SlideShare a Scribd company logo
1 of 59
EĞİTİM, ÖĞRETİM,
ÖĞRENME VE
DEĞERLENDİRME
SÜRECİNDE ETİK
İLKELER
EĞITIM VE ETIK
• Eğitim bireyin davranışlarını
oluşturma, yeniden
düzenleme ya da değiştirme
süreci olarak tanımlanır. Ve
eğitimin amaçlarından biri
bireye değerleri
kazandırarak
sosyalleştirmektir.
• Etik, eğitimin temel bileşeni olarak öğretmen etiği ve
mesleğin ahlaksal sorunlarıyla da ilgilenmektedir. Öğretmenlik
mesleği, doğası gereği insan ilişkilerinin yoğun olduğu ve
ahlaki sorumluluklarıyla etik bir meslektir.
• Eğitim sisteminin stratejik ögesi olan öğretmenin topluma
karşı sorumlulukları fazladır. Öğretmenin toplumsal rol model
ve diğer tüm mesleklerin öğretici konumunda olmasından
dolayı, etik davranışlarını görünür kılması zorunludur.
EĞITIM VE ETIK
İLIŞKISI
• Eğitim sistemleri, okullar ve
öğretmenler öğretim etkinliklerinin
tüm süreçlerinde etik kurallara göre
düzenlemek zorundadır.
• Eğitim programları hazırlanırken
amaç, içerik, öğrenme öğretme
süreci ve değerlendirme
süreçlerinin planlanması ve işe
koşulmasında bireylerin gelişim
özelliklerini bütünsel olarak, etik
kurallara göre kişisel hak ve
sorumluluklar çerçevesinde
gerçekleştirilmesi gerekir.
• Eğitim içinde yer aldığı toplumun değerleri ile paralel olan
normların hayata geçirilmesini, bu değerlerle öğrencileri
toplumsallaştırmayı hedefleyen bir kurumdur. Toplumsal
neslin devamını sağlayan toplumun nesiller boyunca bireye
kazandırdığı değerlerdir. Toplumsal değerler etiğin temellerini
oluşturur. Devleti, milleti ve etik kuralları toplumsal değerler
ayakta tutar. Bunun için de etik eğitime sıkı sıkıya sarılır ve
eğitimle bağını hiç kesmez.
• Eğitim sisteminin uygulama
kurumları olan okullar
belirlenen istendik değerler
ile aynı zamanda çocuklarda
etik davranışları
oluştururlar. Bu değerlerin
sürekli aktarılması
toplumun, devletin ve
değerlerin devamını sağlar.
Bu yönüyle eğitim etik
değerleri aktaran ve yaşatan
en önemli kurum olarak
karşımıza çıkar.
• Etiğin eğitimde önemli bir yeri vardır. Öğretim etkinliklerinin
planlanması ve gerçekleştirilmesinde etik kuralların
yönlendirici etkisi vardır. Bu çerçevede öğretim görevlileri,
öğretmenler sınıfta etik bir ortam sağlamak istemektedirler.
Bu aynı zamanda eğitim sektörünün karar alıcıları, öğrenci
velileri ve öğrencilerin de isteğidir. Etik sınıflarda, günlük
ilişkiler ve uygulamalar etik standartlara dayalıdır ve
öğrenciler etik kurallarla etkileşim içinde yaşama hazırlanır,
yönlendirilir ve desteklenir.
E T I K D A V R A N I Ş I Ç I N
T E M E L E T I K
K U R A L L A R I N
B E L I R L E N M E S I
• Eğitimde etik kurallar ve çocukların eğitimden yararlanma
hakları uluslar arası kararlarla teminat altına alınmakta ve
uygulanmaktadır. 3-5 Aralık 2004’te Brüksel’de düzenlenen
UNESCO Küresel Eğitim Toplantısı’nın sonuç bildirgesinde
öğretmenlik mesleği ve etik kurallarla ilgili kararlar ilan
edilmiştir. Bu bildirgenin ikinci maddesi öğretim sürecinde
öğretmen etiği ve öğretmenlerin çocuğun hak ve
sorumluluklarına uymalarını sağlamaya yönelik kuralları
teminat altına almaya yönelik kurallar almıştır. Sonuç
bildirgesinde yer alan madde 2’de öğrencilerin kişisel hakları
vurgulanmıştır. Bu maddede öğrencilere bağlılık öne
çıkmakta, eğitim personelinin uyması ve tanıması gereken
kurallar vurgulanmaktadır.
• Eğitim öğretmen ve öğrencilerin davranışları için etik sorgulama
yapar.
• Öğrenciler sınıfta nasıl davranmalıdır? Yemek yemeye, elektronik
cihaz kullanmaya, öğrenme sürecinde hangi dilin kullanılmasına
izin verilmelidir? Derslerde sorulara cevap verirken öğrencilerle
iletişim kurarken, öğretmenler öğrencilerden gelen postalara
cevap verirken, derslerde istenmeyen davranışlar gösteren
öğrencilere karşı bir öğretim görevlisi nasıl davranmalıdır? Bunlar,
hemen hemen her ülkede ya da eğitim alanında, her derste
ortaya çıkan rutin sorunlardır ve hepsinde etik konular vardır.
• Etik olmayan öğrenci davranışları iyi bilinir. Bunlara
sınıfa geç girmek, sınıfta eğitsel amaçlar dışında cep
telefonlarını veya bilgisayarları kullanmak, sınavlarda
hile yapmak ve başkalarının çalışmalarını intihal etmek
gibi davranışlar örnek gösterilebilir.
• Bu sorunların üstesinden gelmenin bir yolu, sınıftaki
davranışlar için temel kurallar koymaktır. Ancak bu
kuralların içeriği ne olacaktır? Nasıl bir uygulama ile
öğretmenler bu sorunların üstesinden gelecektir?
• Bu sorunların üstesinden gelmenin bir yolu, sınıftaki
davranışlar için öğrencilerle birlikte etik temel kurallar
koymaktır.
• Örneğin; eğer sınıfta yapılan
alıştırmalar kişisel hikaye
anlatmayı içeriyorsa her
öğrencinin kendini ifade etme
özgürlüğünün olması temel etik
kural olarak koyulmalıdır. Temel
etik kural her öğrencinin kendini
ifade etme hakkına sahip
olabileceği, her öğrencinin farklı
fikirlere açık ve hoşgörülü olacağı
ve öğrencilerin katılmadıkları
konularda bile karşı görüşlere
saygı göstermeleri gerektiği
şeklinde olabilir.
• Eğitimcilerin temel etik kurallara her zaman
uyulmasını sağlama sorumluluğu vardır. Temel
etik kurallar disiplin konularıyla ilgilenmemeli
veya yaptırımlar oluşturmamalıdır. Temel etik
kuralların tek amacı, öğrencileri doğru davranışa
yönlendirmektir.
• Temel etik kurallar sınıf içi istenmeyen davranışlar
gibi değerlendirilmemelidir. Sınıf içi ve dışı
istenmeyen davranışlar için eğitim kurumlarının
disiplin sistemi vardır. Bu sistem öğrencilerin
uyması gereken kuralları içermektedir. Temel etik
kuralların amacı öğrencilere etik davranışları
kazandırmaktır.
• Eğitimcilerin temel etik kuralları oluşturma sürecine öğrencileri
dahil etmek için kullanabileceği birçok farklı basit yöntem vardır
• Örneğin;
1.Öğretmenler, öğrencilerinden sınıftaki bir etik sorunu veya
problemi tanımlamak için küçük gruplarla çalışmasını isteyebilir
ve etik bir kural veya kılavuz taslağı hazırlayabilir. Öğretmenler
öğrencileri, ortak etik problemleri çözmeyi amaçlayan kurallarla
ilgili olarak mobil cihazlarında kısa video klipler üretmeye teşvik
edebilir. Bunlar sosyal medya platformlarında yayınlanarak
öğrenciler arasında yaygınlaştırılabilir.
• Öğrencilerle çalışılacak temel etik kuralları
belirleme sürecinde, ulusal ve uluslar arası
temel hak ve sorumluluklar çerçevesinde sınıf
içi temel etik kurallar belirlenebilir.
• Öğrencilerle yapılacak olan bu çalışmalar, Çocuk
Hakları Sözleşmesi ve çocukların hakları göz
önünde bulundurularak güvenli bir sınıfa, okula
ve öğrenim ortamına sahip olmak için gerekli
haklar ve kurallar birlikte yapılacak etkinliklerle
oluşturulabilir.
• Örneğin, öğrencilerle yapılacak
grup çalışmalarında
öğrencilere: “İyi bir öğrenme
ortamı nasıl oluşturulur?
Öğrencileri hangi etik kurallar
başarılı yapar?” gibi soruları
içeren çalışma yaprakları
dağıtılır, her bir öğrenci ve
öğrenci grubunun bu
çalışmalara katkısı sağlanabilir.
• Bu süreçte öğrencilere ;temiz bir sınıf hakkı, öğretim
materyallerini kullanma hakkı, öğrenciler arasında eşit
muamele hakkı, gibi başlıklar örnek olarak sunulabilir.
• Daha sonra gelen cevaplar doğrultusunda tahtaya cevapları
yazıp büyük grupta beyin fırtınası tekniği kullanılarak birlikte
kurallar belirlenebilir.
• Etik kararları oluşturmak ve uygulamak için farklı etkinlikler
yapılabilir. Bu faaliyetler sınıf içinde oluşturulan etik kural
oluşturma ve karar alma süreçlerinden daha etkili olabilir.
• Bu etkinlikler;
1. Etik duyarlılık oluşturma
Etik sorunlar hakkında farkındalık oluşturmak amacıyla medya
analizleri yaparak etik kuralların olumlu uygulamaları ve etik
kurallara aykırı davranışların incelenmesi öğrencilerde olumlu
tutumlar oluşturulabilir.
2. Etik görüş geliştirme
Etik sorunlarla ilgili öğrencilerin olası cevapları tanımlamak ve
bunları değerlendirmek için öğrencilerle sınıf içi etkinlikler
düzenlenebilir.
3. Etik gerekçelendirme
Öğrencilerin sınıf içi etkinliklerde
sunduğu çalışma ve ödevlerin
değerlendirilmesinde ortaya çıkan
sonuçların, öğrenci görüşleriyle
değerlendirilmesi öğrencilerin sınıf
içi değerlendirilmelerde nesnel
görüş geliştirmelerine katkı sağlar.
Bu amaçla öğrenciler sınıf içi
değerlendirme süreçlerine etkin
olarak katılmalıdırlar.
EĞITIM
