2. ÎÄ

3. I
Áè õ¿éòýí àãààðò äàøìàãòàé öàéãàà õºðãºõã¿éí òóëä ÷àíãà àòãàëàà. Áóë÷èí øºðìºñ õ¿éòýíä
÷èâ÷ðýí ÷àíãàð÷ýý. Õýðâýý çýðëýã íîõäûí ñ¿ðýã ýíý àãøèíä èðñýí áîë äîâòëîõîîñ íü óðä
ìîäîí äýýð ãàð÷ ÷àäàõ ýñýõäýý èòãýëã¿é áàéëàà. Õºøñºí áèåý äóëààöóóëàõûí òóëä áîñîæ
õîëõèõ õýðýãòýé. Ãýâ÷ áè õàäàí äîð õºäºë㺺íã¿é ñóóñàí õýâýýð ìîäíû çàâñàð ¿¿ð õàÿàðàõûã
õàðëàà. Íàð àëãóóð ìàíäàí õýäýí ñàðûí òóðø àéñàí ºäðèéã ýðãýëòã¿éãýýð àâ÷ðàâ.
Òýä ¿äèéí õîîëíû äàðàà ßëàã÷ûí òîñãîíû øèíý ãýðò õ¿ðýëöýí èðíý. Ñóðâàëæëàã÷, çóðàãòûí
áàãèéíõàí, ºìíº íü íàìàéã àðâàí õî¸ðäóãààð á¿ñýýñ Êàïèòîë õ¿ðòýë äàãàëäàæ áàéñàí Ýôôè
Òðèíêåò áîëîí (ñîíèðõîëòîé íü òýð îäîî õ¿ðòýë òýíýã õèéìýë ÿãààí ¿ñýý ç¿¿æ áàéãàà áîëîâ
óó ýñâýë ÿëàã÷ûí àÿëàëä çîðèóëàí ººð ºíãºòýéã ñîíãîñîí áîëîâ óó) òºìºð çàìûí óäààí àÿëàëä
çîðèóëàí õýðýãòýé ç¿éëèéã ìèíü áýëäýõ áóñàä õ¿ì¿¿ñ. Áýëòãýë áàãèéíõàí íàìàéã îëîí
íèéòèéí ºìíº ãàðàõàä ãàðàõàä áýëòãýæ, ìèíèé àíä äèçàéíåð Öèííà áàñ èðýõ þì. Òýð
¯õëèéí òîãëîîìûí ¿åýð ãàéõàëòàé õóâöñààðàà îëíû àíõààðëûã àíõ óäààãàà íàäàä õàíäóóëñàí
áèëýý.
Õýðâýý ìèíèé äóðààð áîëäîã áîë ýíý òîãëîîìûã ¿¿ðä ìàðòàí õýçýý ÷ ýíý òóõàé ÿðèõûã
õ¿ñýõã¿é áàéâ. Õàð äàðñàí ç¿¿ä áàéñàí ìýò ä¿ð ýñãýõ áàéëàà. Ãýâ÷ ßëàã÷ûí àÿëàë ìàðòàõ
áîëîìæ ºãñºíã¿é. Êàïèòîë ¿¿íèéã æèë á¿ðèéí òîãëîîìûí õîîðîíä õ¿ì¿¿ñèéí àéäñûã
ñàðíèõààñ ºìíº çîõèîí áàéãóóëíà. ¯¿ãýýðýý á¿ñèéí îðøèí ñóóã÷äàä Êàïèòîëûí òºìºð
íóäàðãà, ýðõ ìýäëèéã ñàíóóëààä çîãñîõã¿é îëîí íèéòèéã áàÿðëàõûã àëáàäíà. Ýíý æèë áè
øîóíû îä áàéëàà. Íàìàéã á¿ñýýñ á¿ñ ð¿¿ äóðàìæõàí áàÿðëàõ õ¿ì¿¿ñ ð¿¿ àâàà÷èõàä íóóöëàã
¿çýí ÿäàëòûã íü ìýäðýí áàéæ ¿ð õ¿¿õäèéã íü ººðèéí ãàðààð àëñàí õ¿ì¿¿ñèéí í¿ä ð¿¿ òàéçàí
äýýðýýñ õàðàõ áîëíî...
Íàð óäààíààð ìàíäàõàä áè ºíäèé뺺. Õºäºë㺺íã¿é ñóóñíû óëìààñ õàìàã áèå øàðõèðàí ç¿¿í
òàëûí õºë õºøñºíèéã õýäýí õîðîì àëõàí ìýäýý îðóóëàõ õýðýã ãàðàâ. Áè îéä ãóðâàí öàãèéã
ºíãºð¿¿ëýõäýý àãíàõ ãýæ õè÷ýýñýíã¿é òóë àíãèéí îëçíû ö¿íõ õîîñîí áàéâ. Ýýæ æèæèãõýí
ä¿¿ Ïðèìèéí õóâüä õîòûí ìàõíû ìóõëàãààñ äóðòàé öàãòàà ìàõ õóäàëäàí àâ÷ ÷àäàõ áîëñîí òóë
øèíýõýí îëçûã ìèíü ñîíèðõîõã¿é. Õàðèí ñàéí íàéç Ãåéë áîëîí ò¿¿íèé ãýð á¿ëèéíõýí
ºíººäðèéí îëçûã á¿ðíýýð íü õ¿ðòýõ áîëíî. Òýäíèéã îðõèæ áîëîõã¿é. Áè áóöàõ çàìäàà ç¿ãýý
ººð÷ëºí àõèí õàãàñ öàãèéí òóðø óðõèíä îëç îðñîí ýñýõèéã øàëãàâ. Ñóðãóóëüä áàéõàä áèä
¿äýýñ õîéø óðõèà øàëãàæ õîëòûí çýýë äýýð ìºí㺠áîëãîæ àìæäàã áàéëàà. Îäîî Ãåéë
í¿¿ðñíèé óóðõàéä àæèëëàæ áàéãàà áîëîõîîð õèéõ àæèëã¿éãýýðýý áè ýíý ¿¿ðãèéã ººðòºº
àâñàí þì.
Ãåéë ýíý ¿åä í¿¿ðñíèé óóðõàéä öàã íàðã¿é àæèëëàí äîòîð ýâã¿éðõýì öàõèëãààí øàòààð ã¿í
ð¿¿ áóóæ í¿¿ðñ ãàðãàæ áàéãàà. Áè äîîøîî áóóõ äóðã¿é ÷ òýíä þó áîëäîãûã ìýäíý. Æèë á¿ð
ñóðãàëòûí õºòºëáºð ¸ñîîð ìàíàé àíãèéõàí óóðõàé ðóó àÿëàë õèéäýã áàéñàí þì. Áè æààõàí
áàéõààñàà ë óóðõàéä äóðã¿é áàéâ. Õàðàíõóé õîíãèëóóä ã¿íýýñ àéõ àéäñûã òºð¿¿ëæ, ýõ¿¿í
¿íýðòýé àãààðò íü òàéâàí àìüñãàëàõ áîëîìæ îëäîõã¿é. Ýöãèéãýý äýëáýðýëòýíä ººð õýäýí
óóðõàé÷èíû õàìò àëäñàíû äàðàà áè öàõèëãààí øàòàíä ººðèé㺺 àëáàäàí îðäîã áîëñîí áºãººä
æèë á¿ðèéí àÿëàë òàìëàë áîëîí õóâèðñàí þì. Õî¸ð ÷ óäàà óóðõàéä îðîõûí óðä áèå ìóóäàõàä
ýýæ õàíèàä õ¿ðñýí ãýæ áîäîîä ãýðò ¿ëäýýñýí áèëýý.

4. Áè Ãåéëèéí òóõàé áîäëîî. Òýð çºâõºí íàðíû ãýðýëòýé öýâýð òóíãàëàã àãààðò ìîäîí äîòîð
ººðèé㺺 æèíõýíýýð ìýäðýõ áàéñàí. Ò¿¿íèéã ÿàæ òýâ÷èæ áàéãààã ìýäýõ þì àëãà... ¯ã¿é
ìýäýõ þì áàéíà. Òýð ýíý á¿õíèéã ýýæ áîëîí ýðýãòýé, ýìýãòýé ãóðâàí ä¿¿ãýý òýæýýõèéí òºëºº
òýâ÷èæ áàéãàà. Áè îäîî õî¸ð ãýð á¿ëýý òýæýýæ õ¿ðýëöýõýýð õ¿¿äèé ä¿¿ðýí ìºíãºòýé áîëñîí
õýäèé ÷ òýð ãàíö ÷ çîîñ àâàëã¿é õàðèí ìàõûã áîë äóðòàé àâ÷ áàéëàà. Õýðâýý áè òîãëîîìä
¿ðýãäñýí áîë òýð ýðãýëçýýã¿é ýýæ áîëîí Ïðèìä òóñëàõ áàéñàí. Èéìýýñ áè ò¿¿íä ºäºðæèí
õèéõ àæèëã¿é ñóóæ ñîëèîðîõã¿éí òóëä ¿¿íèéã õèéæ áàéíà ãýæ õýëñýí þì. Åð íü áîë ò¿¿íèéã
ãýðòýý áàéõã¿é ¿åä àíãèéí îëçîî àâàà÷èõûã õè÷ýýäýã áàéâ. Ãåéë õîíîãèéí àðâàí õî¸ð öàãò
àæèëëàäàã áàéñàí áîëîõîîð ýíý íü àìàðõàí õýðýã äýý.
Áèä çºâõºí íÿì ãàðèãò îéä óóëçàæ õàìòäàà ãºðººëíº. Ýíý íü ìèíèé õóâüä äîëîî õîíîãèéí
õàìãèéí ñàéõàí ºäºð áàéñàí ÷ óðüäûí àäèë þó ÷ õàìààã¿é ÿðèëöäàãàà áîëüñîí. Òîãëîîì ¿¿íä
õ¿ðòýë íºëººëæýý. Áè óðüäûí áàéäàëäàà îðîõ áîëîâ óó ãýæ ñýòãýëèéí ã¿íäýý ñóëõàí íàéäàæ
áàéñàí õýð íü àøèããã¿é ãýäãèéã îéëãîæ áàéâ. ªíãºðñºí ç¿éë áóöàæ èðýõã¿é.
ªíººäºð áè àðâèí èõ îëçòîé áàéæ óðõèíä íàéìàí òóóëàé, õî¸ð õýðýì áîëîí Ãåéëèéí óðëàñàí
òîðîíä ìèíæ îðæýý. Òýð óðõè çàíãà òàâèõäàà àãóó áàéëàà. ¯ðãýëæ õààíà ÿìàð ìîäîíä äýýð
òàâèõ ìàõ÷èí àìüòàí õ¿ðãýõã¿éí òóëä àëü ìº÷èðò ºëãºõ, çàãàñûã àëäààã¿é õºìðºõèéí òóëä
íàðèéõàí ìº÷èð òýíöâýðèéã íü îëæ òóëàõ ãýýä ë á¿ãäèéã ìýääýã áàéâ. ¯¿íä õè÷íýýí æèë
îðñíûã ìýäýõã¿é ÷ áè ¿¿íèéã äàâòàæ ÷àäàõã¿é. Ýíý íü òóðøëàãààñàà èë¿¿ òºðºëõèéí àâúÿàñ
áàéëàà. ßã ë ìèíèé õàðàíõóéä ãàíö ÷ ñóì àëäàëã¿é õàðâàäàã øèã.
Íàìàéã àðâàí õî¸ðäóãààð á¿ñèéã õ¿ðýýëñýí õàøààíä õ¿ð÷ î÷èõ ¿åýð íàð òýíãýðò ºíäºð
õººðºí ìàíäàâ. Áè åðäèéíõººðºº çîãñîí öàõèëãààí ã¿éäýë äàìæèí ã¿éõ ÷èìýýã àíèðäàõàä þó
÷ ñîíñîãäñîíã¿é. Õóó÷èí ãýðòýéãýý îéðõîí õàøààíû ¸ðîîëûí í¿õýýð øóðãàí îðëîî. Àëáàí
¸ñîîð áîë ýýæ ä¿¿ õî¸ð ìèíü ýíä á¿ðòãýëòýé ó÷èð áèä ò¿¿íèéã õàäãàëñàí õýâýýð áàéñàí þì.
Áè ÿìàð íýã òîõèîëäëîîð ¿õëýý ãýâýë òýä ýðãýí èðýõ áîëíî. Õàðèí òýð õ¿ðòýë ßëàã÷ûí òîñãîí
äàõü øèíý ãýðòýý àÿòàéõàí òºâõíºñºí ÷ áè ýíä ýðãýí èðñýýð áàéëàà. Ýíý íü ìèíèé õóâüä
æèíõýíý ãýð ìèíü áàéâ.
Áè õóó÷èí ãýðòýý õóâöñàà ñîëèõîîð îðëîî. Ýöãèéíõýý õóó÷èí àðüñàí õ¿ðìèéã ìºðººðºº áàðèó
íîîñîí ïàëüòîãîîð ñîëüæ, õóó÷èð÷ ãàíäñàí àíãèéí øèðýí ãóòëàà ýýæèéíõýýð ìèíèé áàéäàëä
èë¿¿ çîõèöîõ ¿íýòýé ãóòëààð ñîëüæ ºìñºâ. Íóì ñóìàà îéä íàéäâàðòàé íóóñàí. Ãàäàãø
ãàðàõààñ óðä ãàë çóóõàíä õýñýã ñóóëàà. Ãàëã¿é õàíàí çóóõ, á¿òýýëýãã¿é øèðýý ýëü õóë îðãèíî...
Õóó÷èí àìüäðàëàà õàðàõ íü ãóíèãòàé áàéëàà. Áèä ýöñèéí ýöýñò àìüäðàë ãýæ íýðëýæ áîëîõ
áàéð ñóóðèíä õ¿ðýí ºìíºõòýéãýý õàðüöóóëàõàä áàÿí, àëäàðòàé áîëñîí ÷ Êàïèòîëèéí ýðõ
áàðèã÷äûí ¿çýí ÿäàëòûã òºð¿¿ëæýý.
Ìèíèé áîäëûã àðûí õààëãàí äýýð ºðºâäºëòýé ãèéíàõ ÷èìýý òàñàëäóóëàâ. Î÷èæ îíãîéëãîâîë
Ïðèìèéí õºãøèí ñýãñãýð ìóóð áàéëàà. Ò¿¿íä ÷ ãýñýí ìèíèé àäèë øèíý áàéøèí òààëàãäàõã¿é
áàéñàí áîëîõîîð Ïðèìèéã ñóðãóóëüäàà ÿâàõ áîëãîíä èéøýý èðäýã áàéñàí þì. Áè óðüä íü
õýçýý ÷ ò¿¿íèéã èëáýí ýðõë¿¿ëæ áàéãààã¿é ÷ îäîî øèíý òºðëèéí õà÷èðõàëòàé õîëáîîñ
¿¿ñ÷ýý. Áè ìóóðûã îðóóëààä ìèíæíèé ººõ ºã÷ ÷èõíèé àðûã íü ìààæèíãàà "×è ÿìàð ìóóõàé
àìüòàí ãýäãýý ìýäýõ ¿¿?" ãýõýä õîøóóãààðàà ãàð ëóó ÿâúÿ ãýñýí øèã øºð㺺â. Áè ìóóðàà

