Engelliler İçin Vergisel Avantajlar BUMDER

Bursa - 2018
BUMDER
Bursa Maliyeciler Derneği

■ Engellilerin hayat standartlarının iyileştirilmesi ve geliştirilmesi anayasal
güvence altına alınarak, Anayasamızın 61 inci maddesi ile Devletin,
engellilerin korunmalarını ve toplum hayatına intibaklarını sağlayıcı
tedbirleri alacağı ve bu amaçlarla gerekli teşkilat ve tesisleri kuracağı
veya kurulmasını sağlayacağı hüküm altına alınmıştır.
■ Bu kapsamda, engelli vatandaşların içinde bulunduğu zor koşulların
giderilmesine katkıda bulunmak, ekonomik yönden desteklenerek sosyal
ve ekonomik hayata katılımlarını kolaylaştırılmak ve engelliler ile engelli
olmayanlar arasındaki rekabet eşitsizliğini gidermek amacıyla vergi
mevzuatında çeşitli düzenlemeler yapılmıştır.
Bursa - 2018

A. Gelir Vergisi İndirimi
B. Özel Tüketim Vergisi İstisnası
C. Motorlu Taşıtlar Vergisi İstisnası
D. Katma Değer Vergisi İstisnası
E. Emlak Vergisi İstisnası
F. Gümrük Vergisi İstisnası
Engelli Vatandaşlar için Vergisel Düzenlemeler
Bursa - 2018

A. Gelir Vergisi Engelli Vergi İndirimi
 Engellilik indirimi, çalışma gücü kaybı olanların ücret ve/veya kazançlarına,
girecekleri derecelere göre belirlenen miktarda indirimin uygulanmasıdır.
RAPOR;
 Yetkili hastanelerce düzenlenen ve Merkez Sağlık Kurulunca değerlendirilerek
çalışma gücünün asgari %40’ını kaybetmiş olduğu karara bağlanan engelli sağlık
kurulu raporları, vergi indirimi uygulamasında dikkate alınmaktadır.
 Engellilerin başvuruları sırasında 2007 yılı ve sonraki tarihlerde ilgili yönetmeliğe
uygun olarak düzenlenmiş raporlarının mevcut olduğunu beyan edenlerin bu
raporları da Merkez Sağlık Kurulunca değerlendirilmek üzere kabul edilmektedir.
 İşe girmek, engelli kimlik kartı almak, sosyal yardımlardan faydalanmak gibi
değişik amaçlarla alınan ve Merkez Sağlık Kurulunca değerlendirilmemiş engelli
sağlık kurulu raporlarına istinaden engellilik indiriminden yararlanılması mümkün
değildir.
Bursa - 2018

Engellilik İndiriminden Hangi Tarihlerden İtibaren Yararlanılır?
 Vergi dairesi başkanlıkları veya defterdarlıklarca yetkili hastaneye sevk edilmeleri sonucu
alınan raporların Merkez Sağlık Kurulunca değerlendirilmesi sonucu engellilik indiriminden
yararlandırılması gerektiği kararlaştırılanlar, rapor tarihinden itibaren engellilik
indiriminden yararlandırılmaktadırlar.
 Evvelce almış oldukları mevcut raporları ile başvuruda bulunanlar da, raporlarının Merkez
Sağlık Kurulunca değerlendirilmesi sonucu engellilik indiriminden yararlandırılması
gerektiği kararlaştırılanların başvuru tarihinden itibaren engellilik indiriminden
yararlandırılmaları cihetine gidilmektedir.
Uygulamada;
• İhtilaf aşamasında yargı organları vasıtasıyla rapor alan engelliler yönünden son rapor
tarihi,
• Hakem hastane tayin edilmesi üzerine bu hastanelerden rapor alan engelliler
yönünden rapor tarihi, esas alınmaktadır.
 İdari birimlerde yürütülen işlemler nedeniyle veya Merkez Sağlık Kurulundaki karar aşamasında
meydana gelebilecek gecikmelerden engelliler olumsuz etkilenmemektedir. Bu amaçla, her başvuru
kendi durumuna göre ilgili mevzuat uyarınca ayrı ayrı değerlendirilmektedir.
Bursa - 2018

■ Gelir Vergisi Kanununda düzenlenen ‘’engellilik indirimi’’ uygulaması ile;
- Engelli ücretli,
- Bakmakla yükümlü olduğu engelli kişi bulunan ücretli,
- Engelli serbest meslek erbabı,
- Bakmakla yükümlü olduğu engelli kişi bulunan serbest meslek erbabı,
- Basit usulde vergilendirilen engelliler,
gelir vergisi matrahlarının hesaplanmasında engellilik indiriminden
yararlanabilmektedir.
Bursa - 2018

Bakmakla Yükümlü Olduğu Kişi ?
• 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 3 üncü maddesinin
10 numaralı fıkrasına göre, bakmakla yükümlü olduğu kişi:
 “5 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendi ile 60 ıncı maddenin birinci fıkrasının
(c) bendinin (1), (2) ve (7) numaralı alt bentleri ile yedinci ve sekizinci fıkralarının
dışında kalan genel sağlık sigortalısının, sigortalı sayılmayan veya isteğe bağlı
sigortalı olmayan, kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olan;
a) Eşini,
b) b) 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim veya 05/06/1986 tarihli ve 3308 sayılı
Mesleki Eğitim Kanununda belirtilen aday çıraklık ve çıraklık eğitimi ile
işletmelerde mesleki eğitim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim
görmesi halinde 25 yaşını doldurmamış ve evli olmayan çocukları ile yaşına
bakılmaksızın bu Kanuna göre malul olduğu tespit edilen evli olmayan
çocuklarını,
c) Geçiminin genel sağlık sigortalısı tarafından sağlandığı Kurumca belirlenen
kriterlere göre tespit edilen ana ve babasını”
ifade etmektedir.
Bursa - 2018

