2. Yaxından tanış olaq
• Adınız,soyadınız
• Vəzifə və iş yeriniz
• İş təcrübəniz
• Bu kursdan Siz nə gözləyirsiz?
2
3. Məzmun
• Alovlanma nəzəriyyəsi
• İstiliyin yaranma növləri
• Yanğının yayılma üsulları
• Yanar vasitələrin təsnifatı
• Odsöndürənlərin növləri
• Odsöndürənlərin effektiv istifadəsi
• Toplanma məntəqəsi
• Evakuasiya yollarının yoxlanması
• İş yerində yanğınlar
• Yanğın təhlükəsi
• Yanğın həyəcanı təlimləri
• Məişət qazı
• İnsan üzərində geyimin yanması
• Avtomobil yanğınları
• Nəticə
3
4. 4
YANMA: yanıcı maddələrin Oksigen və istiliyin müəyyən
dərəcə altında birləşməsi nəticəsində yaranan bir kimyəvi
reaksiyadır.
YANGIN: Yanğın isə nəzarətimiz xaricindəki yanma
hadisəsidir.
ALOV - istilik və işığın yaranmasıyla müşahıdə olunan
ekzotermik kimyəvi reaksiyadır
Yanmanın ola bilməsi üçün:
Kifayət qədər istilik, oksigen və yanıcı maddə lazımdır.
Yanar materialdan asılı olaraq yanğın prosesi müxtəlif
səslərlə müşahidə oluna bilər
5. YANMA ÜÇBUCAĞI
Yanğının baş verməsi üçün 3 elementin
movcudluğu zəruridir.
Yanğın üçün
16% O2
kifayətdir
Havada О2
tərkibi- 21%
Gunəş
İsti üst səht
Elektrik qövsü
Sürtünmə
Kimyəvi reaksiya
El. enerjisi
Qaz sıxılması
5
Maye
Benzin
Spirt
Bitki
yağları
Lak
Kerosin
Bərk
material
Qazlar
Propan
Butan
Etan
Ağac
Kağız
Plastik
Parça
Oksigen
YM İstilik
Metal
Maqniy
Natriy
Aluminiy
6. Yanğın təhlükələri səbəbləri
Mexaniki: sürtünmə, zərbə, sıxılma və siqaret .
Elektrik: qısa qapanma, həddən artıq
yüklənmə, elektrik qövsü.
Kimyəvi: Qazlar və ekzotermik reaksiyalar.
Təbii: ildırım, günəş,vulkan.
6
7. Hər 4 yanğından biri elektrik səbəbindən
baş verir
• Elektrik ilə əlaqədar bir problem
olduğunda:
Qoruyucu və əsas keçid yerini və necə
söndürülməsini mütləq öyrənin.
Keçid üçün: Əvvəl kiçik keçid sonra əsas
keçid elektriki söndürün.
Qoruyucuları üçün: Tək-tək
qoruyucuları söndürün; ondan sonra əsas
qoruyucunu söndürün.
• Elektrikli təkrar açarkən əvvəl əsas
qoruyucunu daha sonra digərlərini
açmalısınız.
7
8. YANĞINLARA QARŞI TƏDBIRLƏR
• Bu tədbirlər aktiv və passiv olmaq üzrə ikiyə ayrılar;
Passiv Tədbirlər: Layihə mərhələsində başlayan
yanğının çıxmasını önləyən və müdaxiləni
asanlaşdıran tədbirlərdir.
Aktiv Tədbirlər: Yanğını başlanğıc mərhələsində
tutaraq bastırılmasını təmin edən tədbirlərdir.
• Aktiv və passiv Tədbirlər 4 qrupda araşdırılar:
8
9. 1 - Yanğının Aşkar edilməsi ilə əlaqədar Tədbirlər:
• Yanğın Həyəcan düymələri.
Anons Sistemi (siqnalizasiya).
