Araling Panlipunan 5- Salik sa Pagusbong ng Nasyonalismo

2. BALIK-ARAL
1.) Ang mga katutubo ay matatapang at palaban walang takot na hinarap
nila ang mga Espanyol kahit alam nilang wala silang kasiguruhang mananalo
sa labanan.
Tama
2.) Mahalaga sa mga katutubong Pilipino na mapanatili ang kalayaan
at mamuhay ng maayos.
Tama
Panuto: Isulat ang Tama sa sagutang papel kung ang pahayag ay
nagtatalakay ng wastong kaisipan tungkol sa mga pakikipaglaban ng mga
katutubong pangkat at Mali naman kung hindi.

3. 3. Pang-aapi at pang-aabuso ang naranasan ng mga katutubong
pangkat na naging dahilan ng kanilang pakikipaglaban.
Tama
4. Naging masaya at mahinahon ang nangyaring pananakop ng
mga Espanyol sa mga katutubong pangkat.
Mali
5. Maraming Pilipino ang nagbuwis ng kanilang buhay para
makamit ang tunay na kalayaan ng ating bansa at wakasan ang
pang-aapi ng mga dayuhan sa atin.
Tama

4. Module 1:
Salik sa Pag-usbong
ng Nasyonalismo
(Monopolyo
sa Tabako)

5. a.Naipaliliwanang ang mga salik na nagbigay daan
sa pag-usbong ng nasyonalismong Pilipino tulad
ng pagtatag ng monopolyo sa tabako;
b. Naihahambing ang kabutihan at kasamaang
dulot ng pagtatag ng monopolyo sa tabako; at
c.Nabibigyang halaga ang pagtatag ng
monopolyo sa tabako.

6. Tabako

7. Gobernador-Heneral
Jose Basco

8. Ano ang Nasyonalismo?
Ang nasyonalismo ay ang
pagmamahal sa bansa. Ang
nasyonalismo ay isang
kaisipan na sumasaklaw sa
pagiging makabansa ng
isang indibidwal.

10. Anong taong itinatag ni Gobernador-Heneral Jose Basco ang
patakaran pangkabuhayan?
Mayo 6, 1782
Saan nakatuon ang patakarang pangkabuhayan?
Ano ang mga pagpapaunlad na binigyang pansin ni
Gobernador-Heneral Jose Basco?
Pangsariling ekonomiya ng Pilipinas
Pagsasaka, komersiyo, at pangangalakal
Ano ang itinatag ni Gobernador-Heneral Jose Basco para sa
pagpapatupad ng kaniyang programang pangkabuhayan?
Sociedad Economica de Los Amigos del Pais

11. Monopolyo sa Tabako

12. Monopolyo sa Tabako
Ang monopolyo sa tabako ay
ipinatupad sa Pilipinas bilang
pagkukunan ng karagdagang kita sa
Espanya gayundin ng pamahalaang
Espanyol sa Pilipinas.

13. Monopolyo sa Tabako
Naging maganda ang layunin ng
pamahalaan sa pagsisimula ng monopolyo
sa tabako sa Pilipinas. Nabigyan ng
karampatang kabayaran ang mga magsasaka
sa kanilang ani, ngunit nang lumaon, naging
pahirap na ito sa mga Pilipino.

14. Bakit naging mahirap sa mga Pilipino? Ano ang naranasan nila?
Nakaranas sila ng pang-aabuso ng mga Espanyol
Ano ang programang ginawa noong namumuno si Gobernador-Heneral Jose
Basco upang pagaanin ang sitwasyon ng monopolyo?
Programang ekonomiko ang produksiyon ng tabako

15. Binigyang pagkakataon ang mga maliliit na
mga magsasaka na siyang magtatanim ng
tabako at ang maaani ay kokolektahin ng
mga kolektor na nagsisilbing
tagapamagitan sa mga transaksiyon sa
pagitan ng mga Espanyol at Pilipino.
Subalit, ito ang naging daan upang
abusuhin ang kapangyarihan ng mga
Espanyol.

