NGHIÊN CỨU SỰ TÁC ĐỘNG CỦA HỆ THỐNG ERP ĐẾN TỔ CHỨC KẾ TOÁN QUẢN TRỊ TRONG DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT TẠI VIỆT NAM

Dịch vụ viết thuê luận án tiến sĩ, luận văn thạc sĩ,báo cáo thực tập, khóa luận
Sdt/zalo 0967 538 624/0886 091 915 https://lamluanvan.net/
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC…
____________
Họ tên
NGHIÊN CỨU SỰ TÁC ĐỘNG CỦA HỆ THỐNG ERP ĐẾN TỔ
CHỨC KẾ TOÁN QUẢN TRỊ TRONG DOANH NGHIỆP SẢN
XUẤT TẠI VIỆT NAM
Chuyên ngành :
Mã số :
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
Người hướng dẫn khoa học
Hà nội 2014

Mục lục
CHƯƠNG I: GIỚI THIỆU.................................................................................................. 5
1 Đặt vấn đề......................................................................................................................... 6
2.Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................................... 7
3. Mục tiêu nghiên cứu........................................................................................................ 7
3.1 Mục tiêu tổng quát:................................................................................................... 7
3.2 Mục tiêu cụ thể:......................................................................................................... 8
4. Đối tượng nghiên cứu...................................................................................................... 8
4.1 Phạm vi nghiên cứu................................................................................................... 8
4.2 Phương pháp nghiên cứu.......................................................................................... 8
5.Tổng quan nghiên cứu...................................................................................................... 9
5.1 Các nghiên cứu trên thế giới: ................................................................................... 9
5.2 Các nghiên cứu trong nước: ................................................................................... 12
6. Các đóng góp mới của luận văn .................................................................................... 13
CHƯƠNG II: TỔNG QUAN CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TÁC ĐỘNG CỦA ERP ĐẾN TỔ
CHỨC KTQT.............................................................................................................................. 14
1. TỔNG QUAN LÝ THUYẾT ERP................................................................................ 14
1.1 Giới thiệu chung về ERP......................................................................................... 14
1.2 Phân loại phần mềm ERP...................................................................................... 19
1.2.2 Phần mềm đặt hàng do một công ty trong nước viết ........................................... 19
1.2.3 Phần mềm kế toán/ERP thiết kế sẵn do các công ty trong nước phát triển......... 20
1.2.4 Phần mềm kế toán/ERP nước ngoài cấp thấp ..................................................... 20
1.2.5 Phần mềm kế toán/ERP nước ngoài cấp trung bình............................................ 20
1.2.6 Phần mềm kế toán/ERP nước ngoài cấp cao....................................................... 21
2. Lý thuyết tổ chức KTQT............................................................................................... 21
2.1 Các mô hình tổ chức KTQT trong doanh nghiệp sản xuất ..................................... 21
2.2 Nội dung KTQT trong doanh nghiệp sản xuất:....................................................... 23
3. Sự tương tác giữa ERP và hệ thống KTQT................................................................... 25

3.1 Xét dưới khía cạnh hệ thống quản lý:..................................................................... 25
3.2 Xét dưới khía cạnh hệ thống thông tin quản lý:..................................................... 26
3.3 Xét dưới khía cạnh phân tích và kiểm soát dữ liệu:............................................... 27
4. Sự tác động của của ERP đến tổ chức hệ thống KTQT ................................................ 28
4.1 Những thay đổi về mặt quy trình: ........................................................................... 28
4.2 Những thay đổi về tổ chức bộ máy kế toán:............................................................ 31
Tiểu kết chương 2.............................................................................................................. 33
CHƯƠNG III: THỰC TRẠNG CỦA TÁC ĐỘNG ERP LÊN TỔ CHỨC KTQT
TRONG DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT TẠI VIỆT NAM .................................................... 35
1.Sơ lược về tình trạng ứng dụng ERP trong hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp
sản xuất tại Việt Nam ............................................................................................................... 35
1.1 Tình hình chung về việc ứng dụng ERP trên thế giới và Việt Nam ........................ 35
1.2 Khảo sát thực tế ở một số doanh nghiệp sản xuất tại Việt Nam ứng dụng thành
công ERP và tác động của nó lên hệ thống KTQT. ............................................................. 59
1.3. Đánh giá thực trạng tác động của ERP lên tổ chức KTQT trong doanh nghiệp sản
xuất tại Việt Nam.................................................................................................................. 64
Kết luận chương 3......................................................................................................... 75
CHƯƠNG IV: GIẢI PHÁP XÂY DỰNG MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU SỰ TÁC ĐỘNG
CỦA ERP ĐẾN TỔ CHỨC KTQT TRONG MÔI TRƯỜNG ỨNG DỤNG ERP TẠI DN
SẢN XUẤT Ở VIỆT NAM......................................................................................................... 77
1. ERP phải đồng bộ với tái cấu trúc hệ thống quản lý nói chung và hệ thống KTQT nói
riêng.......................................................................................................................................... 77
1.2 Ứng dụng ERP phải kết hợp với trách nhiệm và quản lý hiệu quả......................... 80
1.3 Hệ thống KTQT phải được ưu tiên hàng đầu khi DN ứng dụng ERP..................... 80
2. Giải pháp về tăng cường sự tác động của ERP đến tổ chức hệ thống thông tin kế toán
trong doanh nghiệp................................................................................................................... 82
2.1 Giải pháp để tăng cường vai trò tích cực của KTQT trong việc ứng dụng ERP.... 82
2.2 Giải pháp về tổ chức thực hiện các quy trình của KTQT ....................................... 84
2.3 Giải pháp về tổ chức bộ máy kế toán...................................................................... 86
3. PHƯƠNG HƯỚNG VẬN DỤNG MÔ HÌNH ............................................................................ 87

CHƯƠNG 5: KIẾN NGHỊ VÀ NHẬN XÉT..................................................................... 89
1. Nhận xét .................................................................................................................. 89
1.1 Hạn chế ................................................................................................................... 89
1.2 Nguyên nhân ........................................................................................................... 90
2 Một số kiến nghị;............................................................................................................ 94
2.1 Đối với doanh nghiệp: ............................................................................................ 94
2.2 Đối với nhà cung cấp:............................................................................................. 97

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đề tài này dựa trên quá trình nghiên cứu trung thực dưới sự cố vấn của
người hướng dẫn khoa học. Đây là đề tài luận văn thạc sĩ kinh tế, chuyên ngành ….. Luận
văn này chưa được ai công bố dưới bất cứ hình thức nào và tất cả các nguồn tham khảo
đều được trích dẫn đầy đủ.
Hà nội, ngày 13 tháng 07 năm 2014
Tác giả

CHƯƠNG I: GIỚI THIỆU
1 Đặt vấn đề
Trong những năm gần đây, việc áp dụng hệ thống quản lý tổng thể bởi ERP đã giúp
cho không ít các doanh nghiệp trên thế giới kiểm soát chặt chẽ được hoạt động sản xuất
kinh doanh, cũng như nâng cao khả năng cạnh tranh và vị thế của mình trên thị trường
quốc tế. Việt Nam với xu thế mở cửa ra thế giới và nhu cầu bức thiết phải hội nhập với
kinh tế toàn cầu thì việc sử dụng ERP để trở thành công cụ quản lý mới để điều hành
doanh nghiệp là rất điều cần thiết. Hiện nay, ERP đang là một môi trường làm việc và cơ
hội thách thức mới cho các doanh nghiệp ở Việt Nam.
Thị trường ERP ở Việt Nam trong những năm gần đây đang dần trở nên khá sôi
động, rất nhiều doanh nghiệp có nhu cầu ứng dụng ERP nhằm thay đổi phương thức quản
lý hoạt động sản xuất kinh doanh của mình, song không phải doanh nghiệp nào cũng có
được sự hiểu biết sâu sắc về lĩnh vực này và đồng thời, có rất ít thông tin về tác động của
hệ thống này đến KTQT và kiểm soát cũng như quản trị doanh nghiệp. Cũng trong bối
cảnh này thì KTQT đang phát triển vô vùng mạnh mẽ, trở thành một bộ phận quan trọng
trong hệ thống cung cấp thông tin phục vụ cho việc quản lý và điều hành hoạt động sản
xuất kinh doanh, giải quyết các vấn đề quản trị doanh nghiệp, là một trong những nguồn
thông tin quan trọng cung cấp thông tin cho nhà quản trị doanh nghiệp điều hành, hoạch
định và ra các quyết định kinh doanh.
Ta có thể thấy, cả hai yếu tố ERP và KTQT đang là những nhân tố quan trọng để
thúc đẩy sự phát triển của doanh nghiệp trong xu hướng toàn cầu hóa. Tuy nhiên, ERP và
KTQT có mối liên hệ ra sao, doanh nghiệp cần làm gì khi thực hiện áp dụng ERP lên
toàn doanh nghiệp vẫn đảm bảo công việc của KTQT đồng thời tạo ra hiệu quả cao nhất
cho công tác quản trị doanh nghiệp. Đây đang là một bài toán khó cho các doanh nghiệp
Việt Nam hiện nay.

2.Tính cấp thiết của đề tài
Trong KTQT, bao gồm rất nhiều yếu tố hợp thành, trong đó tổ chức KTQT trong môi
trường doanh nghiệp ứng dụng ERP và KTQT truyền thống trước đây liệu có những điểm
gì khác biệt, nếu có thì những điểm khác biệt này mà cả nhân viên KTQT và ban quản lý
đều không nắm bắt được thì quá trình triển khai và sử dụng ERP trong doanh nghiệp sẽ
gặp rất nhiều những khó khăn, gây ảnh hưởng tới các quyết định kinh doanh hay nói tổng
thể là lên hệ quản trị doanh nghiệp. Tuy nhiên, nguyên nhân của sự khác biệt này có phải
do sự thay đổi môi trường áp dụng ERP hay chỉ đơn giản là sự ứng dụng CNTT vào tổ
chức KTQT, và nếu có sự tác động của ERP lên KTQT thì sự tác động này ảnh hưởng ra
sao tới công tác quản trị doanh nghiệp sản xuất ở Việt Nam?
Để giải quyết bài toán khó ở trên, cho tới này, các nước trên thế giới có rất nhiều
nghiên cứu thực hiện về ERP tác động đến KTQT ở nhiều quốc gia. Có nghiên cứu về
tổng quát KTQT, hay chỉ riêng biệt về công việc và vai trò của nhân viên KTQT. Tuy
nhiên ở Việt Nam, chưa có một nghiên cứu chính thức nào về đần đề này. Mỗi nghiên
cứu trên lại lại ra đưa ra những ý kiến khác nhau theo từng quốc gia và từng giai đoạn
phát triển của hệ thống ERP. Trong giai đoạn CNTT bùng nổ và thay đổi nhanh chóng
theo từng ngày như hiện nay đồng thời KTQT cũng không chỉ đơn thuần là công việc kế
toán truyền thống, hệ thống ERP có tác động như thế nào đến tổ chức KTQT ở các công
ty sản xuất ở Việt Nam?
Để trả lời những câu hỏi trên cũng như nhận thức thấy sự cần thiết về nghiên cứu
ERP và KTQT, tác giả quyết định chọn đề tài “ Nghiên cứu sự tác động của hệ thống
ERP đến tổ chức Kế toán quản trị trong doanh nghiệp sản xuất tại Việt Nam”.
3. Mục tiêu nghiên cứu
3.1 Mục tiêu tổng quát:
Tìm hiểu sự tác động của ERP lên tổ chức KTQT tại các doanh nghiệp sản xuất ở
Việt Nam và từ đó đề xuất những thay đổi cần thiết trong tổ chức KTQT ở các doanh
nghiệp Việt Nam sao cho phù hợp trong môi trường mới.