Avtomatik Aşkarlama və Həyəcan Sistemləri
(detektoru)
9
10. 2-yanğının söndürülməsi ilə əlaqədar tədbirləri:
Yanğın söndürmə Cihazları.
Yanğın şlankı şkafları
Avtomatik Söndürmə Sistemləri (FM – 200,sprinkler)
10
FM - 200 Sprinkler (ciləyici)yanğın şlankı
11. 3 - Təxliyyənin təmin edilməsi ilə əlaqədar tədbirlər:
• Istiqamətləndirmələr (Təxliyyə çıxışı yazıları EXİT )
Cıxış dəhlizləri.
Təxliyyə İşıqlandırma Sistemləri (çıxış dəhlizlərinin
işıqlandırılması).
• Təxliyyə çıxış qapıları.
11
Əsas təxliyyə çıxışı Ehtiyyat təxliyyə çıxışı
13. İŞ YERLƏRİMİZDƏ NƏLƏRƏ DİQQƏT
ETMƏLİYİK?
• Fərdi Olaraq diqqət yetirməmiz lazım olan hallar:
1 - İş sonunda hər tərəfə nəzarət etmək və açıqda yanıcı bir şey
buraxılmamasına diqqət etmək.
2 - Hər hansı bir qəzada qəzanın səlahiyyətli şəxslər tərəfindən
aradan qaldırılmasını təmin etmək.
3 - Tez alışan, parlayıcı, partlayıcı maddələr ilə məşğul olarkən
göstərişlərə uyğun hərəkət etmək.
4 - Yanan qaz sızmalarında, əgər mümkündürsə qazı
cıxarmağa çalışmaq və ya reaksiyaya səbəb olacaq hər cür
hərəkətdən qaçmaq vs .......
Qısası dərc olunmuş bütün təlimatlara uyğun hərəkət
etmək lazımdır.
13
14. ƏHƏMİYYƏTLİ XƏBƏRDARLIQLARI!
• Tanımadığınız bir yerə getdiyinizdə.
1 - yanğın nərdivanları, yanğın çıxış və qaçış yolları ilə yanğın
söndürücülərin yerləri haqqında MƏLUMAT əldə edin!
2 - Qaçış dəhlizlərinin və təxliyyə nərdivanlarının qaçışı maneə
törədici əşyalardan təmizlənməsi.
3 - Təxliyyə çıxış qapılarının kilidli olmamasına diqqət
yetirməlisiniz.
Avtomobilinizi PARK EDƏRKƏN
Xilasetmə avtomobillərinin keçməsinə maneə törədib
törətmədiyinizə diqqət yetirin.
Unutmamalısınız ki sizin diqqətsizliyiniz hər hansı bir yanğına
zamanında çatılmasını maneə törədə bilər.
14
15. YANĞINLA QARŞILAŞDIĞINIZDA.
15
Mümkün olduğunca soyuq qanlılığınızı qorumağa çalışın.
Çaxnaşmaya səbəb olmadan ətrafınızdakıları xəbərdar edin.
Əgər mövcudsa həyəcan sistemini işə salın.
Dərhal FHN-nin YSB -na xəbər verin (Tel. 101,112).
Yangının yerini ünvanını en qisa və doğru şəkildə bildiriş.
Əgər müdaxilə edə biləcəyinizə inanırsınızsa yanğın söndürmə qrupu gələnə
qədər özünüzü və başqalarını riskə atmadan yanğını söndürməyə çalışın.
Yanğının yayılmasının qarşısını almaq üçün qapı və pəncərələri bağlayğn.
Yaralı və təhlükədə olanlara özünüzü riskə atmadan kömək etməyə çalışın.
YANĞINA MÜDAXILƏ EDƏCƏK VƏZIYYƏTDƏ DEYILSINIZSƏ
YANĞIN YERINƏ DERHAL TƏRK!
16. YANĞIN YERİNİ TƏRK EDƏRKƏN
16
1 - Çıxış lövhələrini izləyərək, qarışıqlığa səbəb olmadan yanğın yerini tərk
edin.