ETKINLIKLERI
VE ETIK
•Okullarda oluşturulan
destekleyici etik öğrenme ortamı
öğrencilere kural öğretmenin
ötesinde yaşamlarına katkı
sunmaktadır.
•Okulda yaşanan bu etik ortam
öğrencilerin ahlaki davranış ve
değerlerine, kişisel ve mesleki
yaşamlarına destek
sunarak toplumla
ilişkilendirmelerine yardımcı olur.
•Sınıf içinde vurgulana etik
kurallar, sınıf dışında da tutarlı
olduğunda öğrenciler tarafından
daha fazla benimsenmektedir.
BIR OKULUN ÖĞRENCILERE
KARŞI ETIKLE ILGILI
SORUMLULUKLARI NELERDIR?
• Öğrenme hak ve sorumluluğu
• Her türlü ayrımcılık ve tacizden
korunma hakkı
• Uygun biçimde ve adil olarak
değerlendirme hakkı
• Yasal sınırlar içinde düşüncelerini
açıklama özgürlüğü
• Kendisine ait bilgilerin
açıklanmasından korunma hakkı
• Topluma hizmet etmek
• Kendisine ve başkalarına saygı
göstermek
• Başkalarının iyiliği için kendini
sorumlu hissetmek
OKULDA VEYA SINIFTA
OLUŞTURULAN TEMEL
KURALLARINIZ NELERDI?
•İtme yok
•Koşmak yok
•Yerlere çöp atmak yok
•Sakız çiğnemek yok
•Konuşmak yok
• Etik sınıflarda davranış
düzenleyen bu kurallar yerine
altında yatan nedenlerin
açıklanması gerekir.
• Etik davranış kurallarına
yaklaşmanın bir başka yolu da
öğrenciler ve toplumun diğer
üyeleri tarafından beklenen
belirli davranış standardını
tanımlayan bir anlaşma
oluşturmaktır.
• Öğretim sürecinin yürütücüsü
öğretmenler, özel bir uzmanlık
gerektiren mesleğin
uzmanlarıdır. Günümüzde
öğretmen olmak öğreten olmak
değil, bir program çerçevesinde
öğrencilerde istenilen davranış
değişikliğini meydana getiren
rehberdir.
• Etik konular değer, inanç ve
tutumları kapsayan karmaşık ve
çok katmanlıdır. Sınıf ortamı,
öğrencilerin görüşlerini
paylaşabilecekleri ve birbirine
saygı duyacakları ortam olması
açısından önemlidir.
• Eğitim ve öğretim sürecinde birçok
yöntem ve teknik kullanılır. Bu teknik ve
yöntemler öğrencide bilgi, beceri ve
alışkanlıklar kazandırır. Ayrıca bu teknik
ve yöntemler niteliklerine göre
öğrencinin toplumsallaşmasına katkı
sağlarken bazı öğretim yöntemleri ise
öğrenciyi bireyselleştirebilir.
• Etik bir sınıf, güven sağlayıcı, kişisel,
ruhsal gelişim ve barış yeridir. Fayda,
dürüstlük, benlik duygusu, adalet,
zararsızlık etik bir sınıfın
destekleyicisidir.
• Öğretmenler için etik bir sınıf;
öğrencileri tarafından
öğrenmenin en üst düzeye
çıktığı ve deneyimlerinin
geliştiği yerdir. Bu nedenle bir
öğrenme ortamındaki etik, çok
kültürlü anlayışa, adalete,
hoşgörüye ve medeniyete olan
duyarlılığı ifade eder.
ÖĞRETMEN-
ÖĞRENCI İLIŞKISI
• Hayatınız boyunca
unutamam dediğiniz bir
öğretmeninizle ilgili ufak
bir anınızı paylaşır mısınız?
• Öğretmenin sınıf içinde kullandığı dil, öğrencileriyle olan
sınıf içindeki ilişki düzeyleri öğrencilerde olumlu – olumsuz
etkiler bırakmaktadır. Bu durumun öğrenme –
öğretme sürecinde çok önemli bir yeri vardır.
• Öğrenme – öğretme sürecinin başarılı bir şekilde
sürdürülebilmesinde karşılıklı saygıya dayanan olumlu
iletişimin önemi vardır. Bu nedenle dikkat etmemiz gereken
bazı ilkeler vardır.
Bunlar;
• Her bireyin kendine özgü özellikleri ile değerli olduğuna inanması
• Karşısındaki bireyi koşulsuz kabul etmesi
• Her bireyin kendi problemini kendisinin çözebileceğine inanması
• Kendisini olduğu gibi göstermesi
• Duygu, düşünce ve davranışlarının tutarlı olması
• Kendisini karşısındakinin yerine koyup onun sorunlarına onun gibi
bakabilmesi ve onun hissettiklerini yaşayabilmesidir.
Literatürde öğretmen- öğrenci ilişki boyutları 3 başlıkla
sınıflandırılmıştır.
• Sınıf İçi İlişki Boyutu: Öğretmenlerin öğrencilerle
sadece okul ve çevresiyle ilgili hususları paylaşmasıdır.
• Okul İçi İlişki Boyutu: Öğretmenlerin öğrencilerle
sadece okul ve çevresiyle ilgili hususları paylaşmasıdır.
• Okul Dışı İlişki Boyutu: Öğretmenlerin öğrencilerle okul
içi ve okul dışı tüm kişisel ilgi ve değerleri paylaşmasıdır.​
Gordon(2003:45)’a göre çoğu öğretmen öğrenci
sorunlarıyla ilgilenmekte isteksizdir, öğrenci
sorunlarıyla ilgilenmenin görevi olup olmadığı
konusunda şüpheleri vardır. Bazı öğretmenler ise
sorunun rehber öğretmenler tarafından çözülmesi
gerektiğini düşünür. Ancak öğrenciler hangi
sebepten olursa olsun güvensizlik duyduklarında
psikolojik gereksinimleri karşılayamadığında çalışma
istekleri kalmaz. Öğretmenler böyle durumlarda
çabalarının boşa gitmeyeceğini unutmamalıdırlar.
Olumlu iletişim için öğretmenin hoşgörülü, sabırlı, sevecen,
kendini geliştirmeye eğilimli, planlı, sistemli, değişiklikleri
algılayabilen, destekleyici, samimi, etkin etkileşim ve iletişim
becerilerine sahip olması arzu edilir.
Öğretmenlerin etkin öğrenme için öğrencileriyle olumlu
ilişkiler kurmalıdır. Celep(2002)’e göre öğretmenlerin
öğrencilerle olumlu ilişkiler geliştirmesinde şunlar önemlidir;
• Öğrenciler hakkında başkalarıyla konuşmak yerine kendileriyle
doğrudan konuşmak.
• Nazik olarak konuşmak.
• Gözde iletişim kurma ve sözlü olmayan ilişkileri benimsemek.
• Şahıs zamiri kullanarak durum için sorumluluk almak.
• Soru sormaktan çok öğrencinin yaptığı davranışı tanımak.
Ayrıca öğretmenlerin, öğrencilerle olan iletişim sürecinde
sınırlarını etik davranışlar çerçevesinde şekillendirmeleri
gerekmektedir. Nitekim etik ilkeler yapılması ve
yapılmaması gereken davranışların sınırlarını çizmektedir.
Öğretmenler öğrencileriyle olan ilişkilerinde yasalar,
toplumsal değerler ve etik kurallar çerçevesinde
mesleklerini sürdürmelidirler. Bu süreçte öğrencilerin kişilik
haklarına, inançlarına, sosyo ekonomik özelliklerine, sahip
oldukları kültürel özelliklere saygı duymalıdır.
• Etik ilkeler, yapılması ve yapılmaması gereken davranışların
sınırlarını çizmektedir. Örneğin başarı düzeyi düşük öğrencilerle
yeterince ilgilenmek, öğrencileri kendi siyasi görüşüne göre
yönlendirmemek, derse yeterince hazırlıklı gelmek vb.
davranışlar etik davranışlardır.
• Etik dışı davranışlar ise kendi içinde yapılması sonucunda cezası
olan ve olmayan diye ikiye ayrılmaktadır. Örneğin öğretmenin
öğrenciyi notla tehdit etmesi etik dışıdır. Fakat parayla sınıf
değiştirmek ise suçtur ve cezalandırılması gerekilen bir
davranıştır.
Öğretmenlerin öğrenciye bağlılık bağlamında etik değerleri şöyle
sıralanabilir;
• Öğrenme sürecinde, öğrencinin bağımsız hareket etmesini
engellememek,
• Özel çıkarları için öğrencilerinden yararlanmamak,
• Öğrenciyi ırk, cinsiyet, ulus, renk, politik ve dinsel inanç, sosyal
ve kültürel düzeyinden dolayı yargılayıp taraflı davranmamak .
• Öğretimin amaçlarına ulaşması, öğretmenin başarılı bir
iletişim sergilemesiyle mümkündür. Sınıfta ne öğretildiği
kadar nasıl öğretildiği de önemlidir.
• Örneğin öğretmen, etkili ve akıcı bir konuşma
gerçekleştirmeli, birden fazla duyuya hitap edebilmelidir.
İletileri oluştururken de mümkün olduğunca öğrencilerin aktif
katılımını sağlayabilmelidir.
• Öğrenciler genellikle sıcak ve samimi öğretmenleri tercih
etmektedirler. Daha da önemlisi, olumlu öğretmen-öğrenci iletişimi
akademik başarıyı arttıran öğrencinin okula karşı olumlu
tepkileriyle çok yakından ilişkilidir.
• Sınıf ortamında etkili bir iletişimin gerçekleşebilmesi öncelikle
kaynak konumunda olan öğretmenin bir konuyu etkili bir biçimde
öğretebilmesine ve öğrencileri ile sağlıklı bir iletişim kurmasına
bağlıdır.
• Öğretmen - Öğrenci iletişimde bir diğer unsur öğrencinin
öğretmene güvenmesidir. Bu güvenin verilmesinde bazı
davranışlar önem kazanmaktadır. Örneğin öğretmen ,
öğrencilerle ilişkilerinde açık davranmalı, iletileri öğrenci algı
düzeyine göre kodlamalıdır.
• Öğrenci, öğretmenine güvendiği zaman öğrenmeye açık hale
gelmiş olur ve başarılı olmak için daha çok çalışır.
• Öğretmenin etik davranışlar konusunda öğrenciye model
olması gerekir. Örneğin öğrenci, saygı gösterilerek saygı
duymayı öğrenecektir ve bunu yapacak olan kişi ise
öğretmendir.
• Öğretmenin adaletli davranışından söz ettiğimizde, hakların
ve ödevlerin öğrenciler arasında eşit paylaştırılması,
öğrencilerin hak etme düzeylerine göre paylaşım ve
öğrencilerin bireysel koşullarını dikkate alarak bir paylaşıma
gitmesi söz konusu olmalıdır.
Öğrenci-
Öğrenci İlişkisi
• Öğrenciler arasında sürekli bir iletişim vardır. Ders içinde,
