. Hablur kuprum (II) sulfat, CuSO4 yang tulen diperoleh.
2. Hablur kalium nitrat, KNO3 yang tulen diperoleh.
Perbincangan
1. Penghabluran ialah kaedah penulenan yang dijalankan untuk memperoleh hablur
tulen daripada suatu larutan tepu bahan tersebut. Sebagai contohnya, penulenan
garam daripada larutan tepu garam.
2. Hablur atau kristal adalah merupakan bahan pepejal yang terdiri daripada gugusan
atom, molekul atau ion yang tersusun dalam ragam tertib yang menjangkau ketiga-
tiga dimensi ruang.
3. Contoh hablur yang umum adalah emping salji, permata dan garam halus.
4. Larutan tepu ialah larutan yang mengandungi kuantiti bahan terlarut yang
maksimum.
5. Proses penyulingan dan penghabluran sering digunakan untuk memperoleh
bahan-bahan tulen.
6. Hablur terbentuk mempunyai sisi tajam, permukaan yang rata, bentuk serta
struktur yang sekata.
7. Kesan dari penghabluran semula boleh mengurangkan kekuatan, meningkatkan
kemuluran dan mengurangkan ketumpatan kehelan.
8. Kaedah-kaedah penulenan tersebut dapat menghasilkan banyak bahan keperluan
harian.
9. Contoh aplikasi proses penyulingan ialah pemecahan petroleum mentah kepada
pecahannya dalam menara penyulingan berperingkat petroleum untuk kegunaan
sebagai bahan api kenderaan dan membuat pelbagai bahan plastik.
10. Jika serbuk garam tidak melarut lagi dalam air, hal ini bermakna larutan garam
sudah tepu.
11. Larutan tepu dituras ketika masih panas untuk mengelakkan penghabluran awal
garam.
12. Larutan tepu garam disejukkan untuk membolehkan penghabluran semula berlaku
kepada larutan tepu garam.
13. Hablur-hablur garam dibilas dengan sedikit air suling yang sejuk untuk
menyingkirkan sebarang bendasing daripadanya.

4. 14. Semasa menjalankan eksperimen, kertas turas perlulah dibasahkan dengan air
suling terlebih dahulu supaya tidak koyak apabila larutan garam yang telah
dipanaskan dituang melalui corong turas.
15. Penurasan dilakukan semasa larutan masih panas untuk mengelakkan garam
menjadi hablur.
16. Warna garam yang telah ditulenkan berwarna lebih terang, bersinar dan berbentuk
geometri.
17. Semua hablur mempunyai ciri-ciri sepunya berikut; hablur mempunyai permukaan
yang rata, sisi yang lurus dan sudut yang tajam.
18. Hablur mempunyai sudut tetap di antara dua permukaan yang bersebelahan.
19. Hablur merupakan bahan yang mempunyai bentuk geometri tetap seperti berupa
jarum, rombus atau prisma.
20. Hablur daripada bahan yang sama mempunyai bentuk yang sama tetapi mungkin
berbeza daripada segi saiz.
21. Terdapat tujuh jenis sistem hablur asas iaitu kiub, tetragon, ortorombus,
monoklinik, triklinik, rombohedron dan heksagon.
22. Kuprum (II) sulfat merupakan contoh sistem hablur triklinik manakala natrium
klorida merupakan contoh sistem hablur kiub.
23. Sistem tetragon mempunyai tiga sudut tegak α = β = γ = 90°

5. 24. Sistem ortorombus mempunyai tiga paksi yang tidak sama, iaitu a ≠ b ≠ c
25. Sistem monoklinik mempunyai tiga paksi yang tidak sama, iaitu a ≠ b ≠ c
26. Sistem rombohedron mempunyai tiga paksi yang sama, iaitu a = b = c

6. 27. Sistem heksagon mempunyai dua sudut tegak α = β = 90°
Kesimpulan
Garam kuprum (II) sulfat dan kalium nitrat yang tidak tulen dapat ditulenkan melalui kaedah
penghabluran semula.

7. Rujukan
Neo, L. S., Ching, L., Hong, E., Wah, L., & Umi Kalthom Ahmad. (2011). Kimia Tingkatan 4.
Petaling Jaya, Selangor, Malaysia: Abadi Ilmu Sdn. Bhd.
Soo, T. P. (2008). SPM Bilingual Chemistry Form 4. Shah Alam, Selangor, Malaysia: Arah
Pendidikan Sdn. Bhd.
Tan, J. (2007). SPM Chemistry. Shah Alam, Selangor, Malaysia: Arah Pendidikan Sdn. Bhd.
Theng, O. T. (2008). Compact Guide Chemistry SPM Bilingual. Shah Alam, Selangor,
Malaysia: Arah Pendidikan Sdn. Bhd.