3. Μακεδονικό Ζήτημα είναι η ονομασία με την οποία έγινε διεθνώς γνωστό το εθνικοχωροταξικό
πρόβλημα που δημιουργήθηκε αμέσως μετά τη Συνθήκη του Βερολίνου τον 19ο αιώνα, στη
Βαλκανική, και ειδικότερα στη γεωγραφική περιοχή της Μακεδονίας μεταξύ των κρατών της
περιοχής, Ελλάδας, Βουλγαρίας, Σερβίας και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας
4. Ο Μακεδονικός αγώνας
Ήταν ένοπλη αντιπαράθεση στις αρχές του 20ου αιώνα που διήρκεσε περίπου 4 χρόνια
(1904-1908) και διεξήχθη στη Μακεδονία (τότε μέρος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας)
μεταξύ κυρίως Ελλήνων, Βουλγάρων και Τούρκων, και
δευτερευόντος Σέρβων και Ρουμάνων από τη στιγμή που έγινε αντιληπτό πως η
σημαντική αυτή επαρχία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας θα ήταν η επόμενη εδαφική
απώλεια του Μεγάλου Ασθενούς
5. Πρώτα άρχισε η προπαγανδιστική αναμέτρηση Ελλήνων και Βουλγάρων. Πρώτη
συστηματική εξόρμηση των Σλάβων ήταν να πετύχουν την ψυχική και γλωσσική
αφομοίωση του ελληνικού πληθυσμού, ώστε να έχουν να επικαλεστούν στοιχεία
ενισχυτικά των επιδιώξεών τους. Η αναμέτρηση εντάθηκε μετά την κατάκτηση της Α.
Ρωμυλίας το 1885 και οδήγησε σε αιματηρό ανταγωνισμό μεταξύ του ελληνισμού και
του βουλγαρικού επεκτατισμού, μια αναμέτρηση που έμεινε στην ιστορία ως Μακεδονικός
αγώνας. Η πραξικοπηματική προσάρτηση στη Βουλγαρία της Α. Ρωμυλίας τους ενίσχυσε,
ώστε να στραφούν απερίσπαστοι στην απόσπαση του μακεδονικού χώρου.
6. Στη Θεσσαλονίκη ιδρύθηκε η «Εσωτερική Επαναστατική Μακεδονική Οργάνωση (IMRO)» με επίσημο
σκοπό το συντονισμό των προσπαθειών των χριστιανικών πληθυσμών της Μακεδονίας για την
απελευθέρωσή τους από τον Οθωμανικό ζυγό.
Στην πραγματικότητα, όμως, ήταν μία βουλγαρική εθνικιστική οργάνωση με κρυφή ατζέντα τον
εκβουλγαρισμό της Μακεδονίας και την απόσχισή της από την Οθωμανική Αυτοκρατορία ως ενδιάμεσο
στάδιο πριν την τελική ένωσή της με τη Βουλγαρία. Το «Μακεδονικό» Κομιτάτο είχε από νωρίς
οργανώσει ένα δίκτυο από παραστρατιωτικές ομάδες, οι άντρες των οποίων είχαν επιδοθεί σε όργιο
βίας και τρομοκρατίας του ελληνικού και όχι μόνο στοιχείου της Μακεδονίας. Ο όρος «κομιτατζήδες»
στη Μακεδονία χρησιμοποιείτο για να χαρακτηρίσει τους εξαρχικούς ελληνικής καταγωγής που
μεταστράφηκαν και υπηρετούσαν τους σκοπούς της Βουλγαρίας, διαχωρίζοντάς τους έτσι από τους
καθεαυτού Βούλγαρους. Σημαντικά στελέχη των Κομιτατζήδων ήταν ο ιδρυτής τους Γκότσε Ντέλτσεφ,
ο Αποστόλ Πέτκωφ, ο Νίκολα Κάρεφ, ο Γιάνε Σαντάνσκι κ.α.
