Eğitim Denetimi

1. Eğitime İlişkin İnançlar,Eğitime İlişkin İnançlar,
Öğretim ve Denetim ÜzerineÖğretim ve Denetim Üzerine
DüşüncelerDüşünceler
Tijen AKADA
2016950053
1

2. TEMEL KAVRAMLARTEMEL KAVRAMLAR
• Okulların temel hedefi etkili öğretim ve
öğrenmeyi gerçekleştirmektir.
• Denetmen öğretmenlere doğru kararları
almasında da yol gösteren kişidir.
• «Başarılı okullar yetişkinlerin ortak dünyasına yön
ve amaç veren, demokratik olarak ele alınmış ve
incelenmiş öğretimin «Mükemmel Vizyonu’nu»
(SuperVision) oluştururlar (Glickman, Gordon ve Ross-
Gordon, 2014: 6).
2
Tijen Akada 2

3. 3
•Denetim örgütlerin yaşam sebebi olan hedeflerini
gerçekleştirip gerçekleştirmediğini saptamak üzere
yapılan gerekli bir süreçtir.
•Denetim sürekli olarak girdilerin, sürecin ve çıktıların planlı
biçimde izlenmesi, değerlendirilmesi ve geliştirilmesinin
sağlanmasını amaçlar.
•Denetim okulların temel öğretimsel amaçlarını
gerçekleştirebilmelerini sağlamak üzere, süreci izleyen ve
bu doğrultuda gerekli düzeltmelerin yapılmasını ön gören
bir sistemdir.
Memduhoğlu, 2012: 136

4. 4
•«Ortaçağ Latin kökenli bir kavram olan denetim (Symth,
1991’den akt., Sullivan ve Glanz, 2000), “genel yönetim,
kontrol, yönlendirme” anlamında kullanılmıştır (Grumet,
1979).
•Denetim sürecinin anlamı ve hedefi tarihsel bir evrim
geçirmiştir.
•Tarihsel olarak denetim, öğretmenlerin öğretimsel
davranışları kontrol etmeye yönelik bir bakış açısı taşır
(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 7).
• Zamanla ödül ve ceza temelli kontrolcü bir
yaklaşımdan öğretmen odaklı bir duruma
bürünmüştür. Denetmen danışman ve yönlendirici
konumundadır.
Akt. Memduhoğlu, 2012: 135

5. 5
•Mosher ve Purpel (1972), denetimin görevini öğretim
sürecini geliştirme ve öğretmenlere nasıl öğretmeleri
gerektiği konusunda mesleki liderlik yapma olarak
belirtmişlerdir (Akt. Wiles ve Bondi, 1996).
Akt. Memduhoğlu, 2012: 135

6. Etkili OkulEtkili Okul
• Etkili denetmenlerin derin bilgi birikimine sahip, teknik
ve kişilerarası beceriler içeren özellikleri olmalıdır
(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 9).
• Okulun amaçları ile öğretmenlerin bireysel
gereksinimlerinin ortak bir potada yoğrulması
sonucunda öğretim daha etkili hale gelebilir (Glickman,
Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 15).
6

7. Memduhoğlu, 2012: 136Memduhoğlu, 2012: 136
• Günümüzde eğitim öğretim sürecini geliştirme
anlayışını esas alan eğitim denetimi, okul ya da
üyelerinin kendi kendilerini, işbirliği ve grup dinamiği
içinde “değerlendirmeleri” noktasına kadar
farklılaşan anlayışlarla uygulanmaktadır.
7

8. TEMEL KAVRAMLARTEMEL KAVRAMLAR
(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 7)(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 7)
•Meslektaş etkileşimli denetim ise denetime yeni
bir bakış açısı kazandırabilir. Bu durum:
o Resmi olarak atanmış denetmenler yerine hiyerarşik
olmayan meslektaş etkileşimli bir ilişki
o Resmi olarak atanmış denetmenler kadar
öğretmenlerin de denetimde uzmanlık sahibi olması
o Öğretmen gelişimine odaklanması
o Öğretmenlerin birbiriyle işbirliği içinde olması
o Yürütülen yansıtıcı araştırmalara öğretmenlerin de
katılması özelliklerini taşır.
8

