1. STRUKTUR PEMBELAJARAN KOPERATIF
Strategi Struktur/Deskripsi Cadangan aplikasi
1. AllWrite RoundRobin
• Pelajar berada dalam kumpulan
• Guru menyatakan satu topik/persoalan
• Setiap pelajar menulis SATU idea di atas
kertas masing-masing secara individu
dan kemudian menyerahkan kertasnya
kepada kawan di sebelah kanannya.
• Pelajar yang menerima kertas membaca
idea yang tertulis dan menambah dengan
satu lagi idea.
• Proses berulang sehingga pelajar
mendapat balik kertasnya yang asal.
2. Carousel Feedback
• Dalam kumpulan, pelajar berdiri di depan
projek/hasil kerja masing-masing.
• Bila diberi signal oleh guru, mereka
bergerak ke projek kumpulan sebelah.
• Mereka membincangkan projek kumpulan
lain tanpa menulis apa-apa.
• Kemudian Pelajar 1 menulis maklum
balas spt komen positif atau cadangan.
• Mereka bergerak ke projek kumpulan
seterusnya dan giliran pelajar dua pula
menulis maklum balas.
• Proses berulang sehingga kumpulan balik
ke meja asal masing-masing.
2. 3. Fan-N-Pick
Setiap ahli ada peranan, dan setiap peranan
dimainkan secara bergilir- gilir
• Pelajar 1 : susun kad seperti kipas
• Pelajar 2 : pilih kad dan bacakan soalan
• Pelajar 3 : jawab soalan
• Pelajar 4 : beri respons dan pujian
kepada jawapan yang diberi
Strategi Struktur/Deskripsi Cadangan aplikasi
4. Inside-Outside Circle
♣ Cari pasangan
♣ Bentuk dua bulatan , satu di dalam (Bulatan 1)
dan satu di luar (Bulatan 2). Berdiri menghadapi
pasangan
♣ Guru beri soalan /tugasan kepada murid dalam
Bulatan 1.
♣ Pelajar dalam Bulatan 2 menjawab dan rakannya
hanya mendengar
♣ Beri pujian atau kukuhkan jawapan kawan apabila
ia telah habis bercakap.
♣ Kemudian tukar peranan dengan soalan baru
♣ Akhir sekali tukar pasangan dengan rakan di
sebelah kanan dalam bulatan
5. Jot Thoughts
Ahli pasukan memenuhi meja dengan menulis idea di atas
helaian kertas kecil seperti ‘Post-it notes’.
• Guru menyatakan satu topik atau persoalan
• Pelajar menulis sebanyak mana idea yang boleh –
satu idea satu kertas
• Setiap helaian kertas ditampal di atas meja.
• Pelajar berusaha memenuhi meja mereka dengan
sebanyak mungkin idea.
3. 6. Match Mine
• Empat orang murid duduk dalam satu pasukan
• Setiap dua orang cari pasangan dalam pasukan
tersebut
• Setiap pasangan diberi kad untuk memisahkan
mereka .
• Pelajar 1 mengarahkan Pelajar 2 melukis atau
meneka gambar yang ada pada Pelajar 1 (Pelajar
2 tidak dapat melihat apa yang dipegang oleh
Pelajar 1 )
Apa yang dilukis atau ditekanya bergantung
kepada
kefahamannya dari arahan atau mesej yang
disampaikan oleh
Pelajar 1
• Pelajar 1 melihat hasil yang dibuat oleh Pelajar 2
dan mereka saling kukuh mengukuh
• Kemudian kedua-duanya tukar peranan
Strategi Struktur/Deskripsi Cadangan aplikasi
7. Numbered Heads Together
• Pelajar duduk dalam kumpulan, setiap
ahli satu nombor
• Guru beri topik perbincangan dan masa
untuk berbincang
• Pelajar menulis jawapan secara individu
• Ahli kumpulan bangun, mendekatkan
kepala masing-masing, berkongsi
jawapan dan berbincang tentang jawapan
masing-masing
• semua pelajar duduk bila masing-masing
tahu jawapan atau sesuatu untuk dikongsi
• guru memanggil satu nombor dan setiap
pelajar yang mempunyai nombor tersebut
dari setiap kumpulan akan berdiri
• guru memilih seorang pelajar untuk
menjawab
• ahli kumpulan ucap tahniah kepada
pelajar yang menjawab.