2 - yanğın zamani əsla liftdən istifadə etməyin.
3 - alov və tüstünün yayılmasının qarşısını almaq üçün yanğın sahəsi ilə əlaqəli
bütün qapı və pəncərələri bağlayın.
4 - Binanı tərk etdikdən sonra kəsinliklə geri dönməyin.
5 - Təhlükəsiz bir sahəyə gedərək itfaiyenin gəlişini gözləyin.
6 - Xilasetmə qrupları yanğına müdaxilə etməyə başladıqdan sonra yanğın
sahəsinə qətiliklə girməyin.
7 - yanğın təhlükəsizlik sahəsində gəzməyin və səlahiyyətlilərə doğru məlumat
verməyə çalışın.
18. SÖNDÜRMƏ QRUPU
18
-ÇIXACAK YANĞINA DƏRHAL MÜDAXİLƏ ETMƏLİ,
YANĞINI SÖNDÜRMƏLİ VƏ YAYILMASINA MANE OLMALI.
-MÖVCUD YANĞIN SÖNDÜRMƏ VASİTƏ LƏRİNİN AYLIQ
YOXLANMASI,MEYDANA GƏLƏN CATIŞMAMAZLIQLARI İDARIƏYƏ
BİLDİRMƏLİ.
-YANĞIN ƏSNASINDA VƏ SONRASINDA
YANĞINDAN QORUNMA RƏHBƏRİNİN VERƏCƏYİ
ƏMİRLƏRİ YERİNƏ YETİRMƏLİ.
-YANĞIN TƏDBİRLƏRİ İLƏ ƏLAQƏDAR TƏLİM VƏ
TAPŞIRIQLARA QATILMALI.
19. QURTARMA QRUPU
19
YANĞIN ƏSNASINDAYANĞINA
MƏRUZ QALAN CAN VƏ MALI
QURTARMALI .
YANĞININ YAYILABİLƏCƏYİ
YERLƏRDƏKİ XƏSTƏLƏRIN
İŞLƏYƏN HEYƏTİN VƏ
MATERİALLARIN TƏXLİYƏSİNİ
ETMƏLİ.
YANĞIN PİLLƏKƏNİ,ÇIXIŞ - QAÇIŞ
YOLLARINI YOXLAYARAQ
DAVAMLI İSTİFADƏ OLUNAN
VƏZİYYƏTDƏ OLMASINI TƏMİN
ETMƏLİ.
20. QORUMA QRUPU
• YANĞIN ANINDA MEYDANA GELEN
PANİK VƏ QARIŞIQLIĞIN QARŞISINI
ALMALII.
YANĞINDAN QURTARILAN VƏSAITLƏRI
TƏSLIM ALMALI VƏ MÜHAFİZƏ ETMELİ.
YANĞINDAN SONRA TƏSLIM ALINAN
MATERIALLARI SAHİBİNƏ QAYTARMALI.
YANĞINDAN MÜDAFIƏ RƏHBƏRİNİN
VERƏCƏYI ƏMRLƏRİ YERINƏ
YETIRMƏLI.
YANĞIN TƏDBİRLƏRİ MÖVZUSUNDA
TƏLİM VƏ TAPŞIRIQLARDA IŞTIRAK
ETMƏLI.
20
21. ILKYARDIM QRUPU
• YANGIN ƏSNASINDA VƏ
VƏSAİT QURTARMA
SIRASINDAYARALANAN VƏ
XƏSTƏLƏNƏN ŞƏXSLƏRƏ
ILKYARDIM ETMƏLİ.
LAZIM OLDUĞUNDA DIGƏR
QRUPLARIN YARDIM ETMƏLİ.
YANĞINDAN MÜDAFIƏ
RƏHBƏRININ VERƏCƏYI
ƏMRLƏRİ YERINƏ
YETIRMƏLI.
