การวิจัย เรื่อง "การประเมินศักยภาพของแหล่งท่องเที่ยวแบบ Slow Tourism ในภาคเหนือตอนบนที่เหมาะสมกับนักท่องเที่ยวผู้สูงอายุ" ในแผนงานวิจัย เรื่อง "การพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวในภาคเหนือตอนบนแบบ Slow Tourism สำหรับนักท่องเที่ยวผู้สูงอายุ" โดย สถาบันวิจัยสังคม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ สนับสนุนโดย สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ

1. การประเมินศักยภาพของแหล่งท่องเที่ยว
แบบ Slow Tourism ในภาคเหนือตอนบน
ที่เหมาะสมกับนักท่องเที่ยวผู้สูงอายุ
จัดโดย สถาบันวิจัยสังคม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
สนับสนุนโดย สานักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ
วันที่ 28 มีนาคม 2554 @ ห้อง Grandview 4 ศูนย์ประชุมนานาชาติ เชียงใหม่แกรนด์วิว จ.เชียงใหม่

2. หลักการและเหตุผล
• อุตสาหกรรมท่องเที่ยวเป็นแหล่งที่มาของรายได้ของประเทศไทย
• แนวโน้มสังคมโลกก้าวสู่การเป็นสังคมของผู้สูงอายุ
• ไทยควรมีการเพิ่มรูปแบบการท่องเที่ยวใหม่ๆ เพื่อดึงดูด
นักท่องเที่ยว และใช้เวลาในการท่องเที่ยวในประเทศไทยนานขึ้น
• 8 จังหวัดภาคเหนือมีศักยภาพด้านการท่องเที่ยว:
ทรัพยากรธรรมชาติ ประวัติศาสตร์ ประเพณี

3. วัตถุประสงค์
• สารวจและศึกษาศักยภาพของแหล่งท่องเที่ยวในภาคเหนือ
ตอนบนที่สามารถจัดการท่องเที่ยวสาหรับนักท่องเที่ยว
ผู้สูงอายุ
• ประเมินศักยภาพของแหล่งท่องเที่ยวในภาคเหนือตอนบนที่
สามารถจัดการท่องเที่ยวแบบ Slow Tourism สาหรับ
นักท่องเที่ยวผู้สูงอายุ
• เสนอแนวทางการพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวในรูปแบบ Slow
Tourism สาหรับนักท่องเที่ยวผู้สูงอายุ

4. Slow Tourism
• ท่องเที่ยวไปอย่างช้าๆ ไร้ความเร่งรีบ
เน้นการสัมผัสและคุณภาพ
• วางแผนการท่องเที่ยวแบบคร่าวๆ
• ให้ความสาคัญกับกิจกรรมระหว่าง
ทางท่องเที่ยว

5. ผู้สูงวัย/ ผู้สูงอายุ
•อายุ 60 ปี ขึ้นไป (นิยามขององค์การ
สหประชาชาติ และสานักงานสถิติ
แห่งชาติ สานักนายกรัฐมนตรี)
•นักท่องเที่ยวชาวไทย
•นักท่องเที่ยวชาวต่างชาติ

6. • 8 จังหวัด ภาคเหนือตอนบน
พื้นที่ศึกษา

7. แหล่งท่องเที่ยว
• เลือกแหล่งท่องเที่ยวหลัก
• แหล่งท่องเที่ยวประกอบ
ผู้ประเมิน
• 2 – 3 คน ต่อแหล่ง
เครื่องมือ
• แบบฟอร์มการเก็บรวบรวมข้อมูล
• คู่มือการประเมินศักยภาพแหล่งท่องเที่ยว
วิธีการเก็บข้อมูล

8. ผลการเก็บรวบรวมข้อมูล
นาเสนอข้อมูล
• บันทึกในแบบสารวจ
• ให้คะแนน
• ถ่ายภาพประกอบ
วิเคราะห์
• ผลจากแบบสารวจ
• หาค่าเฉลี่ยคะแนน
สรุป
• ภาพรวมแต่ละจังหวัด
• ภาพรวมระดับภาค
• สิ่งที่ต้องพัฒนา/ ปรับปรุง