9. Öğretimsel Amaçlar ve Etkili ÖğretimÖğretimsel Amaçlar ve Etkili Öğretim
(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 82-83).(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 82-83).
• Denetmenlerin öğretmenlerin öğretim yeterliklerini
geliştirebilmeleri için eğitim ve denetime ilişkin
inançlarını netleştirmeleri gerekir.
• Denetim, öğretimi geliştirmek amacıyla yapılır.
o Öğretimi etkili kılacak tek bir yol bulunmamaktadır.
• Denetmenler okulun ve sınıfın öğretimsel amaçlarını
belirlemek, öğretim yöntemlerini seçmek,
öğrencilere ve hedeflere uygun yöntemleri
«kaynaştırmakta» ve öğretim çıktılarını
değerlendirmekte öğretmene destek olun kişilerdir.
9

10. Öğretimsel Amaçlar ve Etkili ÖğretimÖğretimsel Amaçlar ve Etkili Öğretim
(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 83).(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 83).
• Öğretimi geliştirme boyutu öğretmenlerin farklı
öğrenci kitlelerine (yaşıtları, yetişkinler, akademisyenler
vb) ders verirken hedeflere uygun öğretim stratejilerini
bulma konusunda rasyonel karar verme yetilerini de
geliştirmeyi kapsar.
10

11. Uzman ÖğretmenlerUzman Öğretmenler
(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 84).(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 84).
• Uzman öğretmenlerin çeşitli özellikleri vardır:
• Dersin içeriğine, genel öğretim yöntemlerine ve
belirli bir içeriğin en uygun biçimde nasıl
öğretilebileceği konularına hakimdir.
• Kendilerini öğrencilerini başarılı kılmaya adamışlardır.
Onları iyi tanır ve özelliklerine saygı duyar.
• Öğrencilerinin özyeterliklerini, güdülenme düzeylerini
ve sorumluluk hislerini arttırmaya çalışır.
• Sınıf ikliminin öneminin bilincindedir.
• Yansıtıcı düşünürler.
11

12. Uzman ÖğretmenlerUzman Öğretmenler
(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 85).(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 85).
• Uzman öğretmenlerin çeşitli özellikleri vardır (dvm):
• Öğretimi planlama, düzenleme ve zamanı etkili
kullanmakta başarılıdır.
• Uzman olmayanlara kıyasla daha esnektir.
• Öğrencilerini sürekli değerlendirip, dönüt verirler.
• Daha iyi sorun çözme becerilerine sahiptirler.
12

13. Uzman ÖğretmenlerUzman Öğretmenler
(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 86).(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 86).
• Irksal/etnik azınlık öğrencilerine yönelik uzman
öğretmenler diğer özelliklere ek olarak Kültürel
duyarlığa da sahiptir.
• Toplumdaki güç ilişkilerinin farkındadır ve bunun
aşılabileceğinin umudunu taşır.
• Uzmanlık kazanabilmekte meslektaşlarla etkileşim
içinde olmanın önemi büyüktür.
13

14. Eğitime İlişkin İnançlarEğitime İlişkin İnançlar
(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 86-87).(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 86-87).
• Öğretimsel amaçlar: eğitimin hedefi, ne öğretileceği,
öğrenenlerin özellikleri ve öğrenme sürecine ilişkin
inançları kapsar.
• Öğretmenler ve denetmenler farklı inançlara sahiptir.
o Ahmet Öğretmen öğretimin amaçlarının önceden belirlenmiş bilgi ve
beceri ve değerlerin sıralı ve kontrollü biçimde aktarılması olduğuna
inanır.
o Yeşim Öğretmen öğretimin amacının öğrencilerin sorgulama ve sorun
çözme becerini kapsayan ve onları geliştiren sosyal bir süreç
olduğuna inanır.
o Özgür Öğretmen öğrencilerin gizil güçlerini geliştirmek gerektiğine,
her öğrencinin farklı olduğuna ve onların fiziksel, ruhsal, duygusal,
ahlaksal, sosyal ve bilişsel gelişimlerini bütüncül olarak sağlamak
gerektiğine inanır. 14