YANGIN TEDBİRLERİ İLƏ
ILKYARDIM MÖVZUSUNDA
KEÇİLƏN TƏLİMLƏRDƏ
İŞTİRAK ETMƏLİLI.
21
22. YANĞIN ZAMANI EDİLMƏSİ LAZIM
OLANLAR
• Adamlar əvvəldən təyint edilən toplanmaq məntəqəsində
vəzifəlilərin nəzarətində toplanmalı.
Vəzifəlilər yoxlama apararaq əraziyə daxil olan adamların
toplanma məntəqəısində tam olub olmadığını müəyyən etməli.
Əskik olarsa; nəzarət edən vəzifəlilər bu vəziyyəti səbəbiylə
birlikdə idarəyə bildirməli.
• Yangını böyüklüyü ve yayılma şekline göre daxili yanğın
söndürmə qrupu FHN-in yanğın söndürmə briqadası gələnə qədər
yanğına müdaxile etmeli.
• YSB-sı hadisə yerinə gəlince binanın vəziyyəti ve yangın
hakkında məlumat verilmelidir.
• idarə tərəfindən kəslərin yaxınlarına yangin haqqinda məlumat
verilməli.lazım olduğunu sakit olmalari
deyilməlidir.
22
24. Yanğının yayılma yolları
24
Keçiricilik -
konduksiya
Konduksiya—maddələrin struktur
hissəciklərinin istilik hərəkəti zamanı
Istiliyin ötürülməsini əks etdirir
Keçiricilik -
konduksiya
Konduksiya—maddələrin struktur
hissəciklərinin istilik hərəkəti zamanı
Istiliyin ötürülməsini əks etdirir
26. İstiliyin yayılması
Yanan maddənin istilik və ya alovun təsiri altında
alovlanan və yana biləcək alışqan buxar buraxması
halıdır.
• Məsələn: Digər
alışqan maddə
ilə təmasda olan
sondürülməmiş
siqaret.
Birbaşa yanma
26
27. 27
Yanma əmsalına görə bütün maddələri
3 qrupa bölmək olar:
Yanmayan – yanmaya davamlı; daş, beton, dəmir-beton
Çətin yanan – yandırıcı mənbədən alışa bilən, mənbə kənarlaşdırılıdığı zaman isə yanmır;
Asfalt-beton, gipsakardon, yanmaya qarşı mayelənmiş taxta, стекловолокно, стеклопластик
Yanar – özü alovlanan, və yandırıcı maddədən tez alışan
28. Yanğın sinifi
28
Bərk, orqanik maddələr (ağac, kagız)
Yanar maye (Benzin, Dizel, Spirt, Aseton, Yağ)
QAZ (propan, metan, etan, butan)
Elektrik (qısa qapanma, el. qövsü, artıq yüklənmə)
Metal (Maqniy, natriy, aluminiy)
Qida yağları (bitki yağları)
А
B
C
D
F
30. Odsöndürənlərin effektiv istifadəsi
30
Növ
Kod
1997 əvvəl
BS EN3 rəng kodu
Su Qırmızı Tam qırmızı А
Köpük Krem
Qırmızı, instruksiya üstü
Krem rəngi ilə А В
Quru toz Göy
Qırmızı, instruksiya üstü
Göy rəngi ilə А В С
СО2-karbon dioksid Qara
Qırmızı, instruksiya üstü
Qara rəng ilə В
Kimyəvi maye Gümüşü
Qırmızı, instruksiya üstü
Açıq sarı rəng ilə F
D sinifi toz Göy
Qırmızı, instruksiya üstü
Göy rəngi ilə D
Halon Yaşıl İstifadəsi qadağan olunub
Yanğın sinifi
B
31. 31
YANĞINDAN QURTARMA
Azercosmos Confidential & Proprietary 31
1. HƏRKƏS BİR YANĞINLA QARŞILAŞARSA ƏVVƏL HAYATI
QURTARMALI, XƏBƏR VERMƏLİ VƏ YANĞINI SÖNDÜRMƏYƏ
ÇALIŞMALIDIR.