9. เครื่องมือในการเก็บข้อมูล
แบบสำรวจเก็บรวบรวมข้อมูลเพื่อประเมินศักยภำพ
ของแหล่งท่องเที่ยวที่เหมำะสมสำหรับผู้สูงอำยุ
คู่มือกำรประเมินศักยภำพของแหล่งท่องเที่ยว
ที่เหมำะสมสำหรับผู้สูงอำยุ
มำตรฐำนดัชนีกำรเก็บข้อมูล
แบบฟอร์มกำรเก็บรวบรวมข้อมูล

10. ค่าคะแนนที่ใช้ในการประเมิน รวม 100คะแนน
การเดินทางเข้าถึง
แหล่งท่องเที่ยว
• ระยะทาง
• ถนน
• รถโดยสาร
• ป้ายบอกทาง
• สิ่งบริการบน
เส้นทาง
• จุดแวะพัก
สิ่งอานวย
ความสะดวก
• ที่จอดรถ
• ถนนในแหล่ง
ท่องเที่ยว
• ทางเท้า
• ศูนย์ข้อมูล
• ห้องแสดง
นิทรรศการ
• พื้นที่ทากิจกรรม
• ป้ายสื่อความหมาย
• ที่นั่งพัก
• ห้องสุขา
• ห้องพยาบาล
• ร้านขายของที่ระลึก
• ร้านขายอาหาร
• การจัดการขยะ
คุณค่าของ
แหล่งท่องเที่ยว
• ด้านธรรมชาติ
• ด้านประวัติศาสตร์
• ศิลปวัฒนธรรมและ
สถาปัตยกรรม
• วัฒนธรรมประเพณี
สิ่งบริการรองรับการ
ท่องเที่ยวใกล้เคียง
• ที่พักแรม
• ร้านอาหาร
• บริการมัคคุเทศก์
• ธุรกิจบริการนา
เที่ยว
• โลจิสติกส์
25 25 25 25

11. ผลประเมินศักยภำพของแหล่งท่องเที่ยวในภำคเหนือตอนบนแบบ
Slow Tourism ที่สำมำรถจัดกำรท่องเที่ยวสำหรับนักท่องเที่ยวผู้สูงอำยุ
•การประเมินเบื้องต้นการประเมินระดับที่ 1
•การประเมินระดับจังหวัดการประเมินระดับที่ 2
•การประเมินระดับภาคการประเมินระดับที่ 3

12. • ภาคเหนือได้เปรียบ มีศักยภาพในด้านการท่องเที่ยวสูง
• เป็นแหล่งท่องเที่ยวประเภทศาสนสถาน (วัด) ประวัติศาสตร์
(พิพิธภัณฑ์ เมืองโบราณ)
• ตั้งอยู่ในตัวเมือง
• เข้าถึงโดยรถยนต์ได้สะดวก
• มีสิ่งบริการต่างๆ ให้เลือกใช้บริการ
• มีสถานบริการรักษาพยาบาล
สรุปผลการประเมินระดับที่ 1: การประเมินเบื้องต้น

13. แหล่งท่องเที่ยวใน 8 จังหวัดภาคเหนือ 674 แห่ง
•163
เชียงใหม่
•58
ลาพูน
•61
ลาปาง
•52
พะเยา
•189
เชียงราย
•31
แพร่
•39
น่าน
•81
แม่ฮ่องสอน

14. แหล่งท่องเที่ยวแบบ
Slow Tourism ที่
เหมาะสมสาหรับ
ผู้สูงอายุในภาคเหนือ
ตอนบน
(การประเมินเบื้องต้น)
ผลการประเมิน
ระดับที่ 2: ระดับ
จังหวัด