15. Eğitime İlişkin İnançlarEğitime İlişkin İnançlar
(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 87).(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 87).
o Farklı inançlar taşıyan öğretmenlerin gelişme ve etkili
öğrenmeyi tanımlamaları da farklılıklar taşır.
o Kendimize sormamız gereken sorular;
• Eğitimin amacı ne olmalıdır?
• Okul öğretim programı neleri içermelidir?
• Öğrenme ortamını kim kontrol etmelidir?
• Öğretmenin öğrencileriyle ilişkisi nasıl olmalıdır?
• En başarılı öğrenme hangi koşullarda gerçekleşir
• Okulda öğrencileri ne güdüler?
• Etkili öğretim nasıl tanımlanır?
• Başarılı öğretmenin kişisel özellikleri nelerdir?
• Öğrenme nasıl ölçülmelidir?
• Sizce iyi okul nasıl tanımlanır?
15

16. Denetime İlişkin İnançlarDenetime İlişkin İnançlar
(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 88).(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 88).
• Denetmenlikle öğretmenliğin benzer yönleri bulunur.
o Öğretmenler öğrencilerini, denetmenler ise öğretmenleri geliştirmeyi
amaçlar.
• Müfettiş Mustafa Bey öğretmenleri gözlemleyerek,
doğru öğretimsel davranışlarını takdir ederek pekiştirir,
eksik veya yanlış davranışlarını ise tamamlaması için
yardım eder. Birincil sorumluluk kendisindedir.
16

17. Denetime İlişkin İnançlarDenetime İlişkin İnançlar
(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 88).(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 88).
• Müfettiş İlke Hanım öğretmenler ile beraber çalışarak
öğretimsel olayları birlikte analiz etmek ve düzeltme
önerilerini birlikte geliştirmek gerektiğine inanır.
• Öğretmeni geliştirecek planın birlikte hazırlanarak bir
hipotez şeklinde denemesi gerektiğine inanır ve
öğretimsel gelişmenin sorumluluğunu öğretmenle
paylaşır.
17

18. Denetime İlişkin İnançlarDenetime İlişkin İnançlar
(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 88).(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 88).
• Müfettiş Eylem Hanım öğretmen odaklı bir öğretimsel
gelişme taraftarıdır. Öğretmen ile denetmenin açık ve
güvene dayalı bir ilişki kurması gerektiğine inanır.
• Öğretmenin kendisinin durumu keşfedebilmesi,
geliştirme planını yapabilmesi ve başarı ölçütlerini
kendisinin belirlemesi gerektiğini savunur.
• Denetmen kolaylaştırıcı rolüne sahipken,
birincil sorumluluk öğretmendedir.
18

19. Denetime İlişkin İnançlarDenetime İlişkin İnançlar(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 89).(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 89).
• Denetime ilişkin kendi inançlarımızı belirlemek üzere şu
sorular sorulabilir:
o Siz öğretimsel denetimi nasıl tanımlarsınız?
o Denetimin nihai amacı nedir?
o Kim denetlemelidir? Kimler denetlenmelidir?
o Başarılı denetmenler hangi bilgi, beceri, değer ve
tutumlara sahiptir?
o Öğretmenlerin en önemli gereksinimleri nelerdir?
o Öğretmenler ve denetmenlerin olumlu ilişkiler kurmasını
sağlayan nelerdir?
o Öğretimsel denetimin içinde ne tür etkinlikler
bulunmalıdır?
o Öğretimsel denetimin mevcut durumu dikkate
alındığında neler değişmelidir? 19

20. Memduhoğlu, 2012: 136Memduhoğlu, 2012: 136
• Günümüzde eğitim-öğretim sürecini
geliştirme temelli bir yaklaşımla,
denetimin okul paydaşlarının
birbirleriyle işbirliği yaparak kendilerini
değerlendirmelerini sağlamaya
yönelik bir süreç olduğu söylenebilir.
20

21. Eğitim Felsefesi Açısından DenetimEğitim Felsefesi Açısından Denetim
PlatformuPlatformu (Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 89).(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 89).
• Denetmenler kendi eğitim felsefeleri çerçevesinde
inançlara sahiptir ve bu çerçevede denetim
uygularlar.
• İdealizm ve realizm Antik Yunana kadar giden
felsefelerdir.
• Yararcılık ve Davranışçılık son yüzyılda geliştirilmiştir.
• İlerlemecilik, Yeniden Yapılandırmacılık ve
Varoluşçuluk bunları izler.
• Çeşitli akımlar vardır ve örtüşen yönleri çoktur.
21

22. Eğitim Felsefesi Açısından DenetimEğitim Felsefesi Açısından Denetim
PlatformuPlatformu (Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 89).(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 89).
• Akımlar genel kategoriler halinde sadeleştirildiğinde
denetim yönünden 3 ana kategoriden
bahsedilebilir.
• Özcülük, Deneyselcilik ve Varoluşçuluk…
22

