SlideShare a Scribd company logo
1 of 169
Download to read offline
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 1
M C L C
PH N 1: TÍN HI U VÀ PHÂN TÍCH H TH NG 5
CH NG 1. T NG QUÁT V H TH NG THÔNG TIN 6
1.1 CÁC PH N T VÀ NH NG GI I H N C A H TH NG THÔNG TIN 6
1.1.1 Thông tin, thông i p và tín hi u 6
1.1.2 Các thành ph n c a h th ng thông tin 7
1.1.3 Nh ng gi i h n trong h th ng thông tin 8
1.2 I U CH VÀ MÃ HOÁ 9
1.2.1 Các ph ng pháp i u ch 9
1.2.2 Các ng d ng và l i ích c a i u ch 11
1.2.3 Các d i t n s thông tin 12
1.2.4 Ph ng pháp và l i ích c a vi c mã hoá 13
CH NG 2. TÍN HI U VÀ PH 14
2.1 PH TÍN HI U VÀ CHU I FOURIER 14
2.1.1 Vector pha và ph tuy n tính 14
2.1.2 Tín hi u tu n hoàn và công su t trung bình 15
2.1.3 Chu i Fourier c a tín hi u tu n hoàn 16
2.1.4 !nh lý công su t Parseval 17
2.2 PHÉP BI N I FOURIER VÀ PH LIÊN T"C 18
2.2.1 Bi n i Fourier 18
2.2.2 Tín hi u i x ng và tín hi u nhân qu 19
2.3 QUAN H T N S -TH#I GIAN 20
2.3.1 Tính ch t x p ch$ng 20
2.3.2 Tính ch t d!ch chuy%n t n th&i gian và thay i thang o 20
2.3.3 Tính ch t d!ch chuy%n t n s và h qu i u ch 20
2.3.4 Tính ch t o hàm và tích phân 20
2.3.5 Phép nhân và phép tính ch'p 20
CH NG 3. TRUY N TÍN HI U VÀ L C 21
3.1 ÁP (NG C A H TUY N TÍNH B)T BI N 21
3.1.1 áp ng xung và tích phân tuy n tính 21
3.1.2 Hàm truy n và áp ng t n s 22
3.2 MÉO D NG TÍN HI U TRÊN *#NG TRUY N 23
3.2.1 Truy n tín hi u không méo 23
3.2.2 Méo tuy n tính 23
3.2.3 Méo phi tuy n 24
3.3 T N HAO *#NG TRUY N 24
3.3.1 + l i công su t 24
3.3.2 T n hao &ng truy n và các b+ l,p 24
3.4 L-C T N S 25
3.4.1 B+ l.c lý t /ng 25
3.4.2 B+ l.c th0c t 26
3.5 HÀM T*1NG QUAN VÀ M2T 3 PH 27
3.5.1 Hàm t ng quan c a tín hi u công su t 27
3.5.2 Hàm t ng quan vào-ra 29
3.5.3 Hàm m't + ph 30
CH NG 4. TÍN HI U NG U NHIÊN VÀ NHI U 31
4.1 QUÁ TRÌNH NG4U NHIÊN 31
4.1.1 Quá trình ng5u nhiên 31
4.1.2 Quá trình d6ng và quá trình Ergodic 32
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 2
4.2 TÍN HI U NG4U NHIÊN 33
4.2.1 Công su t tín hi u và trung bình th&i gian 33
4.2.2 Ph công su t 33
4.2.3 Tính ch t ch$ng ch'p công su t 35
4.3 NHI7U 35
4.3.1 Nhi8u nhi t 36
4.3.2 Nhi8u tr9ng 37
4.3.3 B:ng thông t ng ng c a nhi8u 37
4.4 TRUY N TÍN HI U CÓ NHI7U 38
4.4.1 Nhi8u c+ng và t; s S/N 38
4.4.2 Truy n tín hi u t ng t0 d i n n 39
PH N 2: THÔNG TIN T NG T 41
CH NG 5. I U CH TUY N TÍNH 42
5.1 TÍN HI U D<I B=NG 42
5.1.1 M ch l.c d i b:ng 42
5.1.2 Tín hi u d i b:ng 43
5.1.3 Truy n tín hi u qua m ch d i b:ng 45
5.2 I U CH BIÊN 3 SONG BIÊN 47
5.2.1 Quy c v tín hi u tin t c i u ch 47
5.2.2 i u ch AM 48
5.2.3 i u ch DSB 51
5.2.4 i u ch n âm 53
5.3 M CH I U CH SONG BIÊN 53
5.3.1 B+ i u ch nhân 54
5.3.2 B+ i u ch cân b>ng và m ch b'c hai 54
5.4 I U CH 1N BIÊN 56
5.4.1 Tín hi u SSB và ph 56
5.4.2 Tín hi u VSB và ph 59
5.5 I T N VÀ GI<I I U CH 60
5.5.1 i t n 60