teneffüslerde, okul bahçesinde, mahallede gün boyu çeşitli
iletişimler oluşmaktadır. Bu iletişimler öğrencinin
davranışlarını birebir etkilemektedir. Bu iletişimin sınıf içi
iletişimlerle yönlendirilmesi gereklidir. Öğrenciler arasındaki
iletişimin de sevgi saygı ve olumlu düşüncele üzerine
kurulması gerekir. Öğrenciler arasında kaba kuvvet, çeteleşme
ve zorbalığa dayalı davranışlar öğrencilerin okul ve sınıfta
güvensiz ortamlarda olumsuz ilişkiler kurmalarına neden olur.
• Öğrenci- öğrenci iletişimi sağlıklı
kurulduğunda sınıfta bir aile havası oluşur.
• Olumlu ilişkilerin oluştuğu sınıf ortamında
öğrenciler arasında yanlış davranışları
olmadan engelleme, birbirlerini koruma ve
anlama, yardımseverlik davranışların arttığı
görülür.
ÖĞRENCİ DEĞERLENDİRMESİ
VE ETİK
• Öğrenme- öğretme sürecinin en önemli
aşamalarından biri de verilen eğitimin niteliğinin,
verimliliğinin ve etkililiğinin ölçülmesi ve
değerlendirilmesidir.
• Öğrencinin gelişim süreçleri gelişim dosyalarına
kaydedilerek izlenebilir. Bu süreçte öğrencilerin
bilişsel, duyuşsal, fiziksel, sosyal, psiko-motor
gelişimleri tüm özellikleri ile değerlendirilebilir.
• Bu veriler, öğrenci için
hazırlanacak eğitim ve
izlenim süreçleri için
kullanılırsa öğrencinin eğitim
başarısı, okul seçimi ve
kariyer planlaması gibi
konular rahatlıkla çözülebilir.
• Sınavlar, ölçme ve
değerlendirme
uygulamalarıdır. Yapılan
yazılılar, testler, sıralama
sınavları öğrencilerin önemli
sorunlarındandır.
• Öğretmenler ölçme-değerlendirme sürecinde adil ve nesnel
olmalıdır.
• Ölçme-değerlendirme işlemlerinin etik ilkelere göre
planlanması ve uygulanması öğretmenlerin en önemli
görevlerindendir. Alkharusi’ye göre eğitsel değerlendirmeler
ile ilgili tüm işlemlerde karşılaşılabilecek etik çatışmalar
öğretmenin nasıl bir davranış sergileyeceğine dair ikilemler
yaşamasına sebep olabilir.
• Örneğin, bir öğrencinin sınav puanının yükseltilmesi
konusunda okul yönetimince yapılan baskı, öğretmen için okul
yönetimiyle karşı karşıya kalma ya da değerlendirmede adil
davranma gibi bir ikileme sebep olabilmektedir.
• Etik ilkeler böyle ikilemler yaşayan öğretmenlerin tercih
etmeleri gereken davranışların neler olduğu konusunda
öğretmenlere kılavuzluk etmektedir.
• Sınıf ortamlarının özellikleri öğrenci
değerlendirmesinde oldukça önemlidir.
Öğrencilerin fikirlerini açıkça söyleyemedikleri,
güncel bir öğretim ortamının olmadığı, öğrenci
çalışmalarının geçerli, güvenilir ölçme yöntem ve
teknikleriyle değerlendirilmediği öğretim
ortamları öğrenciler için nesnel ve etik
değerlendirme ortamları sunmaz.
• Öğretmenler öğrencileri değerlendirirken objektif
olmalı, ön yargılardan uzak ölçme-değerlendirme
teknikleri kullanmalıdır.
• Etik bir ölçme ve değerlendirme sürecinde, öğrenciler hakkında karara
varmadan önce dikkat edilmesi gereken bazı ilkeler vardır:
elde edilen ölçümlerin geçerlilik ve güvenilirliğinin sağlamlığından
emin olmak,
sınavlarda sınıfta işlenmeyen konularla ilgili sorular sormamak,
notu sınıfta disiplini sağlamaya yönelik bir araç haline getirmemek,
sınavların puanlamasında adil davranmak,
değerlendirme sürecinde ayrımcılık ve ön yargıdan uzak durmak,
sınav sonucunu öğrenci ve velisi dışında kişilerle paylaşmaktan
kaçınmak.
• Öğretmenlerin karşılaştıkları etik sorunlarda bu ilkeleri dikkate
alarak değerlendirme yapmaları ise ‘etik ilkelere bağlılık’
kavramı ile açıklanmaktadır.
• Eğitim sistemimizdeki genel değerlendirme anlayışı; öğretmen
puan vermek için sınav yaparken, öğrenci ise puan almak için
ezbere dayalı bir yöntem kullanmaktadır. Bu değerlendirme
sonucunda ise iyi ezberleyen daha nitelikli sayılmaktadır.
• Sınıf içi proje ve
performanslarda öğrencilerin
ödevi veliye yaptırması etik dışı
bir davranıştır. Öğretmen,
öğrenciyi yeterince tanımalı ve
endişelerini bilerek öğrenci
seviyesine uygun ödev
vermelidir.
• Öğretmen, başka öğrencilerden
alınan eski ödevleri tespit
edebilmek için ise öğrencilerin
ödevlerinin kopyasını tutmalı ve
öğrencilerin bunu bilmesini
sağlamalıdır.
• Öğretmenliği kişisel çıkar sağlamaya yönelik bir araç olarak kullanmak,
belki de en temel etik ilke ihlallerinden biri olarak görülmelidir.
• Öğretmenlerin ekonomik sorunlar yaşadığı bir gerçektir. Ancak bu
durum öğrencilerin sömürülmesinin bir gerekçesi olarak görülemez.
(örn: kendi öğrencilerine özel ders veren öğretmenler.)
• Öğretmenler, öğrencilerine karşı tamamen tarafsız olmalı, eşit ilgi
göstermelidir.
• Kendi kişisel görüşlerini öğrencilerine yansıtmamalı, empoze
etmemelidir.
ÖNERİLER VE
FİLMLERDEN
SAHNELER
THE RON CLARK STORY:
ZAFER BENIM
• Gerçek bir hikayeden esinlenilen 2006 yapımı The Ron Clark Story (Zafer
Benim), kendi hayallerini gerçekleştirmek için çıktığı yolda birçok hayata
dokunmuş bir öğretmenin hikayesini anlatıyor.
• Çoğunlukla ana karakterin gözünden izlediğimiz film, Kuzey Carolina’da
geçici öğretmenlik yaparken, sevilen ve başarılı öğretmen Ron Clark’ın
öğrencilerine söylediği gibi hayallerini gerçekleştirmek için New York’a
yola çıkmasıyla başlıyor. Ron Clark’ın hayalleri ise alışık olduğumuz
hayallerden biraz farklı. O her öğrencinin başarılı olabileceğine inanıyor
ve herkesin umudunu kesmiş olduğu öğrencilere yardım etmek istiyor.
• Harlem’de bir iş bulduğu devlet okulunda, her öğretmenin onları terk
ettiği, kimsenin istemediği sınıfta öğretmenlik yapmak istiyor ve yıl
sonunda yapılacak eyalet sınavlarında tüm öğrencilerinin sınavı
geçeceğine söz veriyor. Daha ilk dersine girmeden veliler ile iş birliğinde
olmak için görüşme yapan Ron Clark, öğrencilerinin hayatlarının ne
kadar zor olduğunu görüyor. Daha filmin ilk dakikalarında, başarısızlığın
bir durum değil, bazı sorunların sonucu olduğunu görüyoruz. Veli
ziyaretlerinden umduğunu bulamayan Bay Clark’ın ilk günü de bundan
farklı geçmiyor. Sınıf onu dinlemiyor ve kurallarına uymayı reddediyor.
Ron Clark onları kazanmak için her yolu denerken, daha önce hiç onlara
inanan bir öğretmene sahip olmayan öğrencileri yeni öğretmenlerinin
onlara ne kadar süre dayanacağı üzerine iddia girerken, onlar için bir
dönüm noktası başlıyor.
• Öğrencilerin başarılı olabileceklerine inanmanın bir özveri değil, bir
gereklilik olduğunun altını çizen film, iyi bir öğretmene sahip olmanın ne
kadar büyük bir şans olduğunu ve her çocuğun kurtarılmaya değer birer
cevher olduğunu gösteriyor.
DETACHMENT:
KOPMA
• Henry Barthes, öğrencileriyle birebir ilişkiler kurabilen,
oldukça yetenekli bir eğitimcidir; fakat bu yeteneğini
arka plana atarak, geçici öğretmenlik yapmaktadır.
Okula kadrolu öğretmen gelinceye kadar yedek
öğretmenlik yapan Henry, hiçbir okulda öğrencilerle ya
da iş arkadaşlarıyla duygusal bağ kuracak kadar uzun
süreli kalamaz. Görevlendirildiği son devlet okulunda ise
öğrencilerin ve hatta öğretmenlerin de bir şekilde
içlerine kapanık olduğunu, karamsar tavırlar
sergilediğini fark eder. Öğrencilerle ummadığı bir bağ
yakalayan Henry, okuldan kaçan bir öğrenciyi de
sokaklardan ailesine geri dönmesini sağlar. Umutsuzluk
açısından hayatta yalnız değildir ama bu karamsar
dünyada hala sevilebilecek şeyler de vardır.
• ''Vaktimin çoğunu beladan uzak durup sorumluluk
almamak için harcıyorum. Ben sadece yedek
öğretmenim. Bir şeyler öğretme sorumluluğum yok. Tek
yapmam gereken düzeni korumak. Sınıfta kimsenin
birbirini öldürmeden gelecek döneme geçmesini
sağlamak.''
3 IDIOTS: 3APTAL
• 3 Aptal'da Rancho Chhanched, Farhan Qureshi ve Raju
Rastogi Hindistan'ın en önemli bir okulunda mühendislik
okuyan ve okulun yurdunda aynı odada kalan üç
öğrencidir. Raju ailesini fakirlikten kurtarma gibi bir
ideale sahipken Farhan ailesinin isteği doğrultunda bu
bölümü seçmiştir. Rancho ise makinelere duyduğu tutku
nedeniyle mühendis olmayı istemektedir. Bu üçlü ve
profesörleri Viru arasında yaşananlar, dostluk kavramını
beyaz perdeye yansıtırken eğitim sistemini de sert ve
eğlenceli bir şekilde eleştirir niteliktedir.
Son dönemin fazlasıyla dikkat çeken yapıtlarında biri
olan film Hindistan'ın en çok izlenen filmlerden biri
olurken özellikle Amerika'da da bir hayli dikkat çekmişti.
EĞİTİM, ÖĞRETİM, ÖĞRENME VE DEĞERLENDİRME SÜRECİNDE ETİK İLKELER.pptx