23. Eğitim Felsefesi Açısından DenetimEğitim Felsefesi Açısından Denetim
PlatformuPlatformu (Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 90).(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 90).
• Özcülük
• İdealizm ve Realizmden türemiştir.
• İdealizim yaşadığımız dünyanın gerçeğin bir
yansıması olduğuna, gerçekler, doğrular ve
ahlakın esaslarının bildiklerimizin ötesinde var
olduğuna inanır.
• Var olanın bilgisine erişmek ancak ilahi
aydınlanma ile mümkündür.
• Doğru ve gerçek insanın dışındadır.
o Mutlaktır.
23
Platon

24. Özcülük (Essentialism)Özcülük (Essentialism)(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 90).(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 90).
• Sanayi devrimi başlangıcının ürünü olan Realizm
de doğru ve gerçeğin insanın dışında olduğunu
savunur.
• İnsan yaşadığı çevrenin bir parçasıdır ve dünya
belli yasalarca yönetilen mekanik bir yerdir.
• İnsan da mekanik yasaların parçasıdır ve bilginin
amacı doğal yasaların nasıl işlediğini
öğrenmektir.
24

25. Özcülük (Essentialism)Özcülük (Essentialism)
(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 90).(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 90).
25William Bagley

26. Özcülük (Essentialism)Özcülük (Essentialism)(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 90).(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 90).
• Bagley 1938’de İdealizm ve Realizm kapsayan bir anlayış
olan Özcülüğü tanımlar.
• Bilgi sonsuz ve insanın dışındadır, ezeli ve ebedi bilgi
vardır ve insan için değerlidir.
• Denetimde özcülük ise denetmeni öğretmene bilgiyi
aktaran kişi olarak görür.
• Denetmenler mutlak doğruları bilenlerdir ve öğretmenler
bunları sistematik ve mekanik bir biçimde öğrencilere
aktarmalıdır.
26

27. DeneyselcilikDeneyselcilik (Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 90-91).(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 90-91).
• Sanayi Devriminin etkisiyle insanın doğaya egemenliği
arttıkça insanın doğayı dönüştürebileceği düşüncesi
hakim oldu.
• Yararcılık (Pragmatism) insanın doğaya hakim
olabileceğini savundu.
• Dewey insanın toplumu, toplumun da insanı
dönüştürebileceğini savunan İlerlemecilik akımını öne
sürdü.
• Yeniden Yapılandırmacılık ise okulların ve öğrencilerin
toplumu yeniden yapılandırabileceğini öngördü.
27

28. DeneyselcilikDeneyselcilik (Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 91).(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 91).
• Deneyselcilik, Faydacılık, İlerlemecilik ve Yeniden
Yapılandırmacılık akımlarının bileşkesidir.
• Newton’un yasalarının yerini Einstein’ın yasalarının alması
gibi gerçeklik zamanla değişebilir, mutlak değildir.
• «Gerçeklik neyin işe yaradığıdır» görüşünü savunur.
• Bilgi, bilimsel düşünen insan ile çevresi arasındaki
etkileşimin sonucunda elde edilir.
28

29. DenetimdeDenetimde DeneyselcilikDeneyselcilik ((Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 91).Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 91).
• Öğrenciler ve öğretmenler yaşadıkları dönemin
gerçeklerini öğrenmeli ancak bilginin küçük bir parçasıyla
yetinmemelidir.
• Okullar denetmenlerin eski denenceleri sınayabileceği
Laboratuvarlar olmalıdır.
• Denetmenler öğretmenlerle demokratik ilişkiler kurmalıdır.
• Denetmenler sadece bilgi aktaranlar değil,
yeni bilgileri keşfetmeyi öğretenlerdir.
29

30. VaroluşçulukVaroluşçuluk
(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 92).(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 92).
• Özcülük ve deneyselciliği red ederek, akılcı ve
bilimsel düşüncenin insanı sınırlandırdığını savunur.
• Kierkegaard, Camus ve Sartre gibi düşünürlerce öne
sürülür.
• Deneyüstü düşünüş, meditasyon, içe bakış gibi
düşüncelerle ilişkilidir.
• Birey biriciktir ve gerçekliğin kaynağıdır, mutlak bilgi
yoktur. Birey gerçekliğe kendine uygun anlamlar
yükler.
• Bireyin ötesinde bir kaos vardır ve bilinebilecek tek
gerçek bireyin kendi varlığıdır.
30