5. òýâðýýä íºãºº ãàðòàà àíãèéí îëçîî áàðèí ãàäàãø ãàðàõàä ãàíö õàðàéãààä áóòíû öààãóóð àëãà
áîëîâ.
Õºë äîð í¿¿ðñíèé òîðòîã ÷àõðàí ãóòàë õºë áàðèíà. Ãóäàìæààð óðóóäààä àéëûí àðûí
õàøààãààð äàìæèí Ãåéëèéí áàéøèíä äîðîî õ¿ðëýý. Öîíõíû äýðãýä óãààãóóð ðóó áºõèéæ
áàéñàí Ãåéëèéí ýýæ Õåéçåë íàìàéã õàðààä ãàðàà õîðìîã÷èíäîî àð÷èí õààëãà îíãîéëãîõîîð
àëãà áîëîâ.
Íàäàä Õåéçåë òààëàãääàã áàéëàà. Ýíý ýìýãòýéä õ¿íäýòãýõ ç¿éë áèé. Ìèíèé ýöýã
äýëáýðýëòýíä àìü ¿ðýãäýõ ¿åýð ò¿¿íèéã íºõºð íü ãóðâàí õ¿¿ ãýäñýíä áàéãàà õ¿¿õäèéí õàìò
îðõèñîí. Õàðèí òýð òºðººä äîëîî õîíîã ÷ ºíãºðººã¿é áàéõàä àæèë õàéæ ýõýëñýí áèëýý.
Æèæèã õ¿¿õýäýý õàðàõ õýðýãòýé áîëîõîîð óóðõàéä àæèë îëäîîã¿é ÷ õîòîä íýã õóäàëäàà÷íûä
óãààã÷ààð àæèëä îðñîí. Òýð ¿åä àðâàí äºðºâòýé áàéñàí õ¿¿õä¿¿äèéí õàìãèéí àõìàä Ãåéë ãýð
á¿ëèéíõýý ãîë îðëîãî íü áîëñîí þì. Òýð õýäèéí òåññåðàä íýðýý áè÷¿¿ëýí õîìñ õ¿íñ áîëîõ
áóäàà, òîñ àâ÷ áàéëàà. Õýðâýý Ãåéë óðõè çàíãà òàâüäàãã¿é áàéñàí áîë Õåéçåë ãàðûí ÿñàà
öàéòàë óãààãààä ÷ ãýð á¿ëèéí òàâàí õ¿íýý òýæýýæ ÷àäàõààðã¿é áàéâ. ªâºë ãàð íü óëàéæ
õàãàðàí öóñ ø¿¿ðýõýä ýýæ ýì÷èëãýýíèé òîñ ºã¿¿ëñýí ÷ ýäãýðýýã¿é. Ãýâ÷ òýä õàìòäàà àðâàí
õî¸ð õ¿ðñýí Ðîðè, àðâàí íàñòàé Âèêè, äºðâºí íàñòàé Ïîçè íàðûí íýðèéã õýçýý ÷ òåññàðàä
áè÷¿¿ëýõã¿é ãýæ øèéäñýí áèëýý.
Õåéçåë àíãèéí îëçûã õàðæ èíýýìñýãëýýä ìèíæíèé ñ¿¿ëíýýñ ºðãºñíºº,
- Õººõ õ¿íä áàéíà ø¿¿! Îðîé íîãîîòîé ñàéõàí æèãíýæ áîëíî áàéõ ãýâ.
Ãåéëýýñ ÿëãààòàé òýð ãàäíû òóñëàìæ àâàõààñ è÷äýãã¿é áàéëàà.
- Àðüñ íü ÷ áàñ ìóóã¿é ãýæ áè õýëýâ. Íàäàä Õåéçåëèéíä áàéæ àíãèéí ãàâúÿàãàà ¿íýë¿¿ëýõ íü
òààòàé áàéëàà. Õåéçåë óðãàìëûí öàé àÿãàëàõàä áýýðñýí õóðóóãààðàà òàëàðõàí àâààä îî÷ëîâ.
- Ìèíèé þó áîäñîíûã ìýäýõ ¿¿... ßëàã÷ûí àÿëàëààñ ýðãýæ èðýýä Ðîðèã ñóðãóóëèéíõ íü äàðàà
çàðèìäàà ººðòýéãýý àâ÷ ÿâäàã þì áèë¿¿. ßàæ õàðâàäàãûã çààÿ.
- Òýãâýë ñàéí ë áàéíà. Ãåéë ÷ºëººòýé áàéäàã íÿì ãàðèãòàà çºâõºí ÷àìòàé ÿâàõûã ýðõýìëýäýã
áîëîõîîð ãýýä Õåéçåë òîëãîé äîõèâ.
Áè ¿¿íèéã ñîíñîîä òýñãýëã¿é óëàéëàà. Òýíýã õýäèé ÷. Ýíý äýëõèé äýýð íàìàéã Õåéçåëýýñ ººð
ñàéí îéëãîõ õ¿í áàéõã¿é. Òýð Ãåéë áèä õî¸ðûí õàðüöààíû òàëààðõ á¿ãäèéã ìýäíý. Áèäíèéã
ãýðëýõèéã õ¿ëýýæ áàéæ áîëîõ ÷ ¯õëèéí òîãëîîì õ¿ðòýë íàäàä ýíý òàëààð ÿìàð ÷ áîäîë
áàéñàíã¿é. Òýãýõýä ìèíèé õàìòðàã÷ Ïèò Ìåëëàðê íàäàä óõààíã¿é äóðëàñàí ãýäãýý á¿ãäýä
çàðëàñàí. Áèäíèé äóðëàëûí ðîìàí á¿ñýä àìüä ¿ëäýõ ò¿ëõ¿¿ð áàéñàí þì. Õàðèí Ïèò á¿ãäèéã
õ¿íäýýð õ¿ëýýí àâ÷ áèëýý. Õàðèí ìèíèé õóâüä ÿìàð áîë? Ìýäýõã¿é þì äàà. Ãåéëèéí õè÷íýýí
øàíàëæ áàéñíûã òºñººëæ áàéíà. Òýãòýë ßëàã÷ûí àÿëàëûí ¿åýð Ïèòòýé õàìò àõèí äóðëàëò
õîñóóä áîëæ òîãëîõîî áîäîîä ç¿ðõ øèìøèðëýý.
Áè óðóóë øàçëàì õàëóóí öàé áàëãààä øèðýýíýýñ áîñîæ,

6. - Áè ÿâñàí íü äýýð áàéõ. Äóðàíãûí ºìíº ãàðàõàä áýëäýõ õýðýãòýé ãýõýä Õåéçåë íàìàéã
òýâðýýä,
- Ñàéõàí õîîëëîîðîé ãýâ.
- Áàÿðëàëàà.
Ìèíèé äàðààãèéí î÷èõ ãàçàð áîë àíãèéí îëçîî õóäàëäàõààð î÷äîã çýýë áàéëàà. Îëîí æèëèéí
ºìíº í¿¿ðñíèé àãóóëàõ áàéãààä õàÿãäñàí ãàçàð õóóëü áóñ íàéìàà äýëãýðñýýð ýöýñòýý æèíõýíý
õàð çàõ áîëæýý. Çýýë äýýð íàìàéã îðîëöóóëààä ãýìò õýðýãòýí õ¿ì¿¿ñ òàòíà. Àðâàí õî¸ðäóãààð
á¿ñèéí îéä àãíàõûã õîðèãëîäîã áîëîõîîð çºâõºí àðâààä õ¿ì¿¿ñ àìü ºðñºí õóóëü çºð÷èæ
ç¿ðõýëäýã áàéâ.
Ýíý òóõàé õýí ÷ ÿðèàã¿é õýäèé ÷ áè çýýë äýýðõ õ¿ì¿¿ñò ºðòýé áàéâ. Ãåéë íàäàä Òîñëîã Ñåé
ãýäýã øºë çàðäàã õºãøèí ýìýãòýé Ïèò áèä õî¸ðûí òºëºº òîãëîîìä õàíäèâ öóãëóóëñàí ãýæ
õýëñýí. Ýõýíäýý ìºíãèéã çºâõºí çýýë äýýð àâ÷ áàéñàí ÷ îëîí õ¿ì¿¿ñ ýíý òóõàé ñîíñîîä
õóðààñàí æààõàí ç¿éëýý àâ÷èð÷ ºã÷ýý. Õýä áîëñíûã ìýäýõã¿é ÷ àìüäðàë ¿õëèéí äýíñýí äýýð
áàéãàà æèíã õºäºëãºõ ÿìàð ÷ áýëýã àâ÷ õ¿ðýõ áàéâ.
Áè îäîî õ¿ðòýë çýýë äýýã¿¿ð àíãèéí õîîñîí ö¿íõòýé, òàøààíäàà õ¿íä õýòýâ÷òýé ÿâæ äàäààã¿é
áàéëàà. Áè àëü áîëîõ îëîí ìóõëàãààð îðæ êîôå, òàëõ, ºíäºã, ýýðìýë óòàñ, òîñ ãýýä îëîí ç¿éë
àâàõûã õè÷ýýíý... Õàìãèéí ñ¿¿ëä óóðõàéä îñîëä îðîí ãàíö ãàðòàé ¿ëäñýí ÷ ººðèé㺺
òýæýýõýýð õàíãàëòòàé óõààíòàé Ðèïïåð ãýäýã ýìýãòýéãýýñ ãóðâàí ëîíõ íýðìýë õóäàëäàí àâëàà.
Àðõèéã ãýð á¿ëäýý áèø ¯õëèéí òîãëîîìûí ¿åýð Ïèò áèä õî¸ðûí çºâëºõ áàéñàí Õåéìèò÷ýä
çîðèóëàí àâñàí áèëýý. Áàðãàð õýðöãèé ¿ðãýëæ ñîãòóó áàéäàã òýðáýýð òîãëîîìûí òîãëîîìûí
ò¿¿õýíä àíõ óäààãàà õî¸ð ÿëàã÷ çýðýã àâ÷èðñàí. Òèéìýýñ õýí áîëîõûã íü ¿ë õàðãàëçàí áè
Õåéìèò÷èéí ºìíº ¿ðãýëæ ºðòýé. Õî¸ð ãóðâàí äîëîî õîíîãèéí ºìíº ò¿¿íèé óóõ þìíû íººö
äóóñàõàä ÷è÷èð÷ îðèëæ õàøãè÷èí Ïðèìèéã ¿õòýë íü àéëãàñàí þì. Íàäàä ÷ ãýñýí ò¿¿íèéã
òèéì áàéäàëòàé õàðàõ íü àÿã¿é áàéñàí òóë òýð ¿åýñ ýõëýí ýýëæèò õ¿ðýëöýõã¿é ÿâäàë ãàðàõ
âèé ãýõýýñ íººö àðõè áàéëãàæ äàñàë áîëñîí.
Ìèíèé ëîíõûã õàðààä æóðàì ñàõèóëàã÷ Êðåé õºìñºã çàíãèäàâ. Òýð õ¿ðýí óëààí í¿¿ðòýé
áºãººä õýäõýí ìºíãºëºã ¿ñýý õàæóó òèéø íü íÿìáàéëàí ñàìíàñàí áàéäàã þì.
- Îõèí ìèíü ýíý ÷àìä õýòýðõèé ÷àíãàäàõ þì áèø ¿¿.
- Ýýæ ¿¿ãýýð ýì õèéäýã þì ãýýä áè ìºðºº õàâ÷èâ.
- Òèéì áàéæ ýíý ç¿éëýýð õ¿íèéã øóóä àëæ áîëíî ãýýä òýð øèíýõýí çîîñîîð ëîíõòîé àðõè
õóäàëäàí àâëàà.
Áè Òîñëîã Ñýéí ìóõëàãò î÷îîä ëàíãóóíä ñàíäàë äºõ¿¿ëýí øîø áóóðöàãíû õîëèìîã øºë
çàõèàëàâ. Òýãòýë æóðàì ñàõèóëàã÷ Äàðèóñ ãýäýã çàëóó îðæ èðýýä áàñ àäèë øºë çàõèàëëàà. Òýð

7. õóóëèéã ñàõèóëàõ ¿¿ðýãòýé ÷ õàìðàà ñºõäºãã¿é äàíäàà òîãëîîì õèéæ áàéäãààðàà íàäàä
òààëàãääàã þì. Îéðîëöîîãîîð õîðèîä íàñòàé áºãººä íàäààñ òºäèéëºí àõìàä áóñ õàðàãäàíà.
Èíýýìñýãëýõýä øàðãàë ¿ñ íü ºðâèé㺺ä õ¿¿õýäòýé àäèëõàí áîëäîã áàéâ.
- ×è ãàëò òýðýã ð¿¿ãýý ÿâàõ áîëîîã¿é áàéíà óó?
- Îðîéí õîîëíû äàðàà ÿâíà.
Òýãòýë òýð ÷àíãààð,
- Òýãâýë ãîîäîæ àìæèõ óó? ¯ñýíäýý òóóç þìóó ººð ÿìàð íýã ç¿éë ç¿¿õ ÷ þìóó? ãýõýä áè òýñ÷
÷àäàëã¿é èíýýëýý.
Òýð ìèíèé ãýçãèéã èëýõ ãýñýí ÷ áè çàéëñõèéëýý.
- Ñàíàà çîâîõ õýðýãã¿é. Äèçàéíåðóóä ººðèéí àæëàà ñàéí ìýääýã þì.
- Ñàéí áàéíà ãýæ Äàðèóñ òîëãîé äîõèëîîä,
- Õàòàãòàé Ýâåðäèí æèæèãõýí á¿ñèéí áàõàðõàë áîëîõ óó? ãýëýý.
Äàðàà íü Òîñëîã Ñýé ð¿¿ øîîëîíãóé òîëãîé äîõèîä ãóäàìæèíä íàéçòàéãàà óóëçàõààð ãàðëàà.
- Àÿãàà áóöààæ àâíà ø¿¿! ãýæ ýçýãòýé àðààñ íü õàøãèðñíàà èíýýä àëäààä,
- Ãåéë ÷àìàéã ãàðãàæ ºãºõ ¿¿? ãýæ àñóóëàà.
- ¯ã¿é, òýð æàãñààëòàíä áàéõã¿é. Áè ò¿¿íèéã íÿì ãàðèãò ë õàðñàí.
- Ò¿¿íèéã æàãñààëòàíä îðîõ ÿìàð íýã ç¿éë áîäîæ îëíî ãýæ áîäîæ áàéíà. Ýöñèéí ýöýñò
÷èíèé ¿åýë àõ ø¿¿ äýý ãýæ Òîñëîã Ñýé çàëüæèí ºã¿¿ëýâ.
Êàïèòîëèéíõàíä çîðèóëàí áîäîæ îëñîí àõèí íýã çàëü. Ïèò áèä õî¸ðûã ¯õëèéí òîãëîîìîîñ
ýðãýí èðýõ ¿åýð ñóðâàëæëàã÷èä õóâèéí àìüäðàëûí òóõàé ñîíèðõîõîîð óðàëäàí èðöãýýñýí þì.
Òýäíèéã ìèíèé îéðûí íàéçûí òóõàé àñóóõàä á¿ñèéí õýí ÷ Ãåéëèéã õýëýýä ºãºõ áàéëàà.
Áèäíèé á¿ñèéí õàéðûí ò¿¿õèéí äàðàà òýð ãàäíàõ òºðõººðºº îéðûí íàéç ãýõýýðã¿é õàðàãäàíà.
Òýãýýä ÷ äóðàíãûí ºìíº èíýýìñýãëýí áèåý àâ÷ ÿâæ ÷àäàõã¿é. Èéìýýñ ò¿¿íèéã ¿åýë àõ
áîëãîæýý. Áèäíèé õîîðîíä ¿íýõýýð òºñòýé ç¿éë îëîí áèé. Øóëóóí õàð ¿ñ, õ¿ðýí àðüñ, íîãîîí
í¿ä ãýýä ë... Áè ãàëò òýðýãíèé áóóäàë äýýð èðýõ õ¿ðòýë þó ÷ ìýäýýã¿é áàéñàí ÷ ýýæ "×èíèé
¿åýë ÷èíü õàðàõààð òýñýí ÿäàí õ¿ëýýæ áàéíà!" ãýõýä ýðãýýä Ãåéë áîëîí Õåéçåëèéã
õ¿¿õä¿¿äòýé íü ãàéõàí õàðñàí áèëýý. ªºð ÿàõ ¸ñòîé áàéñàí ãýæ? ¯ðãýëæë¿¿ëýí òîãëîõ
õýðýãòýé áàéëàà.
Òîñëîã Ñýéä áèä õàìààòàí áèø ãýäýã íü èëò áàéñàí ÷ ýðòíèé òàíèë ìèíü ýíý òóõàé ìàðòàõààð
øèéäæýý.