4. 8. Same Different
• 2 orang pelajar dalam kumpulan mencari
persamaan dan perbezaan dalam dua
gambar yang ada pada setiap orang dari
mereka
• Kemudian mereka bandingkan jawapan
• Akhir sekali tukar pasangan dalam
kumpulan
9. RallyRobin
• Pelajar dalam bentuk berpasangan
bergilir-gilir memberi respons tentang
satu-satu perkara secara lisan
Strategi Struktur/Deskripsi Cadangan aplikasi
10.RallyTable
• Secara berpasangan pelajar bergilir-gilir
memberi respon atau menyelesaikan
masalah dengan menulis di atas kertas
yang sama dan menggunakan pen/pensil
yang sama
11. RoundTable
• Dilakukan seperti Rally Table tetapi dalam
pasukan berempat
5. 12.Simultaneous RoundTable
• Dalam pasukan pelajar menulis respons
kepada masalah dalam kertas masing-
masing.
• Kemudian mereka mengedar catatan
mereka mengikut pusingan jam supaya
setiap ahli pasukan dapat menambah/
membetulkan apa yang ditulis.
13. Spin-N-Think
• Kadbod yang ada anak panah dan boleh
dipusing digunakan untuk menentukan
giliran siapa yang menyoal, menjawab,
membetulkan dan memuji
14. Talking Chips
• Setiap ahli dalam pasukan meletakkan
cip di tengah-tengah apabila ingin
bercakap dan memberi pendapat
• Mereka tidak boleh mengulangi giliran
bercakap sehingga setiap orang diberi
peluang
Strategi Struktur/Deskripsi Cadangan aplikasi
6. 15. Jigsaw Reading
• Pelajar duduk dalam kumpulan dan setiap
ahli ada nombor masing-masing
• Pelajar diminta membuat kumpulan baru
dengan setiap ahli mempunyai nombor yang
sama dari kumpulan yang berbeza
• Guru memberi bahan bacaan berbeza
kepada setiap kumpulan
• Ahli kumpulan akan membaca,
berbincang dan buat kesimpulan agar setiap
ahli mempunyai kefahaman yang sama
• Ahli balik ke kumpulan asal
• Sekarang setiap ahli merupakan pakar
kepada isi kandungan bahan bacaan
masing-masing
• Ahli bergilir-gilir menerangkan intipati
bahan mereka kepada ahli kumpulan.
16. Jigsaw Problem Solving
• Dalam pasukan berempat, pelajar
mencari klu atau pelengkap kepada
masalah dengan bergerak kepada
kumpulan lain.
17. Mix-N-Match
• Pelajar bergaul dan bergerak mencari
bahan/perkara yang boleh dipadankan
dengan bahan yang ada pada dirinya
7. Strategi Struktur/Deskripsi Cadangan aplikasi
18. Trade-A-Problem
• Pasukan membina masalah/soalan dan
menghantar kepada pasukan lain untuk
dicari penyelesaian
19. Quiz-Quiz-Trade
Menggunakan kad soalan, pelajar menyoal
rakan, disoal rakan, bertuar kad dan ulang
proses dengan rakan baru.
• Pelajar bangun dan mencari seorang
rakan
• Pelajar A soal pelajar B
• Pelajar B jawab
• Jika jawapan betul, pelajar A ucap
tahniah. Jika salah, Pelajar A beritahu
jawapan yang betul.
• Giliran pelajar B pula menyoal pelajar A
• Pelajar bertukar kad dan mencari rakan
baru
• Proses sama berulang dengan rakan
baru.
