SlideShare a Scribd company logo
1 of 34
Download to read offline
21
2016
ToĆ¹c moĆÆc tƶĆø nang toĆ¹c (follicle) trong da ƱoƤng vaƤt coĆ¹ vuĆ¹. TĆ­nh tƶĆø dĆ¶Ć“Ć¹i
leĆ¢n treĆ¢n chia thaĆønh 2 phaĆ n: Nang toĆ¹c trong da vaĆø thaĆ¢n toĆ¹c Ć“Ć» treĆ¢n da.
CAƁU TAƏO TOƙC
CaĆ”u taĆÆo chung
21
Nang toĆ¹c ƱƶƓĆÆc chia thaĆønh hai vuĆøng: bao Ć“Ć» ngoaĆøi vaĆø haĆønh toĆ¹c Ć“Ć» trong
Nang toĆ¹c
CAƁU TAƏO TOƙC
Nang toĆ¹c
HaĆønh toĆ¹c
BieƄu bƬ
tuƻyvoƻ
BieƄu bƬ bao
reĆ£ trong
LĆ“Ć¹p Hunley
LĆ“Ć¹p Henle
Bao reĆ£ ngoaĆøi
VuĆøng keratin hoĆ¹a
Melanocyte
VuĆøng teĆ” baĆøo
lieĆ¢n keĆ”t
MoĆ¢ lieĆ¢n keĆ”t
Nang toĆ¹c
21 21
Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
21
ThaĆ¢n toĆ¹c
GoĆ m caĆ¹c teĆ” baĆøo phaĆ¹t trieĆ„n, cheĆ”t vaĆø raĆ©n laĆÆi Trong khi nhƶƵng teĆ” baĆøo
beĆ¢n dĆ¶Ć“Ć¹i tieĆ”p tuĆÆc chia caĆ©t vaĆø ƱaĆ„y leĆ¢n treĆ¢n, toĆ¹c lĆ“Ć¹n leĆ¢n ra khoĆ»i da
CAƁU TAƏO TOƙC
TheĆ„ trĆ¶Ć¹ng
HaĆÆt maĆøu
ThaĆ¢n toĆ¹c
Papilla da naĆØm Ć“Ć» phaĆ„n thaĆ”p nhaĆ”t mang dinh dƶƓƵng qua mao maĆÆch ƱeĆ”n
nuoĆ¢i toĆ¹c.
CAƁU TAƏO TOƙC
Papilla
Nang toĆ¹c
BieƄu bƬ
21
ThaĆ¢n toĆ¹c
BieƄu bƬ
VoĆ»
Tuƻy
CAƁU TAƏO TOƙC
BieƄu bƬ
BieĆ„u bƬ laĆø lĆ“Ć¹p ngoaĆøi cuĆøng cuĆ»a thaĆ¢n toĆ¹c goĆ m nhƶƵng vaĆ„y bao truĆøm
thaĆ¢n toĆ¹c. NoĆ¹ ƱƶƓĆÆc taĆÆo ra tƶĆø saĆ¹u ƱeĆ”n mƶƓĆøi lĆ“Ć¹p teĆ” baĆøo daĆøi choĆ ng leĆ¢n
nhau. MoĆ£i teĆ” baĆøo daĆøy khoaĆ»ng 0,3 Āµm vaĆø daĆøi khoaĆ»ng 100 Āµm RoƤng
1Āµm, caĆ¹c vaĆ„y naĆØm doĆÆc thaĆ¢n toĆ¹c nhƶ ngoĆ¹i treĆ¢n maĆ¹i nhaĆø
CAƁU TAƏO TOƙC
21 21
Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
21
CaĆ”u truĆ¹c vaĆ»y daĆÆng voĆøng LoĆ¢ng dĆ“i
CaĆ”u truĆ¹c vaĆ„y daĆÆng voĆøng thƶƓĆøng gaĆ«p Ć“Ć» nhƶƵng loĆ¢ng raĆ”t maĆ»nh vaĆø gaĆ«p Ć“Ć»
ƱoƤng vaƤt Ć­t gaĆ«p Ć“Ć» ngƶƓĆøi
VaĆ„y bieĆ„u bƬ daĆÆng voĆøng
CAƁU TAƏO TOƙC
VaĆ„y daĆÆng gai (Spinous) laĆø nhƶƵng vaĆ»y tam giaĆ¹c, tƬm thaĆ”y Ć“Ć» loĆ¢ng choĆ n
HaĆ»i caĆ„u, meĆøo vaĆø vaĆøi ƱoƤng vaƤt khaĆ¹c khoĆ¢ng bao giĆ“Ćø thaĆ”y trong toĆ¹c ngƶƓĆøi.
SĆ“ ƱoĆ  vaĆ„y Spinous LoĆ¢ng choĆ n
VaƄy bieƄu bƬ
CAƁU TAƏO TOƙC
21
SĆ“ ƱoĆ  vaĆ„y xeĆ”p lĆ“Ć¹p Vi aĆ»nh vaĆ»y treĆ¢n toĆ¹c ngƶƓĆøi
XeĆ”p lĆ“Ć¹p goĆ m nhƶƵng vaĆ„y goĆ”i leĆ¢n nhau vĆ“Ć¹i chieĆ u ngang heĆÆp, thƶƓĆøng
tƬm thaĆ”y trong toĆ¹c ngƶƓĆøi vaĆø nhieĆ u loĆ¢ng ƱoƤng vaƤt.
VaĆ„y bieĆ„u bƬ xeĆ”p lĆ“Ć¹p
CAƁU TAƏO TOƙC
VoĆ»
VoĆ» laĆø phaĆ n chĆ­nh cuĆ»a toĆ¹c goĆ m caĆ¹c teĆ” baĆøo hƬnh thon daĆøi vaĆø hƬnh thoi
hoĆ¹a sƶĆøng maĆø thaĆønh phaĆ n chĆ­nh laĆø hoĆ£n hĆ“ĆÆp caĆ¹c daĆÆng khaĆ¹c nhau
keratin. CaĆ¹c teĆ” baĆøo hoĆ¹a sƶĆøng taĆÆo thaĆønh caĆ¹c sĆ“ĆÆi, caĆ¹c sĆ“ĆÆi laĆÆi keĆ”t nhau
thaĆønh nhƶƵng boĆ¹ lĆ“Ć¹n hĆ“n. NhƶƵng boĆ¹ naĆøy gaĆ©n keĆ”t nhau bĆ“Ć»i nhƶƵng
khung ( matrix) - SƶĆÆ keĆ”t hĆ“ĆÆp sĆ“ĆÆi ā€“ matrix raĆ”t maĆÆnh meƵ choĆ”ng laĆÆi lƶĆÆc
caĆŖng,ĆÆ xoaĆ©n.
CAƁU TAƏO TOƙC
21 21
Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
21
CAƁU TAƏO TOƙC
lieĆ¢n keĆ”t hoĆ¹a hoĆÆc trong voĆ» toĆ¹c
LieĆ¢n keĆ”t disulfid: TaĆÆo cho toĆ¹c ƱoƤ beĆ n cao
LieĆ¢n keĆ”t hydro: TaĆÆo cho toĆ¹c tĆ­nh linh hoaĆÆt
HaĆÆt maĆøu
Trong toĆ¹c ngƶƓĆøi, nhƶƵng haĆÆt chaĆ”t maĆøu taƤp trung phĆ­a bieĆ„u bƬ trƶĆø nhƶƵng
ngƶƓĆøi toĆ¹c ƱoĆ» vaĆø Ć“Ć» loĆ¢ng ƱoƤng vaƤt caĆ¹c haĆÆt chaĆ”t maĆøu phaĆ¢n phoĆ”i veĆ  phĆ­a loƵi
CoĆ¹ hai kieĆ„u haĆÆt: nhƶƵng haĆÆt nhoĆ» mĆ²n, saĆ£m xeĆ”p ƱeĆ u ƱaĆ«n trong voĆ», vaĆø
nhƶƵng haĆÆt .hĆ“n raĆ»i raĆ©c ngaĆ£u nhieĆ¢n trong voĆ». MoƤt loaĆÆi toĆ¹c coĆ¹ theĆ„ chĆ¶Ć¹a
moƤt kieĆ„u haĆÆt hoaĆ«c pha troƤn
CAƁU TAƏO TOƙC
21
CaĆ¹c melanin
CAƁU TAƏO TOƙC
ChaĆ”t maĆøu trong ngƶƓĆøi toĆ¹c ƱoĆ»
PhaĆ¢n boĆ” chaĆ”t maĆøu
CAƁU TAƏO TOƙC
21 21
Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
21
TheĆ„ trĆ¶Ć¹ng laĆø nhƶƵng caĆ”u truĆ¹c lĆ“Ć¹n ( lĆ“Ć¹n hĆ“n nhƶƵng haĆÆt chaĆ”t maĆøu), ƱaĆ«c
hƬnh caĆ u tĆ“Ć¹i hƬnh traĆ¹i xoan,
TheĆ„ trĆ¶Ć¹ng trong toĆ¹c ngƶƓĆøi
Trong voĆ» coĆ¹ chĆ¶Ć¹a moƤt lƶƓĆÆng nhoĆ» vĆ“Ć¹i nĆ¶Ć“Ć¹c MaĆ«c daĆ u chƦ chieĆ”m
10 - 13 %, nhƶng ƱoĆ¹ng vai troĆø quan troĆÆng trong tĆ­nh chaĆ”t hoĆ¹a hoĆÆc
vaĆø vaƤt lyĆ¹ cuĆ»a toĆ¹c.
TheĆ„ trĆ¶Ć¹ng
CAƁU TAƏO TOƙC
ToĆ¹c thƶƓĆøng ƱƶƓĆÆc boĆ¢i trĆ“n bĆ“Ć»i daĆ u sinh ra tƶĆø nhƶƵng tuyeĆ”n chaĆ”t
nhĆ“Ćøn (sebaceous gland). ThaĆønh phaĆ n chaĆ”t nhĆ“Ćøn laĆø hoĆ£n hĆ“ĆÆp
triglycerid, cholesterol, protein, vaĆø nhƶƵng chaĆ”t ƱieƤn giaĆ»i coĆ¹ taĆ¹c
duĆÆng ngaĆŖn chaĆ«n sƶĆÆ phaĆ¹t trieĆ„n cuĆ»a vi khuaĆ„n vaĆø laĆøm toĆ¹c meĆ m maĆÆi
traĆ¹nh toĆ¹c roĆøn gaĆ£y. LƶƓĆÆng daĆ u sinh ra ƱƶƓĆÆc xaĆ¹c Ć±Ć²nh bĆ“Ć»i sƶĆÆ di
truyeĆ n.
TuyeĆ”n chaĆ”t nhĆ“Ćøn
CAƁU TAƏO TOƙC
21
Trong voĆ» toĆ¹c coĆøn thaĆ”y veĆ”t kim loaĆÆi nhƶ saĆ©t, ƱoĆ ng, ƱaĆ«c bieƤt laĆø keƵm.
KeƵm ƱoĆ¹ng vai troĆø quan troĆÆng trong sƶĆÆ phaĆ¹t trieĆ„n cuĆ»a toĆ¹c. caĆ¹c thaĆønh
phaĆ n khaĆ¹c cuĆ»a toĆ¹c coĆ¹ theĆ„ keĆ„ ƱeĆ”n laĆø chaĆ”t beĆ¹o, vaĆø vitamin
CAƁU TAƏO TOƙC
CaĆ¹c thaĆønh phaĆ n khaĆ¹c cuĆ»a toĆ¹c
ThieĆ”u huĆÆt keƵm sau khi ƱieĆ u trĆ²
Tuƻy
TuĆ»y laĆø trung taĆ¢m cuĆ»a toĆ¹c. NeĆ”u noĆ¹ ƱƶƓĆÆc laĆøm ƱaĆ y khoĆ¢ng khĆ­, thƬ noĆ¹
xuaĆ”t hieƤn trong moƤt caĆ”u truĆ¹c Ʊen hoaĆ«c mĆ“Ćø ƱuĆÆc Ć“Ć» dĆ¶Ć“Ć¹i truyeĆ n aĆ¹nh
saĆ¹ng, hoaĆ«c laĆø moƤt caĆ”u truĆ¹c traĆ©ng Ć“Ć» dĆ¶Ć“Ć¹i aĆ¹nh saĆ¹ng phaĆ»n chieĆ”uTuĆ»y
trong loĆ¢ng ƱoƤng vaƤt, ƱoĆ¹ng vai troĆø trong sƶĆÆ Ć±ieĆ u chƦnh nhieƤt ƱoƤ cĆ“
theĆ„ coĆøn Ć“Ć» ngƶƓĆøi khoĆ¢ng coĆ¹ chĆ¶Ć¹c naĆŖng naĆøy
CAƁU TAƏO TOƙC
21 21
Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
21
OH
O
HO
COOH O
H
CHOOH OH
NN HHOOOOCC
HH
O HO
HO
H
H
N
H
HN
H
O
HO
H
HO
HHO
HO
OH
H
O
H
O
TĆ­nhĆÆ Ć±aĆøn hoĆ i
ƑaĆ¢y laĆø thuoƤc tĆ­nh quan troĆÆng nhaĆ”t
toĆ¹c. VƬ sƶĆÆ Ć±aĆøn hoĆ i, toĆ¹c coĆ¹ theĆ„ chĆ²u
ƱƶĆÆng sƶĆÆ thay ƱoĆ„i hƬnh daĆÆng, theĆ„
tĆ­ch hoaĆ«c chieĆ u daĆøiĆ¹. maĆø khoĆ¢ng
gaĆ¢y hƶ Khi toĆ¹c ƱƶƓĆÆc laĆøm Ć¶Ć“Ć¹t noĆ¹
coĆ¹ theĆ„ taĆŖng theĆ¢m chieĆ u daĆøi tĆ“Ć¹i 30
%
TƍNH CHAƁT CUƛA TOƙC
SƶĆÆ tich ƱieƤn
Khi toĆ¹c khoĆ¢ ƱƶƓĆÆc chaĆø xaĆ¹t, hoaĆ«c chaĆ»i, sƶĆÆ tĆ­ch naĆÆp ƱieƤn tĆ³nh hoĆÆc xaĆ»y ra
. thĆ“Ćøi tieĆ”t noĆ¹ng, sƶĆÆ tĆ­ch ƱieƤn taĆŖng vaĆø caĆ¹c sĆ“ĆÆi toĆ¹c ƱaĆ„y nhau vaĆø luĆ¹c ƱoĆ¹
khoĆ¹ taĆÆo hƬnh toĆ¹c
daĆ u goƤi ƱaĆ u vĆ“Ć¹i nhƶƵng chaĆ”t dieƤn hoaĆÆt trong ƱoĆ¹ laĆøm giaĆ»m sƶĆÆ ma saĆ¹t
giƶƻa caĆ¹c sĆ“ĆÆi toĆ¹c toĆ¹c Ć­t tĆ­ch ƱieƤn neĆ¢n to roĆ”i.Ć¹c Ć­t
Sham
TƍNH CHAƁT CUƛA TOƙC
21
SƶĆÆ aĆ„m cuĆ»a toĆ¹c
ƑoƤ aĆ„m toĆ¹c lĆ“Ć¹n khi khĆ­ quyeĆ„n laĆø aĆ„m vaĆø Ć­t hĆ“n khi khoĆ¢ng khĆ­ khoĆ¢.
Khi toĆ¹c aĆ„m voĆ» phƬnh leĆ¢n vaĆø nhƶƵng meĆ¹p cuĆ»a vaĆ„y bieĆ„u bƬ naĆ¢ng leĆ¢n.
BeĆ  maĆ«t toĆ¹c taĆÆm thĆ“Ćøi maĆ”t sƶĆÆ baĆØng phaĆŗng. bĆ“Ć»i vaƤy nhieĆ u ma saĆ¹t hĆ“n
daĆ£n tĆ“Ć¹i Ćø laĆøm roĆ”i toĆ¹c
TƍNH CHAƁT CUƛA TOƙC
100g
TThoeĆ¹cĆ¹p
TƍNH CHAƁT CUƛA TOƙC
SĆ¶Ć¹c maĆÆnh cuĆ»a toĆ¹c
moƤt sĆ“ĆÆi toĆ¹c coĆ¹ theĆ„ naĆ¢ng taĆ»i troĆÆng khoaĆ»ng 100 gam maĆø khoĆ¢ng bĆ² Ć±Ć¶Ć¹t.
21 21
Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
21
S1 S1
S2 S2 S2
S5 SS54 S5
S5
S3 S3S2 S3
S4 SS43 S4
S6S6
S1
S6
S6
S1
TƍNH CHAƁT CUƛA TOƙC
LieĆ¢n keĆ”t disulfid vaĆø ƱoƤ beĆ n
Keratin quyeĆ”t Ć±Ć²nh sĆ¶Ć¹c maĆÆnh khaĆ¹c
thƶƓĆøng naĆøy. NhƶƵng phaĆ¢n tƶƻ chaĆ”t
sƶĆøng trong voĆ» ƱƶƓĆÆc neĆ¹n thaĆønh moƤt
caĆ”u truĆ¹c hoaĆøn chƦnh. CaĆ u noĆ”i
disufid quyeĆ”t Ć±Ć²nh ƱoƤ beĆ n cuĆ»a
chuoĆ£i keratin. CaĆ u disulfid gaĆ©n
chaĆ«t caĆ¹c chuoĆ£i keratn gioĆ”ng moƤt
caĆ¹i thang.
Khi saĆ”y noĆ¹ng toĆ¹c lieĆ¢n keĆ”t disulfid
coĆ¹ theĆ„ bĆ² gaĆ£y vaĆø taĆÆo lieĆ¢n keĆ”t mĆ“Ć¹i
OH O
OHH
O HOO
H
COHOH OO
H N N
H H
O
H
COH OH
H N
N H
HHOO
OHOOC
H
HO
HH
HO
HO
HOOC
O
H
TƍNH CHAƁT CUƛA TOƙC
TĆ­nh linh hoaĆÆt cuĆ»a toĆ¹c
caĆ¹c daĆ¢y chuyeĆ n keratin
cuƵng ƱƶƓĆÆc lieĆ¢n keĆ”t bĆ“Ć»i lieĆ¢n
keĆ”t hyƱro. CoĆ¹ nhieĆ u lieĆ¢n
keĆ”t hy-ƱroĆ¢ hĆ“n lieĆ¢n keĆ”t
disulfid. LieĆ¢n keĆ”t hyƱro
yeĆ”u vaĆøƵ deĆ£ vƓƵ hĆ“n lieĆ¢n keĆ”t
disulfid, chuĆ¹ng taĆÆo cho toĆ¹c
tĆ­nh linh hoaĆÆt.
NhƶƵng lieĆ¢n keĆ”t hydro bĆ² vƓƵ
khi toĆ¹c ƱƶƓĆÆc laĆøm Ć¶Ć“Ć¹t, vaĆø taĆÆo
trĆ“Ć» laĆÆi khi toĆ¹c khoĆ¢. Khi lieĆ¢n
keĆ”t gaƵy hƬnh daĆÆng toĆ¹c thay
ƱoĆ„i. Khi toĆ¹c ƱƶƓĆÆc laĆøm aĆ„m
roĆ i cuoĆ”n laĆÆi noĆ¹ seƵ taĆÆo hƬnh
daĆÆng mĆ“Ć¹i khi laĆøm khoĆ¢ noĆ¹ seƵ
giƶƵ hƬnh daĆÆng naĆøy.
21
TƍNH CHAƁT CUƛA TOƙC
KĆ­ch thĆ¶Ć“Ć¹c vaĆø soĆ” lƶƓĆÆng toĆ¹c
NgƶƓĆøi ta khaĆ¹c nhau nhieĆ u veĆ  soĆ” lƶƓĆÆng toĆ¹c trung bƬnh coĆ¹
khoaĆ»ng 100 000 sĆ“ĆÆi toĆ¹c, nhƶƵng ngƶƓĆøi toĆ¹c raĆ”t daĆ y coĆ¹ theĆ„
ƱeƔn 150 000.
ƑƶƓĆøng kĆ­nh thaĆ¢n toĆ¹c cuƵng thay ƱoĆ„i. NoĆ¹ khoaƵng 57- 90 Āµm Ć“Ć»
ChaĆ¢u AĆ¢u . 120 Āµm chaĆ¢u Aƙ
CAƙC DAƏNG TOƙC
CaĆ¹c nhaĆø khoa hoĆÆc ƱaƵ xaĆ¹c Ć±Ć²nh ba kieĆ„u toĆ¹c cĆ“ baĆ»n:
ChaĆ¢u AĆ¹, Caucasoid vaĆø ChaĆ¢u Phi.
Ba kieĆ„u toĆ¹c khaĆ¹c veĆ  hƬnh thĆ¶Ć¹c vaĆø sƶĆÆ Ć±aĆ¹p Ć¶Ć¹ng vĆ“Ć¹i caĆ¹c taĆ¹c nhaĆ¢n hoĆ¹a
hoĆÆc hay vaƤt lyĆ¹
ChaĆ¢u aĆ¹: ToĆ¹c thaĆŗng, vaĆø
Ʊen chĆ²u taĆ¹c duĆÆng hoĆ¹a
hoĆÆc vaĆø vaƤt lyĆ¹
Caucasoid: gĆ“ĆÆn soĆ¹ng hoaĆ«c
thaĆŗng, vaĆø ƱƶƓĆøng kĆ­nh thay
ƱoƄi roƤng raƵi.
ChaĆ¢u Phi: ChaĆ«t Ćø xoaĆŖn.
vaĆø khoĆ¢, deĆ£ bĆ² haĆÆi bĆ“Ć»i
nhieƤt hoaĆ«c hoĆ¹a chaĆ”t.
21 21
Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
21
CHU TRƌNH TAƊNG TRƖƔƛNG TOƙC
Pha anagen ( pha gia taĆŖng)
ƑoƤ daĆøi Anagen 1000 ngaĆøy ƱƶƓĆÆc xaĆ¹c Ć±Ć²nh
bĆ“i tĆ­nh chaĆ”t di truyeĆ n, giĆ“Ć¹i tĆ­nh vaĆø tƶĆø
ngƶƓĆøi naĆøy sang ngƶƓĆøi khaĆ¹c. ƑoƤ daĆøi thĆ“Ćøi
gian naĆøy maĆø quyeĆ”t Ć±Ć²nh thĆ“Ćøi gian toĆ¹c seƵ
lĆ“Ć¹n leĆ¢n vaĆø ruĆÆng .
ToĆ¹c lĆ“Ć¹n leĆ¢n moƤt nhĆ²p ƱoƤ 1 cm moƤt thaĆ¹ng
ToĆ¹c lĆ“Ć¹n leĆ¢n trong muĆøa ƱoĆ¢ng nhanh hĆ“n
trong muĆøa heĆø
CHU TRƌNH TAƊNG TRƖƔƛNG TOƙC
Pha catagen ( pha trung gian)
Pha catagen laĆø moƤt pha nghƦ ngaĆ©n.
Pha catagen naĆøy keĆ¹o daĆøi hai ƱeĆ”n
boĆ”n tuaĆ n trong da ƱaĆ u. Trong thĆ“Ćøi
gian pha naĆøy papilla ƱaĆ«c laĆÆi vaĆø
nhƶƵng teĆ” baĆøo follicle dƶĆøng phaĆ¹t
trieĆ„n. VaĆø co laĆÆi tĆ“Ć¹i khoaĆ»ng 1 / 6
kĆ­ch thĆ¶Ć“Ć¹c bƬnh thƶƓĆøng cuĆ»a noĆ¹.
KhoĆ¢ng coĆ¹ chaĆ”t maĆøu naĆøo ƱƶƓĆÆc
taĆÆo ra trong thĆ“Ćøi gian aĆ”y. vaĆø follicle
dƶĆøng vieƤc sinh toĆ¹c vaĆø chuyeĆ„n leĆ¢n
treĆ¢n veĆ  phĆ­a beĆ  maĆ«t da.
21
CHU TRƌNH TAƊNG TRƖƔƛNG TOƙC
Pha telogen ( pha ruĆÆng)
Telogen : papilla trĆ“Ć» thaĆønh
coĆ¢ laƤp trong vuĆøng da vaĆø toĆ¹c
vaĆ£n coĆøn naĆØm trong follicle
nhƶng coĆ¹ theĆ„ deĆ£ daĆøng ƱƶƓĆÆc
keĆ¹o ra bĆ“Ć»i sƶĆÆ chaĆ»i toĆ¹c.
NeĆ”u sĆ“ĆÆi toĆ¹c giaĆø chƶa ruĆÆng,
noĆ¹ seƵ ƱƶƓĆÆc ƱaĆ„y ra bĆ“Ć»i sĆ“ĆÆi
toĆ¹c mĆ“Ć¹i lĆ“Ć¹n leĆ¢n beĆ¢n dĆ¶Ć“Ć¹i.
Pha telogen keĆ¹o daĆøi ba
hoaĆ«c boĆ”n thaĆ¹ng. thĆ“Ćøi gian
naĆøy toĆ¹c mĆ“Ć¹i baĆ©t ƱaĆ u lĆ“Ć¹n leĆ¢n
tƶĆø follicle toĆ¹c.
CHU TRƌNH TAƊNG TRƖƔƛNG TOƙC
21 21
Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
21
Dinh dƶƓƵng
CAƙC YEƁU TOƁ AƛNH HƖƔƛNG SƖƏ TAƊNG TRƖƔƛNG TOƙC
CAƙC YEƁU TOƁ AƛNH HƖƔƛNG SƖƏ TAƊNG TRƖƔƛNG TOƙC
Dinh dƶƓƵng
Vitamin TaĆ¹c duĆÆng Nhu caĆ u
GiuĆ¹p cho quaĆ¹ trƬnh taĆÆo chaĆ”t 5000 UI/ ngaĆøy
nhĆ“Ćøn cho toĆ¹c ChoĆ”ng oxy khoĆ¢ng quaĆ¹ 25000UI /
hoĆ¹a ngaĆøy
ChoĆ”ng oxy hoĆ¹a duy trƬ sĆ¶Ć¹c 60mg/ngaĆøy
khoĆ»e da, toĆ¹c
ChoĆ”ng oxy hoĆ¹a thuĆ¹c ƱaĆ„y 400 UI/ ngaĆøy
chu trƬnh toĆ¹c
TaĆÆo keratin choĆ”ng baĆÆc toĆ¹c, 150-300 mcg/ngaĆøy
ruĆÆng toĆ¹c
GiƶƵ cho teĆ” baĆøo follicle 600 mg/ ngaĆøy
maĆÆnh khoeĆ»
thuĆ¹c ƱaĆ„y chu trƬnh toĆ¹c 15 mg/ngaĆøy
choĆ”ng baĆÆc toĆ¹c, ruĆÆng toĆ¹c 4-7 mg/ ngaĆøy
NgaĆŖn ngƶĆøa sƶĆÆ ruĆÆng toĆ¹c, 1,6 mg/ ngaĆøy
giuĆ¹p taĆÆo melanin
- NgaĆŖn ngƶĆøa sƶĆÆ maĆ”t toĆ¹c 2mg/ ngaĆøyVitamin B12
Niacin
(Vitamin B3)
Vitamin B5
Vitamin B6
Inositol
Biotin
E
C
A
21
CAƙC YEƁU TOƁ AƛNH HƖƔƛNG SƖƏ TAƊNG TRƖƔƛNG TOƙC
ChaĆ”t khoaĆ¹ng
KeƵm laĆø nguyeĆ¢n toĆ” quan troĆÆng cho sƶĆÆ phaĆ¹t trieĆ„n cuĆ»a toĆ¹c noĆ¹
coĆ¹ trong coenzym caĆ n thieĆ”t cho sƶĆÆ phaĆ¹t trieĆ£n cuĆ»a folicle.
ngoaĆøi ra keƵm coĆ¹ taĆ¹c duĆÆng Ć¶Ć¹c cheĆ” 5Ī±-reductase do ƱoĆ¹ Ć¶Ć¹c
cheĆ” sinh toĆ„ng hĆ“ĆÆp DHT vƬ theĆ” choĆ”ng sƶĆÆ ruĆÆng toĆ¹c.Nhu caĆ u
1mg/ ngaĆøy
O
OH OH
O
H
5Ī±-reductase
Testosteron Dihydrotestosteron (DTH)
Zn++
TAƙC DUƏNG CUƛA KEƕM
21 21
Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
21
THƖƏC PHAƅM NHIEƀU KEƕM
Dinh dƶƓƵng
CAƙC YEƁU TOƁ AƛNH HƖƔƛNG SƖƏ TAƊNG TRƖƔƛNG TOƙC
Hormon
21
CAƙC YEƁU TOƁ AƛNH HƖƔƛNG SƖƏ TAƊNG TRƖƔƛNG TOƙC
Hormon
Chu trƬnh toĆ¹c chĆ²u aĆ»nh hƶƓƻng bĆ“Ć»i nhieĆ u hormon trong maĆ¹u.
Hormon tuyeĆ”n giaĆ¹p taĆŖng toĆ”c ƱoƤ sƶĆÆ taĆŖng trƶƓƻng follicle toĆ¹c.
Hormon nam (testosteron) laĆø yeĆ”u toĆ” quan troĆÆng ƱieĆ u chƦnh sƶĆÆ
taĆŖng trƶƓƻng toĆ¹c cuƵng nhƶ ƱoƤ daĆøy cuĆ»a thaĆ¢n toĆ¹c.
CaĆ¹c hormon nƶƵ ( oestrogen), laĆøm chaƤm sƶĆÆ taĆŖng trƶƓƻng toĆ¹c trong
thĆ“Ćøi kyĆø Ʊang gia taĆŖng nhƶng cuƵng laĆøm cho thĆ“Ćøi kyĆø ƱoĆ¹ laĆø daĆøi hĆ“n.
sƶĆÆ caĆ¢n baĆØng giƶƵa hormon nam vaĆø hormon nƶƵ quyeĆ”t Ć±Ć²nh sƶĆÆ taĆŖng
trƶƓƻng toĆ¹c.
VaĆøi vuĆøng da ƱaĆ¹p Ć¶Ć¹ng hormon maĆÆnh hĆ“n choĆ£ khaĆ¹c
SƶĆÆ Ć±aĆ¹p Ć¶Ć¹ng hormon cuĆ»a cĆ“ theĆ„ coĆøn phuĆÆ thuoƤc vaĆøo tuoĆ„i
Dinh dƶƓƵng
CAƙC YEƁU TOƁ AƛNH HƖƔƛNG SƖƏ TAƊNG TRƖƔƛNG TOƙC
Hormon
TuoƄi
21 21
Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
21
ToĆ¹c vaĆø tuoĆ„i
Ɣƛ ngƶƓĆøi giaĆø chu trƬnh toĆ¹c trĆ“Ć» thaĆønh ngaĆ©n hĆ“n, follicle daĆ n daĆ n khoĆ¢ng saĆ»n sinh
toĆ¹c maĆÆnh meƵ, vaĆø nhƶƵng toĆ¹c trĆ“Ć» thaĆønh moĆ»ng hĆ“n vaĆø ngaĆ©n hĆ“n. thaƤm chĆ­ ruĆÆng
toĆ¹c.
SoĆ” follicle hoaĆÆt ƱoƤng giaĆ»m 30 tĆ“Ć¹i 50 % giƶƵa tuoĆ„i ba mƶƓi tĆ“Ć¹i naĆŖm mƶƓi. ƑieĆ u
naĆøy lieĆ¢n quan vĆ“Ć¹i moƤt sƶĆÆ thay ƱoĆ„i hormon . ToĆ¹c trĆ“Ć» thaĆønh laĆø thƶa thĆ“Ć¹t hĆ“n vaĆø
caĆ¹c haĆÆch chaĆ”t nhĆ“Ćøn giaĆ»m tieĆ”t gaĆ n 30 phaĆ n traĆŖm trong phuĆÆ nƶƵ
ChaĆ”t maĆøu ( melanin) ƱƶƓĆÆc taĆÆo ra. bĆ“Ć»i nhƶƵng teĆ” baĆøo goĆÆi laĆø melanocyte
NhƶƵng teĆ” baĆøo naĆøy naĆØm trong lĆ“Ć¹p ƱaĆ¹y bieĆ„u bƬ nhƶƵng ngƶƓĆøi giaĆø toĆ¹c SoĆ” lƶƓĆÆng
melanin giaĆ»m CuĆøng luĆ¹c, khoĆ¢ng gian loƵi thaĆ¢n toĆ¹c roƤng ra. SƶĆÆ keĆ”t hĆ“ĆÆp
nhƶƵng sƶĆÆ thay ƱoĆ„i naĆøy laĆø nguyeĆ¢n nhaĆ¢n laĆøm toĆ¹c baĆÆc, duĆø toĆ¹c coĆ¹ theĆ„ vaĆ£n
coĆøn Ʊang lĆ“Ć¹n leĆ¢n khoĆ»e maĆÆnh.
.....
Dinh dƶƓƵng
CAƙC YEƁU TOƁ AƛNH HƖƔƛNG SƖƏ TAƊNG TRƖƔƛNG TOƙC
Hormon
MyƵ phaƄm
TuoƄi
21
DaƠu goƤi ƱaƠu
TaĆ”t caĆ» caĆ¹c daĆ„u goƤi hieƤn nay ƱeĆ u chĆ¶Ć¹a thaĆønh phaĆ n chĆ­nh laĆø caĆ¹c
chaĆ”t hoaĆÆt ƱoƤng beĆ  maĆ«t coĆ¹ taĆ¹c duĆÆng taĆ„y rƶƻa vaĆø nhƶƵng chaĆ”t phuĆÆ gia
nhƶ nhƶƵng chaĆ”t maĆøu, muĆøi, caĆ¹c chaĆ”t laĆøm ƱaĆ«c vaĆø hieƤn nay raĆ”t nhieĆ u
daĆ u goƤi ƱaĆ u coĆøn chĆ¶Ć¹a caĆ¹c chaĆ”t coĆ¹ tĆ­nh chaĆ”t trĆ² lieƤu nhƶ caĆ¹c
vitamin, caĆ¹c chaĆ”t trĆ² gaĆ u v..vvv
ThaĆ¢n daĆ u ThaĆ¢n nĆ¶Ć“Ć¹c
SƖƏ RUƏNG TOƙC
TaĆ¹c duĆÆng cuĆ»a daĆ u goƤi ƱaĆ u
21 21
Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
21
SƖƏ RUƏNG TOƙC
TaĆ¹c duĆÆng moƤt soĆ” chaĆ”t baĆ»o veƤ toĆ¹c
CaĆ¹c chaĆ”t naĆøy mang ƱieƤn traĆ¹i daĆ”u vĆ“Ć¹i toĆ¹c neĆ¢n baĆ¹m vaĆøo toĆ¹c laĆøm toĆ¹c
mƶƓĆÆt
S1 S1
S2 S2 S2
S5 SS54 S5
S5
S3 S3S2 S3
S4 SS43 S4
S6 S6
S1
S6
S6
S1
Amoni thioglycolat
NĆ¶Ć“Ć¹c
oxygiaĆø
TaĆ¹c duĆÆng cuĆ»a thuoĆ”c uoĆ”n toĆ¹c
21
TaĆ¹c duĆÆng thuoĆ”c nhuoƤm toĆ¹c
NĆ¶Ć“Ć¹c oxy giaĆø phaĆ¹ huĆ»y caĆ¹c melanin thay ƱoĆ„i caĆ”u truĆ¹c hoĆ¹a hoĆÆc voĆ» toĆ¹c
CaĆ¹c thuoĆ”c nhuoƤm ƱaĆ«c bieƤt laĆø caĆ¹c thuoĆ”c nhuoƤm toĆ„ng hĆ“ĆÆp cuƵng laĆøm
Thay doĆ„i tĆ­nh chaĆ”t toĆ¹c
oxygiaThuoc
SƖƏ RUƏNG TOƙC
RuĆÆng toĆ¹c laĆø quaĆ¹ trƬnh thay toĆ¹c giaĆø baĆØng toĆ¹c mĆ“Ć¹i quaĆ¹ trƬnh ruĆÆng toĆ¹c
ƱƶƓĆÆc quyeĆ”t Ć±Ć²nh bĆ“Ć»i yeĆ”u toĆ” di truyeĆ n
21 21
Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
21
O
OH
OH
O
NADP H
5Ī±-reductase
Testosteron Dihydrotestosteron (DTH)
Ć¹RuĆÆng toĆ¹c sinh lyĆ¹
testosteron ƱoĆ¹ng vai troĆø chĆ­nh trong ƱieĆ u chƦnh - sƶĆÆ taĆŖng trƶƓƻng
toĆ¹c. SƶĆÆ chuyeĆ„n hoĆ¹a testosteron nhĆ“Ćø moƤt emzym goĆÆi laĆø hƬnh
thaĆønh DHT (5 Ī±- Dihydrotestosteron)
NADPH + H+
DHT Ć¶Ć¹c cheĆ” ADN saĆ»n sinh caĆ¹c protein caĆ n thieĆ”t sƶĆÆ taĆŖng
trƶƓƻng toĆ¹c. ruĆ¹t ngaĆ©n pha anagen hoaĆ«c daĆøi pha telogen. DHT
cuƵng laĆøm gaĆ¢y ra toĆ¹c ngaĆ©n hĆ“n chĆ²u traĆ¹ch nhieƤm tĆ“Ć¹i 95 % sƶĆÆ
ruĆÆng toĆ¹c. QuaĆ¹ trƬnh ruĆÆng sinh lyĆ¹ noĆ¹i chung khoĆ¢ng theĆ„ thay ƱoĆ„i
vaĆø mang yeĆ”u toĆ” di truyeĆ„n
SƖƏ RUƏNG TOƙC
21
SƖƏ RUƏNG TOƙC
CaĆ¹c nguyeĆ¢n nhaĆ¢n khaĆ¹c gaĆ¢y ruĆÆng toĆ¹c
NhieĆ£m naĆ”m
DuĆøng caĆ¹c hoĆ¹a chaĆ”t coĆ¹ haĆÆi cho toĆ¹c nhƶ caĆ¹c chaĆ”t oxy hoĆ¹a(thuoĆ”c nhuoƤm
toĆ¹c) , chaĆ”t khƶƻ taĆ„y traĆ©ng toĆ¹c hay caĆ¹c myƵ phaĆ„m khaĆ¹c. QuaĆ¹ trƬnh naĆøy coĆ¹
theĆ„ thay ƱoĆ„i khi ngƶĆøng duĆøng caĆ¹c hoĆ¹a chaĆ”t coĆ¹ haĆÆi toĆ¹c .