YANĞIN
SÖNDÜRÜN
32. 32
YANĞINDAN QURTARMA
Azercosmos Confidential & Proprietary 32
2. YANĞIN SÖNDÜRÜCÜ BALONLARDAN NECƏ İSTİFADƏ
OLUNDUĞUNU ÖYRƏNİN. DUMANA DEYİL, ƏTRAF
ÇEVREDEN ALOVAUN MƏRKƏZİNƏ DOĞRU PÜSKÜRDÜN.
KÜLƏYİN İSTİQAMƏTİNDƏ PÜSKÜRT
CİHAZI ALOVUN DİBİNƏ TUT
CİHAZI YANĞININ OLDUĞU YERƏ TUT
ƏVVƏLA ÖNÜ SONRA ARXANI SÖNDÜR
YANĞIN TAMAM SÖNMƏDƏN AYRILMA
CİHAZI YERİNƏ AS
YANLIŞ DOĞRU
33. YANĞINDAN QURTARMA
33
3. İstilik və duman yuxari doğru yayılar. Bu səbəblə yerə
əyilərək gedin. Döşəməyə yaxin temperatur çox
aşağıdır,duman daha azdır, görüş daha yaxşidir. Yanğında
qalmiş adam da yerə yatmalı çok derin olmayacaq şəkildə
nəfəs almalıdır.
4. Əgər gücünüz çatırsa və tək olsanız yaralını sürümə
üsulu ilə vəya yerde çəkərək taşiyiniz.
5. Yanğın çıxdıqdan sonra liftən, istifadə etməyin. Elektrik
kəsilməsi səbəbiylə lift işləməyə bilər. Liftin içinə və
boşluğuna duman dollar,istilik çox artar,tüstüdən boğulma
təhlükəsi vardir.
34. YANĞINDAN QURTARMA
34
6. Paltarları alovlanmış adamin üzərinə paltar, palto, ədyal ya da xalI örtün. Yanan yerin
hava ilə əlaqəsinı kəsərək söndürün. Bu kimi cisimləri örtərkən yaralının baş tərəfindən ayaq
istiqamətinə doğru örtün. Beləcə alovların səthə doğru gəlməsini önləmiş olarsınız
35. YANĞINDAN QURTARMA
35
7. Əvvəl baş və bədən sonra qol və qıçlardakı paltar hissələri yanmasını söndürün. Əlinizlə
basdıraraq yaxşıca söndürün. Sonra yavaşca bədən üzərindən qaldırın, indiki vaxtda istifadə
edilən parçaların çoxunun asan alov ala bilən sintetik maddələrin olduğunu xatırlayın,
bunlar pambıqlı geyimlər kimi yanmaz. Sintetik iplikdən geyimlər isti əriyirlər və dəriyə
yapışar.
36. YANĞINDAN QURTARMA
36
8. Yanmaqda olan adamin qaçması və hərəkət etməsi, alovlanmış paltar hissələrinin daha
çox yanmasına gətirib çıxaracaq. Qurtarici, hərəkət halındakı adamın üzərinə, gedib bir örtü
ilə büküb söndürmelidir.
37. YANĞINDAN QURTARMA
37
9. İsti paltarları çıxarın. Yanaraq yapışmışıq paltarlar yırtılaraq çıxarılmaz. Bunları
çıxararkən çox diqqətli olunu. Dəriyə yapışdığı yerin ətrafından paltarı kəsin.
10. Yanan yeri hemen bol axar su ilə yuyun. Yüngül su axımı ilə 15 dəqiqə soyudun. Su
sürətli və sərt dəyəcək şəkildə axmamalidir. Yaniq yerindəki istiliyi salmaqla yanıq təsirinin
dərindən enməsi qarşısı alınır. soyuq su şişi azaltdığı kimi ağrı da azaldar.