20. Team Stand-N-Share
• Ahli pasukan berdiri
• Guru/rakan lain memberi soalan
• Pasukan hanya boleh duduk jika
bersetuju dan berkongsi jawapan/
pendapat dengan pasukan lain
8. 21. Find the Fiction
• Seorang ahli dalam pasukan memberi
tiga penerangan tentang sesuatu yang
sebenarnya hanya dua yang betul atau
benar. Satu lagi adalah salah
• Ahli lain diminta mencari yang mana yang
salah
Strategi Struktur/Deskripsi Cadangan aplikasi
22. Line-Ups
• Dalam pasukan berempat pelajar
membuat barisan
• Pasukan diminta memberikan jawapan
kepada masalah yang diberi
• Pasukan membuat garisan lurus kalau
setuju dan garisan terpisah-pisah kalau
tidak setuju
23. Formations
• Pasukan membentuk symbol, perkataan
atau cara lain untuk menunjukkan
kesepakatan
24. Showdown
• Setiap ahli pasukan menulis satu
jawapan /penyelesaian kepada masalah
• Pada masa yang ditetapkan semua
menunjukkan jawapan secara serentak
• Setiap ahli membetulkan dan
mengukuhkan jawapan rakan
9. 25.Stir- the- Class
• Pasukan duduk dalam bulatan
• Membincangkan jawapan untuk
menyelesai masalah
• Apabila sudah dapat satu penyelesaian,
berdiri bahu ke bahu untuk menunjukkan
persetujuan
• Bila loceng dibunyi, ahli yang nombornya
dipanggil bergerak ke pasukan baru untuk
soalan yang berikutnya
Strategi Struktur/Deskripsi Cadangan aplikasi
26.Team Word-Webbing
• Pelajar tulis topik di tengah-tengah kertas
mahjong
• Setiap ahli pasukan menulis idea dalam
peta minda mengikut warna pen yang
berbeza untuk menunjukkan sumbangan
idea setiap daripada mereka
27.Paraphrase Passport
• Pelajar hanya boleh memberikan
sumbangan idea setelah dia boleh
mengulangi jawapan kawan sebelumnya
10. 28.Give One Get One
• guru memberi satu topik atau persoalan
• secara individu, pelajar diberi masa untuk
menulis satu atau dua jawapan atau idea
di atas kertas masing-masing
• pelajar bangun, MIX & MINGLE dan
mencari rakan
• pelajar berkongsi satu jawapan dengan
rakan dan rakan memberi satu jawapan
yang lain
• pelajar ucap terima kasih dan mencari
rakan baru
• proses berulang
Strategi Struktur/Deskripsi Cadangan aplikasi
29. Think-Pair-Share
• Guru kemukakan masalah kepada ahli
kumpulan
• Setiap ahli diberi masa untuk berfikir
secara individu, kemudian
membincangkannya dengan ahli
kumpulan yang lain secara berpasangan
• Semua ahli kumpulan diminta pula
berkongsi jawapan kepada penyelesaian
masalah
11. 30.Timed-Pair-Share
• Guru menyatakan satu topik atau
persoalan
• Berpasangan, pelajar A bercakap dan
pelajar B mendengar
• Guru mengarahkan pelajar A berhenti
bercakap dengan menyebut perkataan
‘Masa’.