3.2 Mục tiêu cụ thể:
Hệ thống hóa các tác động của ERP lên KTQT trong các nghiên cứu trước đây để
đưa ra được các lý thuyết về các tác động này.
Khảo sát và đánh giá các doanh nghiệp sản xuất đang ứng dụng ERP trong tổ chức
KTQT.
Xác định được những ảnh hưởng của hệ thống ERP đến tổ chức KTQT trong môi
trường doanh nghiệp sản xuất có ứng dụng ERP ở Việt Nam.
Những ảnh hưởng này đã tác động như thế nào đến tổ chức KTQT trong doanh
nghiệp sản xuất ở Việt Nam.
Có những định hướng thay đổi tổ chức KTQT trong tương lai khi ERP được áp dụng
rộng rãi ở các doanh nghiệp Việt Nam.
4. Đối tượng nghiên cứu
Những tác động của hệ thống ERP đối với tổ chức KTQT trong các doanh nghiệp sản
xuất tại Việt Nam.
4.1 Phạm vi nghiên cứu
Chỉ nghiên cứu tại các doanh nghiệp sản xuất ở Việt Nam có ứng hệ thống ERP
thành công thời gian từ năm 2000 đến 2013.
Nghiên cứu tác động của hệ thống ERP lên tổ chức KTQT chung của doanh nghiệp,
không đi sâu phân tích công việc quản trị của doanh nghiệp đó.
Đề tài được thực hiện cho các doanh nghiệp sản xuất có ứng dụng hệ thống ERP ở
khu vực thành phố Hồ Chí Minh.
Các dữ liệu KTQT được thu thập từ năm ứng dụng ERP.
4.2 Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp luận
Nghiên cứu nội dung các lý thuyết về ERP, KTQT và các bài nghiên cứu trước trên
Thế giới để đưa ra cở sở lý thuyết cho bài nghiên cứu. Từ đó tác giả lập bảng câu hỏi để
khảo sát hoặc phỏng vấn để biết thực trạng cho các nội dung:

Công tác triển khai áp dụng ERP lên KTQT của doanh nghiệp sản xuất ở TP. Hồ Chí
Minh.
Tìm hiểu các tác động của ERP lên KTQT theo các nghiên cứu trước đây thông qua
tìm hiểu các doanh nghiệp sản xuất ở TP. Hồ Chí Minh.
Từ đó, định hướng những thay đổi cần thiết và xây dựng cho tổ chức KTQT trong
môi trường ERP cho doanh nghiệp sản xuất Việt Nam.
Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp định tính bằng các tổng hợp các mô hình tổ chức KTQT trong doanh
nghiệp sản xuất và tổ chức KTQT trong doanh nghiệp sản xuất theo lý thuyết hiện hành.
Đồng thời tập hợp các bài nghiên cứu liên quan trước đây về vấn đề tác động của ERP
lên KTQT để làm cở sở lý thuyết cho bài nghiên cứu và hiện tại ở Việt Nam chưa có
những nghiên cứu chính thức về vấn đề này.
Phương pháp phân tích và diễn giải các bài nghiên cứu trước để làm rõ vấn đề nghiên
cứu, đống thời phân tích kết quả nghiên cứu để đưa qua những định hướng cho tương lai
của tổ chức KTQT trong môi trường ERP.
Phương pháp nghiên cứu định lượng, với công cụ là phần mềm SPSS với các dữ liệu
thông tin thứ cấp và sơ cấp:
Nguồn thông tin thứ cấp: những vấn đề lý luận trước đây trong các sách giáo khoa và
các bài nghiên cứu liên quan tới vấn đề nghiên cứu. Các tài liệu KTQT của doanh nghiệp
sản xuất từ năm ứng dụng ERP.
Nguồn thông tin sơ cấp: Bằng cách khảo sát và điều tra (phỏng vấn trực tiếp hoặc
thông qua thư điện tử) các nhân viên kế toán quản trị, các nhà quản lý và chuyên gia phân
tích tài chính của các công ty trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh có ứng dụng thành
công hệ thống ERP từ năm 2000 đến năm 2013.
5.Tổng quan nghiên cứu
5.1 Các nghiên cứu trên thế giới:
Năm 2002, tác giả Markus Granlund và Teemu Malmi đã tiến hành nghiên cứu trên
10 công ty ở Phần Lan về tác động của ERP lên KTQT và thủ tục kiểm soát “Moderate

impact of ERPS on management accounting : a lag or permanent outcome?”. Nghiên cứu
đã chỉ ra rằng đến thời điểm hiện tại của bài nghiên cứu công bố những dự án hệ thống
ERP không tạo ra hoặc có những thay đổi tương đối nhỏ trong KTQT và thủ tục kiểm
soát. Như:
Không dẫn đến thay đổi trong logic của KTQT và kỹ thuật kiểm soát sử dụng
Việc hỗ trợ ra quyết định vẫn còn hạn chế.
ABC và BSC,… dường như không làm việc tốt trong các phiên bản ERP hiện tại.
lợi ích lớn nhất của ERPS đối với KTQT là giúp xử lý khối lượng tài liệu lớn.
Đến thời điểm này việc áp dụng ERP chỉ gây ra 1 vài thay đổi trong các tổ chức các
chức năng của kế toán.
Tương tự, trong hầu hết các trường hợp, những kỹ thuật KTQT tiên tiến và nhiều kỹ
thuật trong KTQT truyền thống đều được thực hiện trong những hệ thống riêng biệt. Đối
với người làm KTQT, hệ thống ERP giúp họ có nhiều thời gian hơn để phân tích thay vì
dành thời gian cho công việc thường ngày. Bài nghiên cứu này được thực hiện khi ERP
đang bước đầu được ứng dụng vào hệ thống quản lý doanh nghiệp nên mang chưa thực
sự phản ánh chính xác nhất về ERP, ngoài ra bằng phương pháp khảo sát thu thập thông
tin phỏng vấn kết hợp cùng phương pháp thăm dò lĩnh vực, tác giả đưa nhận định có hay
không sự tác động của ERP lên KTQT theo từng mục mà thôi.
Tuy nhiên, cũng trong thời điểm này, Xavier Gabriel ( 09, 2002) cũng đã thực hiện
nghiên cứu “ The impact of Enterprise Resource Planning Systems (ERPs) on the
Management Accounting (Information) systems of an Organization”, tác giả đưa ra 6 giả
thuyết và xác định mối liên hệ cho các giả thuyết này theo mô hình nghiên cứu bên dưới.
Bằng phương pháp nghiên cứu tình huống khám phá trong một tổ chức, tác giả nhận định
rằng các tất cả các biến có ảnh hưởng tích cực lên sự thay đổi cấu trúc KTQT của một tổ
chức và còn yếu tố khác của ERP tác động lên KTQT ngoài các yếu được nói trong bài
nghiên cứu. Tuy nhiên, bài nghiên cứu cũng chỉ ra những hạn chế cùa nó là phương pháp
tình huống mang giá trị nội bộ của tổ chức dược nghiên cứu hơn là cho các tổ chức khác.

Một bài nghiên cứu khác về sự thay đổi của KTQT trong môi trường ERP “ERP
systems and management accounting change: opportunities or impacts? A research note”
của tác giả Robert W. Scapens, et al.(2003) Nghiên cứu này cho rằng các nghiên cứu
trước đó cho rằng ERPS chỉ có tác động vừa phải lên đặc điểm của KTQT và công việc
của kế toán viên quản trị đã được thực hiện theo cách tiếp cận tĩnh. Do đó, các nghiên
cứu trước không khám phá ra những quy trình dẫn đến của sự thay đổi của KTQT và
cũng không nghiên cứu những cơ hội được mở ra khi thực hiện ERPS. Nghiên cứu này
tìm ra những thay đổi trong vai trò của các kế toán viên quản trị. Cụ thể là:
Loại bỏ các công việc thường lệ
Những nhà quản lý trực tiếp có kiến thức về KTQT
Thông tin liên quan đến KTQT nhiều hơn
Vai trò KTQT ngày càng quan trọng hơn hơn.
Một bài nghiên cứu của tác giả Aidan O’Mahony về việc ứng dụng ERP có làm thay
đổi vai trò của KTQT hay không "The changing role of management accountants;
Evidence from the implementation of ERP systems in large Organisations”(2008). Thông
qua việc phỏng vấn những chuyên gia KTQT với trên 5 năm kinh nghiệm trong nghề,
trong đó có những ý kiến chỉ ra những tác động của ERP lên vai trò của KTQT mang tính
hạn chế như đồng nhất với các nghiên cứu trước đây của Fahy và Lyhch năm 1999;
Granlund và Malmi năm 2002; Scapens và Jazayeri năm 2003. Tuy nhiên đồng thời nó

cũng có những quan điểm mâu thuẫn như một số lý thuyết mà việc thông qua một hệ
thống ERP có thể mang lại sự thay đổi và một định nghĩa lại trong các nhiệm vụ và trách
nhiệm của kế toán quản lý (Brazil và Li , 2005; Carruth , 2004; Gabriels , 2002). Tuy
nhiên, thông qua bài nghiên cứu, tác giả đã đưa ra kết luận của bản thân về việc tác động
của ERP một cách tích cực lên vai trò của KTQT: “ERP ảnh hưởng đến kế toán quản lý
và là một công cụ có giá trị hỗ trợ kế toán quản lý trong việc thực hiện các hoạt động cốt
lõi của họ. Tuy nhiên, trách nhiệm chính vẫn còn và vẫn là ưu tiên hàng đầu chính là để
cung cấp thông tin tài chính cho ban quản lý”.
“A Literature Review on the Impact of Enterprise Systems on Management
Accounting” của các tác giả Nikolaos Vakalfotis, Joan Ballantine, Anthony Wall, bài viết
này cung cấp một đánh giá toàn diện các nghiên cứu trước đây về giao diện của hệ thống
doanh nghiệp (lập kế hoạch nguồn lực doanh nghiệp (ERP), kinh doanh thông minh (BI)
hệ thống) và KTQT và chỉ ra rằng đến nay, nghiên cứu đã tập trung chủ yếu vào hệ thống
ERP hệ thống ngoại trừ một nghiên cứu về các hệ thống BI. Nghiên cứu này xét lại theo
ba loại: những người đã sử dụng một phương pháp tiếp cận thực chứng, một cách tiếp cận
diễn giải và sự kết hợp của cả hai phương pháp. Những phát hiện của các tài liệu xem xét
đề nghị rằng phần lớn các nghiên cứu thực nghiệm có xu hướng tập trung vào thay đổi
mô tả trong hành nghề kế toán quản lý và vai trò của quản lý kế toán, kết quả từ việc triển
khai ERP thay vì tập trung vào việc phân tích và hiểu biết về những thay đổi này. Bài viết
trình bày một chương trình nghiên cứu nhằm mục đích giúp đỡ các viện nghiên cứu và
các học viên đạt được một tốt hơn sự hiểu biết về tác động của các hệ thống doanh nghiệp
đến KTQT.
5.2 Các nghiên cứu trong nước:
Tới thời điểm hiện tại, trong nước có rất nhiều nghiên cứu về hệ thống ERP tuy nhiên
hầu như chưa có nghiên cứu nào nghiên cứu sự tác động của ERP lên KTQT tại các
doanh nghiệp Việt Nam. Có những bài nghiên cứu có nhắc đến sự tác động của hệ thống
ERP lên hệ thống kế toán Việt Nam nhưng nghiên cứu lại mang tính hướng về hệ thống
ERP nhiều hơn, mà không chú trọng đến công tác kế toán như

Bài nghiên cứu “Phân tích tác động của hệ thồng ERP đối với nghiệp vụ kế toán
doanh nghiệp” của tác giả Trần Thị Thu Hồng năm 2010. Bài nghiên cứu này, tác giả chủ
yếu tập trung vào hệ thống kế toán Việt Nam, những tác động của ERP lên hệ thống kế
toán tài chính đồng thời nêu ra sự khác biệt giữa kế toán tài chính truyền thống và kế toán
tài chính trong môi trường ERP.
Ngoài ra, năm 2012, tác giả Nguyễn Bích Liên vừa công bố bài nghiên cứu “Xác
định và kiểm soát các nhân tố ảnh hưởng chất lượng thông tin kế toán trong môi trường
ứng dụng hệ thồng hoạch định nguồn lực doanh nghiệp (ERP) tại các doanh nghiệp Việt
Nam”. Tuy bài nghiên cứu chủ yếu tập trung vào vấn đề chất lượng thông tin nhưng cũng
đã nêu ra vai trò lượng thông tin trong môi trường ERP đối với công tác KTQT doanh
nghiệp.
6. Các đóng góp mới của luận văn
Tìm hiểu được thực trạng và sự phát triển trong công tác triển khai ứng dụng ERP
của các doanh nghiệp sản xuất tại Việt Nam.
Xác định được những tác động của ERP lên tổ chức KTQT tại các doanh nghiệp sản
xuất tại Việt Nam.
Dùng phương pháp nghiên cứu định lượng để đưa ra kết quả bài nghiên cứu, từ đó
đưa ra những định hướng cần thay đổi và xây dựng tổ chức KTQT cho phù hợp với
doanh nghiệp sản xuất có ứng dụng ERP.

