More Related Content
Similar to ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่องการจำแนกสาร ชุดที่ 1 การแยกสารด้วยวิธีการกรอง
Similar to ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่องการจำแนกสาร ชุดที่ 1 การแยกสารด้วยวิธีการกรอง (20)
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่องการจำแนกสาร ชุดที่ 1 การแยกสารด้วยวิธีการกรอง
- 2. 1
ชุดกิจกรรมเรื่องรู้จักสารรู้จักการเปลี่ยนแปลง เป็นชุดกิจกรรมที่จัดทาขึ้น
ตามวัฏจักรการเรียนรู้แบบ 5Es ประกอบด้วยชุดกิจกรรมย่อยรวม 7 เล่ม
กิจกรรมเล่มนี้เป็นกิจกรรมเล่มที่ 1 เรื่องการแยกสารด้วยวิธีการกรอง ภายในเล่ม
ประกอบด้วย
1. แนวคิดของเรื่อง
2. มาตรฐานการเรียนรู้
3. จุดประสงค์การเรียนรู้
4. แบบทดสอบก่อนเรียน แบบถูกผิด จานวน 15 ข้อ
5. กิจกรรมตามวัฏจักรการเรียนรู้แบบ 5Es
6. แบบทดสอบหลังเรียน แบบถูกผิด จานวน 15 ข้อ
ชุดกิจกรรมนี้ ใช้เวลาทั้งสิ้น 90 นาที โดยนักเรียนควรปฏิบัติตามขั้นตอนต่าง ๆ
ทุกขั้นตอนตามลาดับ ดังนี้
1. ศึกษาส่วนประกอบของชุดกิจกรรมอย่างละเอียด (5 นาที)
2. ทาแบบทดสอบก่อนเรียน (10 นาที)
3. ปฏิบัติกิจกรรม (35 นาที)
4. อภิปรายและร่วมกันสรุปความรู้ที่ได้จากการทากิจกรรม (10 นาที)
5. ศึกษาความรู้เพิ่มเติมในขั้นขยายความรู้ (5 นาที)
6. ประเมินผลการปฏิบัติกิจกรรม (10 นาที)
7. ทาแบบทดสอบหลังเรียน (10 นาที)
8. ฟังครูเฉลยแบบทดสอบ (5 นาที)
คาชี้แจงสาหรับนักเรียน
- 3. 2
การกรอง เป็นการแยกสารผสมที่มีสถานะเป็นของแข็ง
ที่ไม่ละลายในของเหลวหนึ่ง ๆ ออกจากของเหลวนั้น ๆ
โดยใช้วัสดุกรองซึ่งมีรูพรุนขนาดเล็กกว่าอนุภาคที่เป็น
ของแข็ง ทาให้อนุภาคของของแข็งไม่สามารถผ่านวัสดุ
กรองได้ ส่วนอนุภาคของของเหลวซึ่งมีขนาดเล็กกว่า
รูพรุนของวัสดุกรองจะผ่านวัสดุกรองได้
แนวคิด
หากอนุภาคของของแข็งเล็กกว่ารูพรุนของวัสดุกรอง
จะสามารถผ่านวัสดุกรองได้ เช่นเดียวกับอนุภาคของ
ของเหลว
- 4. 3
สาระที่ 3 สารและสมบัติของสาร
มาตรฐาน ว 3.1 เข้าใจสมบัติของสาร ความสัมพันธ์ระหว่าง
สมบัติของสารกับโครงสร้างและแรงยึดเหนี่ยวระหว่างอนุภาค
มีกระบวนการสืบเสาะหาความรู้และจิตวิทยาศาสตร์ สื่อสารสิ่งที่
เรียนรู้ นาความรู้ไปใช้ประโยชน์
ว 3.1 ม.2/3 ทดลองและอธิบายหลักการแยกสารด้วยวิธีการกรอง
การตกผลึก การสกัด การกลั่น และโครมาโทกราฟี และนาความรู้
ไปใช้ประโยชน์
มาตรฐานการเรียนรู้
- 6. 5
คาสั่ง ให้นักเรียนเติมเครื่องหมาย หน้าข้อความที่ถูกต้อง และเติมเครื่องหมาย
หน้าข้อความที่ผิด
…..…... 1. “การกรอง” เป็นการแยกสารเนื้อผสมที่ละลายน้าได้
…..…... 2. ถ้ามีฝุ่นผงอยู่ในน้าเชื่อม เราควรแยกฝุ่นผงออกด้วยวิธีการกรอง
…..…... 3. วัสดุที่นามาใช้กรองต้องมีรูพรุนใหญ่กว่าอนุภาคของของแข็งที่อยู่ในของเหลว
…..…... 4. ของแข็งที่มีอนุภาคใหญ่กว่ารุพรุนของวัสดุกรองจะค้างอยู่บนวัสดุกรอง
…..…... 5. การกรองจะมีประสิทธิภาพดีหรือไม่นั้นขึ้นอยู่กับการเลือกอุปกรณ์หรือ
วัสดุกรองให้เหมาะสม
…..…... 6. เมื่อสารละลายเกิดการตกผลึก เราสามารถแยกผลึกของสารออกจาก
สารละลายได้โดยการกรอง
…..…... 7. ผ้าขาวบาง ทราย ถ่าน สาลี สามารถนามาใช้เป็นวัสดุกรองได้
…..…... 8. ชนิดและสถานะของตัวทาละลายไม่เกี่ยวข้องกับการกรอง
…..…... 9. ของแข็งที่มีขนาดเล็กกว่า 10-4