TaĆŖng nhieƤt ƱoƤ hoaĆ«c duĆøng nĆ¶Ć“Ć¹c kieĆ m, cho pheĆ¹p hoĆ¹a chaĆ”t Ʊi qua qua
bieĆ„u bƬ . QuaĆ¹ trƬnh keĆ”t thuĆ¹c caĆ¹c vaĆ„y ƱoĆ¹ng laĆÆi laĆ n nƶƵa.
Nhƶng neĆ”u toĆ¹c cuƵng ƱƶƓĆÆc xƶƻ lyĆ¹ nhieĆ u laĆ n vaĆ»y coĆ¹ theĆ„ khoĆ¢ng trĆ“Ć» laĆÆi kĆ­n
nhƶ cuƵ taĆ¹c duĆÆng baĆ»o veƤ cuĆ»a chuĆ¹ng bĆ² maĆ”t. BieĆ„u bƬ cuƵng coĆ¹ theĆ„ bĆ² hƶ
haĆÆi khi laĆøm khoĆ¢ noĆ¹ng, vieƤc cuoƤn toĆ¹c noĆ¹ng quaĆ¹, hay taĆ¹c ƱoƤng cuĆ»a gioĆ¹
vaĆø maĆ«t trĆ“Ćøi. ToĆ¹c trĆ“Ć» thaĆønh laĆø xoĆ”p vaĆø nĆ¶Ć“Ć¹c coĆ¹ theĆ„ ra khoĆ»i voĆ» laĆøm toĆ¹c khoĆ¢
.BieĆ„u bƬ deĆ£ vƓƵ, daĆ n daĆ n laĆøm yeĆ”u toĆ¹c
Lƶu yĆ¹:
CaĆ¹c thaĆønh phaĆ n trong daĆ u goƤi ƱaĆ u noĆ¹i chung khoĆ¢ng laĆøm haĆÆi toĆ¹c hoaĆ«c
da ƱaƠu.
DaĆ u goƤi ƱaĆ u khoĆ¢ng thay ƱoĆ„i nhƶƵng tĆ­nh chaĆ”t vaƤt lyĆ¹ toĆ¹c, nhƶ sƶĆÆ Ć±aĆøn hoĆ i
vaĆø ƱoƤ beĆ n toĆ¹c
khoĆ¢ng thaĆ”y baĆØng chĆ¶Ć¹ng daĆ u goƤi ƱaĆ u gaĆ¢y ra toĆ¹c boĆÆt gaĆ¢y ra gaĆ u.
DaĆ u goƤi ƱaĆ u khoĆ¢ng gaĆ¢y ra sƶĆÆ ruĆÆng toĆ¹c cuƵng nhƶ khoĆ¢ng aĆ»nh hƶƓƻng naĆøo
treĆ¢n nhĆ²p ƱoƤ taĆŖng trƶƓƻng toĆ¹c.
SƖƏ RUƏNG TOƙC
21 21
Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
21
CAƁY TOƙC
NguyeĆ¢n nhaĆ¢n
- Da daĆ u. DaĆ u keĆ”t dĆ­nh caĆ¹c teĆ” baĆøo cheĆ”t
- vi sinh vaƤt (ƱaĆ«c bieƤt laĆø haĆ u heĆ”t caĆ¹c loaĆÆi men Malassezia)
Trong taĆøi lieƤu cuƵ cho raĆØng naĆ”m Malassezia furfur (trĆ¶Ć“Ć¹c ƱaĆ¢y goĆÆi laĆø
Pityrosporum ovale) laĆø nguyeĆ¢n nhaĆ¢n gaĆ¢y ra gaĆøu. NaĆŖm 2007 ƱaƵ phaĆ¹t hieƤn
moƤt loaĆÆi naĆ”m da ƱaĆ u laĆø Malassezia globosa, chuyeĆ„n hoĆ¹a caĆ¹c chaĆ”t beĆ¹o
taĆÆo ra acid oleic. Trong gaĆøu, Malassezia taĆŖng baĆØng 1,5 ƱeĆ”n 2 laĆ n so vĆ“Ć¹i
bƬnh thƶƓĆøng. Acid oleic xaĆ¢m nhaƤp vaĆøo lĆ“Ć¹p treĆ¢n cuĆøng cuĆ»a lĆ“Ć¹p bieĆ„u bƬ, gaĆ¢y
ra phaĆ»n Ć¶Ć¹ng vieĆ¢m laĆøm roĆ”i loaĆÆn caĆ¢n baĆØng noƤi gaĆ¢y neĆ¢n sƶĆÆ phaĆ¢n caĆ©t baĆ”t
thƶƓĆøng cuĆ»a teĆ” baĆøo lĆ“Ć¹p sƶĆøng
- nhaĆÆy caĆ»m
HieĆ”m khi, gaĆøu coĆ¹ theĆ„ laĆø moƤt bieĆ„u hieƤn cuĆ»a moƤt phaĆ»n Ć¶Ć¹ng dĆ² Ć¶Ć¹ng vĆ“Ć¹i hoĆ¹a
chaĆ”t trong gel maĆ¹i toĆ¹c, thuoĆ”c xĆ²t, vaĆø daĆ u goƤi ƱaĆ u, daĆ u toĆ¹c, hoaĆ«c ƱoĆ¢i khi
ngay caĆ» thuoĆ”c gaĆøu nhƶ ketoconazol
quaĆ¹ nhieĆ u moĆ  hoĆ¢i vaĆø khĆ­ haƤu coĆ¹ vai troĆø quan troĆÆng trong beƤnh sinh gaĆøu.
GaĆøu (tieĆ”ng Latinh simplex capillitii ) laĆø sƶĆÆ bong cuĆ»a caĆ¹c teĆ” baĆøo da
cheĆ”t tƶĆø da ƱaĆ u. BƬnh thƶƓĆøng caĆ¹c teĆ” baĆøo da cheĆ”t vaĆø bong ra vĆ“Ć¹i soĆ”
lƶƓĆÆng nhoĆ» khoaĆ»ng 487.000 teĆ” baĆøo/cm2 vaĆø ƱƶƓĆÆc laĆøm saĆÆch baĆØng
chaĆ”t taĆ„y rƶƻa. MoƤt soĆ” ngƶƓĆøi hoaĆ«c do beƤnh maĆÆn tĆ­nh hoaĆ«c laĆø moƤt keĆ”t
quaĆ» cuĆ»a taĆ¹c nhaĆ¢n naĆøo ƱoĆ¹ gaĆ¢y neĆ¢n moƤt soĆ” lƶƓĆÆng lĆ“Ć¹n baĆ”t thƶƓĆøng
800.000 teĆ” baĆøo /cm2, coĆ¹ theĆ„ keĆøm theo da ƱoĆ» vaĆø kĆ­ch Ć¶Ć¹ng
GAƘU
ƑaĆÆi cƶƓng
21
ƑieĆ u trĆ²
DaĆ u goƤi ƱaĆ u thƶƓĆøng ƱƶƓĆÆc sƶƻ duĆÆng trong trĆ² gaĆ u. ƑoĆ¹ laĆø sƶĆÆ keĆ”t hĆ“ĆÆp caĆ¹c
thaĆønh phaĆ n ƱeĆ„ kieĆ„m soaĆ¹t gaĆøu.
KeƵm pyrithion (ZPT)
giuĆ¹p bƬnh thƶƓĆøng hoĆ¹a quaĆ¹ trƬnh sƶĆøng hoĆ¹a bieĆ„u moĆ¢ hoaĆ«c saĆ»n xuaĆ”t baƵ
nhĆ“Ćøn hoaĆ«c caĆ» hai. NgoaĆøi ra moƤt soĆ” nghieĆ¢n cĆ¶Ć¹u ƱaƵ cho thaĆ”y giaĆ»m ƱaĆ¹ng
keĆ„ soĆ” lƶƓĆÆng naĆ”m men sau khi sƶƻ duĆÆng ZPT, noĆ¹ laĆø moƤt taĆ¹c nhaĆ¢n khaĆ¹ng
naĆ”m vaĆø khaĆ¹ng khuaĆ„n. MoƤt nghieĆ¢n cĆ¶Ć¹u cuĆ»a Warner cho thaĆ”y giaĆ»m
ƱaĆ¹ng keĆ„ caĆ¹c caĆ”u truĆ¹c baĆ”t thƶƓĆøng ƱƶƓĆÆc tƬm thaĆ”y trong gaĆøu khi sƶƻ duĆÆng
ZPT
N O
S
Zn2+
O N
S
21 21
Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
21
Steroid
Corticosteroid coĆ¹ taĆ¹c duĆÆng choĆ”ng vieĆ¢m vaĆø choĆ”ng taĆŖng sinh teĆ” baĆøo.
O
Selenium sulfid
chuĆ» yeĆ”u choĆ”ng Malassezia chĆ¶Ć¹ khoĆ¢ng phaĆ»i laĆø do taĆ¹c ƱoƤng taĆŖng
sinh teĆ” baĆøo cuĆ»a noĆ¹, maĆ«c duĆø noĆ¹ coĆ¹ taĆ¹c duĆÆng trong vieƤc giaĆ»m teĆ” baĆøo.
NoĆ¹ coĆ¹ ƱaĆ«c tĆ­nh choĆ”ng tieĆ”t baƵ cuƵng nhƶ taĆ¹c duĆÆng kƬm cheĆ” sƶĆÆ taĆŖng
caĆ¹c teĆ” baĆøo cuĆ»a bieĆ„u bƬ vaĆø bieĆ„u moĆ¢ nang.
S
S
S S
Se Se
Se
S
F
HO
OH
OH
O
CaĆ¹c thuoĆ”c choĆ”ng naĆ”m imidazol
ketoconazol
Cl
CaĆ¹c thuoĆ”c choĆ”ng naĆ”m imidazol nhƶ ketoconazol taĆ¹c duĆÆng baĆØng
caĆ¹ch ngaĆŖn chaĆ«n sƶĆÆ sinh toĆ„ng hĆ“ĆÆp ergosterol, daĆ£n xuaĆ”t sterol
chĆ­nh cuĆ»a maĆøng teĆ” baĆøo naĆ”m. Thay ƱoĆ„i tĆ­nh thaĆ”m cuĆ»a maĆøng teĆ” gaĆ¢y
ra bĆ“Ć»i sƶĆÆ suy giaĆ»m ergosterol khoĆ¢ng phuĆø hĆ“ĆÆp vĆ“Ć¹i sƶĆÆ phaĆ¹t trieĆ„n
naƔm
hydroxypyridon
Ciclopirox
CH3
KhaĆ¹c vĆ“Ć¹i CaĆ¹c thuoĆ”c choĆ”ng naĆ”m imidazol, hydroxypyridon ƱoĆ¹
khoĆ¢ng aĆ»nh hƶƓƻng ƱeĆ”n sinh toĆ„ng hĆ“ĆÆp sterol, thay vaĆøo ƱoĆ¹ can thieƤp
vĆ“Ć¹i caĆ¹c hoaĆÆt ƱoƤng vaƤn chuyeĆ„n cuĆ»a caĆ¹c ƱaĆÆi phaĆ¢n tƶƻ caĆ n thieĆ”t, cho
taĆÆo maĆøng teĆ” baĆøo vaĆø quaĆ¹ trƬnh hoĆ¢ haĆ”p cuĆ»a teĆ” baĆøo. Ciclopirox hieƤn
ƱƶƓĆÆc sƶƻ duĆÆng roƤng raƵi
O
Cl
O
N
N N O
N
H3C
O
OH
NO
CH3
21
2014
C9H15N5O p.t.l 209,25
TeĆ¢n khoa hoĆÆc: 6-(1-Piperidinyl)-2,4-pyrimidinediamin 3-oxid
Tƭnh chaƔt
KeĆ”t tinh tƶĆø methanol-acetonitril. ƑoƤ tan. (mg/ml). propylen glycol 75,
methanol 44, ethanol 29, 2-propanol 67, dimethylsulfoxid 6.5
N
NH2 N NH2
N
+
MINOXIDIL
O-
21 21
Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
21
TaĆ¹c duĆÆng dƶƓĆÆc lƶĆÆc
- TaĆ¹c duĆÆng. Minoxidil duĆøng daĆÆng uoĆ”ng laĆø thuoĆ”c haĆÆ huyeĆ”t aĆ¹p nhƶng duĆøng
ngoaĆøi ƱeĆ„ choĆ”mg ruĆÆng toĆ¹c,
- CĆ“ cheĆ” taĆ¹c ƱoƤng. Minoxidil coĆ¹ theĆ„ taĆ¹c duĆÆng trƶĆÆc tieĆ”p leĆ¢n nang toĆ¹c hay kĆ­ch
thĆ­ch mao maĆÆch nang toĆ¹c, taĆŖng maĆ¹u Ʊi qua da ƱaĆ u. Minoxidil cuƵng laĆøm
thay ƱoĆ„i sƶĆÆ chuyeĆ„n hoĆ¹a androgen da ƱaĆ u
ChƦ Ć±Ć²nh
VƬ coĆ¹ nhieĆ u taĆ¹c duĆÆng phuĆÆ neĆ¢n chƦ duĆøng trĆ² huyeĆ”t aĆ¹p cao naĆ«ng
DuĆøng ngoaĆøi choĆ”ng ruĆÆng toĆ¹c
ChoĆ”ng chƦ Ć±Ć²nh
BeƤnh u teĆ” baĆøo ƶa crom, cao huyeĆ”t aĆ¹p phoĆ„i thĆ¶Ć¹ caĆ”p do heĆÆp van hai laĆ¹, nhoĆ i
maĆ¹u cĆ“ tim.
DaĆÆng duĆøng
vieĆ¢n 2,5 mg, 5mg, 10mg
ThuoƔc mƓƵ 2%- 5% LieƠu
duĆøng
NgƶƓĆøi lĆ“Ć¹n 5- 40mg/ ngaĆøy
TreĆ» em dĆ¶Ć“Ć¹i 12 tuoĆ„i 0,2m/kg/ ngaĆøy
21
HO OH
O O
ACID AZELAIC
Acid azelaic laĆø moƤt acid dicarboxylic no coĆ¹ trong tƶĆÆ nhieĆ¢n ƱƶƓĆÆc tƬm
thaĆ”y trong luĆ¹a mƬ, luĆ¹a maĆÆch vaĆø maĆÆch nha. VaĆø ƱƶƓĆÆc taĆÆo ra tƶĆø
Malassezia furfur ( hay Pityrosporum ovale), moƤt men coĆ¹ treĆ¢n da
bƬnh thƶƓĆøng coĆ¹ hieƤu quaĆ» choĆ”ng laĆÆi moƤt soĆ” beƤnh da, nhƶ muĆÆn nhoĆÆt,
duĆøng daĆÆng cream 20%. Azelaic acid coĆ¹ taĆ¹c duĆÆng kĆ­ch thĆ­ch moĆÆc
toĆ¹c.
ToĆ„ng hĆ“ĆÆp tƶĆø caĆ¹c acid beĆ¹o maĆÆch daĆøi:
O3
Acid linoleic, ricinoleic Acid azelaic
TaĆ¹c duĆÆng
Azelaic acid laĆøm: giaĆ»m toĆ”c ƱoƤ taĆŖng trƶƓƻng cuĆ»a vi khuaĆ„n
Propionibacterium acnes vaĆø Staphylococcus epidermidis Ć“Ć» folicle
TroĆ¹c da vaĆø taĆ„y muĆÆn trĆ¶Ć¹ng caĆ¹
LaĆøm giaĆ»m saĆ¹c toĆ”: noĆ¹ laĆø ƱaĆ«c bieƤt hƶƵu Ć­ch cho beƤnh nhaĆ¢n bĆ² naĆ¹m da.
Nhƶng cuƵng caĆ n lƶu yĆ¹ hieƤn tƶƓĆÆng maĆ”t saĆ©c toĆ” da khi duĆøng acid azelaic.
Azelaic acid coĆ¹ taĆ¹c duĆÆng kĆ­ch thĆ­ch moĆÆc toĆ¹c. axit do Ć¶Ć¹c cheĆ” maĆÆnh 5-
alpha reductase (5-AR), enzym 5-AR, chuyeĆ„n ƱoĆ„i testosteron thaĆønh
dihydrotestosteron (DHT). DHT gaĆ¢y haĆÆi follicle toĆ¹c.
KhoĆ¢ng ƱoƤc haĆÆi, vaĆø thĆ­ch hĆ“ĆÆp vĆ“Ć¹i haĆ u heĆ”t beƤnh nhaĆ¢n.
5-alpha reductase
testosteron dihydrotestosteron (DHT).
ChƦ Ć±Ć²nh
Azelaic acid ƱƶƓĆÆc duĆøng ƱeĆ„ trĆ² muĆÆn trĆ¶Ć¹ng caĆ¹ vaĆø muĆÆn vieĆ¢m. Azelaic acid
naĆøy cuƵng ƱƶƓĆÆc sƶƻ duĆÆng daĆÆng gel ƱeĆ„ giaĆ»m vieĆ¢m.
KĆ­ch thĆ­ch moĆÆc toĆ¹c..
BieƤt dƶƓĆÆc: Azelex, Finacea, Finevin, Skinoren (Anh)
21 21
Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
21
OH
O
C20H28O2 P.t.l: 300,44
Tretinoin laĆø daĆÆng acid cuĆ»a vitamin A thƶƓĆøng ƱƶƓĆÆc sƶƻ duĆÆng ƱeĆ„
chƶƵa trĆ² muĆÆn. ƑƶƓĆÆc sƶƻ duĆÆng Ć“Ć» daĆÆng kem hay gel
ThƶƓĆøng phoĆ”i hĆ“ĆÆp vĆ“Ć¹i minoxidil trong ƱieĆ u trĆ² ruĆÆng toĆ¹c
TOƙM TAƉT MOƄT SOƁ DƖƕ LIEƄU VEƀ TOƙC
TRETIONIN
moƤt soĆ” thuoĆ”c choĆ”ng ruĆÆng toĆ¹c
ChƦ Ć±Ć²nh
Tretinoin nhaĆ”t laĆø thƶƓĆøng duĆøng trĆ² muĆÆn. ƑaĆ¢y laĆø retinoid ƱaĆ u tieĆ¢n ƱƶƓĆÆc
duĆøng treĆ¢n da. NoĆ¹ ƱƶƓĆÆc sƶƻ duĆÆng ƱieĆ u trĆ² ruĆÆng toĆ¹c vaĆø cuƵng laĆø moƤt thaĆønh
phaĆ n cuĆ»a nhieĆ u saĆ»n phaĆ„m ƱƶƓĆÆc quaĆ»ng caĆ¹o laĆø coĆ¹ theĆ„ laĆøm chaƤm laƵo hoĆ¹a
da hoaĆ«c xoaĆ¹ veĆ”t nhaĆŖn. tretinoin cuƵng coĆ¹ theĆ„ duĆøng ƱeĆ„ chƶƵa trĆ² vaĆø giaĆ»m bĆ“Ć¹t
da caĆŖng baĆØng caĆ¹ch taĆŖng saĆ»n xuaĆ”t collagen trong chaĆ¢n bƬ.
CaĆ¹c nghieĆ¢n cĆ¶Ć¹u ƱaƵ chƦ ra raĆØng tretinoin coĆ¹ taĆ¹c duĆÆng choĆ”ng ruĆÆng toĆ¹c phoĆ”i
hĆ“ĆÆp vĆ“Ć¹i minoxidil. HoĆ£n hĆ“ĆÆp naĆøy dƶƓĆøng nhƶ laĆø vĆ“Ć¹i taĆ¹c duĆÆng laĆøm taĆŖng sƶĆÆ
haƔp thu minoxidil.
TaĆ¹c duĆÆng phuĆÆ
ĆÆLaĆøm khoĆ¢ da hay gia taĆŖng sƶĆÆ nhaĆÆy caĆ»m cuĆ»a da. SaĆ»n phaĆ„m naĆøy laĆøm taĆŖng
nguy cĆ“ chaĆ¹y naĆ©ng cƶĆÆc vƬ theĆ” da caĆ n ƱƶƓĆÆc chaĆŖm soĆ¹c (traĆ¹nh naĆ©ng hay
duĆøng thuoĆ”c choĆ”ng naĆ©ng v.v.)
Tretinoin coĆ¹ theĆ„ gaĆ¢y moĆ»ng da, neĆ¢n traĆ¹nh khoĆ¢ng duĆøng caĆ¹c chaĆ”t saĆ¹p treĆ¢n
da. SaĆ¹p seƵ laĆøm moĆ»ng lĆ“Ć¹p bieĆ„u bƬ daĆ£n ƱeĆ”n ƱoĆ» da vieĆ¢m, Ʊau da.
DaĆÆng duĆøng
Gel, cream
BieƤt dƶƓĆÆc
HairMedics, Aberela, Renova, Retin-A, Avita
21
MoĆ£i follicle coĆ¹ theĆ„ sinh nhieĆ u toĆ¹c qua moƤt caĆ» cuoƤc ƱƓĆøi
ToĆ¹c lĆ“Ć¹n leĆ¢n Ć“Ć» nhĆ²p ƱoƤ khoaĆ»ng 1 cm moƤt thaĆ¹ng
MoĆ£i follicle traĆ»i nhƶƵng chu trƬnh taĆŖng trƶƓƻng tĆ­ch cƶĆÆc vaĆø nghƦ ngĆ“i.
ToĆ¹c treĆ¢n da ƱaĆ u ngƶƓĆøi lĆ“Ć¹n khoĆ¢ng lĆ“Ć¹n leĆ¢n cuĆøng luĆ¹c. ChuĆ¹ng naĆØm trong
nhƶƵng chu trƬnh khaĆ¹c nhau.
SƶĆÆ ruĆÆng vaĆø gia taĆŖng toĆ¹c coĆ¹ veĆ» xaĆ»y ra tƬnh cĆ“Ćø, nhƶng moĆ£i follicle toĆ¹c
quaĆ¹ trƬnh ƱƶƓĆÆc kieĆ„m soaĆ¹t chĆ­nh xaĆ¹c.
VieƤc nhoĆ„ toĆ¹c tƶĆø moƤt follicle daĆ£n ƱeĆ”n sƶĆÆ taĆŖng trƶƓƻng toĆ¹c mĆ“Ć¹i
sƶĆÆ caĆ©t toĆ¹c khoĆ¢ng laĆøm toĆ¹c nhanh hĆ“n daĆøy hĆ“n. CuƵng khoĆ¢ng coĆ¹ sƶĆÆ caĆÆo
loĆ¢ng chaĆ¢n laĆøm laĆøm loĆ¢ng thoĆ¢ hĆ“n kĆ­ch thĆ¶Ć“Ć¹c toĆ¹c do Gien xaĆ¹c Ć±Ć²nh
NgƶƓĆøi giaĆø soĆ” follicle sinh toĆ¹c giaĆ»m tƶĆÆ nhieĆ¢n . thĆ“Ćøi kyĆø anagen ngaĆ©n laĆÆi. myƵ
phaĆ„m vaĆø daĆ u goƤi noĆ¹i chung khoĆ¢ng aĆ»nh hƶƓƻĆÆng tĆ“Ć¹i sƶĆÆ taĆŖng trƶƓƻng cuĆ»a toĆ¹c
2013
21 21
Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
21
CAƁU TRUƙC DA
ThoaĆÆt nhƬn da troĆ¢ng nhƶ moƤt lĆ“Ć¹p bao phuĆ» ƱƓn giaĆ»n, trang trĆ­ cho
thaĆ¢n theĆ„
0oC
CAƁU TRUƙC DA
. Da laĆø tieĆ n ƱoĆ n cuĆ»a heƤ thoĆ”ng thaĆ n kinh vaĆø laĆø nĆ“i tieĆ”p xuĆ¹c gaĆ n nhaĆ”t cuĆ»a
cĆ“ theĆ„ vĆ“Ć¹i theĆ” giĆ“Ć¹i beĆ¢n ngoaĆøi. NhĆ“Ćø da ta coĆ¹ theĆ„ caĆ»m thaĆ”y ĆÆ sƶĆÆ Ć±au, sƶĆÆ
thay ƱoĆ„i cuĆ»a nhieƤt Ʊo nhƶƵng taĆ¹c ƱoƤng cuĆ»a moĆ¢i trƶƓĆøng
21
CAƁU TRUƙC DA
Da ƱƶƓĆÆc taĆÆo ra bĆ“Ć»i ba lĆ“Ć¹p : bieĆ„u bƬ, chaĆ¢n bƬ vaĆø lĆ“Ć¹p mƓƵ
CAƁU TRUƙC DA
21 21
Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
21
CAƁU TRUƙC DA
BieƄu bƬ
BieĆ„u bƬ laĆø lĆ“Ć¹p ngoaĆøi cuĆøng. BieĆ„u bƬ trong mĆ“Ćø. cho pheĆ¹p moƤt phaĆ n aĆ¹nh
saĆ¹ng xuyeĆ¢n qua tƶƓng tƶĆÆ nhƶ thuĆ»y tinh ƱuĆÆc. BieĆ„u bƬ khoĆ¢ng chĆ¶Ć¹a caĆ¹c
maĆÆch maĆ¹u nhƶng coĆ¹ theĆ„ nhaƤn oxy vaĆø nhƶƵng chaĆ”t dinh dƶƓƵng tƶĆø
nhƶƵng lĆ“Ć¹p saĆ¢u hĆ“n cuĆ»a da. ƑaĆ¹y bieĆ„u bƬ laĆø moƤt maĆøng raĆ”t moĆ»ng, goĆÆi laĆø
maĆøng neĆ n, gaĆ©n bieĆ„u bƬ vĆ“Ć¹i lĆ“Ć¹p dĆ¶Ć“Ć¹i.
Ƒa soĆ” caĆ¹c vuĆøng cĆ“ theĆ„ bieĆ„u bƬ chƦ daĆøy 35- 50 Āµm
BieƄu bƬ
35- 50 Āµm
CAƁU TRUƙC DA
TreĆ¢n baĆøn tay vaĆø baĆøn chaĆ¢n nhƶƵng daĆøy hĆ“n, leĆ¢n tĆ“Ć¹i vaĆøi milimeĆ¹t.
BieĆ„u bƬ xung quanh maĆ©t chƦ daĆøy Ćø khoaĆ»ng 20Āµm.
21
CAƁU TRUƙC DA
SƶĆøng
TeĆ” baĆøo
haĆÆt
TeĆ” baĆøo gai
TheĆ„ lieĆ¢n keĆ”t
TeĆ” baĆøo neĆ n
TaĆ”t caĆ» caĆ¹c teĆ” baĆøo bieĆ„u bƬ
baĆ©t nguoĆ n tƶĆø moƤt lĆ“Ć¹p teĆ”
baĆøo ƱƓn goĆÆi laĆø lĆ“Ć¹p neĆ n.
LĆ“Ć¹p naĆøy daĆ n daĆ n di chuyeĆ„n
leĆ¢n treĆ¢n, maĆ”t nhaĆ¢n vaĆø baĆ©t
ƱaĆ„u taĆÆo nhƶƵng protein da
goĆÆi laĆø keratin
sinh keratin
keratinocyte.
CaĆ¹c teĆ” baĆøo
ƱƶƓĆÆc goĆÆi laĆø
Trong khi
chuĆ¹ng di chuyeĆ„n leĆ¢n treĆ¢n
xuyeĆ¢n qua beĆ  daĆøy da vaĆø
thay ƱoĆ„i tƶĆø tƶĆø. CaĆ¹c teĆ” baĆøo
bieĆ”n ƱoĆ„i vaĆø hƬnh thaĆønh caĆ¹c
lĆ“Ć¹p rieĆ¢ng bieƤt
NhƶƵng teĆ” baĆøo di chuyeĆ„n leĆ¢n treĆ¢n coĆ¹ hƬnh daĆÆng phaĆŗng, ChuĆ¹ng lieĆ¢n
keĆ”t vĆ“Ć¹i nhau bĆ“Ć»i lĆ“Ć¹p gai ƱƶƓĆÆc hƬnh thaĆønh. NhƶƵng teĆ” baĆøo naĆøy taĆÆo ra
nhƶƵng chaĆ”t mƓƵ ƱaĆ«c bieƤt goĆÆi laĆø sphingolipid. Khi caĆ¹c teĆ” baĆøo di chuyeĆ„n
tĆ“Ć¹i lĆ“Ć¹p sƶĆøng caĆ¹c lipid naĆøy ƱoĆ¹ng vai troĆø quan troĆÆng trong sƶĆÆ duy trƬ ƱoƤ
aƄm cuƻa da.
CAƁU TRUƙC DA
Lipid
NĆ¶Ć“Ć¹c
caĆ¹c teĆ” baĆøo da luoĆ¢n luoĆ¢n ƱƶƓĆÆc thay theĆ” baĆØng nhƶƵng teĆ” baĆøo beĆ¢n dĆ¶Ć“Ć¹i.
quaĆ¹ trƬnh naĆøy ƱƶƓĆÆc goĆÆi laĆø sƶĆÆ troĆ¹c vaĆ»y
21 21
Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
21
CaĆ¹c melanin vaĆø maĆøu da
teĆ” baĆøo taĆÆo melanin laĆø caĆ¹c melanocyte, trong lĆ“Ć¹p neĆ n bieĆ„u bƬ.
CoĆ¹ hai daĆÆng melanin: NhƶƵng haĆÆt nhoĆ» eumelanin , troĆøn vaĆø mĆ²n taĆÆo ra
maĆøu da naĆ¢u vaĆø Ʊen, vaĆø pheomelanin khoĆ¢ng coĆ¹ hƬnh daĆÆng nhaĆ”t Ć±Ć²nh
thƶƓĆøng thaĆ”y Ć“Ć» ngƶƓĆøi da saĆ¹ng.
CAƁU TRUƙC DA
CAƁU TRUƙC DA
MaĆøu da phaĆ»n aĆ¹nh sƶĆÆ thĆ­ch nghi vĆ“Ć¹i moĆ¢i trƶƓĆøng. SƶĆÆ tieĆ”n hoĆ¹a cuĆ»a loaĆøi
ngƶƓĆøi hƬnh thaĆønh ba nhoĆ¹m chuĆ»ng toƤc khaĆ¹c nhau :
NhƶƵng ngƶƓĆøi ChaĆ¢u AĆ¹
NhƶƵng ngƶƓĆøi ChaĆ¢u Phi.
NgƶƓĆøi CaĆ¹p ca dĆ“
Da saĆ£m coĆ¹ taĆ¹c duĆÆng baĆ»o veƤ hĆ“n da maĆøu saĆ¹ng khoaĆ»ng 30 laĆ n
ngƶƓĆøi ChaĆ¢u AĆ¹ NgƶƓĆøi CaĆ¹p ca dĆ“ ngƶƓĆøi ChaĆ¢u Phi.
21
ChaĆ¢n bƬ
LĆ“Ć¹p thĆ¶Ć¹ hai naĆØm saĆ¢u hĆ“n laĆø chaĆ¢n bƬ . NoĆ¹ chĆ¶Ć¹a maĆÆch maĆ¹u, daĆ¢y thaĆ n
kinh, nhƶƵng goĆ”c toĆ¹c vaĆø tuyeĆ”n moĆ  hoĆ¢i. ChaĆ¢n bƬ coĆ¹ theĆ„ daĆøy tĆ“Ć¹i 3000 Āµm
CAƁU TRUƙC DA
CAƁU TRUƙC DA
colagen ƱƶƓĆÆc xeĆ”p thaĆønh boĆ¹Ć¹ xuyeĆ¢n qua chaĆ¢n bƬ, trong moƤt khoĆ”i chaĆ”t
gioĆ”ng thaĆÆch goĆÆi laĆø chaĆ”t neĆ n coĆ¹ baĆ»n chaĆ”t laĆø glycoprotein. Colagen
chieĆ”m tĆ“Ć¹i 75 % troĆÆng lƶƓĆÆng chaĆ¢n bƬ taĆÆo sƶĆÆ Ć±aĆøn hoĆ i, da
21 21
Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
21
CAƁU TRUƙC DA
Collagen ƱƶƓĆÆc giƶƵ cuĆøng nhau bĆ“Ć»i caĆ¹c sĆ“ĆÆi ƱaĆøn hoĆ i chaĆÆy qua chaĆ¢n
bƬ. goĆÆi laĆø elastin, chieĆ”m khoaĆ»ng 5 % troĆÆng lƶƓĆÆng chaĆ¢n bƬ
H H O
N C C
+
N
( CH2 )
( CH2 )
3
4
CCN
OH H
( CH2)2 C
N H
H
C O
C ( CH2)2
H N
O C
MoƤt nhoĆ¹m caĆ”u truĆ¹c tƶƓng tƶĆÆ caĆ¹c ngoĆ¹n tay goĆÆi laĆø caĆ¹c nuĆ¹t lĆ¶Ć“Ć¹i nhoĆ¢ ra tƶĆø
chaĆ¢n bƬ vaĆø bieĆ„u bƬ laĆøm taĆŖng sƶĆÆ tieĆ”p xuĆ¹c giƶƵa caĆ¹c lĆ“Ć¹p da, vaĆø caĆ»n trĆ“Ć»
bieĆ„u bƬ bong ra. LĆ“Ć¹p naĆøy khoĆ¢ng coĆ¹ trong da thai nhi nhƶng nhanh
choĆ¹ng phaĆ¹t trieĆ„n sau khi sinh, khi giaĆø lĆ“Ć¹p naĆøy moĆ»ng Ʊi vaĆø phaĆŗng hĆ“n
caĆ¹c nuĆ¹t lĆ¶Ć“Ć¹i nhoĆ¢ ra tƶĆø chaĆ¢n bƬ vaĆø bieĆ„u bƬ laĆøm taĆŖng sƶĆÆ tieĆ”p xuĆ¹c giƶƵa caĆ¹c
lĆ“Ć¹p da, vaĆø caĆ»n trĆ“Ć» bieĆ„u bƬ bong ra
NuĆ¹t lĆ¶Ć“Ć¹i
collagen
SAI LAƀM VEƀ COLLAGEN
21
Acid hyaluronic xung quanh collagen vaĆø elastin. coĆ¹ khaĆ» naĆŖng huĆ¹t
nĆ¶Ć“Ć¹c gaĆ”p haĆøng traĆŖm laĆ n troĆÆng lƶƓĆÆng cuĆ»a noĆ¹. BaĆØng caĆ¹ch naĆøy giƶƵ aĆ„m
cho da. GaĆ n ƱaĆ¢y acid hyaluronic ƱaƵ ƱƶƓĆÆc tieĆ¢m vaĆøo trong da, giaĆ»m
bĆ“Ć¹t nhaĆŖn da.