5.5.2 Tách $ng b+ (Synchronous Detection) 61
5.5.3 Tách sóng &ng bao (envelop detection) 62
CH NG 6. I U CH HÀM M 63
6.1 I U T N VÀ I U PHA (FM VÀ PM) 63
6.1.1 Tín hi u FM và PM 63
6.1.2 FM và PM b:ng h?p 64
6.1.3 i u ch n t n 65
6.1.4 i u ch a t n 67
6.2 D<I T N TRUY N THÔNG VÀ S@ MÉO D NG 68
6.2.1 * c l ng b:ng thông truy n 68
6.2.2 Méo tuy n tính 69
6.3 M CH I U CH VÀ GI<I I U CH T N S VÀ PHA 71
6.3.1 FM tr0c ti p dùng VCO 71
6.3.2 i u ch PM và FM gián ti p 72
6.3.3 M ch gi i i u ch t n s 73
6.4 NHI7U T*1NG TÁC TRONG THU FM VÀ PM 76
6.4.1 Nhi8u t ng tác d ng hình sin 76
6.4.2 Ti n nh n và gi i nh n 77
CH NG 7. H TH NG I U CH T NG T 79
7.1 H TH NG THU I T N NGO I SAI 79
7.2 GHÉP KÊNH T N S 81
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 3
7.2.1 H th ng FDM 81
7.2.2 Ghép kênh FM l'p th% (FM stereo) 83
7.3 VÒNG KHÓA PHA 84
7.3.1 Nguyên lý PLL và khoá 84
7.3.2 Các ng d ng c a PLL 86
CH NG 8. L Y M U TÍN HI U VÀ I U CH XUNG 90
8.1 L)Y M4U TÍN HI U CÓ B=NG T N GI I H N 90
8.2 I U BIÊN XUNG VÀ GHÉP KÊNH TH#I GIAN 92
8.3 B=NG THÔNG TÍN HI U GHÉP KÊNH TDM 93
8.4 PH C A TÍN HI U L)Y M4U 95
8.4.1 L y m5u lý t /ng 95
8.4.2 L y m5u v i + r+ng xung τ 95
8.4.3 L y m5u và gi 99
8.5 L*ANG T HOÁ TÍN HI U 100
PH N 3: THÔNG TIN S 102
CH NG 9. THÔNG TIN D I N N 103
9.1 TÍN HI U S VÀ H TH NG S 103
9.1.1 Tín hi u PAM s 103
9.1.2 Gi i h n truy n 105
9.2 NHI7N VÀ SAI S 107
9.2.1 Xác su t l i nh! phân 107
9.2.2 Xác su t l i M-Ary 109
9.3 KB THU2T CNG B3 110
9.3.1 $ng b+ bit 111
9.3.2 $ng b+ khung 112
CH NG 10. I U CH XUNG MÃ 115
10.1 KB THU2T I U CH XUNG MÃ PCM 115
10.1.1 T o và khôi ph c PCM 115
10.1.2 Nhi8u l ng tD 115
10.1.3 L ng tD không $ng u và companding 117
10.2 NHIEU TRONG I U CH XUNG MÃ PCM 118
10.2.1 Nhi8u gi i mã 118
10.2.2 Ng Fng sai s 119
10.3 I U CH DELTA VÀ MÃ HÓA D@ OÁN 120
10.3.1 PCM vi sai 120
10.3.2 i u ch Delta 121
10.4 H TH NG GHÉP KÊNH PCM 122
10.4.1 H ghép kênh c s/ T1 122
10.4.2 H ghép kênh c s/ E1 124
CH NG 11. TRUY N S TRONG D I B NG 127
11.1 I U CH DGCH BIÊN ASK 127
11.1.1 Bi%u th c c a tín hi u 127
11.1.2 Ph c a tín hi u ASK 128
11.1.3 Gi i i u ch ASK ki%u k t h p 129
11.1.4 Gi i i u ch ASK ki%u không k t h p 130
11.2 I U CH DGCH PHA 130
11.2.1 i u ch BPSK 130
11.2.2 i u ch QPSK 138
11.2.3 i u ch s d!ch pha M tr ng thái (M-ary PSK) 144
11.2.4 Xác su t thu sai c a i u ch d!ch pha PSK theo kho ng cách tín hi u 146
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 4
11.3 I U CH DGCH T N FSK 149
11.3.1 i u ch BFSK 150
11.3.2 i u ch d!ch t n b'c M (M-ary FSK) 156
11.4 I U CH TR@C PHA QAM 157
11.4.1 Bi%u th c c a tín hi u 16-QAM 158
11.4.2 Ph c a tín hi u QAM 159
11.4.3 M ch i u ch và gi i i u ch 16-QAM 159
11.5 I U CH DGCH PHA T I THIEU MSK 161
11.5.1 Bi%u th c và d ng sóng c a MSK 161
11.5.2 Gi n $ vector c a MSK 164
11.5.3 Ph c a tín hi u MSK 165
11.5.4 ,c tính pha liên t c c a MSK 166