15. วัดป่ำดำรำภิรมย์ (81.20)
ชุมชนวัดเกต (80.09)
เมืองโบรำณเวียงกุมกำม (79.43)
วัดพระบรมธำตุดอยสุเทพ (76.77)
วัดอุโมงค์ (75.23)
วัดสวนดอก (75.06)
พิพิธภัณฑ์พระตำหนักดำรำภิรมย์(74.90)
หอศิลปวัฒนธรรมเมืองเชียงใหม่(73.91)
วัดพระธำตุศรีจอมทอง (73.12)
สวนพฤกษศำสตร์สมเด็จพระนำงเจ้ำสิริกิติติ์ (72.95)
10 อันดับสูงสุดเชียงใหม่

16. ที่ตั้งแหล่งท่องเที่ยว
แบบ Slow Tourism ที่
เหมาะสมสาหรับผู้สูงอายุ
เชียงใหม่

17. วัดพระธำตุหริภุญไชยวรมหำวิหำร (67.58)
อนุสำวรีย์พระนำงจำมเทวี (62.79)
พิพิธภัณฑสถำนแห่งชำติหริภุญไชย (61.69)
วัดจำมเทวี (60.10)
พิพิธภัณฑ์ชุมชนเมืองหริภุญไชย (58.80)
วัดพระยืน (57.74)
วัดพระบำทห้วยต้ม (55.30)
วัดพระพุทธบำทตำกผ้ำ (53.79)
อุทยำนแห่งชำติแม่ปิง (53.75)
วัดบ้ำนปำง (53.08)
9 อันดับสูงสุดลำพูน

18. ที่ตั้งแหล่งท่องเที่ยว
แบบ Slow Tourism ที่
เหมาะสมสาหรับผู้สูงอายุ
ลำพูน

19. ศูนย์อนุรักษ์ช้ำงไทย (70.12)
วัดพระธำตุลำปำงหลวง (69.29)
บ้ำนเสำนัก (ชุมชนท่ำมะโอ) (67.58)
วัดศรีชุม (65.79)
วัดปงสนุก (64.87)
วัดพระแก้วดอนเต้ำ (64.15)
วัดไหล่หินหลวง (63.80)
วัดเจดีย์ซำว (63.61)
วัดพระธำตุจอมปิง (63.33)
เหมืองลิกไนต์แม่เมำะ (61.34)
10 อันดับสูงสุดลำปำง

20. ที่ตั้งแหล่งท่องเที่ยว
แบบ Slow Tourism ที่
เหมาะสมสาหรับผู้สูงอายุ
ลำปำง

21. กว๊ำนพะเยำ (66.69)
หอวัฒนธรรมนิทัศน์ (65.94)
วัดศรีโคมคำ (59.39)
วัดลี (53.76)
วัดอนำลโย (53.23)
5 อันดับสูงสุดพะเยำ

22. ที่ตั้งแหล่งท่องเที่ยว
แบบ Slow Tourism ที่
เหมาะสมสาหรับผู้สูงอายุ
พะเยำ

23. วัดพระแก้ว (68.41)
วัดร่องขุ่น (67.47)
เมืองโบรำณเชียงแสน (66.92)
ดอยตุง (65.38)
วัดพระสิงห์ (64.12)
วัดกลำงเวียง (61.46)
พิพิธภัณฑ์หอฝิ่ น (61.12)
วัดพระธำตุผำเงำ (60.58)
วัดพระธำตุจอมกิตติ (59.16)
ดอยแม่สลอง (58.83)
10 อันดับสูงสุดเชียงรำย

24. ที่ตั้งแหล่งท่องเที่ยว
แบบ Slow Tourism ที่
เหมาะสมสาหรับผู้สูงอายุ
เชียงรำย

25. วัดจองคำ – วัดจองกลำง (69.80)
วัดพระธำตุดอยกองมู (63.70)
บ่อน้ำร้อนท่ำปำย (62.46)
วัดกลำงในเมืองปำย (61.60)
พิพิธภัณฑ์ชุมชนแม่สะเรียง (59.00)
บ้ำนสันติชล (58.68)
ถ้ำลอด (57.17)
วัดจองสูง (56.20)
วัดน้ำฮู (55.84)
อุทยำนแห่งชำติห้วยน้ำดัง (55.83)
10 อันดับสูงสุดแม่ฮ่องสอน