CHƯƠNG II: TỔNG QUAN CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TÁC ĐỘNG CỦA
ERP ĐẾN TỔ CHỨC KTQT
1. TỔNG QUAN LÝ THUYẾT ERP
1.1 Giới thiệu chung về ERP
1.1.1 Khái niệm chung về ERP
ERP (Enterprise Resources Planning) là khái niệm về hoạch định tổng thể các nguồn
lực hiện có của doanh nghiệp, là một hệ thống ứng dụng đa phân hệ (Multi Module
Software Application) giúp tổ chức, doanh nghiệp quản lý các nguồn lực và điều hành tác
nghiệp.
Bản chất ERP là một hệ thống tích hợp các phần mềm ứng dụng đa phân hệ. Giải
pháp ERP cung cấp cho các nhà quản lý doanh nghiệp khả năng quản lý và điều hành tài
chính – kế toán, quản lý vật tư, quản lý sản xuất, quản lý kinh doanh và phân phối sản
phẩm, quản lý dự án, quản lý dịch vụ, quản lý khách hàng, quản lý nhân sự, các công cụ
dự báo và lập kế hoạch, báo cáo,…Thêm vào đó, như một đặc điểm rất quan trọng mà các
giải pháp ERP cung cấp cho các doanh nghiệp, là một hệ thống quản lý với quy trình hiện
đại theo chuẩn quốc tế, nhằm nâng cao khả năng quản lý điều hành doanh nghiệp cho
lãnh đạo cũng như tác nghiệp của các nhân viên.
Đặc điểm nổi bật của ERP là một hệ thống phần mềm sống có thể mở rộng và phát
triển theo thời gian theo từng loại hình doanh nghiệp mà không làm ảnh hưởng đến cấu
trúc của chương trình.
Thường thì ở trong các doanh nghiệp, mỗi phòng ban người ta sẽ dùng một loại phần
mềm khác nhau. Khi dùng từng phần mềm riêng lẻ như cách truyền thống, việc kết nối
các dữ liệu với nhau rất khó, nhất là khi khối lượng dữ liệu lớn hoặc phần mềm không
tương thích với nhau, thế nên sự phối hợp giữa nhiều bộ phận của một công ty trở nên
khó khăn, tốn kém, mất thời gian. Còn ERP thì tập hợp hết tất cả những thứ này lại với
nhau và chỉ sử dụng một cơ sở dữ liệu duy nhất để tất cả mọi người, mọi phòng ban đều
có thể truy cập vào và chia sẻ dữ liệu cho nhau.

HÌnh 1: Mô hình kết hợp của hệ thống ERP
Chúng ta hãy lấy ví dụ là khi một khách hàng đặt hàng một chiếc laptop. Bình
thường, khi người đó bắt đầu đặt hàng, đơn hàng sẽ được chuyển từ hòm thư của người
đó đến công ty. Sau đó, nhân viên nhập dữ liệu sẽ chuyển nội dung đơn hàng (số lượng,
mặt hàng, giá tiền, chi phí ship hàng, cấu hình CPU, RAM, HDD…) vào hệ thống máy
tính của công ty, chuyển tiếp qua cho bộ phận quản lý khách hàng để ghi lại thông tin về
người đặt, rồi chuyển qua kho, rồi kế toán,… Quy trình như thế này khiến việc giao hàng
đến người mua bị chậm trễ lại, chưa kể đến việc thất lạc đơn hàng nữa. Việc phải nhập
liệu từ phần mềm này qua phần mềm khác cũng có thể phát sinh lỗi, nhất là với các công
ty hoạt động trên nhiều khu vực địa lý.
Song song đó, không ai trong công ty thật sự biết được tình trạng của đơn hàng đó
như thế nào bởi không có đủ hết mọi quyền truy cập vào tất cả mọi phần mềm. Một
người làm bên mảng tài chính hoặc hỗ trợ khách hàng làm thế nào truy cập được phần
mềm của bên kho để biết là hàng đã được giao hay chưa.

ERP xuất hiện với mục đích thay thế hết tất cả những hệ thống đơn lẻ này, và công ty
chỉ dùng một phần mềm duy nhất để quản lý. Tất nhiên, ERP sẽ được chia nhỏ thành các
gói tùy mục đích, ví dụ như gói tài chính, gói nhân sự, gói kho bãi,… nhưng vấn đề cơ
bản đó là dữ liệu nằm chung một chỗ, không bị phân tán. Mọi nhân viên khi cần (và tất
nhiên là khi có đủ quyền hạn) đều có thể xem được thông tin như ý muốn, và quan trọng
hơn, lãnh đạo DN vẫn có thể nắm tình hình doanh nghiệp một cách nhanh chóng mà
không phải đợi hàng tá báo cáo từ nhiều bộ phận gửi lên trong một thời gian dài.
1.1.2 Quá trình hình thành ERP
Vào những năm 50, các khái niệm liên quan đến chức năng của quá trình quản lý sản
xuất bắt đầu xuất hiện như: số lượng đặt hàng kinh tế, lượng tồn kho an toàn, danh sách
nguyên liệu (Bill of Materials - BOM), quản lý lệnh sản xuất. Đến giữa những năm 60, hệ
thống MRP (Material Requirement Planning - Hoạch định nhu cầu nguyên vật liệu) được
cấu thành dựa trên sự tích hợp các chức năng cơ bản nêu trên.
Vào năm 1975, trong cuốn từ điển biên soạn lần thứ 9 của APICS (The Association
for Operations Management - Hiệp hội quản lý hoạt động) đã đưa ra định nghĩa: MRP là
một công nghệ dựa trên cấu trúc BOM, thông tin kho và lịch sản xuất để tính toán ra nhu
cầu nguyên vật liệu. Nó đưa ra yêu cầu hủy bỏ những đơn đặt hàng không cần thiết và
các đề xuất tối ưu hoá việc mua hàng bằng cách tính toán thời điểm có thể nhận nguyên
vật liệu từ nhà cung cấp và thời điểm cần số hàng đó cho sản xuất. Để có thể thực hiện
được điều này, cần xác định số lượng các nguyên vật liệu thành phần để sản xuất một loại
hàng cũng như thời điểm cần các nguyên vật liệu và các thành phần trong các công đoạn
của quá trình sản xuất. MRPII (Manufacturing Resource Planning – Hoạch định nguồn
lực sản xuất) là kết quả mở rộng của MRP. Nếu MRP chủ yếu đưa ra các tính toán về
nguyên vật liệu cần thiết để hoàn thành kế hoạch sản xuất thì MRPII lại chú trọng đến
quản lý lao động và chi phí.
Đến những năm 90, sự phát triển của công nghệ thông tin đã góp phần xây dựng
khái niệm ERP dựa trên hệ thống MRPII. ERP không chỉ giới hạn trong quản lý sản xuất

mà bao trùm lên toàn bộ các hoạt động chức năng chính của doanh nghiệp như kế toán,
nhân sự, hậu cần, bán hàng, mua hàng.
Cho đến nay, ERP đã phát triển và kết hợp với nhiều ứng dụng khác nhau như: SCM
(Supply Chain Management - quản lý chuỗi cung ứng), CRM (Customer Relationship
Management - quản lý quan hệ khách hàng), BI (Business Intelligence – Kinh doanh
thông minh).
1.1.3 Cấu trúc của ERP
Đặc trưng của phần mềm ERP là có cấu trúc phân hệ (module). Phần mềm có cấu
trúc phân hệ là một tập hợp gồm nhiều phần mềm riêng lẻ, mỗi phần mềm có một chức
năng riêng. Từng phân hệ có thể hoạt động độc lập nhưng do bản chất của hệ thống ERP,
chúng kết nối với nhau để tự động chia sẻ thông tin với các phân hệ khác nhằm tạo nên
một hệ thống mạnh hơn. Các phân hệ cơ bản của một phần mềm ERP điển hình có thể
như sau
* Kế toán tài chính: phân hệ này cũng có thể chia thành nhiều phân hệ nữa như sổ
cái, công nợ phải thu, công nợ phải trả, tài sản cố định, quản lý tiền mặt, danh mục vật tư,
v.v…. Các phân hệ kế toán là nền tảng của một phần mềm ERP
* Hậu cần
* Sản xuất
* Quản lý dự án
* Dịch vụ
* Dự đoán và lập kế hoạch
* Công cụ lập báo cáo
Một hệ thống ERP có các đặc điểm sau:
* Tính linh hoạt: ERP có khả năng thích ứng với sự thay đổi nhu cầu của tổ chức
trong tương lai
* Tính toàn diện: ERP có thể hỗ trợ nhiều quy trình kinh doanh của doanh nghiệp
như: bán hàng, quản trị nguyên vật liệu, kế toán tài chính …

* Tính liên kết: ERP không chỉ liên kết các chức năng/bộ phận của hệ thống mà còn
liên kết với bên ngoài doanh nghiệp
Vì đặc trưng của phần mềm ERP là có cấu trúc phân hệ, trong đó từng phân hệ có thể
hoạt động độc lập nhưng vẫn có khả năng kết nối với nhau, thế nên tính chia sẻ thông tin
và liên kết được thể hiện rất rõ góp phần quan trọng trong việc hỗ trợ tác nghiệp và ra
quyết định của nhiều đối tượng khác nhau một cách kịp thời và chính xác. Bên cạnh đó,
quy trình làm việc thống nhất và trách nhiệm được xác định rõ ràng trong hệ thống ERP.
1.1.4 Lợi ích của ERP
Việc áp dụng ERP vào công tác quản lý của doanh nghiệp sẽ giúp doanh nghiệp kiểm
soát hiệu quả mọi nguồn lực của mình. Nhưng nó không phải là công cụ tạo ra doanh thu
hàng năm, mà nó chính là chìa khoá giúp doanh nghiệp thu được khoản lợi nhuận bị thất
thoát bằng cách giảm thiểu những rủi ro phát sinh trong quá trình doanh nghiệp hoạt
động. Các lợi ích mà hệ thống ERP đem lại bao gồm:
Truy cập thông tin nhanh chóng, an toàn và ổn định: Được ứng dụng các công nghệ
tiên tiến trong ngành Công nghệ thông tin, hệ thống ERP cho phép người sử dụng truy
cập nguồn dữ liệu của doanh nghiệp nhanh chóng. Có khả năng phân quyền sử dụng dữ
liệu và dạng dữ liệu nào được phép sử dụng trong phạm vi quyền hạn được phân bổ.
Giúp đồng bộ các nguồn dữ liệu và quy trình xử lý trùng lặp: Yêu cầu quan trọng mà
bất kỳ hệ thống ERP nào cũng phải đáp ứng chính là khả năng đồng bộ dữ liệu & tích
hợp dữ liệu. Các nguồn dữ liệu trong doanh nghiệp dù nằm ở đâu nếu được đồng bộ thì sẽ
làm giảm sự trùng lặp và tăng tính thống nhất cho dữ liệu. Từ các hệ thống khác có thể
truy cập vào cùng một dữ liệu và việc thay đổi dữ liệu được kiểm soát chặt chẽ.
Giảm thời gian lưu chuyển và xoay vòng nhanh: Quy trình kinh doanh thường bị gián
đoạn bởi sự chậm trễ trong quá trình xử lý và báo cáo giữa các bộ phận. Hệ thống ERP
đảm bảo làm giảm thiểu thời gian chậm trễ trong việc chuyển thông tin giữa các bộ phận
trong doanh nghiệp.
Giảm chi phí vô lý: Tiết kiệm thời gian, tăng khả năng quản lý bằng một hệ thống
phân tích toàn diện mọi mặt trong một tổ chức. Hệ thống ERP giúp các quy trình xử lý