More Related Content

Similar to EĞİTİM, ÖĞRETİM, ÖĞRENME VE DEĞERLENDİRME SÜRECİNDE ETİK İLKELER.pptx

Meslek etigi
Meslek etigiMeslek etigi
Meslek etigipoyraz92
 
Bilişim Teknolojileri Öğretmenliği Meslek Etiği
Bilişim Teknolojileri Öğretmenliği Meslek EtiğiBilişim Teknolojileri Öğretmenliği Meslek Etiği
Bilişim Teknolojileri Öğretmenliği Meslek EtiğiDemirşan Alp
 
Bilişim teknolojileri öğretmenliği meslek etiği
Bilişim teknolojileri öğretmenliği meslek etiğiBilişim teknolojileri öğretmenliği meslek etiği
Bilişim teknolojileri öğretmenliği meslek etiğibetulword
 
Bilişim Teknolojileri Öğretmenliği Meslek Etiği
Bilişim Teknolojileri  Öğretmenliği  Meslek EtiğiBilişim Teknolojileri  Öğretmenliği  Meslek Etiği
Bilişim Teknolojileri Öğretmenliği Meslek EtiğiDemirşan Alp
 
BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ ÖĞRETMENLİĞİ MESLEK ETİĞİ
BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ  ÖĞRETMENLİĞİ  MESLEK ETİĞİBİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ  ÖĞRETMENLİĞİ  MESLEK ETİĞİ
BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ ÖĞRETMENLİĞİ MESLEK ETİĞİDemirşan Alp
 
AÇIK VE UZAKTAN ÖĞRENMEDE ÖĞRETEN VE ÖĞRENEN ROLLERİ
AÇIK VE UZAKTAN ÖĞRENMEDE ÖĞRETEN VE ÖĞRENEN ROLLERİAÇIK VE UZAKTAN ÖĞRENMEDE ÖĞRETEN VE ÖĞRENEN ROLLERİ
AÇIK VE UZAKTAN ÖĞRENMEDE ÖĞRETEN VE ÖĞRENEN ROLLERİzeynepAytekin
 
Ahmet yeşilpınar 20100104 418 ödev
Ahmet yeşilpınar 20100104 418 ödevAhmet yeşilpınar 20100104 418 ödev
Ahmet yeşilpınar 20100104 418 ödevAhmet Yeşilpınar
 
27114955_10102129_egitimdedisiplinmodelleriogretmenlere.ppt
27114955_10102129_egitimdedisiplinmodelleriogretmenlere.ppt27114955_10102129_egitimdedisiplinmodelleriogretmenlere.ppt
27114955_10102129_egitimdedisiplinmodelleriogretmenlere.pptsolmazbetul2030
 
Yapilandirmacilik ve öğrenme halkasi
Yapilandirmacilik ve öğrenme halkasiYapilandirmacilik ve öğrenme halkasi
Yapilandirmacilik ve öğrenme halkasiElif Güllübudak
 
Koruyucu Aileliğin Yaygınlaşması İçin Bir Model Önerisi: Koruyucu Aile Tanıtı...
Koruyucu Aileliğin Yaygınlaşması İçin Bir Model Önerisi: Koruyucu Aile Tanıtı...Koruyucu Aileliğin Yaygınlaşması İçin Bir Model Önerisi: Koruyucu Aile Tanıtı...
Koruyucu Aileliğin Yaygınlaşması İçin Bir Model Önerisi: Koruyucu Aile Tanıtı...İsmail Küçüksarı
 
Sorun davranışları yönetimi
Sorun davranışları yönetimiSorun davranışları yönetimi
Sorun davranışları yönetimiHuseyin963
 
