5. Paghahawi ng Sagabal
1. Daungan- Parte ng karagatan, dagat, o ilog na hinihimpilan ng barko o
sasakyang pandagat.
2. Monopolyo- Sitwasyon kung saan kontrolado lamang ng iisang kompanya o may
kapangyarihan ang industriya.
3. Pag-aalsa- Pagrerebelde
4. Tabako- Dahon na pinatutuyo at ginagamit sa pagawa ng sigarilyo.
5. Boleta- Tiket na nagkakahalaga ng 250 piso. Katunayan ng pagmamay-ari sa
kalakal
6. Obras Pias- Institusyong nagpapautang na may malaking tubo
7. Magallanes- Pinakahuling galyon ng pamahalaan na nakasali sa kalakalan.
6. Kalakalang Galyon
- Ang galyon ay isang malaking sasakyang pandagat ng mga Espanyol.
- Lulan nito ang mga kalakal patungong Acapulco, Mexico at pabalik.
- Nakilala ito bilang Manila-Acapulco trade.
- Isang monopolyo ng pamahalaan
- Tanging ang mga may boleta lamang ang maaaring lumahok dito.
7. Pangkalahatang Epekto ng Kalakalan
Nadagdagan ang kita ng pamahalaan
Nakilala ang Pilipinas sa kalakalang pandaigdig
Nakarating sa Pilipinas ang makabagong teknolohiya
at kaisipan mula Mexico at Espanya.
8. Napabayaan ang pagsasaka na naging dahilan ng kakulangan ng suplay
ng pagkain.
Bumagal ang pag-unlad ng kabuhayan sa mga lalawigan dahil
nakatutok ang mga pinuno sa kalakalang galyon.
Tanging mga mayayamang Espanyol lamang at ilang may may
pribiliheyo ang nakinabang dito. Naging dahilan din ito ng katiwalian
at pang-aabuso.
Dahil sa mga hindi magandang epekto, ipinahinto ng Hari ng Espanya
ang monopolyo ng kalakalang galyon noong 1813
9. Mga Imahen Buhat Mexico na Nakarating sa Pilipinas
Itim na Nazareno Our Lady of Peace and
Good Voyage
Our Lady of Guadalupe
10. Mga Patakarang Pangkabuhayan ni Jose
Basco y Vargas
Nang maging Gobernador-Heneral ng
Pilipinas, tinangka niyang paunlarin ang
kabuhayan ng Pilipinas upang
makapagsarili ito at huwag nang umasa
sa Espanya at Mexico. Nagpalabas siya ng
kautusan na bawal samsamin ng mga may
pautang ang lupaing pansakahan,
kalabaw, at iba pang kagamitan pansaka.
Ipinagbawal din ang pag-aresto at
pagpapakulong sa mga magsasaka sa
panahon ng anihan.
11. Sociedad Economica de los Amigos del Pais
- “Pangkabuhayang Samahan ng mga Kaibigan ng Bayan”
- Ang unang pangulo ng samahan ay si Ciriaco Carvajal
- Tungkulin ng samahan ang mga sumusunod
1. pagluluwas ng indigo sa Europa,
2. pagbili ng mga ibong martines mula sa Tsina,
3. pagbibigay ng libreng pag-aaral
4. pag-angkat ng makinarya sa pagkiskis ng palay
5. pagbibigay gantimpala sa mga natatanging Pilipinong imbentor
6. pagtatatag ng unang paaralang agrikultural sa Maynila
7. Pagpapasimula ng pagtatanim ng tsaa, bulak, poppy, at mulberry
12. Monopolyo ng Tabako
- tumagal ng 100 taon ang monopolyong ito.
- ilan sa mga epekto nito ang malaking kita ng pamahalaan at
ang pagkilala sa Pilipinas bilang pinakamagaling sa
produktong tabako.
- nagdulot ng kagutuman sa mga Pilipino.
- naging sanhi rin ito ng pagmamalabis ng mga opisyal na
lalong nagpahirap sa mga Pilipino at nagpayaman sa mga
Espanyol
13. Real Compania de Filipinas
- “Royal Company of the Philippines”
- Itinatag noong Marso 10, 1785
- Layunin nitong maitaguyod ang kalakalan sa pag-itan ng Espanya at
Pilipinas at mapaunlad ang industriya at agrikultura ng bansa.
- Walang buwis na ipinataw sa mga produkto mula Europa at Amerika.
- Nalugi dahil sa mahinang pangangasiwa ng mga pinuno.
- Nabuwag noong Setyembre 6, 1984. Ang pagkabuwag nito ay
nagbukas sa malayang kalakalan.