Engellilik İndirimi İçin İstenen Belgeler
Engelli Hizmet Erbabı
Bakmakla Yükümlü Engelli
Bulunan
Hizmet Erbabı
Engelli Serbest Meslek
Erbabı
Bakmakla Yükümlü Engelli
Bulunan Serbest Meslek
Erbabı
Engelli Basit Usulde
Vergilendirilen Mükellef
Müracaat formu Müracaat formu Müracaat formu Müracaat formu Müracaat formu
Çalıştığı işyerinden alınacak
çalıştığına dair işveren
tarafından imzalanıp
kaşelenmiş yazı
Çalıştığı işyerinden alınacak
çalıştığına dair işveren
tarafından imzalanıp kaşelenmiş
yazı
Vergi kimlik numarasını
gösteren belge (Vergi
levhasının fotokopisi)
gösteren belge (Vergi levhasının
fotokopisi)
gösteren belge (Vergi
levhasının fotokopisi)
T.C. Kimlik Numarasını içerir
nüfus cüzdanı fotokopisi
Bakmakla yükümlü kişinin ve
engelli kişinin T.C. Kimlik
Numarasını içerir nüfus cüzdanı
fotokopisi
Bakmakla yükümlü kişinin ve
engelli kişilerin T.C. Kimlik
Numarasını içerir nüfus cüzdanı
fotokopisi
İlgili yönetmeliğe uygun Sağlık
Kurulu Raporu olanlar için
rapor aslı veya noter tasdikli
örneği ya da raporu
düzenlemiş olan hastanece
tasdikli örneği
Bakmakla yükümlü olduğuna
dair belge
İlgili yönetmeliğe uygun
Sağlık Kurulu Raporu olanlar
için rapor aslı veya noter
tasdikli örneği ya da raporu
tasdikli örneği
Bakmakla yükümlü olduğuna
dair belge
İlgili yönetmeliğe uygun
Sağlık Kurulu Raporu olanlar
için rapor aslı veya noter
tasdikli örneği ya da raporu
tasdikli örneği
Kurulu Raporu olanlar için rapor
aslı veya noter tasdikli örneği ya
da raporu düzenlemiş olan
hastanece tasdikli örneği
Kurulu Raporu olanlar için rapor
aslı veya noter tasdikli örneği ya
da raporu düzenlemiş olan
hastanece tasdikli örneği
Bursa - 2018

ENGELLİLİK DERECELERİ VE ÇALIŞMA
GÜCÜ KAYIP ORANLARI
(G.V.K. MADDE 31)
AYLIK YILLIK
İNDİRİM
TUTARLARI
VERGİ AVANTAJI
(%15)
İNDİRİM TUTARLARI
VERGİ AVANTAJI
(%15)
1. Derece Engelliler İçin
(Çalışma gücünün asgari %80’ini
kaybetmiş olanlar)
1.000 TL 150 TL 12.000 TL 1.800 TL
(Çalışma gücünün asgari %60’ını
kaybetmiş olanlar)
530 TL 79,5 TL 6.360 TL 954 TL
(Çalışma gücünün asgari %40’ını
kaybetmiş olanlar)
240 TL 36 TL 2.280 TL 432 TL
Not: Vergi avantajı hesaplanırken asgari geçim indirimi dikkate alınmamıştır.
2018 Yılı Engellilik İndirimi Tutarları ve Sağlanan
Vergi Avantajı
Bursa - 2018

2018 Takvim Yılının Başında Geçerli Olan Asgari Ücretin Yıllık Brüt Tutarı (2.029,50x12=)
24.354,00
Ücretlinin Asgari Geçim İndirimi Oranı (Bkz. Gelir Vergisi Kanunu 32 nci madde) %50
Asgari Geçim İndirimine Esas Tutar (24.354,00x%50=) 12.177,00
Asgari Geçim İndirimin Yıllık Tutarı (12.177,00x%15=) 1.826,55
Asgari Geçim İndiriminin Aylık Tutarı (1.826,55/12=) 152,21
• Asgari geçim indiriminin aylık tutarı olan 152,21TL, aylık olarak hesaplanan gelir vergisi
tutarından aşağıdaki şekilde mahsup edilecektir.
Örnek: 2018/Ocak ayında eşi ücretli olarak çalışan ve çocuğu olmayan 1. derece engellilik
indiriminden faydalanan bir asgari ücretlinin asgari geçim indirim tutarı aşağıdaki tabloda
belirtildiği şekilde hesaplanacaktır.
Engellilik İndirimi Uygulaması

Ocak/2018 Asgari Brüt Ücret 2.029,50 TL
2018 Yılı Ocak Ayı Tevkifat Matrahı 1.725,08 TL
1. Derece Engellilik İndirimi Tutarı 1.000,00 TL
Engellilik İndirimi Düşüldükten Sonra Kalan Tevkifat
Matrahı
725,08 TL
2018 Yılı Ocak Ayı Ücretinden Hesaplanan Gelir Vergisi 108,76 TL
2018 Yılı Ocak Ayı Mahsup Edilebilecek Azami A.G.İ Tutarı 152,21 TL
2018 Yılı Ocak Ayında Yararlanılabilecek A.G.İ Tutarı 108,76 TL
2018 Yılı Ocak Ayı Ödenecek Gelir Vergisi 0,00 TL
• Asgari geçim indirimi uygulamasında, mahsup edilecek tutar, hesaplanan gelir vergisi
tutarını aşamayacağından yalnızca 108,76 TL’lik kısmı ücretliye ödenecek ve (152,21 –
108,76 =) 43,45 TL asgari geçim indirimi farkından yararlanamayacaktır. Bu tutar
sonraki dönemlere de devredilmeyecektir
Engellilik İndirimi Uygulaması
Bursa - 2018