• Pelajar bertukar peranan
• Pelajar ucap terima kasih
• Pelajar berkongsi jawapan dengan kelas
31.Roam the Room
• Dengan isyarat guru , murid secara
individu bergerak untuk melihat hasil
perbincangan atau hasil kerja rakan-
rakan
• Apabila guru beri isyarat kedua, semua
balik ke tempat asal dan kongsi dalam
pasukan apa yang dipelajari dari rakan/
pasukan lain
Strategi Struktur/Deskripsi Cadangan aplikasi
12. 32. Gallery Tour/Walk
• Seperti di atas tetapi mereka bergerak
secara pasukan
• Hasil pasukan lain ditampal atau di lukis atas
meja untuk pasukan lain melihat/
membacanya
• Pasukan asal hendaklah meletakkan kertas
dan pensil di atas meja supaya pasukan yang
datang melawat boleh beri komen atau
pengukuhan hasil kerja mereka
• Ahli kumpulan juga diarahkan oleh guru untuk
berpecah sementara waktu untuk melihat
stesen lain pula
• Setelah kembali semula ke pasukan asal,
ceritakan/laporkan pembelajaran/pengalaman
yang diperoleh
33. Three Stray, One Stay
• Tiga ahli pasukan pergi melihat hasil atau
berbincang dengan pasukan lain
• Seorang tinggal untuk menyambut
kedatangan rakan lain dan untuk
menjelaskan kedudukan /hasil kerja
pasukannya
• Bila selesai Murid 2 pula tinggal dan jalankan
tugas di atas
• Kemudian Murid 3 pula tinggal dan begitulah
seterusnya.
34. Rotating Review
• Pasukan bincang topik
• Buat carta/pengurusan grafik
• Kemudian ke kumpulan lain untuk
menyampaikan pendapat mereka atau
memberikan pendapat tentang hasil
perbincangan kumpulan itu
• Buat carta/pengurusan grafik yang baru
untuk kumpulan itu
• Begitulah seterusnya
13. Strategi Struktur/Deskripsi Cadangan aplikasi
35. Team Statements
• Pelajar berfikir dan berbincang dalam pasangan
untuk membentuk pernyataan individu
• Kemudian semua bekerjasama untuk
membentuk pernyataan pasukan yang
dipersetujui semua
36. Who am I ?
• Setiap orang pelajar diberi identitinya pada
belakang bajunya (disemat di belakang baju)
• Setiap dari mereka diberi tiga soalan sahaja
untuk bertanya kepada kawan lain tentang
identiti masing-masing.
• Rakannya hanya boleh menjawab “ya atau tidak”
• Apabila identiti diperolehi hasil dari klu jawapan
yang diberi rakan, individu tersebut boleh
menjadi pakar rujuk kepada rakan lain yang
belum ‘mengenal pasti” identitinya
37. Pairs Compare
• Guru menyatakan satu topik atau persoalan yang
mempunyai pelbagai kemungkinan jawapan dan
memberi masa untuk pelajar berfikir.
• Pelajar berpasangan dan membuat satu senarai
jawapan
• Pasangan pelajar bergabung dengan pasangan
lain dan membentuk satu kumpulan.
• Pasangan membandingkan senarai jawapan yang
mereka ada dan membuat penambahan idea.
• Kumpulan ini membuat senarai jawapan yang
baharu.
• Pelajar mengucap terima kasih kepada satu sama
lain.
38. Sages Share
• Pelajar buat sumbang saran dan setiap dari
mereka yang boleh menceritakan lebih lanjut
akan idea tersebut, mencatat ‘initial” mereka
• Rakan lain bergilir-gilir untuk menemu ramah
rakan yang bijak (yg menulis initial tadi) untuk
kefahaman lebih lanjut tentang ideanya
14. Strategi Struktur/Deskripsi Cadangan aplikasi
39. TakeOff-TouchDown
• Guru menulis dan membaca beberapa
pernyataan di papan putih
• Pelajar bangun jika jika mereka tidak setuju
dan duduk jika mereka setuju.
• Perbincangan menyusul.
40. Traveling File
• Setiap pasukan dibekalkan sebuah fail yang
di dalamnya ada soalan, kes atau masalah
untuk dibincangkan
• Selepas 10-15 minit soalan dan catatan
jawapan dimasukkan semula ke dalam fail
dan diedarkan kepada pasukan lain
• Setiap pasukan yang mendapat fail baru dari
pasukan lain dikehendaki membaca soalan
dan jawapan yang ada dalam fail berkenaan
sebelum dibincang, ditambah, dihurai dan
disunting.