8. - Á¿õ ç¿éë àðä õîöðîõûã õ¿ëýýæ ÷àäàõã¿é íü ãýæ áè øèâíýâ.
- Îéëãîæ áàéíà. Íýãýíò ýõýëñýí áîë òºãñãºëèéã íü äóóñòàë ÿâ. Õîöðîõã¿é áàéâàë äýýð äýý.
Íàìàéã áóöàõ çàìä öàñ îðæ ýõëýâ. Õîòûí òºâèéí òàëáàé äóíäóóð ßëàã÷ûí òîñãîí ðóó õàãàñ
ìèëü õýðòýé àëõàõ íü õýòýðõèé õîë ñàíàãäàâ.
Ýíä ãàäààä åðòºíöººñ òóñãààðëàãäñàí àðâàí õî¸ð ¿çýìæòýé áàéøèíã òîéðóóëààä õèëýí
íîãîîí ç¿ëýã, öýöãèéí áóò òàðüñàí áàéäàã. Òýäíèé åñ íü õîîñîí áàéëàà. ¯ëäñýí ãóðàâò
Õåéìèò÷, Ïèò áèä ãóðàâ àìüäàð÷ áàéâ.
Ïèò áîëîí ìàíàé ãýðýýñ àìüäðàëûí äóëààí ºí㺠ãýãýý öàöðóóëíà. Ãýðýëòýé öîíõ ãèéæ,
ÿíäàíãààð óòàà ñàâñààä, óðãàöûí áàÿð îéðòîæ áàéãààãûí òýìäýã áîëãîí ¿¿äýíäýý òàðèà
ºëãºæýý. Õýäèéãýýð Õåéìèò÷èéí áàéøèíä öýöýðëýã÷ àíõààðàë òàâüäàã ÷ çºí人 õàÿãäñàí ìýò
õàðàãäàõ àæ. Áè ¿¿äíèé õààëãûã ò¿ëõýí îðîîä ýõ¿¿í ¿íýðò õàìðàà ¿ð÷èéëãýâ.
Õåéìèò÷ ãýðòýý õýíèéã ÷ öýâýðëýãýý õèéëãýäýãã¿éí äýý𠺺𺺠÷ ýíý àæèëä òààðóó. Ãýðò íü
óäààí æèëèéí àðõè äàðñ, Ẻëæèñíû ¿íýð, ÷àíàñàí áàéöàà, øàðñàí ìàõ ¿íýðòýæ óãààãààã¿é
áîõèð õóâöàñ, õóëãàíû áààñòàé õîëèëäîí õºãëºðíº. Áè ãàçàð õàÿñàí õàãàðñàí øèë, ÿñíû
¿ëäýãäýë äýýã¿¿ð àëõàí Õåéìèò÷èéã õàéëàà. Òýð ãàë çóóõíû øèðýýíä ñóóãààä ãàðàà òàâöàí
äýýã¿¿ð òýãíýí í¿¿ðýý àñãàñàí àðõèíä ä¿ðýýä ÷àíãà õóðõèð÷ áàéâ.
Áè ò¿¿íèé ìºð ë¿¿ ò¿ëõýýä ÷àíãààð,
- Áîñîîðîé! ãýõýä õàðèóä íü õóðõèðàëò ÷èìýýã¿é áîëñíîî óëàì ÷àíãàðëàà. Áè ò¿¿íèéã õ¿÷òýé
ò¿ëõýâ.
- Õåéìèò÷, áîñîîðîé! ªíººäºð ÿëàã÷ûí àÿëàë áîëíî!
Áè öîíõ õ¿÷ýýð îíãîéëãîîä ãàäíàõ öýâýð àãààðò ã¿íçãèé àìüñãàë àâëàà. պ뺺𺺠õîãèéí
¿ëäýãäëèéã áºãººí¿¿ëýí, êîôåíû ã¿öèéã ä¿¿ðãýæ, çóóõíû íóðìûã òºíõºí õýäýí óíòðààã¿é
öîã îëîâ. Êîôåíû ã¿öòýé óñàà çóóõàí äýýð òàâèâ.
Õåéìèò÷ óðüäûí àäèë ¿õäýë øèã òýãíýí õýâòñýí õýâýýð. Áè ñàéí þì áîëîõã¿é ãýäãèéã ìýäýæ
áàéñàí ÷ ò¿ìïýíä õ¿éòýí óñ ä¿¿ðãýýä òîëãîé ðóó íü öóòãàí ¿ñðýí õîëäëîî. Ãýðèéí ýçíèé
òîëãîéä óñ õ¿ðìýãö õîîëîéí ã¿íýýñ çýðëýã àðõèðàëò ãàðëàà. Òýð ¿ñðýí áîñîîä ñàíäëàà õýìõ
ºøèãëºæ ãàðòàà àòãàñàí õóòãà ñàâ÷èâ. Ò¿¿íèé ¿ðãýëæ çýâñýãòýé áàéäãûã ìàðòàæ îðõèæ.
Ýõëýýä õóòãààñ íü ñàëãàõã¿é áîë ººð þìàíä ñàíàà òàâèõ õýðýã ãàðíà.
Õåéìèò÷ õàðààë óðñãàí õóòãàà õýä ñàâ÷ñàíû ýöýñò óõààí îðëîî. Í¿¿ðýý õàíöóéãààðàà àð÷èæ
çóãòàõàä áýëýí òàâöàí äýýð ñóóñàí ìèíèé ç¿ã ýðãýâ.
- ×è ýíä þó õèéæ áàéãàà þì?

9. - ªºðºº çóðàãòûíõàí èðýõýýñ ºìíº ñýðýý ãýæ õýëýý áèç äýý.
- Þó ãýíýý?
- ßã òýãñýí ãýýä áè áóóæ ºãñºíã¿é.
Òýð ñàíàñàí áîëîëòîé.
- Òýãâýë áè ÿàãààä íýâò íîð÷èõäîã áèëýý? ãýâ.
- ªºðººð ñýðýýõ àðãà áàéñàíã¿é. Õýðâýý ÷àìä àñðàã÷ õýðýãòýéã ìýäñýí áîë äàðààãèéí óäàà
Ïèòèéã ãóéõààñ...
- Íàìàéã þóíä ãóéíà ãýíýý?
Òàíèë õîîëîé ãàðàõàä ìèíèé äîòîð àéñàí è÷ñýíäýý õºðâºõ øèã áîëîâ.
Ïèò íàðíû ãýðýëòýé öîíõíû äýðãýä¿¿ð ºíãºðºí øèðýý ð¿¿ î÷èõîä öàéâàð ¿ñ íü ãÿëàëçàâ.
Ýíýõ¿¿ ýð¿¿ë õ¿÷èðõýã ÷èéðýã çàëóó ìèíèé òàëáàéä õàðñàí ºëñãºëºí ºâ÷òýé çàëóóòàé
àäèëã¿é áàéëàà. Òýð ¿ë ìýäýã äîãîëîíãîî øèðýýí äýýð øèíýõýí õàëóóí òàëõ òàâèàä Õåéìèò÷
ðóó ãàð ñóíãàâ.
- Íàìàéã óóøãèíû ºðºâñºë òóñàõààðã¿é ñýðýýæ áàéõûã ãóéÿ ãýýä Õåéìèò÷ õóòãàà ºãºí㺺
áîõèð öàìöàà òàéëæ ò¿¿íýýñ äóòàõã¿é çàâààí ìàéêàà èë ãàðãàâ.
Ïèò èíýýìñýãëýýä õóòãàà øàëàí äýýðýýñ îëñîí ëîíõòîé äàðñàíä íîðãîæ èðèéã íü öàìöíû
õîðìîéäîî àð÷ààä òàëõàà ç¿ñýâ. Ýíý á¿õ õóãàöààíä òýð áèäýíä øèíýõýí òàëõ íÿìáàéëàí
æèãíýæ áàéâ. Íàìàéã àãíàæ áàéõàä òýð òàëõ áàðüæ, Õåéìèò÷ óóæ áàéäàã áàéâ. Áèä ¯õëèéí
òîãëîîìûã ñàíàõã¿éí òóëä òóñ á¿ðäýý õèéõ ç¿éë îëñîí þì. Ýöýñò íü Ïèò íàäàä àíõààðàë
õàíäóóëàâ.
- Øèíýõýí òàëõ èäýõ ¿¿?
- ¯ã¿é äýý, áè çýýë äýýð õîîëëî÷èõñîí. Ñàíàë áîëãîñîíä ÷èíü áàÿðëàëàà.
Ìèíèé õîîëîé ººðèéíõòýéãýý àäèëã¿é ¸ñ òºäèé ñîíñîãäîâ. Áè Ïèòòýé ÿðèëöàõ áîëãîíä
äóðàíãûí ºìíº áîäèò àìüäðàëäàà ýðãýí èðýýä ÿìàð æàðãàëòàé áàéãààãàà õàðóóëñíààð äóóñäàã
áàéëàà.
- Ç¿ãýýð äýý ãýõýä Õåéìèò÷ öàìöàà îâîîëîîñòîé õîã ðóó ÷óëóóäààä,
- Áððð. Òà õî¸ð øîóíû ºìíº àðàé íàéðñàã áàéæ áîëîõã¿é þó ãýâ.
Ò¿¿íèé çºâ áàéëàà. Îëîí íèéò ¯õëèéí òîãëîîìä ÿëñàí äóðëàëò õîñûã õàðàõûã õ¿ñ÷ áàéñàí ÷
áèä áèå áèåíèéõýý í¿ä ð¿¿ õ¿÷ëýëã¿éãýýð ýãö õàðæ ÷àäñàíã¿é. Áè õàðèóä íü,

10. - Õåéìèò÷, óñàíä îðîîðîé ãýýä öîíõíîîñ ¿ñðýí áóóæ ç¿ëãýí äýýã¿¿ð ãýð ë¿¿ãýý ÿâëàà.
Øèíýõýí öàñàí äýýð ìºð ÷àõðàí ¿ëäýíý. Áè õààëãàíû ºìíº ñààòàí ãóòàë äýýð òîãòñîí öàñ
ãºâººä äîòîãø îðëîî. Ýýæ íàìàéã äóðàíãûí ºìíº àÿòàéõàí õàðàãäóóëàõûí òóëä á¿òýí
ºäºðæèí㺺 áýëäñýí ó÷èð ãÿëàëçñàí øàëàí äýýð ìºð ãàðãàæ áîëîõã¿é. Íàìàéã ¿¿äýýð
îðîõòîé çýðýãöýí òýð ãàðààñ áàðèí çîãñîîâ.
- Ñàíàà çîâîõ õýðãã¿é äýý. Ãóòëàà ýíä òàéë÷èõúÿ ãýýä áè õèâñýí äýýð ãóòëàà òàéëàâ.
Ýýæ îéëãîìæã¿é ñººíãºòºí èíýýä àëäñàíàà ìºðºíä áàéñàí àíãèéí ö¿íõèéã àâëàà.
- Ýíý ÷èíü åð人 öàñ ø¿¿ äýý. Ñàéõàí çóãààëàâ óó?
- Çóãààëñàí ãýíý ýý?
Òýð ìèíèé îéä øºíèéí õàãàñûã ºíãºð¿¿ëñíèéã ìýäýæ áàéãàà. Òýãòýë ãàë çóóõíû õààëãàí äýýð
çîãñîæ áàéãàà õ¿í ìèíèé õàðöàíä òóñàâ. Ãàíö õàðàõàä ñàéí î¸äîëòîé õ¿ðýì, ïëàñòèê ìýñ
çàñëûí ºº ñýâã¿é òºðõ ãýýä Êàïèòîëîîñ èðñýí íü îéëãîìæòîé áàéëàà. Íýã ë ç¿éë áèø áàéíà
äàà.
- Òýø¿¿ðýýð ãóëãàæ áàéãàà þì øèã áàéñàí. Ãàäàà èõ õàëüòèðãààòàé áàéñàí ø¿¿.
- ×àìòàé óóëçàõààð õ¿í èðñýí ãýæ ýýæ õýëýâ.
Ò¿¿íèé öàðàé öîíõèéí öàéæ õîîëîéä íü ò¿ãøñýí ºí㺠ñîíñîãäñîíûã áè àíçààðààã¿é ä¿ð
ýñãýëýý.
- Áè òýäíèéã ¿äýýñ õîéø èðíý ãýæ áîäñîí þìñàí. Öèííà ò¿ð¿¿ëæ èðýý þó?
- ¯ã¿é, Êèòíèññ ýíý áîë...
- Õàòàãòàé Ýâåðäèí èéøýý îðíî óó ãýæ Êàïèòîëûí õ¿í ýýæèéí ÿðèàã òàñëààä õîíãèëûí ç¿ã
çààâ.
ªºðèéí ãýðòýý çààâàðëóóëàõ íü õà÷èðõàëòàé áàéñàí õýäèé ÷ áè äóóã¿é ºíãºðñºí íü äýýð ãýæ
¿çýýä ýýæ ð¿¿ èíýýìñýãëýí,
- Àÿëàëûí ºìíºõ çààâàð áàéõ ãýëýý.
Òýä íàìàéã ñ¿¿ëèéí ¿åä àÿëàëûí ¿åä þó õèéõ çààâàð÷èëãààãààð äàðæ áàéñàí þì. Áè
ñóðàëöàõàä áýëýí õààëãà ðóó äºõòºë ãýíýòõýí "Òýíä õýí áàéãàà þì áîë? Òýä þó õ¿ññýí õýðýã
âý? Ýýæ ÿàãààä òýãòëýý àéñàí þì áîë?" ãýñýí áîäîë çóðñõèéâ.
- Îðîîðîé ãýæ àðààñ äàãàñàí Êàïèòîëûí õ¿í õýëýâ.

11. Áè ãÿëàëçñàí çýñ áàðèóëûã ýðã¿¿ëýýä äîòîãø îðîõîä àãààðò ñàðíàé, öóñíû ýõ¿¿í ¿íýð
õîëèëäîí õàíõëàâ. Íàìõàí öàãààí ¿ñòýé õýí íýãíèéã ñàíàãäóóëàì òàíèë õ¿í ÷èìýýã¿éõýí
íîì óíøèíà. Òýð õóðóóãàà ò¿ð õ¿ëýýãýýðýé ãýñýí àÿòàé ºðãºëºº. Äàðàà íü ýðãýõýä ìèíèé ç¿ðõ
ïàëõèéâ.
Ìèíèé ºìíººñ åðºíõèéëºã÷ Ñíîóãèéí ìîãîéí õàðö õàðæ áàéëàà.

12. II
Ìèíèé ñàíààíä åðºíõèéëºã÷ Ñíîó í¿ñýð òîì äàëáàà ºëãºñºí ãàíòèã áàãàíû ºìíº çîãñ÷
áàéãààð òºñººëºãäºæ òóë ºðººí人 ýãýë æèðèéí ç¿éëñèéí äóíä çîãñ÷ áàéãààã õàðàõ íü
òóéëûí õà÷èðõàëòàé õýðýã áàéëàà. Ýíý íü ÿã ë ñàâíû òàã îíãîéëãîõîä æèãíýñýí ìàõ õîðò
ìîãîé áîëîí õóâèðñàíòàé àäèë áàéñàí þì.
Ò¿¿íä ýíä þó õýðýãòýé þì áîë? Í¿äíèé ºìí¿¿ð îíäîî ßëàã÷ûí àÿëàëûí íýýëòèéí
àæèëëàãààíû ä¿ð çóðàã æèðýëçýí ºíãºðºâ. ßëàã÷ûí öàðàé, çºâëºã÷èä, äàèçàéíåðóóä áîëîí
ºíäºð àëáàíû ò¿øìýä öóõàñõèéõ óäàà áàéäàã. Ãýâ÷ åðºíõèéëºã÷ íýã óäàà ÷ áàéñàíã¿é. Òýð
çºâõºí Êàïèòîëä áîëîõ áàÿð öýíãýëä õîâîðõîí îðîëöäîã áèëýý.
Èéìýýñ ò¿¿íèé àëñ õîëûí àÿëàë õèéñýíä ãàíö ä¿ãíýëò áàéëàà. Íàäàä çîãñîõã¿é ãýð
á¿ëèéíõýíä ìèíü íîöòîé àñóóäàë òóëãàð÷ýý. Ýýýæ, Ïðèì õî¸ð íàìàéã ¿çýí ÿäàæ áàéãàà ýíý
õ¿íä õè÷íýýí îéðõîí áàéãààã áîäîõîîñ õàìàã áèå àãçàñõèéëýý. ¯ðãýëæ ¿çýí ÿäàõ áîëíî. Ó÷èð
íü áè õýðöãèé ¯õëèéí òîãëîîìûã çàëüäñàíààðàà Êàïèòîëûã á¿ãäèéí í¿äýí äýýð ýëýã äîîã
áîëãîæ íýð õ¿íäèéã íü óíàãàõàä õ¿ðãýñýí.
Òýãýõýä åð人 õî¸ð áèåíèéõýý àìèéã àâðàõûã õ¿ññýí íü òîõèîëäëîîð ýñýðã¿¿öýë áîëîí
õóâèð÷ýý. Õýðâýý Êàïèòîë ¯õëèéí òîãëîîìûí òºãñãºëä ãàíöõàí îðîëöîã÷ ¿ëäýýõýýð øèéäñýí
áîë ººðèéí áîäëîî èëýðõèéëýõ íü áîñëîãî ãàðãàñàí õýðýã. Öîðûí ãàíö àâðàãäàõ ÿâäàë áîë
Ïèòýä óõààíã¿é õàéðòàé ä¿ð ýñãýõ áàéëàà. Èíãýñíýýðýý õî¸óë àìüä ¿ëäýõ áîëîìæ îëäîí
ÿëàã÷ûí òèòìèéã ç¿¿ñýí áèëýý. Ãýðòýý ýðãýæ èðýõýä õ¿íäýòãýëèéí áàÿð çîõèîí áàéãóóëæ
ýöýñòýý äóðàíãóóä òàéâàí îðõèñîí þì. ªíººäºðèéã õ¿ðòýë.
Äàñàë áîëîîã¿é øèíý ãýðò äóðûí àãøèíä íàìàéã àëàõàä áýëýí õ¿íèéã õàðààä àéäàñ òºðºõºä
åðºíõèéëºã÷ ãýðòýý áàéãàà õàðèí áè óðèãäààã¿é çî÷èí ìýò ñýòãýãäýë òºðºâ. Áè ò¿¿íä ñóóõûã
ñàíàë áîëãîæ ÷àäñàíã¿é. Åð íü þó ÷ õýëæ ÷àäñàíã¿é óðä õîðò ìîãîé áàéãàà ìýò àÿòàé õºäºëæ
÷àäàëã¿é í¿ä ñàëãàëã¿é çîãñîîä ÿàæ çóãòàõ òóõàé áîäëîî.
- Áèä áèå áèåíäýý õóäàë õýëýõã¿é áàéõààð òîõèðîëöñîí íü äýýð áàéõ. Þó õýëìýýð áàéíà äàà?
ãýæ åðºíõèéëºã÷ õýëýâ.
Õýë õºøººä äóóãàð÷ ÷àäàõã¿é íü ãýæ áîäñîí ÷ òàéâàí õîîëîéãîîð äóóãàðñàí ÿâäàëäàà áè
ººðºº ÷ ãàéõëàà.
- Òèéìýý ýíý íü öàã õýìíýíý áàéõ ãýæ áîäîæ áàéíà.
Åðºíõèéëºã÷ Ñíîó èíýýìñýãëýõýä áè àìüäðàëäàà àíõ óäààãàà óðóóëûã íü õàðëàà. Ìîãîé ÿìàð
óðóóëòàé áàéæ áîëîõ âý? ßìàð ÷ áèø. Àðüñ íü áºìáºðèéí õýö ÷èâ÷èðòýë òàòñàí æèìáýãýð
óðóóëòàé àæ. Ñýòãýë òàòàì õàðàãäóóëàõûí òóëä ìýñ çàñëûí òóñëàìæòàé ººð÷èëñºí þì áîëîâ
óó. Òýãñýí áîë ìºí㺠öàãàà äýìèé ñàëõèíä õèéñãýñýí õýðýã áîëæ äýý.
- Ìèíèé çºâëºã÷èä òàíûã òîìîîõîí àñóóäàëä îðîõîîñ àéæ áàéãàà þì. Ìýäýýæ òà àñóóäàëä
îðîõîîð òºëºâ뺺ã¿é áèç äýý?