Açık ve Uzaktan Öğretimde Öğreten ve Öğrenen Rolleri
Açık ve Uzaktan Öğretimde Öğreten ve Öğrenen RolleriAçık ve Uzaktan Öğretimde Öğreten ve Öğrenen Rolleri
Açık ve Uzaktan Öğretimde Öğreten ve Öğrenen RolleriERENCEEN
 

Similar to EĞİTİM, ÖĞRETİM, ÖĞRENME VE DEĞERLENDİRME SÜRECİNDE ETİK İLKELER.pptx (20)

Meslek etigi
Meslek etigiMeslek etigi
Meslek etigi
 
Meslek etigi
Meslek etigiMeslek etigi
Meslek etigi
 
Meslek etigi
Meslek etigiMeslek etigi
Meslek etigi
 
Meslek etigi
Meslek etigiMeslek etigi
Meslek etigi
 
Meslek etigi
Meslek etigiMeslek etigi
Meslek etigi
 
Bilişim Teknolojileri Öğretmenliği Meslek Etiği
Bilişim Teknolojileri Öğretmenliği Meslek EtiğiBilişim Teknolojileri Öğretmenliği Meslek Etiği
Bilişim Teknolojileri Öğretmenliği Meslek Etiği
 
Bilişim teknolojileri öğretmenliği meslek etiği
Bilişim teknolojileri öğretmenliği meslek etiğiBilişim teknolojileri öğretmenliği meslek etiği
Bilişim teknolojileri öğretmenliği meslek etiği
 
Meslek etigi
Meslek etigiMeslek etigi
Meslek etigi
 
Bilişim Teknolojileri Öğretmenliği Meslek Etiği
Bilişim Teknolojileri  Öğretmenliği  Meslek EtiğiBilişim Teknolojileri  Öğretmenliği  Meslek Etiği
Bilişim Teknolojileri Öğretmenliği Meslek Etiği
 
BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ ÖĞRETMENLİĞİ MESLEK ETİĞİ
BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ  ÖĞRETMENLİĞİ  MESLEK ETİĞİBİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ  ÖĞRETMENLİĞİ  MESLEK ETİĞİ
BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ ÖĞRETMENLİĞİ MESLEK ETİĞİ
 
Meslek etigi
Meslek etigiMeslek etigi
Meslek etigi
 
AÇIK VE UZAKTAN ÖĞRENMEDE ÖĞRETEN VE ÖĞRENEN ROLLERİ
AÇIK VE UZAKTAN ÖĞRENMEDE ÖĞRETEN VE ÖĞRENEN ROLLERİAÇIK VE UZAKTAN ÖĞRENMEDE ÖĞRETEN VE ÖĞRENEN ROLLERİ
AÇIK VE UZAKTAN ÖĞRENMEDE ÖĞRETEN VE ÖĞRENEN ROLLERİ
 
Ahmet yeşilpınar 20100104 418 ödev
Ahmet yeşilpınar 20100104 418 ödevAhmet yeşilpınar 20100104 418 ödev
Ahmet yeşilpınar 20100104 418 ödev
 
öğretmen yeterlikleri
öğretmen yeterlikleriöğretmen yeterlikleri
öğretmen yeterlikleri
 
Sunum son
Sunum sonSunum son
Sunum son
 
27114955_10102129_egitimdedisiplinmodelleriogretmenlere.ppt
27114955_10102129_egitimdedisiplinmodelleriogretmenlere.ppt27114955_10102129_egitimdedisiplinmodelleriogretmenlere.ppt
27114955_10102129_egitimdedisiplinmodelleriogretmenlere.ppt
 
Yapilandirmacilik ve öğrenme halkasi
Yapilandirmacilik ve öğrenme halkasiYapilandirmacilik ve öğrenme halkasi
Yapilandirmacilik ve öğrenme halkasi
 
Koruyucu Aileliğin Yaygınlaşması İçin Bir Model Önerisi: Koruyucu Aile Tanıtı...
Koruyucu Aileliğin Yaygınlaşması İçin Bir Model Önerisi: Koruyucu Aile Tanıtı...Koruyucu Aileliğin Yaygınlaşması İçin Bir Model Önerisi: Koruyucu Aile Tanıtı...
Koruyucu Aileliğin Yaygınlaşması İçin Bir Model Önerisi: Koruyucu Aile Tanıtı...
 
Sorun davranışları yönetimi
Sorun davranışları yönetimiSorun davranışları yönetimi
Sorun davranışları yönetimi
 
Açık ve Uzaktan Öğretimde Öğreten ve Öğrenen Rolleri
Açık ve Uzaktan Öğretimde Öğreten ve Öğrenen RolleriAçık ve Uzaktan Öğretimde Öğreten ve Öğrenen Rolleri
Açık ve Uzaktan Öğretimde Öğreten ve Öğrenen Rolleri
 