31. Denetim Felsefesi Olarak VaroluşçulukDenetim Felsefesi Olarak Varoluşçuluk
(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 92).(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 92).
• Öğretmenin bireysel tercihleri önemsenir.
• Denetmen öğretmene kendi fiziksel ve zihinsel
yeterliklerini keşfetmesi için ortam hazırlar.
• Öğretmen kendisi için, kendi öğrenir. Denetmen
sadece destekleyicidir.
31

32. Kendi Denetimsel İnançlarınızı Gözden GeçirmeKendi Denetimsel İnançlarınızı Gözden Geçirme
(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 92).(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 92).
• Özcülük Yönlendirici denetim
• Deneyselcilik İşbirlikçi denetim
• Varoluşçuluk Yönlendirici Olmayan Denetim
32

33. Kendi Denetimsel İnançlarınızı Gözden GeçirmeKendi Denetimsel İnançlarınızı Gözden Geçirme
(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 93).(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 93).
• Özcülük Yönlendirici denetim
• Glickman ve Tamashiro (1980);
• Yönlendirici denetimde denetmenler, öğretmenleri etkili
kılacak belli standartlar ve yeterlikleri içeren teknik
becerileri kazandırmak üzere bilgi verirler, yönlendirme
yaparlar, biçimlendirir ve bu yetkinlikleri değerlendirirler.
33

34. Kendi Denetimsel İnançlarınızı Gözden GeçirmeKendi Denetimsel İnançlarınızı Gözden Geçirme
(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 93-94).(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 93-94).
• Deneyselcilik İşbirlikçi denetim
• Glickman ve Tamashiro (1980);
• İşbirlikçi denetim iki veya daha fazla kişinin beraber
çalışarak bir sorunu çözmeye yönelik hipotezler
geliştirdiği, deneyler yaptığı ve kendi durumuna en
uyacak öğretim stratejisi seçeneğini işe koştuğu bir
durumdur.
• Denetmen sorun çözerken rehberlik eden, etkileşim
sürecine katılan ve öğretmenlerin ortak sorunlarına
odaklanmasına katkıda bulunan kişidir. Öğretmenle eşit
sorumluluk taşır.
34

35. Kendi Denetimsel İnançlarınızı Gözden GeçirmeKendi Denetimsel İnançlarınızı Gözden Geçirme
(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 94).(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 94).
• Varoluşçuluk Yönlendirici olmayan denetim
• Glickman ve Tamashiro (1980);
• Yönlendirici olmayan denetimde öğretmen, öğrencileri
için uygun çözümleri kendisi bulmak zorundadır.
Denetmen, dinleyen, yargılamadan kaçınan, öğretmene
farkındalık kazanmasında ve görüşlerini netleştirmesinde
yardımcı olandır.
• Denetmenin sorumluluğu az, öğretmenin sorumluluğu
çoktur.
35

36. Kültürün İnançlarımız Üzerine EtkisiKültürün İnançlarımız Üzerine Etkisi
(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 97).(Glickman, Gordon ve Ross-Gordon, 2014: 97).
• Baskın kültür, eğitim yoluyla azınlıklara kendi
kültürünü aktarma eğilimi taşıyabilir.
• Azınlık kültürünü göz önüne almayan okullar onları
ötekileştirirler ve bu konuda öğretmenlere bir
sorumluluk düşmektedir.
• Kültürel sayıltılarımızın farkında olmamız ve eleştirel
düşünebilmemiz durumu değiştirmeye katkıda
bulunabilir.
36

37. KaynakçaKaynakça
Glickman, C. D. Gordon, S. P. Ve Ross-Gordon, J. M.
Denetim ve Öğretimsel Liderlik Gelişimsel Bir Yaklaşım.
Aksu, M.B ve Ağoğlu, E. (Ed). 9. Baskı. Anı Yayıncılık,
Ankara.
Memduhoğlu, H. B. (2012). Öğretmen, Yönetici,
Denetmen ve Öğretim Üyelerinin Görüşlerine Göre
Türkiye’de Eğitim Denetimi Sorunsalı. Kuram ve
Uygulamada Eğitim Bilimleri,12(1). 135-156.
37