13. - Òèéì ãýýä áè òîëãîé äîõèëîî.
- Áè òýäýíä òýãæ õýëñýí. ßìàð ÷ îõèí ºíäºð ¿íýýð îëæ àâñàí àìüäðàëàà õàäãàëàõûí òóëä
¿¿íèéã õî¸ð ãàðààðàà ò¿ëõýíý ãýæ. Òýãýýä ÷ ò¿¿íä ãýð á¿ë áàéãàà ø¿¿ äýý. Ýýæ, ä¿¿ áàñ...
¿åýë àõ.
Ò¿¿íèéã ñ¿¿ë÷èéí ¿ãýý òîäîòãîí õýëýõýä Ãåéë áèä õî¸ðûã òºðºë òºðºãñºä áèø ãýæ ìýäñýí íü
îéëãîìæòîé áîëîâ.
Èíãýýä á¿ãä èëýðõèé áîëëîî. Òýð íü ÷ äýýð áàéõ. Îéëãîìæã¿é àþóë çàíàëä áàéõûã õ¿ñýõã¿é
áàéíà. Ìýäýæ áàéõ íü ¿ðãýëæ äýýð áàéäàã.
- Àëèâ ñóóöãààÿ ãýýä åðºíõèéëºã÷ Ñíîó Ïðèìèéí ãýðèéí äààëãàâàðàà õèéæ, ýýæèéí ºðõèéí
îðëîãî çàðëàãàà òîîöäîã ç¿ëãýìýë ãàäàðãóóòàé ìîäîí øèðýýíèé àðä áàéðàà ýçëýâ.
Ò¿¿íèé ººðèéí ãýðò áàéãàà ìýò àÿãëàõ íü òààã¿é áàéñàí ÷ ñóóõ íü ç¿éí õýðýã òóë áè
øèðýýíèé ýñðýã òàëä áàéãàà ºíäºð ò¿øëýãòýé ñàíäàëä ñóóõàä õºëèéí õóðóó øàëàíä äºíãºæ
õ¿ð÷ áàéâ.
- Õàòàãòàé Ýâåðäèí íàäàä òààã¿é ÿâäàë òîõèîëäîîä áàéíà. Ýíý íü òàíû á¿ñýä õîðòîé æèìñ
ãàðãàæ èðñýí öàãààñ ýõýëñýí.
Ýíý íü Ïèò áèä õî¸ð õî¸óëàà àìèà õîðëîâîë òîãëîîìûí çîõèîí áàéãóóëàã÷èä ÿëàã÷ã¿é ¿ëäýõ
áàéñàí áîëîõîîð àìüä ¿ëäýýñýí ÿâäàëòàé õîëáîîòîé áîëîõûã áè òààâàðëàëàà.
- Õýðâýý Ñåíêè Êðåéíä æààõàí òàðõè áàéñàí áîë òàíûã ãàçàð äýýð ÷èíü õîðõîé øèã íÿöëàõ
áàéñàí þì. Çîëã¿é íü ìàíàé åðºíõèé çîõèîí áàéãóóëàã÷ óÿõàí ñýòãýëòýé òýíýã õ¿í. Òèéìýýñ
òà ýíä áàéãàà þì. Õàðèí ò¿¿íèéã îäîî õààíà áàéãààã òààâàðëàæ áàéíà óó?
Ñåíêè Êðåéíèéã öààçàëñàí ãýäýã íü òîäîðõîé áàéñàí ó÷èð áè òîëãîé äîõèëîî. Áèäíèé äóíä
çºâõºí øèðýý çààãëàæ áàéõàä öóñ, ñàðíàéí ¿íýð óëàì õ¿÷òýé áîëîâ. Ñàðíàé åðºíõèéëºã÷èéí
ãåíåòèêèéí àðãààð ñàéæðóóëàí ýíãýðòýý øèíãýýñýí öýöãèéí ñ¿ð÷èãýýñ ¿íýðòñýí áàéæ áîëîõ.
Æèíõýíý ñàðíàé èéì õóðö ¿íýðòýé áàéäàãã¿é. Õàðèí öóñíû õóâüä ãýâýë... ìýäýõã¿é þì äàà...
- ¯¿íèé äàðàà íàäàä ãàíö ç¿éë ¿ëäñýí íü òà íàðûã æèæèãõýí ¿ç¿¿ëáýðýý òîãëîõûã
çºâøººðñºí ÿâäàë þì. ×è äóðëàëäàà øàòñàí ñóðãóóëèéí ñóðàã÷ îõèíû ä¿ðèéã ìàø ñàéí
á¿òýýñýí íü Êàïèòîëûí õ¿ì¿¿ñèéã èòã¿¿ëñýí. Õàðèí á¿ñ¿¿äèéí õóâüä õàðàìñàëòàé íü
á¿ãäèéã ìýõýëæ ÷àäààã¿é ãýýä ìèíèé öàðàéä èëýðñýí ãàéõøèðñàí òºðõèéã õàðñàí áîëîëòîé,
- Ìýäýýæ òà ýíý òóõàé ñýæèãëýýã¿é áàéæ òààðíà. Áóñàä á¿ñ¿¿äèéí áàéäëûí òóõàé
ìýäýýëýëèéã õààíààñ ìýäýõ áèëýý äýý. Òýäíèé çàðèì íü òà íàðûí æèìñòýé èëáèéã õàéðààñàà
áîëñîí ãýæ ¿çýýã¿é áàéíà. Õýðâýý àðâàí õî¸ðäóãààð á¿ñèéí îõèí Êàïèòîëûí ¿ãèéã ¿ë
òîîìñîðëîîä øèéòãýëã¿é ¿ëäâýë òýäýíä áàñ òèéì àëõàì õèéõýä þó ñààä áîëíî ãýæ?
Æèøýýëáýë áîñëîãî çîõèîí áàéãóóëàõàä? ãýâ.

14. Ò¿¿íèé ñ¿¿ë÷èéí ¿ãýý õýëýõ àãøèíä äîòîð ïàëõèéí õ¿íä ç¿éëýýð öîõèóëñàí àÿòàé áîëîâ.
- Òýä ¿íýõýýð áîñëîãî ãàðñàí õýðýã ¿¿? ãýýä áè ¿¿íä óíòóóöñàí áàÿðëàñàí ýñýõýý ìýäñýíã¿é.
- Îäîîõîíäîî ¿ã¿é. Ãýâ÷ íºõöºë áàéäëûã ººð÷ëºõã¿é áîë ýíý íü çºâõºí öàã õóãàöààíû
àñóóäàë áîëîîä áàéíà. Õàðèí áîñëîãî õóâüñãàëä õ¿ðýõ íü òîäîðõîé ãýýä åðºíõèéëºã÷ íàìàéã
òîëãîéíû ºâ÷èí áîëñîí àÿòàé ç¿¿í õºìñ㺺 ¿ð÷èâ.
- Òà ýíý þó áîëîõ òàëààð òºñººëæ áàéíà óó? Õè÷íýýí õ¿í àìü ¿ðýãäýæ áîëîõûã? Àìüä ¿ëäñýí
íü ÿìàð íºõöºëä äýíæèãíýí ¿ëäýõèéã? Êàïèòîëûí õóâüä ÿìàð àñóóäàë ¿¿ñýõ âý ãýâýë
á¿ñ¿¿äèéí õÿíàëò ñóëàðñíààð á¿õ ñèñòåì íóðàí óíàõ àþóëòàé.
Íàìàéã ýíýõ¿¿ øóëóóí ÿðèà ãàéõóóëñàí ÷ áîäîîä ¿çýõýä Ñíîó ¿íýí õýðýãòýý Ïàíåìûí îðøèí
ñóóã÷äûí ñàéí ñàéõíûã á¿õíýýñ äýýã¿¿ð ¿íýëæ áàéãàà íü óòãàã¿é ÿðèà øèã ñàíàãäñàíä
ººðèéí ìýäýëã¿é,
- Àòãà æèìñ èäñýíèé òºëºº íóðàí óíàäàã ÿìàð ýìçýã ñèñòåì áý ãýýä õýë÷èõýâ.
Òýð óäòàë íàìàéã äóóã¿é íàìàéã øèíæèí õàðëàà.
- Òèéìýý ýìçýãõýí õýäèé ÷ ÷èíèé áîäîæ áàéãàà øèã áèø.
Õààëãà öîõèõ ÷èìýý ãàðàí ºðººíä Êàïèòîëûí õ¿íèé òîëãîé öóõóéâ.
- Ýýæ íü öàé óóõ ýñýõèéã àñóóæ áàéíà?
- Äóðòàéÿà óóÿ ãýæ Ñíîó õýëýõýä õààëãà íýýãäýæ ýýæ ¿¿äýí äýýð Àòèðààíä èðýõ ¿åýðýý
àâ÷èðñàí õÿòàä öàéíû àÿãà á¿õèé òàâèóð áàðèí çîãñîæ áàéëàà.
- Èéøýý òàâèíà óó ãýýä åðºíõèéëºã÷ íîìîî õîëäóóëàí øèðýýíèé ãîëä àëãàäàâ.
Ýýæ òàâèóð äýýðõýý õîîñëîí øààçàí ã¿öòýé öàé, àÿãà, öºöãèéí òîñ, ÷èõýð áîëîí äèéçòýé
æèãíýìýã òàâèâ. Æèãíýìýã äýýð öýöýã õýýëýí ä¿ðñýëñíèéã áîäâîë Ïèòèéí àæèë áîëîëòîé.
- ßìàð òààòàé þì áý. Òèéì ÷ îëîí õ¿íèé òîëãîéä åðºíõèéëºã÷ öàé óóõûã õ¿ñ÷ áàéãàà ãýæ
îðîõã¿é äýý ãýæ Ñíîó ÿëäàìààð õýëýõýä ýýæ ÿëèìã¿é òàéâøèðàâ.
- ªºð ç¿éë õ¿ñ÷ áàéíà óó? Õýðâýý òà ºëñºæ áàéâàë áè...
- ¯ã¿é, ýíý õàíãàëòòàé. Áàÿðëàëàà.
Òýð ò¿¿íèéã õººæ áàéãàà íü îéëãîìæòîé áàéëàà. Ýýæ íàä ðóó ò¿ðãýõýí õÿëàìõèéñíýý ãàðàâ.
Åðºíõèéëºã÷ áèäýíä öàé àÿãàëæ ººðòºº ÷èõýð, öºöãèéí òîñ íýìýýä õàëáàãààðàà óäòàë õóòãàâ.
Òýð õàðâààñ õýëñýí ç¿éëäýý õàðèó õ¿ëýýæ áàéãàà áîëîëòîé.

15. - Íàäàä áîñëîãî ýõë¿¿ëýõ ÿìàð ÷ ñàíàà áàéãààã¿é.
- ¯¿íä ÷èíü èòãýæ áàéãàà ÷ ýíý ÷óõàë áèø. Òàíàé äèçàéíåð õóâöñàà ìýðãýí ñîíãîñîí. Ãàëò
Êèòíèññ òàíû ¿ñýðãýñýí î÷ Ïàíåìûã óñòãàæ áîëîõ òàìûí ãàë áîëîí ä¿ðýëçýæ áàéíà.
- Òà ÿàãààä íàìàéã îäîî øóóä àëæ áîëäîãã¿é þì áý? ãýæ áè ïàëõèéòýë õýëýõýä,
- Õ¿ì¿¿ñèéí äýðãýä ¿¿? Ýíý çºâõºí ãàëä òîñ íýìýõýýñ ººðöã¿é ãýæ Ñíîó óíòóóöàâ.
- Òýãâýë çîëã¿é ÿâäàë çîõèîí áàéãóóë ë äàà.
- Õýíèéã õóäàëäàí àâàõ þì áý? Òà ººðºº õóäàëäàí àâàõ þì óó?
- Òýãâýë þó õèéõ õýðýãòýéã ìèíü õýëýýäýõ. Áè á¿ãäèéã õèéíý.
- Õýðâýý á¿õ ç¿éë òèéì õÿëáàðõàí á¿òâýë ãýýä åðºíõèéëºã÷ æèãíýìýãèéí öýöãýí óãàëçûã
øèíæèí õàðñíàà,
- Àÿòàéõàí þì. Ýýæ ÷èíü õèéñýí ¿¿? ãýâ.
- Ïèò ãýýä áè àíõ óäààãàà òýñãýëã¿é õàðö áóðóóëàí àÿãàòàé öàéãàà áóöààí òàâüòàë æèíãýíýñýí
òóë è÷ñýíýý äàëäëàõààð æèãíýìýã àâëàà.
- Ïèò... Õàéðò ÷èíü óó?
- Òèéì.
- Òýð òàíû õè÷íýýí õàéõðàìæã¿é õàíäàæ áàéãààã ìýäâýë ÿàõ áîë? ãýýä Ñíîó æèãíýìýãýý
öàéíä ä¿ðëýý.
- Áè õàéõðàìæã¿é õàíäààã¿é.
- Ãýõäýý çàëóó õ¿¿ òà õî¸ð á¿õ îðíûã èòã¿¿ëñýí øèãýý áèø íü ÿìàð òààã¿é þì áý.
- Õýí õýëæ áàéãàà þì?
- Áè õýëæ áàéíà. Òýãýýä ÷ ýðãýëçñýí ãàíö õ¿í áàéãààã¿é áîë ýíä áàéõã¿é áàéñàí. Èíãýõýä äóð
áóëààì ¿åýë àõ ÷èíü õýð áàéíà äàà?
- Ìýäýõã¿é.. áè...
Ìèíèé õîîëîéä þì òýýãëýâ. Åðºíõèéëºã÷òýé õàéðòàé õ¿ì¿¿ñèéíõýý òóõàé ÿðèõ íü ÿìàð
æèãø¿¿ðòýé þì áý.