NĆ¶Ć“Ć¹c 100g
Acid hyaluronic
1g
CAƁU TRUƙC DA
Hyaluronic
O
H HNCOCH
H
H H
H
O
OH
CH OH2
3
COO
O
H O
H
H
H OH
H
OH
CAƁU TRUƙC DA
21 21
Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
21
LĆ“Ć¹p mƓƵ
CĆ“
MaĆÆch maĆ¹u
MoĆ¢ mƓƵ
moĆ¢ mƓƵ dĆ¶Ć“Ć¹i chaĆ¢n bƬ.. NoĆ¹ chĆ¶Ć¹a caĆ¹c maĆÆch maĆ¹u vaĆø nhƶƵng daĆ¢y thaĆ n
kinh lĆ“Ć¹n hĆ“n Ć“Ć» chaĆ¢n bƬ, vaĆø caĆ¹c teĆ” baĆøo mĆ“.Ƶ NoĆ¹ cuƵng coĆ¹ theĆ„ chĆ¶Ć¹a
caĆ¹c nang toĆ¹c trong pha phaĆ¹t trieĆ„n
CAƁU TRUƙC DA
HaĆÆch chaĆ”t nhĆ“Ćøn
NhƶƵng haĆÆch chaĆ”t nhĆ“Ćøn laĆø boƤ phaƤn da vaĆø toĆ¹c saĆ»n sinh daĆ u.
CAƁU TRUƙC DA
21
CAƁU TRUƙC DA
TuyeĆ”n moĆ  hoĆ¢i
Trung bƬnh coĆ¹ 2 trieƤu tuyeĆ”n moĆ  hoĆ¢i
TuyeĆ”n Eccrine sinh moĆ  hoĆ¢i. MoĆ  hoĆ¢i ƱoĆ¹ng vai troĆø quan troĆÆng trong
vieƤc ƱieĆ u hoaĆø nhieƤt ƱoƤ cĆ“ theĆ„ bĆ“Ć»i sƶĆÆ bay hĆ“i nĆ¶Ć“Ć¹c tƶĆø da
TuyeĆ”n Apocrine saĆ»n sinh chaĆ”t muĆøi coĆ¹ tĆ­nh duĆÆc
CAƁU TRUƙC DA
21 21
Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
21
MoĆ¢i
MoĆ¢i laĆø caĆ”u truĆ¹c da ƱaĆ«c bieƤt noĆ„i baƤt Ć“Ć» maĆ«t. ChuĆ¹ng coĆ¹ theĆ„ ƱƶƓĆÆc chia
thaĆønh ba vuĆøng khaĆ¹c nhau. LĆ“Ć¹p da Ć“Ć» phĆ­a ngoaĆøi vaĆø lĆ“Ć¹p moĆ¢ moĆ»ng Ć“Ć»
beĆ¢n trong. GiƶƵa phaĆ n naĆøy laĆø vuĆøng coĆ¹ maĆøu ƱoĆ» son
MoĆ¢i khoĆ¢ng coĆ¹ loĆ¢ng vaĆø nhƶƵng haĆÆch moĆ  hoĆ¢i
3 lĆ“Ć¹p da
MOƄT SOƁ CAƁU TRUƙC DA ƑAƋC BIEƄT
MoĆ¹ng tay
ƑaĆ¢y laĆø di tĆ­ch nhƶƵng moĆ¹ng vuoĆ”t laĆø chaĆ”t sƶĆøng bĆ² eĆ¹p ƱƶƓĆÆc sinh ra tƶĆø lĆ“Ć¹p
saĆ¹ng cuĆ»a bieĆ„u bƬ. ChaĆ”t sƶĆøng coĆ¹ theĆ„ huĆ¹t nĆ¶Ć“Ć¹c, ƱaĆ«c bieƤt trong thĆ“Ćøi gian
ngaĆ¢m aĆ”m.
Trung bƬnh, moĆ¹ng tay lĆ“Ć¹n leĆ¢n khoaĆ»ng bĆ“Ć»i moƤt nƶƻa milimeĆ¹t moƤt tuaĆ n;
MoĆ¹ng taĆŖng trƶƓƻng nhanh trong muĆøa heĆø chaƤm hĆ“n trong muĆøa ƱoĆ¢ng
MOƄT SOƁ CAƁU TRUƙC DA ƑAƋC BIEƄT
21
DA VAƘ GIƔƙI TƍNH
Da ƱaĆøn oĆ¢ng daĆøy hĆ“n da phuĆÆ nƶƵ
LĆ“Ć¹p collagen cuĆ»a da ƱaĆøn oĆ¢ng cuƵng nhieĆ u hĆ“n nƶƵ
Da ƱaĆøn oĆ¢ng taĆÆo nhieĆ u chaĆ”t nhĆ“Ćøn hĆ“n phuĆÆ nƶƵ
SƶĆÆ troĆ¹c vaĆ»y trong nhƶƵng ngƶƓĆøi ƱaĆøn oĆ¢ng chaƤm hĆ“n phuĆÆ nƶƵ.
ƑaĆøn oĆ¢ng coĆ¹ Ć­t hĆ“n nhƶƵng haĆÆch moĆ  hoĆ¢i, caĆ» eccrine laĆ£n apocrine.
MoĆ  hoĆ¢i phuĆÆ nƶƵ coĆ¹ pH cao hĆ“n ( pH 7) so vĆ“Ć¹i ƱaĆøn oĆ¢ng ( pH 5.61).
ChĆ¶Ć¹c naĆŖng BieĆ„u bƬ
BaĆ»o veƤ thaĆ¢n theĆ„ khoĆ»i moĆ¢i trƶƓĆøng,
NgaĆŖn ngƶĆøa sƶĆÆ maĆ”t nĆ¶Ć“Ć¹c tƶĆø thaĆ¢n theĆ„
BaĆ»o veƤ cĆ“ theĆ„ khoĆ»i sƶĆÆ nhieĆ£m truĆøng.
ChĆ¶Ć¹c naĆŖng chaĆ¢n bƬ
BaĆ»o veƤ trĆ¶Ć“Ć¹c nhƶƵng va ƱaƤp
CaĆ¹c maĆÆch maĆ¹u Ć“Ć» chaĆ¢n bƬ nuoĆ¢i bieĆ„u bƬ
BaĆ»o veƤ hƬnh daĆÆng cuĆ»a thaĆ¢n theĆ„, baĆØng caĆ¹ch lieĆ¢n keĆ”t taĆ”t caĆ» nhƶƵng caĆ”u
truĆ¹c cuĆ»a da
TaĆÆo maĆøu saĆ©c da
TaĆÆo caĆ»m giaĆ¹c cho da nhĆ“Ćø caĆ¹c daĆ¢y thaĆ n kinh dĆ¶Ć“Ć¹i da
ƑieĆ u chƦnh nhieƤt ƱoƤ cĆ“ theĆ„
ChĆ¶Ć¹c naĆŖng lĆ“Ć¹p mƓƵ
GiƶƵ nhieƤt
CHƖƙC NAƊNG DA
21 21
Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
21
CAƙC YEƁU TOƁ AƛNH HƖƔƛNG TƔƙI CHƖƙC NAƊNG DA
YeĆ”u toĆ” ngoaĆÆi
YeƔu toƔ noƤi
Aƙnh saĆ¹ng maĆ«t trĆ“Ćøi
CaĆ¹c myƵ phaĆ„m
Dinh dƶƓƵng
TuoƄi
CaĆ¹c hormon
CAƙC YEƁU TOƁ AƛNH HƖƔƛNG TƔƙI CHƖƙC NAƊNG DA
TaĆ¹c duĆÆng cuĆ»a caĆ¹c myƵ phaĆ„m
HieƤn nay vĆ“Ć¹i sƶĆÆ phaĆ¹t trieĆ„n cuĆ»a khoa hoĆÆc nhieĆ u myƵ phaĆ„m ƱaƵ ƱƶƓĆÆc taĆÆo ra
nhaĆØm baĆ»o veƤ da trĆ¶Ć“Ć¹c nhƶƵng taĆ¹c ƱoƤng cuĆ»a ngoaĆÆi caĆ»nh laĆøm chaƤm sƶĆÆ laƵo hoĆ¹a
da. MoƤt soĆ” nhoĆ¹m myƵ phaĆ„m chĆ­nh:
ChaĆ”t taĆ„y rƶƻa ( caĆ¹c xaĆø phoĆøng, dieƤn hoaĆÆt)
GiuĆ¹p loaĆÆi ra khoĆ»i da nhƶƵng chaĆ”t caĆ«n baƵ nhƶƵng teĆ” baĆøo cheĆ”t vaĆø caĆ» vi khuaĆ„n
giuĆ¹p da saĆÆch
21
CAƙC YEƁU TOƁ AƛNH HƖƔƛNG TƔƙI CHƖƙC NAƊNG DA
ChaĆ”t choĆ”ng oxy hoĆ¹a
CoĆ¹ taĆ¹c duĆÆng choĆ”ng laƵo hoĆ¹a da ā€“ thƶƓĆøng duĆøng caĆ¹c vitamin coĆ¹ tĆ­nh khƶƻ nhƶ
vitamin C, A, E
GoĆ”c tƶĆÆ do
ChaƔt choƔng
oxy hoĆ¹a
CAƙC YEƁU TOƁ AƛNH HƖƔƛNG TƔƙI CHƖƙC NAƊNG DA
ChaĆ”t laĆøm aĆ„m ( glycerin, caĆ¹c cream nhuƵ tƶƓng, acid hyaluronicā€¦.)
ƑaĆ¢y laĆø nhƶƵng chaĆ”t coĆ¹ taĆ¹c duĆÆng giƶƵ nĆ¶Ć“Ć¹c traĆ¹nh maĆ”t nĆ¶Ć“Ć¹c caĆ n thieĆ”t cho baĆ»o
veƤ da
NĆ¶Ć“Ć¹c
NĆ¶Ć“Ć¹c NĆ¶Ć“Ć¹c
21 21
Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
21
ChaƔt loƤt da
CAƙC YEƁU TOƁ AƛNH HƖƔƛNG TƔƙI CHƖƙC NAƊNG DA
AƛNH HƖƔƛNG CUƛA AƙNH NAƉNG MAƋT TRƔƘI LEƂN DA
UVC, 100- 290 nm
bĆ¶Ć“Ć¹c
nhaƔt
nhieĆ u
soĆ¹ng
vaĆø
naĆŖng
ngaƩn
mang
lƶƓĆÆng
nhaƔt cuƻa phoƄ UV
nguy hieĆ„m nhaĆ”t vĆ“Ć¹i
ƱƓĆøi soĆ”ng.
UVB ( 290 - 320
nm) LaĆø phaĆ n coĆ¹ haĆÆi
nhaĆ”t maĆø chuĆ¹ng ta
gaƫp
UVA ( 320 - 400 nm)
Khoaƻng 1000 laƠn ƭt
laĆøm haĆÆi da hĆ“n UVB.
UVA laĆøm thaĆ¢m nhaƤp
saĆ¢u hĆ“n vaĆøo da
21
AƛNH HƖƔƛNG CUƛA AƙNH NAƉNG MAƋT TRƔƘI LEƂN DA
NeĆ”u dĆ¶Ć“Ć¹i maĆ«t trĆ“Ćøi laĆ¢u bieĆ„u bƬ trĆ“Ć» neĆ¢n daĆøy hĆ“n, maĆ”t sƶĆÆ lƶƓĆÆn soĆ¹ng. LĆ“Ć¹p
sƶĆøng giƶƵ nĆ¶Ć“Ć¹c khoĆ¢ng hieƤu quaƵ. ToĆ”c ƱoƤ thay Ć¢ theĆ” chaƤm Ʊi caĆ¹c chĆ¶Ć¹c
naĆŖng da giaĆ»m. BieĆ„u bƬ deĆ£ vƓƵ. NhƶƵng sĆ“ĆÆi ƱaĆøn hoĆ i thoaĆ¹i hoĆ¹a. Da trĆ“Ć»
thaĆønh khoĆ¢ vaĆø bong ra
NhƶƵng mao maĆÆch trong chaĆ¢n bƬ giaĆ»m caĆ¹c maĆÆch maĆ¹u trĆ“Ć» thaĆønh quanh
co vaĆø mĆ“Ć» roƤng ra.
NeĆ”u phĆ“i naĆ©ng quaĆ¹ nhieĆ u coĆ¹ theĆ„ phaĆ¹t trieĆ„n thaĆønh ung thƶ da.
DA VAƘ TUOƅI
... .
.
TreĆ» em
LĆ“Ć¹p mƓƵ, lĆ“Ć¹p collagen moĆ»ng sƶĆÆ lieĆ¢n keĆ”t da vĆ“Ć¹i cĆ“ vaĆø xƶƓng loĆ»ng
leĆ»o vƬ theĆ” da treĆ» em yeĆ”u, Tuy nhieĆ¢n tĆ­nh treĆ¢n troĆÆng lƶƓĆÆng cĆ“ theĆ„
da chieĆ”m 13% so vĆ“Ć¹i ngƶƓĆøi lĆ“Ć¹n laĆø 3%
LĆ“Ć¹p bieĆ„u bƬ tƶƓng tƶĆÆ ngƶƓƻi lĆ“Ć¹n nhƶng lĆ“Ć¹p sƶĆøng moĆ»ng vƬ theĆ” deĆ£
maĆ”t nĆ¶Ć“Ć¹c
TuoĆ„i thanh thieĆ”u nieĆ¢n
TuoĆ„i naĆøy da ƱaƵ phaĆ¹t trieĆ„n gaĆ n hoaĆøn chƦnh tuy nhieĆ¢n ƱaĆ«c ƱieĆ„m
lĆ“Ć¹n nhaĆ”t laĆø sƶĆÆ thay ƱoĆ„i noĆ¢i tieĆ”t toĆ” daĆ£n ƱeĆ”n da taĆÆo nhieĆ u chaĆ”t
nhĆ“Ćøn hĆ“n deĆ£ daĆ£n ƱeĆ”n vieĆ¢m da hay trĆ¶Ć¹ng caĆ¹
21 21
Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
21
SƖƏ LAƕO HOƙA DA
CaĆ¹c bieĆ”n ƱoĆ„i da
BieĆ„u bƬ keĆ¹m ƱuĆÆc vaĆø giƶƵ nĆ¶Ć“Ć¹c keĆ¹m Ʊi.
Da trĆ“Ć» thaĆønh moĆ»ng hĆ“n vaĆø maĆ”t Ʊi sƶĆÆ Ć±aĆøn hoĆ i.
Ranh giĆ“Ć¹i giƶƵa bieĆ„u bƬ vaĆø moĆ¢ lieĆ¢n keĆ”t bĆ² san baĆØng do caĆ¹c nuĆ¹t lĆ¶Ć“Ć¹i nhoĆ»
Ʊi, caĆ¹c moĆ¢ lieĆ¢n keĆ”t baĆ©t ƱaĆ u suy yeĆ”u .
SoĆ” maĆÆch maĆ¹u chaĆ¢n bƬ baĆ©t ƱaĆ u giaĆ»m
Collagen, elastin vaĆø chaĆ”t neĆ n cuƵng giaĆ»m bĆ“Ć¹t soĆ” lƶƓĆÆng, nhƶng caĆ¹c
protein Ć“Ć» traĆÆng thaĆ¹i oĆ„n Ć±Ć²nh.
SƶĆÆ laƵo hoĆ¹a da Ć“Ć» nam vaĆø nƶƵ
Ɣƛ ƱaĆøn oĆ¢ng, da daĆ n daĆ n moĆ»ng vĆ“Ć¹i tuoĆ„i xaĆ”p xƦ 1 % / naĆŖm. beĆ  daĆøy da
cuĆ»a Ʊa soĆ” phuĆÆ nƶƵ laĆÆi khoĆ¢ng thay ƱoĆ„i cho ƱeĆ”n khi thĆ“Ćøi kyĆø maƵn kinh,
sau ƱoĆ¹ moĆ»ng Ʊi vĆ“Ć¹i tuoĆ„i ngaĆøy caĆøng taĆŖng.
Trong caĆ» hai giĆ“Ć¹i tĆ­nh sƶĆÆ giaĆ»m bĆ“Ć¹t collagen vĆ“Ć¹i tuoĆ„i ngaĆøy caĆøng taĆŖng,
Ɣƛ phuĆÆ nƶƵ cuoƤc soĆ”ng veĆ  sau giaĆø nhanh hĆ“n nhƶƵng ngƶƓĆøi ƱaĆøn oĆ¢ng
cuĆøng tuoĆ„i moƤt phaĆ n bĆ“Ć»i vƬ da cuĆ»a hoĆÆ coĆ¹ moƤt lƶƓĆÆng collagen thaĆ”p hĆ“n.
sƶĆÆ khaĆ¹c nhau trong sƶĆÆ saĆ»n xuaĆ”t hormon nam giƶƵa nhƶƵng ngƶƓĆøi ƱaĆøn
oĆ¢ng vaĆø phuĆÆ nƶƵ.
21
Hormon vaĆø SƶĆÆ laƵo hoĆ¹a da
Ɣƛ phuĆÆ nƶƵ, estrogen va androgen saĆ»n xuaĆ”t tƶĆø buoĆ ng trĆ¶Ć¹ng vaĆø tuyeĆ”n
thƶƓĆÆng thaƤn giaĆ»m sau thĆ“Ćøi kyĆø maƵn kinh, keĆ”t quaĆ» giaĆ»m bĆ“Ć¹t sƶĆÆ toĆ„ng hĆ“ĆÆp
vaĆø thay theĆ” collagen
SƶĆÆ thieĆ”u huĆÆt estrogen ƱaĆ«c bieƤt aĆ»nh hƶƓƻng tĆ“Ć¹i fibroblast chaĆ¢n bƬ vieƤc
moĆ»ng Ʊi cuĆ»a da lieĆ¢n quan chuĆ» yeĆ”u tĆ“Ć¹i sƶĆÆ giaĆ»m suĆ¹t trong ĆÆ saĆ»n xuaĆ”t
collagen.
Fibroblast cuƵng coĆ¹ traĆ¹ch nhieƤm vĆ“Ć¹i sƶĆÆ toĆ„ng hĆ“ĆÆp lĆ“Ć¹p neĆ n chaĆ¢n bƬ, ƱaĆ«c
bieƤt glycoprotein vaĆø acid hyaluronic daĆ£n ƱeĆ”n laĆøm giaĆ»m bĆ“Ć¹t sƶĆÆ hyƱrat
hoĆ¹a da
SƶĆÆ Ć±aĆøn hoĆ i da giaĆ»m bĆ“Ć¹t vĆ“Ć¹i tuoĆ„i, theĆ„ hieƤn Ć“Ć» phuĆÆ nƶƵ nhieĆ u hĆ“n ƱaĆøn
oĆ¢ng cuƵng laĆø do giaĆ»m bĆ“Ć¹t collagen.
Ɣƛ bieĆ„u bƬ, sƶĆÆ thieĆ”u estrogen laĆøm chaƤm hoaĆÆt ƱoƤng keratinocytes, daĆ£n
tĆ“Ć¹i bieĆ„u bƬ moĆ»ng Ʊi .
21 21
Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
21
TRƖƙNG CAƙ
TrĆ¶Ć¹ng caĆ¹ laĆø moƤt beƤnh thƶƓĆøng gaĆ«p nhaĆ”t laĆø Ć“Ć» tuoĆ„i daƤy thƬ ƱeĆ”n 30-40 tuoĆ„i,
do taĆŖng tieĆ”t tuyeĆ”n baƵ keĆøm theo vieĆ¢m nhieĆ£m Ć“Ć» heƤ thoĆ”ng nang loĆ¢ng tuyeĆ”n
baƵ.. Khi tuyeĆ”n baƵ hoaĆÆt ƱoƤng quaĆ¹ maĆÆnh, chaĆ”t baƵ tieĆ”t ra quaĆ¹ nhieĆ u Ć¶Ć¹
ƱoĆÆng laĆÆi Ć“Ć» ƱaĆ u loĆ£ nang loĆ¢ng, keĆ”t hĆ“ĆÆp vĆ“Ć¹i caĆ¹c teĆ” baĆøo sƶĆøng ƱaƵ troĆ¹c ra, taĆÆo
thaĆønh nang loĆ¢ng, taĆÆo neĆ¢n moƤt nuĆ¹t nhoĆ» Ć“Ć» ƱaĆ u nang loĆ¢ng, goĆÆi laĆø nhaĆ¢n
trĆ¶Ć¹ng caĆ¹.
Hydro peroxyd, tretinoin, erythromicin, caĆ¹c thuoĆ”c ƱieĆ u chƦnh quaĆ¹ trƬnh
sƶĆøng hoĆ¹a, thuoĆ”c ƱieĆ u trĆ² toaĆøn thaĆ¢n: Doxycyclin, tretinoin vaĆø caĆ¹c trĆ² lieƤu
hormon.
VIEƂM NANG LOƂNG
VieĆ¢m nang loĆ¢ng nhieĆ£m truĆøng laĆø vieĆ¢m Ć“Ć» phaĆ n noĆ¢ng cuĆ»a nang loĆ¢ng.
CoĆ¹ theĆ„ chƦ coĆ¹ moƤt vaĆøi nang loĆ¢ng bĆ² vieĆ¢m nhƶng cuƵng coĆ¹ khi nhieĆ u
nang loĆ¢ng cuĆøng bĆ² vieĆ¢m. VieĆ¢m nang loĆ¢ng coĆ¹ theĆ„ xaĆ»y ra Ć“Ć» moĆÆi vuĆøng
da coĆ¹ loĆ¢ng treĆ¢n cĆ“ theĆ„
BieĆ„u hieƤn laĆø caĆ¹c saĆ„n, muĆÆn muĆ», caĆ¹c veĆ”t chĆ“ĆÆt vaĆø vaĆ„y tieĆ”t Ć“Ć» coĆ„ nang
loĆ¢ng. NhieĆ£m truĆøng coĆ¹ theĆ„ lan saĆ¢u hĆ“n toaĆøn boƤ nang loĆ¢ng, ƱoĆ¹ laĆø vieĆ¢m
chaĆ¢n toĆ¹c (sycosis). Khi nang loĆ¢ng bĆ² aĆ¹p xe thƬ ƱaƵ laĆø bieĆ”n chĆ¶Ć¹ng
thaĆønh nhoĆÆt, naĆ«ng hĆ“n laĆø nhoĆÆt cuĆÆm, hoaĆ«c vieĆ¢m moĆ¢ dĆ¶Ć“Ć¹i da
Ƒa soĆ” trƶƓĆøng hĆ“ĆÆp vieĆ¢m nang loĆ¢ng laĆø do tuĆÆ caĆ u. NgoaĆøi ra coĆ¹ theĆ„ do vi
khuaĆ„n Gram (-), Pseudomonas, Proteus..., naĆ”m men, naĆ”m sĆ“ĆÆi,
nhieĆ£m vi ruĆ¹t herpes, u meĆ m laĆ¢y vaĆø kyĆ¹ sinh vaƤt demodex.
21
NAƙM DA
NaĆ¹m da laĆø moƤt hoƤi chĆ¶Ć¹ng phĆ¶Ć¹c taĆÆp. đoĆ¹ laĆø nhƶƵng ƱoĆ”m ƱoĆ» lan toĆ»a daĆ n
treĆ¢n maĆ¹, treĆ¢n muƵi. DaĆ n daĆ n veĆ  sau, nhƶƵng maĆÆch maĆ¹u li ti xuaĆ”t hieƤn taĆÆo
thaĆønh veĆ”t maĆøu ƱoĆ» keĆ¹m thaĆ„m myƵ treĆ¢n da maĆ«t.
NguyeĆ¢n nhaĆ¢n
CoĆ¹ raĆ”t nhieĆ u nguyeĆ¢n nhaĆ¢n gaĆ¢y naĆ¹m da, thoĆ¢ng thƶƓĆøng do di truyeĆ n, ƱoĆ¢i
khi coĆøn do roĆ”i loaĆÆn noƤi tieĆ”t, kinh nguyeƤt hoaĆ«c caĆ»m xuĆ¹c... cheĆ” ƱoƤ dinh
dƶƓƵng khoĆ¢ng hĆ“ĆÆp lyĆ¹, aĆŖn uoĆ”ng thieĆ”u rau quaĆ» tƶƓi, phĆ“i naĆ©ng nhieĆ u; uoĆ”ng
thuoĆ”c, boĆ¢i caĆ¹c thuoĆ”c hoaĆ«c myƵ phaĆ„m gaĆ¢y nhaĆÆy caĆ»m aĆ¹nh saĆ¹ng; duĆøng thuoĆ”c
loƤt da maĆ«t, trĆ² naĆ¹m khoĆ¢ng ƱuĆ¹ng caĆ¹ch, Ʊi naĆ©ng khoĆ¢ng ƱoƤi muƵ ...
CaĆ n Ʊi khaĆ¹m tƬm nguyeĆ¢n nhaĆ¢n ƱeĆ„ ƱieĆ u trĆ²
21 21
Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
21
ALLANTOIN
H
N O
C4H 6N4O3 P.t.l : 158,1
TeĆ¢n khaĆ¹c: Glyoxyldiureid, 5-Ureidohydantoin, 5-Ureidoimidazolidin-
2,4-dion.
TeĆ¢n khoa hoĆÆc: 2,5-dioxoimidazolidin-4-yl ure
ƑieĆ u cheĆ”
N
H
H
N
N
H
OO
H
N
N
H
O
H
N O
O
NH2
H O 30%2 2
CuCl2, 80-90 oC
H
N
N
H
O NH2
O
C
C
H O
H O
N
H
H
N
H
N
N
H
OO+ O C
NH2 - 4 H2O
+
NH2
Tƭnh chaƔt
BoƤt keĆ”t tinh traĆ©ng mĆ²n. NhieƤt ƱoƤ noĆ¹ng chaĆ»y:238-240oC Tan nheĆÆ trong
nĆ¶Ć“Ć¹c, tan raĆ”t nheĆÆ trong coĆ n, gaĆ n nhƶ khoĆ¢ng tan trong ether vaĆø
cloroform
ChƦ Ć±Ć²nh
FDA (cĆ“ quan quaĆ»n lyĆ¹ thuoĆ”c vaĆø myƵ phaĆ„m hoa kƬ) chaĆ”p nhaƤn
sƶƻ duĆÆng allantoin vĆ“Ć¹i noĆ ng ƱoƤ tƶĆø 0,5-2% trong caĆ¹c thuoĆ”c
khoĆ¢ng keĆ¢ ƱƓn, nhaĆØm muĆÆc Ʊƭch:
BaĆ»o veƤ taĆÆm thĆ“Ćøi veĆ”t thƶƓng nheĆÆ, boĆ»ng, chaĆ¹y naĆ©ng
GiuĆ¹p ngaĆŖn caĆ»n vaĆø baĆ»o veƤ taĆÆm thĆ“Ćøi vuĆøng da hay moĆ¢i bĆ² nĆ¶Ć¹t neĆ», phoĆ»ng
LaĆøm dĆ²u khoĆ¢ nhaĆ¹m vaĆø laĆøm meĆ n da
GiuĆ¹p ngaĆŖn ngƶĆøa vaĆø ƱieĆ u trĆ² veĆ”t phaĆ¹t ban, noĆ„i muĆÆn.
TaĆ¹c duĆÆng phuĆÆ
Allantoin khoĆ¢ng ƱoƤc, khoĆ¢ng kĆ­ch Ć¶Ć¹ng vaĆø khoĆ¢ng gaĆ¢y maĆ£m caĆ»m.
Allantoin ƱƶƓĆÆc sƶƻ duĆÆng hieƤu quaĆ» vaĆø an toaĆøn trong noĆ ng ƱoƤ ƱeĆ  nghĆ² tƶĆø
0,5-2% nhƶ laĆø taĆ¹c nhaĆ¢n baĆ»o veƤ da.
21
CAƙC CHEƁ PHAƅM COƙ ALLANTOIN TREƂN THƒ TRƖƔƘNG
Aldioxa 900 mgSachetUlfon
Allantoin 1 mgNhoƻ maƩtBinex eyerich
Allantoin 30 mgNhoƻ maƩtMinndrop
AllantoinGelHiruscar
Allantoin 1 gGelContractubex
Allantoin 20 mgGelRemos IB
Allantoin 0.05%GelAcnes Scar Care
HaĆøm lƶƓĆÆng allantoinDaĆÆng duĆøngTeĆ¢n
moƤt soĆ” thuoĆ”c choĆ”ng ruĆÆng toĆ¹c
KEƕM METHIONIN
Tƭnh chaƔt
BoƤt mĆ²n maĆøu traĆ©ng, deĆ£ tan trong nĆ¶Ć“Ć¹c (2 g/100 ml nĆ¶Ć“Ć¹c Ć“Ć» 50oC),
khoĆ¹ tan trong aceton. pH cuĆ»a dung dĆ²ch 1 % trong khoaĆ»ng 4 ā€“ 5.
Trong ƱieĆ u kieƤn bƬnh thƶƓĆøng Ć“Ć» nhieƤt ƱoƤ phoĆøng vaĆø traĆ¹nh aĆ¹nh saĆ¹ng
khoĆ¢ng thaĆ”y coĆ¹ sƶĆÆ phaĆ¢n huyĆ». ChaĆ”t bĆ² phaĆ¢n huyĆ» Ć“Ć» 260oC.
C5H11NO6S2Zn PTL : 310,68
ƑieĆ u cheĆ”
21 21
Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
21
TaĆ¹c duĆÆng
KeƵm laĆø vi chaĆ”t quan troĆÆng cho sĆ¶Ć¹c khoĆ»e cuĆ»a tuoĆ„i daƤy thƬ. KeƵm taĆ¹c
ƱoƤng trƶĆÆc tieĆ”p ƱeĆ”n hoaĆÆt ƱoƤng cuĆ»a tuyeĆ”n baƵ nhĆ“Ćøn. ThieĆ”u keƵm, tuyeĆ”n
baƵ nhĆ“Ćøn hoaĆÆt ƱoƤng maĆÆnh, da tieĆ”t ra nhieĆ u daĆ u, nhanh choĆ¹ng gaĆ¢y
sƶĆøng hoĆ¹a nang loĆ¢ng, laĆøm gia taĆŖng khaĆ» naĆŖng hƬnh thaĆønh nhaĆ¢n muĆÆn.
KeƵm cuƵng laĆø chaĆ”t giuĆ¹p cĆ“ theĆ„ coĆ¹ sĆ¶Ć¹c ƱeĆ  khaĆ¹ng toĆ”t, traĆ¹nh ƱƶƓĆÆc tƬnh
traĆÆng vieĆ¢m nhieĆ£m da khi bĆ² muĆÆn, muĆÆn seƵ khoĆ¢ng coĆ¹ cĆ“ hoƤi laĆ¢y lan.
KeƵm methionin - daĆÆng KeƵm ƱƶƓĆÆc cĆ“ theĆ„ haĆ”p thu moƤt caĆ¹ch deĆ£
daĆøng nhaĆ”t, giuĆ¹p boĆ„ sung kĆ²p thĆ“Ćøi lƶƓĆÆng KeƵm thieĆ”u huĆÆt
vien nang meƠm Acnacare cung cap cho cƓ theƄ 15mg KeƵm..
ChƦ Ć±Ć²nh
TrĆ² muĆÆn
ACID HYALURONIC
H
H OH
O
O
COO- CH2OH
H H
OHH
O
OHH
OH H
H NHCOCH3 n
CaĆ”u truĆ¹c cuĆ»a Hyaluronan laĆ n ƱaĆ u tieĆ¢n ƱƶƓĆÆc xaĆ¹c Ć±Ć²nh trong nhƶƵng
naĆŖm 1930. Acid hyaluronic laĆø moƤt polymer cuĆ»a disaccharid, goĆ m
acid D-glucuronic vaĆø DN acetylglucosamin, lieĆ¢n keĆ”t qua daĆ¢y noĆ”i 1, 4
vaĆø 1,3 glycosid. Acid hyaluronic coĆ¹ theĆ„ coĆ¹ 25.000 disacarid. tƶĆø 5.000
ƱeƔn 20.000.000 Dalton.
ƑieĆ u cheĆ”
GaĆ n ƱaĆ¢y Bacillus subtilis ƱaƵ ƱƶƓĆÆc sƶƻ duĆÆng sinh toĆ„ng hĆ“ĆÆp hyaluronic
acid cho naĆŖng suaĆ”t hyaluronan cao.
Tƭnh chaƔt
(c = 0,25 /nĆ¶Ć“Ć¹c)
o
25
D
= -74[Ī±]
21
TaĆ¹c duĆÆng
CaĆ¹c saĆ»n phaĆ„m sinh hoĆÆc ƱaĆ u tieĆ¢n Hyaluronan, Healon, ƱƶƓĆÆc phaĆ¹t
trieĆ„n trong nhƶƵng naĆŖm 1970 vaĆø 1980 bĆ“Ć»i Pharmacia, ƱeĆ„ sƶƻ duĆÆng
trong phaĆ£u thuaƤt maĆ©t (gheĆ¹p giaĆ¹c maĆÆc, phaĆ£u thuaƤt ƱuĆÆc thuĆ»y tinh theĆ„,
phaĆ£u thuaƤt beƤnh taĆŖng nhaƵn aĆ¹p, vaĆø phaĆ£u thuaƤt ƱeĆ„ sƶƻa chƶƵa bong
voƵng maĆÆc). Hyaluronan cuƵng ƱƶƓĆÆc sƶƻ duĆÆng ƱeĆ„ ƱieĆ u trĆ² vieĆ¢m xƶƓng
khĆ“Ć¹p cuĆ»a ƱaĆ u goĆ”i , ƱƶƓĆÆc cho laĆø boĆ„ sung ƱoƤ nhĆ“Ć¹t cuĆ»a dĆ²ch khĆ“Ć¹p, do
ƱoĆ¹ boĆ¢i trĆ“n khĆ“Ć¹p, ƱeƤm, vaĆø taĆÆo ra moƤt taĆ¹c duĆÆng giaĆ»m Ʊau..
Hyaluronan neĆ¢n ƱƶƓĆÆc coi nhƶ moƤt giaĆ»i phaĆ¹p thay theĆ” cuoĆ”i cuĆøng
trĆ¶Ć“Ć¹c khi phaĆ£u thuaƤt.
Hyaluronan laĆø moƤt thaĆønh phaĆ n phoĆ„ bieĆ”n trong caĆ¹c saĆ»n phaĆ„m chaĆŖm
soĆ¹c da. NaĆŖm 2003, FDA chaĆ”p thuaƤn thuoĆ”c tieĆ¢m Hyaluronan cho
ƱieĆ n khuyeĆ”t moĆ¢ meĆ m nhƶ neĆ”p nhaĆŖn treĆ¢n khuoĆ¢n maĆ«t. RESTYLANE
laĆø moƤt teĆ¢n thƶƓng maĆÆi chung cho saĆ»n phaĆ„m. Hyaluronan tieĆ¢m taĆÆm
mĆ²n neĆ”p nhaĆŖn baĆØng caĆ¹ch theĆ¢m soĆ” lƶƓĆÆng dĆ¶Ć“Ć¹i da, vĆ“Ć¹i caĆ¹c hieƤu Ć¶Ć¹ng
thƶƓĆøng keĆ¹o daĆøi trong saĆ¹u thaĆ¹ng
ACID KOJIC
O
O OCOC15H31
C H OCO15 31
O
OH
HO
TeĆ¢n khoa hoĆÆc: 5-hydroxy-2-(hydroxymethyl)-4-pyron
C6H6O4
ƑieĆ u cheĆ”
NaĆŖm 1989, acid kojic ƱƶƓĆÆc
saĆ»n phaĆ„m phuĆÆ trong quaĆ¹
maĆÆch, ƱeĆ„ saĆ»n xuaĆ”t rƶƓĆÆu
ƱƶƓĆÆc saĆ»n xuaĆ”t bĆ“Ć»i moƤt soĆ” loaĆøi
oryzae. tieĆ”ng NhaƤt goĆÆi laĆø koji .
P.t.l: 142,11
phaĆ¹t hieƤn nhƶ laĆø moƤt
trƬnh leĆ¢n men cuĆ»a luĆ¹a
sake, rƶƓĆÆu gaĆÆo NhaƤt BaĆ»n.
naĆ”m, ƱaĆ«c bieƤt laĆø Aspergillus
Aspergillus oryzae
ƑƶƓĆøng ( Glucose ) Acid kojic
DaĆÆng thƶƓĆøng duĆøng laĆø ester dipalmitat
21 21
Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
21
Tƭnh chaƔt
KeĆ”t tinh tƶĆø aceton, ethanol + ether hay methanol+ ethyl acetat
NhieƤt ƱoƤ chaƻy 153-154oC
pKa 7,9 ā€“ 8,0
Dį»… tan trong nĘ°į»›c ethanol, aceton; hĘ”i tan trong ether, ethyl acetat,
cloroform, pyridin.