dùng các nguồn lực có sẵn và các kết quả xử lý sẽ luôn được sẵn sàng cho một quy trình
khác.
Khả năng tương thích nhanh với quy trình kinh doanh: Hệ thống ERP đáp ứng tốt
cho việc thay đổi các quy trình kinh doanh của doanh nghiệp hoặc tái cấu trúc doanh
nghiệp. Các thành phần trong hệ thống có thể được thêm vào hoặc bớt ra cho phù hợp với
mục đích sử dụng.
Tăng cường khả năng bảo trì hệ thống: Nhà phân phối và triển khai các hệ thống ERP
thường ký kết với doanh nghiệp các hợp đồng hỗ trợ dài hạn như là một phần của việc
mua hệ thống. Điều này sẽ giúp nhà phân phối và triển khai bám sát các yêu cầu thay đổi
hệ thống từ phía doanh nghiệp.
Tăng cường khả năng mở rộng hệ thống: Các hệ thống ERP thường được yêu cầu có
khả năng tích hợp với những hệ thống có sẵn của doanh nghiệp hoặc những hệ thống
được thêm vào như hệ thống quản lý quan hệ khách hàng hay hệ thống quản lý chuỗi
cung ứng. Đáp ứng yêu cầu thương mại điện tử và kinh doanh số: Nguồn dữ liệu của
doanh nghiệp thông qua cơ chế bảo mật và phân quyền có thể đáp ứng trực tiếp yêu cầu
thương mại điện tử của doanh nghiệp. Ngoài ra, hệ thống ERP sẽ giúp rút ngắn khoảng
cách địa lý trong môi trường cộng tác.
1.2 Phân loại phần mềm ERP
1.2.1 Phần mềm đặt hàng do một nhóm lập trình viên trong nước viết
Đây là trường hợp một công ty yêu cầu một nhóm lập trình viên trong công ty hoặc
thuê một nhóm lập trình viên nhỏ bên ngoài viết một phần mềm ERP theo yêu cầu riêng
của công ty. Thông thường mặc dù phần mềm đặt hàng dường như là một giải pháp có
chi phí thấp, rủi ro trong trường hợp này là cao nhất và có thể làm phát sinh thêm chi phí
cho công ty về sau khi các trục trặc nảy sinh. Ngoại trừ những dự án nhỏ và không quan
trọng, phương án này ít được sử dụng hơn vì những rủi ro đáng kể của cách này.
1.2.2 Phần mềm đặt hàng do một công ty trong nước viết
Đây là loại phần mềm ERP được một công ty phần mềm trong nước thiết kế theo đơn
đặt hàng nhằm đáp ứng một số yêu cầu cụ thể của công ty khách hàng. Loại phần mềm

này hiện nay không còn được sử dụng rộng rãi nữa trong khi đó thì nhu cầu cho các phần
mềm thiết kế sẵn lại tăng cao. Người sử dụng phần mềm loại này nên xem xét kỹ khả
năng hỗ trợ trong tương lai từ nhà cung cấp và khả năng có thể nâng cấp trong tương lai
của phần mềm mà không làm gián đoạn hoạt động của công ty.
1.2.3 Phần mềm kế toán/ERP thiết kế sẵn do các công ty trong nước phát
triển
Nhóm này bao gồm các phần mềm kế toán được thiết kế sẵn do các công ty trong
nước phát triển và đã được nhiều khách hàng sử dụng ở Việt Nam, ví dụ như LacViet’s
AccNet 2000, MISA-AD 5.0, Fast Accounting 2003, VSDC’s ACsoft 2004, BSC’s
Effect, Scitec’s KTV 2000, Gen Pacific’s CAM, CSC’s IAS 3.0, DigiNet’s Lemon 3, AZ
Company’s Esoft 2000, và Kha Thi Software Center’s KT VAS. Ngoài phân hệ kế toán,
một số các công ty phần mềm trong nước cũng đã phát triển một vài phân hệ ERP khác
nhưng thường họ không phát triển đầy đủ tất cả các phân hệ ERP mà các nhà cung cấp
nước ngoài thường có.
1.2.4 Phần mềm kế toán/ERP nước ngoài cấp thấp
Các phần mềm này là các phần mềm kế toán nước ngoài được bán trên thế giới và
được thiết kế dành cho các doanh nghiệp nhỏ do gia đình làm chủ và chỉ hoạt động ở một
địa điểm. Những phần mềm này thường không hỗ trợ các phân hệ được thêm vào nhưng
chúng có thể có hiệu quả cao cho các hoạt động kế toán đơn giản. Ví dụ về các phần mềm
này bao gồm QuickBooks, PeachTree và MYOB với mức giá phổ biến là một vài trăm
đô-la Mỹ. Các phần mềm này thường không có nhiều dịch vụ hỗ trợ ở Việt Nam.
1.2.5 Phần mềm kế toán/ERP nước ngoài cấp trung bình
Các phần mềm này bao gồm các phần mềm được bán trên thế giới và được thiết kế
dành cho các công ty nhỏ và vừa. Các phần mềm này hỗ trợ hầu hết các quy trình hoạt
động kinh doanh, ví dụ như: hậu cần, sản xuất, kế toán và nhân sự. Các phần mềm này
thường được thiết kế cho việc sử dụng trên hệ thống mạng với cấu trúc khách/chủ, trong
đó phần mềm chính chạy trên một máy chủ (server) và cho phép nhiều máy khách truy
cập từ mạng cục bộ LAN. Ví dụ bao gồm: SunSystems, Exact Globe 2000, MS Solomon,

Navision, Scala, Accpac, Intuitive ERP, và Marcam. Các phần mềm này thường có giá từ
20.000 đôla Mỹ đến 150.000 đôla Mỹ kể cả chi phí triển khai, và tùy theo số phân hệ
được sử dụng.
1.2.6 Phần mềm kế toán/ERP nước ngoài cấp cao
Các phần mềm bao gồm các phần mềm ERP được bán trên thế giới và được thiết kế
dành cho các công ty đa quốc gia có nhiều địa điểm hoạt động, nhiều chi nhánh và nhiều
người sử dụng cùng lúc. Các phần mềm này rất đắt và nhằm phục vụ các quy trình kinh
doanh phức tạp với những yêu cầu hoạt động rất khắt khe. Ví dụ bao gồm: Oracle
Financials, SAP, và PeopleSoft. Chi phí cho các phần mềm này ít nhất là vài trăm ngàn
đôla Mỹ, đặt biệt là khi cộng cả chi phí triển khai.
2. Lý thuyết tổ chức KTQT
2.1 Các mô hình tổ chức KTQT trong doanh nghiệp sản xuất
Mô hình kết hợp:
Loại mô hình được sử dụng ở hầu hết các nước, đặc biệt là ở Mỹ và các nước áp
dụng kế toán Mỹ. Mỹ là quốc gia có bề dày phát triển KTQT cả về lý luận và thực tiễn.
Theo mô hình này kế toán trưởng chịu trách nhiệm chung về toàn bộ công tác kế toán
trong doanh nghiệp từ việc tổ chức xây dựng bộ máy kế toán, lưu chuyển chứng từ, vận
dụng tài khoản, hệ thống báo cáo…nhằm cung cấp thông tin cho nhà quản trị. Các bộ
phận kế toán có chức năng thu thập và cung cấp thông tin kế toán vừa tổng hợp, vừa chi
tiết...đồng thời lập dự toán tổng hợp và chi tiết theo yêu cầu quản lý. KTQT đặt trọng tâm
vào việc xây dựng, kiểm tra, xác định và hoạch định các chi phí trong hoạt động sản xuất
kinh doanh.
KTQT không sử dụng chế độ kế toán riêng, tách rời với kế toán tài chính mà sử dụng
các tài khoản kế toán chi tiết, hệ thống sổ kế toán và báo cáo KTQT kết hợp chung trong
một hệ thống kế toán thống nhất với kế toán tài chính. Hệ thống KTQT được tổ chức kết
hợp với hệ thống kế toán tài chính. Kế toán tài chính và KTQT được tổ chức thành một
bộ máy thống nhất trong cùng một bộ máy kế toán. KTQT sử dụng các tài khoản chi tiết,
sổ kế toán chi tiết phù hợp, báo cáo kế toán nội bộ và còn sử dụng thêm các phương pháp

khác như phương pháp thống kê, phương pháp toán...để hệ thống hóa và xử lý thông tin.
Việc ghi chép, phản ánh, xử lý và truyền đạt thông tin được tính đến cả mục đích của kế
toán tài chính và KTQT nhằm thỏa mãn nhu cầu thông tin kế toán cho cả đối tượng bên
trong và bên ngoài doanh nghiệp. Mỗi bộ phận kế toán có chức năng thu thập, cung cấp
thông tin kế toán vừa ở dạng tổng hợp, vừa ở dạng chi tiết theo yêu cầu quản lý. Bộ phận
KTQT sử dụng báo cáo bộ phận để cung cấp thông tin cho nội bộ doanh nghiệp, bộ phận
kế toán tài chính sử dụng hệ thống báo cáo tài chính để cung thông tin cho các đối tượng
bên ngoài doanh nghiệp.
Mô hình tách rời:
Loại mô hình tổ chức KTQT áp dụng chủ yếu ở Cộng hòa Pháp và những nước thực
hiện theo kế toán Cộng hòa Pháp. Theo mô hình này, KTQT đặt trọng tâm vào việc xác
định và kiểm soát chi phí ở các doanh nghiệp sản xuất, bằng cách chia chi phí theo các
trung tâm trách nhiệm quản lý, phân tích đánh giá và tìm các nguyên nhân làm sai lệch
chi phí và cuối cùng điều hòa giữa kế toán tài chính và KTQT. Các quy định chung về kế
toán quản trị của Pháp hướng dẫn doanh nghiệp đánh giá hoạt động bằng cách lập báo
cáo thực hiện dự toán trên cơ sở các số liệu kế toán nhưng trên thực tế hầu hết các doanh
nghiệp đều không vận dụng các hướng dẫn này mà họ lập các báo cáo đánh giá hoạt động
hầu như chỉ dựa trên các thông tin phi tài chính, chứ không dựa trên các số liệu tài chính
do kế toán cung cấp, các báo cáo này rất khác biệt so với các báo cáo bộ phận của các
trung tâm trách nhiệm theo hệ thống KTQT Mỹ.
KTQT sử dụng hệ thống kế toán riêng, tách rời hoàn toàn với kế toán tài chính. Hệ
thống KTQT được tổ chức thành bộ máy sử dụng hệ thống tài khoản kế toán, sổ kế toán
và báo cáo kế toán nội bộ tách rời với kế toán tài chính. Kế toán tài chính tuân thủ
nghiêm ngặt các nguyên tắc, quy định của Nhà nước, trong khi đó KTQT được coi là
công việc riêng của doanh nghiệp, các doanh nghiệp tự xây dựng hệ thông hoá thông tin
một cách chi tiết nhằm cung cấp thông tin theo yêu cầu quản lý và tổ chức hệ thống sổ
sách, báo cáo phục vụ cho mục tiêu quản trị doanh nghiệp. Cụ thể:

