2. ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ
ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ
Η μετάβαση από την
αγροτική-χειροτεχνική
οικονομία στη
βιομηχανική οικονομία
και οι συνακόλουθες
οικονομικές, κοινωνικές,
πολιτικές και πολιτισμικές
αλλαγές(18ος αιώνας).
Σιδηρόδρομοι στη Βρετανία:
https://users.sch.gr/ipap/Ellinikos_Politi
smos/Istoria_c/c-03-12.htm
3. ΓΝΩΡΙΣΜΑΤΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ
ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ
❖Εκτεταμένη χρήση νέων τεχνικών
μέσων(ατμομηχανή)
❖Αξιοποίηση νέων μορφών ενέργειας(άνθρακας)
❖Εφαρμογή καινοτομιών στη μεταλλουργία
❖Συγκέντρωση εργαζομένων στα εργοστάσια
❖Υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης
4. ΓΙΑΤΙ Η ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ
ΞΕΚΙΝΗΣΕ ΑΠΟ ΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΒΡΕΤΑΝΙΑ
Η Βρετανική
αυτοκρατορία το
1897
https://el.wikipedia.
org/
http://ebooks.edu.g
r/ebooks/v/html/854
7/5307/Istoria_G-
Lykeiou_html-
apli/index1_6.html
5. ΕΞΑΠΛΩΣΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ
ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ
❖Στα μέσα του 19ου αιώνα: εκβιομηχάνιση:
Μ. Βρετανία, βόρεια και ανατολική Γαλλία, Βέλγιο,
Κάτω Χώρες, κάποιες περιοχές στις όχθες του
ποταμού Ρήνου και ορισμένα κέντρα στη βόρεια
Ιταλία.
❖Από τα μέσα του 19ου αιώνα, όμως, εξάπλωση σε
νέες περιοχές της Ευρώπης, καθώς και στις ΗΠΑ,
χάρη στη συνεχή πρόοδο των παραδοσιακών
βιομηχανικών τομέων (υφαντουργία και
μεταλλουργία).
6. ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ
ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ
Ηλεκτρισμός
❖ ίσως, η κυριότερη καινοτομία του
δεύτερου μισού του 19ου αιώνα
❖ πηγή ενέργειας για τους ηλεκτρικούς
κινητήρες
❖ μέσο φωτισμού: άρχισε να
αντικαθιστά το φωταέριο και τις
λάμπες πετρελαίου.
❖ επινοήθηκαν ο ηλεκτρικός λαμπτήρας
πυρακτώσεως, καθώς και μέθοδοι
μετατροπής της ενέργειας των
υδάτων σε ηλεκτρική ενέργεια και
μεταφοράς της σε μεγάλες
αποστάσεις.
7. ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ
•
• Χημεία: παραγωγή βαφών, λιπασμάτων,
πλαστικών υλών, εκρηκτικών
• Βιομηχανίες φαρμάκων, ψυγείων,
φωτογραφιών και κινηματογραφικών ειδών.
• Ηλεκτρισμός: πηγή ενέργειας και μέσο
φωτισμού
8. ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΙΣ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΚΑΙ
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ
• Οι πρόοδοι στις συγκοινωνίες και στις επικοινωνίες επιτάχυναν τη βιομηχανική
ανάπτυξη.
• Όλα άρχισαν με τον σιδηρόδρομο. Το 1825 ο Άγγλος μηχανικός Στίβενσον
(Stephenson) κίνησε την πρώτη ατμάμαξα στη σιδηροδρομική γραμμή
Λίβερπουλ-Μάντσεστερ. Το επίτευγμα ήταν τεράστιο, αν σκεφτεί κανείς ότι
έως τότε τα χερσαία μέσα μεταφοράς λίγο διέφεραν από εκείνα της
αρχαιότητας.
• Ξεκίνησε, έτσι, μια διαδικασία συνεχών βελτιώσεων του σιδηροδρόμου, που
έφτασε, στα τέλη του 19ου αιώνα, μέχρι την κατασκευή ηλεκτροκίνητων τραμ
και αστικών υπόγειων ηλεκτρικών σιδηροδρόμων (μετρό). Η χρησιμοποίηση
ατμομηχανής για την κίνηση στη θάλασσα οδήγησε στο σιδερένιο
ατμόπλοιο, που αντικατέστησε, βαθμιαία, το ξύλινο ιστιοφόρο πλοίο. Ο
χρόνος και το κόστος του ταξιδιού μειώθηκαν θεαματικά.