EĞİTİM, ÖĞRETİM, ÖĞRENME VE DEĞERLENDİRME SÜRECİNDE ETİK İLKELER.pptx

  • 2. EĞITIM VE ETIK • Eğitim bireyin davranışlarını oluşturma, yeniden düzenleme ya da değiştirme süreci olarak tanımlanır. Ve eğitimin amaçlarından biri bireye değerleri kazandırarak sosyalleştirmektir.
  • 3. • Etik, eğitimin temel bileşeni olarak öğretmen etiği ve mesleğin ahlaksal sorunlarıyla da ilgilenmektedir. Öğretmenlik mesleği, doğası gereği insan ilişkilerinin yoğun olduğu ve ahlaki sorumluluklarıyla etik bir meslektir. • Eğitim sisteminin stratejik ögesi olan öğretmenin topluma karşı sorumlulukları fazladır. Öğretmenin toplumsal rol model ve diğer tüm mesleklerin öğretici konumunda olmasından dolayı, etik davranışlarını görünür kılması zorunludur.
  • 4. EĞITIM VE ETIK İLIŞKISI • Eğitim sistemleri, okullar ve öğretmenler öğretim etkinliklerinin tüm süreçlerinde etik kurallara göre düzenlemek zorundadır. • Eğitim programları hazırlanırken amaç, içerik, öğrenme öğretme süreci ve değerlendirme süreçlerinin planlanması ve işe koşulmasında bireylerin gelişim özelliklerini bütünsel olarak, etik kurallara göre kişisel hak ve sorumluluklar çerçevesinde gerçekleştirilmesi gerekir.
  • 5. • Eğitim içinde yer aldığı toplumun değerleri ile paralel olan normların hayata geçirilmesini, bu değerlerle öğrencileri toplumsallaştırmayı hedefleyen bir kurumdur. Toplumsal neslin devamını sağlayan toplumun nesiller boyunca bireye kazandırdığı değerlerdir. Toplumsal değerler etiğin temellerini oluşturur. Devleti, milleti ve etik kuralları toplumsal değerler ayakta tutar. Bunun için de etik eğitime sıkı sıkıya sarılır ve eğitimle bağını hiç kesmez.
  • 6. • Eğitim sisteminin uygulama kurumları olan okullar belirlenen istendik değerler ile aynı zamanda çocuklarda etik davranışları oluştururlar. Bu değerlerin sürekli aktarılması toplumun, devletin ve değerlerin devamını sağlar. Bu yönüyle eğitim etik değerleri aktaran ve yaşatan en önemli kurum olarak karşımıza çıkar.
  • 7. • Etiğin eğitimde önemli bir yeri vardır. Öğretim etkinliklerinin planlanması ve gerçekleştirilmesinde etik kuralların yönlendirici etkisi vardır. Bu çerçevede öğretim görevlileri, öğretmenler sınıfta etik bir ortam sağlamak istemektedirler. Bu aynı zamanda eğitim sektörünün karar alıcıları, öğrenci velileri ve öğrencilerin de isteğidir. Etik sınıflarda, günlük ilişkiler ve uygulamalar etik standartlara dayalıdır ve öğrenciler etik kurallarla etkileşim içinde yaşama hazırlanır, yönlendirilir ve desteklenir.
  • 8. E T I K D A V R A N I Ş I Ç I N T E M E L E T I K K U R A L L A R I N B E L I R L E N M E S I
  • 9. • Eğitimde etik kurallar ve çocukların eğitimden yararlanma hakları uluslar arası kararlarla teminat altına alınmakta ve uygulanmaktadır. 3-5 Aralık 2004’te Brüksel’de düzenlenen UNESCO Küresel Eğitim Toplantısı’nın sonuç bildirgesinde öğretmenlik mesleği ve etik kurallarla ilgili kararlar ilan edilmiştir. Bu bildirgenin ikinci maddesi öğretim sürecinde öğretmen etiği ve öğretmenlerin çocuğun hak ve sorumluluklarına uymalarını sağlamaya yönelik kuralları teminat altına almaya yönelik kurallar almıştır. Sonuç bildirgesinde yer alan madde 2’de öğrencilerin kişisel hakları vurgulanmıştır. Bu maddede öğrencilere bağlılık öne çıkmakta, eğitim personelinin uyması ve tanıması gereken kurallar vurgulanmaktadır.
  • 10. • Eğitim öğretmen ve öğrencilerin davranışları için etik sorgulama yapar. • Öğrenciler sınıfta nasıl davranmalıdır? Yemek yemeye, elektronik cihaz kullanmaya, öğrenme sürecinde hangi dilin kullanılmasına izin verilmelidir? Derslerde sorulara cevap verirken öğrencilerle iletişim kurarken, öğretmenler öğrencilerden gelen postalara cevap verirken, derslerde istenmeyen davranışlar gösteren öğrencilere karşı bir öğretim görevlisi nasıl davranmalıdır? Bunlar, hemen hemen her ülkede ya da eğitim alanında, her derste ortaya çıkan rutin sorunlardır ve hepsinde etik konular vardır.
  • 11. • Etik olmayan öğrenci davranışları iyi bilinir. Bunlara sınıfa geç girmek, sınıfta eğitsel amaçlar dışında cep telefonlarını veya bilgisayarları kullanmak, sınavlarda hile yapmak ve başkalarının çalışmalarını intihal etmek gibi davranışlar örnek gösterilebilir. • Bu sorunların üstesinden gelmenin bir yolu, sınıftaki davranışlar için temel kurallar koymaktır. Ancak bu kuralların içeriği ne olacaktır? Nasıl bir uygulama ile öğretmenler bu sorunların üstesinden gelecektir? • Bu sorunların üstesinden gelmenin bir yolu, sınıftaki davranışlar için öğrencilerle birlikte etik temel kurallar koymaktır.
  • 12. • Örneğin; eğer sınıfta yapılan alıştırmalar kişisel hikaye anlatmayı içeriyorsa her öğrencinin kendini ifade etme özgürlüğünün olması temel etik kural olarak koyulmalıdır. Temel etik kural her öğrencinin kendini ifade etme hakkına sahip olabileceği, her öğrencinin farklı fikirlere açık ve hoşgörülü olacağı ve öğrencilerin katılmadıkları konularda bile karşı görüşlere saygı göstermeleri gerektiği şeklinde olabilir.
  • 13. • Eğitimcilerin temel etik kurallara her zaman uyulmasını sağlama sorumluluğu vardır. Temel etik kurallar disiplin konularıyla ilgilenmemeli veya yaptırımlar oluşturmamalıdır. Temel etik kuralların tek amacı, öğrencileri doğru davranışa yönlendirmektir. • Temel etik kurallar sınıf içi istenmeyen davranışlar gibi değerlendirilmemelidir. Sınıf içi ve dışı istenmeyen davranışlar için eğitim kurumlarının disiplin sistemi vardır. Bu sistem öğrencilerin uyması gereken kuralları içermektedir. Temel etik kuralların amacı öğrencilere etik davranışları kazandırmaktır.
  • 14. • Eğitimcilerin temel etik kuralları oluşturma sürecine öğrencileri dahil etmek için kullanabileceği birçok farklı basit yöntem vardır • Örneğin; 1.Öğretmenler, öğrencilerinden sınıftaki bir etik sorunu veya problemi tanımlamak için küçük gruplarla çalışmasını isteyebilir ve etik bir kural veya kılavuz taslağı hazırlayabilir. Öğretmenler öğrencileri, ortak etik problemleri çözmeyi amaçlayan kurallarla ilgili olarak mobil cihazlarında kısa video klipler üretmeye teşvik edebilir. Bunlar sosyal medya platformlarında yayınlanarak öğrenciler arasında yaygınlaştırılabilir.
  • 15. • Öğrencilerle çalışılacak temel etik kuralları belirleme sürecinde, ulusal ve uluslar arası temel hak ve sorumluluklar çerçevesinde sınıf içi temel etik kurallar belirlenebilir. • Öğrencilerle yapılacak olan bu çalışmalar, Çocuk Hakları Sözleşmesi ve çocukların hakları göz önünde bulundurularak güvenli bir sınıfa, okula ve öğrenim ortamına sahip olmak için gerekli haklar ve kurallar birlikte yapılacak etkinliklerle oluşturulabilir.
  • 16. • Örneğin, öğrencilerle yapılacak grup çalışmalarında öğrencilere: “İyi bir öğrenme ortamı nasıl oluşturulur? Öğrencileri hangi etik kurallar başarılı yapar?” gibi soruları içeren çalışma yaprakları dağıtılır, her bir öğrenci ve öğrenci grubunun bu çalışmalara katkısı sağlanabilir.
  • 17. • Bu süreçte öğrencilere ;temiz bir sınıf hakkı, öğretim materyallerini kullanma hakkı, öğrenciler arasında eşit muamele hakkı, gibi başlıklar örnek olarak sunulabilir. • Daha sonra gelen cevaplar doğrultusunda tahtaya cevapları yazıp büyük grupta beyin fırtınası tekniği kullanılarak birlikte kurallar belirlenebilir.
  • 18. • Etik kararları oluşturmak ve uygulamak için farklı etkinlikler yapılabilir. Bu faaliyetler sınıf içinde oluşturulan etik kural oluşturma ve karar alma süreçlerinden daha etkili olabilir. • Bu etkinlikler; 1. Etik duyarlılık oluşturma Etik sorunlar hakkında farkındalık oluşturmak amacıyla medya analizleri yaparak etik kuralların olumlu uygulamaları ve etik kurallara aykırı davranışların incelenmesi öğrencilerde olumlu tutumlar oluşturulabilir. 2. Etik görüş geliştirme Etik sorunlarla ilgili öğrencilerin olası cevapları tanımlamak ve bunları değerlendirmek için öğrencilerle sınıf içi etkinlikler düzenlenebilir.
  • 19. 3. Etik gerekçelendirme Öğrencilerin sınıf içi etkinliklerde sunduğu çalışma ve ödevlerin değerlendirilmesinde ortaya çıkan sonuçların, öğrenci görüşleriyle değerlendirilmesi öğrencilerin sınıf içi değerlendirilmelerde nesnel görüş geliştirmelerine katkı sağlar. Bu amaçla öğrenciler sınıf içi değerlendirme süreçlerine etkin olarak katılmalıdırlar.