TaĆÆo phĆ¶Ć¹c vĆ“Ć¹i Fe+ cho maĆøu ƱoĆ»
TaĆ¹c duĆÆng
Acid kojic laĆø moƤt chaĆ”t Ć¶Ć¹c cheĆ” nheĆÆ sƶĆÆ hƬnh thaĆønh saĆ©c toĆ” trong thƶĆÆc vaƤt
vaĆø caĆ¹c moĆ¢ ƱoƤng vaƤt, vaĆø ƱƶƓĆÆc sƶƻ duĆÆng trong thƶĆÆc phaĆ„m vaĆø myƵ phaĆ„m
ƱeĆ„ duy trƬ hoaĆ«c thay ƱoĆ„i maĆøu saĆ©c cuĆ»a caĆ¹c chaĆ”t. NoĆ¹ ƱƶƓĆÆc sƶƻ duĆÆng treĆ¢n
caĆ¹c loaĆÆi traĆ¹i caĆ¢y nhaĆØm ngaĆŖn chaĆ«n oxy hoĆ¹a, trong haĆ»i saĆ»n ƱeĆ„ baĆ»o toĆ n
maĆøu hoĆ ng vaĆø ƱoĆ», vaĆø trong myƵ phaĆ„m laĆøm saĆ¹ng da. Kojic acid cuƵng coĆ¹
tĆ­nh chaĆ”t khaĆ¹ng khuaĆ„n vaĆø khaĆ¹ng naĆ”m
CĆ“ cheĆ” taĆ¹c duĆÆng
acid kojic Ć¶Ć¹c cheĆ” tyrosinase trong quaĆ¹ trƬnh oxy hoĆ¹a tyrosin thaĆønh
dopaquinon nguyeĆ¢n lieƤu ƱaĆ u ƱeĆ„ sinh toĆ„ng hĆ“ĆÆp eumelanin vaĆø
pheomelanin nhƶƵng saƩc toƔ da
COOH HO COOH
O
NH2
HO
tyrosinase
NH2
O
HO
tyrosinase HOOC
NH2
NH2
S
COOHO Cystein O
NH2
COOH
eumelanin
ChƦ Ć±Ć²nh
LaĆøm saĆ¹ng da, giaĆ»m taĆøn nhang
DaĆÆng duĆøng
DaĆÆng cream
pheomelanin
acid kojic
21
CAƙC CHEƁ PHAƅM COƙ ACID KOJIC TREƂN THƒ TRƖƔƘNG
Acid kojic 1000 mg
Acid kojic 1%
TieĆ¢m
mƓƵ
Japan Kojic acid
Acid kojic 3%CreamKojic acid 3.0%
Acid kojic 2%CreamWhiterning cream
Acid kojic 2.0%
Acid kojic 2%CreamKojic vitamin C
GelKojivit
Acid kojic 4%CreamCape Fear Naturals
HaĆøm lƶƓĆÆng allantoinDaĆÆng duĆøngTeĆ¢n
Skin care talk
2015
21 21
Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
21
AƛNH HƖƔƛNG CUƛA AƙNH NAƉNG MAƋT TRƔƘI LEƂN DA
PhĆ“i naĆ©ng haĆøng ngaĆøy dĆ¶Ć“Ć¹i maĆ«t trĆ“Ćøi - thaƤm chĆ­ lƶƓĆÆng raĆ”t nhoĆ» coĆ¹ theĆ„
daĆ£n tĆ“Ć¹i nhƶƵng aĆ»nh hƶƓƻng laĆ¢u daĆøi. PhaĆ n gaĆ¢y ra Ʊa soĆ” caĆ¹c thieƤt haĆÆi
cho da laĆø bĆ¶Ć¹c xaĆÆ UV. BĆ¶Ć¹c xaĆÆ UV ƱƶƓĆÆc chia thaĆønh 3 vuĆøng UVA,
UVB vaĆø UVC
200 nm 300 nm
400 nm
UVAUVC UVB
AƛNH HƖƔƛNG CUƛA AƙNH NAƉNG MAƋT TRƔƘI LEƂN DA
UVC, 100- 290 nm
bĆ¶Ć“Ć¹c
nhaƔt
nhieĆ u
soĆ¹ng
vaĆø
naĆŖng
ngaƩn
mang
lƶƓĆÆng
nhaƔt cuƻa phoƄ UV
nguy hieĆ„m nhaĆ”t vĆ“Ć¹i
ƱƓĆøi soĆ”ng.
UVB ( 290 - 320
nm) LaĆø phaĆ n coĆ¹ haĆÆi
nhaĆ”t maĆø chuĆ¹ng ta
gaƫp
UVA ( 320 - 400 nm)
Khoaƻng 1000 laƠn ƭt
laĆøm haĆÆi da hĆ“n UVB.
UVA laĆøm thaĆ¢m nhaƤp
saĆ¢u hĆ“n vaĆøo da
21
AƛNH HƖƔƛNG CUƛA AƙNH NAƉNG MAƋT TRƔƘI LEƂN DA
NeĆ”u dĆ¶Ć“Ć¹i maĆ«t trĆ“Ćøi laĆ¢u bieĆ„u bƬ trĆ“Ć» neĆ¢n daĆøy hĆ“n, maĆ”t sƶĆÆ lƶƓĆÆn soĆ¹ng. LĆ“Ć¹p
sƶĆøng giƶƵ nĆ¶Ć“Ć¹c khoĆ¢ng hieƤu quaƵ. ToĆ”c ƱoƤ thay Ć¢ theĆ” chaƤm Ʊi caĆ¹c chĆ¶Ć¹c
naĆŖng da giaĆ»m. BieĆ„u bƬ deĆ£ vƓƵ. NhƶƵng sĆ“ĆÆi ƱaĆøn hoĆ i thoaĆ¹i hoĆ¹a. Da trĆ“Ć»
thaĆønh khoĆ¢ vaĆø bong ra
NhƶƵng mao maĆÆch trong chaĆ¢n bƬ giaĆ»m caĆ¹c maĆÆch maĆ¹u trĆ“Ć» thaĆønh quanh
co vaĆø mĆ“Ć» roƤng ra.
NeĆ”u phĆ“i naĆ©ng quaĆ¹ nhieĆ u coĆ¹ theĆ„ phaĆ¹t trieĆ„n thaĆønh ung thƶ da.
CAƙC CHAƁT CHOƁNG NAƉNG
CaĆ¹c thuoĆ”c choĆ”ng naĆ©ng chĆ¶Ć¹a caĆ¹c chaĆ”t voĆ¢ cĆ“ coĆ¹ khaĆ» naĆŖng phaĆ»n xaĆÆ tia
UV
CaĆ¹c chaĆ”t choĆ”ng naĆ©ng hƶƵu cĆ“ laĆø nhƶƵng chaĆ”t maĆø trong phaĆ¢n tƶƻ nhĆ“Ćø theĆ”
tai UV bĆ² ngaĆŖn caĆ»n khoĆ¢ng taĆ¹c ƱoƤng leĆ¢n da.
ChaĆ”t choĆ”ng naĆ©ng voĆ¢ cĆ“ ChaĆ”t choĆ”ng naĆ©ng hƶƵu cĆ“
21 21
Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
21
GiaĆ¹ trĆ² SPF
SPF (sun protection factor) cuĆ»a moƤt saĆ»n phaĆ„m ƱƶƓĆÆc xaĆ¹c Ć±Ć²nh baĆØng
caĆ¹ch Ʊo thĆ“Ćøi gian gaĆ¢y ƱoĆ» da trĆ¶Ć“Ć¹c moƤtĆÆ bĆ¶Ć¹c xa xaĆ¹c Ć±Ć²nhĆÆ. TrĆ¶Ć“Ć¹cĆø ƱoĆ¹
chuĆ¹ng ta coĆ¹ giaĆ¹ trĆ² minimum erythema dose (MED) hay: thĆ“Ćøi gian toĆ”i
thieĆ„u gaĆ¢y ƱoĆ» da. ƑeĆ„ xaĆ¹c Ć±Ć²nh SPF cuĆ»a moƤt saĆ»n phaĆ„m choĆ”ng naĆ©ng
ngƶƓĆøi ta Ʊo MED treĆ¢n cuĆøng dieƤn tĆ­ch da khi duĆøng cheĆ” phaĆ„m choĆ”ng
naĆ©ng vaĆø khoĆ¢ng duĆøng cheĆ” phaĆ„m choĆ”ng naĆ©ng ThĆ­ duĆÆ,:
MED vĆ“iĆ¹ chaĆ”t choĆ”ng naĆ©ng
MED khoĆ¢ng coĆ¹ chaĆ”t choĆ”ng naĆ©ng
SPF cuĆ»a saĆ»n phaĆ„m laĆø
300 s
20 s
300/20 =15
CAƙC CHAƁT CHOƁNG NAƉNG
CAƙC CHAƁT CHOƁNG NAƉNG
ChuĆ¹ y:Ć¹ trĆ² soĆ” SPF chƦ laĆø tƶƓng ƱoĆ”i vƬ coĆøn tuĆøy thuoƤc vaĆøo thaĆønh
phaƠn cheƔ phaƄm
21
Sƶƻ duĆÆng chaĆ”t choĆ”ng naĆ©ng
ChoĆÆn chaĆ”t choĆ”ng naĆ©ng thĆ­ch hĆ“ĆÆp
Quan troĆÆng laĆø chuĆ¹ng thƶƓĆøng xuyeĆ¢n phaĆ»i ƱƶƓĆÆc boĆ¢i laĆÆi .
VĆ“Ć¹i taĆ”t caĆ» caĆ¹c saĆ»n phaĆ„m choĆ”ng naĆ©ng trĆ¶Ć“Ć¹c khi duĆøng Ć¹ caĆ n ƱoĆÆc
nhaƵn, ƱeĆ„ kieĆ„m tra taĆ¹c duĆÆng cuĆ»a saĆ»n phaĆ„m
NeĆ¢n sƶƻ duĆÆng thuoĆ”c choĆ”ng naĆ©ng moĆ£i ngaĆøy ā€“ ThaƤm chĆ­ vaĆøo ngaĆøy
maĆ¹t hoaĆ«c nhƶƵng ngaĆøy nhieĆ u maĆ¢y. KhoaĆ»ng 70 tĆ“Ć¹i 80 phaĆ n traĆŖm
nhƶƵng tia coĆ¹ haĆÆi cuĆ»a maĆ«t trĆ“Ćøi coĆ¹ theĆ„ xuyeĆ¢n qua sƶƓng muĆø vaĆø
maĆ¢y.
ChoĆÆn thuoĆ”c choĆ”ng naĆ©ng
KieĆ„u Da da MaĆøu da
PhaĆ»n Ć¶Ć¹ng Da TrĆ² soĆ” SPF
21 21
Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
ChaĆ”t SPF noĆ ng ƱoƤ duĆøng
3-Benzyliden camphor 6
Octyl Salicylat 15 5
Octyl Methoxycinnamat 15 7,5
Avo benzon
Oxybenzon 15 6
Padimat O
Titan oxyd 20 3
KeƵm oxyd
RaĆ”t ƱeĆÆp da khoĆ¢ng phĆ“i thƬ ƍt hay hoaĆ«c khoĆ¢ng raĆ¹m 30 ā€“ 50
I traĆ©ng; maĆ©t xanh, coĆ¹ naĆ©ng deĆ£ bĆ² boĆ»ng da khi
taĆøn nhang phĆ“i naĆ©ng
II ƑeĆÆp, toĆ¹c naĆ¢u ƱoĆ» vaĆøng hoe, raĆ¹m da nheĆÆ vaĆø loƤt da nheĆÆ 30-50
, da khoĆ¢ng phĆ“i thƬ traĆ©ng deĆ£ bĆ² boĆ»ng khi phĆ“i naĆ©ng 15- 20
III trung bƬnh ā€“ nhoĆ¹m ngƶƓĆøi raĆ¹m da trung bƬnh
CaĆ¹p ca dĆ“ boĆ»ng da vƶĆøa phaĆ»i
IV MaĆøu da trung bƬnh khoĆ¢ng, LaĆøm raĆ¹m da deĆ£ daĆøng vaĆø 6 ā€“ 15
phĆ“i thƬ traĆ©ng hay naĆ¢u chaĆ¹y toĆ”i thieĆ„u
saĆ¹ng, maĆ©t, toĆ¹c Ʊen.
V Da Ʊen , khoĆ¢ng phĆ“i thƬ naĆ¢u. raĆ¹m da deĆ£ daĆøng vaĆø ƱaĆ¹ng 2 ā€“ 10
keƄ; hieƔm khi boƻng
VI Da raĆ”t toĆ”i, khoĆ¢ng phĆ“i thƬ Ʊen. TrĆ“Ć» thaĆønh Ʊen saĆ£m vaĆø
khoĆ¢ng bao giĆ“Ćø boĆ»ng da 2 - 10
21
ƑieĆ u cheĆ”
Ƒi tƶĆø quaĆ«ng rutile ilmenite (FeTiO3) hay perovskite (CaTiO3).
CoĆ¹ theĆ„ ƱieĆ u cheĆ” trƶĆÆc tieĆ”p tƶĆø phaĆ»n Ć¶Ć¹ng giƶƵa titan hay muoĆ”i titan vaĆø
oxy.
Ti + O2
Trong coĆ¢ng nghieƤp thƶƓĆøng Ʊi tƶĆø quaĆ«ng ilmenite hay rutile
Tƭnh chaƔt
BoƤt traĆ©ng hoaĆ«c gaĆ n nhƶ traĆ©ng, thƶĆÆc teĆ” khoĆ¢ng tan trong nĆ¶Ć“Ć¹c. KhoĆ¢ng
tan trong acid voĆ¢ cĆ“ loaƵng nhƶng tan chaƤm trong acid sulfuric ƱaĆ«c
noĆ¹ng.
TiO2
TITAN DIOXYD
KieƄm nghieƤm
Ć‘Ć²nh tĆ­nh
TiO2 + 2H2SO 4 = Ti ( SO4)2 + 2H2O
Ƒun noĆ¹ng, coĆ¹ maĆøu vaĆøng nhaĆÆt vaĆø maĆ”t maĆøu khi laĆøm laĆÆnh
Ti ( SO4)2 + 2H2O2 + H2 SO4 = Ti(SO4)3 + H2O
maĆøu ƱoĆ» cam
Ti ( SO4)2 + 2H2 =
KhoĆ¢ng maĆøu
TiSO4 + H2 SO4
maĆøu tĆ­m xanh
Ć‘Ć²nh lƶƓĆÆng
Ti
OX
-2e
Ti
6 +
2Ce(SO4)2.2 ( NH4)SO4 Ce 2(SO 4)3
2 Ce 3+
+ ( NH4
) SO4 + H2SO4
2
Eq = M/22Ce 4+
+ 2e
4+
21
TaĆ¹c duĆÆng choĆ”ng naĆ©ng
Titan dioxyd laĆø moƤt chaĆ”t raĆ”t phoĆ„ bieĆ”n ƱƶƓĆÆc sƶƻ duĆÆng trong haĆ u
heĆ”t caĆ¹c coĆ¢ng thĆ¶Ć¹c thuoĆ”c choĆ”ng naĆ©ng.
CĆ“ cheĆ” taĆ¹c duĆÆng phaĆ»n xaĆÆ UV
Ɩu ƱieĆ„m cuĆ»a titan dioxyd laĆø khoĆ¢ng thaĆ”m qua da vaĆø khoĆ¢ng gaĆ¢y
ƱoƤc da
NhƶƓĆÆc ƱieĆ„m chĆ­nh laĆø ƱeĆ„ laĆÆi nhƶƵng veĆ”t traĆ©ng treĆ¢n da
DaĆÆng duĆøng
Ceam hoĆ£n dĆ²ch
AVOBENZON
Parsol 1789
OO
CH3O C CH2 C C
CH3
1-[4-(1,1-Dimethylethyl)phenyl]-3-(4-methoxyphenyl)-1,3-
propanedion; butyl methoxydibenzoylmethane; 4-tert-butyl-4-
methoxydibenzoylmethan
CH3
CH3
C20H22O3 p.t.l. 310,39
CH3
NaNH2
C CH3
CH3
Ter-butyl benzoat methyl
ƑieĆ u cheĆ” CH O3 C CH3 + CH3OCO
O
O
C CH2 C C CH3CH3O
CH3
Avobenzon
CH3O
Acetyl anisol
21 21
Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
21
Tƭnh chaƔt
keĆ”t tinh tƶĆø methanol
NhieƤt ƱoƤ noĆ¹ng chaĆ»y : 83.5
TaĆ¹c duĆÆng choĆ”ng naĆ©ng
Avobenzon la moƤt trong 3 chaĆ”t ƱƶƓĆÆc FDA cho pheĆ¹p sƶƻ duĆÆng trong caĆ¹c
myƵ phaĆ„m choĆ”ng naĆ©ng NoĆ¹ coĆø ƱƶƓĆÆc sƶƻ duĆÆng roƤng raƵi Ć“Ć» CanaƱa, UĆ¹c, vaĆø
ChaĆ¢u AĆ¢u
CĆ“ cheĆ” taĆ¹c duĆÆng: HaĆ”p thu UVB vaĆø UVA do trong phaĆ¢n tƶƻ coĆ¹ nhieĆ u noĆ”i
ƱoĆ¢i ƱaĆ«c bieƤt laĆø 2 nhoĆ¹m C=O.
MoƤt ƶu ƱieĆ„m cuĆ»a Avobenzon laĆø khaĆ¹ beĆ n vƶƵng
Sau 72 giĆ“Ćø phĆ“i dĆ¶Ć“Ć¹i maĆ«t trĆ“Ćøi haĆøm lƶƓĆÆng chƦ giaĆ»m 25 %
TaĆ¹c duĆÆng phuĆÆ : CoĆ¹ theĆ„ gaĆ¢y kĆ­ch Ć¶Ć¹ng da
DaĆÆng duĆøng
Cream
XIN CAƛM ƔN SƖƏ CHUƙ Yƙ
21
Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com

More Related Content

What's hot

What's hot (15)

Tįŗ­p ThĘ” Hoa MĆ¹i
Tįŗ­p ThĘ” Hoa MĆ¹iTįŗ­p ThĘ” Hoa MĆ¹i
Tįŗ­p ThĘ” Hoa MĆ¹i
Ā 
Tho doan kim van
Tho doan kim vanTho doan kim van
Tho doan kim van
Ā 
Lăng kƭnh thʔ
Lăng kƭnh thʔLăng kƭnh thʔ
Lăng kƭnh thʔ
Ā 
Tho nguyen duy yen
Tho nguyen duy yenTho nguyen duy yen
Tho nguyen duy yen
Ā 
Da quynh 833
Da quynh 833Da quynh 833
Da quynh 833
Ā 
ThĘ” - Thu Phong
ThĘ” - Thu PhongThĘ” - Thu Phong
ThĘ” - Thu Phong
Ā 
Đį»“ Ɓn CĆ“ng Nghį»‡ & DĆ¢y Chuyį»n Sįŗ£n Xuįŗ„t Thuį»‘c ViĆŖn
Đį»“ Ɓn CĆ“ng Nghį»‡ & DĆ¢y Chuyį»n Sįŗ£n Xuįŗ„t Thuį»‘c ViĆŖn Đį»“ Ɓn CĆ“ng Nghį»‡ & DĆ¢y Chuyį»n Sįŗ£n Xuįŗ„t Thuį»‘c ViĆŖn
Đį»“ Ɓn CĆ“ng Nghį»‡ & DĆ¢y Chuyį»n Sįŗ£n Xuįŗ„t Thuį»‘c ViĆŖn
Ā 
2004 07 18 101457 Hung Vuong 4
2004 07 18 101457  Hung Vuong 42004 07 18 101457  Hung Vuong 4
2004 07 18 101457 Hung Vuong 4
Ā 
Cįŗ”m Bįŗ«y
Cįŗ”m Bįŗ«yCįŗ”m Bįŗ«y
Cįŗ”m Bįŗ«y
Ā 
1001 y-tuong-dot-pha-trong-quang-cao
1001 y-tuong-dot-pha-trong-quang-cao1001 y-tuong-dot-pha-trong-quang-cao
1001 y-tuong-dot-pha-trong-quang-cao
Ā 
Copy of nhung ngoi sao tuoi tho bong 2 (1)
Copy of nhung ngoi sao tuoi tho bong 2 (1)Copy of nhung ngoi sao tuoi tho bong 2 (1)
Copy of nhung ngoi sao tuoi tho bong 2 (1)
Ā 
Ho chi minh toan tap tap 8
Ho chi minh toan tap   tap 8Ho chi minh toan tap   tap 8
Ho chi minh toan tap tap 8
Ā 
On tap ngu van 9
On tap ngu van 9On tap ngu van 9
On tap ngu van 9
Ā 
Tam khongphongdat 1 - THįŗ¦Y THƍCH THƔNG Lįŗ C
Tam khongphongdat 1 - THįŗ¦Y THƍCH THƔNG Lįŗ CTam khongphongdat 1 - THįŗ¦Y THƍCH THƔNG Lįŗ C
Tam khongphongdat 1 - THįŗ¦Y THƍCH THƔNG Lįŗ C
Ā 
117 cau chuyen_ke_ve_tam_guong_dao_duc_ho_chi_minh
117 cau chuyen_ke_ve_tam_guong_dao_duc_ho_chi_minh117 cau chuyen_ke_ve_tam_guong_dao_duc_ho_chi_minh
117 cau chuyen_ke_ve_tam_guong_dao_duc_ho_chi_minh
Ā 

Similar to Kiem nghiem my pham da

Sikaproof membrane chį»‘ng thįŗ„m bitum
Sikaproof membrane chį»‘ng thįŗ„m bitumSikaproof membrane chį»‘ng thįŗ„m bitum
Sikaproof membrane chį»‘ng thįŗ„m bitumHĆ  Mįŗ”nh
Ā 
GiĆ”o trƬnh dįŗ§u mį»” bĆ“i trĘ”n www.khodaumo.com
GiĆ”o trƬnh dįŗ§u mį»” bĆ“i trĘ”n www.khodaumo.comGiĆ”o trƬnh dįŗ§u mį»” bĆ“i trĘ”n www.khodaumo.com
GiĆ”o trƬnh dįŗ§u mį»” bĆ“i trĘ”n www.khodaumo.comĐį»— BĆ” TĆ¹ng
Ā 
Luįŗ­n văn tį»‘t nghiį»‡p
Luįŗ­n văn tį»‘t nghiį»‡pLuįŗ­n văn tį»‘t nghiį»‡p
Luįŗ­n văn tį»‘t nghiį»‡pDigiword Ha Noi
Ā 
7 thoi quen_thanh_dat
7 thoi quen_thanh_dat7 thoi quen_thanh_dat
7 thoi quen_thanh_dattuan success
Ā 
Tu vi tuong phap
Tu vi tuong phapTu vi tuong phap
Tu vi tuong phaptruonglamtx
Ā 
Hoccokhi.vn Đį»“ GiĆ” CĘ” KhĆ­ - Nhiį»u TĆ”c Giįŗ£, 194 Trang
Hoccokhi.vn Đį»“ GiĆ” CĘ” KhĆ­ - Nhiį»u TĆ”c Giįŗ£, 194 TrangHoccokhi.vn Đį»“ GiĆ” CĘ” KhĆ­ - Nhiį»u TĆ”c Giįŗ£, 194 Trang
Hoccokhi.vn Đį»“ GiĆ” CĘ” KhĆ­ - Nhiį»u TĆ”c Giįŗ£, 194 TrangHį»c CĘ” KhĆ­
Ā 
GiĆ”o trƬnh MĆ”y XĆ¢y Dį»±ng - Nguyį»…n PhĘ°į»›c BƬnh - ĐHBK ĐƠ Nįŗµng
GiĆ”o trƬnh MĆ”y XĆ¢y Dį»±ng - Nguyį»…n PhĘ°į»›c BƬnh - ĐHBK ĐƠ NįŗµngGiĆ”o trƬnh MĆ”y XĆ¢y Dį»±ng - Nguyį»…n PhĘ°į»›c BƬnh - ĐHBK ĐƠ Nįŗµng
GiĆ”o trƬnh MĆ”y XĆ¢y Dį»±ng - Nguyį»…n PhĘ°į»›c BƬnh - ĐHBK ĐƠ Nįŗµngshare-connect Blog
Ā 
Dan ong vuon den dinh cao
Dan ong vuon den dinh caoDan ong vuon den dinh cao
Dan ong vuon den dinh caoco_doc_nhan
Ā 
Soi tiet nieu
Soi tiet nieuSoi tiet nieu
Soi tiet nieuNguyen Binh
Ā 
1001 y tuong dot pha trong quang cao
1001 y tuong dot pha trong quang cao1001 y tuong dot pha trong quang cao
1001 y tuong dot pha trong quang caoGetfly CRM
Ā 
1001 Ć½ tĘ°į»Ÿng đį»™t phĆ” trong quįŗ£ng cĆ”o
1001 Ć½ tĘ°į»Ÿng đį»™t phĆ” trong quįŗ£ng cĆ”o1001 Ć½ tĘ°į»Ÿng đį»™t phĆ” trong quįŗ£ng cĆ”o
1001 Ć½ tĘ°į»Ÿng đį»™t phĆ” trong quįŗ£ng cĆ”oKhiet Nguyen
Ā 
365 lį»i khuyĆŖn vį» sį»©c khį»e
365 lį»i khuyĆŖn vį» sį»©c khį»e365 lį»i khuyĆŖn vį» sį»©c khį»e
365 lį»i khuyĆŖn vį» sį»©c khį»eVu Binh
Ā 
365 loi khuyen_ve_suc_khoe
365 loi khuyen_ve_suc_khoe365 loi khuyen_ve_suc_khoe
365 loi khuyen_ve_suc_khoeguest33d2180
Ā 
365 loi khuyen_ve_suc_khoe
365 loi khuyen_ve_suc_khoe365 loi khuyen_ve_suc_khoe
365 loi khuyen_ve_suc_khoeNguyen Khoa
Ā 
365 lį»i khuyĆŖn vį» sį»©c khoįŗ»
365 lį»i khuyĆŖn vį» sį»©c khoįŗ»365 lį»i khuyĆŖn vį» sį»©c khoįŗ»
365 lį»i khuyĆŖn vį» sį»©c khoįŗ»thaitd_2110
Ā 
xĆ¢y dį»±ng phį»„c hį»“i sį»§a chį»Æa bį»™ ly hį»£p ma sĆ”t
xĆ¢y dį»±ng phį»„c hį»“i sį»§a chį»Æa bį»™ ly hį»£p ma sĆ”txĆ¢y dį»±ng phį»„c hį»“i sį»§a chį»Æa bį»™ ly hį»£p ma sĆ”t
xĆ¢y dį»±ng phį»„c hį»“i sį»§a chį»Æa bį»™ ly hį»£p ma sĆ”tHoĆ ng ThĆ”i Viį»‡t
Ā 
Giį»›i thiį»‡u tįŗ­p thĘ” ĐƓng y
Giį»›i thiį»‡u tįŗ­p thĘ” ĐƓng yGiį»›i thiį»‡u tįŗ­p thĘ” ĐƓng y
Giį»›i thiį»‡u tįŗ­p thĘ” ĐƓng yThi đƠn Viį»‡t Nam
Ā 

Similar to Kiem nghiem my pham da (20)

Sikaproof membrane chį»‘ng thįŗ„m bitum
Sikaproof membrane chį»‘ng thįŗ„m bitumSikaproof membrane chį»‘ng thįŗ„m bitum
Sikaproof membrane chį»‘ng thįŗ„m bitum
Ā 
GiĆ”o trƬnh dįŗ§u mį»” bĆ“i trĘ”n www.khodaumo.com
GiĆ”o trƬnh dįŗ§u mį»” bĆ“i trĘ”n www.khodaumo.comGiĆ”o trƬnh dįŗ§u mį»” bĆ“i trĘ”n www.khodaumo.com
GiĆ”o trƬnh dįŗ§u mį»” bĆ“i trĘ”n www.khodaumo.com
Ā 
Luįŗ­n văn tį»‘t nghiį»‡p
Luįŗ­n văn tį»‘t nghiį»‡pLuįŗ­n văn tį»‘t nghiį»‡p
Luįŗ­n văn tį»‘t nghiį»‡p
Ā 
7 thoi quen_thanh_dat
7 thoi quen_thanh_dat7 thoi quen_thanh_dat
7 thoi quen_thanh_dat
Ā 
Tu vi tuong phap
Tu vi tuong phapTu vi tuong phap
Tu vi tuong phap
Ā 
Hoccokhi.vn Đį»“ GiĆ” CĘ” KhĆ­ - Nhiį»u TĆ”c Giįŗ£, 194 Trang
Hoccokhi.vn Đį»“ GiĆ” CĘ” KhĆ­ - Nhiį»u TĆ”c Giįŗ£, 194 TrangHoccokhi.vn Đį»“ GiĆ” CĘ” KhĆ­ - Nhiį»u TĆ”c Giįŗ£, 194 Trang
Hoccokhi.vn Đį»“ GiĆ” CĘ” KhĆ­ - Nhiį»u TĆ”c Giįŗ£, 194 Trang
Ā 
GiĆ”o trƬnh MĆ”y XĆ¢y Dį»±ng - Nguyį»…n PhĘ°į»›c BƬnh - ĐHBK ĐƠ Nįŗµng
GiĆ”o trƬnh MĆ”y XĆ¢y Dį»±ng - Nguyį»…n PhĘ°į»›c BƬnh - ĐHBK ĐƠ NįŗµngGiĆ”o trƬnh MĆ”y XĆ¢y Dį»±ng - Nguyį»…n PhĘ°į»›c BƬnh - ĐHBK ĐƠ Nįŗµng
GiĆ”o trƬnh MĆ”y XĆ¢y Dį»±ng - Nguyį»…n PhĘ°į»›c BƬnh - ĐHBK ĐƠ Nįŗµng
Ā 
Dan ong vuon den dinh cao
Dan ong vuon den dinh caoDan ong vuon den dinh cao
Dan ong vuon den dinh cao
Ā 
Soi tiet nieu
Soi tiet nieuSoi tiet nieu
Soi tiet nieu
Ā 
1001 y tuong dot pha trong quang cao
1001 y tuong dot pha trong quang cao1001 y tuong dot pha trong quang cao
1001 y tuong dot pha trong quang cao
Ā 
1001 Ć½ tĘ°į»Ÿng đį»™t phĆ” trong quįŗ£ng cĆ”o
1001 Ć½ tĘ°į»Ÿng đį»™t phĆ” trong quįŗ£ng cĆ”o1001 Ć½ tĘ°į»Ÿng đį»™t phĆ” trong quįŗ£ng cĆ”o
1001 Ć½ tĘ°į»Ÿng đį»™t phĆ” trong quįŗ£ng cĆ”o
Ā 
365 lį»i khuyĆŖn vį» sį»©c khį»e
365 lį»i khuyĆŖn vį» sį»©c khį»e365 lį»i khuyĆŖn vį» sį»©c khį»e
365 lį»i khuyĆŖn vį» sį»©c khį»e
Ā 
365 loi khuyen_ve_suc_khoe
365 loi khuyen_ve_suc_khoe365 loi khuyen_ve_suc_khoe
365 loi khuyen_ve_suc_khoe
Ā 
365 loi khuyen_ve_suc_khoe
365 loi khuyen_ve_suc_khoe365 loi khuyen_ve_suc_khoe
365 loi khuyen_ve_suc_khoe
Ā 
365 lį»i khuyĆŖn cho sį»©c khį»e
365 lį»i khuyĆŖn cho sį»©c khį»e365 lį»i khuyĆŖn cho sį»©c khį»e
365 lį»i khuyĆŖn cho sį»©c khį»e
Ā 
365 lį»i khuyĆŖn vį» sį»©c khoįŗ»
365 lį»i khuyĆŖn vį» sį»©c khoįŗ»365 lį»i khuyĆŖn vį» sį»©c khoįŗ»
365 lį»i khuyĆŖn vį» sį»©c khoįŗ»
Ā 
Tailieu.vncty.com qt247
Tailieu.vncty.com   qt247Tailieu.vncty.com   qt247
Tailieu.vncty.com qt247
Ā 
xĆ¢y dį»±ng phį»„c hį»“i sį»§a chį»Æa bį»™ ly hį»£p ma sĆ”t
xĆ¢y dį»±ng phį»„c hį»“i sį»§a chį»Æa bį»™ ly hį»£p ma sĆ”txĆ¢y dį»±ng phį»„c hį»“i sį»§a chį»Æa bį»™ ly hį»£p ma sĆ”t
xĆ¢y dį»±ng phį»„c hį»“i sį»§a chį»Æa bį»™ ly hį»£p ma sĆ”t
Ā 
Mįŗ«u co cį»©ng
Mįŗ«u co cį»©ng Mįŗ«u co cį»©ng
Mįŗ«u co cį»©ng
Ā 
Giį»›i thiį»‡u tįŗ­p thĘ” ĐƓng y
Giį»›i thiį»‡u tįŗ­p thĘ” ĐƓng yGiį»›i thiį»‡u tįŗ­p thĘ” ĐƓng y
Giį»›i thiį»‡u tįŗ­p thĘ” ĐƓng y
Ā 

Recently uploaded

SGK mį»›i sį»± thay đį»•i giįŗ£i phįŗ«u vĆ  sinh lĆ½ į»Ÿ phį»„ nį»Æ khi cĆ³ thai.pdf
SGK mį»›i sį»± thay đį»•i giįŗ£i phįŗ«u vĆ  sinh lĆ½ į»Ÿ phį»„ nį»Æ khi cĆ³ thai.pdfSGK mį»›i sį»± thay đį»•i giįŗ£i phįŗ«u vĆ  sinh lĆ½ į»Ÿ phį»„ nį»Æ khi cĆ³ thai.pdf
SGK mį»›i sį»± thay đį»•i giįŗ£i phįŗ«u vĆ  sinh lĆ½ į»Ÿ phį»„ nį»Æ khi cĆ³ thai.pdfHongBiThi1
Ā 
SGK cÅ© bį»‡nh lĆ½ tim bįŗ©m sinh trįŗ» em.pdf hay nha
SGK cÅ© bį»‡nh lĆ½ tim bįŗ©m sinh trįŗ» em.pdf hay nhaSGK cÅ© bį»‡nh lĆ½ tim bįŗ©m sinh trįŗ» em.pdf hay nha