16. - Õàòàãòàé Ýâåðäèí ¿ðãýëæë¿¿ë. Ò¿¿íèéã äóóñãàõ àìàðõàí áîëîõîîð çºâøººðºë àâàõààð èðýõ
õýðýã ÷ ãàðàõã¿é. Òà çàëóó õ¿íèéã äîëîî õîíîã á¿ðèéí íÿì ãàðèãò ìîäîí äóíä óóëçñàíû òºëºº
õóâü çàÿàã íü òààðóóõàí ç¿éëä õ¿ðãýæ áàéíà äàà.
Òýð ýíý á¿õíèéã ìýäýæ áàéíà ãýæ ¿¿? Õààíààñ ìýäñýí þì áîë? Îëîí õ¿ì¿¿ñ Ãåéë áèä
õî¸ðûí õàìòäàà ãºðººëäºãèéã õýëæ ÷àäíà. Íÿì ãàðèã áîëãîí áèä àíãèéí îëç ä¿¿ðýí õ¿íä
ö¿íõòýé áóöàæ èðäýã. Èéì ìàÿãòàé îëîí æèë ºíãºðñºí. Àñóóäàë ãýâýë òýð àðâàí õî¸ðäóãààð
á¿ñèéí ýðãýí òîéðíû îéä þó áîëñíûã ìýäýæ áàéíà. Áèíèéã ìºðäñºí áàéõ ¸ñã¿é äýý. Ýñâýë
ìºðäñºí þì óó? Õýí íýã õ¿í äàãàñàí áàéæ áîëîõ óó? ¯ã¿é áîëîìæã¿é. Äóðàí áàéñàí õýðýã
¿¿? ãýñýí áîäîë çóðñõèéâ. Îéä Êàïèòîëûí ãàðààñ õîë àþóëã¿é ãàçàð áîëîõîîð áèä þó áîäîæ
õ¿ñ÷ áàéãààãàà ÷ºëººòýé ÿðèëöäàã áàéëàà... ¯õëèéí òîãëîîìîîñ ºìíºõºí. Õýðâýý ìºðäºæ
áàéñàí áîë ýíý õ¿ì¿¿ñ þó õàðñàí áîë? Õî¸ð õ¿í àãíàõ çóóðàà Êàïèòîëîîñ óðâàí òýðñýëñýí
ç¿éë ÿðüæ áàéíà. Ñíîóãûí õýëñýí÷ëýí õàéðòàé õ¿ì¿¿ñ áèø. Òýãâýë áèä öýâýð ºíãºðíº.
Ǻâõºí... çºâõºí...
Ýíý ãàíöõàí óäàà áîëñîí. ßã ë öýëìýã òýíãýðýýñ àÿíãà áóóõòàé àäèë ãýíýòõýí áîëñîí þì.
Áè òîãëîîìíîîñ áóöàæ èðýýä õýäýí äîëîî õîíîãèéí òóðø Ãåéëòýé ãàíöààð÷èëàí óóëçàõ
áîëîìæ áàéñàíã¿é. Ýõëýýä ÿíç á¿ðèéí áàÿð ¸ñëîë ñààä áîëîâ. ßëàã÷ûí öàéëëàãà, ºíäºð
àëáàíû òóøààëûí èõýíõè õ¿ì¿¿ñèéíä óðèãäàõ ãýýä ë. Á¿ñ äàÿàð áàÿð ¸ñëîë áîëæ Êàïèòîëîîñ
õîîë õ¿íñ àâ÷èðàâ. Àðâàí õî¸äóãààð á¿ñýíä àíõ óäààãàà èëãýýìæèéí ºäºð áîëæ õ¿í á¿õýíä
õàéðöàãòàé õîîë õ¿íñ õ¿ðãýñýí þì. Ýðãýí òîéðîí ¿ðãýëæ ºëñãºëºí áàéäàã Àòèðààíû
õ¿¿õä¿¿ä õýðõýí õºãæèëäºæ àëèìíû íóõàø, ëààçàëñàí ìàõ, ÷èõýð ñàâ÷èí ã¿éõèéã õàðàõàä
òààòàé áàéëàà. Ãýðò íü èë¿¿ òîì óóòòàé áóäàà, ëààçòàé òîñ õ¿ëýýæ áàéãàà. Á¿òýí æèëèéí
òóðø ñàðä íýã óäàà èëãýýìæ àâ÷ áàéõ áîëíî. Èéìýýñ áè ¯õëèéí òîãëîîìûí ÿëàã÷ áîëñîíäîî
òýð àãøèíä áàÿðòàé áàéñàí þì.
Öàéëëàãààñ öàéëëàãûí õîîðîíä ñóðâàëæëàã÷èä àëõàì á¿ðèéã äàãàëäàí ìºðäºæ áè Ïèòèéí
õàìò õ¿íäýòãýëèéí ñóóäàëä ñóóãààä îëîí íèéòèéí ºìíº ¿íñýëäýõäýý áèäíèéã òàéâàí îðõèíî
ãýæ íàéäàõàà áàðàã áîëèâ. Ãýâ÷ õî¸ð äîëîî õîíîãèéí äàðààãààð ýöýñòýý á¿õ ç¿éë íàìäàæ
çóðàãòûíõàí, ñýòã¿¿ë÷èä à÷àà òýýøýý áàãëààä èðñýí ç¿ãòýý áóöàõàä Ïèò áèä õî¸ðûí õàðèëöàà
àõèí õ¿éòðýâ. Ìàíàé ãýð á¿ë ßëàã÷ûí òîñãîíä øèëæèí ñóóðøëàà. Àðâàí õî¸ðäóãààð á¿ñýä
ºã뺺 óóðõàé÷èä àæèëäàà, õ¿¿õä¿¿ä ñóðãóóëüäàà ÿâàõ íü äàäàë áîëñîí áàéäàã. Áè õ¿íä
àíçààðàãäàõã¿é ãýæ íàéäàí íÿì ãàðèãèéí ºã뺺 ¿¿ð ãýãýýðýõ ¿åýð õýíä ÷ õýëýëã¿é îéä ÿâëàà.
Öàã àãààð äóëààõàí áàéñàí ó÷èð õ¿ðìèéí õýðýã ãàðñàíã¿é. Ö¿íõýíäýý îíöãîé õîîë áîëãîæ
òàõèàíû õ¿éòýí ìàõ, áÿñëàã, øèíýõýí òàëõ, ç¿ðæ õèéãýýä õóó÷èí ãýðòýý î÷èæ àíãèéí ãóòëàà
ñîëüæ ºìñºâ. Åðäèéíõººðºº òîðíû öîîðõîéãîîð øóðãàí ãàð÷ íóì ñóìàà àâààä Ãåéë áèä
õî¸ðûí óðãàöûí ºã뺺 õîîëëîæ áàéñàí ãàçàð õ¿ðýâ.
Ãåéëèéã õî¸ð öàãèéí òóðø õ¿ëýýñíèé ýöýñò òîãëîîìûí äàðààãèéí ºíãºðñºí ºäð¿¿äýä íàìàéã
èðýõ íàéäâàð àëäñàí áàéõ ãýæ áîäëîî. Ýñâýë ìàðòñàí ÷ þìóó ¿çýí ÿäàæ áàéæ áîëîõ þì. Áè
õîðâîî äýýðõ öîðûí ãàíö íóóöàà õóâààëöäàã õàìãèéí ñàéí íàéçàà àëäæýý. ¯ã¿é ýíý õýòýðõèé
àéìøèãòàé áàéëàà. Àãøèí çóóð íóëèìñ öèéëýãíýí õîîëîéíä þì òîðæ ñýòãýë øèìøðýâ.

17. Òýãýýä äýýøýý õàðòàë Ãåéë õîëã¿éõýí àðâàí àëõàìûí çàéä çîãñîîä àíõààðàëòàé øèðòýæ áàéâ.
Áè ¿ñýð÷ áîñîîä òýâðýí óéëàõ èíýýõ çýðýãöýâ. Ãåéë íàìàéã óäòàë ÷àíãà òýâðýí çîãññîíîî
çîãñèóëàõûã ìèíü ñîíñîîä õ¿éòýí óñ óóëãàí ýì÷ëýâ.
Òýð ºäºð áèä åðäèéíõººðºº áàéñàí. Õîîëëîîä àãíàæ, çàãàñ÷èëàí, æèìñ ò¿¿íãýý õîòîä áîëñîí
ç¿éëèéí òóõàé ÿðèëöëàà. Á¿ñýä áàéñàí òóõàé áîëîí ò¿¿íèé óóðõàéí øèíý àìüäðàëûí òóõàé
áèø ººð îíäîî ç¿éëèéí òóõàé ÿðèëöàöãààâ. Áèäíèéã çýýëèéí îéðîëöîîõ õàøààíû öîîðõîéä
îéðòîõ ¿åä áè á¿õ ç¿éë óðüäûí õýâýýð ãýäýãò èòãýâ. Áèä óðüäûí àäèë àìüäàð÷ áîëîõ íü. Áè
ãýðò õîîë óíä õàíãàëòòàé áîëñîí áîëîõîîð àíãèéí îëçîî á¿ãäèéã íü Ãåéëä ºã뺺. Çýýë
îðîõîîð òàòãàëçñàí ó÷ðàà ýýæ, Ïðèì õî¸ð àãíàõààð ÿâñíûã ìèíü ìýäýõã¿é ó÷èð õàðâàë
ãàéõàíà ãýæ òàéëáàðëàâ. Òýãýýä ºäºð á¿ð óðõèà ýðãýæ áàéõûã ñàíàë áîëãîòîë òýð ãýíýòõýí
ìèíèé í¿¿ðíýýñ áàðèàä ¿íñýâ.
Áè ¿¿íä ÿìàð ÷ áýëòãýë áàéñàíã¿é. Ãåéëòýé îëîí öàãèéã õàìò ºíãºð¿¿ëýí ÿðèõ, èíýýõ,
ãóíèãëàõ ãýýä á¿ãäèéã óðóóëûí õºäºëãººíººñ íü õàðæ äàñàë áîëæýý. Ãýâ÷ ò¿¿íèé óðóóë ÿìàð
äóëààõàí áîëîõûã òºñººëæ áàéñàíã¿é. Ýñâýë ýíý ãàð îëîí òºâºãòýé çàëüæèí óðõè òàâüäàã
øèãýý íàìàéã õÿëáàðõàí îëçëîí àâñàí áàéõ. Ìèíèé àìüñãàë äàâõöàõàä õóðóóãàà ÷àíãà àòãààä
öýýæèíä íü íààëäàâ. Òýãòýë Ãåéë íàìàéã õîëäóóëààä,
- Áè ¿¿íèéã õèéõ ¸ñã¿é áàéñàí þì ãýýä ÿâñàí áèëýý.
Íàð òýíãýðèéí õàÿàíä ãóäàéõàä áè ãýðèéíõíýý ñàíàà çîâæ áàéãààã ìýäýæ áàéñàí õýð íü
ìîäîí äîð ñóóñàí õýâýýð ¿ëäýâ. Ò¿¿íèé ¿íñýëò òààëàãäñàí ýñâýë óóðëóóëñàí ýñýõèéã
îéëãîõûã õè÷ýýñýí ÷ îé óõààíä çºâõºí óðóóëûí ø¿ðãýëò, ¿ë ìýäýã õàíõëàõ ç¿ðæèéí ¿íýð
ñàíàãäàí ¿ëäýâ. ¯¿íèéã Ïèòòýé ¿íñýëäñýí ìàø îëîí ¿íñýëòòýé õàðüöóóëàõ íü óòãàã¿é
áàéëàà. Ýöýñò íü øèéäâýðò õ¿ð÷ ÷àäàëã¿é ãýðòýý õàðüñàí áèëýý.
Èíãýýä òýð äîëîî õîíîãèéí òóðø óðõèà ýðãýõýýð ÿâæ îëñîí îëçîî Õåéçåëä ºã÷ áàéëàà.
Ãåéëòýé íÿì ãàðèã õ¿ðòýë óóëçñàíã¿é. Ýíý õóãàöààíä áè õýðõýí íàéç çàëóóòàé áîëîõûã
õ¿ñýõã¿é áàéãàà áîëîí ãýðëýõýýð òºëºâ뺺ã¿é áîëîõîî õýëýõýýð áýëòãýæ áàéñàí ÷ õýðýã
áîëñîíã¿é. Ãåéë áèåý þó ÷ áîëîîã¿é ìýò àâ÷ ÿâæ áàéëàà.
Ìàãàäã¿é íàìàéã ò¿ð¿¿ëæ ÿðèõûã õ¿ëýýæ áàéñàí áèç. Ýñâýë ¿íñýõ ÷ þìóó.
Áè ÷ ãýñýí þó ÷ áîëîîã¿é ä¿ð ¿ç¿¿ëæ áàéëàà. Ãýâ÷ ¿íýí õýðýãòýý áîëñîí þì. Ãåéë ìèíèé
õóó÷èí íºõºðëºëºº ñýðãýýõýýð íàéäàæ áàéñàí ¿ë ¿çýãäýõ ñààäûã õýìõ öîõüæýý. Õè÷íýýí ÷
ä¿ð ýñãýñýí áè ò¿¿íèé óðóóë ðóó òàéâàí õàðæ ÷àäñàíã¿é.
Ýíý á¿õ áîäîë ñàÿõàí Ãåéëèéã àëàõààð çàíàëõèéëæ áàéñàí åðºíõèéëºã÷èéí öàâ÷èëã¿é
øèðòýõ õàðöàí äîð çóðñõèéí îðæ èðëýý. Êàïèòîë áèäíèéã ¯õëèéí òîãëîîìûí äàðàà ìàðòàíà
ãýæ áîäñîí ìèíü ÿìàð òýíýã õýðýã âý! Íàäàä áîñëîãûí òàëààð ìýäýõ áîëîìæ áàéãààã¿é. Òýä
¿¿íýýñ áîëæ íàäàä óóðñàæ áàéíà. Áîëãîîìæòîé áàéõûí îðîíä áè þó õèé÷èéõýý âý? Ýíý íü
åðºíõèéëºã÷èéí í¿äýíä ÿàæ ¿çýãäñýí áîë. ßëàã÷ á¿ãäèéí äýýð Ïèòèéí òóõàé ìàðòààä ýðòíèé
íàéçàà ýðõýìëýí ¿çýæ áàéíà. Êàïèòîëûã èëýðõèé øîîëîí äààæèãíàæ áàéãàà õýðýã. Ìèíèé
õºíãºìñºã ÿâäàë Ãåéë, ò¿¿íèé ãýð á¿ëèéíõýí áîëîí Ïèò, òºðºë òºðºãñºä人 àþóë ó÷ðóóëàõàä

18. õ¿ðãýæýý.
- Òàíààñ ãóéÿ Ãåéëä á¿¿ õ¿ðýý÷. Òýð ìèíèé åðäèéí íàéç. Áèä îëîí æèëèéí ºìíººñ ¿åðõýæ
áàéãàà þì. Òèéìýýñ á¿ãä áèäíèéã õàìààòàí ãýæ áîääîã õýìýýí áè øèâíýí ãóéëàà.
- Íàìàéã çºâõºí Ïèò òà õî¸ðûí õàðèëöàà á¿ñ¿¿äèéí ñýòãýë ñàíààíä ÿàæ íºëººëºõ âý ãýäýã
áîäîë ýçýëæ áàéíà.
- Áè àÿëàëûí ¿åýð á¿ãäèéã çàñíà. ªìíºõ øèãýý ò¿¿íèéã óõààíã¿é õàéðëàíà.
- Îäîîíûõ øèãýý ãýæ Ñîíó çàñàâ.
- ßã ë îäîîíûõ øèãýý ãýæ áè áàòàëëàà.
- Áîñëîãî äýãäýýõã¿éí òóëä èõýýõýí ÷àðìàéõ õýðýãòýé ø¿¿. Àÿëàë ¿¿íèéã ýðã¿¿ëýõ öîðûí
ãàíö áîëîìæ ÷èíü
- Ìèíèé õóâüä á¿òíý. Áè á¿õ á¿ñ¿¿äýä Êàïèòîëûí ýñýðã¿¿öýõ ãýñýíäýý áèø óõààíã¿é
õàéðààñàà áîëæ òèéì ¿éëäýë ãàðãàñàí ãýäãýý íîòîëíî.
Åðºíõèéëºã÷ Ñíîó áîñîîä óðóóëàà àìíû öààñààð àð÷ààä,
- ªíäºðò îíèëîîðîé ãýâ.
- Ýíý ÷èíü þó ãýæ áàéãàà þì? Áè ÿàæ ºíäºðò îíèëîõ þì? ãýýä áè îéëãîñîíã¿é.
- Íàìàéã èòã¿¿ë.
Åðºíõèéëºã÷ àìíû öààñàà òàâèàä íîìîî àâ÷ õààëãà ç¿ãëýâ. Áè ò¿¿í ð¿¿ õàðààã¿é ÷ ÷èõýíä
òîäõîí,
- Áè ¿íñýëòèéí òóõàé ìýäíý ãýñýí ¿ã ñîíñîãäîõîä öî÷ëîî.
Õààëãà õààãäàâ.