  • 21. •Okullarda oluşturulan destekleyici etik öğrenme ortamı öğrencilere kural öğretmenin ötesinde yaşamlarına katkı sunmaktadır. •Okulda yaşanan bu etik ortam öğrencilerin ahlaki davranış ve değerlerine, kişisel ve mesleki yaşamlarına destek sunarak toplumla ilişkilendirmelerine yardımcı olur. •Sınıf içinde vurgulana etik kurallar, sınıf dışında da tutarlı olduğunda öğrenciler tarafından daha fazla benimsenmektedir.
  • 22. BIR OKULUN ÖĞRENCILERE KARŞI ETIKLE ILGILI SORUMLULUKLARI NELERDIR? • Öğrenme hak ve sorumluluğu • Her türlü ayrımcılık ve tacizden korunma hakkı • Uygun biçimde ve adil olarak değerlendirme hakkı • Yasal sınırlar içinde düşüncelerini açıklama özgürlüğü • Kendisine ait bilgilerin açıklanmasından korunma hakkı • Topluma hizmet etmek • Kendisine ve başkalarına saygı göstermek • Başkalarının iyiliği için kendini sorumlu hissetmek
  • 23. OKULDA VEYA SINIFTA OLUŞTURULAN TEMEL KURALLARINIZ NELERDI? •İtme yok •Koşmak yok •Yerlere çöp atmak yok •Sakız çiğnemek yok •Konuşmak yok
  • 24. • Etik sınıflarda davranış düzenleyen bu kurallar yerine altında yatan nedenlerin açıklanması gerekir. • Etik davranış kurallarına yaklaşmanın bir başka yolu da öğrenciler ve toplumun diğer üyeleri tarafından beklenen belirli davranış standardını tanımlayan bir anlaşma oluşturmaktır.
  • 25. • Öğretim sürecinin yürütücüsü öğretmenler, özel bir uzmanlık gerektiren mesleğin uzmanlarıdır. Günümüzde öğretmen olmak öğreten olmak değil, bir program çerçevesinde öğrencilerde istenilen davranış değişikliğini meydana getiren rehberdir. • Etik konular değer, inanç ve tutumları kapsayan karmaşık ve çok katmanlıdır. Sınıf ortamı, öğrencilerin görüşlerini paylaşabilecekleri ve birbirine saygı duyacakları ortam olması açısından önemlidir.
  • 26. • Eğitim ve öğretim sürecinde birçok yöntem ve teknik kullanılır. Bu teknik ve yöntemler öğrencide bilgi, beceri ve alışkanlıklar kazandırır. Ayrıca bu teknik ve yöntemler niteliklerine göre öğrencinin toplumsallaşmasına katkı sağlarken bazı öğretim yöntemleri ise öğrenciyi bireyselleştirebilir. • Etik bir sınıf, güven sağlayıcı, kişisel, ruhsal gelişim ve barış yeridir. Fayda, dürüstlük, benlik duygusu, adalet, zararsızlık etik bir sınıfın destekleyicisidir.
  • 27. • Öğretmenler için etik bir sınıf; öğrencileri tarafından öğrenmenin en üst düzeye çıktığı ve deneyimlerinin geliştiği yerdir. Bu nedenle bir öğrenme ortamındaki etik, çok kültürlü anlayışa, adalete, hoşgörüye ve medeniyete olan duyarlılığı ifade eder.
  • 28. ÖĞRETMEN- ÖĞRENCI İLIŞKISI • Hayatınız boyunca unutamam dediğiniz bir öğretmeninizle ilgili ufak bir anınızı paylaşır mısınız?
  • 29. • Öğretmenin sınıf içinde kullandığı dil, öğrencileriyle olan sınıf içindeki ilişki düzeyleri öğrencilerde olumlu – olumsuz etkiler bırakmaktadır. Bu durumun öğrenme – öğretme sürecinde çok önemli bir yeri vardır. • Öğrenme – öğretme sürecinin başarılı bir şekilde sürdürülebilmesinde karşılıklı saygıya dayanan olumlu iletişimin önemi vardır. Bu nedenle dikkat etmemiz gereken bazı ilkeler vardır.
  • 30. Bunlar; • Her bireyin kendine özgü özellikleri ile değerli olduğuna inanması • Karşısındaki bireyi koşulsuz kabul etmesi • Her bireyin kendi problemini kendisinin çözebileceğine inanması • Kendisini olduğu gibi göstermesi • Duygu, düşünce ve davranışlarının tutarlı olması • Kendisini karşısındakinin yerine koyup onun sorunlarına onun gibi bakabilmesi ve onun hissettiklerini yaşayabilmesidir.
  • 31. Literatürde öğretmen- öğrenci ilişki boyutları 3 başlıkla sınıflandırılmıştır. • Sınıf İçi İlişki Boyutu: Öğretmenlerin öğrencilerle sadece okul ve çevresiyle ilgili hususları paylaşmasıdır. • Okul İçi İlişki Boyutu: Öğretmenlerin öğrencilerle sadece okul ve çevresiyle ilgili hususları paylaşmasıdır. • Okul Dışı İlişki Boyutu: Öğretmenlerin öğrencilerle okul içi ve okul dışı tüm kişisel ilgi ve değerleri paylaşmasıdır.​
  • 32. Gordon(2003:45)’a göre çoğu öğretmen öğrenci sorunlarıyla ilgilenmekte isteksizdir, öğrenci sorunlarıyla ilgilenmenin görevi olup olmadığı konusunda şüpheleri vardır. Bazı öğretmenler ise sorunun rehber öğretmenler tarafından çözülmesi gerektiğini düşünür. Ancak öğrenciler hangi sebepten olursa olsun güvensizlik duyduklarında psikolojik gereksinimleri karşılayamadığında çalışma istekleri kalmaz. Öğretmenler böyle durumlarda çabalarının boşa gitmeyeceğini unutmamalıdırlar.
  • 33. Olumlu iletişim için öğretmenin hoşgörülü, sabırlı, sevecen, kendini geliştirmeye eğilimli, planlı, sistemli, değişiklikleri algılayabilen, destekleyici, samimi, etkin etkileşim ve iletişim becerilerine sahip olması arzu edilir. Öğretmenlerin etkin öğrenme için öğrencileriyle olumlu ilişkiler kurmalıdır. Celep(2002)’e göre öğretmenlerin öğrencilerle olumlu ilişkiler geliştirmesinde şunlar önemlidir;
  • 34. • Öğrenciler hakkında başkalarıyla konuşmak yerine kendileriyle doğrudan konuşmak. • Nazik olarak konuşmak. • Gözde iletişim kurma ve sözlü olmayan ilişkileri benimsemek. • Şahıs zamiri kullanarak durum için sorumluluk almak. • Soru sormaktan çok öğrencinin yaptığı davranışı tanımak.
  • 35. Ayrıca öğretmenlerin, öğrencilerle olan iletişim sürecinde sınırlarını etik davranışlar çerçevesinde şekillendirmeleri gerekmektedir. Nitekim etik ilkeler yapılması ve yapılmaması gereken davranışların sınırlarını çizmektedir. Öğretmenler öğrencileriyle olan ilişkilerinde yasalar, toplumsal değerler ve etik kurallar çerçevesinde mesleklerini sürdürmelidirler. Bu süreçte öğrencilerin kişilik haklarına, inançlarına, sosyo ekonomik özelliklerine, sahip oldukları kültürel özelliklere saygı duymalıdır.
  • 36. • Etik ilkeler, yapılması ve yapılmaması gereken davranışların sınırlarını çizmektedir. Örneğin başarı düzeyi düşük öğrencilerle yeterince ilgilenmek, öğrencileri kendi siyasi görüşüne göre yönlendirmemek, derse yeterince hazırlıklı gelmek vb. davranışlar etik davranışlardır. • Etik dışı davranışlar ise kendi içinde yapılması sonucunda cezası olan ve olmayan diye ikiye ayrılmaktadır. Örneğin öğretmenin öğrenciyi notla tehdit etmesi etik dışıdır. Fakat parayla sınıf değiştirmek ise suçtur ve cezalandırılması gerekilen bir davranıştır.
  • 37. Öğretmenlerin öğrenciye bağlılık bağlamında etik değerleri şöyle sıralanabilir; • Öğrenme sürecinde, öğrencinin bağımsız hareket etmesini engellememek, • Özel çıkarları için öğrencilerinden yararlanmamak, • Öğrenciyi ırk, cinsiyet, ulus, renk, politik ve dinsel inanç, sosyal ve kültürel düzeyinden dolayı yargılayıp taraflı davranmamak .
  • 38. • Öğretimin amaçlarına ulaşması, öğretmenin başarılı bir iletişim sergilemesiyle mümkündür. Sınıfta ne öğretildiği kadar nasıl öğretildiği de önemlidir. • Örneğin öğretmen, etkili ve akıcı bir konuşma gerçekleştirmeli, birden fazla duyuya hitap edebilmelidir. İletileri oluştururken de mümkün olduğunca öğrencilerin aktif katılımını sağlayabilmelidir.
  • 39. • Öğrenciler genellikle sıcak ve samimi öğretmenleri tercih etmektedirler. Daha da önemlisi, olumlu öğretmen-öğrenci iletişimi akademik başarıyı arttıran öğrencinin okula karşı olumlu tepkileriyle çok yakından ilişkilidir. • Sınıf ortamında etkili bir iletişimin gerçekleşebilmesi öncelikle kaynak konumunda olan öğretmenin bir konuyu etkili bir biçimde öğretebilmesine ve öğrencileri ile sağlıklı bir iletişim kurmasına bağlıdır.
  • 40. • Öğretmen - Öğrenci iletişimde bir diğer unsur öğrencinin öğretmene güvenmesidir. Bu güvenin verilmesinde bazı davranışlar önem kazanmaktadır. Örneğin öğretmen , öğrencilerle ilişkilerinde açık davranmalı, iletileri öğrenci algı düzeyine göre kodlamalıdır. • Öğrenci, öğretmenine güvendiği zaman öğrenmeye açık hale gelmiş olur ve başarılı olmak için daha çok çalışır.
  • 41. • Öğretmenin etik davranışlar konusunda öğrenciye model olması gerekir. Örneğin öğrenci, saygı gösterilerek saygı duymayı öğrenecektir ve bunu yapacak olan kişi ise öğretmendir. • Öğretmenin adaletli davranışından söz ettiğimizde, hakların ve ödevlerin öğrenciler arasında eşit paylaştırılması, öğrencilerin hak etme düzeylerine göre paylaşım ve öğrencilerin bireysel koşullarını dikkate alarak bir paylaşıma gitmesi söz konusu olmalıdır.