SGK cÅ© bį»‡nh lĆ½ tim bįŗ©m sinh trįŗ» em.pdf hay nhaHongBiThi1
Ā 
SGK cÅ© CĘ” chįŗæ đįŗ» ngĆ“i chį»m kiį»ƒu thįŗæ chįŗ©m chįŗ­u trĆ”i trĘ°į»›c.pdf
SGK cÅ© CĘ” chįŗæ đįŗ» ngĆ“i chį»m kiį»ƒu thįŗæ chįŗ©m chįŗ­u trĆ”i trĘ°į»›c.pdfSGK cÅ© CĘ” chįŗæ đįŗ» ngĆ“i chį»m kiį»ƒu thįŗæ chįŗ©m chįŗ­u trĆ”i trĘ°į»›c.pdf
SGK cÅ© CĘ” chįŗæ đįŗ» ngĆ“i chį»m kiį»ƒu thįŗæ chįŗ©m chįŗ­u trĆ”i trĘ°į»›c.pdfHongBiThi1
Ā 
Hot SGK mį»›iTiĆŖu chįŗ£y kĆ©o dĆ i į»Ÿ trįŗ» em.pdf
Hot SGK mį»›iTiĆŖu chįŗ£y kĆ©o dĆ i į»Ÿ trįŗ» em.pdfHot SGK mį»›iTiĆŖu chįŗ£y kĆ©o dĆ i į»Ÿ trįŗ» em.pdf
Hot SGK mį»›iTiĆŖu chįŗ£y kĆ©o dĆ i į»Ÿ trįŗ» em.pdfHongBiThi1
Ā 
SGK cÅ© Đįŗ·c điį»ƒm hį»‡ tuįŗ§n hoĆ n į»Ÿ trįŗ» em.pdf
SGK cÅ© Đįŗ·c điį»ƒm hį»‡ tuįŗ§n hoĆ n į»Ÿ trįŗ» em.pdfSGK cÅ© Đįŗ·c điį»ƒm hį»‡ tuįŗ§n hoĆ n į»Ÿ trįŗ» em.pdf
SGK cÅ© Đįŗ·c điį»ƒm hį»‡ tuįŗ§n hoĆ n į»Ÿ trįŗ» em.pdfHongBiThi1
Ā 
SGK mį»›i sį»± thį»„ tinh. Sį»± lĆ m tį»• vĆ  sį»± phĆ”t triį»ƒn cį»§a trį»©ng..pdf
SGK mį»›i sį»± thį»„ tinh. Sį»± lĆ m tį»• vĆ  sį»± phĆ”t triį»ƒn cį»§a trį»©ng..pdfSGK mį»›i sį»± thį»„ tinh. Sį»± lĆ m tį»• vĆ  sį»± phĆ”t triį»ƒn cį»§a trį»©ng..pdf
SGK mį»›i sį»± thį»„ tinh. Sį»± lĆ m tį»• vĆ  sį»± phĆ”t triį»ƒn cį»§a trį»©ng..pdfHongBiThi1
Ā 
SGK mį»›i Bį»‡nh giun sĆ”n į»Ÿ trįŗ» em.pdf rįŗ„t hay nha
SGK mį»›i Bį»‡nh giun sĆ”n į»Ÿ trįŗ» em.pdf rįŗ„t hay nhaSGK mį»›i Bį»‡nh giun sĆ”n į»Ÿ trįŗ» em.pdf rįŗ„t hay nha
SGK mį»›i Bį»‡nh giun sĆ”n į»Ÿ trįŗ» em.pdf rįŗ„t hay nhaHongBiThi1
Ā 
Ɣn thi SĐH - vįŗæt thĘ°Ę”ng thįŗ„u bį»„ng.pptx
Ɣn thi SĐH   - vįŗæt thĘ°Ę”ng thįŗ„u bį»„ng.pptxƔn thi SĐH   - vįŗæt thĘ°Ę”ng thįŗ„u bį»„ng.pptx
Ɣn thi SĐH - vįŗæt thĘ°Ę”ng thįŗ„u bį»„ng.pptxHongBiThi1
Ā 
SGK cÅ© Bį»‡nh giun sĆ”n į»Ÿ trįŗ» em.pdf rįŗ„t hay
SGK cÅ© Bį»‡nh giun sĆ”n į»Ÿ trįŗ» em.pdf rįŗ„t haySGK cÅ© Bį»‡nh giun sĆ”n į»Ÿ trįŗ» em.pdf rįŗ„t hay
SGK cÅ© Bį»‡nh giun sĆ”n į»Ÿ trįŗ» em.pdf rįŗ„t hayHongBiThi1
Ā 
SGK ViĆŖm ruį»™t thį»«a Y4.pdf rįŗ„t hay nha cĆ”c bįŗ”n
SGK ViĆŖm ruį»™t thį»«a Y4.pdf rįŗ„t hay nha cĆ”c bįŗ”nSGK ViĆŖm ruį»™t thį»«a Y4.pdf rįŗ„t hay nha cĆ”c bįŗ”n
SGK ViĆŖm ruį»™t thį»«a Y4.pdf rįŗ„t hay nha cĆ”c bįŗ”nHongBiThi1
Ā 
SGK XHTH do loĆ©t dįŗ” dĆ y tĆ” trĆ ng Y6.pdf rįŗ„t hay
SGK XHTH do loĆ©t dįŗ” dĆ y tĆ” trĆ ng Y6.pdf rįŗ„t haySGK XHTH do loĆ©t dįŗ” dĆ y tĆ” trĆ ng Y6.pdf rįŗ„t hay
SGK XHTH do loĆ©t dįŗ” dĆ y tĆ” trĆ ng Y6.pdf rįŗ„t hayHongBiThi1
Ā 
SGK Thį»§ng į»• loĆ©t dįŗ” dĆ y tĆ” trĆ ng Y4.pdf rįŗ„t hay
SGK Thį»§ng į»• loĆ©t dįŗ” dĆ y tĆ” trĆ ng Y4.pdf rįŗ„t haySGK Thį»§ng į»• loĆ©t dįŗ” dĆ y tĆ” trĆ ng Y4.pdf rįŗ„t hay
SGK Thį»§ng į»• loĆ©t dįŗ” dĆ y tĆ” trĆ ng Y4.pdf rįŗ„t hayHongBiThi1
Ā 
23.Tim bįŗ©m sinh.pdf rįŗ„t hay cĆ”c bĆ”c sÄ© įŗ”
23.Tim bįŗ©m sinh.pdf rįŗ„t hay cĆ”c bĆ”c sÄ© įŗ”23.Tim bįŗ©m sinh.pdf rįŗ„t hay cĆ”c bĆ”c sÄ© įŗ”
23.Tim bįŗ©m sinh.pdf rįŗ„t hay cĆ”c bĆ”c sÄ© įŗ”HongBiThi1
Ā 
Y4.SUA.DIEU TRI SOI MAT Vƀ VIEM TUY CAP.pdf
Y4.SUA.DIEU TRI SOI MAT Vƀ VIEM TUY CAP.pdfY4.SUA.DIEU TRI SOI MAT Vƀ VIEM TUY CAP.pdf
Y4.SUA.DIEU TRI SOI MAT Vƀ VIEM TUY CAP.pdfHongBiThi1
Ā 
NTH_Tac ruot BS Tuan BM Ngoai.pdf hay nha cĆ”c bįŗ”n
NTH_Tac ruot BS Tuan BM Ngoai.pdf hay nha cĆ”c bįŗ”nNTH_Tac ruot BS Tuan BM Ngoai.pdf hay nha cĆ”c bįŗ”n
NTH_Tac ruot BS Tuan BM Ngoai.pdf hay nha cĆ”c bįŗ”nHongBiThi1
Ā 
lĆ½ thuyįŗæt thį»±c hĆ nh Ä‘Ć“ng cįŗ§m mĆ”u lį»›p ydk
lĆ½ thuyįŗæt thį»±c hĆ nh Ä‘Ć“ng cįŗ§m mĆ”u lį»›p ydklĆ½ thuyįŗæt thį»±c hĆ nh Ä‘Ć“ng cįŗ§m mĆ”u lį»›p ydk
lĆ½ thuyįŗæt thį»±c hĆ nh Ä‘Ć“ng cįŗ§m mĆ”u lį»›p ydkPhongNguyn363945
Ā 
TiĆŖu hĆ³a - TiĆŖu chįŗ£y kĆ©o dĆ i.pdf rįŗ„t hay luĆ“n
TiĆŖu hĆ³a - TiĆŖu chįŗ£y kĆ©o dĆ i.pdf rįŗ„t hay luĆ“nTiĆŖu hĆ³a - TiĆŖu chįŗ£y kĆ©o dĆ i.pdf rįŗ„t hay luĆ“n
TiĆŖu hĆ³a - TiĆŖu chįŗ£y kĆ©o dĆ i.pdf rįŗ„t hay luĆ“nHongBiThi1
Ā 
Sį»± chuyį»ƒn vį»‹ trong hĆ³a hį»c hį»Æu cĘ”
Sį»± chuyį»ƒn vį»‹ trong hĆ³a hį»c hį»Æu cĘ” Sį»± chuyį»ƒn vį»‹ trong hĆ³a hį»c hį»Æu cĘ”
Sį»± chuyį»ƒn vį»‹ trong hĆ³a hį»c hį»Æu cĘ” 19BiPhng
Ā 
SGK Hį»™i chį»©ng tįŗÆc ruį»™t Y4.pdf rįŗ„t hay nha cĆ”c bįŗ”n trįŗ»
SGK Hį»™i chį»©ng tįŗÆc ruį»™t Y4.pdf rįŗ„t hay nha cĆ”c bįŗ”n trįŗ»SGK Hį»™i chį»©ng tįŗÆc ruį»™t Y4.pdf rįŗ„t hay nha cĆ”c bįŗ”n trįŗ»
SGK Hį»™i chį»©ng tįŗÆc ruį»™t Y4.pdf rįŗ„t hay nha cĆ”c bįŗ”n trįŗ»HongBiThi1
Ā 
SGK cÅ© TiĆŖu chįŗ£y kĆ©o dĆ i į»Ÿ trįŗ» em.pdf hay nha cĆ”c bįŗ”n
SGK cÅ© TiĆŖu chįŗ£y kĆ©o dĆ i į»Ÿ trįŗ» em.pdf hay nha cĆ”c bįŗ”nSGK cÅ© TiĆŖu chįŗ£y kĆ©o dĆ i į»Ÿ trįŗ» em.pdf hay nha cĆ”c bįŗ”n
SGK cÅ© TiĆŖu chįŗ£y kĆ©o dĆ i į»Ÿ trįŗ» em.pdf hay nha cĆ”c bįŗ”nHongBiThi1
Ā 

Recently uploaded (20)

SGK mį»›i sį»± thay đį»•i giįŗ£i phįŗ«u vĆ  sinh lĆ½ į»Ÿ phį»„ nį»Æ khi cĆ³ thai.pdf
SGK mį»›i sį»± thay đį»•i giįŗ£i phįŗ«u vĆ  sinh lĆ½ į»Ÿ phį»„ nį»Æ khi cĆ³ thai.pdfSGK mį»›i sį»± thay đį»•i giįŗ£i phįŗ«u vĆ  sinh lĆ½ į»Ÿ phį»„ nį»Æ khi cĆ³ thai.pdf
SGK mį»›i sį»± thay đį»•i giįŗ£i phįŗ«u vĆ  sinh lĆ½ į»Ÿ phį»„ nį»Æ khi cĆ³ thai.pdf
Ā 
SGK cÅ© bį»‡nh lĆ½ tim bįŗ©m sinh trįŗ» em.pdf hay nha
SGK cÅ© bį»‡nh lĆ½ tim bįŗ©m sinh trįŗ» em.pdf hay nhaSGK cÅ© bį»‡nh lĆ½ tim bįŗ©m sinh trįŗ» em.pdf hay nha
SGK cÅ© bį»‡nh lĆ½ tim bįŗ©m sinh trįŗ» em.pdf hay nha
Ā 
SGK cÅ© CĘ” chįŗæ đįŗ» ngĆ“i chį»m kiį»ƒu thįŗæ chįŗ©m chįŗ­u trĆ”i trĘ°į»›c.pdf
SGK cÅ© CĘ” chįŗæ đįŗ» ngĆ“i chį»m kiį»ƒu thįŗæ chįŗ©m chįŗ­u trĆ”i trĘ°į»›c.pdfSGK cÅ© CĘ” chįŗæ đįŗ» ngĆ“i chį»m kiį»ƒu thįŗæ chįŗ©m chįŗ­u trĆ”i trĘ°į»›c.pdf
SGK cÅ© CĘ” chįŗæ đįŗ» ngĆ“i chį»m kiį»ƒu thįŗæ chįŗ©m chįŗ­u trĆ”i trĘ°į»›c.pdf
Ā 
Hot SGK mį»›iTiĆŖu chįŗ£y kĆ©o dĆ i į»Ÿ trįŗ» em.pdf
Hot SGK mį»›iTiĆŖu chįŗ£y kĆ©o dĆ i į»Ÿ trįŗ» em.pdfHot SGK mį»›iTiĆŖu chįŗ£y kĆ©o dĆ i į»Ÿ trįŗ» em.pdf
Hot SGK mį»›iTiĆŖu chįŗ£y kĆ©o dĆ i į»Ÿ trįŗ» em.pdf
Ā 
SGK cÅ© Đįŗ·c điį»ƒm hį»‡ tuįŗ§n hoĆ n į»Ÿ trįŗ» em.pdf
SGK cÅ© Đįŗ·c điį»ƒm hį»‡ tuįŗ§n hoĆ n į»Ÿ trįŗ» em.pdfSGK cÅ© Đįŗ·c điį»ƒm hį»‡ tuįŗ§n hoĆ n į»Ÿ trįŗ» em.pdf
SGK cÅ© Đįŗ·c điį»ƒm hį»‡ tuįŗ§n hoĆ n į»Ÿ trįŗ» em.pdf
Ā 
SGK mį»›i sį»± thį»„ tinh. Sį»± lĆ m tį»• vĆ  sį»± phĆ”t triį»ƒn cį»§a trį»©ng..pdf
SGK mį»›i sį»± thį»„ tinh. Sį»± lĆ m tį»• vĆ  sį»± phĆ”t triį»ƒn cį»§a trį»©ng..pdfSGK mį»›i sį»± thį»„ tinh. Sį»± lĆ m tį»• vĆ  sį»± phĆ”t triį»ƒn cį»§a trį»©ng..pdf
SGK mį»›i sį»± thį»„ tinh. Sį»± lĆ m tį»• vĆ  sį»± phĆ”t triį»ƒn cį»§a trį»©ng..pdf
Ā 
SGK mį»›i Bį»‡nh giun sĆ”n į»Ÿ trįŗ» em.pdf rįŗ„t hay nha
SGK mį»›i Bį»‡nh giun sĆ”n į»Ÿ trįŗ» em.pdf rįŗ„t hay nhaSGK mį»›i Bį»‡nh giun sĆ”n į»Ÿ trįŗ» em.pdf rįŗ„t hay nha
SGK mį»›i Bį»‡nh giun sĆ”n į»Ÿ trįŗ» em.pdf rįŗ„t hay nha
Ā 
Ɣn thi SĐH - vįŗæt thĘ°Ę”ng thįŗ„u bį»„ng.pptx
Ɣn thi SĐH   - vįŗæt thĘ°Ę”ng thįŗ„u bį»„ng.pptxƔn thi SĐH   - vįŗæt thĘ°Ę”ng thįŗ„u bį»„ng.pptx
Ɣn thi SĐH - vįŗæt thĘ°Ę”ng thįŗ„u bį»„ng.pptx
Ā 
SGK cÅ© Bį»‡nh giun sĆ”n į»Ÿ trįŗ» em.pdf rįŗ„t hay
SGK cÅ© Bį»‡nh giun sĆ”n į»Ÿ trįŗ» em.pdf rįŗ„t haySGK cÅ© Bį»‡nh giun sĆ”n į»Ÿ trįŗ» em.pdf rįŗ„t hay
SGK cÅ© Bį»‡nh giun sĆ”n į»Ÿ trįŗ» em.pdf rįŗ„t hay
Ā 
SGK ViĆŖm ruį»™t thį»«a Y4.pdf rįŗ„t hay nha cĆ”c bįŗ”n
SGK ViĆŖm ruį»™t thį»«a Y4.pdf rįŗ„t hay nha cĆ”c bįŗ”nSGK ViĆŖm ruį»™t thį»«a Y4.pdf rįŗ„t hay nha cĆ”c bįŗ”n
SGK ViĆŖm ruį»™t thį»«a Y4.pdf rįŗ„t hay nha cĆ”c bįŗ”n
Ā 
SGK XHTH do loĆ©t dįŗ” dĆ y tĆ” trĆ ng Y6.pdf rįŗ„t hay
SGK XHTH do loĆ©t dįŗ” dĆ y tĆ” trĆ ng Y6.pdf rįŗ„t haySGK XHTH do loĆ©t dįŗ” dĆ y tĆ” trĆ ng Y6.pdf rįŗ„t hay
SGK XHTH do loĆ©t dįŗ” dĆ y tĆ” trĆ ng Y6.pdf rįŗ„t hay
Ā 
SGK Thį»§ng į»• loĆ©t dįŗ” dĆ y tĆ” trĆ ng Y4.pdf rįŗ„t hay
SGK Thį»§ng į»• loĆ©t dįŗ” dĆ y tĆ” trĆ ng Y4.pdf rįŗ„t haySGK Thį»§ng į»• loĆ©t dįŗ” dĆ y tĆ” trĆ ng Y4.pdf rįŗ„t hay
SGK Thį»§ng į»• loĆ©t dįŗ” dĆ y tĆ” trĆ ng Y4.pdf rįŗ„t hay
Ā 
23.Tim bįŗ©m sinh.pdf rįŗ„t hay cĆ”c bĆ”c sÄ© įŗ”
23.Tim bįŗ©m sinh.pdf rįŗ„t hay cĆ”c bĆ”c sÄ© įŗ”23.Tim bįŗ©m sinh.pdf rįŗ„t hay cĆ”c bĆ”c sÄ© įŗ”
23.Tim bįŗ©m sinh.pdf rįŗ„t hay cĆ”c bĆ”c sÄ© įŗ”
Ā 
Y4.SUA.DIEU TRI SOI MAT Vƀ VIEM TUY CAP.pdf
Y4.SUA.DIEU TRI SOI MAT Vƀ VIEM TUY CAP.pdfY4.SUA.DIEU TRI SOI MAT Vƀ VIEM TUY CAP.pdf
Y4.SUA.DIEU TRI SOI MAT Vƀ VIEM TUY CAP.pdf
Ā 
NTH_Tac ruot BS Tuan BM Ngoai.pdf hay nha cĆ”c bįŗ”n
NTH_Tac ruot BS Tuan BM Ngoai.pdf hay nha cĆ”c bįŗ”nNTH_Tac ruot BS Tuan BM Ngoai.pdf hay nha cĆ”c bįŗ”n
NTH_Tac ruot BS Tuan BM Ngoai.pdf hay nha cĆ”c bįŗ”n
Ā 
lĆ½ thuyįŗæt thį»±c hĆ nh Ä‘Ć“ng cįŗ§m mĆ”u lį»›p ydk
lĆ½ thuyįŗæt thį»±c hĆ nh Ä‘Ć“ng cįŗ§m mĆ”u lį»›p ydklĆ½ thuyįŗæt thį»±c hĆ nh Ä‘Ć“ng cįŗ§m mĆ”u lį»›p ydk
lĆ½ thuyįŗæt thį»±c hĆ nh Ä‘Ć“ng cįŗ§m mĆ”u lį»›p ydk
Ā 
TiĆŖu hĆ³a - TiĆŖu chįŗ£y kĆ©o dĆ i.pdf rįŗ„t hay luĆ“n
TiĆŖu hĆ³a - TiĆŖu chįŗ£y kĆ©o dĆ i.pdf rįŗ„t hay luĆ“nTiĆŖu hĆ³a - TiĆŖu chįŗ£y kĆ©o dĆ i.pdf rįŗ„t hay luĆ“n
TiĆŖu hĆ³a - TiĆŖu chįŗ£y kĆ©o dĆ i.pdf rįŗ„t hay luĆ“n
Ā 
Sį»± chuyį»ƒn vį»‹ trong hĆ³a hį»c hį»Æu cĘ”
Sį»± chuyį»ƒn vį»‹ trong hĆ³a hį»c hį»Æu cĘ” Sį»± chuyį»ƒn vį»‹ trong hĆ³a hį»c hį»Æu cĘ”
Sį»± chuyį»ƒn vį»‹ trong hĆ³a hį»c hį»Æu cĘ”
Ā 
SGK Hį»™i chį»©ng tįŗÆc ruį»™t Y4.pdf rįŗ„t hay nha cĆ”c bįŗ”n trįŗ»
SGK Hį»™i chį»©ng tįŗÆc ruį»™t Y4.pdf rįŗ„t hay nha cĆ”c bįŗ”n trįŗ»SGK Hį»™i chį»©ng tįŗÆc ruį»™t Y4.pdf rįŗ„t hay nha cĆ”c bįŗ”n trįŗ»
SGK Hį»™i chį»©ng tįŗÆc ruį»™t Y4.pdf rįŗ„t hay nha cĆ”c bįŗ”n trįŗ»
Ā 
SGK cÅ© TiĆŖu chįŗ£y kĆ©o dĆ i į»Ÿ trįŗ» em.pdf hay nha cĆ”c bįŗ”n
SGK cÅ© TiĆŖu chįŗ£y kĆ©o dĆ i į»Ÿ trįŗ» em.pdf hay nha cĆ”c bįŗ”nSGK cÅ© TiĆŖu chįŗ£y kĆ©o dĆ i į»Ÿ trįŗ» em.pdf hay nha cĆ”c bįŗ”n
SGK cÅ© TiĆŖu chįŗ£y kĆ©o dĆ i į»Ÿ trįŗ» em.pdf hay nha cĆ”c bįŗ”n
Ā 

Kiem nghiem my pham da

  • 1. 21 2016 ToĆ¹c moĆÆc tƶĆø nang toĆ¹c (follicle) trong da ƱoƤng vaƤt coĆ¹ vuĆ¹. TĆ­nh tƶĆø dĆ¶Ć“Ć¹i leĆ¢n treĆ¢n chia thaĆønh 2 phaĆ n: Nang toĆ¹c trong da vaĆø thaĆ¢n toĆ¹c Ć“Ć» treĆ¢n da. CAƁU TAƏO TOƙC CaĆ”u taĆÆo chung 21 Nang toĆ¹c ƱƶƓĆÆc chia thaĆønh hai vuĆøng: bao Ć“Ć» ngoaĆøi vaĆø haĆønh toĆ¹c Ć“Ć» trong Nang toĆ¹c CAƁU TAƏO TOƙC Nang toĆ¹c HaĆønh toĆ¹c BieĆ„u bƬ tuĆ»yvoĆ» BieĆ„u bƬ bao reĆ£ trong LĆ“Ć¹p Hunley LĆ“Ć¹p Henle Bao reĆ£ ngoaĆøi VuĆøng keratin hoĆ¹a Melanocyte VuĆøng teĆ” baĆøo lieĆ¢n keĆ”t MoĆ¢ lieĆ¢n keĆ”t Nang toĆ¹c 21 21 Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
  • 2. 21 ThaĆ¢n toĆ¹c GoĆ m caĆ¹c teĆ” baĆøo phaĆ¹t trieĆ„n, cheĆ”t vaĆø raĆ©n laĆÆi Trong khi nhƶƵng teĆ” baĆøo beĆ¢n dĆ¶Ć“Ć¹i tieĆ”p tuĆÆc chia caĆ©t vaĆø ƱaĆ„y leĆ¢n treĆ¢n, toĆ¹c lĆ“Ć¹n leĆ¢n ra khoĆ»i da CAƁU TAƏO TOƙC TheĆ„ trĆ¶Ć¹ng HaĆÆt maĆøu ThaĆ¢n toĆ¹c Papilla da naĆØm Ć“Ć» phaĆ„n thaĆ”p nhaĆ”t mang dinh dƶƓƵng qua mao maĆÆch ƱeĆ”n nuoĆ¢i toĆ¹c. CAƁU TAƏO TOƙC Papilla Nang toĆ¹c BieĆ„u bƬ 21 ThaĆ¢n toĆ¹c BieĆ„u bƬ VoĆ» TuĆ»y CAƁU TAƏO TOƙC BieĆ„u bƬ BieĆ„u bƬ laĆø lĆ“Ć¹p ngoaĆøi cuĆøng cuĆ»a thaĆ¢n toĆ¹c goĆ m nhƶƵng vaĆ„y bao truĆøm thaĆ¢n toĆ¹c. NoĆ¹ ƱƶƓĆÆc taĆÆo ra tƶĆø saĆ¹u ƱeĆ”n mƶƓĆøi lĆ“Ć¹p teĆ” baĆøo daĆøi choĆ ng leĆ¢n nhau. MoĆ£i teĆ” baĆøo daĆøy khoaĆ»ng 0,3 Āµm vaĆø daĆøi khoaĆ»ng 100 Āµm RoƤng 1Āµm, caĆ¹c vaĆ„y naĆØm doĆÆc thaĆ¢n toĆ¹c nhƶ ngoĆ¹i treĆ¢n maĆ¹i nhaĆø CAƁU TAƏO TOƙC 21 21 Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
  • 3. 21 CaĆ”u truĆ¹c vaĆ»y daĆÆng voĆøng LoĆ¢ng dĆ“i CaĆ”u truĆ¹c vaĆ„y daĆÆng voĆøng thƶƓĆøng gaĆ«p Ć“Ć» nhƶƵng loĆ¢ng raĆ”t maĆ»nh vaĆø gaĆ«p Ć“Ć» ƱoƤng vaƤt Ć­t gaĆ«p Ć“Ć» ngƶƓĆøi VaĆ„y bieĆ„u bƬ daĆÆng voĆøng CAƁU TAƏO TOƙC VaĆ„y daĆÆng gai (Spinous) laĆø nhƶƵng vaĆ»y tam giaĆ¹c, tƬm thaĆ”y Ć“Ć» loĆ¢ng choĆ n HaĆ»i caĆ„u, meĆøo vaĆø vaĆøi ƱoƤng vaƤt khaĆ¹c khoĆ¢ng bao giĆ“Ćø thaĆ”y trong toĆ¹c ngƶƓĆøi. SĆ“ ƱoĆ  vaĆ„y Spinous LoĆ¢ng choĆ n VaĆ„y bieĆ„u bƬ CAƁU TAƏO TOƙC 21 SĆ“ ƱoĆ  vaĆ„y xeĆ”p lĆ“Ć¹p Vi aĆ»nh vaĆ»y treĆ¢n toĆ¹c ngƶƓĆøi XeĆ”p lĆ“Ć¹p goĆ m nhƶƵng vaĆ„y goĆ”i leĆ¢n nhau vĆ“Ć¹i chieĆ u ngang heĆÆp, thƶƓĆøng tƬm thaĆ”y trong toĆ¹c ngƶƓĆøi vaĆø nhieĆ u loĆ¢ng ƱoƤng vaƤt. VaĆ„y bieĆ„u bƬ xeĆ”p lĆ“Ć¹p CAƁU TAƏO TOƙC VoĆ» VoĆ» laĆø phaĆ n chĆ­nh cuĆ»a toĆ¹c goĆ m caĆ¹c teĆ” baĆøo hƬnh thon daĆøi vaĆø hƬnh thoi hoĆ¹a sƶĆøng maĆø thaĆønh phaĆ n chĆ­nh laĆø hoĆ£n hĆ“ĆÆp caĆ¹c daĆÆng khaĆ¹c nhau keratin. CaĆ¹c teĆ” baĆøo hoĆ¹a sƶĆøng taĆÆo thaĆønh caĆ¹c sĆ“ĆÆi, caĆ¹c sĆ“ĆÆi laĆÆi keĆ”t nhau thaĆønh nhƶƵng boĆ¹ lĆ“Ć¹n hĆ“n. NhƶƵng boĆ¹ naĆøy gaĆ©n keĆ”t nhau bĆ“Ć»i nhƶƵng khung ( matrix) - SƶĆÆ keĆ”t hĆ“ĆÆp sĆ“ĆÆi ā€“ matrix raĆ”t maĆÆnh meƵ choĆ”ng laĆÆi lƶĆÆc caĆŖng,ĆÆ xoaĆ©n. CAƁU TAƏO TOƙC 21 21 Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
  • 4. 21 CAƁU TAƏO TOƙC lieĆ¢n keĆ”t hoĆ¹a hoĆÆc trong voĆ» toĆ¹c LieĆ¢n keĆ”t disulfid: TaĆÆo cho toĆ¹c ƱoƤ beĆ n cao LieĆ¢n keĆ”t hydro: TaĆÆo cho toĆ¹c tĆ­nh linh hoaĆÆt HaĆÆt maĆøu Trong toĆ¹c ngƶƓĆøi, nhƶƵng haĆÆt chaĆ”t maĆøu taƤp trung phĆ­a bieĆ„u bƬ trƶĆø nhƶƵng ngƶƓĆøi toĆ¹c ƱoĆ» vaĆø Ć“Ć» loĆ¢ng ƱoƤng vaƤt caĆ¹c haĆÆt chaĆ”t maĆøu phaĆ¢n phoĆ”i veĆ  phĆ­a loƵi CoĆ¹ hai kieĆ„u haĆÆt: nhƶƵng haĆÆt nhoĆ» mĆ²n, saĆ£m xeĆ”p ƱeĆ u ƱaĆ«n trong voĆ», vaĆø nhƶƵng haĆÆt .hĆ“n raĆ»i raĆ©c ngaĆ£u nhieĆ¢n trong voĆ». MoƤt loaĆÆi toĆ¹c coĆ¹ theĆ„ chĆ¶Ć¹a moƤt kieĆ„u haĆÆt hoaĆ«c pha troƤn CAƁU TAƏO TOƙC 21 CaĆ¹c melanin CAƁU TAƏO TOƙC ChaĆ”t maĆøu trong ngƶƓĆøi toĆ¹c ƱoĆ» PhaĆ¢n boĆ” chaĆ”t maĆøu CAƁU TAƏO TOƙC 21 21 Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
  • 5. 21 TheĆ„ trĆ¶Ć¹ng laĆø nhƶƵng caĆ”u truĆ¹c lĆ“Ć¹n ( lĆ“Ć¹n hĆ“n nhƶƵng haĆÆt chaĆ”t maĆøu), ƱaĆ«c hƬnh caĆ u tĆ“Ć¹i hƬnh traĆ¹i xoan, TheĆ„ trĆ¶Ć¹ng trong toĆ¹c ngƶƓĆøi Trong voĆ» coĆ¹ chĆ¶Ć¹a moƤt lƶƓĆÆng nhoĆ» vĆ“Ć¹i nĆ¶Ć“Ć¹c MaĆ«c daĆ u chƦ chieĆ”m 10 - 13 %, nhƶng ƱoĆ¹ng vai troĆø quan troĆÆng trong tĆ­nh chaĆ”t hoĆ¹a hoĆÆc vaĆø vaƤt lyĆ¹ cuĆ»a toĆ¹c. TheĆ„ trĆ¶Ć¹ng CAƁU TAƏO TOƙC ToĆ¹c thƶƓĆøng ƱƶƓĆÆc boĆ¢i trĆ“n bĆ“Ć»i daĆ u sinh ra tƶĆø nhƶƵng tuyeĆ”n chaĆ”t nhĆ“Ćøn (sebaceous gland). ThaĆønh phaĆ n chaĆ”t nhĆ“Ćøn laĆø hoĆ£n hĆ“ĆÆp triglycerid, cholesterol, protein, vaĆø nhƶƵng chaĆ”t ƱieƤn giaĆ»i coĆ¹ taĆ¹c duĆÆng ngaĆŖn chaĆ«n sƶĆÆ phaĆ¹t trieĆ„n cuĆ»a vi khuaĆ„n vaĆø laĆøm toĆ¹c meĆ m maĆÆi traĆ¹nh toĆ¹c roĆøn gaĆ£y. LƶƓĆÆng daĆ u sinh ra ƱƶƓĆÆc xaĆ¹c Ć±Ć²nh bĆ“Ć»i sƶĆÆ di truyeĆ n. TuyeĆ”n chaĆ”t nhĆ“Ćøn CAƁU TAƏO TOƙC 21 Trong voĆ» toĆ¹c coĆøn thaĆ”y veĆ”t kim loaĆÆi nhƶ saĆ©t, ƱoĆ ng, ƱaĆ«c bieƤt laĆø keƵm. KeƵm ƱoĆ¹ng vai troĆø quan troĆÆng trong sƶĆÆ phaĆ¹t trieĆ„n cuĆ»a toĆ¹c. caĆ¹c thaĆønh phaĆ n khaĆ¹c cuĆ»a toĆ¹c coĆ¹ theĆ„ keĆ„ ƱeĆ”n laĆø chaĆ”t beĆ¹o, vaĆø vitamin CAƁU TAƏO TOƙC CaĆ¹c thaĆønh phaĆ n khaĆ¹c cuĆ»a toĆ¹c ThieĆ”u huĆÆt keƵm sau khi ƱieĆ u trĆ² TuĆ»y TuĆ»y laĆø trung taĆ¢m cuĆ»a toĆ¹c. NeĆ”u noĆ¹ ƱƶƓĆÆc laĆøm ƱaĆ y khoĆ¢ng khĆ­, thƬ noĆ¹ xuaĆ”t hieƤn trong moƤt caĆ”u truĆ¹c Ʊen hoaĆ«c mĆ“Ćø ƱuĆÆc Ć“Ć» dĆ¶Ć“Ć¹i truyeĆ n aĆ¹nh saĆ¹ng, hoaĆ«c laĆø moƤt caĆ”u truĆ¹c traĆ©ng Ć“Ć» dĆ¶Ć“Ć¹i aĆ¹nh saĆ¹ng phaĆ»n chieĆ”uTuĆ»y trong loĆ¢ng ƱoƤng vaƤt, ƱoĆ¹ng vai troĆø trong sƶĆÆ Ć±ieĆ u chƦnh nhieƤt ƱoƤ cĆ“ theĆ„ coĆøn Ć“Ć» ngƶƓĆøi khoĆ¢ng coĆ¹ chĆ¶Ć¹c naĆŖng naĆøy CAƁU TAƏO TOƙC 21 21 Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
  • 6. 21 OH O HO COOH O H CHOOH OH NN HHOOOOCC HH O HO HO H H N H HN H O HO H HO HHO HO OH H O H O TĆ­nhĆÆ Ć±aĆøn hoĆ i ƑaĆ¢y laĆø thuoƤc tĆ­nh quan troĆÆng nhaĆ”t toĆ¹c. VƬ sƶĆÆ Ć±aĆøn hoĆ i, toĆ¹c coĆ¹ theĆ„ chĆ²u ƱƶĆÆng sƶĆÆ thay ƱoĆ„i hƬnh daĆÆng, theĆ„ tĆ­ch hoaĆ«c chieĆ u daĆøiĆ¹. maĆø khoĆ¢ng gaĆ¢y hƶ Khi toĆ¹c ƱƶƓĆÆc laĆøm Ć¶Ć“Ć¹t noĆ¹ coĆ¹ theĆ„ taĆŖng theĆ¢m chieĆ u daĆøi tĆ“Ć¹i 30 % TƍNH CHAƁT CUƛA TOƙC SƶĆÆ tich ƱieƤn Khi toĆ¹c khoĆ¢ ƱƶƓĆÆc chaĆø xaĆ¹t, hoaĆ«c chaĆ»i, sƶĆÆ tĆ­ch naĆÆp ƱieƤn tĆ³nh hoĆÆc xaĆ»y ra . thĆ“Ćøi tieĆ”t noĆ¹ng, sƶĆÆ tĆ­ch ƱieƤn taĆŖng vaĆø caĆ¹c sĆ“ĆÆi toĆ¹c ƱaĆ„y nhau vaĆø luĆ¹c ƱoĆ¹ khoĆ¹ taĆÆo hƬnh toĆ¹c daĆ u goƤi ƱaĆ u vĆ“Ć¹i nhƶƵng chaĆ”t dieƤn hoaĆÆt trong ƱoĆ¹ laĆøm giaĆ»m sƶĆÆ ma saĆ¹t giƶƻa caĆ¹c sĆ“ĆÆi toĆ¹c toĆ¹c Ć­t tĆ­ch ƱieƤn neĆ¢n to roĆ”i.Ć¹c Ć­t Sham TƍNH CHAƁT CUƛA TOƙC 21 SƶĆÆ aĆ„m cuĆ»a toĆ¹c ƑoƤ aĆ„m toĆ¹c lĆ“Ć¹n khi khĆ­ quyeĆ„n laĆø aĆ„m vaĆø Ć­t hĆ“n khi khoĆ¢ng khĆ­ khoĆ¢. Khi toĆ¹c aĆ„m voĆ» phƬnh leĆ¢n vaĆø nhƶƵng meĆ¹p cuĆ»a vaĆ„y bieĆ„u bƬ naĆ¢ng leĆ¢n. BeĆ  maĆ«t toĆ¹c taĆÆm thĆ“Ćøi maĆ”t sƶĆÆ baĆØng phaĆŗng. bĆ“Ć»i vaƤy nhieĆ u ma saĆ¹t hĆ“n daĆ£n tĆ“Ć¹i Ćø laĆøm roĆ”i toĆ¹c TƍNH CHAƁT CUƛA TOƙC 100g TThoeĆ¹cĆ¹p TƍNH CHAƁT CUƛA TOƙC SĆ¶Ć¹c maĆÆnh cuĆ»a toĆ¹c moƤt sĆ“ĆÆi toĆ¹c coĆ¹ theĆ„ naĆ¢ng taĆ»i troĆÆng khoaĆ»ng 100 gam maĆø khoĆ¢ng bĆ² Ć±Ć¶Ć¹t. 21 21 Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