Engellilik İndirimi Uygulaması Özellikli Durumlar
 Asgari geçim indirimi, mükellefin 18 yaşını veya tahsilde olup 25 yaşını doldurmamış
çocukları için uygulanması gerekir. Bu yaş hadlerini aşmış olan ve mükellefle birlikte oturan
veya mükellef tarafından bakılan bakıma muhtaç ve engellilik indiriminden faydalanan
engelli çocuklar için asgari geçim indiriminden yararlanılması mümkün değildir.
 Ücretlinin çalıştığı bakanlık ve bu bakanlığa bağlı olarak kurulan döner sermayeden aldığı ek
ödemeler ile maaş ödemelerinin tek işverenden alınan ücret olarak değerlendirilmesi ve
bakmakla yükümlü olduğu çocuğunun rahatsızlığı nedeniyle faydalanması gereken engellilik
indiriminin ek ödemeler ile maaş ödemelerine ilişkin ücretler toplamına uygulanması
gerekmektedir.
 Ücretlilere yapılan ilave ödeme ve ikramiye ödemeleri, Gelir Vergisi Kanununun 61 inci
maddesi hükmü gereğince ücret olarak değerlendirileceğinden, söz konusu ücret
ödemelerinin hizmet erbabının asıl ücretine dahil edilerek engellilik derecesine uygun
engellilik indirimi tutarlarının indirim konusu yapılması gerekmektedir.
 Ücret geliri elde edenlerin bakmakla yükümlü olduğu engelli kişi bulunması halinde, bu kişiler
dolayısıyla engellilik indiriminden faydalanması mümkün bulunmaktadır.
Bursa - 2018

 Şirket ortağı ve yönetim kurulu üyesi olan bir kimsenin şirketten yapılan huzur hakkı
ödemeleri ücret niteliğinde olduğundan bu ödemelere engellilik indirimi uygulanacağı tabiidir.
Ancak, kurumların idare meclisi başkan ve üyelerine verilen kar payları, menkul sermaye iradı
olarak değerlendirileceğinden, sermaye payı oranında dağıtılan kar payına engellilik
indiriminin uygulanması mümkün değildir.
 Gerçek usulde ticari faaliyette bulunanların engellilik indiriminden faydalanması mümkün
bulunmamaktadır.
 Basit usule tabi mükelleflerin gelir vergisi matrahlarının tespitinde, engellilik derecelerine
göre belirlenen tutarları gelir vergisi beyannamesinde bildirilecek gelirlerden (yıllık olarak)
indirim konusu yapmaları mümkündür.
 Emekli olarak işten ayrıldıktan sonra işyerinde tekrar çalışmaya başlayanlara yapılan ve gelir
vergisi tevkifatına tabi olan ücretlere engellilik indirimi uygulanması mümkün bulunmaktadır.
Bursa - 2018

 Aylık dönemler itibariyle yapılan ücret ödemelerinin vergilendirilmesi sırasında, engellilik
indiriminin aylık ücret matrahını aşan kısmı için herhangi bir vergi iadesi yapılması
mümkün değildir.
 Bankaların idari kararı sonucu, tek taraflı iradesi doğrultusunda banka emeklilerine yılda
bir defa karşılıksız olarak yapılan kuruluş ikramiyesinin, Gelir Vergisi Kanununun 2 nci
maddesinde yer alan gelirin unsurları kapsamında değerlendirilmediğinden bu ödeme
nedeniyle engellilik indiriminden yararlanılması mümkün bulunmamaktadır.
 Engellilik indirimi uygulamasında Merkez Sağlık Kurulunca değerlendirilen raporların
asılları mükellefin başvuruda bulunduğu vergi dairesi başkanlığına ya da defterdarlığa geri
gönderilmektedir. Dolayısıyla, Başkanlığımız arşivinde rapor asılları mevcut değildir.
 Mükelleflerin, engellilik indiriminden faydalanırken, bu haktan vazgeçmelerinde hukuki bir
engel bulunmamaktadır.
Bursa - 2018

B. Özel Tüketim Vergisi İstisnası
■ Engellilik oranı % 90 veya daha fazla olan malûl ve engelliler tarafından,
■ Bizzat kullanma amacıyla engelliliğine uygun hareket ettirici özel tertibat yaptıran malûl ve engelliler
tarafından,
 Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (II) sayılı listedeki kayıt ve tescile tabi taşıtlardan, sadece, Türk
Gümrük Tarife Cetvelinin;
 87.03(7061 sayılı kanunun 72 nci maddesiyle değişen ibare; Yürürlük: 01.01.2018) tarife
pozisyonunda yer alan, hesaplanması gereken özel tüketim vergisi ve diğer her türlü vergiler
dahil bedeli 200.000 TL‘ yi aşmayan ; binek otomobil, panelvan, pick-up, arazi taşıtı, ATV, steyşın
vagon, vb. taşıtlar,
 87.04 tarife pozisyonunda yer alan, eşya taşımaya mahsus, 2800 cm³ veya altında motor silindir
hacmine sahip van, panelvan, kamyonet, pick-up, vb. taşıtlar,
 87.11 tarife pozisyonunda yer alan, motor silindir hacmine, bakılmaksızın motosikletler,
■ Beş yılda bir defaya mahsus olmak üzere ilk iktisabı ÖTV’ den istisnadır.
Bursa - 2018

Engellilik Derecesi %90’ın Altında Olanların Taşıt
Alımlarında İstisna Uygulaması
■ Bu uygulamadan, engellilik durumu, manuel vitesli bir taşıtın hareket ettirici
aksamında tadilat yaptırılmasını gerektirecek nitelikte olanlar, diğer bir ifade ile
manuel vitesli bir taşıtın hareket ettirici aksamında engelliliğe uygun tertibat
yaptırılmadan taşıtı kullanamayacak olanlar yararlanabilir.
 Örneğin, sadece sağ veya sol el parmaklardan herhangi bir ya da birkaçı
olmayanlar bu uygulamadan yararlanamaz.
■ Mevcut kanuni düzenleme gereği; engellilik oranı %90’ın altında olanlardan,
engellilik durumları yukarıda belirtilen mahiyette olmayan, işitme engellilerin,
görme engellilerin, böbrek rahatsızlığı olanların, kalp nakli veya rahatsızlığı
olanların, zihinsel engellilerin ve benzerlerinin ÖTV’den müstesna olarak taşıt iktisap
etmeleri mümkün bulunmamaktadır.
Bursa - 2018