11.6 SO SÁNH CÁC H TH NG I U CH S 167
TÀI LI U THAM KH O 169
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 5
PH N 1: TÍN HI U VÀ PHÂN TÍCH
H TH NG
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 6
Ch ng 1. T NG QUÁT V H TH NG THÔNG TIN
H th ng thông tin c !nh nghHa là h th ng chuy%n t i tin t c t6 ngu$n phát tin
n n i thu nh'n / m+t kho ng cách nào ó. N u kho ng cách thông tin này l n h n
so v i kích th c c a thi t b! (c0 ly thông tin xa), ta có m+t h th ng vi8n thông. H
th ng thông tin có th% c th0c hi n gi a m+t hay nhi u ngu$n phát tin $ng th&i
n m+t hay nhi u n i nh'n tin, do ó ta có ki%u thông tin m+t &ng, a &ng,
ph ng th c thông tin m+t chi u, hai chi u hay nhi u chi u. Môi tr &ng thông tin có
th% / d ng h u tuy n ho,c vô tuy n, chIng h n dùng dây truy n sóng, cable truy n tin
ho,c sóng i n t6 vô tuy n
1.1 CÁC PH N T VÀ NH NG GI I H N C A H TH NG THÔNG TIN
1.1.1 Thông tin, thông i p và tín hi u
Tin t c là y u t trung tâm c a m+t h th ng thông tin. M c tiêu c a h th ng là
chuy%n t i và tái l'p l i tin t c t i n i nh'n tin sao cho n+i dung c a tin t c là
không i so v i n i phát ho,c có th% hi%u c, ch p nh'n c.
Tin t c xu t hi n / nhi u d ng khác nhau, có th% c chia thành hai lo i: d ng
t ng t0 và d ng s .
Tin t c d ng t ng t0 c th% hi n b>ng các i l ng v't lý bi n thiên liên t c
và u ,n theo th&i gian, chIng h n tín hi u âm thanh, hình nh, tín hi u o
l &ng v nhi t +, áp su t,…Tiêu chí quan tr.ng c a h th ng thông tin t ng t0
là s0 trung th0c c a tín hi u t i n i nh'n tin so v i n i phát tin.
Tin t c d ng s c th% hi n d i d ng m+t chu i các kí t0 c ch.n t6 m+t t'p
h p h u h n các kí t0 r&i r c, chIng h n, chu i các kí t0 ch ho,c s xu t hi n
trên m+t v:n b n, chu i các bit lu'n lý c .c ra t6 m+t file d li u… Tiêu chí
quan tr.ng c a h th ng thông tin s là + chính xác c a chu i kí t0 nh'n c
(ho,c là tJ s l i bit nh'n c) tính trong m+t kho ng th&i gian nh t !nh c a quá
trình thông tin.
V m,t v't lý, tin t c xu t hi n d i d ng các tín hi u, thông th &ng là tín hi u
i n. Trong mô hình h th ng thông tin / hình 1.1, tin t c c chuy%n i thành
tín hi u i n ho,c ng c l i nh& các c m bi n phát và c m bi n thu.
Nh v'y i v i h th ng thông tin, tín hi u v't lý c chuy%n t i i là tín hi u
i n, c xD lý trên c s/ các kh i m ch i n tD. Các c m bi n phát và thu, m,c
dù chJ là ph n tD chuy%n i d ng th c v't lý c a tin t c, nh ng nh h /ng r t l n
n + trung th0c ho,c + tin c'y c a h th ng thông tin. Vi c kh o sát các ,c
Tin t c
(N i nh'n
tin)
(Ngu$n phát
tin)
C m
bi n
thu
Tín hi u
phát ( i n)
Tín hi u
thu ( i n)Tin t c C m
bi n
phát
H
th ng
thông tin
Hình 1.1: Mô t h th ng thông tin
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 7
tính phi tuy n ho,c các gi i h n v d i +ng, d i t n s ho t +ng,…c a các c m
bi n không n>m trong n+i dung trình bày c a môn h.c này.