19. III
Öóñ... Ýíý ò¿¿íèé àìüñãàëààñ ¿íýðòýæ áàéæ.
"ßàãààä þì áîëîî? Ìàãàäã¿é óóäàã þì áîëîâ óó?" ãýæ áè áîäîîä ò¿¿íèéã õýðõýí õ¿ðýí óëààí
øèíãýíòýé àÿãàíä æèãíýìýã ä¿ðæ áàéãààã òºñººëºâ.
Öîíõíû öààíà ìàøèí ìóóð õ¿ðæèãíýõ ìýò àÿàðõàí õ¿íãýíýñíýý àëñëàí îäîâ. Êàïèòîëèéíõîí
èðñýí øèãýý ¿ë àæèãëàãäàì ÿâëàà.
Í¿äíèé ºìíº ºðºº á¿ðýëçýí ýðãýëäýõýä óíàõã¿éí òóëä áºõèéí øèðýýíèé èðìýãýýñ çóóðààä
ãàðòàà àòãàñàí Ïèòèéí æèãíýìýã ¿éðìýã áîëîí áóòðàõûã òîîëã¿é á¿õ àìüäðàë õÿíàëòààñ ãàð÷
áàéãàà òóõàé áîäëîî.
Ýíä ñàÿõàí åðºíõèéëºã÷ Ñíîó áàéñàí. Á¿ñ¿¿ä áîñëîãî ãàðãàõûí èðìýã äýýð áàéíà. Ò¿¿ãýýð ÷
çîãñîõã¿é Ãåéë áîëîí õàéðëàäàã á¿õ õ¿ì¿¿ñò ìèíü ¿õëèéí àþóë çàíàëõèéëæ áàéíà. Õýðâýý
àÿëàëûí ¿åýð á¿ãäèéã ýðã¿¿ëýõã¿é áîë ººð õýí ìèíèé ¿éëäëèéí õàðèóã òºëºõèéã õýí ìýäýõ
þì áý? Åðºíõèéëºã÷èéí äóðàìæõàí áàéäëûã òàéâøèðóóëàõ õýðýãòýé. Ãýõäýý ÿàæ òýð âý? Á¿õ
îðíû ºìíº ÿìàð ÷ ýðãýëçýýã¿é Ïèò Ìåëëàðêàä õàéðòàéãàà áàòëàõ ãýæ ¿¿.
"Á¿òýõã¿é äýý. Áè òèéì ÷ ñàéí æ¿æèãëýæ ÷àääàãã¿é" ãýñýí áîäîë òîëãîéä çóðñõèéâ. Ïèòèéí
õóâüä í¿äýíä äóëààõàí áîëîõîîð õàìààã¿é äýýð áàéëàà. Òýð õ¿ì¿¿ñèéã þóíä ÷ èòã¿¿ëæ
÷àäíà. Ãýòýë Ïèò áèø áè õàéðàà áàòëàõ ¸ñòîé.
Õîíãèëä ýýæèéí õºíãºí õºëèéí ÷èìýý ñîíñîãäîâ. Ò¿¿íä íýã ÷ ¿ã õýëæ áîëîõã¿é. Áè òàâèóð
ëóó ãàðàà ñóíãàí ò¿ðãýõýí àëãàíäàà íààëäñàí æèãíýìýãèéí ¿éðìýãèéã ñýãñðýýä àÿãàòàé öàé
àâ÷ òîì áàëãàâ.
- Êèòíèññ á¿õ ç¿éë õýâèéí ¿¿? ãýæ ýýæ ñîíèðõîâ.
- Òèéìýý. Çóðàãòààð ¿¿íèéã ¿ç¿¿ëäýãã¿é ÷ åðºíõèéëºã÷ ÿëàã÷ á¿ðòýé àÿëàëûí ºìíº àìæèëò
õ¿ñýõýýð óóëçäàã þì ãýýä áè áàÿðòàé èíýýìñýãëýâ.
Ò¿¿íèé öàðàé ãýðýëòñýíýý ñàíàà àìðàâ.
- Òèéì ¿¿. Áè ÿìàð íýã ìóó ç¿éë áîëñîí þì áàéõ ãýæ àéëàà.
- ¯ã¿é äýý. Áýëòãýë áàãèéíõàí ìèíèé õºìñºã ÿàñíûã õàðàõ ¿åä æèíõýíý òààã¿é þì ýõëýíý
äýý.
Ýýæ èíýýä àëäàõàä áè àðâàí íýãýí íàñòàéãààñàà õîéø ãýð á¿ëäýý ñàíàà òàâèõ ¿¿ðýã àâñíàà
ñàíàâ. Áè ¿ëäñýí àìüäðàëûí òóðøäàà ò¿¿íèéã õàìãààëàõ áîëíî.
- Îíãîöîíä õàëóóí óñ ä¿¿ðãýõ ¿¿?

20. - Ãàéõàìøèãòàé áîäîë áàéíà ãýæ áè çºâøººðººä ò¿¿íèé ¿íýí ñýòãýëýýñýý áàÿðëàõûã õàðëàà.
¯õëèéí òîãëîîìîîñ ýðãýæ èðñíýýñ õîéø áè ýýæòýé õàðüöààãàà ñàéæðóóëàõûã õè÷ýýæ áàéñàí
þì. ªºðèé㺺 ò¿¿íýýñ þì ãóéõàä ñóðãàæ, òóñëàìæ ñàíàë áîëãîõîä íü ýíý á¿õ æèë¿¿äýä
áàéñàí øèãýý óóðòàéãààð òàòãàëçàõã¿éã õè÷ýýíý. Òýâ÷èæ ÷àääàãã¿é ÷ õàðèó òýâðýí, ÿëàã÷ûí
ìºí㺺 ò¿¿íä çàðöóóëàõààð ºãñºí áèëýý. Á¿ñýä áè ýýæèéãýý öààøèä øèéòãýæ áîëîõã¿é
ãýäãèéã îéëãîñîí áºãººä ýöãèéí ¿õëèéí äàðàà ñýòãýëèéí õ¿íä äàðàìòàíä îðñîí ÿâäàëä òýð
áóðóóã¿é áèëýý. Õ¿ì¿¿ñ òèéì ç¿éë òîõèîëäîä áýëýí áóñ áàéäàã þì.
Æèøýýëáýë ÿã ìèíèé îäîîíû áàéäàë øèã.
Ò¿¿íýýñ ãàäíà íàìàéã á¿ñýä ýðãýí èðýõ ¿åä ýýæ íýã óõààëàã àëõàì õèéñýí þì. Ïèò áèä õî¸ð
ãýð á¿ë ãàëò òýðýãíèé áóóäàë äýýð ãýð á¿ëèéíõýíòýéãýý òýâðýëäýí óóëçñàíû äàðàà
ñóðâàëæëàã÷èä àñóóëò òàâüæ ýõýëñýí. Õýí íýãýí ìèíèé øèíý íàéç çàëóóãûí òóõàé ýýæèéí
áîäëûã ñîíèðõîõîä Ïèòèéã ýíý ä¿ðä òîõèðîõ õýäèé ÷ íàìàéã çàëóóòàé õàðüöàà òîãòîîõîä
õýòýðõèé æààõàí áàéíà ãýñýí. Òýãýýä Ïèò ð¿¿ ó÷èðòàé õàðñàí þì. Õ¿ì¿¿ñ "Õýí íýãýíä
àñóóäàë ¿¿ñ÷ýý" ãýñýí áàéðòàé õºõðºëäºõºä Ïèò ìèíèé ãàðûã òàâèàä àëõàì õîëäîâ. Ýíý á¿õ
àãøíààñ ýõëýí á¿õ ç¿éë ýñðýãýýðýý áîëæ áèä Êàïèòîëä áàéñíààñàà õºíäèé áîëîâ. Ìàãàäã¿é
¿¿íýýñ áîëîîä áè çóðàãòûíõàíûã ÿâñíû äàðàà Ïèòòýé õîâîðõîí óóëçñàí þì áèë¿¿.
Íàìàéã äýýøýý ãàðàõàä îíãîö ä¿¿ðýí õàëóóí óñ óóð ñàâñóóëàí õ¿ëýýæ áàéëàà. Ýýæ ñàéõàí
¿íýðòýé áîëãîõûí òóëä óñàíä õàòñàí öýöýã íýìýðëýæýý. Áèäíèé õýí ÷ öîðãîíîîñ ãîîæäîã
õàëóóí óñòàé òóõòàé áàéäàëä äàñààã¿é áàéëàà. Àòèðààíä ìºñ øèã õ¿éòýí óñûã ãàë äýýð õàëààõ
õýðýã ãàðäàã áàéñàí. Õóâöñàà òàéëààä ýýæèéí òîñ äóñààñàí óñàíä îðîíãîî öààøèä ÿàõàà
áîäëîãîøèðîâ.
Ýõíèé àñóóäàë ãýâýë ýíý òóõàé õýíä õýëýõ âý? ãýäýãò áàéëàà. Ýýæ, Ïðèì õî¸ðûí õóâüä ãýâýë
çºâõºí ñàíàà çîâîîõîîñ ººðöã¿é. Ãåéëèéí õóâüä ÷ ãýñýí òýð. Õýðâýý áîëîìæ ãàðààä ÿðèëöâàë
òýð ÿàõ áîë? Áè ò¿¿íèéã îé ðóó çóãòàõàä íü òóñàëæ áîëîõ þì. Ãýâ÷ òýð ãàíöààðàà áèø. Ãýð
á¿ëèéíõíýý îðõèîä çóãòàæ ÷àäàõã¿é. Ìèíèé õóâüä ìºí àäèë. Àÿëàëûí äàðàà óóëçàæ ÿìàð íýã
àðãààð òàéëáàðëàí íÿì ãàðèãèéí óóëçàëòàà çîãñîîõîîñ. Ãåéë Êàïèòîëä ýðòíýýñ óóðëàí
õîðñäîã áîëîõîîð áîñëîãî çîõèîí áàéãóóëàõààñ áóöàõã¿é. ¯ã¿é á¿ñèéí íýã ÷ õ¿íä ÿðüæ
áîëîõã¿é.
ªºð èòãýæ áîëîõ ãóðâàí õ¿í ¿ëäñýíèé íýã íü äèçàéíåð Öèííà áàéëàà. Ãýõäýý ò¿¿íèéã íàäòàé
îéð äîòíî áàéñíààñ áîëæ ýðñäýëä îðîîñîé ãýæ õ¿ñýõã¿é áàéíà. Öààøàà ìèíèé õàìòðàã÷ Ïèò
¿ëäëýý. Ò¿¿íòýé ÿðèàãàà ÿàæ ýõëýíý ãýæ? "Õººå, ñàéí óó, Ïèò! Ìèíèé ÷àìä õóóðàì÷ààð
õàéðòàé ä¿ð ýñãýñýíèéã ñàíàæ áàéíà óó? Òýãâýë ¿¿íèéãýý ìàðòàæ ¿ç, áè àõèí õàéðòàé ä¿ð
ýñãýí òîãëîõã¿é áîë åðºíõèéëºã÷ Ãåéëèéã àëàõ ãýýä áàéíà" ãýõ ¿¿. ¯ã¿é, ÷àäàõã¿é. Òýãýýä ÷
Ïèò ä¿ðìèéí äàãóó áèåý ñàéí àâ÷ ÿâäàã. ªºð õýí ¿ëäñýí ãýæ? Ò¿ìïýíòýé õ¿éòýí óñààð
öàöóóëñàí ñîãòóó ààø ìóóòàé Õåéìèò÷. Òîãëîîìûí çºâëºã÷èéí ¿¿ðýã áîë íàìàéã àìüä
áàéëãàõ ÿâäàë áîëîõîîð ò¿¿íèéã ñîíèðõîíî ãýæ íàéäàõààñ.
Áè õàëóóí óñíû ¸ðîîëä óìáàí îðæ ýðãýí òîéðíû ÷èìýýíýýñ òàñëàãäàâ. Õýðâýý óãààëãûí îíãîö
òîì áàéñàí áîë çóíû õàëóóí ºäºð ýöýãòýéãýý îéä áàéñàí øèã ñýëýõñýí! Ñàéõàí ºäºð áàéñàí.

21. Áèä ºã뺺 ýðò ãýðýýñýý ãàð÷ ìîäíû ã¿íä àëñëàí ÿâààä ààâûí àãíàõäàà îëñîí æèæèãõýí íóóð
ëóó î÷èæ áèëýý. Ò¿¿íèéã íàäàä õýçýý ñýëæ ñóðãàñíûã ñàíàõã¿é áàéãààãààñ ¿çýõýä ìàø ýðò
áàéõ. Ǻâõºí óñàíä ýðãýëäýí øóìáàæ áàéñíàà ñàíàæ áàéíà. Øàâàðëàã ¸ðîîëä íü õºëèéí õóðóó
õ¿ðýýä, óñíû óðãàìëûí àíõèëàì ¿íýð õàíõëàíà. Áè ÿã îäîîíûõ øèãýý íóðóóãààðàà äýýøýý
õàðàí õýâòýýä òýíãýð ë¿¿ øèðòýõýä óñíû ÷èìýý ÷èõýíä ä¿íãýíýæ áàéëàà. Ààâ ýðýã äýýðýýñ
çýðëýã óñíû øóâóó àãíàõàä, áè íîãîîí äýýðýýñ ºíäºãèéã íü öóãëóóëààä, õàìòäàà êèòíèññèéí
¿íäýñ ìàëòàâ. ¯äýø ãýð ë¿¿ãýý áóöàõàä ýýæ öýâýðõýí áîëñîí îõèíîî òàíèàã¿é ä¿ð ¿ç¿¿ëýí
øàðñàí íóãàñ, êèòíèññèéí ø¿¿ñ á¿õèé ãàéõàëòàé ñàéõàí îðîéí çîîã áýëòãýæ áèëýý.
Áè õýçýý ÷ Ãåéëòýé íóóðàíä îðæ áàéñàíã¿é. ×àäàõ áàéñàí óó. Õ¿ðýõýä îéðã¿é ÷ î÷ñîí õîéíîî
óñíû øóâóó àãíàí àëäñàí öàãàà õÿëáàðõàí íºõºõ áîëîìæòîé. Ãýâ÷ ýíý ãàçðûã õýíòýé ÷
õóâààëöàëã¿é ààâ áèä õî¸ðûí äóðñãàëä ¿ëäýýõèéã õ¿ññýí þì. ¯õëèéí òîãëîîìûí äàðàà õèéõ
þìã¿é óéäàõäàà õýäýí óäàà òèéøýý ãàíöààð î÷ñîí. Ñýëýõýä ñàéõàí áàéñàí ÷ óéòãàð ãóíèãò
íýðâýãääýã áàéëàà. Òàâàí æèëèéí äîòîð íóóð õýâýýðýý áàéõàä áè áàðàã òàíèãäàõûí àðãàã¿é
ººð÷ëºãäæýý.
Óñàí äîð øóóãèàí ñîíñîãäîâ. Ìàøèí áºãë¿¿ õ¿íãýíýí, ìýíä ìýäýëöýí õààëãà òàñõèéí
õààãäëàà. Ìèíèé õàìòðàã÷èä õ¿ðýëöýí èðæýý. Áèåý í¿¿ð ãàðûí àë÷óóðààð õóóðàé áîëòîë
àð÷ààä õàëàòàà íºìðºõ àãøèíä óãààëãûí ºðººíä áýëòãýë áàãèéíõàí îðæ èðýâ. Ìèíèé áèåíèé
õóâüä ýíý ãóðàâò íóóö ãàçàð ¿ëäýýã¿é áîëîõîîð çîâîõ ç¿éë áàéñàíã¿é.
- Êèòíèññ, õºìñºã ÷èíü ÿàãàà âý! ãýæ Âåíèà ¿¿äýí äýýðýýñ õàøãèðàõàä áè òîëãîé äýýð õàð ¿¿ë
õóðàëäàõûã ìýäñýí ÷ èíýýìñýãëýëýý. Ò¿¿íèé öàéâàð öýíõýð ºíãºòýé ¿ñ ç¿ã á¿ð òèéø àðçàéæ
õºìñãºí äýýð áîëîí í¿äýí äîðîî àëòàí øèâýýñ íü õýâýýðýý áàéëàà.
- Çà áîëü äîî. Õºìñºã çàñàõàä ÿìàð ÷ õóãàöàà îðîõã¿é ãýæ ÿñàðõàã íàéçòàéãàà õàðüöóóëàõàä
ìàõëàã áèåòýé Îêòàâèà íóðóóí äýýð íü àëãàäààä,
- Õàðèí áè ýíý õóìñíóóäûã ÿàõ áîëæ áàéíà? ãýâ.
Òýð ìèíèé àëãûã Êàïèòîëèéí ñ¿¿ëèéí ¿åèéí òýíýã ìîîä áîëîëòîé íîãîîí ãàðààðàà áàðüæ
àâñíàà,
- Êèòíèññ àðàé ÷ äýý áè îäîî þóí äýýð àæèëëàõ áîëæ áàéíà? ãýýä óéëàõ øàõëàà.
Ýíý íü ¿íýí áàéëàà. Áè õóìñàà ñ¿¿ëèéí õî¸ð ñàðûí äîòîð þó ÷ ¿ã¿é ìýð÷èõñýí þì.
- Óó÷ëààðàé ãýæ áè áóâòíàñàí ÷ ýíý íü áýëòãýë áàãèéíõíèé ¿éë àæèëëàãààíä ÿàæ íºëººëºõ
áîë ãýäýãò òºäèéëºí ñàíàà çîâñîíã¿é.
Ôëàâèóñ øèðýëäñýí íîéòîí ¿ñèéã ìèíü ºð㺺ä áóðæãàð øàðãàë ¿ñòýé òîëãîéãîî äóðàìæõàí
ñýãñðýýä øèð¿¿íýýð,
- Èíãýõýä áèäýíòýé ñ¿¿ëä óóëçñàíààñ õîéø ¿ñýíäýý õýí íýãíèéã õ¿ðãýýã¿é áèç? ×àìààñ
¿ñýíäýý õ¿ðýõã¿é áàéõûã ãóéñíûã ìèíü ñàíàæ áàéíà óó ãýâ.