Engellilik Derecesi %90’ın Altında Olanların Taşıt
Alımlarında İstisna Uygulaması
■ Sahip Olunması Gereken Sürücü Belgesi
 Bu istisna uygulamasından yararlanılabilmesi için;
I. 01/01/2016 tarihinden önce alınan ve ilgili mevzuatı uyarınca söz konusu tarihten
itibaren beş yıl (31/12/2020 tarihine kadar) geçerliliği bulunan H sınıfı sürücü
belgesine veya,
II. 01/01/2016 tarihinden itibaren alınan, engellilik durumları itibarıyla istisna
kapsamındaki taşıtta bulunması gereken özel tertibata/ tertibatlara ilişkin ibareleri
(kod numarasını/numaralarını) içeren A, A1, A2, B, B1, BE ve M
sınıfı sürücü belgesine, sahip olunması zorunludur.
– 01/01/2016 tarihinden önce alınmış A veya B sınıfı sürücü belgeleri, bu uygulamada
sahip olunması gereken sürücü belgeleri kapsamında değerlendirilmez.
Bursa - 2018

ÖTV İstisnası Özellikli Durumlar
1. İstisnadan Yararlanılarak Satın Alınan Taşıtın Kayıt ve Tescilinden Önce Malul ve Engellinin
Ölümü Halinde Tesis Edilecek İşlem
 Malul ve engelli tarafından iktisabı yapılan taşıtın kayıt ve tescil ettirilmeden malul ve engellinin
vefat etmesi durumunda, mezkûr istisna uygulamasından yararlanılamaz. Bu durumda, taşıtın
mükellefe iade edilmemesi halinde, mirası reddetmeyen varis/varisler tarafından kayıt ve
tescilden önce taşıta ait ÖTV’nin beyan edilip ödenmesi zorunludur.
2. İstisnadan Yararlanılarak İlk Alımı Yapılan Taşıtların Hurdaya Çıkarılması Halinde İstisna
Uygulaması
 İstisna kapsamında alınan taşıtların, malul ve engelliler tarafından ilk iktisabından sonra beş yıl
geçmeden deprem, heyelan, sel, yangın veya kaza sonucu kullanılamaz hâle gelmesi nedeniyle
hurdaya çıkarılması halinde, taşıtları hurdaya çıkaran malul ve engelliler tarafından, beş yıllık
sürenin geçip geçmediğine bakılmaksızın, yeni bir taşıtın ilk alımı ÖTV’den istisna edilmiştir. Bu
şekilde istisnadan yararlanmak isteyen malul ve engellinin, istisnadan yararlanarak ilk alımını
yaptığı taşıtın deprem, heyelan, sel, yangın veya kaza sonucu kullanılamaz hale geldiğini tevsik
eden ekspertiz raporu ile “hurdaya çıkarılmıştır” damgası vurularak kayıt konulan tescil
belgesinin aslı veya noter onaylı örneğinin ibrazı zorunludur.
Bursa - 2018

3) Türkiye’de İkamet Eden ve İkamet Tezkeresine Sahip Yabancı Ülke Vatandaşları ile Yurt Dışında
İkamet Eden Türk Uyruklu Mavi Kart Sahiplerinin Durumu
 İstisnadan, Türkiye’de ikamet eden ve ikamet tezkeresine sahip yabancı ülke vatandaşları ile
yurt dışında ikamet eden Türk uyruklu mavi kart sahipleri de yararlanabilir. Ancak, bunların da
aranan şartları haiz olmaları ve belgeleri ibraz etmeleri zorunludur. Yurt dışından alınan ehliyet
ve/veya rapora dayanılarak istisnadan yararlanılamaz.
4) Sorumluluk
 Malul ve engelli tarafından geçerli raporun ibraz edilmediğinin tespiti ve ibraz edilmeyen en
son tarihli raporun da ilgili istisna uygulamasında aranılan mahiyette olmaması durumunda,
ziyaa uğratılan vergi, vergi ziyaı cezası ve gecikme faizi ile birlikte malul ve engelliden
aranmaktadır. İstisna kapsamında ilk iktisabı yapılan taşıtın, zorunlu sebepler dışında, engelli
tarafından bizzat kullanılmadığının veya engellinin taşıtı bizzat kullanamayacak durumda
olması halinde taşıtın bariz bir şekilde engellinin istifadesine sunulmadığının ve taşıtın ilk
iktisabında yaptırılan hareket ettirici aksamın, sonradan söküldüğünün tespit edilmesi
hallerinde, istisna şartlarının ihlal edildiği kabul edilir ve ilk iktisapta ödenmeyen ÖTV, vergi
ziyaı cezası ve gecikme faizi ile birlikte malul ve engelliden aranır.
Bursa - 2018

5) İlk İktisabı İstisna Olan Taşıtların Veraset Yoluyla İntikali
 İlk iktisabında istisna uygulanan kayıt ve tescile tabi taşıtların, veraset yoluyla intikallerinde ÖTV
aranmaz. Dolayısıyla, taşıtın veraset yoluyla intikaline bağlı olarak müştereken bütün mirasçılar
adına kayıt ve tescil edilmesi halinde, bu intikal işlemi nedeniyle ÖTV uygulanmaz. Ancak,
muristen mirasçılara sadece bir taşıtın intikal etmiş olması, başka bir mal ve/veya hakkın intikal
etmemiş olması halinde, taşıtın miras hisselerinin tek bir mirasçıya devredilmesi, devralan
mirasçı açısından (kendi miras hissesine karşılık gelen kısmı hariç olmak üzere) “veraset yoluyla
intikal” olarak değerlendirilmez. Bu şekilde bir ivaz karşılığında veya ivazsız (bağış, hibe, hediye
vb.) olarak gerçekleşen devir işleminde ÖTV, adına kayıt ve tescil yapılan/yapılanlardan aranır.
 Muristen mirasçılara intikal etmiş olan terekede söz konusu taşıtın yanı sıra başkaca mal
ve/veya hakkın da bulunması halinde ise diğer mirasçıların, lehine taşıt üzerindeki mülkiyet
hakkından ivazsız olarak feragatini gösteren noter onaylı belgenin ibrazı şartıyla istisnadan
yararlanılmış olan taşıtın lehine feragat edilen mirasçıya intikali, “veraset yoluyla intikal” olarak
değerlendirilir. Ancak bunun için, terekede yer alan diğer mal ve/veya hakların toplam değerinin
taşıtın değerine eşit veya taşıtın değerinden yüksek olması gerekmektedir. Aksi takdirde taşıtın
devredildiği varis, kendi hissesi dışındaki hisselere isabet eden ÖTV’yi ödemek durumundadır.
Bursa - 2018