Chứng từ kế toán: ngoài việc sử dụng hệ thống chứng từ chung, KTQT còn sử dụng
rộng rãi hệ thống chứng từ nội bộ trong doanh nghiệp.
Tài khoản kế toán: các tài khoản KTQT được xây dựng thành hệ thống riêng, có ký
hiệu riêng, nội dung ghi chép cũng có những đặc điểm khác với kế toán tài chính.
Sổ kế toán: xây dựng hệ thống sổ kế toán riêng phục vụ cho việc ghi chép các nghiệp
vụ thuộc KTQT.
Báo cáo kế toán: lập riêng dưới dạng báo cáo dự toán sản xuất, báo cáo lỗ lãi từng bộ
phận…Ngoài các chỉ tiêu quá khứ, các chỉ tiêu thực hiện KTQT còn thiết lập các cân đối
dự toán, kế hoạch.
2.2 Nội dung KTQT trong doanh nghiệp sản xuất:
Lập dự toán sản xuất kinh doanh
Quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp bao gồm nhiều quá trình liên quan
chặt chẽ lẫn nhau. Mỗi quá trình khác nhau đòi hỏi nhà quản trị phải có chỉ tiêu dự toán
cụ thể để phù hợp với từng quá trình sản xuất kinh doanh cụ thể, tạo thành các chỉ tiêu dự
toán:
Dự toán tiêu thụ sản phẩm
Dự toán sản xuất
Dự toán nguyên vật liệu
Dự toán chi phí nhân công trực tiếp
Dự toán chi phí sản xuất chung
Dự toán thành phẩm tồn kho cuối kỳ
Dự toán chi phí lưu thông và quản lý
Dự toán tiền mặt
Dự toán báo cáo kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh
Dễ dàng nhận thấy rằng, dự toán sản xuất kinh doanh mang tính chất bao trùm tất cả
các hoạt động của doanh nghiệp do đó còn gọi là dự toán tổng quát, là tập hợp các dự
toán liên quan các hoạt động tiêu thụ, sản xuất, cung ứng, nhân lực, chi phí sản xuất
chung, chi phí hành chính và các hoạt động tài chính.

Kế toán giá thành sản phẩm
Kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm là nội dung cơ bản của
KTQT. Nhân viên kế toán được phép linh hoạt chọn 1 trong 3 hệ thống kế toán: kế toán
chi phí thực tế (practical cost), kế toán chi phí thực tế kết hợp với chi phí dự toán (normal
cost), kế toán chi phí định mức (standard cost – hay là kế toán chi phí sản xuất tiêu
chuẩn).
Giá thành sản phẩm bao gồm 3 khoản mục chi phí : Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp,
chi phí nhân công trực tiếp và chi phí sản xuất chung. Tính giá thành sản phẩm ứng dụng
một trong hai phương pháp: phương pháp tính giá thành theo công việc và phương pháp
tính giá thành theo quá trình sản xuất. Trong mỗi phương pháp, tùy thuộc vào tình huống
kinh tế cụ thể để xác định cách tính chi phí sản phâm dở dang (thường dùng phương pháp
ước lượng tương đương) và cách tính giá thành sản phẩm. Hiện nay, phương pháp tính
giá thành trên cơ sở hoạt động hay gọi tắt ABC (Activity – Based – Costing) đang được
nhiều công ty lớn trên thế giới ứng dụng rộng rãi và được xem là phương pháp tính giá
thành chính xác nhất so với các phương pháp tính giá thành theo truyền thống.
Tổ chức báo cáo KTQT
Xây dựng hệ thống báo cáo quản trị từ hình thức cho đến nội dung phải tuân thủ một
số nguyên tắc như: tính lợi ích; tính linh hoạt; tính đúng địa chỉ; tính đầy đủ; tính dễ hiểu;
tính so sánh.
Hệ thống báo cáo quản trị của doanh nghiệp sẽ bao gồm:
Báo cáo quản trị về tình hình tài chính, kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh và sự
biến động về tình hình tài chính của công ty.
Báo cáo quản trị theo các chỉ tiêu hoạt động chủ yếu.
Báo cáo quản trị về tình hình thực hiện dự toán
Thông tin KTQT cho việc ra quyết định
Thông tin được xem là thích hợp cho việc ra quyết định (the relevant information) là
những thông tin sẽ chịu ảnh hưởng bởi quyết định đưa ra. Đó là thông tin về các khoản
thu nhập hay chi phí mà sẽ có sự thay đổi về mặt lượng, là kết quả của quyết định lựa

chọn giữa các phương án trong một tình huống cần ra quyết định, còn được gọi là thu
nhập hay chi phí chênh lệch (differential revenues hay differential costs).
Từ các thông tin thích hợp của hệ thống KTQT, nhà lãnh đạo có thể ra quyết định
quản lý trong các lĩnh vực sau đây:
Hoạch định chương trình sản xuất sản phẩm và lựa chọn chủng loại sản phẩm.
Định giá sản phẩm.
Lựa chọn phương án tổ chức tiêu thụ sản phẩm.
Lựa chọn giữa phương án tự sản xuất và mua ngoài.
Đánh giá lợi ích từ quyết định duy trì hay tạm ngưng một bộ phận hoặc một hoạt
động sản xuất kinh doanh đang thua lỗ.
Lựa chọn phương án đầu tư, phân tích hiệu quả mang lại từ việc đổi mới máy móc
thiết bị.
Đảm bảo lợi nhuận ổn định cho doanh nghiệp.
3. Sự tương tác giữa ERP và hệ thống KTQT
3.1 Xét dưới khía cạnh hệ thống quản lý:
Với áp lực cạnh tranh ngày một gia tăng, các doanh nghiệp luôn tìm kiếm giải pháp
nhằm nâng cao hiệu quả quản lý doanh nghiêp. ERP là một hệ thống cho phép ứng dụng
công nghệ thông tin vào công tác hoạch định và quản lý nguồn lực doanh nghiệp hiệu quả
Việc ứng dụng ERP tạo ra mối liên kết chặt chẽ bên trong doanh nghiệp Mỗi hoạt
động kinh doanh không còn là một quá trình độc lập mà được tái cấu trúc và chuẩn hóa
Việc phối hợp và chia sẻ nguồn lực giúp quản lý các hoạt động, chi phí và cải thiện năng
suất lao động
Khi ứng dụng ERP, các báo cáo phân tích theo nhiều chiều được thực hiện một cách
dễ dàng Giới hạn về không gian và thời gian không còn là rào cản lớn đối với bài toán
quản lý của doanh nghiệp
Dưới góc độ kế toán, sử dụng ERP cho phép tạo ra hệ thống kiểm soát tài chính hiệu
quả thông qua việc kiểm tra chéo Việc phân tích, tổng hợp và xử lý số liệu cũng được

thực hiện một cách nhanh chóng. Trên cơ sở phân chia trách nhiệm rõ ràng trên hệ thống,
việc quản lý kho, công nợ khách hàng…cũng được cập nhật theo từng thời điểm
Tuy nhiên, để có thể quản lý tổng thể, bộ phận kế toán cũng như các bộ phận trong
doanh nghiệp có thể phải đối mặt với thách thức trong việc thay đổi quy trình làm việc.
ERP không đơn thuần ch là một phần mềm mà đó là một phong cách quản lý mới trên
nền tảng ứng dụng công nghệ thông tin
3.2 Xét dưới khía cạnh hệ thống thông tin quản lý:
ERP là một hệ thống tích hợp toàn bộ hệ thống thông tin của toàn doanh nghiệp bao
gồm: hệ thống thông tin bán hàng, hệ thống thông tin sản xuất, hệ thống thông tin mua
hàng, hệ thống thông tin tài chính, hệ thống thông tin kế toán và hệ thống thông tin nhân
sự
Một trong những đặc điểm nổi bật của ERP là tính liên kết của hệ thống Với đặc
điểm này, các phòng ban chức năng trong doanh nghiệp được gắn kết và chia sẻ thông tin
với nhau một cách dễ dàng Khi sử dụng ERP, thông tin được phản ánh theo thời gian
thực, liên tục và mang tính kịp thời
Xét dưới khía cạnh hệ thống thông tin quản lý, cả ERP và hệ thống thông tin kế toán
đều có điểm giống nhau ở mô hình chức năng mà một hệ thống thông tin cần phải có là:
thu thập, xử lý, lưu trữ dữ liệu nhằm cung cấp thông tin cho người sử dụng ERP có sự tác
động đến hệ thống thông tin kế toán và ngược lại Hệ thống thông tin kế toán muốn xử lý
cần dữ liệu từ các hệ thống khác Dữ liệu này được lưu trữ trong cơ sở dữ liệu dùng chung
của ERP Khi hệ thống thông tin kế toán xử lý dữ liệu sẽ tạo ra thông tin Thông tin này
được cung cấp cho nhiều đối tượng, nhiều cấp quản trị và được tích hợp trong hệ thống
ERP Điều này sẽ tạo ra nhiều dòng thông tin khác nhau: thông tin theo chiều ngang và
thông tin theo chiều dọc. Đối với dòng thông tin theo chiều dọc sẽ hỗ trợ việc ra quyết
định của các cấp quản trị khác nhau: bao gồm các quyết định có cấu trúc, các quyết định
bán cấu trúc và các quyết định không có cấu trúc.

3.3 Xét dưới khía cạnh phân tích và kiểm soát dữ liệu:
Như đã trình bày ở trên, mục tiêu cuối cùng của hệ thống thông tin kế toán là cung
cấp thông tin hữu ích phục vụ cho việc ra quyết định. Để có thông tin thì việc phân tích
và kiểm soát dữ liệu đóng một vai trò quan trọng.
Trong môi trường ERP, để có thể phân tích và kiểm soát tốt dữ liệu đòi hỏi nhân viên
kế toán cần có kiến thức nhất định về công nghệ thông tin, hiểu biết về doanh nghiệp và
quá trình kinh doanh của doanh nghiệp, hiểu biết về sự khác biệt giữa hệ thống ERP và
kế toán truyền thống:
+ Kiến thức về công nghệ thông tin:
Nếu như ở phần mềm kế toán, kế toán có thể là điểm bắt đầu của mọi quá trình xử lý
dữ liệu thì trong môi trường ERP hoàn toàn ngược lại Quá trình xử lý dữ liệu bắt đầu từ
phòng ban khác và kế toán sẽ kế thừa những dữ liệu đó, tiến hành phân tích trên cơ sở dữ
liệu có sẵn và thu thập thêm dữ liệu để có những xử lý riêng của bộ phận mình. Do đó,
nhân viên kế toán cần có kiến thức về công nghệ thông tin, cụ thể là những hiểu biết về
ERP, cách thức khai thác và phân tích dữ liệu từ các phòng ban khác, cách thức xử lý và
lưu trữ trên hệ thống ERP
+ Hiểu biết về doanh nghiệp và quá trình kinh doanh:
Mỗi doanh nghiệp có những đặc thù riêng và chiến lược, đặc điểm kinh doanh khác
nhau Thế nên, mặc dù có thể nhiều doanh nghiệp cùng sử dụng ERP nhưng không có
nghĩa là quy trình hoạt động giống nhau Quá trình kinh doanh của doanh nghiệp có ảnh
hưởng đến việc phân tích và kiểm soát dữ liệu. Dữ liệu đầu vào được thu thập trên cơ sở
nhu cầu thông tin của từng phòng ban và trong toàn bộ hệ thống Quá trình nhập liệu ban
đầu không ch ảnh hưởng đến chính bộ phận chức năng đó mà còn tác động trực tiếp đến
các chức năng khác Trong môi trường sử dụng ERP, quá trình phân tích và kiểm soát dữ
liệu còn liên quan đến các yếu tố của hoạt động bao gồm: nguồn lực, sự kiện và con
người (mô hình REA).
+ Hiểu biết về sự khác biệt giữa ERP và kế toán truyền thống:

So với kế toán truyền thống Việt Nam, hệ thống ERP có một số khác biệt sau: cấu
trúc tài khoản linh hoạt, sự xuất hiện tài khoản trung gian, sử dụng duy nhất bút toán đảo
để điều chỉnh trên hệ thống, các bút toán được tạo ra một cách tự động và được kiểm soát
thành nhiều tầng thông qua quá trình phê duyệt, yêu cầu người làm công tác kế toán phải
tuân thủ theo quy trình.
4. Sự tác động của của ERP đến tổ chức hệ thống KTQT
4.1 Những thay đổi về mặt quy trình:
Thu thập dữ liệu:
Khi tổ chức hệ thống thông tin kế toán trong môi trường ERP, hệ thống chứng từ của
doanh nghiệp có thể bị ảnh hưởng trên nhiều phương diện: nội dụng lập và xét duyệt
chứng từ; hình thức của chứng từ (có thể ch hiển thị trên màn hình/ in ra từ hệ thống), số
liên được lập
Bên cạnh đó, trong quá trình hoạt động, doanh nghiệp có thể sử dụng tài khoản trung
gian nhằm kiểm soát về mặt quy trình chặt chẽ nhưng vẫn đảm bảo cung cấp báo cáo tài
chính theo quy định
Ngoài ra, cấu trúc hệ thống tài khoản được thiết lập linh hoạt hơn, đối tượng quản lý
chi tiết cũng được kiểm soát qua nhiều hệ thống mã khác nhau
Xét trên khía cạnh nội dung, hình thức và lưu trữ; việc tổ chức thu thập dữ liệu có
một số điểm cần chú ý sau:
- Nội dung thu thập: trong môi trường ERP việc thu thập dữ liệu thống nhất bao gồm
cả dữ liệu tài chính và phi tài chính
- Hình thức thu thập: ngoài cách thức thu thập thông qua điện thoại, chứng từ, fax
còn có thể sử dụng hỗ trợ của thiết bị như: máy quét mã vạch, trao đổi dữ liệu điện tử, dữ
liệu lấy từ hệ thống khác, chứng từ điện tử.
- Lưu trữ dữ liệu: tập trung và có thể chia sẻ
Xử lý dữ liệu:
Do ERP là một cấu trúc tổng thể gồm nhiều phân hệ nên có một số điểm khác biệt cơ
bản trong quá trình xử lý dữ liệu:

- Khó quan sát dấu vết nghiệp vụ: nếu trong môi trường thủ công, một bút toán sai có
thể được điều ch nh theo quy định và để lại dấu vết Tuy nhiên, trong ERP rất khó quan
sát dấu vết nghiệp vụ, vì vậy kế toán cần vào bút toán điều ch nh để có thể kiểm soát
Điều này, có nghĩa là, mọi hoạt động điều chỉnh của kế toán đều được ghi nhận qua hệ
thống bao gồm cả nội dung, thời gian và phân hệ điều chỉnh.
- Tính cập nhật cao: Đặc điểm của ERP là tính chia sẻ dữ liệu và sử dụng cơ sở dữ
liệu dùng chung nên khi có một bút toán được cập nhật một lần sẽ ảnh hưởng đến nhiều
dữ liệu trong toàn bộ hệ thống Việc xử lý dữ liệu của kế toán sẽ ảnh hưởng không ch
trong phân hệ kế toán mà còn tác động đến các phân hệ khác: mua hàng, bán hàng, sản
xuất, nhân sự…
- Một số chức năng thực hiện tự động: ERP cho chép thực hiện tự động một số bút
toán. Để làm được điều này, hệ thống cần được lập trình nhằm đảm bảo tiết kiệm về mặt
thời gian đối với những nghiệp vụ thường xuyên diễn ra mang tính định kỳ và ít thay đổi
Thông thường, các bút toán sau đây được thực hiện một cách tự động trong hệ thống: khi
ghi nhận doanh thu, tự động ghi nhận giá vốn hay thực hiện tự động khấu hao hàng
tháng.
- Tác nghiệp hoàn chỉnh: Đối với ERP, hệ thống được thiết kế nhằm quản lý theo quy
trình, thế nên điểm bắt đầu hoạt động của một bộ phận là kết quả của quá trình xử lý
thông tin của bộ phận khác Sự liên kết của các bộ phận/ phòng ban trong doanh nghiệp
rất chặt chẽ, trách nhiệm công việc cũng được phân chia và thể hiện rõ ràng trong quá
trình thực hiện
- Cài đặt một số tính năng kiểm soát: Do đặc thù của ERP là gồm nhiều phân hệ và
tính liên kết cao nên nếu một sai sót nào đó của một phân hệ sẽ ảnh hưởng đến toàn bộ hệ
thống Chính vì thế, để đảm bảo kết quả xử lý của kế toán đáng tin cậy, nhiều thủ tục được
thực hiện như: kiểm soát truy cập hệ thống, tổng phát sinh nợ = tổng phát sinh có…
Cung cấp thông tin:
Mục đích cuối cùng của tổ chức hệ thống thông tin kế toán là cung cấp thông tin hữu
ích hỗ trợ cho việc ra quyết định Với hệ thống ERP, việc cung cấp này ảnh hưởng trên

nhiều mặt khác nhau: nội dung, hình thức, thời gian, đối tượng cung cấp và sử dụng
thông tin.
+ Nội dung: Do ảnh hưởng của việc thu thập dữ liệu ban đầu nên nội dung thông tin
cung cấp bao gồm cả thông tin tài chính và phi tài chính. Thông tin được cung cấp thống
nhất, đầy đủ và liên tục.
+ Hình thức: Trong hệ thống ERP, do ứng dụng nhiều công nghệ mới và quản lý cơ
sở dữ liệu tập trung nên cho phép cung cấp thông tin ở nhiều mức độ khác nhau: từ mức
độ chi tiết cao đến mức độ chi tiết thấp Hệ thống cũng thực hiện một cách linh hoạt tùy
theo đối tượng và đa dạng về hình thức (in ra giấy/ trên màn hình, có thể ở dạng bảng
biểu, biểu đồ) đồng thời có thể truy xuất từ nhiều nơi khác nhau.
+ Thời gian: Khi sử dụng ERP, doanh nghiệp có thể biết được thông tin theo từng
thời điểm. Bất cứ lúc nào cần thông tin đều có thể đáp ứng trên cơ sở thống nhất về quy
trình Tính kịp thời cao là một đặc điểm nổi bật của hệ thống ERP trong việc giúp cho quá
trình ra quyết định của nhà quản trị hiệu quả hơn từ đó gia tăng lợi thế cạnh tranh của
doanh nghiệp
+ Đối tượng cung cấp và đối tượng sử dụng thông tin: Do đặc tính chia sẻ của ERP
nên bất cứ người nào được phân quyền và cấp phép sử dụng trên hệ thống đều có thể
cung cấp/truy xuất thông tin một cách dễ dàng
Kiểm soát:
+ Kiểm soát chung:
Kiểm soát truy cập: Đây là một vấn đề rất quan trọng vì ERP sử dụng cơ sở dữ liệu
chung và mang tính liên kết Nếu một người truy cập bất hợp pháp sẽ ảnh hưởng đến toàn
bộ dữ liệu trong công ty.
Phân chia chức năng: cần tách biệt người thiết kế/lập trình và người sử dụng, tách
biệt giữa người nhập liệu và quản lý dữ liệu. Phân chia rõ ràng nhiệm vụ của từng người,
bộ phận trong hệ thống ERP
Kiểm soát lưu trữ: liên quan đến 2 yếu tố cơ bản là thiết bị lưu trữ và sao lưu dự
phòng. Đặc biệt, doanh nghiệp cần quy định rõ ràng, cụ thể đối với cá nhân đồng thời tổ

chức kế hoạch về thời gian sao lưu, phương pháp, trách nhiệm trong quá trình sao lưu
Tuân thủ quy trình: ERP là một hệ thống cần tuân thủ quy trình rất cao, một chức năng sẽ
không thực hiện được nếu chức năng trước đó không được thực hiện Khi thực hiện ERP
cần có hồ sơ quy trình rõ ràng, cụ thể, chi tiết và phổ biến đến toàn doanh nghiệp kèm
theo trách nhiệm liên quan
+ Kiểm soát ứng dụng:
Kiểm soát nguồn dữ liệu: cần thực hiện nhiều thủ tục kiểm soát trong từng ứng dụng
cụ thể như: hợp lý, giới hạn, nhập trùng, số tổng, có thực, tuần tự, mặc định, thông báo
lỗi, vùng dữ liệu, số tự động, đầy đủ, định dạng, dấu, dung lượng Hiện nay, nhiều hệ
thống ERP đã sử dụng POS, dữ liệu truyền điện tử để giảm bớt những sai sót cá nhân và
đối chiếu kiểm tra giữa các bộ phận với nhau
Kiểm soát xử lý: cần có nhiều yêu cầu bắt buộc đến kiểm soát xử lý như: ràng buộc
tính toàn vẹn dữ liệu, báo cáo các yếu tố bất thường, kiểm soát về xử lý tự động, xem xét
việc thực hiện quy trình xử lý theo quy định.
Kiểm soát kết quả xử lý: cần đảm bảo kết quả xử lý đến đúng đối tượng và kết quả
xử lý chính xác Điều này còn phụ thuộc vào việc phân quyền khi sử dụng hệ thống, thiết
lập các quy định và tăng cường giải pháp an ninh mạng.
4.2 Những thay đổi về tổ chức bộ máy kế toán:
Cơ cấu nhân sự:
Như đã trình bày trong phần trên, việc tổ chức cơ cấu nhân sự trong phòng kế toán
phụ thuộc vào cơ cấu tổ chức quản lý của toàn công ty, khối lượng công việc, đặc điểm
và định hướng ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý của doanh nghiệp.
Việc ứng dụng ERP có thể đưa ra yêu cầu mới đối với nhân sự trong bộ máy kế toán
Có 4 trường hợp có thể xảy ra đối với vấn đề này:
Thứ nhất, doanh nghiệp vẫn giữ toàn bộ nhân viên cũ và không tuyển nhân viên mới
Đối với trường hợp này, doanh nghiệp cho rằng nhân viên cũ có thể am hiểu về hoạt động
của tổ chức, tuy nhiên, cần huấn luyện và nâng cao trình độ của nhân viên để có thể thích
ứng với môi trường mới.

Thứ hai, doanh nghiệp vẫn giữ toàn bộ nhân viên cũ và tuyển thêm nhân viên mới
Đối với trường hợp này, có thể do tính chất công việc phức tạp và khối lượng công việc
nhiều nên doanh nghiệp phải gia tăng số lượng nhân viên để đáp ứng yêu cầu tuân thủ về
mặt quy trình, tiến độ hoàn thành công việc từ đó đảm bảo tính kịp thời của việc cung cấp
thông tin.
Thứ ba, doanh nghiệp sẽ sa thải một số nhân viên cũ và tuyển thêm nhân viên mới.
Môi trường ERP đòi hỏi cả nhân viên và người quản lý cần có kiến thức nhất định về tổ
chức, kỹ năng và trình độ sử dụng công nghệ thông tin trong quá trình làm việc.
Thứ tư, doanh nghiệp sa thải một số nhân viên cũ và không tuyển nhân viên mới
Trường hợp này có thể xảy ra là do trong môi trường ERP, quá trình thu thập dữ liệu ban
đầu chủ yếu liên quan đến các bộ phận khác, kế toán ch tham gia vào quá trình xử lý,
cung cấp thông tin và kiểm soát.
Sự thay đổi về cách thức làm việc, văn hóa doanh nghiệp là vấn đề lớn mà bất kỳ
doanh nghiệp nào cũng phải đối mặt Cho dù nhân sự có thể thay đổi nhưng trình độ, kiến
thức và kỹ năng của họ cần được nâng cao Đây cũng là thách thức về yếu tố con người
mà doanh nghiệp cần quan tâm khi triển khai và ứng dụng ERP
Phân chia trách nhiệm:
Việc phân chia trách nhiệm được thực hiện trên căn cứ khối lượng công việc, đặc
điểm hoạt động của tổ chức, yêu cầu quản lý, mức độ phức tạp của nghiệp vụ Các phần
hành kế toán có thể được xây dựng theo các chu trình kinh doanh.
Trong môi trường ERP, một phần hành có thể do nhiều nhân viên kế toán đảm nhiệm
hoặc một nhân viên kế toán có thể chịu trách nhiệm đồng thời nhiều phần hành kế toán
nhưng vẫn đảm bảo tính kiểm soát, không trùng lắp và không bỏ sót nghiệp vụ Mỗi phần
hành cần có bảng mô tả công việc trình đầy đủ các nội dung sau: phạm vi, trách nhiệm,
công việc (thường xuyên và định kỳ), quan hệ, tiêu chuẩn đánh giá.
Phân quyền truy cập:
Khi sử dụng ERP, có 3 nhóm chức năng liên quan mật thiết đến phần hành kế toán là
khai báo, nhập liệu và cung cấp thông tin.