cm ไม่สามารถผ่านกระดาษกรองได้
…..…...10. ของแข็งที่มีขนาดเล็กกว่า 10-7
cm ใช้กระดาษเซลโลเฟนกรองไม่ได้
(มีต่อด้านหลังอีกนะคะ)
แบบทดสอบก่อนเรียน
(10 นาที)
- 10. 9
ที่มา : http://www. http://oknation.nationtv.tv/blog/jarinasa/
2012/12/11/entry-1
- นักเรียนคิดว่าภาพนี้เกี่ยวข้องกับสิ่งใด
ที่มา : http://www.oknation.net/blog/civil/2009/09/12/entry-3
- นักเรียนคิดว่าภาพนี้เกี่ยวข้องกับสิ่งใด
- 11. 10
ขั้นสารวจและค้นหา
(30 นาที)
การกรอง เป็นวิธีการแยกสารที่เป็นของแข็งออกจาก
ของเหลว หรือใช้แยกสารแขวนลอยออกจากน้า โดยใช้วัสดุ
กรองซึ่งมีรูพรุนขนาดเล็ก ทาให้อนุภาคของของแข็งที่มี
ขนาดใหญ่กว่ารูพรุนนั้นไม่สามารถผ่านวัสดุกรองได้ ส่วน
อนุภาคของของเหลวหรือน้าจะผ่านรูพรุนของวัสดุกรองได้
ในชีวิตประจาวันเราจะคุ้นเคยกับการกรองในรูปของการใช้
ผ้าขาวบางหรือกระชอนในการคั้นน้ากะทิจากมะพร้าว
แผ่นกรองอากาศในเครื่องปรับอากาศ อุปกรณ์กรอง
น้าสะอาดในเครื่องกรองน้า เป็นต้น
- 12. 11
คาสั่ง ให้นักเรียนออกแบบการแยกอนุภาคของของแข็งออกจากน้าโคลนและ
และน้าผสมสี ด้วยการกรองโดยใช้วัสดุอุปกรณ์ที่กาหนดให้ดังกิจกรรมเรื่องการกรอง และ
บันทึกข้อมูลต่าง ๆ ลงในแบบบันทึกกิจกรรม
การกรอง
1. ปัญหา ...................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
2. สมมติฐาน ............................................................................................................................
......................................................................................................................................................
3. ตัวแปร
3.1 ตัวแปรต้น : ....................................................................................................................
3.2 ตัวแปรตาม : ..................................................................................................................
3.3 ตัวแปรควบคุม : ............................................................................................................
เราไปทากิจกรรม เรื่องการแยกสารด้วยวิธี
การกรอง กันดีกว่าครับ
- 13. 12
4. อุปกรณ์การทดลอง
1. น้าโคลน
2. น้าผสมสี
3. กระดาษกรอง
4. กรวยกรอง
5. แท่งแก้วคนสาร
6. บีกเกอร์
7. ขวดรูปกรวย
5. วิธีทดลอง
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
- 16. 15
เก่งมากครับเพื่อน ๆ ต่อไปเรามาทาความรู้จักกับ
กระดาษกรองและกระดาษเซลโลเฟน ซึ่งเป็นวัสดุ
กรองที่เรามักใช้กันในห้องปฏิบัติการนะครับ
กระดาษกรอง มีรูพรุนขนาด 10-4
cm จึงใช้กรอง
สารแขวนลอย ซึ่งมีขนาดอนุภาคของของแข็ง
ในของเหลวที่ใหญ่กว่า 10-4
cm
กระดาษเซลโลเฟน มีรูพรุนขนาด 10-7
cm จึงใช้
กรองสารที่มีขนาดอนุภาคของของแข็งในของเหลว
ที่ใหญ่กว่า 10-7
cm ได้ สารดังกล่าวได้แก่ สาร
แขวนลอย และคอลลอยด์ ซึ่งมีขนาดอนุภาค
ของแข็งอยู่ระหว่าง 10-7
- 10-4
cm
ถ้าเป็นสาระละลาย จะมีขนาดอนุภาคของของแข็ง
ในของเหลวที่เล็กกว่า 10-7
cm จึงไม่สามารถแยก
ของแข็งออกจากของเหลวได้ด้วยวิธีการกรองครับ
- 18. 17
ถ้าเราต้องการแยกเศษฝุ่นผงเล็ก ๆ ออกจากน้าเชื่อม เราสามารถใช้อะไร
เป็นวัสดุกรองได้บ้าง ?