22. - Òèéì ø¿¿! Õýëñíèéã ÷èíü ñàíàæ áàéñàí áîëîõîîð õýíèéã ÷ ¿ñýíäýý õ¿ðãýýã¿é.
Ýíý íü òýäíèéã òàéâøèðóóëñàí áîëîëòîé íàìàéã ¿íñýýä óíòëàãûí ºðººíèé áóéäàí äýýð
ñóóëãàæ ñóðñàí çàíãààðàà óðàëäàí ÿðüæ ýõëýâ. Âåíèà ìèíèé õºìñãèéã çàñ÷ ÿíçëàí, Îêòàâèà
õèéìýë õóìñ çàëãàæ, Ôëàâèà ¿ñýíä òîñ ò¿ðõýí èëëýã õèéõ çóóð áè Êàïèòîëûí òóõàé á¿ãäèéã
îëæ ñîíñëîî. Òîãëîîì äóóññàíààñ õîéø á¿ãä óéäàæ ¿õýõ ãýæ áàéãàà áîëîõîîð Ïèò áèä õî¸ðûã
ÿëàã÷ûí àÿëàëûíõàà òºãñãºëä î÷èõûã òýñýí ÿäàí õ¿ëýýæ áàéãàà þì áàéõ.
- ×èíèé ãàðöààã¿é äîãäîëæ áàéãàà áàéõ äàà?
- ¨ñòîé àçòàé þì!
- ßëàã÷ áîëñîí àíõíû æèëäýý óäèðäëàãûí áàéðàíä çºâëºã÷ õèéíý ãýäýã ÷èíü! õýìýýí ãóðâóóë
øàãøèðàõàä,
- Òýãýëã¿é ÿàõàâ ãýæ áè õàéõðàìæã¿é õýëëýý.
ªºð ÿàõ ¸ñòîé áàéñàí ãýæ? Åðäèéí öàãò çºâëºã÷èéí áàéð ñóóðèéã äàéñàíäàà ÷ õ¿ñýõ þì áèø.
Ñóðãóóëèéí äýðãýä¿¿ð ºíãºðºõ人 ººð õýíèé õ¿¿õäèéã äàñãàëæóóëàõ áîë ãýõýýñ õèðäõèéõã¿é
áàéõûí àðãàã¿é. Äàëàí òàâ äàõü òîãëîîìä óäèðäëàãûí áàéðàíä îðîëöîíî ãýõýýñ äîëîîí äîð
ç¿éë àëãà áàéëàà.
- Îäîî Õåéìèò÷ àõèàä á¿ãäèéí àíõààðàëä îðñîí! ãýæ Îêòàâèà óóëãà àëäàâ.
Õåéìèò÷ õýçýý ÷ á¿ñýä àìñàæ òóóëñàí ç¿éëèéíõýý òóõàé ÿðüæ áàéãààã¿é áºãººä áèä ÷ ò¿¿íýýñ
àñóóæ áàéñàíã¿é. Òýãýýä ÷ ò¿¿íèéã ¯õëèéí òîãëîîìä îðîëöîõ ¿åä áè õýòýðõèé æààõàí áàéñàí
áîëîõîîð þó ÷ ñàíàõã¿é áàéëàà. Õàðèí Êàïèòîë ò¿¿íèéã ýäãýýð æèë¿¿äýä ìàðòñàíã¿é.
Äàðàà íü òýä îðîëöîã÷äûã áýëòãýäýã áàéãèéíõíèé óéòãàðòàé àìüäðàëûí òóõàé óðò ÿðèà
õºâð¿¿ëýí ìèíèé òàíèõã¿é õ¿ì¿¿ñèéí òóõàé õîâ æèâ ÿðèëöàæ, øèíý ãóòëààðàà ãàéõóóëàí,
Îêòàâèà òºðñºí ºäðèéí çî÷äîî ºäºí õóâöàñòàé èðýõèéã óðüñíààðàà ÿìàð àëäàà ãàðãàñíàà
ÿðèëàà.
Òºäõºí ìèíèé õºìñºã æèðýâãýð, ¿ñ òîðãîìñîã 纺ëõºí áîëæ õóìñ çàëãàæ äóóñàâ. Áèåèéí
áóñàä õýñýã ºâëèéí õóâöñàíä äàëäëàãäàõ ó÷èð ãóðâóóë õàðâààñ í¿¿ð ãàðòàé àæèëëàõ çààâàð
àâñàí áîëîëòîé. Ôëàâèÿ äóðòàé óëààí õ¿ðýí ºí㺺𺺠áóäàõûã õ¿ñ÷ áàéñàí ÷ òýä í¿¿ð õóìñûã
ìèíü ÿãààí ºí㺺ð áóäàæ ýõëýâ. Öèííà íàìàéã äóð áóëààì áèø ãýìã¿é îõèí øèã
õàðàãäóóëàõààð øèéäæýý.
Ñàéí õýðýã. ßäàæ ë ãàäààä áàéäëààðàà ºäººí õàòãàñàí áàéäàë òºð¿¿ëýõã¿é íü. Õåéìèò÷
íàìàéã àíõ ÿðèëöëàãàíä áýëòãýæ áàéõ ¿åäýý ¿¿íèéã ñàéí îéëãóóëñàí áèëýý.
Ýýæ ºðººíä îðæ èðýýä Öèííà ìèíèé ¿ñèéã Óðãàöûí ºäðèéíõ øèã ñ¿ëæ ãýñíèéã è÷èíã¿éðýí
õýëëýý. Ãóðâóóëàà õººðñºí人 õàðàéõ íü õîëã¿é àìüñãàë äàðàí ýýæèéí ¿ñèéã ìèíü íÿìáàéëàí

23. ñ¿ëæèõèéã õàðàõàä òîëèíä òýäíèé îðîëäîæ ¿çýõýä áýëýí òýñ÷ ÿäñàí õàðö òóñàâ. Ýäãýýð
õ¿ì¿¿ñ ýýæèä õ¿íäýòãýëòýé õàíäàæ áàéñàí òóë áè ºìíº ÿàæ õàðüöñàíàà áîäîõîîñ
è÷èíã¿éðýõýä õ¿ðýâ. Õýðâýý áè Êàïèòîëä ºñºæ ºíäèéñºí áîë þó ÿðèõ áàéñíûã õýí ìýäýõ
áèëýý? Ìàãàäã¿é òºðñºí ºäðèéí ¿äýøëýãò èðñýí çî÷èä ìèíü ºäºí õóâöàñòàé èðýõ áàéñàí áèç.
¯ñ ÿíçàëæ äóóñàõàä áè çî÷íû ºðºº ð¿¿ Öèííà ðóó óðóóäàíãàà ò¿¿íèéã õàðààä íàéäëàãà òºðºâ.
Äèçàéíå𠺺ð÷ëºãäñºíã¿é ¿ðãýëæèä áàéäàã øèãýý æèðèéí õóâöàñëàæ í¿äíèéõýý äîð àëòàí
òåíü òàâüñàí áàéëàà. Áèä òýâðýëäýõýä åðºíõèéëºã÷ Ñíîóãûí òàëààðõ ò¿¿õèéã õýë÷èõýëã¿é
àðàé ÿäàí òýñëýý. ¯ã¿é ýõëýýä Õåéìèò÷ýä ÿðèõ ¸ñòîé. Òýð èéìýðõ¿¿ ç¿éëèéã ÿàõàà ñàéí
ìýäíý. Ãýñýí ÷ ñàÿõíûã õ¿ðòýë øèíý ãýðòýý òàâèóëñàí òåëåôîí óòñààð óäòàë ÿðèëöàæ áàéñàí
áîëîõîîð Öèííàòàé ÿðèëöàõ íü àìàð áàéëàà. Ïèò ð¿¿ ìýäýýæ çàëãààã¿é áºãººä Õåéìèò÷èéí
õóâüä óòàñíû àïïàðàòûã îëîí æèëèéí ºìíº õàíàíààñàà ñóãà òàòàí õàÿñàí þì. Õîòûí äàðãûí
îõèí Ìàæ ðóó ÿðüæ áîëîõ áàéñàí ÷ îðîíä íü óóëçñàí íü äýýð. Ýõëýýä óòñûã áàðàã àøèãëààã¿é
÷ äàðàà íü Öèííà ìèíèé àâúÿàñûã íýýõýýð îðîëäîæ ýõëýâ.
ßëàã÷ áîëãîíä àâúÿàñ áèé áºãººä ¿¿íèé òóõàé ÿðèëöëàãà ºãäºã þì. Ïèòèéí õóâüä çóðàã çóðàõ
àâúÿàñòàé íü èëðýâ. Òýð õ¿¿õýä áàéõààñàà ãýð á¿ëèéí òàëõíûõàà ãàçàð àæèëëàí æèãíýìýã
áîëîí áÿëóóí äýýð çóðàã õýýëæ áàéëàà. Õàðèí îäîî áàÿí áîëñîí áîëîõîîð çîòîí äààâóóí äýýð
æèíõýíý çóðàã çóðäàã áîëñîí þì. Õàðèí íàäàä õóóëü áóñ àíãààñ îíäîî ÿìàð ÷ àâúÿàñ
áàéñàíã¿é. Äóóëæ áîëîõ ÷ Êàïèòîëûí ºìíº òèéì ç¿éë õèéõèéã õ¿ñýõã¿é áàéíà. Ýýæ Ýôôè
Òðèíêåòèéí èëãýýñýí çîõèìæòîé ç¿éëñèéí óðò æàãñààëòíààñ ìèíèé ñîíèðõäîã ç¿éëèéã
îëîõîîð îðîëäîæ áàéâ. Õîîë õèéõ, öýöýã òàðèõ, ëèìáý òîãëîõ ãýýä ë. Ìèíèé õóâüä þó ÷
á¿òýýã¿é ÷ õàðèí Ïðèì ãóðâóóëàíã íü ÷àäàæ áàéëàà. Ýöýñò íü Öèííà ýíý ¿¿ðãèéã ººðòºº àâ÷
íàìàéã õóâöàñíû çàãâàð ãàðãàæ ñóðàõàä òóñëàõààð àìëàâ.
Òýð çî÷íû ºðººíä õóâöàñíû çàãâàð, äààâóó ìàòåðèàë, çóðãèéí öîìãîî ãàðãàæ èðýâ. Áè íýã
çóðãèéã íü àâ÷ ¿çýýä "Öèííà áè àëü áîëîõ èòãýë òºð¿¿ëýõýýð õàðàãäàõ õýðýãòýé áàéíà" ãýõýä,
- Çà àëèâ ýý õóâöàñëà ãýýä òýð Ẻí õóâöàñ íàä ðóó ò¿ëõëýý.
Áè õóâöàñíû çàãâàðûã íü ñîíèðõîîã¿é ÷ Öèííàãûí íàäàä çîðèóëàí õèéñýí õóâöàñ òààëàãäàâ.
Çóçààí äóëààõàí ìàòåðèàëààð õèéñýí ºìä, áèåä ýâòýéõýí öàãààí íîîñîí öàìö, íîãîîí,
öýíõýð, ñààðàë ºíãèéí ìóóðûí íîîëóóðààð õèéñýí äîòóóð öàìö, õºë õàâ÷äàãã¿é ¿äýýñòýé
øèðýí ãóòàë.
- Áè ¿¿íèéã çîõèîñîí þì óó?
- ¯ã¿é ãýõäýý ÷è ãî¸ëûí õóâöàñ çîõèîí á¿òýýæ íàìàéã ººðèéíõºº ø¿òýí áèøðýã÷ áîëãîõûã
ìºðººääºã ãýýä Öèííà íàäàä æèæèãõýí öààñ ºãººä,
- Çóðàã àâàõ ¿åýð ¿¿íèéã óíøààðàé. Àëü áîëîõ àÿòàéõàí ñîíñîãäîõûã õè÷ýýíý ø¿¿ ãýëýý.
Òýãòýë Ýôôè Òðèíêåò øàðãàë ºíãèéí õóëóóã ñàíàãäóóëàì õèéìýë ¿ñòýé îðæ èðýýä ÷àíãààð,
- Àëèâ ýý, õóâààðèéí äàãóó àæèëëàöãààÿ! ãýâ.

24. Òýð ìèíèé õî¸ð õàöàð äýýð ýýëæëýí ¿íñýýä çóðàã àâàõ áàãèéíõíèéã çàíãàí õààíà çîãñîõ
¸ñòîéã ìèíü çààâ. Õýðâýý Ýôôè áàéãààã¿é áîë áèä Êàïèòîëä õààøàà ÷ àìæèõã¿é áàéñàí òóë
áè ò¿¿íèéã ÷àäàõààðàà õ¿íäýòãýæ áàéëàà. Áè ãàðòàà áàéãàà õóâöñàà óòñàí õ¿¿õýëäýé øèã
ñýãñðýýä,
- Çà ÿàñàí òààëàãäàæ áàéíà óó? ãýâ.
Çóðàãëàà÷èä ìèíèé ººäðºã óíøèæ áóé õîîëîéã õàëüñàíä áè÷èæ àâñíû äàðàà Öèííàãûí
çóðãèéã àâàõàä ñààä áîëîõã¿éí òóëä ãàðãàâ.
ªíººäºð Ïðèì ñóðãóóëèàñàà ýðò èðëýý. Ò¿¿íýýñ ÷ áàñ ãàë çóóõàíä ÿðèëöëàãà àâàõààð
òýíãýðèéí ºíãºòýé äààøèíç ºìñ¿¿ëýí öàéâàð ¿ñèéã íü ìºí àäèë ºíãèéí òóóçààð áîîâ. Ä¿¿
ìèíü ãÿëàëçñàí öàãààí ºíãèéí øààõàéíûõàà ºëìèé äýýð ã¿éí íèñýõ ìýò áàéëàà...
Ò¿í! Öýýæèíä öîõèëò èðýõ øèã áîëîâ. ¯ã¿é ýý, öîõüñîíã¿é. Ãýñýí ÷ ÿíãèíàí ºâäºõºä àëõàì
óõðààä ºìíºº Ïðèì áèø òàëáàéä öóã áàéñàí Ðóò áàéãààã õàðàõã¿éí òóëä í¿äýý ÷àíãà àíèâ.
Ýíýõ¿¿ àðâàí íýãä¿ãýýð á¿ñèéí îõèí ìîäîäûí õîîðîíä øóâóó øèã íèñ÷ ä¿¿ëýí õàìãèéí
íàðèéõàí ìº÷èð äýýðýýñ ÷ òîãòîæ ÷àääàã... Áè ò¿¿íèéã àâàð÷ ÷àäààã¿é. Í¿äíèé ºìíº ò¿¿íèé
ãýäñýíäýý æàä çîîëãîí ãàçàð õýâòýæ áàéãàà ä¿ð çóðàã òîäðîâ...
Áè èðýýä¿éä Êàïèòîëûí ºñ õîíçîíãîîñ áîëæ ººð õýíèéã àâàð÷ ÷àäàõã¿é àëäàõ ¸ñòîé þì áý?
Åðºíõèéëºã÷ Ñíîóãûí ñàíààíä íèéö¿¿ëýõã¿é áîë ººð õýí ¿õýõ áîëæ áàéíà?
Öèííà íàäàä ¿ñòýé äýýë ºìñãºõººð çàâäàõàä ãàðàà ºð㺺ä äîòîð ãàäíàã¿é ¿ñòýéã íü ìýäðýâ.
Àìüäðàëäàà èéì àìüòàí õàðæ áàéñàíã¿é.
- ¯åíãèéí àðüñ ãýæ äèçàéíåð íàìàéã öàãààí õàíöóéã íü èëæ ¿çýõèéã õàðààä õýëëýý.
Àðüñàí áýýëèé, õóðö òîä óëààí ºíãèéí îðîîëò ºìñ㺺ä... Òîëãîéä 纺ëõºí ç¿éë óãëàâ.
- ×è àðüñàí ÷èõýâ÷ ç¿¿äýã çàãâàð äàãàæ áàéíà.
×èõýâ÷ íàäàä òààëàãäñàíã¿é ò¿¿íòýé ìóóõàí ñîíñîãäîæ áàéñíû äýýð õýðâýý á¿ñýä
äýëáýðýëòýíä ÷èõ ìèíü ºðòºí ä¿ëèéðýýã¿é áàéñàí áîë ¿¿íä óëàì äóðã¿éöýõ áàéëàà.
Òîãëîîìä ÿëñíû äàðààãààð Êàïèòîëûí ýì÷ íàð ÷èõèéã ìèíü ýäãýýñýí ÷ òààã¿é ñýòãýãäýë
àðèëààã¿é.
Òýãòýë ýýæ ãàðòàà þì áàðèí ÿàðàí èðýýä,
- Àç àâ÷èð÷ ìàãàäã¿é ãýâ.
Ýíý íü Ìàæûí ºãñºí íèñýæ áóé øîî÷ ÿòãà øààçãàé ä¿ðñýëñýí æèæèãõýí àëòàí ç¿¿ëò áàéëàà.
Áè ç¿¿ã Ðóòýä ºãºõ ãýñýí ÷ àâààã¿é. Íàìàéã ýíý ç¿¿ëòòýéãýý èòãýë òºð¿¿ëýì õàðàãäàæ áàéíà
ãýæ õýëñýí. Öèííà ç¿¿ã îðîîëòíû çàíãèëààí äýýð ç¿¿ëýý.