11. İsti yağ ya da kimyəvi maddələrlə bulaşmış olan paltar dərhal çıxarılmalı, yanan dəri
hissəsi və ətrafı bolca soyuq su ilə yuyulmalıdır. Bu əməliyyatı edərkən kimyəvi maddənin
əllərinizi yandirmaması üçün dayanıqlı əlcək geyməyi unutmayin.
12. Qurtarıcı olaraq əvvəl alovların doğru getməyin. Başinizi arxaya doğru çevirərək nəfəs
almağa çalışın.
38. YANĞINDAN QURTARMA
38
13. Yanmaqda olan bina içində qurtarma işləri apararkən qapıları çox diqqətli olaraq açın.
Qapı arxasında dizleriniz üzərinə çöməlin. Bir dəfə qapı qoluna əlinizlə toxunaraq isinmiş
olub olmadığına baxın, binadan başqa bir çıxış yolu yoxsa qapını açmaqla alov sizin çıxıb
yolunuzu kəsə bilər,
14. Binaların yüksək mərtəbəsində xələt, parça vs. istifadə edərək bunu otaqda divan kimi
ağir cisimlerin ayağına bağlayaraq zərərcəkəni aşağıya endirin.
15. Karbon monoksid qazı havadan ağır olduğu üçün bu kimi vəziyyətlərdə yanan binaya
girərkən ağızınızı yaş bir bezlə bağlayın.
16. İş yerlərində olduğu qədər evlərinizə de yanğın söndürmə aləti saxlayın və istifadə
qaydasını bilin.
39. Toplanma məntəqəsi
39
• Toplanma üçün təyin olunmuş məntəqənin yeri dəqiq müəyyən olunmalıdır və bu
əsas binadan təhlükəsiz məsafədə yerləşməlidir.
• Toplanma məntəqəsi bütün işçi heyətini, qonaqları və bu ərazini fövqəladi hal
zamanı istifadə edəcək başqa insanları yerləşdirmək üçün yetərincə böyük
olmalıdır.
• Yanğından məsul şəxsin vəzifəsinə mövcud ərazinin yararlığı və oraya daim
sərbəst daxil olması həftəlik yoxlanma aparılmalıdır.
• Evakuasiya zamanı toplanma məntəqəsində bütün işçilərin yerində olub
olmadığını yoxlamaq üçün siyahı olmalıdır.
40. Evakuasiya yolları
40
Evakuasiya yollarında heç bir maneə olmamalıdır və onlar
daimi nəzarətdə olmalıdır:
Bütün evakuasiya yolları və qəza çıxışları təmiz saxlan-
malıdır.
Avtomatik bağlanan qapılar və yanğın qapıları düzgün
işləməlidir.
Yanğın çıxışlarını göstərən, lazımi miqdarda tez
gözə çarpaçaq işarələr olmalıdır.
Qəza işıqlandırılması fasiləsiz işləməlidir.
41. İş yerində yanğınlar
41
İş yerində yanğınlar 3 əsas səbəbdən baş verirlər.
• Bilərəkdən yanğın törətmə
• Bu, insanlarda yanğının baş verməsinə dair potensial
təhlükə haqda məlumatın olmaması nəticəsində baş verir.
• Bu, insanların yanğın təhlükəsinə ehtiyyatsız münasibəti
nəticəsində yaranır.
42. Yanğın təhlükəsi
42
Yanğının baş vermə riskini aşağıdakı amillər yaradır:
• Elektrik ofis təchizatı
• İşıqlandırma
• Avtomatik təchizatlar (mexanizmlər)
• Alovlanan mayelərin saxlanması və istifadəsi
• İstilik sistemləri və kondisionerlər
• Siqaret çəkmə və onun qalıqları
43. Yanğın həyəcanı təlimləri
43
Hər bir şirkət ildə ən azı bir və yaxud 2 dəfə yanğın
həyəcanı təlimi keçirməlidir. Təlimə, bütün otaqlardan
evakuasiya, bütün işçilərin toplanma məntəqəsində
toplanılması və yerində adla çağırma daxil olmalıdır.