• Ο σιδηρόδρομος και το ατμόπλοιο έγιναν τα σύμβολα της βιομηχανικής
ανάπτυξης, τα σύμβολα της νέας εποχής.
10. ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΙΣ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΚΑΙ
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ
•
Πηγή εικόνων:
http://users.sch.gr/ipap/Elli
nikos_Politismos/Istoria_c/c
-03-12.htm
11. ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΙΣ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΚΑΙ
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ
•
Πηγή εικόνων:
http://users.sch.gr/ipap/Elli
nikos_Politismos/Istoria_c/c
-03-12.htm
12. ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΙΣ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΚΑΙ
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ
•
Πηγή εικόνων:
http://users.sch.gr/ipap/Elli
nikos_Politismos/Istoria_c/c
-03-12.htm
13. ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΙΣ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΕΣ
ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ
• Πηγή εικόνων:
http://users.sch.gr/ipap/Elli
nikos_Politismos/Istoria_c/c
-03-12.htm
14. ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΙΣ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΕΣ
ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ
• Πηγή εικόνων:
http://users.sch.gr/ipap/Elli
nikos_Politismos/Istoria_c/c
-03-12.htm
15. ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΙΣ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΕΣ
ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ
• Πηγή εικόνων:
http://users.sch.gr/ipap/Elli
nikos_Politismos/Istoria_c/c
-03-12.htm
16. ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΙΣ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΕΣ
ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ
• Πηγή εικόνων:
http://users.sch.gr/ipap/Elli
nikos_Politismos/Istoria_c/c
-03-12.htm
17. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ
ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ
• Οικονομία ελεύθερης αγοράς, καπιταλισμός, κεφαλαιοκρατία: οικονομικός
φιλελευθερισμός: οι επιχειρηματίες είχαν το δικαίωμα να πράττουν ό,τι εκείνοι
έκριναν αναγκαίο για να κερδίζουν.
• Το ατομικό συμφέρον θεωρείται σημαντικότερο του κοινωνικού.
• Δημιουργία εταιρειών με τη συμμετοχή πολλών κεφαλαιούχων.
• Δημιουργία τραπεζών που δανείζουν με τόκο.
• Δημιουργία ολιγοπωλίων και μονοπωλίων.
• Αρχίζουν να ξεσπούν οικονομικές κρίσεις και αμφισβητείται ο απόλυτος
οικονομικός φιλελευθερισμός.
19. ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ
ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ
Πληθυσμιακές μεταβολές
Εντυπωσιακή
πληθυσμιακή
αύξηση
Εσωτερική
μετανάστευση
προς τις
βιομηχανικές
πόλεις
Εξωτερική
μετανάστευση
ΗΠΑ, Καναδάς,
Αυστραλία
20. ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ
ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ
Αστοί
Αγρότες
Εργάτες
Αριστοκράτες-Μεγαλογαιοκτήμονες: παρέμεναν
πανίσχυροι στην ανατολική και μεσογειακή
Ευρώπη. Αγγλία: σημαντικός ο ρόλος τους,
Γαλλία: περιορίστηκε η δύναμή τους
21. ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ
ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ
Μικροαστοί
Μεσοαστοί
Μεγαλοαστοί
Βιομήχανοι
μεγαλέμποροι
τραπεζίτες Βιοτέχνες
Ελεύθεροι
επαγγελματίες
Δημόσιοι
και
Ιδιωτικοί
Υπάλληλοι
22. ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ
ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ
Αγρότες
•Πλειοψηφία των Ευρωπαίων κατά τον 19ο αιώνα,
δύσκολες συνθήκες ζωής, πολλοί μετανάστευαν
Εργάτες: άνδρες, γυναίκες, παιδιά
•Εργάζονταν 12-16 ώρες καθημερινά, είχαν μισθούς
πείνας και άθλιες συνθήκες ζωής. Πέθαιναν νέοι.