• Setelah setiap pasukan respon kepada 2 atau
3 Traveling File, soalan-soalan dan jawapan-
jawapan tersebut dibincangkan dalam kelas
secara keseluruhan.
41. Team Interview
• Setiap ahli pasukan berkenalan antara satu
sama lain dengan bertanyakan maklumat diri
berhubung dengan nama, tempat asal, hobi
(sambil berdiri)
42. Team Project
• Setiap ahli pasukan bekerjasama memberi
sumbangan menamakan pasukan,
membentuk pasukan sorak ( team cheers),
logo pasukan dan warna pasukan
15. Strategi Struktur/Deskripsi Cadangan aplikasi
43.Find-Someone-Who
Pelajar dikehendaki mencari seseorang yang
mempunyai ciri-ciri tertentu seperti rancangan
televisyen yang digemari, makanan kegemaran,
ataupun pelajar diberi lambaran kerja yang
mengandungi beberapa soalan untuk dicari
jawapannya daripada rakan sekelasnya yang tahu
• Pelajar bangun, angkat tangan, cari
pasangan
• A tanya soalan, B respon, A rekod
jawapan
• B initial
• Pelajar tukar peranan
• Pelajar cari pasangan baru
44.Rotating Review
• Setiap pasukan membincangkan sesuatu
topik , kemudian mencatatkannya di kertas
sebak dan memaparkan di tempat pasukan
masing-masing
• Setiap pasukan akan bergerak dari satu
pasukan ke satu pasukan untuk membuat
penilaian hasil kerja setiap pasukan
• Setiap ahli pasukan boleh membuat
komen,tambahan idea atau persoalan
pada kertas berkenaan dengan
menggunakan warna pen yang berbeza
16. 45.Two-Box Induction
• Diwujudkan 2 kategori iaitu contoh dan
bukan contoh
• Fasilitator beri ransangan
• Ahli pasukan berbincang secara Round
Table untuk wujudkan hipotesis
Strategi Struktur/Deskripsi Cadangan aplikasi
46.Three-Step Interview
• Empat orang pelajar dalam satu pasukan
• Langkah 1 : Secara berpasangan
seorang pelajar menjadi penemu duga
dan seorang lagi yang ditemu duga.
• Langkah 2 : Pasangan bertukar peranan
di atas.
• Langkah 3 : Setiap pelajar secara bergilir
berkongsi pengalaman yang dilalui
semasa temuduga dengan ahli pasukan
yang lain.
• Setelah hipotesis dibuat secara berulang-
ulang dan konsep berkenaan telah
dipersetujui oleh semua ahli, satu
keputusan dibuat untuk menerima konsep
tersebut.
47. Kinesthetic Symbols
• Murid membentuk simbol tangan atau
badan untuk menerangkan isi
kandungan pelajaran.
48. Mix-Freeze Group
• Pelajar membentuk pasukan mengikut
arahan guru
• Bagi yang tidak sempat membentuk
pasukan dalam masa yang ditetapkan,
diletakkan dalam “Lost and Found”.
17. 49.RoundRobin
• Guru memberi satu tugasan
• Dalam kumpulan, ahli bergilir-gilir
memberikan respons secara lisan
• Masa yang sama diberikan kepada setiap
ahli (cthnya 30 saat seorang)
50.StandUP-HandU-PairUP
• Guru berkata StandUp-HandUp-PairUp
• Pelajar bangun, mengangkat tangan dan
mencari partner/pasangan
• Guru memberikan arahan / tugasan
• Pelajar berbincag menggunakan teknik
Rally Robin.
Rujukan :
1. Johnson, D & Johnson, R (1985) Learning together and alone:
Cooperation, competition and individualization, Englewoods Cliffs, NJ :
Prentice Hall
2. Kagan, Spencer (1994) Cooperative learning, Resource for Teachers, Inc., San Clemente,
CA., 1 (800) WEE CO-OP
3. Slavin, Robert (1970) Cooperative Learning. Theory, research and
practice, Englewoods Cliffs, NJ: Prentice Hall