- Khai báo: bao gồm khai báo thông tin chung và khai báo danh mục các đối tượng
Danh mục đối tượng thường được cập nhật thường xuyên trong quá trình hoạt động của
doanh nghiệp như: nhà cung cấp, khách hàng, hàng hóa, ngân hàng… Việc khai báo này
thường được phân quyền cụ thể cho từng cá nhân chịu trách nhiệm, ảnh hưởng của nó có
thể liên quan đến một hoặc nhiều phần hành kế toán và cả các phân hệ khác.
- Nhập liệu: bao gồm nhập số dư và nhập số phát sinh Trong hệ thống ERP, công
việc nhập liệu số phát sinh của kế toán được giảm đáng kể do việc kế thừa dữ liệu của các
phân hệ khác Một số dữ liệu cần nhập liệu nhưng cũng có một số dữ liệu đã có sẵn không
được quyền sửa đổi
- Cung cấp thông tin: Đối với từng phần hành kế toán, phân quyền truy cập được
kiểm soát chặt chẽ trên các quyền: xem, thêm, sửa, xóa Chính vì thế, ngay bản thân trong
phân hệ kế toán, nếu không được cấp quyền thì phần hành kế toán này không thể xem
được phần hành kế toán khác Tương tự, phân hệ mua hàng, bán hàng… có thể không thể
xem được thông tin của phân hệ kế toán và ngược lại nếu không được cấp quyền trên hệ
thống.
Tiểu kết chương 2
ERP ngày càng có vai trò to lớn trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh và mang lại
nhiều lợi ích cho doanh nghiệp nhờ khả năng tích hợp thông tin và quá trình kinh doanh
hiệu quả Nó bao gồm nhiều phân hệ chức năng, lưu trữ trong cơ sở dữ liệu tập trung cho
phép doanh nghiệp hoạch định và quản lý nguồn lực, sử dụng thông tin theo nhiều chiều
khác nhau
Khi ứng dụng ERP, tổ chức hệ thống thông tin kế toán là một công việc quan trọng
cần phải thực hiện, đây không ch là công việc nội bộ của bộ phận kế toán mà liên quan và
ảnh hưởng đến toàn doanh nghiêp. Doanh nghiệp cần chú trọng về cả nội dung tổ chức
(bao gồm thu thập dữ liệu, xử lý dữ liệu, cung cấp thông tin, kiểm soát, bộ máy kế toán)
và quy trình tổ chức phù hợp từ giai đoạn phân tích hệ thống cho đến giai đoạn vận hành
hệ thống

Trên cơ sở tìm hiểu những vấn đề cơ bản về ERP và tổ chức hệ thống thông tin kế
toán, tác giả đề cập đến sự tương tác giữa ERP và hệ thống thông tin kế toán trên 3 khía
cạnh là hệ thống quản lý, hệ thống thông tin quản lý, phân tích và kiểm soát dữ liệu Từ
đó cho thấy: việc ứng dụng ERP có khả năng tạo ra mối liên kết chặt chẽ trong doanh
nghiêp, thông tin cung cấp liên tục và kịp thời, giới hạn không gian và thời gian không
còn là rào cản lớn đối với doanh nghiệp
Cuối cùng, tác giả đã tiến hành phân tích sự tác động của ERP đến tổ chức hệ thống
thông tin kế toán trên hai phương diện chủ yếu là: thay đổi quy trình và bộ máy kế toán.
Quy trình kế toán có nhiều thay đổi từ khi thu thập, xử lý, lưu trữ dữ liệu cho đến cung
cấp thông tin và kiểm soát. Việc tổ chức bộ máy kế toán trong môi trường ứng dụng ERP
có nhiều điều cần quan tâm trong việc xây dựng nhân sự và các phần hành kế toán, quy
định rõ ràng trách nhiệm, công việc cũng như các mối quan hệ trong bộ phận kế toán
Đồng thời, phân quyền truy cập hệ thống cần được kiểm soát chặt chẽ để đảm bảo dữ liệu
của toàn doanh nghiệp.

CHƯƠNG III: THỰC TRẠNG CỦA TÁC ĐỘNG ERP LÊN TỔ CHỨC
KTQT TRONG DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT TẠI VIỆT NAM
1.Sơ lược về tình trạng ứng dụng ERP trong hoạt động kinh doanh của
các doanh nghiệp sản xuất tại Việt Nam
1.1 Tình hình chung về việc ứng dụng ERP trên thế giới và Việt Nam
1.1.1Ứng dụng ERP trên thế giới
Trên thế giới, hiện có rất nhiều doanh nghiệp lớn triển khai và sử dụng trọn bộ giải
pháp ERP cho hoạt động quản lý sản xuất kinh doanh trên hai lĩnh vực: Sản xuất chế tạo,
kinh doanh dịch vụ. Qua thực tế đã được kiểm nghiệm, ERP được đánh giá cao trong việc
giúp doanh nghiệp tăng khả năng cạnh tranh hiệu quả, ERP là lĩnh vực có nhiều tiềm
năng phát triển, việc triển khai thành công ERP sẽ tiết kiệm chi phí, tăng khả năng cạnh
tranh, đem lại cho doanh nghiệp lợi ích lâu dài.
Theo đánh giá của các chuyên gia của Công ty SAP, lợi ích lớn nhất của ERP là sự
kế thừa các mô hình tiến trình nghiệp vụ tốt nhất được các nhà cung cấp nghiên cứu, tích
luỹ kinh nghiệm và áp dụng thành công ở một loạt các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh
vực viễn thông trên thế giới. Đối với các nhà quản lý doanh nghiệp, ERP là một công cụ
đắc lực để quản lý tập trung toàn bộ hoạt động sản xuất kinh doanh. ERP giúp doanh
nghiệp đánh giá được dịch vụ hoặc vùng tập trung nhiều khách hàng, đánh giá dịch vụ
khách hàng ưa thích sử dụng cũng như khách hàng tiềm năng. Bên cạnh đó, ERP còn thể
hiện nhiều lợi ích khác với tính năng tích hợp như: Phát triển khả năng mua bán và đặt
hàng cũng như đăng kí dịch vụ trên mạng; điều phối toàn bộ giá cả cho các dự án; Theo
dõi, quản lí và sử dụng các tài sản; xác định quyền hạn và trách nhiệm của từng người
tham gia hệ thống…
Theo các nghiên cứu của Meta Group đối với 63 công ty thì chi phí trung bình cho
một dự án ERP bao gồm phần mềm, chi phí nhân công, tư vấn và phần cứng là 15 triệu
USD. Mặc dù các dự án ERP rất phức tạp và đắt tiền nhưng nếu được triển khai phù hợp

sẽ đem lại những lợi ích không nhỏ. Cụ thể, nếu triển khai được đầy đủ, một hệ thống
ERP có thể giúp doanh nghiệp tiết kiệm trung bình hàng năm khoảng 1.6 triệu USD1.
Ngoài ra chương trình này còn cung cấp các chức năng cơ bản dành riêng cho lĩnh
vực viễn thông như: hỗ trợ số lượng lớn tài khoản khách hàng, phân cấp khách hàng, tự
động hóa các quy trình quan trọng. Giải pháp tích hợp nhiều loại thanh toán, xử lý việc
nhắc và đòi nợ, trả chậm, tính toán lợi nhuận, hoãn nợ, xử lý thu hồi, trả lại,…
Nhìn chung, xu hướng ERP ngày càng phát triển mạnh mẽ ở nhiều nước trên thế giới:
khu vực Bắc Mỹ chiếm 44%, châu Âu chiếm 39%, Châu Á chiếm 11%, châu Mỹ La Tinh
chiếm 4%, khác chiếm 3% (AMR Research 2007). Theo kết quả dự báo thị trường ERP
2006-2011 của AMR, trong năm 2011, bên cạnh những lợi ích đạt được, các doanh
nghiệp ứng dụng ERP vẫn phải tiếp tục đối mặt với nhiều thách thức về nhân sự, kiến
thức, thời gian và chi phí triển khai ở các mức độ khác nhau tùy theo quy mô doanh
nghiệp
Chính vì những lợi ích không thể phủ nhận đó của việc triển khai ERP ở nhiều doanh
nghiệp trên thế giới đã thực hiện từ rất lâu và mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp.
Không ít tập đoàn, nhà quản lý doanh nghiệp hàng đầu thế giới coi ERP là chìa khóa cho
thành công của doanh nghiệp. ERP cũng được giảng dạy như một môn học tại các trường
đại học hàng đầu về quản trị doanh nghiệp.
1.1.2 Tình hình triển khai ERP cho KTQT trong các doanh nghiệp sản xuất tại
Việt Nam
Tình hình ứng dụng công nghệ thông tin tại các doanh nghiệp sản xuất ở Việt Nam
Sự kiện Việt Nam gia nhập tổ chức Thương mại thê giới - WTO đã đánh dấu một
triền vọng mới cho các doanh nghiệp Việt Nam trong quá trình hội nhập. Tuy nhiên, cơ
hội và thách thức mới xuất hiện cũng đòi hỏi các doanh nghiệp Việt Nam phải làm thế
nào để nâng cao năng lực cạnh tranh của chính mình để chủ động tham gia vào thị trường
thế giới. Giải pháp để doanh nghiệp tự hoàn thiện mình không gì khác chính là ứng dụng
1
http://www.meta-group.com

công nghệ thông tin hiệu quả trong hoạt động sản xuất kinh doanh. Trên thê giới, công
nghệ thông tin được được ứng dụng rộng rãi trong kinh doanh nhưng ở Việt Nam gần
như mới chỉ bắt đầu. Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động sản xuất kinh
doanh đang được các doanh nghiệp hết sức quan tâm và điêu này lại càng trở nên quan
trọng hơn bao giờ hết khi mà sự phát triển và cạnh tranh giữa các doanh nghiệp ngày
càng lớn, khi mà doanh nghiệp nước ngoài xuất hiện ngày càng nhiều trong thị trường
Việt Nam. Một khi đã trở thành xu hướng tất yếu thì các cơ quan Nhà nước và Chính phủ
chắc chăn không thể khoanh tay đứng nhìn. Ngày 29 tháng 6 năm 2006, Quôc hội nước
Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã ban hành Luật Công nghệ thông tin. Cùng với
Luật Giao dịch điện tử được ban hành năm 2005, Luật Công nghệ thông tin đã tạo nên
tảng cho việc phát triển và ứng dụng công nghệ thông tin trong tất cả các mặt hoạt động
của đời sống xã hội, bao gồm cả hoạt động sản xuất kinh doanh.
Các chính sách liên quan tới lĩnh vực công nghệ thông tin đều tạo điều kiện thuận lợi
cho các doanh nghiệp trong quá trình tiếp cận, xây dựng nền tảng công nghệ thông tin
cho mình. Một số đề án cấp quôc gia được phê chuẩn để hỗ trợ các doanh nghiệp trong
quá trình ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động sản xuất kinh doanh, như đề án
191 "Hỗ trợ doanh nghiệp ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ hội nhập và phát triên
giai đoạn 2005 -2010" do Phòng Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI) chủ trì
và được Thủ Tướng Chính Phủ phê duyệt ngày 29/7/2005. Mục tiêu của đề án này là hỗ
trợ doanh nghiệp Việt Nam, chủ yếu là doanh nghiệp vừa và nhỏ nâng cao nhận thức về
công nghệ thông tin, đào tạo nguồn nhân lực; xây dựng cơ sở dữ liệu thông tin kinh tê;
khuyến khích, thúc đẩy doanh nghiệp ứng dụng công nghệ thông tin để tăng hiệu quả sản
xuât, kinh doanh nâng cao năng lực cạnh tranh và hội nhập kinh tế quốc tế. Kinh phí thực
hiện đề án được huy động từ các nguồn: Hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước, của các tổ chức
đối tác và doanh nghiệp đóng góp. Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam
(VCCI), Bộ Tài Chính, Bộ Kế Hoạch và Đầu Tư cân đối mức hỗ trợ 30% - 50% kinh phí
từ ngân sách Nhà nước tùy theo nhiệm vụ của từng dự án. Có thể nói, đây là một trong
những hỗ trợ thiết thực nhất từ phía Nhà nước đối với các doanh nghiệp Việt Nam để