1827: Βιομηχανική πόλη Μιλούζ: μέσος όρος ζωής:
27 χρόνια
28. ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΘΕΩΡΙΕΣ
ΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ
Κύρια αιτία της κοινωνικής αδικίας: οι
σχετικά ολιγάριθμοι ήταν ιδιοκτήτες
των μέσων παραγωγής
Η εργατική τάξη θα
έπρεπε να οργανωθεί σ’
ένα δικό της πολιτικό
κόμμα, να ανατρέψει τον
καπιταλισμό και να πάρει
στα χέρια της τα μέσα
παραγωγής.
Δημιουργία
μιας κοινωνίας
χωρίς τάξεις,
χωρίς
εκμετάλλευση
ανθρώπου
από
άνθρωπο.
Μαρξισμός
29. ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΜΟΣ
Οι άθλιες
συνθήκες
ζωής έκαναν
τους εργάτες
να
ξεσηκώνονται
αυθόρμητα
Μετά το 1830
άρχισαν να
διεκδικούν οι
εργαζόμενοι
τα δικαιώματα
τους όπως
την οκτάωρη
εργασία
Κύριος
τρόπος
διεκδίκησης
των
αιτημάτων
ήταν οι
απεργίες
30. ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΜΟΣ
1η Μαΐου
1886: η
εργατική
απεργία
στο Σικάγο
πνίγηκε στο
αίμα
Από το 1890
τα
σοσιαλιστικ
ά κόμματα
και τα
συνδικάτα
άρχισαν να
γιορτάζουν
την
Πρωτομαγιά
Τέλη του 19ου αιώνα:
*Μείωση ωρών
εργασίας σε 10
*Δημιουργία ταμείων
ασφάλισης
*Υπογραφή συλλογικών
συμβάσεων εργασίας
31. ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΡΓΑΤΩΝ
❖ Το 1864 ιδρύθηκε στο Λονδίνο η πρώτη Διεθνής Ένωση Εργατών
(πρώτη Διεθνής), που διαλύθηκε, ωστόσο, το 1876 εξαιτίας
διαφωνιών μεταξύ των σοσιαλιστών.
❖Το 1889, στο Παρίσι, ιδρύθηκε η δεύτερη Διεθνής, με τη συμμετοχή
μόνο πολιτικών κομμάτων που δέχονταν, τουλάχιστον θεωρητικά,
τον μαρξισμό. Τα επόμενα χρόνια δημιουργήθηκαν σε διάφορες
ευρωπαϊκές χώρες σοσιαλιστικά και εργατικά κόμματα. Πολλά από
αυτά επιδίωκαν να ανέλθουν στην κυβέρνηση μέσα από εκλογές.
❖Με την τακτική αυτή διαφωνούσαν οι Καρλ Λίμπκνεχτ και Ρόζα
Λούξεμπουργκ στη Γερμανία, ο Λένιν στη Ρωσία και άλλοι
σοσιαλιστές, που πίστευαν ότι έπρεπε να επιδιώκεται η ανατροπή
του καπιταλισμού με επανάσταση και η εγκαθίδρυση ενός νέου
σοσιαλιστικού καθεστώτος.
33. ΤΟ ΚΙΝΗΜΑ ΓΙΑ ΤΗ ΧΕΙΡΑΦΕΤΗΣΗ ΤΗΣ
ΓΥΝΑΙΚΑΣ
❖ Στη διάρκεια του 19ου αιώνα πολλές γυναίκες
άρχισαν να εργάζονται σε εργοστάσια και άλλες
επιχειρήσεις.
❖Απέκτησαν, έτσι, οικονομική ανεξαρτησία και
άρχισαν να διεκδικούν τη νομική και πολιτική τους
χειραφέτηση.
❖Το 1903 η Αγγλίδα Έμελιν Πάνκχορστ ίδρυσε την
Κοινωνική και Πολιτική Ένωση Γυναικών, που
μαχόταν για την παραχώρηση πολιτικών
δικαιωμάτων στις γυναίκες, πράγμα που
επιτεύχθηκε, στη διάρκεια του 20ού αιώνα, σε
πολλές ευρωπαϊκές χώρες.