• Malul ve engelliler tarafından ÖTV’den müstesna olarak satın alınan taşıtların, istisnadan
yararlananların alım tarihinden itibaren beş yıl geçmeden istisnadan yararlanamayan kişi veya
kurumlara satışı veya devrinde ÖTV aranır. Ayrıca, istisna kapsamında alınan taşıtların, veraset
yoluyla ÖTV uygulanmaksızın varise/varislere intikal etmesi ve murisin istisnadan yararlandığı
tarihten itibaren beş yıllık süre geçmeden varis/varisler tarafından istisnadan yararlanamayanlara
satışı veya devrinde de ÖTV aranır.
• Malul ve engelliler tarafından ÖTV’den istisna olarak ilk iktisabı yapılan taşıtın, istisnadan
yararlanabilecek durumdaki bir malul ve engelliye satış veya devrinde ÖTV aranmaz. Ancak, bu
durumda da alıcı engelliye ilişkin aranan belgelerin ilgili vergi dairesine ibrazı zorunludur.
• Satış veya devir nedeniyle ÖTV’nin arandığı durumlarda, taşıtın istisnadan yararlanılan ilk
iktisabındaki matrah ve istisnadan yararlanamayan üçüncü şahıslar adına kayıt ve tescil ettirildiği
tarihteki oran üzerinden alıcı tarafından ÖTV beyan edilir ve ödenir. Dolayısıyla, bu uygulama
kapsamında vergileme, alıcının beyanname vermesi suretiyle yapılır.
• Malul ve engelliler tarafından ÖTV’den müstesna olarak satın alınan taşıtların, ilk iktisap tarihinden
itibaren beş yıl geçtikten sonra satışı veya devrinde ise ÖTV aranmaz.
İstisna Kapsamında Alınan Taşıtın Satışı veya
Devri Halinde Vergilendirme

C. Motorlu Taşıtlar Vergisi İstisnası
■ Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununun “İstisnalar” başlıklı 4 üncü
maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde,
– engellilik dereceleri %90 ve daha fazla olan malul ve engellilerin
adlarına kayıtlı,
– diğer malul ve engellilerin, bu durumlarına uygun hale getirilmiş
özel tertibatlı,
taşıtları motorlu taşıtlar vergisinden istisna olduğu belirtilmiştir.
Bursa - 2018

Sakatlık Dereceleri % 90 ve Daha Fazla Olan Malûl
ve Engellilere Ait Taşıtlarda İstisna Uygulaması
Diğer Malûl ve Engellilere Ait Taşıtlarda İstisna
Uygulaması (Sakatlık dereceleri % 90 dan az olan
malûl ve engelliler)
Tam teşekküllü Devlet hastanesinden alınmış olan
sağlık kurulu raporu ile ilgili vergi dairelerine
belgelendirme
Tam teşekküllü Devlet hastanesinden alınan sağlık
kurulu raporu ile ilgili vergi dairelerine
belgelendirme
Malûl ve engellilerin kendi adlarına kayıt ve tescil Malûl ve engellilerin kendi adlarına kayıt ve tescil
Malûl ve engellilere ait taşıtın özel tertibatlı veya
özel tertibatlı hale getirilmiş olması şartı
aranmayacaktır
Engellilik haline uygun özel tertibatlı veya özel
tertibatlı hale getirilmiş taşıtlar olduğunu belirten
"Motorlu Araç Tescil Belgesi"nin ilgili tescil
kuruluşlarınca onaylanmış örneği ile "Araçlar İçin
Teknik Belge" ve "Proje Raporu"nun aslı veya noter
onaylı örneğini ilgili vergi dairelerine ibraz etme
Motorlu Taşıtlar Vergisi Engelli İstisnası Uygulaması
Bursa - 2018

D. Katma Değer Vergisi İstisnası
■ Engellilerin eğitimleri, meslekleri, günlük yaşamları için özel olarak
üretilmiş her türlü araç-gereç ve özel bilgisayar programları, Katma Değer
Vergisinden istisna edilmiştir.
 Buna göre; münhasıran engellilerin eğitimleri,
meslekleri, günlük yaşamlarında kullanmaları için
özel olarak üretilmiş her türlü araç-gereç (örneğin,
görme engellilerin kullandıkları baston, yazı
makinesi, kabartma klavye, sesli kitap; ortopedik
engellilerin kullandıkları ortez-protez gibi cihazlar)
ile özel bilgisayar programları istisna kapsamında
kabul edilecektir. Bu kapsamdaki eşyanın ithali de
KDV’den istisnadır
Bursa - 2018

■ Emlak Vergisi Kanununun değiştirilen 8 inci maddesine göre; Türkiye
sınırları içinde brüt 200 m2’yi geçmeyen tek meskene veya tek meskende
hisseye sahip olan (intifa hakkına sahip olunması hali dahil) engelliler,
indirimli bina vergisi oranı (sıfır) uygulamasından yararlanarak emlak vergisi
ödemeyeceklerdir.
– Engelli kimlik kartı sahibi mükellefler,
– Engelli kimlik kartı sahibi olmayan mükellefler ise sağlık kurulu
raporunun aslını veya onaylı örneği
İndirimli bina vergisi oranı (sıfır) uygulamasından yararlanmak isteyen engelliler
için engel durumunun belli bir oranın üzerinde olması şartı aranmamaktadır.
 Birden fazla meskeni olanlar,
 Birden fazla meskende hisseye sahip olanlar,
 200 m2 ’yi geçen tek konuta sahip olanlar,
indirimli bina vergisi oranı (sıfır) uygulamasından yararlanamayacaklardır.
E. Emlak Vergisi İstisnası
Bursa - 2018