25. Äýðãýä Ýôôè Òðèíêåò ãàð÷ èðýýä àëãàà òàøèí,
- Á¿ãä àíõààðààðàé! Ãóäàìæèíä ãàðàõ ýõíèé çóðãèéã àâàõ áîëíî. Áèä ÿëàã÷äûí ãàéõàìøèãòàé
àÿëàëûí ºìíº áèå áèåòýéãýý óóëçàõ ýõíèé çóðãèéã àâàõ ãýæ áàéíà. Àëèâ Êèòíèññ í¿¿ð
ä¿¿ðýí èíýýìñýãëýýðýé ÷è äîãäîëæ áàéãàà áèç äýý? ãýâ.
Òýð íàìàéã õààëãà ðóó ò¿ëõëýý.
Áè ýõýíäýý ãÿëáààä öàñíààñ îíäîî þó ÷ õàðñàíã¿é. Òýãòýë ¿¿äíèé õààëãààðàà ãàð÷ èðæ áàéãàà
Ïèò ÿëãàðàí ¿çýãäýâ. Òîëãîéä åðºíõèéëºã÷èéí "Íàìàéã èòã¿¿ë" ãýñýí ¿ã ñîíñîãäîõîä
èíýýìñýãëýýä Ïèòèéí ç¿ã õýä àëõàñíàà òýñ÷ ÿäñàí áàéðòàé ã¿éëýý. Ïèò íàìàéã òýâýð÷
ýðãýëäñýíýý õèéìýë õºë äýýðýý òîãòîæ ÷àäàëã¿é öàñàí õóíãàð ëóó óíàõàä áèä õýäýí ñàðûí
òóðøèä àíõ óäààãàà ¿íñýëäýâ. ¯íñýëòýíä äýýëèéí øèð¿¿í ¿ñ, öàñàí øèðõýã ñààä áîëæ áàéñàí
÷ Ïèòèéí ¿ðãýëæ áàéäàã òàéâàí èòãýëòýé áàéäàë ìýäðýãäýõýä ãàíöààðàà áèø ãýäãýý
îéëãîëîî. Ïèò ñýòãýë íü ºâäñºíºº ¿ë õàðãàëçàí íàìàéã äóðàíãûí ºìíº îðõèñîíã¿é. Òýð ÷
áàéòóãàé õóóðàì÷ ¿íñýëòèéã ìèíü çýìëýñýíã¿é. Òýð óðüäûí àäèë á¿ñýä áàéñàí øèãýý íàäàä
àíõààðàë òàâüæ áàéâ. Èíãýæ áîäîõîîñ óéëìààð ñàíàãäëàà. Áè Ïèòèéã òàòàí áîñãîîä
áýýëèéãýýðýý õóâöñàà ãºâæ õàìòäàà ÿâëàà.
ªäºð ò¿ðãýí ºíãºð÷ ãàëò òýðýãíèé áóóäàë äýýð á¿ãäòýé ñàëàõ ¸ñ ã¿éöýòãýí õºäºëñíèé ýöýñò
Ïèò, Ýôôè, Õåéìèò÷, Öèííà, Ïîðòèà ãýýä õóó÷èí á¿ðýëäýõ¿¿íýýðýý ¿ëäýýä àìòòàé õîîë
çîîãëîâ. Ýöýñò íü áè îâîð èõòýé õ¿ðìýý õèëýí õàëàòààð ñîëüæ ãÿë öàë ºðººí人 ñóóíãàà
áóñäûãàà óíòàõûã õ¿ëýýâ. Õåéìèò÷ ãàäàà õàðàíõóé áîëîîã¿é áàéõàä óíòàõ äóðã¿é áîëîõîîð
ñýð¿¿í áàéãàà.
Ýðãýí òîéðîí àíèðã¿é íàì ã¿ì áîëîõîä 纺ëºí øààõàé óãëààä ºðºº ë¿¿ íü ÷èìýýã¿é î÷èâ.
Õýäýí óäàà öîõèóëñíû ýöýñò Õåéìèò÷ íàìàéã ìóó ìýäýý àâ÷èðñàí àÿòàé áàðãàð öàðàéëàí
¿¿äýý íýýæ,
- Þó õýðýãòýé âý? ãýõýä óðäààñ äàðñíû ýõ¿¿í ¿íýð óòàâ.
- ßðèëöàõ õýðýãòýé áàéíà ãýæ áè øèâíýýä,
- ßã îäîî þó ãýõýä íü òîëãîé äîõèëîî.
- Öàãàà îëæ äýý.
Ò¿¿íèéã õýñýã çóóð õ¿ëýýõýä Êàïèòîëûí ãàëò òýðãýíä áèäíèé ¿ã á¿ðèéã áè÷èæ àâ÷ áàéãàà íü
îéëãîìæòîé áàéëàà.
- Òýãýýä? ãýæ Õåéìèò÷ çàíäðàâ.
Ãàëò òýðýã ãýíýòõýí òîîðîìñëîëîî. Åðºíõèéëºã÷ Ñíîó ãàðöààã¿é íàìàéã ìºðäºæ áàéãààä
áàéãààä çºâëºã÷òýéãýý ÿðèëöàõ íü òààëàãäààã¿é ó÷èð ñàëãàõààð øèéäñýí áàéõ íü. Ãýâ÷ ¿ã¿é

26. áàéëàà. Ãàëò òýðýãíèé æîëîî÷ øàòàõóóí àâàõààð çîãñ÷ýý.
- Ãàëò òýðãýíä äýíä¿¿ áºã÷èì þì ãýæ áè õàéõðàìæã¿é õýëýõýä Õåéìèò÷ îéëãîñîí áàéðòàé,
- Áè ÷àìä þó õýðýãòýéã ìýäíý ãýâ.
Òýð íàìàéã õîëäóóëàí ò¿ëõýýä õîíãèëîîð äàãóóëàí ÿâæ ãàäíà õààëãà íýýõèéã îðîëäîõîä
óðäààñ öàñàí øàìàðãà áóäàðëàà.
Êàïèòîëûí ¿éë÷ëýã÷ òóñëàõààð óõàñõèéñýí ÷ Õåéìèò÷ õàéõðàìæã¿é çàíãààä,.
- Ãàíöõàí õîðîì. Öýâýð àãààð àìüñãàëààäàõúÿ ãýâ.
- Óó÷ëààðàé òýð óó÷èõàæ. Áè ò¿¿íèéã õàðæ áàéÿ ãýæ áè óó÷ëàë ýðñýí õîîëîéãîîð õýëýâ.
Áè ãèøã¿¿ð äýýðýýñ õàðàéõàä 纺ëºí öàñàí äýýð øààõàéíû ìºð ¿ëäëýý. Ǻâëºã÷ íàìàéã ãàëò
òýðýãíèé òºãñãºëä àâàà÷ààä õýí ÷ ñîíñîõã¿é ãýäýãò èòãýëòýé áîëñîí õîéíî ýðãýâ.
- Þó áîëîî âý?
Áè åðºíõèéëºã÷èéí èðñíýýñ àâàõóóëààä, Ãåéëèéí òóõàé ÿðüñàíûã íü áîëîí õýðâýý
á¿òýëã¿éòâýë áèä á¿õýí ¿õíý ãýýä á¿ãäèéã ÿðèëàà.
Ãàëò òýðýãíèé äîõèîíî õ¿ðýí óëààí ãýðýë Õåéìèò÷èéí öàðàéä òóñàâ.
- Òýãýõýýð á¿òýõ ¸ñòîé.
- Íàäàä ýíý àÿëàëûí òºãñãºë õ¿ðòýë ÿâàõàä òóñëàõ óó...
- ¯ã¿é, Êèòíèññ ýíý àÿëàë áîë òºãñãºë áèø.
- Ýíý ÷èíü þó ãýæ áàéãàà þì?
- Ýíý á¿õýí äóóññàí õîéíî õî¸ðõîí ñàðûí äàðàà Êàïèòîë øèíý òîãëîîì çîõèîõîîð áèäíèéã
àâàà÷èõ áîëíî. Îäîîíîîñ ýõëýýä Ïèò òà õî¸ð çºâëºã÷ õèéõ áºãººä æèë á¿ð òýä òà íàðûí
õóâèéí àìüäðàëä íýâòðýí îðæ á¿õ îðíû ºìíº õàéðûí ò¿¿õèéã ÷èíü äýëãýõ áîëíî. ×àìä ýíý
çàëóóòàé àìüäðàëûíõàà ñ¿¿ë÷èéí ºäðèéã õ¿ðòýë óäààí æàðãàëòàé àìüäðàõààñ ººð çàì
¿ëäýýã¿é.
Ò¿¿íèé ¿ã íàäàä õ¿íä öîõèëò áîëëîî. Áè õ¿ñ÷ áàéñàí ÷ Ãåéëòýé õýçýý ÷ àìüäðàë çîõèîæ
á¿òýõã¿é íü áàéíà. Áàñ õýçýý ÷ ãàíöààðàà àìüäðàõã¿é. Ïèòýä ¿¿ðä õàéðòàé áàéõ áîëíî. Ãàíö
ãàðö áîë õàéð áà àâñ ãýæ Êàïèòîë øèéäæýý. Òýãýýä ÷ áè àðâàí çóðãààí íàñòàé áîëîõîîð ýýæ
Ïðèì õî¸ðîîñ ñàëàõ õ¿ðòýë åð人 õî¸ðõîí æèë ¿ëäñýí áàéäàã. Õàðèí äàðàà íü... äàðàà íü...
- ×è íàìàéã îéëãîâ óó? ãýýä Õåìèò÷ ñàëñàíã¿é.

27. Áè òîëãîé äîõèëîî. Õýðâýý îéð äîòíû õ¿ì¿¿ñýý àìüä ¿ëäýýõèéã õ¿ñ÷ áàéâàë íàäàä Ïèòòýé
ãýðëýõ ãàíö ë èðýýä¿é áàéëàà.

28. IV
Áèä ÷èìýýã¿éõýí ãàëò òýðýã ð¿¿ãýý áóöëàà. Õåéìèò÷ íàìàéã ºðººíä õ¿ðãýæ ºãººä ìºðºí äýýð
àëãàäàí,
- ¯¿íýýñ ÷ äîð áàéæ áîëîõ áàéñíûã ìýäýæ áàéãàà áèç äýý ãýýä äàðñíû èñãýëýí ¿íýð
õàíõëóóëàí ºðºº ð¿¿ãýý ÿâëàà.
Áè ºðººí人 îðîîä íîéòîí øààõàé, õàëàòàà òàéëæ õàÿàä õºíæèë人 øóðãàëæ õàðàíõóé ðóó
øèðòýí Õåìèò÷òýé ÿðüñàí ç¿éëýý ñàíàëàà. Ò¿¿íèé Êàïèòîë èðýýä¿éä íàìàéã Ïèòòýé õàìò
áàéõûã õ¿ëýýæ áàéãàà òóõàé õýëñýí á¿õýí ¿íýí. ¯¿íýýñ ÷ äîð áàéæ áîëîõ áàéñàí þì. Àðâàí
õî¸ðäóãààð á¿ñèéí îðøèí ñóóã÷èä ýðõ ÷ºëººã¿é õýäèé ÷ àìüäðàëàà õýíòýé õîëáîõîî ÷ºëººòýé
ñîíãîí àâäàã áàéñàí áèëýý. Íàäàä èéì ýðõ ÷ áàéõã¿é. Õýðâýý åðºíõèéëºã÷ Ñíîó áèäíèéã
õ¿¿õýäòýé áîëîõûã õ¿ñâýë ÿàõ áîë? Òýãâýë òýäýíä æèë á¿ð Óðãàöûí ºäºð àþóë çàíàëõèéëæ
áàéõ áîëíî. ßëàã÷ûí õ¿¿õä¿¿ä (õî¸ðûí õî¸ð ø¿¿) ¿çýã÷äèéí ºìíº àìòòàéõàí õýð÷èì áîëíî.
ªìíº íü èéì ç¿éë òîõèîëäîæ áàéñàí. Ãåéë Êàïèòîëûã èéì ¿ð ä¿íä õ¿ðýõèéí òóëä
ñàíààòàéãààð çîõèîí áàéãóóëäàã ãýäýãò ýðãýëçýýã¿é. Ýðãýí òîéðîíäîî õè÷ýýí ÷èìýý øóóãèàí
äýãäýýõ òóñàì ìàíàé èðýýä¿éí õ¿¿õýä á¿ñ ð¿¿ ÿâàõ çàì øóëóóäíà.
Òîëãîéä Õåéìèò÷èéí òóõàé áîäîë îðæ èðýâ. Ýõíýð õ¿¿õýä, ãýð á¿ëã¿é ¿ðãýëæèéí ìºíõºä
ñîãòóó. Òýð á¿ñýýñ äóðòàé ýìýãòýéãýý ñîíãîí àâàõ áàéñàí ÷ ãàíöààð àìüäðàõûã ñîíãîñîí.
Ãàíöààð ãýõýä õýòýðõèé ýíãèéí ¿ã áàéíà. ßã ë ãàíö õ¿íèé êàìåðò áàéãàà þì øèã. Ìàãàäã¿é
á¿ñýä áàéõäàà èíãýñýí íü äýýðèéã îéëãîñîí þì áèë¿¿. Óðãàöûí ºäºð Ïðèìèéí íýðèéã
äóóäàí òàâöàí ðóó ¿õëèéã óãòàí ºãñºõºä íü íàäàä ñîíãîëò áàéñàí. Ýýæèä òèéì áîëîìæ
áàéãààã¿é áîëîõîîð áè ä¿¿ãèéíõýý áàéðûã ýçýëñýí þì.
Áîäîëäîî öºõðºí ãàðö õàéëàà. Áè åðºíõèéëºã÷ Ñíîóä èéì ç¿éëä õóòãàëäóóëàõ áîëîìæ
ºãºõã¿é. Õàíàíä øàõààä ººðòýéãýý äóóñãàõ áîëíî. Ýñâýë çóãòàõûã îðîëäîõ óó? Õýðâýý áè
ãýíýò àëãà áîë÷èõâîë òýä ÿàõ áîë? Îéä óë ìºðã¿é óóñàí õýçýý ÷ ãàð÷ èðýõã¿é áîë ÿàõ âý? Îéð
äîòíû õ¿ì¿¿ñýý õàìòäàà îéí ã¿íä íóóãäàí øèíý àìüäðàë ýõëýõèéã ÿòãàäàã þì áèë¿¿. Áàãàõàí
õýäèé ÷ íàéäëàãàòàé þì.
Áè áîäëîî öýãöëýõèéí òóëä òîëãîéãîî ñýãñýðëýý. Îäîî óõààíã¿é òºëºâëºãºº áîäîæ áàéõ öàã
áèø. ßëàã÷ûí àÿëàëä òºâëºðºõ õýðýãòýé. Õè÷íýýí ñàéí æ¿æèãëýõýýñ îëîí õ¿íèé àìüäðàë
õàìààðíà.
Áè ¿¿ð ãýãýýðýõèéí ºìíºõºí ç¿¿ðìýãëýòýë Ýôôè õààëãà öîõèâ. Áîñîæ õóâöàñëààä ò¿¿íòýé
âàãîí ðåñòîðàí ðóó ÿâëàà. Ò¿¿íèé àÿëàëûí ºäºð ÿàãààä ýðò ñýðýýñíèéã îéëãîñîíã¿é. Öèííà
áàãòàéãàà ãàëò òýðýãíèé áóóäàë äýýð áóóõûí ºìíº áýëäýõ ¸ñòîé ø¿¿ äýý.
- Ýíý á¿õýí ÷èíü õýíä õýðýãòýé þì? Ãóäàìæèíä õ¿éòýí áîëîõîîð îðîîëòîí äîðîîñ õàìðàà
öóõóéëãàõ ÷ ¿ã¿é ãýæ áè óíòóóöàõàä,
- Àðâàí íýãä¿ãýýð á¿ñýä äóëààõàí áàéãàà ãýæ Ýôôè òàéëáàðëàâ.