  • 43. • Öğrenciler arasında sürekli bir iletişim vardır. Ders içinde, teneffüslerde, okul bahçesinde, mahallede gün boyu çeşitli iletişimler oluşmaktadır. Bu iletişimler öğrencinin davranışlarını birebir etkilemektedir. Bu iletişimin sınıf içi iletişimlerle yönlendirilmesi gereklidir. Öğrenciler arasındaki iletişimin de sevgi saygı ve olumlu düşüncele üzerine kurulması gerekir. Öğrenciler arasında kaba kuvvet, çeteleşme ve zorbalığa dayalı davranışlar öğrencilerin okul ve sınıfta güvensiz ortamlarda olumsuz ilişkiler kurmalarına neden olur.
  • 44. • Öğrenci- öğrenci iletişimi sağlıklı kurulduğunda sınıfta bir aile havası oluşur. • Olumlu ilişkilerin oluştuğu sınıf ortamında öğrenciler arasında yanlış davranışları olmadan engelleme, birbirlerini koruma ve anlama, yardımseverlik davranışların arttığı görülür.
  • 45. ÖĞRENCİ DEĞERLENDİRMESİ VE ETİK • Öğrenme- öğretme sürecinin en önemli aşamalarından biri de verilen eğitimin niteliğinin, verimliliğinin ve etkililiğinin ölçülmesi ve değerlendirilmesidir. • Öğrencinin gelişim süreçleri gelişim dosyalarına kaydedilerek izlenebilir. Bu süreçte öğrencilerin bilişsel, duyuşsal, fiziksel, sosyal, psiko-motor gelişimleri tüm özellikleri ile değerlendirilebilir.
  • 46. • Bu veriler, öğrenci için hazırlanacak eğitim ve izlenim süreçleri için kullanılırsa öğrencinin eğitim başarısı, okul seçimi ve kariyer planlaması gibi konular rahatlıkla çözülebilir. • Sınavlar, ölçme ve değerlendirme uygulamalarıdır. Yapılan yazılılar, testler, sıralama sınavları öğrencilerin önemli sorunlarındandır.
  • 47. • Öğretmenler ölçme-değerlendirme sürecinde adil ve nesnel olmalıdır. • Ölçme-değerlendirme işlemlerinin etik ilkelere göre planlanması ve uygulanması öğretmenlerin en önemli görevlerindendir. Alkharusi’ye göre eğitsel değerlendirmeler ile ilgili tüm işlemlerde karşılaşılabilecek etik çatışmalar öğretmenin nasıl bir davranış sergileyeceğine dair ikilemler yaşamasına sebep olabilir.
  • 48. • Örneğin, bir öğrencinin sınav puanının yükseltilmesi konusunda okul yönetimince yapılan baskı, öğretmen için okul yönetimiyle karşı karşıya kalma ya da değerlendirmede adil davranma gibi bir ikileme sebep olabilmektedir. • Etik ilkeler böyle ikilemler yaşayan öğretmenlerin tercih etmeleri gereken davranışların neler olduğu konusunda öğretmenlere kılavuzluk etmektedir.
  • 49. • Sınıf ortamlarının özellikleri öğrenci değerlendirmesinde oldukça önemlidir. Öğrencilerin fikirlerini açıkça söyleyemedikleri, güncel bir öğretim ortamının olmadığı, öğrenci çalışmalarının geçerli, güvenilir ölçme yöntem ve teknikleriyle değerlendirilmediği öğretim ortamları öğrenciler için nesnel ve etik değerlendirme ortamları sunmaz. • Öğretmenler öğrencileri değerlendirirken objektif olmalı, ön yargılardan uzak ölçme-değerlendirme teknikleri kullanmalıdır.
  • 50. • Etik bir ölçme ve değerlendirme sürecinde, öğrenciler hakkında karara varmadan önce dikkat edilmesi gereken bazı ilkeler vardır: elde edilen ölçümlerin geçerlilik ve güvenilirliğinin sağlamlığından emin olmak, sınavlarda sınıfta işlenmeyen konularla ilgili sorular sormamak, notu sınıfta disiplini sağlamaya yönelik bir araç haline getirmemek, sınavların puanlamasında adil davranmak, değerlendirme sürecinde ayrımcılık ve ön yargıdan uzak durmak, sınav sonucunu öğrenci ve velisi dışında kişilerle paylaşmaktan kaçınmak.
  • 51. • Öğretmenlerin karşılaştıkları etik sorunlarda bu ilkeleri dikkate alarak değerlendirme yapmaları ise ‘etik ilkelere bağlılık’ kavramı ile açıklanmaktadır. • Eğitim sistemimizdeki genel değerlendirme anlayışı; öğretmen puan vermek için sınav yaparken, öğrenci ise puan almak için ezbere dayalı bir yöntem kullanmaktadır. Bu değerlendirme sonucunda ise iyi ezberleyen daha nitelikli sayılmaktadır.
  • 52. • Sınıf içi proje ve performanslarda öğrencilerin ödevi veliye yaptırması etik dışı bir davranıştır. Öğretmen, öğrenciyi yeterince tanımalı ve endişelerini bilerek öğrenci seviyesine uygun ödev vermelidir. • Öğretmen, başka öğrencilerden alınan eski ödevleri tespit edebilmek için ise öğrencilerin ödevlerinin kopyasını tutmalı ve öğrencilerin bunu bilmesini sağlamalıdır.
  • 53. • Öğretmenliği kişisel çıkar sağlamaya yönelik bir araç olarak kullanmak, belki de en temel etik ilke ihlallerinden biri olarak görülmelidir. • Öğretmenlerin ekonomik sorunlar yaşadığı bir gerçektir. Ancak bu durum öğrencilerin sömürülmesinin bir gerekçesi olarak görülemez. (örn: kendi öğrencilerine özel ders veren öğretmenler.) • Öğretmenler, öğrencilerine karşı tamamen tarafsız olmalı, eşit ilgi göstermelidir. • Kendi kişisel görüşlerini öğrencilerine yansıtmamalı, empoze etmemelidir.
  • 55. THE RON CLARK STORY: ZAFER BENIM • Gerçek bir hikayeden esinlenilen 2006 yapımı The Ron Clark Story (Zafer Benim), kendi hayallerini gerçekleştirmek için çıktığı yolda birçok hayata dokunmuş bir öğretmenin hikayesini anlatıyor. • Çoğunlukla ana karakterin gözünden izlediğimiz film, Kuzey Carolina’da geçici öğretmenlik yaparken, sevilen ve başarılı öğretmen Ron Clark’ın öğrencilerine söylediği gibi hayallerini gerçekleştirmek için New York’a yola çıkmasıyla başlıyor. Ron Clark’ın hayalleri ise alışık olduğumuz hayallerden biraz farklı. O her öğrencinin başarılı olabileceğine inanıyor ve herkesin umudunu kesmiş olduğu öğrencilere yardım etmek istiyor. • Harlem’de bir iş bulduğu devlet okulunda, her öğretmenin onları terk ettiği, kimsenin istemediği sınıfta öğretmenlik yapmak istiyor ve yıl sonunda yapılacak eyalet sınavlarında tüm öğrencilerinin sınavı geçeceğine söz veriyor. Daha ilk dersine girmeden veliler ile iş birliğinde olmak için görüşme yapan Ron Clark, öğrencilerinin hayatlarının ne kadar zor olduğunu görüyor. Daha filmin ilk dakikalarında, başarısızlığın bir durum değil, bazı sorunların sonucu olduğunu görüyoruz. Veli ziyaretlerinden umduğunu bulamayan Bay Clark’ın ilk günü de bundan farklı geçmiyor. Sınıf onu dinlemiyor ve kurallarına uymayı reddediyor. Ron Clark onları kazanmak için her yolu denerken, daha önce hiç onlara inanan bir öğretmene sahip olmayan öğrencileri yeni öğretmenlerinin onlara ne kadar süre dayanacağı üzerine iddia girerken, onlar için bir dönüm noktası başlıyor. • Öğrencilerin başarılı olabileceklerine inanmanın bir özveri değil, bir gereklilik olduğunun altını çizen film, iyi bir öğretmene sahip olmanın ne kadar büyük bir şans olduğunu ve her çocuğun kurtarılmaya değer birer cevher olduğunu gösteriyor.
  • 56. DETACHMENT: KOPMA • Henry Barthes, öğrencileriyle birebir ilişkiler kurabilen, oldukça yetenekli bir eğitimcidir; fakat bu yeteneğini arka plana atarak, geçici öğretmenlik yapmaktadır. Okula kadrolu öğretmen gelinceye kadar yedek öğretmenlik yapan Henry, hiçbir okulda öğrencilerle ya da iş arkadaşlarıyla duygusal bağ kuracak kadar uzun süreli kalamaz. Görevlendirildiği son devlet okulunda ise öğrencilerin ve hatta öğretmenlerin de bir şekilde içlerine kapanık olduğunu, karamsar tavırlar sergilediğini fark eder. Öğrencilerle ummadığı bir bağ yakalayan Henry, okuldan kaçan bir öğrenciyi de sokaklardan ailesine geri dönmesini sağlar. Umutsuzluk açısından hayatta yalnız değildir ama bu karamsar dünyada hala sevilebilecek şeyler de vardır. • ''Vaktimin çoğunu beladan uzak durup sorumluluk almamak için harcıyorum. Ben sadece yedek öğretmenim. Bir şeyler öğretme sorumluluğum yok. Tek yapmam gereken düzeni korumak. Sınıfta kimsenin birbirini öldürmeden gelecek döneme geçmesini sağlamak.''
  • 57.
  • 58. 3 IDIOTS: 3APTAL • 3 Aptal'da Rancho Chhanched, Farhan Qureshi ve Raju Rastogi Hindistan'ın en önemli bir okulunda mühendislik okuyan ve okulun yurdunda aynı odada kalan üç öğrencidir. Raju ailesini fakirlikten kurtarma gibi bir ideale sahipken Farhan ailesinin isteği doğrultunda bu bölümü seçmiştir. Rancho ise makinelere duyduğu tutku nedeniyle mühendis olmayı istemektedir. Bu üçlü ve profesörleri Viru arasında yaşananlar, dostluk kavramını beyaz perdeye yansıtırken eğitim sistemini de sert ve eğlenceli bir şekilde eleştirir niteliktedir. Son dönemin fazlasıyla dikkat çeken yapıtlarında biri olan film Hindistan'ın en çok izlenen filmlerden biri olurken özellikle Amerika'da da bir hayli dikkat çekmişti.