tăng khả năng cạnh tranh, nhất là trong giai đoạn bùng nổ công nghệ thông tin như hiện
nay.
Tuy nhiên, đến nay, khi đề án đã kết thúc, một cuộc điều tra của Viện tin học doanh
nghiệp thuộc VCCI về tình hình ứng dụng công nghệ thông tin của các doanh nghiệp vừa
và nhỏ được tiến hành đã cho thấy những kết quả rất thất vọng khi hầu hết những kết quả
tổng hợp được đều được dùng những từ như: thấp, yếu, chưa sẵn sàng... khi nói về mức
độ sẵn sàng của các doanh nghiệp. Có 1613 doanh nghiệp nhỏ và vừa gồm nhiều loại
hình sở hữu, nhiều ngành sản xuất, kinh doanh ở 6 tỉnh, thành đã trả lời các phiếu khảo
sát. Kết quả điều tra phần cứng cho thấy, độ nhiệt tình sẵn sàng vào ứng dụng công nghệ
thông tin mà trước tiên là đầu tư thêm hoặc nâng cấp trang thiết bị của các doanh nghiệp
chỉ ở mức trung bình thấp. Kết quả tổng hợp được cho thấy, có đến 81,87% số doanh
nghiệp chưa hoặc không sử dụng dịch vụ công nghệ thông tin. Trong đó, có tới 45,39%
không có nhu cầu nào về sử dụng dịch vụ công nghệ thông tin, 36,43% số doanh nghiệp
được hỏi trả lời chung chung là sẽ sử dụng dịch vụ công nghệ thông tin trong thời gian
tới. Số doanh nghiệp thực sự đã sử dụng các dịch vụ công nghệ thông tin chỉ chiếm có
18,13% tổng số doanh nghiệp trả lời khảo sát. Đặc biệt, có tới 40,67% doanh nghiệp
"chưa có thói quen sử dụng dịch vụ công nghệ thông tin". Lý do được giải thích là vì chi
phí tư vấn cao, quy mô doanh nghiệp nhỏ, đâu tư ít nên không cần tư vấn; chưa tìm được
đơn vị phù hợp... Các doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam hiện còn thiếu rất nhiều thứ, từ
tài chính, kỹ thuật đến con người... Chính những điều này đã khiến họ không quyêt tâm
đầu tư cho công nghệ thông tin mặc dù đã có rất nhiều doanh nghiệp biết lợi ích mà nó
mang lại. Theo thông kê thì có tới 70% chi phí liên quan đến công nghệ thông tin tại
doanh nghiệp là dành cho bảo dưỡng máy tính, chính vì thế doanh nghiệp còn lại rát ít chi
phí cho việc đầu tư phát triển hệ thống công nghệ thông tin một cách bài bản và chuyên
nghiệp. Điều này lý giải tại sao việc ứng dụng công nghệ thông tin tại các doanh nghiệp
còn rất yếu.
Ngoài vấn đề liên quan đến tài chính, nguyên nhân quan trọng nhất, theo các chuyên
gia, chính là người đứng đầu doanh nghiệp. Tại Việt Nam, các doanh nghiệp vừa và nhỏ

thường xuất phát từ mô hình kinh doanh nhỏ lẻ theo cách kinh doanh truyền thống, chính
vì thế rất ít lãnh đạo doanh nghiệp có được tâm nhìn xa trong việc đầu tư công nghệ
thông tin và ứng dụng nó để hỗ trợ cho hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp mình. Có
thể thấy rõ điều này khi theo điều tra có tới 28,20% lãnh đạo doanh nghiệp chưa dùng
đến email, trong đó 17,42% là không cần đến email. Đối với nhân viên trong doanh
nghiệp, có 29,19% chưa sử dụng email và trong đó 18.04% là "không cần"(!?). Đó là
chưa kể tới vấn đề, kể cả khi lãnh đạo doanh nghiệp có quyết tâm, thì việc thực hiện cũng
không hề dễ dàng. Một chuyên gia cho biết, nhiều dự án ứng dụng công nghệ thông tin
vào doanh nghiệp thất bại chính là vì họ đã không xây dựng một lộ trình ứng dụng đúng
đắn. Hiện nay, các doanh nghiệp hầu hết chưa xây dựng được lộ trình ứng dụng công
nghệ thông tin trong vòng 5 năm trở lên, hoặc mới chỉ có kế hoạch ở mức đơn giản.
Chính những kế hoạch đơn giản này đã gián tiếp làm tiêu tốn thời gian và tiền bạc cho
những dự án bất thành của doanh nghiệp. Trong năm 2009, Bộ Thông tin và Truyền
thông phối hợp với VCCI cũng đã tiến hành điều tra tình hình ứng dụng công nghệ thông
tin của các loại hình doanh nghiệp trên phạm vi toàn quốc. Một bảng câu hỏi được gửi đi
cho các doanh nghiệp chọn mẫu trên 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương với tổng
số 980 doanh nghiệp trả lời. Kết quả điều tra cho thấy có tới 72,29% doanh nghiệp có kết
nối Internet băng thông rộng, nhưng doanh nghiệp sử dụng Internet chủ yểu để tìm kiếm
thông tin chứ chưa chú ý khai thác lợi thế của Internet trong tiếp cận khách hàng và
thương mại điện tử để phát triên sản xuât kinh doanh và phát triển thương hiệu2. Tỉ lệ
doanh nghiệp ứng dụng Internet trong các giao dịch tài chính, ngân hàng thấp đến đáng
ngạc nhiên. Cũng theo kết quả của cuộc điều tra này, mức độ ứng dụng các phần mềm
vào hoạt động sản xuất kinh doanh trong các doanh nghiệp mới chỉ ở mức đơn giản, chủ
yếu phục vụ các hoạt động hành chính văn phòng, số lượng doanh nghiệp ứng dụng công
nghệ thông tin vào hoạt động quản trị sản xuất còn ở mức cực thấp, Các loại phần mềm
kế toán được cho là sử dụng phổ biến nhất cũng mới chỉ ở mức 62,74%.
2
Báo cáo ứng dụng công nghệ thông tin – Bộ Thông tin và truyền Thông 3/2010

a. Thị trường sản xuất và cung cấp giải pháp ERP tại Việt Nam
Những doanh nghiệp đầu tiên triển khai ERP tại Việt Nam là các công ty nước ngoài.
Khi vào đầu tư tại Việt Nam, họ mang theo hệ thống quản lý của họ, phần nhiều đã dựa
trên các giải pháp ERP của công ty mẹ. Các ứng dụng này có nền tảng là các quy trình
quản lý hiện đại, nên rất hiệu quả. Việc triển khai ERP tại các công ty của Việt Nam mới
bắt đầu được chú ý nhiều từ năm 2003. Theo tạp chí Thế Giới Vi Tính Việt Nam và một
số nguồn khác thì các công ty Việt Nam triển khai sớm các dự án ERP ở Việt Nam có thể
kể đến như Bảo Minh (triển khai năm 2003), Thép Miền Nam (2003), Vinatex (2003).
Trong những năm tiêp theo, hàng loạt các công ty lớn cũng như vừa và nhỏ cũng bắt đầu
triển khai hệ thống ERP cho mình, với các giải pháp phù hợp với quy mô và nhiều doanh
nghiệp đã tạo được các quy trình quản lý hiện đại nhờ ứng dụng ERP.
Cuộc khủng hoảng tài chính thế giới kéo dài từ cuối năm 2008 tới nay cũng đã ảnh
hưởng không nhỏ tới các doanh nghiệp Việt Nam và thị trường ERP. Mặc dù Việt Nam
chưa phải chịu ảnh hưởng trực tiếp từ cuộc khủng hoảng nhưng các doanh nghiệp cũng
đã phải tiến hành một số biện pháp chống khủng hoảng như cắt giảm nhân sự và thu hẹp
chi tiêu. Trong danh sách cắt giảm chi tiêu đó, các khoản mục đầu tư không mang lại lợi
nhuận như công nghệ thông tin được đưa lên hàng đầu. Hầu hết các dự án ERP dự kiến
đầu tư năm 2009, đều bị đẩy vào trạng thái hoặc treo vô thời hạn, hoặc bị cát bỏ ngay lập
tức.
Năm 2009, hầu hết các nhà cung cấp giải pháp đều trong tình trạng khát dự án, khát
hợp đồng và áp lực chi phí. Các giải pháp trong nước được chào giá thấp hơn, tạo thành
xu hướng giảm giá cho hầu hết các sản phẩm, trong đó có cả các sản phẩm ERP và phần
mềm kế toán. Một số doanh nghiệp đã chia nhỏ gói của họ ra bán với giá thấp để đánh
mạnh vào các thị trường tiềm năng này, đồng thời có những chính sách kích cầu thích
ứng để chống chọi với một thị trường không sôi động. Cả doanh nghiệp ERP trong nước
và nước ngoài đều chọn chiến lược vừa kiên trì tìm kiếm dự án mới, vừa tập trung triển
khai các dự án đã ký kết, nhằm đảm bảo nguồn lực tiếp tục vượt qua khủng hoảng. Tại
thời điểm quý II năm 2009, tình trạng đã có lúc trở nên tồi tệ, một số doanh nghiệp đã âm

NGHIÊN CỨU SỰ TÁC ĐỘNG CỦA HỆ THỐNG ERP ĐẾN TỔ CHỨC KẾ TOÁN QUẢN TRỊ TRONG DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT TẠI VIỆT NAM

NGHIÊN CỨU SỰ TÁC ĐỘNG CỦA HỆ THỐNG ERP ĐẾN TỔ CHỨC KẾ TOÁN QUẢN TRỊ TRONG DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT TẠI VIỆT NAM

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to NGHIÊN CỨU SỰ TÁC ĐỘNG CỦA HỆ THỐNG ERP ĐẾN TỔ CHỨC KẾ TOÁN QUẢN TRỊ TRONG DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT TẠI VIỆT NAM

Similar to NGHIÊN CỨU SỰ TÁC ĐỘNG CỦA HỆ THỐNG ERP ĐẾN TỔ CHỨC KẾ TOÁN QUẢN TRỊ TRONG DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT TẠI VIỆT NAM (20)

More from lamluanvan.net Viết thuê luận văn

More from lamluanvan.net Viết thuê luận văn (20)

NGHIÊN CỨU SỰ TÁC ĐỘNG CỦA HỆ THỐNG ERP ĐẾN TỔ CHỨC KẾ TOÁN QUẢN TRỊ TRONG DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT TẠI VIỆT NAM