Կարինա Թովամսյան

1. Կարինա Թովամասյան 8-1 դասարան

2.  Մարդու բոլոր ոսկրերն իրենց միացումներով
կազմում են կմախքը, որը հենաշարժիչ համակարգի
պասիվ մասն է, կմախքի տարբեր օղակները
շարժման մեջ դնող մկանները՝ ակտիվ մասը։
Հենաշարժիչ համակարգն օրգանիզմում կատարում է
հենարանային, պաշտպանական, տեղաշարժման
ֆունկցիա։
 Կմախքը մարմնի հենարանն է, նրան տալիս է
որոշակի ձև և դիրք տարածության մեջ։ Ոսկրերը
միանալով առաջացնում են խոռոչներ և
պաշտպանում նրանցում
գտնվող օրգաններն արտաքին ազդեցություններից

3.  Կմախքի ոսկրերը կազմված
են ոսկրահյուսվածքից, որը շարակցական
հյուսվածքի տարատեսակ է։ Այն կազմված է
ոսկրաբջիջներից, օրգանական ու
անօրգանական միացություններ պարունակող
միջբջջային նյութից, որը կազմում է
ոսկրահյուսվածքի 2/3-ը։ Այն պինդ է և ամուր,
օժտված է մեխանիկական բարձր
հատկություններով և ամրությունը գերազանցում
է երկաթին ու գրանիտին։ Ոսկրահյուսվածքը
պարունակում է արյունատար անոթներ և
նյարդեր, նրանում մշտապես կատարվում է
ոսկրի քայքայում և ստեղծում։

4.  Ոսկրերն աճում են երկարությամբ և հաստությամբ։
Ոսկրի աճը հաստությամբ պայմանավորված է
շրջոսկրի ոսկրաստեղծ հատկությամբ։ Նրա ներքին
մակերեսի բջիջների բաժանման շնորհիվ ոսկրի
մակերևույթին առաջանում են ոսկրաբջիջների նոր
շերտեր, իսկ դրանց շուրջը՝ միջբջջային նյութ։
Ոսկրերի ծայրերում գտնվող աճառահյուսվածքի
բջիջների բաժանման շնորհիվ ոսկրերն աճում են
երկարությամբ։
 Ոսկրերի աճը կարգավորում է հիպոֆիզի առջևի
բլթի աճի հորմոնը։ Չափահաս մարդու ոսկրերը չեն
աճում, սակայն հին ոսկրանյութի փոխարինումը
նորով շարունակվում է ամբողջ կյանքում։

5.  Մարդու կմախքը կազմված է միմյանց միացած
բազմաթիվ ոսկրերից։ Տարբերում են ոսկրերի
միացման երեք տեսակ՝ անշարժ (անընդհատ),
կիսաշարժուն և շարժուն։
 Անընդհատ միացումներն առաջանում են ոսկրերի
սերտաճման հետևանքով։ Ոսկրերն իրար միանում
են շարակցական, աճառային կամ ոսկրային
շերտերով (գանգի կարանները, կոնքի ոսկրերի
սերտաճումը)։ Շատ ոսկրերն իրար միանում են
աճառային միջնաշերտով։ Այդպիսի միացումը
կոչվում է կիսաշարժուն (ողների միացումները)։
Ոսկրերի շարժուն միացումը կոչվում է հոդ։
Յուրաքանչյուր հոդ ունի հոդապարկ, հոդային
մակերեսներ և հոդախոռոչ։

6.  Կենդանի օրգանիզմում ոսկրը պարունակում է
50 % ջուր, 28 % օրգանական և 22 % անօրգանական
նյութ։ Ոսկրի 2/3-ը կազմում են անօրգանական
նյութեր (կալցիում, ֆոսֆոր, մագնեզիում և ուրիշ),
որոնցից կախված է ոսկրի կարծրությունը, իսկ 1/3-ը
օրգանական նյութեր, որոնք պայմանավորում են
ոսկրի առաձգականությունը, ճկությունը։ Տարի քին
զուգընթաց փոխվում է ոսկրի քիմիական կազմը։
Մանուկների և պատանիների ոսկրերում գերակշռում
են օրգանական նյութեր, ուստի նրանց ոսկրերը ճկուն
են և ուշ կոտրվում։ Տարեց և ծերունական հասակում
ոսկրերում գերակշռում են անօրգանական աղերը,
որի պատճառով նրանք դառնում են դյուրաբեկ,
փխրուն, շուտ կոտրվում են և դժվար կպչում։