16. Gobernador Primo de Rivera

17. Anong taong tuluyang ipinatigil ang
operasyon ng monopolyo sa tabako sa
panunugkulan ni Gobernador Primo de
Rivera?
Taong 1882

18. Positibong Epekto
Tumaas ang
ekonomiya
ng bansa
Maraming
bansa ang
nakipagkalakal
dahil sa tabako
Nakilala
ang bansa
“ Land of Tobacco”
dahil sa pagluluwas
ng matataas na
uri ng tabako.

19. Negatibong Epekto
Nagkaroon
ng matindi
at malawakan
na taggutom
Maraming
magsasaka ang
nakaranas ng
pang-aabuso
Marami ang
namatay dahil
a kakulangan
ng pagkain.

20. Sino ang bumalangkas ng mga patakarang pangkabuhayan na
nakatuon sa pagsasariling ekonomiya ng Pilipinas?
Gobernador-Heneral Jose Basco
Ano yung tatlong pagpapaunlad ang binigyan pansin ni Gobernador-
Heneral Jose Basco?
Pagsasaka, komersiyo, at pangangalakal
Ano ang naitatag para sa pagpapatupad ng kaniyang programang
pangkabuhayan?
Sociedad Economica de Los Amigos del Pais

21. Ano ang pinatupad sa Pilipinas bilang pagkukunan ng karagdagang kita sa
Espanya gayundin ng pamahalaang Espanyol sa Pilipinas?
Monopolyo sa tabako
Nabigyan ng karampatang kabayaran ang mga magsasaka sa kanilang ani?
Ito ba ay nag tuloy tuloy?
Ano ang naidulot ng mga Espanyol sa mga Pilipino?
Pang-aabuso

22. Kailan sumiklab ang mga pag-aalsa na pinangunahan ni Magalat sa
Cagayan?
Noong 1596
Sino ang mga namuno sa pag-aalsa na ito?
Lagutao at Baladdon ng Kalinga at sa Laoag noong 1788
Bakit sila nag-alsa?
Dahil hindi makatarungang pagbubuwis at pagmamalabis sa
monopolyo sa tabako

23. Sino ang tuluyang nagpatigil sa operasyon ng monopoly ng tabako
noong 1882?
Gobernador Primo de Rivera
Ano ang positibong epekto ng Monopolyo sa Tabako?
Tumaas ang ekonomiya ng bansa
Maraming bansa ang nakipagkalakal dahil sa tabako
Nakilala ang bansa “ Land of Tobacco” dahil sa
pagluluwas ng matataas na uri ng tabako.

24. Ano ang negatibong epekto ng Monopolyo sa Tabako?
Nagkaroon ng matindi at malawakan na taggutom
Maraming magsasaka ang nakaranas ng pang-aabuso
Marami ang namatay dahil sa kakulangan ng pagkain.
Bakit mahalaga ang monopolyo sa tabako?
Dahil ito ay nakatulong sa ibat-ibang bahagi ng
Pilipinas sa pananalapi.

25. Panuto: Tukuyin ang pangungusap, isulat ang Tama kung ang
nilalaman ay makatotohanan at Mali naman kung ang nilalaman ay
hindi makatotohanan.
1. Ang Monopolyo ay ang unang hakbang sa pagkamit ng kapayapaan at kaunlaran.
Tama
2. Gobernador-Heneral Jose Natividad ay bumalangkas ng mga patakarang
pangkabuhayan na nakatuon sa pagsasariling ekonomiya ng Pilipinas.
Mali

26. 3. Ang binigyang pansin ni Gobernador-Heneral Jose Baso sa pagpapaunlad ay ang
mga Pagsasaka, komersiyo, at pangangalakal.
Tama
4. Noong Mayo 6, 1782 ininatag ang patakarang pangkabuhayan.
Tama
5. Ang monopoly ng tabako ay isang halaman.
Tama

27. Gumawa ng isang slogan
tungkol sa kabutihan dulot ng
monopolyo ng tabako na
tinatamasa ng mga Pilipino
hanggang ngayon.

28. MARAMING
SALAMAT SA
PAKIKINIG!