1.1.2 Các thành ph n c a h th ng thông tin
Hình 1.2 gi i thi u m+t s $ kh i t ng quát c a m+t h th ng thông tin, trong ó
các tín hi u phát và thu lan truy n trong môi tr &ng u c xem là / d i d ng
tín hi u i n (các kh i c m bi n phát và c m bi n thu nh / hình 1.1 c xem là
thu+c v ngu$n phát tin ho,c n i nh'n tin). S $ kh i g$m ba ph n chính:
1. Kh i phát
Kh i phát có ch c n:ng xD lý tín hi u tin t c và cung c p vào môi tr &ng thông
tin m+t tín hi u có d ng th c phù h p v i ,c tính c a môi tr &ng, v i i u ki n
là n+i dung c a tin t c c truy n i là không thay i. Kh i phát có th% g$m
các ph n mã hoá, i u ch và khu ch i phát.
2. Môi tr ng thông tin
Môi tr &ng thông tin là m+t môi tr &ng v't lý c th%, cho phép chuy%n t i tín
hi u t6 n i phát n n i thu. Môi tr &ng thông tin có th% d i d ng h u tuy n
(dây d5n i n song hành, dây cable tín hi u, s i quang,…) ho,c có th% d i
d ng vô tuy n (không gian t0 do, chân không, ch t lKng,…).Môi tr &ng thông
tin có ,c tính gây suy hao công su t tín hi u và gây tr8 pha tín hi u khi truy n
tin. C0 ly thông tin càng l n thì + suy hao và tr8 pha càng nhi u.
3. Kh i thu
Kh i thu có ch c n:ng thu nh'n tín hi u tin t c t6 môi tr &ng thông tin, tái t o
l i tin t c % cung c p n n i nh'n tin. Kh i thu có th% g$m các ph n khu ch
i tín hi u ( % bù tr6 + suy hao trên môi tr &ng thông tin), gi i i u ch và
gi i mã hoá ( % khôi ph c l i tin t c g c ban u / n i phát), kh i ch.n l.c kênh
thông tin ( % ch.n l0a úng tín hi u t6 ngu$n tin mà ta mu n thu nh'n, trong khi
môi tr &ng thông tin có th% c sD d ng truy n tin $ng th&i cho nhi u ngu$n
tin khác nhau).
4. Nhi u, can nhi u và các tác nhân gây méo d ng
M+t lo i tín hi u ph nh ng luôn luôn xu t hi n và t$n t i trong b t kL h th ng
thông tin nào c th% hi n b/i kh i nhi8u, can nhi8u và các tác nhân gây méo
d ng. ây là các tín hi u mà chúng ta không mong mu n nh'n c t i n i thu
Tin t c
(N i nh'n
tin)
(Ngu$n phát
tin)
Kh i
thu
Tin t c
Kh i
phát
Môi
tr &ng
thông tin
Hình 1.1: Mô t h th ng thông tin
Nhi8u, can nhi8u,
ho,c tác nhân gây
méo d ng
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 8
trong quá trình truy n tin. Chúng có th% xu t hi n trong môi tr &ng thông tin
d i d ng nhi8u c+ng ho,c nhi8u nhân. Do tính ch t suy hao c a môi tr &ng
thông tin, tín hi u tin t c mà ta mu n truy n i có th% b! suy hao công su t n
m c b! xen l5n v i các tín hi u nhi8u trong môi tr &ng ho,c t i n i thu. Lúc
này, quá trình thông tin là th t b i, n i nh'n thông tin không th% tái t o l i tin
t c t6 ngu$n phát tin n a.