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
เราสามารถนาวิธีแยกสารด้วยการกรองมาใช้ประโยชน์อย่างไรได้บ้าง ?
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
ถ้าเราต้องการแยกเกลือที่ละลายอยู่ในน้าเกลือออกมา โดยวิธีการกรอง
เราสามารถใช้อะไรเป็นวัสดุกรองได้บ้าง ?
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
- 19. 18
เพื่อน ๆ คงพอจะสรุปได้แล้วนะครับว่า สารที่เราจะ
นามาแยกด้วยการกรองนั้นต้องเป็นสารผสมระหว่าง
ของแข็งกับของเหลว โดยที่อนุภาคของของแข็งต้องมี
ขนาดใหญ่กว่ารูพรุนของวัสดุกรอง ดังนั้นจึงต้องเลือก
วัสดุกรองให้เหมาะสม จึงจะสามารถแยกสารได้
อย่างมีประสิทธิภาพ
สาหรับการกรองสารในห้องปฏิบัติการนั้น
เรามักใช้วัสดุกรอง เช่น
- กระดาษกรอง ใช้กรองสารแขวนลอย ซึ่งมี
ขนาดอนุภาคของของแข็งใหญ่กว่า 10-4
cm
- กระดาษเซลโลเฟน ใช้กรองสารที่มีขนาด
อนุภาคของของแข็งใหญ่กว่า 10-7
cm
- 21. 20
การกรองน้าตามที่พักอาศัยนั้นส่วนใหญ่จะมีคาร์บอน เป็น
ส่วนประกอบอยู่ด้วยเสมอเพื่อกรองหรือดูดซับกลิ่น สี หรือคลอรีน
ซึ่งเป็นตัวการทาให้เกิดกลิ่นในน้าประปา ทั้งนี้เมื่อน้าผ่านการกรอง
ด้วยคาร์บอนกลิ่นของคลอรีนหรือกลิ่นต่าง ๆ ที่อยู่ในน้าก็จะ
หมดไป ทาให้เราอาจจะคิดว่า น้านั้นสะอาด แต่ความจริงแล้ว
น้านั้นยังไม่ได้สะอาดอย่างแท้จริง เพราะการกรองไม่สามารถกรอง
เชื้อโรคต่าง ๆ ได้
การกรองน้าทุกรูปแบบต้องได้รับการดูแลในเรื่อง
การเปลี่ยนหรือการล้างสารกรองหรือไส้กรองเมื่อ
ถึงเวลาที่กาหนด ไม่เช่นนั้นประสิทธิภาพในการกรอง
จะลดลง หรือไม่สามารถกรองสิ่งใดได้เลย ดังนั้น เราจึง
ควรดูแลทาความสะอาดหรือเปลี่ยนไส้กรอง
อย่างสม่าเสมอเพื่อให้คงประสิทธิภาพในการกรองไว้
- 25. 24
บันทึกการเรียนรู้ เรื่อง.............................................................
ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2559 วันที่..........เดือน.................................พ.ศ.................