  • 7. 21 S1 S1 S2 S2 S2 S5 SS54 S5 S5 S3 S3S2 S3 S4 SS43 S4 S6S6 S1 S6 S6 S1 TƍNH CHAƁT CUƛA TOƙC LieĆ¢n keĆ”t disulfid vaĆø ƱoƤ beĆ n Keratin quyeĆ”t Ć±Ć²nh sĆ¶Ć¹c maĆÆnh khaĆ¹c thƶƓĆøng naĆøy. NhƶƵng phaĆ¢n tƶƻ chaĆ”t sƶĆøng trong voĆ» ƱƶƓĆÆc neĆ¹n thaĆønh moƤt caĆ”u truĆ¹c hoaĆøn chƦnh. CaĆ u noĆ”i disufid quyeĆ”t Ć±Ć²nh ƱoƤ beĆ n cuĆ»a chuoĆ£i keratin. CaĆ u disulfid gaĆ©n chaĆ«t caĆ¹c chuoĆ£i keratn gioĆ”ng moƤt caĆ¹i thang. Khi saĆ”y noĆ¹ng toĆ¹c lieĆ¢n keĆ”t disulfid coĆ¹ theĆ„ bĆ² gaĆ£y vaĆø taĆÆo lieĆ¢n keĆ”t mĆ“Ć¹i OH O OHH O HOO H COHOH OO H N N H H O H COH OH H N N H HHOO OHOOC H HO HH HO HO HOOC O H TƍNH CHAƁT CUƛA TOƙC TĆ­nh linh hoaĆÆt cuĆ»a toĆ¹c caĆ¹c daĆ¢y chuyeĆ n keratin cuƵng ƱƶƓĆÆc lieĆ¢n keĆ”t bĆ“Ć»i lieĆ¢n keĆ”t hyƱro. CoĆ¹ nhieĆ u lieĆ¢n keĆ”t hy-ƱroĆ¢ hĆ“n lieĆ¢n keĆ”t disulfid. LieĆ¢n keĆ”t hyƱro yeĆ”u vaĆøƵ deĆ£ vƓƵ hĆ“n lieĆ¢n keĆ”t disulfid, chuĆ¹ng taĆÆo cho toĆ¹c tĆ­nh linh hoaĆÆt. NhƶƵng lieĆ¢n keĆ”t hydro bĆ² vƓƵ khi toĆ¹c ƱƶƓĆÆc laĆøm Ć¶Ć“Ć¹t, vaĆø taĆÆo trĆ“Ć» laĆÆi khi toĆ¹c khoĆ¢. Khi lieĆ¢n keĆ”t gaƵy hƬnh daĆÆng toĆ¹c thay ƱoĆ„i. Khi toĆ¹c ƱƶƓĆÆc laĆøm aĆ„m roĆ i cuoĆ”n laĆÆi noĆ¹ seƵ taĆÆo hƬnh daĆÆng mĆ“Ć¹i khi laĆøm khoĆ¢ noĆ¹ seƵ giƶƵ hƬnh daĆÆng naĆøy. 21 TƍNH CHAƁT CUƛA TOƙC KĆ­ch thĆ¶Ć“Ć¹c vaĆø soĆ” lƶƓĆÆng toĆ¹c NgƶƓĆøi ta khaĆ¹c nhau nhieĆ u veĆ  soĆ” lƶƓĆÆng toĆ¹c trung bƬnh coĆ¹ khoaĆ»ng 100 000 sĆ“ĆÆi toĆ¹c, nhƶƵng ngƶƓĆøi toĆ¹c raĆ”t daĆ y coĆ¹ theĆ„ ƱeĆ”n 150 000. ƑƶƓĆøng kĆ­nh thaĆ¢n toĆ¹c cuƵng thay ƱoĆ„i. NoĆ¹ khoaƵng 57- 90 Āµm Ć“Ć» ChaĆ¢u AĆ¢u . 120 Āµm chaĆ¢u Aƙ CAƙC DAƏNG TOƙC CaĆ¹c nhaĆø khoa hoĆÆc ƱaƵ xaĆ¹c Ć±Ć²nh ba kieĆ„u toĆ¹c cĆ“ baĆ»n: ChaĆ¢u AĆ¹, Caucasoid vaĆø ChaĆ¢u Phi. Ba kieĆ„u toĆ¹c khaĆ¹c veĆ  hƬnh thĆ¶Ć¹c vaĆø sƶĆÆ Ć±aĆ¹p Ć¶Ć¹ng vĆ“Ć¹i caĆ¹c taĆ¹c nhaĆ¢n hoĆ¹a hoĆÆc hay vaƤt lyĆ¹ ChaĆ¢u aĆ¹: ToĆ¹c thaĆŗng, vaĆø Ʊen chĆ²u taĆ¹c duĆÆng hoĆ¹a hoĆÆc vaĆø vaƤt lyĆ¹ Caucasoid: gĆ“ĆÆn soĆ¹ng hoaĆ«c thaĆŗng, vaĆø ƱƶƓĆøng kĆ­nh thay ƱoĆ„i roƤng raƵi. ChaĆ¢u Phi: ChaĆ«t Ćø xoaĆŖn. vaĆø khoĆ¢, deĆ£ bĆ² haĆÆi bĆ“Ć»i nhieƤt hoaĆ«c hoĆ¹a chaĆ”t. 21 21 Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
  • 8. 21 CHU TRƌNH TAƊNG TRƖƔƛNG TOƙC Pha anagen ( pha gia taĆŖng) ƑoƤ daĆøi Anagen 1000 ngaĆøy ƱƶƓĆÆc xaĆ¹c Ć±Ć²nh bĆ“i tĆ­nh chaĆ”t di truyeĆ n, giĆ“Ć¹i tĆ­nh vaĆø tƶĆø ngƶƓĆøi naĆøy sang ngƶƓĆøi khaĆ¹c. ƑoƤ daĆøi thĆ“Ćøi gian naĆøy maĆø quyeĆ”t Ć±Ć²nh thĆ“Ćøi gian toĆ¹c seƵ lĆ“Ć¹n leĆ¢n vaĆø ruĆÆng . ToĆ¹c lĆ“Ć¹n leĆ¢n moƤt nhĆ²p ƱoƤ 1 cm moƤt thaĆ¹ng ToĆ¹c lĆ“Ć¹n leĆ¢n trong muĆøa ƱoĆ¢ng nhanh hĆ“n trong muĆøa heĆø CHU TRƌNH TAƊNG TRƖƔƛNG TOƙC Pha catagen ( pha trung gian) Pha catagen laĆø moƤt pha nghƦ ngaĆ©n. Pha catagen naĆøy keĆ¹o daĆøi hai ƱeĆ”n boĆ”n tuaĆ n trong da ƱaĆ u. Trong thĆ“Ćøi gian pha naĆøy papilla ƱaĆ«c laĆÆi vaĆø nhƶƵng teĆ” baĆøo follicle dƶĆøng phaĆ¹t trieĆ„n. VaĆø co laĆÆi tĆ“Ć¹i khoaĆ»ng 1 / 6 kĆ­ch thĆ¶Ć“Ć¹c bƬnh thƶƓĆøng cuĆ»a noĆ¹. KhoĆ¢ng coĆ¹ chaĆ”t maĆøu naĆøo ƱƶƓĆÆc taĆÆo ra trong thĆ“Ćøi gian aĆ”y. vaĆø follicle dƶĆøng vieƤc sinh toĆ¹c vaĆø chuyeĆ„n leĆ¢n treĆ¢n veĆ  phĆ­a beĆ  maĆ«t da. 21 CHU TRƌNH TAƊNG TRƖƔƛNG TOƙC Pha telogen ( pha ruĆÆng) Telogen : papilla trĆ“Ć» thaĆønh coĆ¢ laƤp trong vuĆøng da vaĆø toĆ¹c vaĆ£n coĆøn naĆØm trong follicle nhƶng coĆ¹ theĆ„ deĆ£ daĆøng ƱƶƓĆÆc keĆ¹o ra bĆ“Ć»i sƶĆÆ chaĆ»i toĆ¹c. NeĆ”u sĆ“ĆÆi toĆ¹c giaĆø chƶa ruĆÆng, noĆ¹ seƵ ƱƶƓĆÆc ƱaĆ„y ra bĆ“Ć»i sĆ“ĆÆi toĆ¹c mĆ“Ć¹i lĆ“Ć¹n leĆ¢n beĆ¢n dĆ¶Ć“Ć¹i. Pha telogen keĆ¹o daĆøi ba hoaĆ«c boĆ”n thaĆ¹ng. thĆ“Ćøi gian naĆøy toĆ¹c mĆ“Ć¹i baĆ©t ƱaĆ u lĆ“Ć¹n leĆ¢n tƶĆø follicle toĆ¹c. CHU TRƌNH TAƊNG TRƖƔƛNG TOƙC 21 21 Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
  • 9. 21 Dinh dƶƓƵng CAƙC YEƁU TOƁ AƛNH HƖƔƛNG SƖƏ TAƊNG TRƖƔƛNG TOƙC CAƙC YEƁU TOƁ AƛNH HƖƔƛNG SƖƏ TAƊNG TRƖƔƛNG TOƙC Dinh dƶƓƵng Vitamin TaĆ¹c duĆÆng Nhu caĆ u GiuĆ¹p cho quaĆ¹ trƬnh taĆÆo chaĆ”t 5000 UI/ ngaĆøy nhĆ“Ćøn cho toĆ¹c ChoĆ”ng oxy khoĆ¢ng quaĆ¹ 25000UI / hoĆ¹a ngaĆøy ChoĆ”ng oxy hoĆ¹a duy trƬ sĆ¶Ć¹c 60mg/ngaĆøy khoĆ»e da, toĆ¹c ChoĆ”ng oxy hoĆ¹a thuĆ¹c ƱaĆ„y 400 UI/ ngaĆøy chu trƬnh toĆ¹c TaĆÆo keratin choĆ”ng baĆÆc toĆ¹c, 150-300 mcg/ngaĆøy ruĆÆng toĆ¹c GiƶƵ cho teĆ” baĆøo follicle 600 mg/ ngaĆøy maĆÆnh khoeĆ» thuĆ¹c ƱaĆ„y chu trƬnh toĆ¹c 15 mg/ngaĆøy choĆ”ng baĆÆc toĆ¹c, ruĆÆng toĆ¹c 4-7 mg/ ngaĆøy NgaĆŖn ngƶĆøa sƶĆÆ ruĆÆng toĆ¹c, 1,6 mg/ ngaĆøy giuĆ¹p taĆÆo melanin - NgaĆŖn ngƶĆøa sƶĆÆ maĆ”t toĆ¹c 2mg/ ngaĆøyVitamin B12 Niacin (Vitamin B3) Vitamin B5 Vitamin B6 Inositol Biotin E C A 21 CAƙC YEƁU TOƁ AƛNH HƖƔƛNG SƖƏ TAƊNG TRƖƔƛNG TOƙC ChaĆ”t khoaĆ¹ng KeƵm laĆø nguyeĆ¢n toĆ” quan troĆÆng cho sƶĆÆ phaĆ¹t trieĆ„n cuĆ»a toĆ¹c noĆ¹ coĆ¹ trong coenzym caĆ n thieĆ”t cho sƶĆÆ phaĆ¹t trieĆ£n cuĆ»a folicle. ngoaĆøi ra keƵm coĆ¹ taĆ¹c duĆÆng Ć¶Ć¹c cheĆ” 5Ī±-reductase do ƱoĆ¹ Ć¶Ć¹c cheĆ” sinh toĆ„ng hĆ“ĆÆp DHT vƬ theĆ” choĆ”ng sƶĆÆ ruĆÆng toĆ¹c.Nhu caĆ u 1mg/ ngaĆøy O OH OH O H 5Ī±-reductase Testosteron Dihydrotestosteron (DTH) Zn++ TAƙC DUƏNG CUƛA KEƕM 21 21 Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
  • 10. 21 THƖƏC PHAƅM NHIEƀU KEƕM Dinh dƶƓƵng CAƙC YEƁU TOƁ AƛNH HƖƔƛNG SƖƏ TAƊNG TRƖƔƛNG TOƙC Hormon 21 CAƙC YEƁU TOƁ AƛNH HƖƔƛNG SƖƏ TAƊNG TRƖƔƛNG TOƙC Hormon Chu trƬnh toĆ¹c chĆ²u aĆ»nh hƶƓƻng bĆ“Ć»i nhieĆ u hormon trong maĆ¹u. Hormon tuyeĆ”n giaĆ¹p taĆŖng toĆ”c ƱoƤ sƶĆÆ taĆŖng trƶƓƻng follicle toĆ¹c. Hormon nam (testosteron) laĆø yeĆ”u toĆ” quan troĆÆng ƱieĆ u chƦnh sƶĆÆ taĆŖng trƶƓƻng toĆ¹c cuƵng nhƶ ƱoƤ daĆøy cuĆ»a thaĆ¢n toĆ¹c. CaĆ¹c hormon nƶƵ ( oestrogen), laĆøm chaƤm sƶĆÆ taĆŖng trƶƓƻng toĆ¹c trong thĆ“Ćøi kyĆø Ʊang gia taĆŖng nhƶng cuƵng laĆøm cho thĆ“Ćøi kyĆø ƱoĆ¹ laĆø daĆøi hĆ“n. sƶĆÆ caĆ¢n baĆØng giƶƵa hormon nam vaĆø hormon nƶƵ quyeĆ”t Ć±Ć²nh sƶĆÆ taĆŖng trƶƓƻng toĆ¹c. VaĆøi vuĆøng da ƱaĆ¹p Ć¶Ć¹ng hormon maĆÆnh hĆ“n choĆ£ khaĆ¹c SƶĆÆ Ć±aĆ¹p Ć¶Ć¹ng hormon cuĆ»a cĆ“ theĆ„ coĆøn phuĆÆ thuoƤc vaĆøo tuoĆ„i Dinh dƶƓƵng CAƙC YEƁU TOƁ AƛNH HƖƔƛNG SƖƏ TAƊNG TRƖƔƛNG TOƙC Hormon TuoĆ„i 21 21 Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
  • 11. 21 ToĆ¹c vaĆø tuoĆ„i Ɣƛ ngƶƓĆøi giaĆø chu trƬnh toĆ¹c trĆ“Ć» thaĆønh ngaĆ©n hĆ“n, follicle daĆ n daĆ n khoĆ¢ng saĆ»n sinh toĆ¹c maĆÆnh meƵ, vaĆø nhƶƵng toĆ¹c trĆ“Ć» thaĆønh moĆ»ng hĆ“n vaĆø ngaĆ©n hĆ“n. thaƤm chĆ­ ruĆÆng toĆ¹c. SoĆ” follicle hoaĆÆt ƱoƤng giaĆ»m 30 tĆ“Ć¹i 50 % giƶƵa tuoĆ„i ba mƶƓi tĆ“Ć¹i naĆŖm mƶƓi. ƑieĆ u naĆøy lieĆ¢n quan vĆ“Ć¹i moƤt sƶĆÆ thay ƱoĆ„i hormon . ToĆ¹c trĆ“Ć» thaĆønh laĆø thƶa thĆ“Ć¹t hĆ“n vaĆø caĆ¹c haĆÆch chaĆ”t nhĆ“Ćøn giaĆ»m tieĆ”t gaĆ n 30 phaĆ n traĆŖm trong phuĆÆ nƶƵ ChaĆ”t maĆøu ( melanin) ƱƶƓĆÆc taĆÆo ra. bĆ“Ć»i nhƶƵng teĆ” baĆøo goĆÆi laĆø melanocyte NhƶƵng teĆ” baĆøo naĆøy naĆØm trong lĆ“Ć¹p ƱaĆ¹y bieĆ„u bƬ nhƶƵng ngƶƓĆøi giaĆø toĆ¹c SoĆ” lƶƓĆÆng melanin giaĆ»m CuĆøng luĆ¹c, khoĆ¢ng gian loƵi thaĆ¢n toĆ¹c roƤng ra. SƶĆÆ keĆ”t hĆ“ĆÆp nhƶƵng sƶĆÆ thay ƱoĆ„i naĆøy laĆø nguyeĆ¢n nhaĆ¢n laĆøm toĆ¹c baĆÆc, duĆø toĆ¹c coĆ¹ theĆ„ vaĆ£n coĆøn Ʊang lĆ“Ć¹n leĆ¢n khoĆ»e maĆÆnh. ..... Dinh dƶƓƵng CAƙC YEƁU TOƁ AƛNH HƖƔƛNG SƖƏ TAƊNG TRƖƔƛNG TOƙC Hormon MyƵ phaĆ„m TuoĆ„i 21 DaĆ u goƤi ƱaĆ u TaĆ”t caĆ» caĆ¹c daĆ„u goƤi hieƤn nay ƱeĆ u chĆ¶Ć¹a thaĆønh phaĆ n chĆ­nh laĆø caĆ¹c chaĆ”t hoaĆÆt ƱoƤng beĆ  maĆ«t coĆ¹ taĆ¹c duĆÆng taĆ„y rƶƻa vaĆø nhƶƵng chaĆ”t phuĆÆ gia nhƶ nhƶƵng chaĆ”t maĆøu, muĆøi, caĆ¹c chaĆ”t laĆøm ƱaĆ«c vaĆø hieƤn nay raĆ”t nhieĆ u daĆ u goƤi ƱaĆ u coĆøn chĆ¶Ć¹a caĆ¹c chaĆ”t coĆ¹ tĆ­nh chaĆ”t trĆ² lieƤu nhƶ caĆ¹c vitamin, caĆ¹c chaĆ”t trĆ² gaĆ u v..vvv ThaĆ¢n daĆ u ThaĆ¢n nĆ¶Ć“Ć¹c SƖƏ RUƏNG TOƙC TaĆ¹c duĆÆng cuĆ»a daĆ u goƤi ƱaĆ u 21 21 Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
  • 12. 21 SƖƏ RUƏNG TOƙC TaĆ¹c duĆÆng moƤt soĆ” chaĆ”t baĆ»o veƤ toĆ¹c CaĆ¹c chaĆ”t naĆøy mang ƱieƤn traĆ¹i daĆ”u vĆ“Ć¹i toĆ¹c neĆ¢n baĆ¹m vaĆøo toĆ¹c laĆøm toĆ¹c mƶƓĆÆt S1 S1 S2 S2 S2 S5 SS54 S5 S5 S3 S3S2 S3 S4 SS43 S4 S6 S6 S1 S6 S6 S1 Amoni thioglycolat NĆ¶Ć“Ć¹c oxygiaĆø TaĆ¹c duĆÆng cuĆ»a thuoĆ”c uoĆ”n toĆ¹c 21 TaĆ¹c duĆÆng thuoĆ”c nhuoƤm toĆ¹c NĆ¶Ć“Ć¹c oxy giaĆø phaĆ¹ huĆ»y caĆ¹c melanin thay ƱoĆ„i caĆ”u truĆ¹c hoĆ¹a hoĆÆc voĆ» toĆ¹c CaĆ¹c thuoĆ”c nhuoƤm ƱaĆ«c bieƤt laĆø caĆ¹c thuoĆ”c nhuoƤm toĆ„ng hĆ“ĆÆp cuƵng laĆøm Thay doĆ„i tĆ­nh chaĆ”t toĆ¹c oxygiaThuoc SƖƏ RUƏNG TOƙC RuĆÆng toĆ¹c laĆø quaĆ¹ trƬnh thay toĆ¹c giaĆø baĆØng toĆ¹c mĆ“Ć¹i quaĆ¹ trƬnh ruĆÆng toĆ¹c ƱƶƓĆÆc quyeĆ”t Ć±Ć²nh bĆ“Ć»i yeĆ”u toĆ” di truyeĆ n 21 21 Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
  • 13. 21 O OH OH O NADP H 5Ī±-reductase Testosteron Dihydrotestosteron (DTH) Ć¹RuĆÆng toĆ¹c sinh lyĆ¹ testosteron ƱoĆ¹ng vai troĆø chĆ­nh trong ƱieĆ u chƦnh - sƶĆÆ taĆŖng trƶƓƻng toĆ¹c. SƶĆÆ chuyeĆ„n hoĆ¹a testosteron nhĆ“Ćø moƤt emzym goĆÆi laĆø hƬnh thaĆønh DHT (5 Ī±- Dihydrotestosteron) NADPH + H+ DHT Ć¶Ć¹c cheĆ” ADN saĆ»n sinh caĆ¹c protein caĆ n thieĆ”t sƶĆÆ taĆŖng trƶƓƻng toĆ¹c. ruĆ¹t ngaĆ©n pha anagen hoaĆ«c daĆøi pha telogen. DHT cuƵng laĆøm gaĆ¢y ra toĆ¹c ngaĆ©n hĆ“n chĆ²u traĆ¹ch nhieƤm tĆ“Ć¹i 95 % sƶĆÆ ruĆÆng toĆ¹c. QuaĆ¹ trƬnh ruĆÆng sinh lyĆ¹ noĆ¹i chung khoĆ¢ng theĆ„ thay ƱoĆ„i vaĆø mang yeĆ”u toĆ” di truyeĆ„n SƖƏ RUƏNG TOƙC 21 SƖƏ RUƏNG TOƙC CaĆ¹c nguyeĆ¢n nhaĆ¢n khaĆ¹c gaĆ¢y ruĆÆng toĆ¹c NhieĆ£m naĆ”m DuĆøng caĆ¹c hoĆ¹a chaĆ”t coĆ¹ haĆÆi cho toĆ¹c nhƶ caĆ¹c chaĆ”t oxy hoĆ¹a(thuoĆ”c nhuoƤm toĆ¹c) , chaĆ”t khƶƻ taĆ„y traĆ©ng toĆ¹c hay caĆ¹c myƵ phaĆ„m khaĆ¹c. QuaĆ¹ trƬnh naĆøy coĆ¹ theĆ„ thay ƱoĆ„i khi ngƶĆøng duĆøng caĆ¹c hoĆ¹a chaĆ”t coĆ¹ haĆÆi toĆ¹c . TaĆŖng nhieƤt ƱoƤ hoaĆ«c duĆøng nĆ¶Ć“Ć¹c kieĆ m, cho pheĆ¹p hoĆ¹a chaĆ”t Ʊi qua qua bieĆ„u bƬ . QuaĆ¹ trƬnh keĆ”t thuĆ¹c caĆ¹c vaĆ„y ƱoĆ¹ng laĆÆi laĆ n nƶƵa. Nhƶng neĆ”u toĆ¹c cuƵng ƱƶƓĆÆc xƶƻ lyĆ¹ nhieĆ u laĆ n vaĆ»y coĆ¹ theĆ„ khoĆ¢ng trĆ“Ć» laĆÆi kĆ­n nhƶ cuƵ taĆ¹c duĆÆng baĆ»o veƤ cuĆ»a chuĆ¹ng bĆ² maĆ”t. BieĆ„u bƬ cuƵng coĆ¹ theĆ„ bĆ² hƶ haĆÆi khi laĆøm khoĆ¢ noĆ¹ng, vieƤc cuoƤn toĆ¹c noĆ¹ng quaĆ¹, hay taĆ¹c ƱoƤng cuĆ»a gioĆ¹ vaĆø maĆ«t trĆ“Ćøi. ToĆ¹c trĆ“Ć» thaĆønh laĆø xoĆ”p vaĆø nĆ¶Ć“Ć¹c coĆ¹ theĆ„ ra khoĆ»i voĆ» laĆøm toĆ¹c khoĆ¢ .BieĆ„u bƬ deĆ£ vƓƵ, daĆ n daĆ n laĆøm yeĆ”u toĆ¹c Lƶu yĆ¹: CaĆ¹c thaĆønh phaĆ n trong daĆ u goƤi ƱaĆ u noĆ¹i chung khoĆ¢ng laĆøm haĆÆi toĆ¹c hoaĆ«c da ƱaĆ u. DaĆ u goƤi ƱaĆ u khoĆ¢ng thay ƱoĆ„i nhƶƵng tĆ­nh chaĆ”t vaƤt lyĆ¹ toĆ¹c, nhƶ sƶĆÆ Ć±aĆøn hoĆ i vaĆø ƱoƤ beĆ n toĆ¹c khoĆ¢ng thaĆ”y baĆØng chĆ¶Ć¹ng daĆ u goƤi ƱaĆ u gaĆ¢y ra toĆ¹c boĆÆt gaĆ¢y ra gaĆ u. DaĆ u goƤi ƱaĆ u khoĆ¢ng gaĆ¢y ra sƶĆÆ ruĆÆng toĆ¹c cuƵng nhƶ khoĆ¢ng aĆ»nh hƶƓƻng naĆøo treĆ¢n nhĆ²p ƱoƤ taĆŖng trƶƓƻng toĆ¹c. SƖƏ RUƏNG TOƙC 21 21 Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
  • 14. 21 CAƁY TOƙC NguyeĆ¢n nhaĆ¢n - Da daĆ u. DaĆ u keĆ”t dĆ­nh caĆ¹c teĆ” baĆøo cheĆ”t - vi sinh vaƤt (ƱaĆ«c bieƤt laĆø haĆ u heĆ”t caĆ¹c loaĆÆi men Malassezia) Trong taĆøi lieƤu cuƵ cho raĆØng naĆ”m Malassezia furfur (trĆ¶Ć“Ć¹c ƱaĆ¢y goĆÆi laĆø Pityrosporum ovale) laĆø nguyeĆ¢n nhaĆ¢n gaĆ¢y ra gaĆøu. NaĆŖm 2007 ƱaƵ phaĆ¹t hieƤn moƤt loaĆÆi naĆ”m da ƱaĆ u laĆø Malassezia globosa, chuyeĆ„n hoĆ¹a caĆ¹c chaĆ”t beĆ¹o taĆÆo ra acid oleic. Trong gaĆøu, Malassezia taĆŖng baĆØng 1,5 ƱeĆ”n 2 laĆ n so vĆ“Ć¹i bƬnh thƶƓĆøng. Acid oleic xaĆ¢m nhaƤp vaĆøo lĆ“Ć¹p treĆ¢n cuĆøng cuĆ»a lĆ“Ć¹p bieĆ„u bƬ, gaĆ¢y ra phaĆ»n Ć¶Ć¹ng vieĆ¢m laĆøm roĆ”i loaĆÆn caĆ¢n baĆØng noƤi gaĆ¢y neĆ¢n sƶĆÆ phaĆ¢n caĆ©t baĆ”t thƶƓĆøng cuĆ»a teĆ” baĆøo lĆ“Ć¹p sƶĆøng - nhaĆÆy caĆ»m HieĆ”m khi, gaĆøu coĆ¹ theĆ„ laĆø moƤt bieĆ„u hieƤn cuĆ»a moƤt phaĆ»n Ć¶Ć¹ng dĆ² Ć¶Ć¹ng vĆ“Ć¹i hoĆ¹a chaĆ”t trong gel maĆ¹i toĆ¹c, thuoĆ”c xĆ²t, vaĆø daĆ u goƤi ƱaĆ u, daĆ u toĆ¹c, hoaĆ«c ƱoĆ¢i khi ngay caĆ» thuoĆ”c gaĆøu nhƶ ketoconazol quaĆ¹ nhieĆ u moĆ  hoĆ¢i vaĆø khĆ­ haƤu coĆ¹ vai troĆø quan troĆÆng trong beƤnh sinh gaĆøu. GaĆøu (tieĆ”ng Latinh simplex capillitii ) laĆø sƶĆÆ bong cuĆ»a caĆ¹c teĆ” baĆøo da cheĆ”t tƶĆø da ƱaĆ u. BƬnh thƶƓĆøng caĆ¹c teĆ” baĆøo da cheĆ”t vaĆø bong ra vĆ“Ć¹i soĆ” lƶƓĆÆng nhoĆ» khoaĆ»ng 487.000 teĆ” baĆøo/cm2 vaĆø ƱƶƓĆÆc laĆøm saĆÆch baĆØng chaĆ”t taĆ„y rƶƻa. MoƤt soĆ” ngƶƓĆøi hoaĆ«c do beƤnh maĆÆn tĆ­nh hoaĆ«c laĆø moƤt keĆ”t quaĆ» cuĆ»a taĆ¹c nhaĆ¢n naĆøo ƱoĆ¹ gaĆ¢y neĆ¢n moƤt soĆ” lƶƓĆÆng lĆ“Ć¹n baĆ”t thƶƓĆøng 800.000 teĆ” baĆøo /cm2, coĆ¹ theĆ„ keĆøm theo da ƱoĆ» vaĆø kĆ­ch Ć¶Ć¹ng GAƘU ƑaĆÆi cƶƓng 21 ƑieĆ u trĆ² DaĆ u goƤi ƱaĆ u thƶƓĆøng ƱƶƓĆÆc sƶƻ duĆÆng trong trĆ² gaĆ u. ƑoĆ¹ laĆø sƶĆÆ keĆ”t hĆ“ĆÆp caĆ¹c thaĆønh phaĆ n ƱeĆ„ kieĆ„m soaĆ¹t gaĆøu. KeƵm pyrithion (ZPT) giuĆ¹p bƬnh thƶƓĆøng hoĆ¹a quaĆ¹ trƬnh sƶĆøng hoĆ¹a bieĆ„u moĆ¢ hoaĆ«c saĆ»n xuaĆ”t baƵ nhĆ“Ćøn hoaĆ«c caĆ» hai. NgoaĆøi ra moƤt soĆ” nghieĆ¢n cĆ¶Ć¹u ƱaƵ cho thaĆ”y giaĆ»m ƱaĆ¹ng keĆ„ soĆ” lƶƓĆÆng naĆ”m men sau khi sƶƻ duĆÆng ZPT, noĆ¹ laĆø moƤt taĆ¹c nhaĆ¢n khaĆ¹ng naĆ”m vaĆø khaĆ¹ng khuaĆ„n. MoƤt nghieĆ¢n cĆ¶Ć¹u cuĆ»a Warner cho thaĆ”y giaĆ»m ƱaĆ¹ng keĆ„ caĆ¹c caĆ”u truĆ¹c baĆ”t thƶƓĆøng ƱƶƓĆÆc tƬm thaĆ”y trong gaĆøu khi sƶƻ duĆÆng ZPT N O S Zn2+ O N S 21 21 Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
  • 15. 21 Steroid Corticosteroid coĆ¹ taĆ¹c duĆÆng choĆ”ng vieĆ¢m vaĆø choĆ”ng taĆŖng sinh teĆ” baĆøo. O Selenium sulfid chuĆ» yeĆ”u choĆ”ng Malassezia chĆ¶Ć¹ khoĆ¢ng phaĆ»i laĆø do taĆ¹c ƱoƤng taĆŖng sinh teĆ” baĆøo cuĆ»a noĆ¹, maĆ«c duĆø noĆ¹ coĆ¹ taĆ¹c duĆÆng trong vieƤc giaĆ»m teĆ” baĆøo. NoĆ¹ coĆ¹ ƱaĆ«c tĆ­nh choĆ”ng tieĆ”t baƵ cuƵng nhƶ taĆ¹c duĆÆng kƬm cheĆ” sƶĆÆ taĆŖng caĆ¹c teĆ” baĆøo cuĆ»a bieĆ„u bƬ vaĆø bieĆ„u moĆ¢ nang. S S S S Se Se Se S F HO OH OH O CaĆ¹c thuoĆ”c choĆ”ng naĆ”m imidazol ketoconazol Cl CaĆ¹c thuoĆ”c choĆ”ng naĆ”m imidazol nhƶ ketoconazol taĆ¹c duĆÆng baĆØng caĆ¹ch ngaĆŖn chaĆ«n sƶĆÆ sinh toĆ„ng hĆ“ĆÆp ergosterol, daĆ£n xuaĆ”t sterol chĆ­nh cuĆ»a maĆøng teĆ” baĆøo naĆ”m. Thay ƱoĆ„i tĆ­nh thaĆ”m cuĆ»a maĆøng teĆ” gaĆ¢y ra bĆ“Ć»i sƶĆÆ suy giaĆ»m ergosterol khoĆ¢ng phuĆø hĆ“ĆÆp vĆ“Ć¹i sƶĆÆ phaĆ¹t trieĆ„n naĆ”m hydroxypyridon Ciclopirox CH3 KhaĆ¹c vĆ“Ć¹i CaĆ¹c thuoĆ”c choĆ”ng naĆ”m imidazol, hydroxypyridon ƱoĆ¹ khoĆ¢ng aĆ»nh hƶƓƻng ƱeĆ”n sinh toĆ„ng hĆ“ĆÆp sterol, thay vaĆøo ƱoĆ¹ can thieƤp vĆ“Ć¹i caĆ¹c hoaĆÆt ƱoƤng vaƤn chuyeĆ„n cuĆ»a caĆ¹c ƱaĆÆi phaĆ¢n tƶƻ caĆ n thieĆ”t, cho taĆÆo maĆøng teĆ” baĆøo vaĆø quaĆ¹ trƬnh hoĆ¢ haĆ”p cuĆ»a teĆ” baĆøo. Ciclopirox hieƤn ƱƶƓĆÆc sƶƻ duĆÆng roƤng raƵi O Cl O N N N O N H3C O OH NO CH3 21 2014 C9H15N5O p.t.l 209,25 TeĆ¢n khoa hoĆÆc: 6-(1-Piperidinyl)-2,4-pyrimidinediamin 3-oxid TĆ­nh chaĆ”t KeĆ”t tinh tƶĆø methanol-acetonitril. ƑoƤ tan. (mg/ml). propylen glycol 75, methanol 44, ethanol 29, 2-propanol 67, dimethylsulfoxid 6.5 N NH2 N NH2 N + MINOXIDIL O- 21 21 Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
  • 16. 21 TaĆ¹c duĆÆng dƶƓĆÆc lƶĆÆc - TaĆ¹c duĆÆng. Minoxidil duĆøng daĆÆng uoĆ”ng laĆø thuoĆ”c haĆÆ huyeĆ”t aĆ¹p nhƶng duĆøng ngoaĆøi ƱeĆ„ choĆ”mg ruĆÆng toĆ¹c, - CĆ“ cheĆ” taĆ¹c ƱoƤng. Minoxidil coĆ¹ theĆ„ taĆ¹c duĆÆng trƶĆÆc tieĆ”p leĆ¢n nang toĆ¹c hay kĆ­ch thĆ­ch mao maĆÆch nang toĆ¹c, taĆŖng maĆ¹u Ʊi qua da ƱaĆ u. Minoxidil cuƵng laĆøm thay ƱoĆ„i sƶĆÆ chuyeĆ„n hoĆ¹a androgen da ƱaĆ u ChƦ Ć±Ć²nh VƬ coĆ¹ nhieĆ u taĆ¹c duĆÆng phuĆÆ neĆ¢n chƦ duĆøng trĆ² huyeĆ”t aĆ¹p cao naĆ«ng DuĆøng ngoaĆøi choĆ”ng ruĆÆng toĆ¹c ChoĆ”ng chƦ Ć±Ć²nh BeƤnh u teĆ” baĆøo ƶa crom, cao huyeĆ”t aĆ¹p phoĆ„i thĆ¶Ć¹ caĆ”p do heĆÆp van hai laĆ¹, nhoĆ i maĆ¹u cĆ“ tim. DaĆÆng duĆøng vieĆ¢n 2,5 mg, 5mg, 10mg ThuoĆ”c mƓƵ 2%- 5% LieĆ u duĆøng NgƶƓĆøi lĆ“Ć¹n 5- 40mg/ ngaĆøy TreĆ» em dĆ¶Ć“Ć¹i 12 tuoĆ„i 0,2m/kg/ ngaĆøy 21 HO OH O O ACID AZELAIC Acid azelaic laĆø moƤt acid dicarboxylic no coĆ¹ trong tƶĆÆ nhieĆ¢n ƱƶƓĆÆc tƬm thaĆ”y trong luĆ¹a mƬ, luĆ¹a maĆÆch vaĆø maĆÆch nha. VaĆø ƱƶƓĆÆc taĆÆo ra tƶĆø Malassezia furfur ( hay Pityrosporum ovale), moƤt men coĆ¹ treĆ¢n da bƬnh thƶƓĆøng coĆ¹ hieƤu quaĆ» choĆ”ng laĆÆi moƤt soĆ” beƤnh da, nhƶ muĆÆn nhoĆÆt, duĆøng daĆÆng cream 20%. Azelaic acid coĆ¹ taĆ¹c duĆÆng kĆ­ch thĆ­ch moĆÆc toĆ¹c. ToĆ„ng hĆ“ĆÆp tƶĆø caĆ¹c acid beĆ¹o maĆÆch daĆøi: O3 Acid linoleic, ricinoleic Acid azelaic TaĆ¹c duĆÆng Azelaic acid laĆøm: giaĆ»m toĆ”c ƱoƤ taĆŖng trƶƓƻng cuĆ»a vi khuaĆ„n Propionibacterium acnes vaĆø Staphylococcus epidermidis Ć“Ć» folicle TroĆ¹c da vaĆø taĆ„y muĆÆn trĆ¶Ć¹ng caĆ¹ LaĆøm giaĆ»m saĆ¹c toĆ”: noĆ¹ laĆø ƱaĆ«c bieƤt hƶƵu Ć­ch cho beƤnh nhaĆ¢n bĆ² naĆ¹m da. Nhƶng cuƵng caĆ n lƶu yĆ¹ hieƤn tƶƓĆÆng maĆ”t saĆ©c toĆ” da khi duĆøng acid azelaic. Azelaic acid coĆ¹ taĆ¹c duĆÆng kĆ­ch thĆ­ch moĆÆc toĆ¹c. axit do Ć¶Ć¹c cheĆ” maĆÆnh 5- alpha reductase (5-AR), enzym 5-AR, chuyeĆ„n ƱoĆ„i testosteron thaĆønh dihydrotestosteron (DHT). DHT gaĆ¢y haĆÆi follicle toĆ¹c. KhoĆ¢ng ƱoƤc haĆÆi, vaĆø thĆ­ch hĆ“ĆÆp vĆ“Ć¹i haĆ u heĆ”t beƤnh nhaĆ¢n. 5-alpha reductase testosteron dihydrotestosteron (DHT). ChƦ Ć±Ć²nh Azelaic acid ƱƶƓĆÆc duĆøng ƱeĆ„ trĆ² muĆÆn trĆ¶Ć¹ng caĆ¹ vaĆø muĆÆn vieĆ¢m. Azelaic acid naĆøy cuƵng ƱƶƓĆÆc sƶƻ duĆÆng daĆÆng gel ƱeĆ„ giaĆ»m vieĆ¢m. KĆ­ch thĆ­ch moĆÆc toĆ¹c.. BieƤt dƶƓĆÆc: Azelex, Finacea, Finevin, Skinoren (Anh) 21 21 Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