Emlak Vergisi İstisnası Uygulaması
 Meskeninde Bizzat Oturmayan Engelli, İndirimli Bina Vergisi Oranı (Sıfır) Uygulamasından
Yararlanabilir mi?
 İndirimli bina vergisi oranı (sıfır) uygulanmasından yararlanabilmek için meskende
bizzat oturma şartı aranmamaktadır. Bu nedenle, sahip olduğu tek meskeni kiraya verip
başka yerde ikamet eden engelliler de diğer şartları taşımaları kaydıyla indirimli bina
vergisi oranı (sıfır) uygulamasından yararlanarak emlak vergisi ödemeyecektir.
 Tek Meskene Hisseli Olarak Sahip Olan Engelli, İndirimli Bina Vergisi Oranı (Sıfır)
Uygulamasından Nasıl Yararlanır?
 200 m2 ’yi geçmeyen tek meskene hisse ile sahip olunması halinde indirimli vergi
oranı, meskenin vergi değerinin hisseye isabet eden kısmına uygulanacaktır.
 Herhangi Bir Geliri Bulunan Engelli, İndirimli Bina Vergisi Oranı (Sıfır) Uygulamasından
Yararlanabilir mi?
 Engellilerin indirimli bina vergisi oranı (sıfır) uygulamasından yararlanabilmesi için
herhangi bir gelirinin bulunmaması şartı aranmamaktadır.
Bursa - 2018

 Engellinin İndirimli Bina Vergisi Oranı (Sıfır) Uygulamasından Yararlanabilmesi İçin Engel
Durumunun Belli Bir Oranın Üzerinde Olması Gerekli mi?
 İndirimli bina vergisi oranı (sıfır) uygulamasından yararlanmak isteyen engelliler için
engel durumunun belli bir oranın üzerinde olması şartı aranmamaktadır.
 Birden Fazla Meskene Sahip Olan Engelliler, İndirimli Bina Vergisi Oranı (Sıfır)
Uygulamasından Yararlanabilir mi?
• Birden fazla meskeni olanlar,
• Birden fazla meskende hisseye sahip olanlar,
• 200 m2 ’yi geçen tek konuta sahip olanlar,
indirimli bina vergisi oranı (sıfır) uygulamasından yararlanamayacaklardır
Emlak Vergisi İstisnası Uygulaması
Bursa - 2018

F. Gümrük Vergisi İstisnası
■ Gümrük Kanununun 167 nci maddesinin 12/a fıkrasında malul ve
engellilerin kullanımına mahsus eşyanın gümrük vergilerinden muaf olduğu
belirtilmiştir.
Gümrük Vergisi İstisna Edilen Eşyalar
a) Görme engelliler hariç olmak üzere, malul ve engellilerin hayatlarını idame ettirmesi
için kişisel kullanımlarına mahsus özel surette imal edilmiş olup, engelli kişilerin
bizzat kendileri tarafından veya engelli kişilere yardım sağlanması amacına yönelik
olarak vakıflar ve kamu yararına çalışan dernekler ile resmi kurumlara karşılıksız
gönderilen ve ücretsiz dağıtılmak üzere belirtilen dernek, vakıf ve resmi kurumlar
tarafından serbest dolaşıma sokulan motorlu veya motorsuz koltuk, bisiklet ve diğer
eşyaya,
Bursa - 2018

b) Vakıflar ve kamu yararına çalışan dernekler ile Sağlık Bakanlığınca yetki
verilenler tarafından ithal edilen, malul ve engelli kişileri toplu olarak taşımaya
yönelik, malul ve engelli kişinin araca binip inmesiyle taşınmasını kolaylaştırıcı
tertibatı bulunan motorlu kara nakil vasıtalarına,
c) Gümrük idaresine sunulduğu tarih itibarıyla, kayıt ve model yılı dahil, üç
yıldan eski olmamak kaydıyla;
• Münhasıran engelli kişi tarafından kullanılmak üzere özel surette imal
edilmiş hareket ettirici tertibatı bulunan (3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu
kapsamına giren sol bacak engeli olan gazilerde özel tertibat aranmaz) ve bu
kişiler tarafından serbest dolaşıma sokulan, motosiklet ve vergiler dahil bedeli
200.0000 TL’ ye kadar olan otomobiller ile,
Bursa - 2018

• El ve ayak fonksiyonlarını tamamen yitirmiş olmaları nedeniyle bizzat malul
ve engelli kişi tarafından kullanılamayan, kişinin araca binip inmesiyle
taşınmasını kolaylaştırıcı tertibatı bulunan, malul ve engelli kişinin üçüncü
dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarından bir sürücü veya kişi ile iş akdine
bağlı olarak istihdam edilen sürücü tarafından kullanılan vasıtalardan;
1) 87.02 tarife pozisyonu altında sınıflandırılan minibüslere,
2) Portatif koltuklar hariç olmak üzere, sürücüsü dahil altı ila dokuz oturma
yeri olan, engelli kişinin rahatça taşınabilmesine imkân verecek tavan
yüksekliğine sahip olan motorlu kara nakil vasıtalarına,
gümrük vergilerinden muafiyet tanınır.
Bursa - 2018

İthal Edilen Özel Tertibatlı Araçların Devir ve Satışı
■ Gümrük vergilerinden muafiyet kapsamında ithal edilen eşya, Gümrük
İdaresinin izni olmadan ve gümrük vergileri alınmadan engelli olmayanlara
ödünç verilemez, kiralanamaz, devredilemez veya satılamaz.
■ Engelli kişiler; mülkiyetlerinde gümrük vergileri ödemeden ithal edilmiş özel
tertibatlı otomobil, minibüs ve motosiklet kayıtlı olduğu sürece aynı şekilde
muafiyet kapsamında otomobil, minibüs ve motosiklet ithal edemezler ve bu
taşıtları fiilen ithal edildiği tarihten itibaren 3 (üç) yıl geçmedikçe, engelli
olmayanlara satamazlar.
■ Fiili ithal tarihinden itibaren 3 (üç) yıl geçtikten sonra gümrük vergilerinin
tahsili koşuluyla; fiili ithal tarihinden itibaren 10 (on) yıl geçtikten sonra ise
gümrük vergileri ödenmeksizin söz konusu taşıtların muafiyet hakkı
bulunmayan kişilere satış veya devri mümkün bulunmaktadır.
Bursa - 2018