รายวิชา ว22101 วิทยาศาสตร์ 3 ครูผู้สอน นางชลธิกาญจน์ จินาจันทร์
1. ในการจัดการเรียนรู้เรื่องนี้ นักเรียนได้ทากิจกรรมอะไรบ้าง
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
2. จากข้อ 1 กิจกรรมที่นักเรียนประทับใจมีอะไรบ้าง เพราะเหตุใด
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
3. นักเรียนได้เรียนรู้ และเกิดความคิด/แนวคิดใหม่อะไรบ้าง และความคิด/แนวคิดนั้น
เชื่อมโยงกับความรู้เดิมอะไรบ้าง อย่างไร
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
ขั้นประเมิน
(10 นาที)
- 26. 25
4. นักเรียนจะนาประสบการณ์ ความคิด และสิ่งที่ได้จากการเรียนรู้ในครั้งนี้ไปใช้
ประโยชน์อย่างไร เมื่อใด เพื่ออะไร
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
5. ข้อสงสัยที่เกิดจากการเรียนรู้ในเรื่องนี้/สิ่งที่ต้องการหาคาตอบต่อไป
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
(ลงชื่อ)...........................................................นักเรียน
- 27. 26
คาสั่ง ให้นักเรียนเติมเครื่องหมาย หน้าข้อความที่ถูกต้อง และเติมเครื่องหมาย
หน้าข้อความที่ผิด
……….. 1. “การกรอง” เป็นการแยกสารเนื้อผสมที่ละลายน้าได้
……….. 2. วัสดุที่นามาใช้กรองต้องมีรูพรุนใหญ่กว่าอนุภาคของของแข็งที่อยู่ในของเหลว
……….. 3. การกรองจะมีประสิทธิภาพดีหรือไม่นั้นขึ้นอยู่กับการเลือกอุปกรณ์หรือ
วัสดุกรองให้เหมาะสม
……….. 4. ผ้าขาวบาง ทราย ถ่าน สาลี สามารถนามาใช้เป็นวัสดุกรองได้
……….. 5. ของแข็งที่มีขนาดเล็กกว่า 10-4
cm ไม่สามารถผ่านกระดาษกรองได้
……….. 6. เราไม่สามารถกรองของแข็งออกจากสารละลายที่เป็นของเหลวโดยใช้
กระดาษเซลโลเฟน
……….. 7. กระดาษกรองมีรูพรุนเล็กกว่ากระดาษเซลโลเฟน จึงสามารถแยกตัวละลาย
ที่เป็นของเหลวออกจากสารละลายที่เป็นของเหลวได้
……….. 8. ถ้ามีฝุ่นผงอยู่ในน้าเชื่อม เราควรแยกฝุ่นผงออกด้วยวิธีการกรอง
……….. 9. ของแข็งที่มีอนุภาคใหญ่กว่ารุพรุนของวัสดุกรองจะค้างอยู่บนวัสดุกรอง
………..10. เมื่อสารละลายเกิดการตกผลึก เราสามารถแยกผลึกของสารออกจาก
สารละลายได้โดยการกรอง
(มีต่อด้านหลังอีกนะคะ)
แบบทดสอบหลังเรียน
(10 นาที)
- 29. 28
บรรณานุกรม
กระทรวงศึกษาธิการ (2551) หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 กรุงเทพฯ
โรงพิมพ์องค์การรับส่งสินค้าและพัสดุภัณฑ์
กิ่งฟ้า สินธุวงษ์ (2550) "พื้นฐานทางจิตวิทยาของการเรียนการสอน" ใน ประมวลชุดวิชา
สารัตถะและวิทยวิธีทางวิชาวิทยาศาสตร์ หน่วยที่ 6 หน้า 15-21 นนทบุรี
บัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช สาขาวิชาศึกษาศาสตร์
นันทยา ศรีขาว (2552) เจาะลึกตารางธาตุ กรุงเทพฯ สานักพิมพ์แพนสยาม จากัด
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (2553) วิทยาศาสตร์ 3 กรุงเทพฯ
โรงพิมพ์ สกสค. ลาดพร้าว
แหล่งอ้างอิงออนไลน์
ครึ่งชีวิตของธาตุกัมมันตรังสี ออนไลน์ เข้าถึงได้จาก : http://www.scimath.org
(วันที่ค้นข้อมูล 20 เมษายน 2558)
ธาตุกัมมันตรังสี ออนไลน์ เข้าถึงได้จาก : http://www.vcharkarn.com
(วันที่ค้นข้อมูล 20 เมษายน 2558)
ภาพการกรองกะทิ ออนไลน์ เข้าถึงได้จาก :
http://www.oknation.net/blog/saleman/2009/05/17/entry-1
(วันที่ค้นข้อมูล 16 เมษายน 2558)
ภาพการกรองกาแฟ ออนไลน์ เข้าถึงได้จาก : http://www.thaicoffeelove.com
(วันที่ค้นข้อมูล 16 เมษายน 2558)
ภาพการกรองเนื้อตาล ออนไลน์ เข้าถึงได้จาก : จัดหางานจังหวัดสระแก้ว,
http://115.31.137.49/sakaeo (วันที่ค้นข้อมูล 16 เมษายน 2558)
ภาพการกรองน้า ออนไลน์ เข้าถึงได้จาก : http://www.oknation.net/blog/civil/
2009/09/12/entry-3 (วันที่ค้นข้อมูล 16 เมษายน 2558)
ระบบการกรองน้าโดยทั่วไป ออนไลน์ เข้าถึงได้จาก : http://www.waternetplc.com/th/
(วันที่ค้นข้อมูล 18 เมษายน 2558)