Τσεκαλάροφ, Κλιάσεφ, Ιβάν Πόποφ
πίσω τους άλλοι κομιτατζήδες στη
Φλώρινα
7. Η δράση των κομιτατζήδων
Το 1900 ο αγώνας έγινε ένοπλος. Κύριοι αντίπαλοι των ελληνικών ενόπλων σωμάτων
ήταν οι Βούλγαροι κομιτατζήδες, ένοπλες ομάδες, που στάλθηκαν στη Μακεδονία ως εκπρόσωποι
του βουλγαρικού κομιτάτου και εργάστηκαν έντονα και σκληρά για τη βίαιη επικράτηση
των βουλγαρικών απόψεων. Δυο απόπειρες όμως των ένοπλων αυτών ομάδων να
παρασύρουν τον πληθυσμό της Μακεδονίας σε φιλοβουλγαρική επανάσταση το 1902 και
20 Ιουλίου 1903, απέτυχαν.
8. Η διαδικασία του εκβουλγαρισμού : ήταν μεθοδική και είχε προσεκτικά σχεδιαστεί ώστε να
κλιμακωθεί σταδιακά, με πρώτο στάδιο τον εξαναγκασμό του χριστιανικού πληθυσμού, που
είχε ρευστή εθνική συνείδηση, να εκκλησιάζεται σε εκκλησίες που θα υπάγονταν στην Εξαρχική
δηλαδή Βουλγαρική εκκλησία. Σε δεύτερη φάση το κομιτάτο άρχισε να ιδρύει πολυάριθμα σχολεία
όπου τα παιδιά θα διδάσκονταν ττη βουλγαρική γλώσσα και θα κατηχούνταν πλέον εθνικά. Στη
διάρκεια της ολιγόμηνης βουλγαρικής κατοχής της Α. Μακεδονίας, άρχισαν να εκτελούν και να
βασανίζουν ιερείς, δασκάλους, τοπικές προσωπικότητες, αλλά και απλούς πολίτες, που αρνούνταν το
συγκεκαλυμμένο αυτό εκβουλγαρισμό,
9. Έτσι τους πρώτους μήνες του 1904 σχηματίστηκε στους 3 νομούς Θεσσαλονίκης, Μοναστηρίου
και Σκοπίων, σώμα χωροφυλάκων με διοικητή Ιταλό στρατηγό που είχε στις διαταγές του πέντε
ανώτερους Ευρωπαίους αξιωματικούς. Όμως καθεμιά από τις δυνάμεις απέβλεπε σε δικούς της
σκοπούς. Έτσι, τίποτα δεν άλλαξε, ενώ το κομιτάτο συνέχιζε με περισσότερη ένταση τη δράση του,
εξαφανίζοντας Έλληνες πρόκριτους (γιατρούς, δασκάλους, ιερείς κλπ.) και σφάζοντας άοπλους
χωρικούς στις πλατείες των χωριών, μπροστά στα μάτια των συγχωριανών τους. Οι κομιτατζήδες
διατήρησαν μια υποτυπώδη δραστηριότητα μετά το 1908, αλλά επανεμφανίστηκαν δυναμικά στους
Βαλκανικούς Πολέμους ως παραστρατιωτικές ομάδες υποστηρίζοντας τον βουλγαρικό στρατό στις
επιχειρήσεις του.
10. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ -ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
Σπυρίδων Σφέτας, Όψεις του Μακεδονικού Ζητήματος στο 20ο αιώνα, εκδ ΒΑΝΙΑΣ ISBN 960-288-
079-1
Σπυρίδων Σφέτας, «Ελληνοβουλγαρικές αναταράξεις 1880-1908», εκδ. Επίκεντρον, 2007, ISBN
978-960-458-170-2
ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ, Μακεδονικό ζήτημα και Μακεδονικός αγώνας
http://thehistoryofgreece.blogspot.gr/2013/06/1904-1908.html