Özel Tertibatlı Araç İthalinde Müracaat
Özel tertibatlı otomobil ile bizzat engelli kişi tarafından kullanılamayan araç için, araç Türkiye’ye
getirilmeden önce engelli kişiler veya bunlar hesabına bu kişinin vekil tayin ettiği ve Türkiye
Gümrük Bölgesinde yerleşik kişiler tarafından Ankara Gar Gümrük Müdürlüğüne, aşağıda
belirtilen belgelerin biri asıl olmak üzere iki nüshası ile birlikte müracaat edilir.
■ Engellilik durumunu gösteren sağlık kurulu raporu vermeye yetkili sağlık kurumlarından
alınmış heyet raporunun aslı (ve bir örneği),
■ Bizzat engelli kişi tarafından kullanılacak araç için 01/01/2016 tarihinden önce alınan ve
31/12/2020 tarihine kadar geçerliliği bulunan H sınıfı veya, 01/01/2016 tarihinden itibaren
alınan, engellilik durumları itibarıyla istisna kapsamındaki taşıtta bulunması gereken özel
tertibata/tertibatlara ilişkin ibareleri (kod numarasını/numaralarını) içeren A, A1, A2, B, B1,
BE ve H sınıfı sürücü belgesi (aslı ve bir örneği),
■ Nüfus cüzdanı örneği,
■ Adına ithalat yapılacak engelli kişinin hukuki tasarruf ehliyetinin bulunmaması halinde
vasilik belgesi.
Bursa - 2018

Konu ile İlgili Özelgeler
Bursa - 2018

 Hastane tarafından adınıza düzenlenen sayılı Engelli Sağlık Kurulu Raporunda’’M51. 1LDH
187.2 Venöz Yetersizlik (Kronik) (Prefisik ) T13. 6 Alt Ekstremite Travmatik Ampütasyon,
Düzeyi Tanımlanmamış’’ teşhislerine bağlı olarak %30 engellilik oranı tespitinin yer aldığı,
4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun 7 nci maddesinde düzenlenen malul ve
engellilerin taşıt alımında istisna uygulamasından yararlanıp yararlanamayacağınız hususu;
Özelgeler
 Bu kapsamda, 4760 sayılı Kanunun (7/2-c) maddesinde düzenlenen istisna uygulamasından,
engellilik derecesi (tüm vücut fonksiyon kaybı oranı) %90'ın altında olan malul ve engellilerden
yalnızca, engellilik durumu ilk iktisabı yapılacak taşıtın hareket ettirici aksamında (debriyaj,
fren ve gaz pedalları ile vites kolu) engelliliğine uygun sabitlenmiş özel tertibat yaptırılmadan
taşıtı kullanamayacak mahiyette olanlar yararlanabilmektedir.
 Buna göre Engelli Sağlık Kurulu Raporunda yer alan engellilik durumu (Sol ayak 2. ve 3.
parmak metekarpal seviyeden amputasyon, - kas iskelet sistemi engellilik oranı % 6) itibariyle,
Özel Tüketim Vergisi Kanununun 7 nci maddesinde yer alan istisna uygulamasından
yararlanmanız mümkün değildir.
18.05.2017/23
Bursa - 2018

 Engelli raporunuzun bulunduğu ve engellilik oranınızın %55 olduğu, Adalet Bakanlığı Ceza ve
Hukuk Mahkemelerinde Adli Bilirkişi ve ayrıca Uzlaştırmacı Hukukçu olarak belirlenmiş
listelerden seçilerek görevlendirildiğinizi, dosya başına tahakkuk eden ücretinizden gelir
vergisi kesilerek tarafınıza ödendiği belirtilerek engelli indiriminden faydalanıp
faydalanılmayacağı hususu;
Özelgeler
11.08.2015/73769
 Bilirkişilere ödenen veya sağlanan para, ayın ve menfaatler ücret sayıldığından bu ödemelere
engellilik indiriminin uygulanması mümkün bulunmaktadır.
 Muhtelif yerlerden ücret alan hizmet erbabı için 31 inci maddede yazılı indirimler bunlardan
yalnız en yüksek olan ücretin vergisine uygulanmaktadır. Ayrıca, aynı işverenden elde
edilecek ücret veya diğer gelirler nedeniyle mükerrer olarak engellilik indiriminden
faydalanılması halinde fazla faydalanılan tutarın genel hükümler çerçevesinde geri alınacağı
tabiidir.
Bursa - 2018

Özelgeler
 Yurt dışından ithal edilen engelli emniyet kemerinin Katma Değer Vergisi Kanununun 17/4-s maddesi
kapsamında istisna olup olmadığı hususu;
 Araç içindeki alana tekerlekli sandalyeyi sabitlemek ve engelli kişinin can güvenliğinin sağlamak için
özel olarak üretilen engelli emniyet kemerlerinin, münhasıran engellilerin kullanımına mahsus olmak
kaydıyla ithali ve yurt içinde teslimi KDV Kanununun 17/4-s maddesi uyarınca KDV den istisnadır.
06.11.2017/434570
 2015 yılı Ocak ayında 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun (7/2) maddesinde düzenlenen
istisnadan yararlanarak taşıt iktisap ettiğiniz, ancak 2015 yılı Temmuz ayında ÖTV'sini ödeyerek
satışını gerçekleştirdiğinizden bahisle söz konusu taşıtın ilk iktisap tarihinden itibaren beş yıllık süre
dolmadan ÖTV'den istisna olarak yurt dışından ikinci el bir aracın ithal edilip edilemeyeceği hususu;
 Yurt içinde ÖTV'den müstesna olarak ilk iktisabını gerçekleştirdiğiniz taşıtın ilk iktisap tarihinden
itibaren beş yıl içinde, ÖTV'den müstesna olarak taşıt ithal etmeniz mümkün değildir. Yurt içinden
iktisap edilen taşıta ait ÖTV'yi ödemek suretiyle taşıtı satmış olmanız, söz konusu taşıtı ilk
iktisabınızdan itibaren beş yıllık süre dolmadan tekrar ÖTV'den müstesna olarak taşıt iktisap/ithal
etmenizi sağlamamaktadır.
28.10.2015/154
Bursa - 2018