a. Nhi u
Nhi8u là các tín hi u không mong mu n, xu t hi n m+t cách ng5u nhiên trong
môi tr &ng thông tin ho,c t6 các ph n tD, linh ki n c a thi t b!. Nhi8u c+ng có
th% c lo i bK ho,c gi m thi%u nh h /ng nh& các b+ l.c t n s , các b+ xD
lý ng Fng t i n i thu. i v i nhi8u nhân, quá trình xD lý ph c t p h n nhi u,
th &ng ph i sD d ng các thu't toán thD-và-sai (chIng h n, thu't toán logic m&,
m ng neural, chu i Markov,…)
b. Can nhi u
Can nhi8u là nhi8u gây ra b/i các tác nhân ch quan c a con ng &i, chIng
h n, nhi8u do tín hi u t6 ngu$n phát khác, nhi8u do ngu$n cung c p công su t,
nhi8u do các thi t b! ph tr ,…Can nhi8u xu t hi n / các d i t n s khác v i
d i t n s mu n thu, có th% c lo i bK d8 dàng nh& các phép l.c t n s
thông th &ng. Tuy nhiên, can nhi8u cùng d i t n r t khó c lo i tr6, ng &i
ta ph i dùng các phép mã hoá ngu$n phù h p.
c. Tác nhân gây méo d ng tín hi u
Tác nhân gây méo d ng tín hi u th &ng x y ra do các ph n tD, linh ki n trong
thi t b! không có ,c tính tuy n tính. Tuy nhiên, i%m khác bi t gi a tác nhân
méo d ng này v i nhi8u, can nhi8u là s0 méo d ng chJ x y ra khi có tín hi u
phát. S0 méo d ng có th% c kh9c ph c nh& các b+ sDa d ng (equalizer)
trong h th ng thông tin.
Trong mô hình h th ng thông tin / hình 1.2, tin t c luôn c truy n i theo m+t
chi u duy nh t t6 ngu$n phát tin n n i nh'n tin, ta có h th ng thông tin n
công (simplex). Ng c l i, h th ng thông tin cho phép truy n tin t c theo hai
chi u $ng th&i (m i bên v6a là ngu$n phát tin, v6a là n i nh'n tin) c g.i là
h th ng song công (full-duplex)
1.1.3 Nh ng gi i h n trong h th ng thông tin
i v i b t kL h th ng thông tin nào, dù là h u tuy n hay vô tuy n, dù có i u
ch hay không i u ch , dù / t n s th p hay cao,… u có hai gi i h n ,c tr ng
v i n: b:ng thông (bandwidth) và nhi8u (noise) trong h th ng thông tin.
1. B ng thông
B:ng thông là i l ng o l &ng v t c + truy n tin. i v i thông tin t ng
t0 (analog), b:ng thông c th% hi n qua d i t n s c a tín hi u ho,c d i t n s
c a kênh. i v i thông tin s (digital), b:ng thông c th% hi n qua t c + bit
t i a c a chu i s c truy n i. B t kL h th ng thông tin nào cMng b! gi i
h n v b:ng thông khi truy n trong th&i gian th0c. N u dùng kênh thông tin có
b:ng thông nhK % truy n tín hi u có d i t n s r+ng thì sN gây ra méo d ng tín
hi u t i n i thu. ChIng h n, v i tín hi u âm thanh tho i, b:ng thông kênh truy n
chJ c n kho ng 3 kHz n 20kHz, trong khi % truy n tín hi u video +ng, b:ng
thông kênh truy n ph i r+ng t6 4MHz n MkHz. B:ng thông kênh truy n càng
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 9
r+ng thì t c + truy n tin càng cao, ch t l ng truy n tin càng t t nh ng l i g,p
các v n sau:
+ B:ng thông quá r+ng sN làm hao phí d i t n s có sOn c a kênh truy n, do
ó, s l ng lu$ng thông tin truy n $ng th&i trên kênh sN gi m, và hi u su t
sD d ng kênh truy n th p.
+ B:ng thông r+ng kéo theo s0 nh h /ng c a nhi8u môi tr &ng và các can
nhi8u t6 kênh truy n lân c'n lên kênh truy n thông tin mong mu n. Do ó,
trong th0c t , tín hi u d i n n tr c khi c a vào i u ch ho,c mã hoá,
th &ng ph i c l.c thông th p ho,c l.c thông d i % gi i h n l i d i t n s
c a tín hi u. Nh v'y, / n i thu, ta cMng dùng các b+ l.c thông th p ho,c
thông d i % ch.n l.c l y riêng tín hi u mong mu n (/ d i t n s !nh
tr c), tránh các can nhi8u t6 kênh khác và gi m thi%u nh h /ng c a nhi8u
n n môi tr &ng.
2. Nhi u
Nhi8u là nh h /ng c h u, t$n t i trong b t kL h th ng thông tin th0c t nào.