26. ที่ตั้งแหล่งท่องเที่ยว
แบบ Slow Tourism ที่
เหมาะสมสาหรับผู้สูงอายุ
แม่ฮ่องสอน

27. วัดพระธำตุช่อแฮ (64.82)
คุ้มเจ้ำหลวง (60.25)
บ้ำนวงศ์บุรี (59.59)
วัดพระบำทมิ่งเมือง (59.46)
วัดจอมสวรรค์ (57.18)
วัดพระนอน (56.62)
วัดหลวง (55.61)
แพะเมืองผี (54.61)
บ้ำนทุ่งโฮ้ง (52.38)
วัดพระธำตุจอมแจ้ง (50.71)
10 อันดับสูงสุดแพร่

28. ที่ตั้งแหล่งท่องเที่ยว
แบบ Slow Tourism ที่
เหมาะสมสาหรับผู้สูงอายุ
แพร่

29. วัดภูมินทร์ (75.44)
วัดพระธำตุแช่แห้ง (71.42)
วัดพระธำตุช้ำงค้ำวรวิหำร (69.59)
พิพิธภัณฑสถำนแห่งชำติน่ำน (69.56)
วัดพญำภู (67.46)
คุ้มเจ้ำรำชบุตร (66.97)
วัดหัวข่วง (66.51)
วัดมิ่งเมือง (65.85)
วัดสวนตำล (65.23)
แหล่งโบรำณคดีบ้ำนบ่อสวก (59.54)
10 อันดับสูงสุดน่ำน

30. ที่ตั้งแหล่งท่องเที่ยว
แบบ Slow Tourism ที่
เหมาะสมสาหรับผู้สูงอายุ
น่ำน

31. 10 ลาดับแหล่งท่องเที่ยวที่มีศักยภาพ
ลาดับ สถานที่ จังหวัด คะแนน
1 วัดป่าดาราภิรมย์ เชียงใหม่ 81.20
2 ชุมชนวัดเกตุ เชียงใหม่ 80.09
3 เวียงกุมกาม เชียงใหม่ 79.43
4 วัดพระบรมธาตุดอยสุเทพราชวรวิหาร เชียงใหม่ 76.77
5 วัดภูมินทร์ น่าน 75.44
6 วัดอุโมงค์ เชียงใหม่ 75.23
7 วัดสวนดอก เชียงใหม่ 75.06
8 พิพิธภัณฑ์พระตาหนักดาราภิรมย์ เชียงใหม่ 74.90
9 หอศิลปวัฒนธรรมเมืองเชียงใหม่ เชียงใหม่ 73.91
10 วัดพระธาตุศรีจอมทอง เชียงใหม่ 73.12
ผลการประเมินระดับที่ 3: ระดับภาค

32. ประเภทแหล่งท่องเที่ยวในภาคเหนือตอนบน
ประเภทแหล่งท่องเที่ยว จานวน 10 อันดับแรก
ศาสนสถาน 69 เชียงใหม่ (8), น่าน (2)
ธรรมชาติ 32
เชียงใหม่ (7),
ลาปาง พะเยา เชียงราย (1)
โบราณคดี/ประวัติศาสตร์/
ศิลปกรรม
23
เชียงใหม่ (5), น่าน (2),
ลาปาง เชียงราย พะเยา (1)
วิถีชุมชน/ ประเพณี/
วัฒนธรรม
13
เชียงใหม่ (7), แม่ฮ่องสอน (2),
เชียงราย แพร่ ลาปาง ลาพูน (1)

33. สรุปผลการประเมินระดับภาค
• มีแหล่งท่องเที่ยวครบทุกประเภท
• ตั้งอยู่บริเวณใกล้เคียงตัวเมือง
• มีสิ่งอานวยความสะดวกสาหรับผู้สูงอายุน้อยมาก
• สิ่งอานวยความสะดวกไม่ได้มาตรฐาน

34. Website
http://www.sri.cmu.ac.th/~slowtour/

35. ขอบคุณค่ะ
กรวรรณ สังขกร E: korawana@hotmail.com