Özelgeler
 Görme engelli olduğunuz ve görme engelliler için özel olarak üretilmiş olan telefonların içerisinde
konuşma, renk söyleyici ve navigasyon programı ilave edilerek satışı yapılan telefon cihazı almanız
durumunda söz konusu telefonun Katma Değer Vergisi (KDV) Kanununun 17/4-s maddesi kapsamında
KDV den istisna olup olmadığı hususu;
 İçerisine konuşma, renk söyleyici ve navigasyon programı ilave edilerek satışı yapılan telefon cihazı
münhasıran engellilerin eğitimleri, mesleki ve günlük yaşamlarında kullanmaları için özel olarak
üretilmiş araç-gereç olarak kabul edilemeyeceğinden, KDV Kanununun 17/4-s maddesi kapsamında
değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır.
25.07.2014/738
Bursa - 2018
 Engelli yatakta yıkama sistemi ile engelli banyo lifti ürünlerinin ithali ile tesliminin KDV Kanununun
17/4-s maddesine göre istisna kapsamında değerlendirilip değerlendirilmeyeceği hususu;
 Engellilerin günlük yaşamlarında kullanmaları için özel olarak üretilmiş olan engelli yatakta yıkama
sistemi ile engelli banyo liftinin ithali ve yurt içi teslimi KDV den istisnadır.
05.12.2011/2175

Özelgeler
 %98 oranında engeli olan kişinin 06/09/2016 tarihinde ÖTV istisnasından faydalanarak taşıt
satın aldığı, kişinin 15/11/2016 tarihinde vefat etmesi ve mirasçılardan birinin feragat etmesi
ile taşıtı diğer mirasçı adına kayır ettirilmesi ile söz konusu taşıt için ÖTV istisnasından yararlanıp
yararlanmayacağı ve 2016/2. dönem MTV nin ödenip ödenmeyeceği hususu;
 ÖTV yönünde;
 Muristen mirasçılara intikal etmiş olan terekede söz konusu taşıtın yanı sıra başkaca mal
ve/veya hakkın bulunması ve mirasçıların taşıt üzerindeki mülkiyet haklarından ivazsız
olarak tek bir mirasçı lehine feragat etmeleri halinde, lehine feragat edilen mirasçının aracı
kendi adına tescil işleminde ÖTV aranmaması için, taşıt dışında mirasçılara intikal eden mal
ve/veya hakkın veraset ve intikal beyannamesine dahil edilmiş olması ve bunların söz
konusu beyannamede beyan edilen değeri ile mütenasip olması şartlarının birlikte
sağlanması gerekmektedir.
 Aksi takdirde, diğer mirasçıların vereceği feragatnameye istinaden taşıtı devralan mirasçı
tarafından, taşıt üzerindeki mülkiyet hakkına (miras payına) karşılık gelen kısım hariç
olmak üzere, Kanunun (15/2-a) maddesi çerçevesinde hesaplanan ÖTV nin beyan edilip
ödenmesi aranmaktadır.
27.09.2017/52257
Bursa - 2018

Özelgeler
 MTV yönünde;
 Motorlu taşıtlar vergisi istisnasından yararlanan malul ve engellilerin vefat ettikleri
tarihten itibaren haklara sahip olmaları bulunmadığından veraset yoluyla mirasçılara
intikal eden taşıtlardan dolayı murisin ölüm tarihinin içinde bulunduğu dönemin
başından itibaren, veraset ilamında mülkiyeti intikal ettiği belirtilen mirasçılar adına
motorlu taşıtlar vergisi mükellefiyetin tesis ettirilmesi gerekmektedir.
 15/11/2016 tarihinde vefat eden %98 engelli kişiden veraset yoluyla tarafınıza intikal
eden taşıttan dolayı vefat tarihinin içinde bulunduğu 2016/2. dönemi için aracı tescil
eden kişi adına motorlu taşıtlar vergisi tahakkuku yapılması gerekmektedir.
 %98 oranında engeli olan kişinin 06/09/2016 tarihinde ÖTV istisnasından faydalanarak taşıt
satın aldığı, kişinin 15/11/2016 tarihinde vefat etmesi ve mirasçılardan birinin feragat etmesi
ile taşıtı diğer mirasçı adına kayır ettirilmesi ile söz konusu taşıt için ÖTV istisnasından yararlanıp
yararlanmayacağı ve 2016/2. dönem MTV nin ödenip ödenmeyeceği hususu;
27.09.2017/52257
Bursa - 2018

Detaylı bilgi için; www.gib.gov.tr Engelliler
İçin Vergi Rehberi ne ulaşılabilir.
Engelli vatandaşlara yönelik tüm işlemlere
ilişkin dilekçe örnekleri rehberde
bulunmaktadır.
Bilgi ve Danışma için;
Vergi İletişim Merkezi (VİMER)
444 0 189
Bursa - 2018

BUMDER
Bursa Maliyeciler Derneği
www.bumder.org bumder@bumder.org Bursa Maliyeciler Derneği @bursamaliyecilerdernegi
Bursa - 2018

Engelliler İçin Vergisel Avantajlar BUMDER

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (13)

Similar to Engelliler İçin Vergisel Avantajlar BUMDER

Similar to Engelliler İçin Vergisel Avantajlar BUMDER (20)

Engelliler İçin Vergisel Avantajlar BUMDER