  • 17. 21 OH O C20H28O2 P.t.l: 300,44 Tretinoin laĆø daĆÆng acid cuĆ»a vitamin A thƶƓĆøng ƱƶƓĆÆc sƶƻ duĆÆng ƱeĆ„ chƶƵa trĆ² muĆÆn. ƑƶƓĆÆc sƶƻ duĆÆng Ć“Ć» daĆÆng kem hay gel ThƶƓĆøng phoĆ”i hĆ“ĆÆp vĆ“Ć¹i minoxidil trong ƱieĆ u trĆ² ruĆÆng toĆ¹c TOƙM TAƉT MOƄT SOƁ DƖƕ LIEƄU VEƀ TOƙC TRETIONIN moƤt soĆ” thuoĆ”c choĆ”ng ruĆÆng toĆ¹c ChƦ Ć±Ć²nh Tretinoin nhaĆ”t laĆø thƶƓĆøng duĆøng trĆ² muĆÆn. ƑaĆ¢y laĆø retinoid ƱaĆ u tieĆ¢n ƱƶƓĆÆc duĆøng treĆ¢n da. NoĆ¹ ƱƶƓĆÆc sƶƻ duĆÆng ƱieĆ u trĆ² ruĆÆng toĆ¹c vaĆø cuƵng laĆø moƤt thaĆønh phaĆ n cuĆ»a nhieĆ u saĆ»n phaĆ„m ƱƶƓĆÆc quaĆ»ng caĆ¹o laĆø coĆ¹ theĆ„ laĆøm chaƤm laƵo hoĆ¹a da hoaĆ«c xoaĆ¹ veĆ”t nhaĆŖn. tretinoin cuƵng coĆ¹ theĆ„ duĆøng ƱeĆ„ chƶƵa trĆ² vaĆø giaĆ»m bĆ“Ć¹t da caĆŖng baĆØng caĆ¹ch taĆŖng saĆ»n xuaĆ”t collagen trong chaĆ¢n bƬ. CaĆ¹c nghieĆ¢n cĆ¶Ć¹u ƱaƵ chƦ ra raĆØng tretinoin coĆ¹ taĆ¹c duĆÆng choĆ”ng ruĆÆng toĆ¹c phoĆ”i hĆ“ĆÆp vĆ“Ć¹i minoxidil. HoĆ£n hĆ“ĆÆp naĆøy dƶƓĆøng nhƶ laĆø vĆ“Ć¹i taĆ¹c duĆÆng laĆøm taĆŖng sƶĆÆ haĆ”p thu minoxidil. TaĆ¹c duĆÆng phuĆÆ ĆÆLaĆøm khoĆ¢ da hay gia taĆŖng sƶĆÆ nhaĆÆy caĆ»m cuĆ»a da. SaĆ»n phaĆ„m naĆøy laĆøm taĆŖng nguy cĆ“ chaĆ¹y naĆ©ng cƶĆÆc vƬ theĆ” da caĆ n ƱƶƓĆÆc chaĆŖm soĆ¹c (traĆ¹nh naĆ©ng hay duĆøng thuoĆ”c choĆ”ng naĆ©ng v.v.) Tretinoin coĆ¹ theĆ„ gaĆ¢y moĆ»ng da, neĆ¢n traĆ¹nh khoĆ¢ng duĆøng caĆ¹c chaĆ”t saĆ¹p treĆ¢n da. SaĆ¹p seƵ laĆøm moĆ»ng lĆ“Ć¹p bieĆ„u bƬ daĆ£n ƱeĆ”n ƱoĆ» da vieĆ¢m, Ʊau da. DaĆÆng duĆøng Gel, cream BieƤt dƶƓĆÆc HairMedics, Aberela, Renova, Retin-A, Avita 21 MoĆ£i follicle coĆ¹ theĆ„ sinh nhieĆ u toĆ¹c qua moƤt caĆ» cuoƤc ƱƓĆøi ToĆ¹c lĆ“Ć¹n leĆ¢n Ć“Ć» nhĆ²p ƱoƤ khoaĆ»ng 1 cm moƤt thaĆ¹ng MoĆ£i follicle traĆ»i nhƶƵng chu trƬnh taĆŖng trƶƓƻng tĆ­ch cƶĆÆc vaĆø nghƦ ngĆ“i. ToĆ¹c treĆ¢n da ƱaĆ u ngƶƓĆøi lĆ“Ć¹n khoĆ¢ng lĆ“Ć¹n leĆ¢n cuĆøng luĆ¹c. ChuĆ¹ng naĆØm trong nhƶƵng chu trƬnh khaĆ¹c nhau. SƶĆÆ ruĆÆng vaĆø gia taĆŖng toĆ¹c coĆ¹ veĆ» xaĆ»y ra tƬnh cĆ“Ćø, nhƶng moĆ£i follicle toĆ¹c quaĆ¹ trƬnh ƱƶƓĆÆc kieĆ„m soaĆ¹t chĆ­nh xaĆ¹c. VieƤc nhoĆ„ toĆ¹c tƶĆø moƤt follicle daĆ£n ƱeĆ”n sƶĆÆ taĆŖng trƶƓƻng toĆ¹c mĆ“Ć¹i sƶĆÆ caĆ©t toĆ¹c khoĆ¢ng laĆøm toĆ¹c nhanh hĆ“n daĆøy hĆ“n. CuƵng khoĆ¢ng coĆ¹ sƶĆÆ caĆÆo loĆ¢ng chaĆ¢n laĆøm laĆøm loĆ¢ng thoĆ¢ hĆ“n kĆ­ch thĆ¶Ć“Ć¹c toĆ¹c do Gien xaĆ¹c Ć±Ć²nh NgƶƓĆøi giaĆø soĆ” follicle sinh toĆ¹c giaĆ»m tƶĆÆ nhieĆ¢n . thĆ“Ćøi kyĆø anagen ngaĆ©n laĆÆi. myƵ phaĆ„m vaĆø daĆ u goƤi noĆ¹i chung khoĆ¢ng aĆ»nh hƶƓƻĆÆng tĆ“Ć¹i sƶĆÆ taĆŖng trƶƓƻng cuĆ»a toĆ¹c 2013 21 21 Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
  • 18. 21 CAƁU TRUƙC DA ThoaĆÆt nhƬn da troĆ¢ng nhƶ moƤt lĆ“Ć¹p bao phuĆ» ƱƓn giaĆ»n, trang trĆ­ cho thaĆ¢n theĆ„ 0oC CAƁU TRUƙC DA . Da laĆø tieĆ n ƱoĆ n cuĆ»a heƤ thoĆ”ng thaĆ n kinh vaĆø laĆø nĆ“i tieĆ”p xuĆ¹c gaĆ n nhaĆ”t cuĆ»a cĆ“ theĆ„ vĆ“Ć¹i theĆ” giĆ“Ć¹i beĆ¢n ngoaĆøi. NhĆ“Ćø da ta coĆ¹ theĆ„ caĆ»m thaĆ”y ĆÆ sƶĆÆ Ć±au, sƶĆÆ thay ƱoĆ„i cuĆ»a nhieƤt Ʊo nhƶƵng taĆ¹c ƱoƤng cuĆ»a moĆ¢i trƶƓĆøng 21 CAƁU TRUƙC DA Da ƱƶƓĆÆc taĆÆo ra bĆ“Ć»i ba lĆ“Ć¹p : bieĆ„u bƬ, chaĆ¢n bƬ vaĆø lĆ“Ć¹p mƓƵ CAƁU TRUƙC DA 21 21 Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
  • 19. 21 CAƁU TRUƙC DA BieĆ„u bƬ BieĆ„u bƬ laĆø lĆ“Ć¹p ngoaĆøi cuĆøng. BieĆ„u bƬ trong mĆ“Ćø. cho pheĆ¹p moƤt phaĆ n aĆ¹nh saĆ¹ng xuyeĆ¢n qua tƶƓng tƶĆÆ nhƶ thuĆ»y tinh ƱuĆÆc. BieĆ„u bƬ khoĆ¢ng chĆ¶Ć¹a caĆ¹c maĆÆch maĆ¹u nhƶng coĆ¹ theĆ„ nhaƤn oxy vaĆø nhƶƵng chaĆ”t dinh dƶƓƵng tƶĆø nhƶƵng lĆ“Ć¹p saĆ¢u hĆ“n cuĆ»a da. ƑaĆ¹y bieĆ„u bƬ laĆø moƤt maĆøng raĆ”t moĆ»ng, goĆÆi laĆø maĆøng neĆ n, gaĆ©n bieĆ„u bƬ vĆ“Ć¹i lĆ“Ć¹p dĆ¶Ć“Ć¹i. Ƒa soĆ” caĆ¹c vuĆøng cĆ“ theĆ„ bieĆ„u bƬ chƦ daĆøy 35- 50 Āµm BieĆ„u bƬ 35- 50 Āµm CAƁU TRUƙC DA TreĆ¢n baĆøn tay vaĆø baĆøn chaĆ¢n nhƶƵng daĆøy hĆ“n, leĆ¢n tĆ“Ć¹i vaĆøi milimeĆ¹t. BieĆ„u bƬ xung quanh maĆ©t chƦ daĆøy Ćø khoaĆ»ng 20Āµm. 21 CAƁU TRUƙC DA SƶĆøng TeĆ” baĆøo haĆÆt TeĆ” baĆøo gai TheĆ„ lieĆ¢n keĆ”t TeĆ” baĆøo neĆ n TaĆ”t caĆ» caĆ¹c teĆ” baĆøo bieĆ„u bƬ baĆ©t nguoĆ n tƶĆø moƤt lĆ“Ć¹p teĆ” baĆøo ƱƓn goĆÆi laĆø lĆ“Ć¹p neĆ n. LĆ“Ć¹p naĆøy daĆ n daĆ n di chuyeĆ„n leĆ¢n treĆ¢n, maĆ”t nhaĆ¢n vaĆø baĆ©t ƱaĆ„u taĆÆo nhƶƵng protein da goĆÆi laĆø keratin sinh keratin keratinocyte. CaĆ¹c teĆ” baĆøo ƱƶƓĆÆc goĆÆi laĆø Trong khi chuĆ¹ng di chuyeĆ„n leĆ¢n treĆ¢n xuyeĆ¢n qua beĆ  daĆøy da vaĆø thay ƱoĆ„i tƶĆø tƶĆø. CaĆ¹c teĆ” baĆøo bieĆ”n ƱoĆ„i vaĆø hƬnh thaĆønh caĆ¹c lĆ“Ć¹p rieĆ¢ng bieƤt NhƶƵng teĆ” baĆøo di chuyeĆ„n leĆ¢n treĆ¢n coĆ¹ hƬnh daĆÆng phaĆŗng, ChuĆ¹ng lieĆ¢n keĆ”t vĆ“Ć¹i nhau bĆ“Ć»i lĆ“Ć¹p gai ƱƶƓĆÆc hƬnh thaĆønh. NhƶƵng teĆ” baĆøo naĆøy taĆÆo ra nhƶƵng chaĆ”t mƓƵ ƱaĆ«c bieƤt goĆÆi laĆø sphingolipid. Khi caĆ¹c teĆ” baĆøo di chuyeĆ„n tĆ“Ć¹i lĆ“Ć¹p sƶĆøng caĆ¹c lipid naĆøy ƱoĆ¹ng vai troĆø quan troĆÆng trong sƶĆÆ duy trƬ ƱoƤ aĆ„m cuĆ»a da. CAƁU TRUƙC DA Lipid NĆ¶Ć“Ć¹c caĆ¹c teĆ” baĆøo da luoĆ¢n luoĆ¢n ƱƶƓĆÆc thay theĆ” baĆØng nhƶƵng teĆ” baĆøo beĆ¢n dĆ¶Ć“Ć¹i. quaĆ¹ trƬnh naĆøy ƱƶƓĆÆc goĆÆi laĆø sƶĆÆ troĆ¹c vaĆ»y 21 21 Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
  • 20. 21 CaĆ¹c melanin vaĆø maĆøu da teĆ” baĆøo taĆÆo melanin laĆø caĆ¹c melanocyte, trong lĆ“Ć¹p neĆ n bieĆ„u bƬ. CoĆ¹ hai daĆÆng melanin: NhƶƵng haĆÆt nhoĆ» eumelanin , troĆøn vaĆø mĆ²n taĆÆo ra maĆøu da naĆ¢u vaĆø Ʊen, vaĆø pheomelanin khoĆ¢ng coĆ¹ hƬnh daĆÆng nhaĆ”t Ć±Ć²nh thƶƓĆøng thaĆ”y Ć“Ć» ngƶƓĆøi da saĆ¹ng. CAƁU TRUƙC DA CAƁU TRUƙC DA MaĆøu da phaĆ»n aĆ¹nh sƶĆÆ thĆ­ch nghi vĆ“Ć¹i moĆ¢i trƶƓĆøng. SƶĆÆ tieĆ”n hoĆ¹a cuĆ»a loaĆøi ngƶƓĆøi hƬnh thaĆønh ba nhoĆ¹m chuĆ»ng toƤc khaĆ¹c nhau : NhƶƵng ngƶƓĆøi ChaĆ¢u AĆ¹ NhƶƵng ngƶƓĆøi ChaĆ¢u Phi. NgƶƓĆøi CaĆ¹p ca dĆ“ Da saĆ£m coĆ¹ taĆ¹c duĆÆng baĆ»o veƤ hĆ“n da maĆøu saĆ¹ng khoaĆ»ng 30 laĆ n ngƶƓĆøi ChaĆ¢u AĆ¹ NgƶƓĆøi CaĆ¹p ca dĆ“ ngƶƓĆøi ChaĆ¢u Phi. 21 ChaĆ¢n bƬ LĆ“Ć¹p thĆ¶Ć¹ hai naĆØm saĆ¢u hĆ“n laĆø chaĆ¢n bƬ . NoĆ¹ chĆ¶Ć¹a maĆÆch maĆ¹u, daĆ¢y thaĆ n kinh, nhƶƵng goĆ”c toĆ¹c vaĆø tuyeĆ”n moĆ  hoĆ¢i. ChaĆ¢n bƬ coĆ¹ theĆ„ daĆøy tĆ“Ć¹i 3000 Āµm CAƁU TRUƙC DA CAƁU TRUƙC DA colagen ƱƶƓĆÆc xeĆ”p thaĆønh boĆ¹Ć¹ xuyeĆ¢n qua chaĆ¢n bƬ, trong moƤt khoĆ”i chaĆ”t gioĆ”ng thaĆÆch goĆÆi laĆø chaĆ”t neĆ n coĆ¹ baĆ»n chaĆ”t laĆø glycoprotein. Colagen chieĆ”m tĆ“Ć¹i 75 % troĆÆng lƶƓĆÆng chaĆ¢n bƬ taĆÆo sƶĆÆ Ć±aĆøn hoĆ i, da 21 21 Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
  • 21. 21 CAƁU TRUƙC DA Collagen ƱƶƓĆÆc giƶƵ cuĆøng nhau bĆ“Ć»i caĆ¹c sĆ“ĆÆi ƱaĆøn hoĆ i chaĆÆy qua chaĆ¢n bƬ. goĆÆi laĆø elastin, chieĆ”m khoaĆ»ng 5 % troĆÆng lƶƓĆÆng chaĆ¢n bƬ H H O N C C + N ( CH2 ) ( CH2 ) 3 4 CCN OH H ( CH2)2 C N H H C O C ( CH2)2 H N O C MoƤt nhoĆ¹m caĆ”u truĆ¹c tƶƓng tƶĆÆ caĆ¹c ngoĆ¹n tay goĆÆi laĆø caĆ¹c nuĆ¹t lĆ¶Ć“Ć¹i nhoĆ¢ ra tƶĆø chaĆ¢n bƬ vaĆø bieĆ„u bƬ laĆøm taĆŖng sƶĆÆ tieĆ”p xuĆ¹c giƶƵa caĆ¹c lĆ“Ć¹p da, vaĆø caĆ»n trĆ“Ć» bieĆ„u bƬ bong ra. LĆ“Ć¹p naĆøy khoĆ¢ng coĆ¹ trong da thai nhi nhƶng nhanh choĆ¹ng phaĆ¹t trieĆ„n sau khi sinh, khi giaĆø lĆ“Ć¹p naĆøy moĆ»ng Ʊi vaĆø phaĆŗng hĆ“n caĆ¹c nuĆ¹t lĆ¶Ć“Ć¹i nhoĆ¢ ra tƶĆø chaĆ¢n bƬ vaĆø bieĆ„u bƬ laĆøm taĆŖng sƶĆÆ tieĆ”p xuĆ¹c giƶƵa caĆ¹c lĆ“Ć¹p da, vaĆø caĆ»n trĆ“Ć» bieĆ„u bƬ bong ra NuĆ¹t lĆ¶Ć“Ć¹i collagen SAI LAƀM VEƀ COLLAGEN 21 Acid hyaluronic xung quanh collagen vaĆø elastin. coĆ¹ khaĆ» naĆŖng huĆ¹t nĆ¶Ć“Ć¹c gaĆ”p haĆøng traĆŖm laĆ n troĆÆng lƶƓĆÆng cuĆ»a noĆ¹. BaĆØng caĆ¹ch naĆøy giƶƵ aĆ„m cho da. GaĆ n ƱaĆ¢y acid hyaluronic ƱaƵ ƱƶƓĆÆc tieĆ¢m vaĆøo trong da, giaĆ»m bĆ“Ć¹t nhaĆŖn da. NĆ¶Ć“Ć¹c 100g Acid hyaluronic 1g CAƁU TRUƙC DA Hyaluronic O H HNCOCH H H H H O OH CH OH2 3 COO O H O H H H OH H OH CAƁU TRUƙC DA 21 21 Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
  • 22. 21 LĆ“Ć¹p mƓƵ CĆ“ MaĆÆch maĆ¹u MoĆ¢ mƓƵ moĆ¢ mƓƵ dĆ¶Ć“Ć¹i chaĆ¢n bƬ.. NoĆ¹ chĆ¶Ć¹a caĆ¹c maĆÆch maĆ¹u vaĆø nhƶƵng daĆ¢y thaĆ n kinh lĆ“Ć¹n hĆ“n Ć“Ć» chaĆ¢n bƬ, vaĆø caĆ¹c teĆ” baĆøo mĆ“.Ƶ NoĆ¹ cuƵng coĆ¹ theĆ„ chĆ¶Ć¹a caĆ¹c nang toĆ¹c trong pha phaĆ¹t trieĆ„n CAƁU TRUƙC DA HaĆÆch chaĆ”t nhĆ“Ćøn NhƶƵng haĆÆch chaĆ”t nhĆ“Ćøn laĆø boƤ phaƤn da vaĆø toĆ¹c saĆ»n sinh daĆ u. CAƁU TRUƙC DA 21 CAƁU TRUƙC DA TuyeĆ”n moĆ  hoĆ¢i Trung bƬnh coĆ¹ 2 trieƤu tuyeĆ”n moĆ  hoĆ¢i TuyeĆ”n Eccrine sinh moĆ  hoĆ¢i. MoĆ  hoĆ¢i ƱoĆ¹ng vai troĆø quan troĆÆng trong vieƤc ƱieĆ u hoaĆø nhieƤt ƱoƤ cĆ“ theĆ„ bĆ“Ć»i sƶĆÆ bay hĆ“i nĆ¶Ć“Ć¹c tƶĆø da TuyeĆ”n Apocrine saĆ»n sinh chaĆ”t muĆøi coĆ¹ tĆ­nh duĆÆc CAƁU TRUƙC DA 21 21 Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
  • 23. 21 MoĆ¢i MoĆ¢i laĆø caĆ”u truĆ¹c da ƱaĆ«c bieƤt noĆ„i baƤt Ć“Ć» maĆ«t. ChuĆ¹ng coĆ¹ theĆ„ ƱƶƓĆÆc chia thaĆønh ba vuĆøng khaĆ¹c nhau. LĆ“Ć¹p da Ć“Ć» phĆ­a ngoaĆøi vaĆø lĆ“Ć¹p moĆ¢ moĆ»ng Ć“Ć» beĆ¢n trong. GiƶƵa phaĆ n naĆøy laĆø vuĆøng coĆ¹ maĆøu ƱoĆ» son MoĆ¢i khoĆ¢ng coĆ¹ loĆ¢ng vaĆø nhƶƵng haĆÆch moĆ  hoĆ¢i 3 lĆ“Ć¹p da MOƄT SOƁ CAƁU TRUƙC DA ƑAƋC BIEƄT MoĆ¹ng tay ƑaĆ¢y laĆø di tĆ­ch nhƶƵng moĆ¹ng vuoĆ”t laĆø chaĆ”t sƶĆøng bĆ² eĆ¹p ƱƶƓĆÆc sinh ra tƶĆø lĆ“Ć¹p saĆ¹ng cuĆ»a bieĆ„u bƬ. ChaĆ”t sƶĆøng coĆ¹ theĆ„ huĆ¹t nĆ¶Ć“Ć¹c, ƱaĆ«c bieƤt trong thĆ“Ćøi gian ngaĆ¢m aĆ”m. Trung bƬnh, moĆ¹ng tay lĆ“Ć¹n leĆ¢n khoaĆ»ng bĆ“Ć»i moƤt nƶƻa milimeĆ¹t moƤt tuaĆ n; MoĆ¹ng taĆŖng trƶƓƻng nhanh trong muĆøa heĆø chaƤm hĆ“n trong muĆøa ƱoĆ¢ng MOƄT SOƁ CAƁU TRUƙC DA ƑAƋC BIEƄT 21 DA VAƘ GIƔƙI TƍNH Da ƱaĆøn oĆ¢ng daĆøy hĆ“n da phuĆÆ nƶƵ LĆ“Ć¹p collagen cuĆ»a da ƱaĆøn oĆ¢ng cuƵng nhieĆ u hĆ“n nƶƵ Da ƱaĆøn oĆ¢ng taĆÆo nhieĆ u chaĆ”t nhĆ“Ćøn hĆ“n phuĆÆ nƶƵ SƶĆÆ troĆ¹c vaĆ»y trong nhƶƵng ngƶƓĆøi ƱaĆøn oĆ¢ng chaƤm hĆ“n phuĆÆ nƶƵ. ƑaĆøn oĆ¢ng coĆ¹ Ć­t hĆ“n nhƶƵng haĆÆch moĆ  hoĆ¢i, caĆ» eccrine laĆ£n apocrine. MoĆ  hoĆ¢i phuĆÆ nƶƵ coĆ¹ pH cao hĆ“n ( pH 7) so vĆ“Ć¹i ƱaĆøn oĆ¢ng ( pH 5.61). ChĆ¶Ć¹c naĆŖng BieĆ„u bƬ BaĆ»o veƤ thaĆ¢n theĆ„ khoĆ»i moĆ¢i trƶƓĆøng, NgaĆŖn ngƶĆøa sƶĆÆ maĆ”t nĆ¶Ć“Ć¹c tƶĆø thaĆ¢n theĆ„ BaĆ»o veƤ cĆ“ theĆ„ khoĆ»i sƶĆÆ nhieĆ£m truĆøng. ChĆ¶Ć¹c naĆŖng chaĆ¢n bƬ BaĆ»o veƤ trĆ¶Ć“Ć¹c nhƶƵng va ƱaƤp CaĆ¹c maĆÆch maĆ¹u Ć“Ć» chaĆ¢n bƬ nuoĆ¢i bieĆ„u bƬ BaĆ»o veƤ hƬnh daĆÆng cuĆ»a thaĆ¢n theĆ„, baĆØng caĆ¹ch lieĆ¢n keĆ”t taĆ”t caĆ» nhƶƵng caĆ”u truĆ¹c cuĆ»a da TaĆÆo maĆøu saĆ©c da TaĆÆo caĆ»m giaĆ¹c cho da nhĆ“Ćø caĆ¹c daĆ¢y thaĆ n kinh dĆ¶Ć“Ć¹i da ƑieĆ u chƦnh nhieƤt ƱoƤ cĆ“ theĆ„ ChĆ¶Ć¹c naĆŖng lĆ“Ć¹p mƓƵ GiƶƵ nhieƤt CHƖƙC NAƊNG DA 21 21 Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
  • 24. 21 CAƙC YEƁU TOƁ AƛNH HƖƔƛNG TƔƙI CHƖƙC NAƊNG DA YeĆ”u toĆ” ngoaĆÆi YeĆ”u toĆ” noƤi Aƙnh saĆ¹ng maĆ«t trĆ“Ćøi CaĆ¹c myƵ phaĆ„m Dinh dƶƓƵng TuoĆ„i CaĆ¹c hormon CAƙC YEƁU TOƁ AƛNH HƖƔƛNG TƔƙI CHƖƙC NAƊNG DA TaĆ¹c duĆÆng cuĆ»a caĆ¹c myƵ phaĆ„m HieƤn nay vĆ“Ć¹i sƶĆÆ phaĆ¹t trieĆ„n cuĆ»a khoa hoĆÆc nhieĆ u myƵ phaĆ„m ƱaƵ ƱƶƓĆÆc taĆÆo ra nhaĆØm baĆ»o veƤ da trĆ¶Ć“Ć¹c nhƶƵng taĆ¹c ƱoƤng cuĆ»a ngoaĆÆi caĆ»nh laĆøm chaƤm sƶĆÆ laƵo hoĆ¹a da. MoƤt soĆ” nhoĆ¹m myƵ phaĆ„m chĆ­nh: ChaĆ”t taĆ„y rƶƻa ( caĆ¹c xaĆø phoĆøng, dieƤn hoaĆÆt) GiuĆ¹p loaĆÆi ra khoĆ»i da nhƶƵng chaĆ”t caĆ«n baƵ nhƶƵng teĆ” baĆøo cheĆ”t vaĆø caĆ» vi khuaĆ„n giuĆ¹p da saĆÆch 21 CAƙC YEƁU TOƁ AƛNH HƖƔƛNG TƔƙI CHƖƙC NAƊNG DA ChaĆ”t choĆ”ng oxy hoĆ¹a CoĆ¹ taĆ¹c duĆÆng choĆ”ng laƵo hoĆ¹a da ā€“ thƶƓĆøng duĆøng caĆ¹c vitamin coĆ¹ tĆ­nh khƶƻ nhƶ vitamin C, A, E GoĆ”c tƶĆÆ do ChaĆ”t choĆ”ng oxy hoĆ¹a CAƙC YEƁU TOƁ AƛNH HƖƔƛNG TƔƙI CHƖƙC NAƊNG DA ChaĆ”t laĆøm aĆ„m ( glycerin, caĆ¹c cream nhuƵ tƶƓng, acid hyaluronicā€¦.) ƑaĆ¢y laĆø nhƶƵng chaĆ”t coĆ¹ taĆ¹c duĆÆng giƶƵ nĆ¶Ć“Ć¹c traĆ¹nh maĆ”t nĆ¶Ć“Ć¹c caĆ n thieĆ”t cho baĆ»o veƤ da NĆ¶Ć“Ć¹c NĆ¶Ć“Ć¹c NĆ¶Ć“Ć¹c 21 21 Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
  • 25. 21 ChaĆ”t loƤt da CAƙC YEƁU TOƁ AƛNH HƖƔƛNG TƔƙI CHƖƙC NAƊNG DA AƛNH HƖƔƛNG CUƛA AƙNH NAƉNG MAƋT TRƔƘI LEƂN DA UVC, 100- 290 nm bĆ¶Ć“Ć¹c nhaĆ”t nhieĆ u soĆ¹ng vaĆø naĆŖng ngaĆ©n mang lƶƓĆÆng nhaĆ”t cuĆ»a phoĆ„ UV nguy hieĆ„m nhaĆ”t vĆ“Ć¹i ƱƓĆøi soĆ”ng. UVB ( 290 - 320 nm) LaĆø phaĆ n coĆ¹ haĆÆi nhaĆ”t maĆø chuĆ¹ng ta gaĆ«p UVA ( 320 - 400 nm) KhoaĆ»ng 1000 laĆ n Ć­t laĆøm haĆÆi da hĆ“n UVB. UVA laĆøm thaĆ¢m nhaƤp saĆ¢u hĆ“n vaĆøo da 21 AƛNH HƖƔƛNG CUƛA AƙNH NAƉNG MAƋT TRƔƘI LEƂN DA NeĆ”u dĆ¶Ć“Ć¹i maĆ«t trĆ“Ćøi laĆ¢u bieĆ„u bƬ trĆ“Ć» neĆ¢n daĆøy hĆ“n, maĆ”t sƶĆÆ lƶƓĆÆn soĆ¹ng. LĆ“Ć¹p sƶĆøng giƶƵ nĆ¶Ć“Ć¹c khoĆ¢ng hieƤu quaƵ. ToĆ”c ƱoƤ thay Ć¢ theĆ” chaƤm Ʊi caĆ¹c chĆ¶Ć¹c naĆŖng da giaĆ»m. BieĆ„u bƬ deĆ£ vƓƵ. NhƶƵng sĆ“ĆÆi ƱaĆøn hoĆ i thoaĆ¹i hoĆ¹a. Da trĆ“Ć» thaĆønh khoĆ¢ vaĆø bong ra NhƶƵng mao maĆÆch trong chaĆ¢n bƬ giaĆ»m caĆ¹c maĆÆch maĆ¹u trĆ“Ć» thaĆønh quanh co vaĆø mĆ“Ć» roƤng ra. NeĆ”u phĆ“i naĆ©ng quaĆ¹ nhieĆ u coĆ¹ theĆ„ phaĆ¹t trieĆ„n thaĆønh ung thƶ da. DA VAƘ TUOƅI ... . . TreĆ» em LĆ“Ć¹p mƓƵ, lĆ“Ć¹p collagen moĆ»ng sƶĆÆ lieĆ¢n keĆ”t da vĆ“Ć¹i cĆ“ vaĆø xƶƓng loĆ»ng leĆ»o vƬ theĆ” da treĆ» em yeĆ”u, Tuy nhieĆ¢n tĆ­nh treĆ¢n troĆÆng lƶƓĆÆng cĆ“ theĆ„ da chieĆ”m 13% so vĆ“Ć¹i ngƶƓĆøi lĆ“Ć¹n laĆø 3% LĆ“Ć¹p bieĆ„u bƬ tƶƓng tƶĆÆ ngƶƓƻi lĆ“Ć¹n nhƶng lĆ“Ć¹p sƶĆøng moĆ»ng vƬ theĆ” deĆ£ maĆ”t nĆ¶Ć“Ć¹c TuoĆ„i thanh thieĆ”u nieĆ¢n TuoĆ„i naĆøy da ƱaƵ phaĆ¹t trieĆ„n gaĆ n hoaĆøn chƦnh tuy nhieĆ¢n ƱaĆ«c ƱieĆ„m lĆ“Ć¹n nhaĆ”t laĆø sƶĆÆ thay ƱoĆ„i noĆ¢i tieĆ”t toĆ” daĆ£n ƱeĆ”n da taĆÆo nhieĆ u chaĆ”t nhĆ“Ćøn hĆ“n deĆ£ daĆ£n ƱeĆ”n vieĆ¢m da hay trĆ¶Ć¹ng caĆ¹ 21 21 Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
  • 26. 21 SƖƏ LAƕO HOƙA DA CaĆ¹c bieĆ”n ƱoĆ„i da BieĆ„u bƬ keĆ¹m ƱuĆÆc vaĆø giƶƵ nĆ¶Ć“Ć¹c keĆ¹m Ʊi. Da trĆ“Ć» thaĆønh moĆ»ng hĆ“n vaĆø maĆ”t Ʊi sƶĆÆ Ć±aĆøn hoĆ i. Ranh giĆ“Ć¹i giƶƵa bieĆ„u bƬ vaĆø moĆ¢ lieĆ¢n keĆ”t bĆ² san baĆØng do caĆ¹c nuĆ¹t lĆ¶Ć“Ć¹i nhoĆ» Ʊi, caĆ¹c moĆ¢ lieĆ¢n keĆ”t baĆ©t ƱaĆ u suy yeĆ”u . SoĆ” maĆÆch maĆ¹u chaĆ¢n bƬ baĆ©t ƱaĆ u giaĆ»m Collagen, elastin vaĆø chaĆ”t neĆ n cuƵng giaĆ»m bĆ“Ć¹t soĆ” lƶƓĆÆng, nhƶng caĆ¹c protein Ć“Ć» traĆÆng thaĆ¹i oĆ„n Ć±Ć²nh. SƶĆÆ laƵo hoĆ¹a da Ć“Ć» nam vaĆø nƶƵ Ɣƛ ƱaĆøn oĆ¢ng, da daĆ n daĆ n moĆ»ng vĆ“Ć¹i tuoĆ„i xaĆ”p xƦ 1 % / naĆŖm. beĆ  daĆøy da cuĆ»a Ʊa soĆ” phuĆÆ nƶƵ laĆÆi khoĆ¢ng thay ƱoĆ„i cho ƱeĆ”n khi thĆ“Ćøi kyĆø maƵn kinh, sau ƱoĆ¹ moĆ»ng Ʊi vĆ“Ć¹i tuoĆ„i ngaĆøy caĆøng taĆŖng. Trong caĆ» hai giĆ“Ć¹i tĆ­nh sƶĆÆ giaĆ»m bĆ“Ć¹t collagen vĆ“Ć¹i tuoĆ„i ngaĆøy caĆøng taĆŖng, Ɣƛ phuĆÆ nƶƵ cuoƤc soĆ”ng veĆ  sau giaĆø nhanh hĆ“n nhƶƵng ngƶƓĆøi ƱaĆøn oĆ¢ng cuĆøng tuoĆ„i moƤt phaĆ n bĆ“Ć»i vƬ da cuĆ»a hoĆÆ coĆ¹ moƤt lƶƓĆÆng collagen thaĆ”p hĆ“n. sƶĆÆ khaĆ¹c nhau trong sƶĆÆ saĆ»n xuaĆ”t hormon nam giƶƵa nhƶƵng ngƶƓĆøi ƱaĆøn oĆ¢ng vaĆø phuĆÆ nƶƵ. 21 Hormon vaĆø SƶĆÆ laƵo hoĆ¹a da Ɣƛ phuĆÆ nƶƵ, estrogen va androgen saĆ»n xuaĆ”t tƶĆø buoĆ ng trĆ¶Ć¹ng vaĆø tuyeĆ”n thƶƓĆÆng thaƤn giaĆ»m sau thĆ“Ćøi kyĆø maƵn kinh, keĆ”t quaĆ» giaĆ»m bĆ“Ć¹t sƶĆÆ toĆ„ng hĆ“ĆÆp vaĆø thay theĆ” collagen SƶĆÆ thieĆ”u huĆÆt estrogen ƱaĆ«c bieƤt aĆ»nh hƶƓƻng tĆ“Ć¹i fibroblast chaĆ¢n bƬ vieƤc moĆ»ng Ʊi cuĆ»a da lieĆ¢n quan chuĆ» yeĆ”u tĆ“Ć¹i sƶĆÆ giaĆ»m suĆ¹t trong ĆÆ saĆ»n xuaĆ”t collagen. Fibroblast cuƵng coĆ¹ traĆ¹ch nhieƤm vĆ“Ć¹i sƶĆÆ toĆ„ng hĆ“ĆÆp lĆ“Ć¹p neĆ n chaĆ¢n bƬ, ƱaĆ«c bieƤt glycoprotein vaĆø acid hyaluronic daĆ£n ƱeĆ”n laĆøm giaĆ»m bĆ“Ć¹t sƶĆÆ hyƱrat hoĆ¹a da SƶĆÆ Ć±aĆøn hoĆ i da giaĆ»m bĆ“Ć¹t vĆ“Ć¹i tuoĆ„i, theĆ„ hieƤn Ć“Ć» phuĆÆ nƶƵ nhieĆ u hĆ“n ƱaĆøn oĆ¢ng cuƵng laĆø do giaĆ»m bĆ“Ć¹t collagen. Ɣƛ bieĆ„u bƬ, sƶĆÆ thieĆ”u estrogen laĆøm chaƤm hoaĆÆt ƱoƤng keratinocytes, daĆ£n tĆ“Ć¹i bieĆ„u bƬ moĆ»ng Ʊi . 21 21 Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