44. Məişət qazı
44
Məişət qazının axını:
Bilavasitə ərazidə olan bütün insanların evakuasiyası
Təhlükəsiz olduğu halda qaz ötürən boruların vaxtında bağlanılması
Havada qalmış qazın təmizlənməsi üçün ərazinin havasını dəyişmək
Məişət qazının alovlanması və söndürülməsi:
Bilavasitə ərazidə olan bütün insanların evakuasiyası
Təhlükəsiz olduğu halda qazı ötürən boruların vaxtında bağlanılması
Təhlükəsiz olduğu halda, ilkin mərhələdə qalan yanğının yayılmasını odsöndürənlərin köməyilə söndürmək
Yanğını aradan qaldırdıqdan sonra, qalan tüstünün tam təmizlənməsi üçün otaqların havasını dəyişmək
45. İnsan üzərində geyimin yanması
45
Təhlükələr
Təlaş
Geniş yanma
Söndürülmə
Geyimin və ya açıq yerlərin yanması baş verərsə,
oksigenin qarşısını alan və yanğını söndürən (Fire Blanket) xüsusi
parçadan istifadə etmək məsləhətdir. Alovu söndürərkən zərərçəkənin
yuxarı nəfəs yollarından ehtiyyatlı olun.
Əgər yanınızda heç kəs yoxdursa, aşağıdakı qaydaya riayət etməlisiniz:
Stop,Drop and Roll - dayanın, yerə uzanın və yuvarlanın. Bu halda
əllərinizlə üzünüzü bağlasanız daha yaxşı olar.
Söndürmənin alternativ yolları
Çiləyici şırnağı olan su odsöndürənindən istifadə
etmək olar. Başqa növ odsöndürənlərdən istifadə etmək məsləhət deyil.
Vaxtında tibbi xidmətin çağırılması bu şəraitdə əsas amillərdən biridir.
46. Elektrik naqillərinin və elektrik avadanlıqlarının
alovlanması
46
İlk və təxirəsalınmaz tədbirlər
• Yanğın xidmətinin çağırılması
• Cərəyanın söndürülməsi
• Mövcud olduğu halda, odsöndürənlərin istifadəsi
Elektrik avadanlığının söndürülməsində istifadə olunan odsöndürən vasitələrinə quru toz
və karbon qazı aiddir.
50. Avtomobillərdə yanğının baş vermə yerləri
50
• Mühərrik bölməsi
• Cihaz paneli
• Ötürücü və onun hissələri
• Yük bölməsi
Təkərlər, əsasən cüt olduqda əlavə yanğın mənbəyidir. Buna səbəb
havası buraxılmış təkərlərin arasındakı sürtünmə nəticəsində yaranan
istilikdir.
51. Avtomobilin digər avtomobillərin arasında dayandırılıb və ya park
edildiyi halda
51
• Alışdırmanın söndürüldüyünə əmin olun
• Əgər mümkünsə kapotun açılması üçün salonda olan açarı dartın,
amma tam açmayın.
• Piyadaları və başqa sürücüləri geri çəkilmələri üçün xəbərdar edin.
• Yanğınsöndürmə xidmətini xəbərdar edin və çağırın.
Bütün növ yanğınlarda ən əsas birinci düşündüyünüz şəxsi təhlükəsizliyiniz
olmalıdır.
Bütün avtomobilləri əvəz etmək olar, insanı isə yox.
52. Yanğının söndürülməsi
52
Avtomobil yanğınlarının söndürülməsi zamanı quru toz və CO2 tipli
odsöndürənlərdən istifadə etmək lazımdır.
Kapotu qaldırmağa çalışmayın, əsasən də yanğının onun altında baş
verdiyindən şübhələnirsinizsə.
Mühərrik hissəsində yanğının söndürülməsində heç vaxt sudan istifadə etməyin.
Bu alovun çoxalmasına və elektik naqillərinin qapanmasına gətirib çıxara bilər.
