More Related Content
Similar to How to write an essay simple advice (20)
More from Amaraa Bat (20)
How to write an essay simple advice
- 1. Эссе хэрхэн бичих вэ?
Эхлэх нь...
1
Pre-writing буюу урьдчилан бичих нь “Эссегээ хаанаас эхлэх вэ?
Өгүүлбэрүүдийг хэрхэн нэгтгэж, утгат хэсэг болгох вэ? Эссений дотоод бүтэц,
холбоо ямар байх вэ?“ гэсэн олон асуултуудад хариулахад тусладаг. Үр дүнтэй
pre-writing хийхэд салбарлуулах (буюу branching) арга гол үүрэг гүйцэтгэдэг.
Салбарлуулахдаа нэг үгийг төв болгон (эссений сэдэв эсвэл гол асуудал)
түүнээс эхлэн тал бүрт салбарлуулна. Гол салаа бүр нэг утгат хэсгийг бий болгоно
гэж үзнэ.
Зорилгоо тодорхойлох
2
- Зорилгоо бодох
- Чөлөөт бичлэг (Үзэг, цаас аваад л толгойд орсон бүх зүйлсээ бичих, мэдээж
сэдэвтэй холбоотой )
- Тунхаглал/мэдэгдлийг боловсруулах (Statement of thesis буюу эссений
тунхаглал/мэдэгдлийн хэсэг нь эссений хамгийн эхний утгат хэсэг бөгөөд нэг
өгүүлбэрээс бүрдэнэ.)
Жишээ нь: Сэдэв: Миний 25 жилийн түүхтэй Волво 144
Эхний оролдлолго: Миний хуучин машин их сайн чанартай машин.
2дахь оролдлого: Манай ангийн бусад оюутнуудын машиныг бодвол
миний машин их чанар сайтай.
Эцсийн оролдлого:Манай ангийн бусад хуучин машинтай оюутнуудын
машинтай харьцуулахад миний 25 жилийн түүхтэй Волво 144 удаан
хэрэглээ, гадаад эвдрэл, бинзин хэмнэх байдал зэрэг ихэнхи чанарын
шалгууруудаараа дээгүүр ордог.
- Өнгөө олох (ямар өнгө аястай бичих вэ?)
Эссений зохион байгуулалт
3
Сайн зохион байгуулалттай эссе ихэвчлэн дараах асуултуудад бүрэн хариулж
чаддаг.
Чи юу хэлэх гээд байна вэ? Оршил
Чиний эссений гол санаа Тунхаглах хэсэг (Statement of thesis)
Тайлбарлаад өгөөч? Хөгжүүлэх хэсэг
Эдгээр бүгд нийлээд юу өгүүлж байна? Төгсгөл, Дүгнэлт
Эссе бичихэд бас учир бий.
- Уншигчдын талаар бод (Миний эссег хэн унших вэ? Жишээ нь: Хэрвээ
аалзанд дургүй хүн унших эссе бол аалзны талаарх хамгийн сайн, сайхан
мэдээлэл, аалзны ашиг тус, аалзаар хийсэн хоолны шүлс гоожуулам амт
чанарын талаар хичнээн олон баримт материал ашиглан бичээд ч тухайн
хүнд таалагдахгүй л болов уу. )
- Гол хэсгүүдийг олох (хаана ямар санааг оруулах)
- Гол хэсгүүдээ олсон бол туслах (утга санааг дэлгэрүүлэх) жижиг
хэсгүүдийг хэрхэн гол хэсэгтэй холбохоо олох.
- Хэрхэн төгсгөх вэ?
- 2. Эссегээ дахин боловсруулах
4
Revising буюу дахин боловсруулах гэдэг нь чухамдаа “дахин нэг харах” гэсэн үг.
- Бичсэн эссенийхээ анхны нооргийг 2 хувь хэвлэн гаргаад, эхний хувийг өөрөө
уншиж, хэрэгтэй газар нь бичиж тэмдэглэгээ хийх бол Хоёрдахь хувийг өөр
хүнд уншуулан түүний саналыг сонсох хэрэгтэй.
- Эссений зорилгыг дахин нягтлан бодох
- Эссений өнгө аясыг дахин тааруулах (өөртөө чанга дуугаар унших эсвэл хэн
нэгнээр уншуулаад сонсох. Юуг сонсох вэ гэвэл эссений өнгө аяс хэт хувийн
шинж чанатай байн уу, эсвэл үгүй юу? Хэт тулгасан байна уу эсвэл ухуулга
маягтай байна уу? гэх мэт).
- Эссений хэв загварыг дахин хянах (Эссег уншсаны дараа эссений оршил ба
тунхаг хэсэг ялгарч чадаж байна уу? Бүх утгат хэсгүүдийн (paragraph) гол
өгүүлэмж утгат хэсэг дотроо гарч чадаж байна уу? Утгат хэсгүүд урдныхаа
утгат хэсгүүдтэй холбогдож чадсан байна уу үгүй юу? Утгат хэсэг бүр тухайн
сэдвийн дагуу шинэ зүйлийг өгч байна уу? Төгсгөл буюу дүгнэлт хэсэг
сэдвийн гол санааг зангидаж, гол санааг дахин батлаж чадаж байна уу? гэх
мэт).
Эссегээ хянах, хянан тохиолдуулах
5
Хянан тохиолдуулах нь эссе бичих хамгийн сүүлийн шат буюу чиний уншигчид
өгөх сайхан мэдрэмжийг баталгаажуулах хамгийн сүүлийн боломж юм.
- Өгүүлбэрүүдийг эрч хүчтэй, товч, төрөлжсөн, тэнцвэртэй байлгах.
- Үгийн сонголт.
- Дүрмийн алдааг засах.
- Томоор бичих үг, бичгийн хэлний үгс болон цэг таслалын алдааг хянах.
- Proofreading буюу бататган унших. Таны бичсэн энэхүү бүтээл хэвлэгдэх тул
ямар ч алдаагүй байх хэрэгтэй.
Эх сурвалж
6
Эссе нь багахан хэмжээний судалгааны ажил учир үргэлж эшлэл, зүүлт, ашигласан
материалын жагсаалт шаарддаг.
- Plagiarization буюу шууд хуулбарлах оюуны хулгайгаас зайлсхийх.
- Эшлэл, зүүлт хийх
- Эссений төгсгөлд ном зүйг хийж өгөх.
Ашигласан материал:
James A. W. Heffernan, Johe E. Lincoln. (1999). Writing a college handbook. Fourth edition. WW
Norton & Co.
Diana Hacker. (2002). A writer’s reference. Fifth edition. Bedford/St. Martin's
Glencoe. (2000). Grammar and composition handbook. USA, New York: Glencoe/McGraw Hill.