  • 27. 21 TRƖƙNG CAƙ TrĆ¶Ć¹ng caĆ¹ laĆø moƤt beƤnh thƶƓĆøng gaĆ«p nhaĆ”t laĆø Ć“Ć» tuoĆ„i daƤy thƬ ƱeĆ”n 30-40 tuoĆ„i, do taĆŖng tieĆ”t tuyeĆ”n baƵ keĆøm theo vieĆ¢m nhieĆ£m Ć“Ć» heƤ thoĆ”ng nang loĆ¢ng tuyeĆ”n baƵ.. Khi tuyeĆ”n baƵ hoaĆÆt ƱoƤng quaĆ¹ maĆÆnh, chaĆ”t baƵ tieĆ”t ra quaĆ¹ nhieĆ u Ć¶Ć¹ ƱoĆÆng laĆÆi Ć“Ć» ƱaĆ u loĆ£ nang loĆ¢ng, keĆ”t hĆ“ĆÆp vĆ“Ć¹i caĆ¹c teĆ” baĆøo sƶĆøng ƱaƵ troĆ¹c ra, taĆÆo thaĆønh nang loĆ¢ng, taĆÆo neĆ¢n moƤt nuĆ¹t nhoĆ» Ć“Ć» ƱaĆ u nang loĆ¢ng, goĆÆi laĆø nhaĆ¢n trĆ¶Ć¹ng caĆ¹. Hydro peroxyd, tretinoin, erythromicin, caĆ¹c thuoĆ”c ƱieĆ u chƦnh quaĆ¹ trƬnh sƶĆøng hoĆ¹a, thuoĆ”c ƱieĆ u trĆ² toaĆøn thaĆ¢n: Doxycyclin, tretinoin vaĆø caĆ¹c trĆ² lieƤu hormon. VIEƂM NANG LOƂNG VieĆ¢m nang loĆ¢ng nhieĆ£m truĆøng laĆø vieĆ¢m Ć“Ć» phaĆ n noĆ¢ng cuĆ»a nang loĆ¢ng. CoĆ¹ theĆ„ chƦ coĆ¹ moƤt vaĆøi nang loĆ¢ng bĆ² vieĆ¢m nhƶng cuƵng coĆ¹ khi nhieĆ u nang loĆ¢ng cuĆøng bĆ² vieĆ¢m. VieĆ¢m nang loĆ¢ng coĆ¹ theĆ„ xaĆ»y ra Ć“Ć» moĆÆi vuĆøng da coĆ¹ loĆ¢ng treĆ¢n cĆ“ theĆ„ BieĆ„u hieƤn laĆø caĆ¹c saĆ„n, muĆÆn muĆ», caĆ¹c veĆ”t chĆ“ĆÆt vaĆø vaĆ„y tieĆ”t Ć“Ć» coĆ„ nang loĆ¢ng. NhieĆ£m truĆøng coĆ¹ theĆ„ lan saĆ¢u hĆ“n toaĆøn boƤ nang loĆ¢ng, ƱoĆ¹ laĆø vieĆ¢m chaĆ¢n toĆ¹c (sycosis). Khi nang loĆ¢ng bĆ² aĆ¹p xe thƬ ƱaƵ laĆø bieĆ”n chĆ¶Ć¹ng thaĆønh nhoĆÆt, naĆ«ng hĆ“n laĆø nhoĆÆt cuĆÆm, hoaĆ«c vieĆ¢m moĆ¢ dĆ¶Ć“Ć¹i da Ƒa soĆ” trƶƓĆøng hĆ“ĆÆp vieĆ¢m nang loĆ¢ng laĆø do tuĆÆ caĆ u. NgoaĆøi ra coĆ¹ theĆ„ do vi khuaĆ„n Gram (-), Pseudomonas, Proteus..., naĆ”m men, naĆ”m sĆ“ĆÆi, nhieĆ£m vi ruĆ¹t herpes, u meĆ m laĆ¢y vaĆø kyĆ¹ sinh vaƤt demodex. 21 NAƙM DA NaĆ¹m da laĆø moƤt hoƤi chĆ¶Ć¹ng phĆ¶Ć¹c taĆÆp. đoĆ¹ laĆø nhƶƵng ƱoĆ”m ƱoĆ» lan toĆ»a daĆ n treĆ¢n maĆ¹, treĆ¢n muƵi. DaĆ n daĆ n veĆ  sau, nhƶƵng maĆÆch maĆ¹u li ti xuaĆ”t hieƤn taĆÆo thaĆønh veĆ”t maĆøu ƱoĆ» keĆ¹m thaĆ„m myƵ treĆ¢n da maĆ«t. NguyeĆ¢n nhaĆ¢n CoĆ¹ raĆ”t nhieĆ u nguyeĆ¢n nhaĆ¢n gaĆ¢y naĆ¹m da, thoĆ¢ng thƶƓĆøng do di truyeĆ n, ƱoĆ¢i khi coĆøn do roĆ”i loaĆÆn noƤi tieĆ”t, kinh nguyeƤt hoaĆ«c caĆ»m xuĆ¹c... cheĆ” ƱoƤ dinh dƶƓƵng khoĆ¢ng hĆ“ĆÆp lyĆ¹, aĆŖn uoĆ”ng thieĆ”u rau quaĆ» tƶƓi, phĆ“i naĆ©ng nhieĆ u; uoĆ”ng thuoĆ”c, boĆ¢i caĆ¹c thuoĆ”c hoaĆ«c myƵ phaĆ„m gaĆ¢y nhaĆÆy caĆ»m aĆ¹nh saĆ¹ng; duĆøng thuoĆ”c loƤt da maĆ«t, trĆ² naĆ¹m khoĆ¢ng ƱuĆ¹ng caĆ¹ch, Ʊi naĆ©ng khoĆ¢ng ƱoƤi muƵ ... CaĆ n Ʊi khaĆ¹m tƬm nguyeĆ¢n nhaĆ¢n ƱeĆ„ ƱieĆ u trĆ² 21 21 Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
  • 28. 21 ALLANTOIN H N O C4H 6N4O3 P.t.l : 158,1 TeĆ¢n khaĆ¹c: Glyoxyldiureid, 5-Ureidohydantoin, 5-Ureidoimidazolidin- 2,4-dion. TeĆ¢n khoa hoĆÆc: 2,5-dioxoimidazolidin-4-yl ure ƑieĆ u cheĆ” N H H N N H OO H N N H O H N O O NH2 H O 30%2 2 CuCl2, 80-90 oC H N N H O NH2 O C C H O H O N H H N H N N H OO+ O C NH2 - 4 H2O + NH2 TĆ­nh chaĆ”t BoƤt keĆ”t tinh traĆ©ng mĆ²n. NhieƤt ƱoƤ noĆ¹ng chaĆ»y:238-240oC Tan nheĆÆ trong nĆ¶Ć“Ć¹c, tan raĆ”t nheĆÆ trong coĆ n, gaĆ n nhƶ khoĆ¢ng tan trong ether vaĆø cloroform ChƦ Ć±Ć²nh FDA (cĆ“ quan quaĆ»n lyĆ¹ thuoĆ”c vaĆø myƵ phaĆ„m hoa kƬ) chaĆ”p nhaƤn sƶƻ duĆÆng allantoin vĆ“Ć¹i noĆ ng ƱoƤ tƶĆø 0,5-2% trong caĆ¹c thuoĆ”c khoĆ¢ng keĆ¢ ƱƓn, nhaĆØm muĆÆc Ʊƭch: BaĆ»o veƤ taĆÆm thĆ“Ćøi veĆ”t thƶƓng nheĆÆ, boĆ»ng, chaĆ¹y naĆ©ng GiuĆ¹p ngaĆŖn caĆ»n vaĆø baĆ»o veƤ taĆÆm thĆ“Ćøi vuĆøng da hay moĆ¢i bĆ² nĆ¶Ć¹t neĆ», phoĆ»ng LaĆøm dĆ²u khoĆ¢ nhaĆ¹m vaĆø laĆøm meĆ n da GiuĆ¹p ngaĆŖn ngƶĆøa vaĆø ƱieĆ u trĆ² veĆ”t phaĆ¹t ban, noĆ„i muĆÆn. TaĆ¹c duĆÆng phuĆÆ Allantoin khoĆ¢ng ƱoƤc, khoĆ¢ng kĆ­ch Ć¶Ć¹ng vaĆø khoĆ¢ng gaĆ¢y maĆ£m caĆ»m. Allantoin ƱƶƓĆÆc sƶƻ duĆÆng hieƤu quaĆ» vaĆø an toaĆøn trong noĆ ng ƱoƤ ƱeĆ  nghĆ² tƶĆø 0,5-2% nhƶ laĆø taĆ¹c nhaĆ¢n baĆ»o veƤ da. 21 CAƙC CHEƁ PHAƅM COƙ ALLANTOIN TREƂN THƒ TRƖƔƘNG Aldioxa 900 mgSachetUlfon Allantoin 1 mgNhoĆ» maĆ©tBinex eyerich Allantoin 30 mgNhoĆ» maĆ©tMinndrop AllantoinGelHiruscar Allantoin 1 gGelContractubex Allantoin 20 mgGelRemos IB Allantoin 0.05%GelAcnes Scar Care HaĆøm lƶƓĆÆng allantoinDaĆÆng duĆøngTeĆ¢n moƤt soĆ” thuoĆ”c choĆ”ng ruĆÆng toĆ¹c KEƕM METHIONIN TĆ­nh chaĆ”t BoƤt mĆ²n maĆøu traĆ©ng, deĆ£ tan trong nĆ¶Ć“Ć¹c (2 g/100 ml nĆ¶Ć“Ć¹c Ć“Ć» 50oC), khoĆ¹ tan trong aceton. pH cuĆ»a dung dĆ²ch 1 % trong khoaĆ»ng 4 ā€“ 5. Trong ƱieĆ u kieƤn bƬnh thƶƓĆøng Ć“Ć» nhieƤt ƱoƤ phoĆøng vaĆø traĆ¹nh aĆ¹nh saĆ¹ng khoĆ¢ng thaĆ”y coĆ¹ sƶĆÆ phaĆ¢n huyĆ». ChaĆ”t bĆ² phaĆ¢n huyĆ» Ć“Ć» 260oC. C5H11NO6S2Zn PTL : 310,68 ƑieĆ u cheĆ” 21 21 Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
  • 29. 21 TaĆ¹c duĆÆng KeƵm laĆø vi chaĆ”t quan troĆÆng cho sĆ¶Ć¹c khoĆ»e cuĆ»a tuoĆ„i daƤy thƬ. KeƵm taĆ¹c ƱoƤng trƶĆÆc tieĆ”p ƱeĆ”n hoaĆÆt ƱoƤng cuĆ»a tuyeĆ”n baƵ nhĆ“Ćøn. ThieĆ”u keƵm, tuyeĆ”n baƵ nhĆ“Ćøn hoaĆÆt ƱoƤng maĆÆnh, da tieĆ”t ra nhieĆ u daĆ u, nhanh choĆ¹ng gaĆ¢y sƶĆøng hoĆ¹a nang loĆ¢ng, laĆøm gia taĆŖng khaĆ» naĆŖng hƬnh thaĆønh nhaĆ¢n muĆÆn. KeƵm cuƵng laĆø chaĆ”t giuĆ¹p cĆ“ theĆ„ coĆ¹ sĆ¶Ć¹c ƱeĆ  khaĆ¹ng toĆ”t, traĆ¹nh ƱƶƓĆÆc tƬnh traĆÆng vieĆ¢m nhieĆ£m da khi bĆ² muĆÆn, muĆÆn seƵ khoĆ¢ng coĆ¹ cĆ“ hoƤi laĆ¢y lan. KeƵm methionin - daĆÆng KeƵm ƱƶƓĆÆc cĆ“ theĆ„ haĆ”p thu moƤt caĆ¹ch deĆ£ daĆøng nhaĆ”t, giuĆ¹p boĆ„ sung kĆ²p thĆ“Ćøi lƶƓĆÆng KeƵm thieĆ”u huĆÆt vien nang meĆ m Acnacare cung cap cho cĆ“ theĆ„ 15mg KeƵm.. ChƦ Ć±Ć²nh TrĆ² muĆÆn ACID HYALURONIC H H OH O O COO- CH2OH H H OHH O OHH OH H H NHCOCH3 n CaĆ”u truĆ¹c cuĆ»a Hyaluronan laĆ n ƱaĆ u tieĆ¢n ƱƶƓĆÆc xaĆ¹c Ć±Ć²nh trong nhƶƵng naĆŖm 1930. Acid hyaluronic laĆø moƤt polymer cuĆ»a disaccharid, goĆ m acid D-glucuronic vaĆø DN acetylglucosamin, lieĆ¢n keĆ”t qua daĆ¢y noĆ”i 1, 4 vaĆø 1,3 glycosid. Acid hyaluronic coĆ¹ theĆ„ coĆ¹ 25.000 disacarid. tƶĆø 5.000 ƱeĆ”n 20.000.000 Dalton. ƑieĆ u cheĆ” GaĆ n ƱaĆ¢y Bacillus subtilis ƱaƵ ƱƶƓĆÆc sƶƻ duĆÆng sinh toĆ„ng hĆ“ĆÆp hyaluronic acid cho naĆŖng suaĆ”t hyaluronan cao. TĆ­nh chaĆ”t (c = 0,25 /nĆ¶Ć“Ć¹c) o 25 D = -74[Ī±] 21 TaĆ¹c duĆÆng CaĆ¹c saĆ»n phaĆ„m sinh hoĆÆc ƱaĆ u tieĆ¢n Hyaluronan, Healon, ƱƶƓĆÆc phaĆ¹t trieĆ„n trong nhƶƵng naĆŖm 1970 vaĆø 1980 bĆ“Ć»i Pharmacia, ƱeĆ„ sƶƻ duĆÆng trong phaĆ£u thuaƤt maĆ©t (gheĆ¹p giaĆ¹c maĆÆc, phaĆ£u thuaƤt ƱuĆÆc thuĆ»y tinh theĆ„, phaĆ£u thuaƤt beƤnh taĆŖng nhaƵn aĆ¹p, vaĆø phaĆ£u thuaƤt ƱeĆ„ sƶƻa chƶƵa bong voƵng maĆÆc). Hyaluronan cuƵng ƱƶƓĆÆc sƶƻ duĆÆng ƱeĆ„ ƱieĆ u trĆ² vieĆ¢m xƶƓng khĆ“Ć¹p cuĆ»a ƱaĆ u goĆ”i , ƱƶƓĆÆc cho laĆø boĆ„ sung ƱoƤ nhĆ“Ć¹t cuĆ»a dĆ²ch khĆ“Ć¹p, do ƱoĆ¹ boĆ¢i trĆ“n khĆ“Ć¹p, ƱeƤm, vaĆø taĆÆo ra moƤt taĆ¹c duĆÆng giaĆ»m Ʊau.. Hyaluronan neĆ¢n ƱƶƓĆÆc coi nhƶ moƤt giaĆ»i phaĆ¹p thay theĆ” cuoĆ”i cuĆøng trĆ¶Ć“Ć¹c khi phaĆ£u thuaƤt. Hyaluronan laĆø moƤt thaĆønh phaĆ n phoĆ„ bieĆ”n trong caĆ¹c saĆ»n phaĆ„m chaĆŖm soĆ¹c da. NaĆŖm 2003, FDA chaĆ”p thuaƤn thuoĆ”c tieĆ¢m Hyaluronan cho ƱieĆ n khuyeĆ”t moĆ¢ meĆ m nhƶ neĆ”p nhaĆŖn treĆ¢n khuoĆ¢n maĆ«t. RESTYLANE laĆø moƤt teĆ¢n thƶƓng maĆÆi chung cho saĆ»n phaĆ„m. Hyaluronan tieĆ¢m taĆÆm mĆ²n neĆ”p nhaĆŖn baĆØng caĆ¹ch theĆ¢m soĆ” lƶƓĆÆng dĆ¶Ć“Ć¹i da, vĆ“Ć¹i caĆ¹c hieƤu Ć¶Ć¹ng thƶƓĆøng keĆ¹o daĆøi trong saĆ¹u thaĆ¹ng ACID KOJIC O O OCOC15H31 C H OCO15 31 O OH HO TeĆ¢n khoa hoĆÆc: 5-hydroxy-2-(hydroxymethyl)-4-pyron C6H6O4 ƑieĆ u cheĆ” NaĆŖm 1989, acid kojic ƱƶƓĆÆc saĆ»n phaĆ„m phuĆÆ trong quaĆ¹ maĆÆch, ƱeĆ„ saĆ»n xuaĆ”t rƶƓĆÆu ƱƶƓĆÆc saĆ»n xuaĆ”t bĆ“Ć»i moƤt soĆ” loaĆøi oryzae. tieĆ”ng NhaƤt goĆÆi laĆø koji . P.t.l: 142,11 phaĆ¹t hieƤn nhƶ laĆø moƤt trƬnh leĆ¢n men cuĆ»a luĆ¹a sake, rƶƓĆÆu gaĆÆo NhaƤt BaĆ»n. naĆ”m, ƱaĆ«c bieƤt laĆø Aspergillus Aspergillus oryzae ƑƶƓĆøng ( Glucose ) Acid kojic DaĆÆng thƶƓĆøng duĆøng laĆø ester dipalmitat 21 21 Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
  • 30. 21 TĆ­nh chaĆ”t KeĆ”t tinh tƶĆø aceton, ethanol + ether hay methanol+ ethyl acetat NhieƤt ƱoƤ chaĆ»y 153-154oC pKa 7,9 ā€“ 8,0 Dį»… tan trong nĘ°į»›c ethanol, aceton; hĘ”i tan trong ether, ethyl acetat, cloroform, pyridin. TaĆÆo phĆ¶Ć¹c vĆ“Ć¹i Fe+ cho maĆøu ƱoĆ» TaĆ¹c duĆÆng Acid kojic laĆø moƤt chaĆ”t Ć¶Ć¹c cheĆ” nheĆÆ sƶĆÆ hƬnh thaĆønh saĆ©c toĆ” trong thƶĆÆc vaƤt vaĆø caĆ¹c moĆ¢ ƱoƤng vaƤt, vaĆø ƱƶƓĆÆc sƶƻ duĆÆng trong thƶĆÆc phaĆ„m vaĆø myƵ phaĆ„m ƱeĆ„ duy trƬ hoaĆ«c thay ƱoĆ„i maĆøu saĆ©c cuĆ»a caĆ¹c chaĆ”t. NoĆ¹ ƱƶƓĆÆc sƶƻ duĆÆng treĆ¢n caĆ¹c loaĆÆi traĆ¹i caĆ¢y nhaĆØm ngaĆŖn chaĆ«n oxy hoĆ¹a, trong haĆ»i saĆ»n ƱeĆ„ baĆ»o toĆ n maĆøu hoĆ ng vaĆø ƱoĆ», vaĆø trong myƵ phaĆ„m laĆøm saĆ¹ng da. Kojic acid cuƵng coĆ¹ tĆ­nh chaĆ”t khaĆ¹ng khuaĆ„n vaĆø khaĆ¹ng naĆ”m CĆ“ cheĆ” taĆ¹c duĆÆng acid kojic Ć¶Ć¹c cheĆ” tyrosinase trong quaĆ¹ trƬnh oxy hoĆ¹a tyrosin thaĆønh dopaquinon nguyeĆ¢n lieƤu ƱaĆ u ƱeĆ„ sinh toĆ„ng hĆ“ĆÆp eumelanin vaĆø pheomelanin nhƶƵng saĆ©c toĆ” da COOH HO COOH O NH2 HO tyrosinase NH2 O HO tyrosinase HOOC NH2 NH2 S COOHO Cystein O NH2 COOH eumelanin ChƦ Ć±Ć²nh LaĆøm saĆ¹ng da, giaĆ»m taĆøn nhang DaĆÆng duĆøng DaĆÆng cream pheomelanin acid kojic 21 CAƙC CHEƁ PHAƅM COƙ ACID KOJIC TREƂN THƒ TRƖƔƘNG Acid kojic 1000 mg Acid kojic 1% TieĆ¢m mƓƵ Japan Kojic acid Acid kojic 3%CreamKojic acid 3.0% Acid kojic 2%CreamWhiterning cream Acid kojic 2.0% Acid kojic 2%CreamKojic vitamin C GelKojivit Acid kojic 4%CreamCape Fear Naturals HaĆøm lƶƓĆÆng allantoinDaĆÆng duĆøngTeĆ¢n Skin care talk 2015 21 21 Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
  • 31. 21 AƛNH HƖƔƛNG CUƛA AƙNH NAƉNG MAƋT TRƔƘI LEƂN DA PhĆ“i naĆ©ng haĆøng ngaĆøy dĆ¶Ć“Ć¹i maĆ«t trĆ“Ćøi - thaƤm chĆ­ lƶƓĆÆng raĆ”t nhoĆ» coĆ¹ theĆ„ daĆ£n tĆ“Ć¹i nhƶƵng aĆ»nh hƶƓƻng laĆ¢u daĆøi. PhaĆ n gaĆ¢y ra Ʊa soĆ” caĆ¹c thieƤt haĆÆi cho da laĆø bĆ¶Ć¹c xaĆÆ UV. BĆ¶Ć¹c xaĆÆ UV ƱƶƓĆÆc chia thaĆønh 3 vuĆøng UVA, UVB vaĆø UVC 200 nm 300 nm 400 nm UVAUVC UVB AƛNH HƖƔƛNG CUƛA AƙNH NAƉNG MAƋT TRƔƘI LEƂN DA UVC, 100- 290 nm bĆ¶Ć“Ć¹c nhaĆ”t nhieĆ u soĆ¹ng vaĆø naĆŖng ngaĆ©n mang lƶƓĆÆng nhaĆ”t cuĆ»a phoĆ„ UV nguy hieĆ„m nhaĆ”t vĆ“Ć¹i ƱƓĆøi soĆ”ng. UVB ( 290 - 320 nm) LaĆø phaĆ n coĆ¹ haĆÆi nhaĆ”t maĆø chuĆ¹ng ta gaĆ«p UVA ( 320 - 400 nm) KhoaĆ»ng 1000 laĆ n Ć­t laĆøm haĆÆi da hĆ“n UVB. UVA laĆøm thaĆ¢m nhaƤp saĆ¢u hĆ“n vaĆøo da 21 AƛNH HƖƔƛNG CUƛA AƙNH NAƉNG MAƋT TRƔƘI LEƂN DA NeĆ”u dĆ¶Ć“Ć¹i maĆ«t trĆ“Ćøi laĆ¢u bieĆ„u bƬ trĆ“Ć» neĆ¢n daĆøy hĆ“n, maĆ”t sƶĆÆ lƶƓĆÆn soĆ¹ng. LĆ“Ć¹p sƶĆøng giƶƵ nĆ¶Ć“Ć¹c khoĆ¢ng hieƤu quaƵ. ToĆ”c ƱoƤ thay Ć¢ theĆ” chaƤm Ʊi caĆ¹c chĆ¶Ć¹c naĆŖng da giaĆ»m. BieĆ„u bƬ deĆ£ vƓƵ. NhƶƵng sĆ“ĆÆi ƱaĆøn hoĆ i thoaĆ¹i hoĆ¹a. Da trĆ“Ć» thaĆønh khoĆ¢ vaĆø bong ra NhƶƵng mao maĆÆch trong chaĆ¢n bƬ giaĆ»m caĆ¹c maĆÆch maĆ¹u trĆ“Ć» thaĆønh quanh co vaĆø mĆ“Ć» roƤng ra. NeĆ”u phĆ“i naĆ©ng quaĆ¹ nhieĆ u coĆ¹ theĆ„ phaĆ¹t trieĆ„n thaĆønh ung thƶ da. CAƙC CHAƁT CHOƁNG NAƉNG CaĆ¹c thuoĆ”c choĆ”ng naĆ©ng chĆ¶Ć¹a caĆ¹c chaĆ”t voĆ¢ cĆ“ coĆ¹ khaĆ» naĆŖng phaĆ»n xaĆÆ tia UV CaĆ¹c chaĆ”t choĆ”ng naĆ©ng hƶƵu cĆ“ laĆø nhƶƵng chaĆ”t maĆø trong phaĆ¢n tƶƻ nhĆ“Ćø theĆ” tai UV bĆ² ngaĆŖn caĆ»n khoĆ¢ng taĆ¹c ƱoƤng leĆ¢n da. ChaĆ”t choĆ”ng naĆ©ng voĆ¢ cĆ“ ChaĆ”t choĆ”ng naĆ©ng hƶƵu cĆ“ 21 21 Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
  • 32. 21 GiaĆ¹ trĆ² SPF SPF (sun protection factor) cuĆ»a moƤt saĆ»n phaĆ„m ƱƶƓĆÆc xaĆ¹c Ć±Ć²nh baĆØng caĆ¹ch Ʊo thĆ“Ćøi gian gaĆ¢y ƱoĆ» da trĆ¶Ć“Ć¹c moƤtĆÆ bĆ¶Ć¹c xa xaĆ¹c Ć±Ć²nhĆÆ. TrĆ¶Ć“Ć¹cĆø ƱoĆ¹ chuĆ¹ng ta coĆ¹ giaĆ¹ trĆ² minimum erythema dose (MED) hay: thĆ“Ćøi gian toĆ”i thieĆ„u gaĆ¢y ƱoĆ» da. ƑeĆ„ xaĆ¹c Ć±Ć²nh SPF cuĆ»a moƤt saĆ»n phaĆ„m choĆ”ng naĆ©ng ngƶƓĆøi ta Ʊo MED treĆ¢n cuĆøng dieƤn tĆ­ch da khi duĆøng cheĆ” phaĆ„m choĆ”ng naĆ©ng vaĆø khoĆ¢ng duĆøng cheĆ” phaĆ„m choĆ”ng naĆ©ng ThĆ­ duĆÆ,: MED vĆ“iĆ¹ chaĆ”t choĆ”ng naĆ©ng MED khoĆ¢ng coĆ¹ chaĆ”t choĆ”ng naĆ©ng SPF cuĆ»a saĆ»n phaĆ„m laĆø 300 s 20 s 300/20 =15 CAƙC CHAƁT CHOƁNG NAƉNG CAƙC CHAƁT CHOƁNG NAƉNG ChuĆ¹ y:Ć¹ trĆ² soĆ” SPF chƦ laĆø tƶƓng ƱoĆ”i vƬ coĆøn tuĆøy thuoƤc vaĆøo thaĆønh phaĆ n cheĆ” phaĆ„m 21 Sƶƻ duĆÆng chaĆ”t choĆ”ng naĆ©ng ChoĆÆn chaĆ”t choĆ”ng naĆ©ng thĆ­ch hĆ“ĆÆp Quan troĆÆng laĆø chuĆ¹ng thƶƓĆøng xuyeĆ¢n phaĆ»i ƱƶƓĆÆc boĆ¢i laĆÆi . VĆ“Ć¹i taĆ”t caĆ» caĆ¹c saĆ»n phaĆ„m choĆ”ng naĆ©ng trĆ¶Ć“Ć¹c khi duĆøng Ć¹ caĆ n ƱoĆÆc nhaƵn, ƱeĆ„ kieĆ„m tra taĆ¹c duĆÆng cuĆ»a saĆ»n phaĆ„m NeĆ¢n sƶƻ duĆÆng thuoĆ”c choĆ”ng naĆ©ng moĆ£i ngaĆøy ā€“ ThaƤm chĆ­ vaĆøo ngaĆøy maĆ¹t hoaĆ«c nhƶƵng ngaĆøy nhieĆ u maĆ¢y. KhoaĆ»ng 70 tĆ“Ć¹i 80 phaĆ n traĆŖm nhƶƵng tia coĆ¹ haĆÆi cuĆ»a maĆ«t trĆ“Ćøi coĆ¹ theĆ„ xuyeĆ¢n qua sƶƓng muĆø vaĆø maĆ¢y. ChoĆÆn thuoĆ”c choĆ”ng naĆ©ng KieĆ„u Da da MaĆøu da PhaĆ»n Ć¶Ć¹ng Da TrĆ² soĆ” SPF 21 21 Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com ChaĆ”t SPF noĆ ng ƱoƤ duĆøng 3-Benzyliden camphor 6 Octyl Salicylat 15 5 Octyl Methoxycinnamat 15 7,5 Avo benzon Oxybenzon 15 6 Padimat O Titan oxyd 20 3 KeƵm oxyd RaĆ”t ƱeĆÆp da khoĆ¢ng phĆ“i thƬ ƍt hay hoaĆ«c khoĆ¢ng raĆ¹m 30 ā€“ 50 I traĆ©ng; maĆ©t xanh, coĆ¹ naĆ©ng deĆ£ bĆ² boĆ»ng da khi taĆøn nhang phĆ“i naĆ©ng II ƑeĆÆp, toĆ¹c naĆ¢u ƱoĆ» vaĆøng hoe, raĆ¹m da nheĆÆ vaĆø loƤt da nheĆÆ 30-50 , da khoĆ¢ng phĆ“i thƬ traĆ©ng deĆ£ bĆ² boĆ»ng khi phĆ“i naĆ©ng 15- 20 III trung bƬnh ā€“ nhoĆ¹m ngƶƓĆøi raĆ¹m da trung bƬnh CaĆ¹p ca dĆ“ boĆ»ng da vƶĆøa phaĆ»i IV MaĆøu da trung bƬnh khoĆ¢ng, LaĆøm raĆ¹m da deĆ£ daĆøng vaĆø 6 ā€“ 15 phĆ“i thƬ traĆ©ng hay naĆ¢u chaĆ¹y toĆ”i thieĆ„u saĆ¹ng, maĆ©t, toĆ¹c Ʊen. V Da Ʊen , khoĆ¢ng phĆ“i thƬ naĆ¢u. raĆ¹m da deĆ£ daĆøng vaĆø ƱaĆ¹ng 2 ā€“ 10 keĆ„; hieĆ”m khi boĆ»ng VI Da raĆ”t toĆ”i, khoĆ¢ng phĆ“i thƬ Ʊen. TrĆ“Ć» thaĆønh Ʊen saĆ£m vaĆø khoĆ¢ng bao giĆ“Ćø boĆ»ng da 2 - 10
  • 33. 21 ƑieĆ u cheĆ” Ƒi tƶĆø quaĆ«ng rutile ilmenite (FeTiO3) hay perovskite (CaTiO3). CoĆ¹ theĆ„ ƱieĆ u cheĆ” trƶĆÆc tieĆ”p tƶĆø phaĆ»n Ć¶Ć¹ng giƶƵa titan hay muoĆ”i titan vaĆø oxy. Ti + O2 Trong coĆ¢ng nghieƤp thƶƓĆøng Ʊi tƶĆø quaĆ«ng ilmenite hay rutile TĆ­nh chaĆ”t BoƤt traĆ©ng hoaĆ«c gaĆ n nhƶ traĆ©ng, thƶĆÆc teĆ” khoĆ¢ng tan trong nĆ¶Ć“Ć¹c. KhoĆ¢ng tan trong acid voĆ¢ cĆ“ loaƵng nhƶng tan chaƤm trong acid sulfuric ƱaĆ«c noĆ¹ng. TiO2 TITAN DIOXYD KieĆ„m nghieƤm Ć‘Ć²nh tĆ­nh TiO2 + 2H2SO 4 = Ti ( SO4)2 + 2H2O Ƒun noĆ¹ng, coĆ¹ maĆøu vaĆøng nhaĆÆt vaĆø maĆ”t maĆøu khi laĆøm laĆÆnh Ti ( SO4)2 + 2H2O2 + H2 SO4 = Ti(SO4)3 + H2O maĆøu ƱoĆ» cam Ti ( SO4)2 + 2H2 = KhoĆ¢ng maĆøu TiSO4 + H2 SO4 maĆøu tĆ­m xanh Ć‘Ć²nh lƶƓĆÆng Ti OX -2e Ti 6 + 2Ce(SO4)2.2 ( NH4)SO4 Ce 2(SO 4)3 2 Ce 3+ + ( NH4 ) SO4 + H2SO4 2 Eq = M/22Ce 4+ + 2e 4+ 21 TaĆ¹c duĆÆng choĆ”ng naĆ©ng Titan dioxyd laĆø moƤt chaĆ”t raĆ”t phoĆ„ bieĆ”n ƱƶƓĆÆc sƶƻ duĆÆng trong haĆ u heĆ”t caĆ¹c coĆ¢ng thĆ¶Ć¹c thuoĆ”c choĆ”ng naĆ©ng. CĆ“ cheĆ” taĆ¹c duĆÆng phaĆ»n xaĆÆ UV Ɩu ƱieĆ„m cuĆ»a titan dioxyd laĆø khoĆ¢ng thaĆ”m qua da vaĆø khoĆ¢ng gaĆ¢y ƱoƤc da NhƶƓĆÆc ƱieĆ„m chĆ­nh laĆø ƱeĆ„ laĆÆi nhƶƵng veĆ”t traĆ©ng treĆ¢n da DaĆÆng duĆøng Ceam hoĆ£n dĆ²ch AVOBENZON Parsol 1789 OO CH3O C CH2 C C CH3 1-[4-(1,1-Dimethylethyl)phenyl]-3-(4-methoxyphenyl)-1,3- propanedion; butyl methoxydibenzoylmethane; 4-tert-butyl-4- methoxydibenzoylmethan CH3 CH3 C20H22O3 p.t.l. 310,39 CH3 NaNH2 C CH3 CH3 Ter-butyl benzoat methyl ƑieĆ u cheĆ” CH O3 C CH3 + CH3OCO O O C CH2 C C CH3CH3O CH3 Avobenzon CH3O Acetyl anisol 21 21 Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com
  • 34. 21 TĆ­nh chaĆ”t keĆ”t tinh tƶĆø methanol NhieƤt ƱoƤ noĆ¹ng chaĆ»y : 83.5 TaĆ¹c duĆÆng choĆ”ng naĆ©ng Avobenzon la moƤt trong 3 chaĆ”t ƱƶƓĆÆc FDA cho pheĆ¹p sƶƻ duĆÆng trong caĆ¹c myƵ phaĆ„m choĆ”ng naĆ©ng NoĆ¹ coĆø ƱƶƓĆÆc sƶƻ duĆÆng roƤng raƵi Ć“Ć» CanaƱa, UĆ¹c, vaĆø ChaĆ¢u AĆ¢u CĆ“ cheĆ” taĆ¹c duĆÆng: HaĆ”p thu UVB vaĆø UVA do trong phaĆ¢n tƶƻ coĆ¹ nhieĆ u noĆ”i ƱoĆ¢i ƱaĆ«c bieƤt laĆø 2 nhoĆ¹m C=O. MoƤt ƶu ƱieĆ„m cuĆ»a Avobenzon laĆø khaĆ¹ beĆ n vƶƵng Sau 72 giĆ“Ćø phĆ“i dĆ¶Ć“Ć¹i maĆ«t trĆ“Ćøi haĆøm lƶƓĆÆng chƦ giaĆ»m 25 % TaĆ¹c duĆÆng phuĆÆ : CoĆ¹ theĆ„ gaĆ¢y kĆ­ch Ć¶Ć¹ng da DaĆÆng duĆøng Cream XIN CAƛM ƔN SƖƏ CHUƙ Yƙ 21 Printed with FinePrint trial version - purchase at www.fineprint.com