B n thân v't li u môi tr &ng, các ph n tD ho,c nguyên tD c a v't li u u t o
các dao +ng ng5u nhiên h n lo n sinh ra nhi8u, ta th &ng g.i là nhi8u nhi t.
Các ngu$n can nhi8u t6 các tác nhân do con ng &i (các ài phát lân c'n , các
thi t b! ph ,t trong môi tr &ng thông tin,…) cMng là ngu$n nhi8u cho kênh
thông tin.
<nh h /ng c a nhi8u lên tín hi u tin t c c ánh giá thông qua tJ s tín hi u
trên nhi8u S/N, là i l ng so sánh gi a công su t tín hi u mong mu n v i
công su t nhi8u. Khi c0 ly thông tin càng l n, công su t tín hi u càng b! suy
gi m khi lan truy n trong môi tr &ng thông tin, có th% gi m n m c ngang
b>ng công su t nhi8u môi tr &ng. Lúc này, tin t c b! l5n v i n n nhi8u và chúng
ta không th% khôi ph c l i thông tin b>ng các ph ng pháp thông th &ng.
Gi i h n b:ng thông c a kênh cho phép t:ng tJ s S/N, nghHa là ch t l ng
thông tin c a kênh t:ng do b:ng thông b! h n ch (n u không gây méo d ng n
tín hi u). !nh lý Shannon xác !nh m i liên quan gi a b:ng thông B c a kênh
v i tJ s S/N thông qua m+t h>ng s thông s c a kênh, g.i là thông l ng kênh
C (channel capacity)
+=
N
S
BC 1log (1.1)
v i C là h>ng s , khi B t:ng thì S/N gi m và ng c l i.
1.2 I U CH VÀ MÃ HOÁ
i u ch (modulation) và mã hoá (coding) là hai ph ng th c c:n b n % nâng cao
ch t l ng và + tin c'y c a quá trình thông tin. ây cMng là v n chính c a tài
li u này: ph ng th c xD lý, i u ch tín hi u t ng t0, tín hi u s và các ánh giá
v u nh c i%m c a m i ph ng th c
1.2.1 Các ph ng pháp i!u ch"
i u ch c'p n hai d ng sóng: tín hi u i u ch mang thông i p và sóng
mang phù h p v i ng d ng c th%. S0 i u ch làm thay i sóng mang m+t cách
có h th ng t ng ng v i s0 bi n i c a tín hi u i u ch . B>ng cách này, sóng
c i u ch “mang” thông tin c a thông i p. Ta th &ng yêu c u i u ch là
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 10
m+t quá trình thu'n ngh!ch, vì th , thông i p có th% c khôi ph c l i b/i m+t
ti n trình gi i i u ch b sung.
Trong quá trình i u ch , c n có m+t sóng mang (carrier) (th &ng là tín hi u hình
sin ho,c tín hi u xung t n s cao) có t n s c !nh và cao h n nhi u l n so v i
t n s tín hi u i u ch (modulation signal). Tín hi u i u ch này có th% là tín
hi u g c phát ra t6 ngu$n tin, ho,c có th% là tín hi u ã c bi n i t6 tín hi u
g c b/i các phép l.c, mã hoá, tr+n kênh,… th &ng c xem là / d i t n s th p,
do ó còn g.i là tín hi u d i n n (baseband)
i u ch là th0c hi n s0 thay i thông s c a sóng mang nh biên +, pha, t n
s ,…theo s0 bi n thiên c a tín hi u i u ch (Hình 1.3). D ng sóng các lo i tín
hi u và m i liên quan gi a chúng trong i u ch biên + / hình 1.4 là m+t ví d .
(Tín hi u
d i n n)
M ch gi i
i u ch
Tín hi u
i u ch M ch
i u ch
Hình 1.3: Mô hình kh i i u ch (n i phát) và kh i gi i i u ch (n i thu)
Sóng mang
Sóng mang
ã i u ch
(Phát) (Tín hi u
d i n n)
Tín hi u
i u ch
Tín hi u ã
i u ch
(Thu)
Tái t o sóng mang
(Thu k t h p)
c)
a)
b)
Hình 1.4: D ng sóng tín hi u i u ch , sóng mang sin và
sóng mang xung sau khi i u ch biên .
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 11
Quá trình i u ch ph i là quá trình có th% o ng c c, có nghHa là t$n t i quá
trình khôi ph c tr/ l i tín hi u i u ch t6 sóng mang ã i u ch , % c tín hi u
d i n n ch a thông tin. Ta g.i ó là quá trình gi i i u ch (demodulation), có mô
hình c vN / hình 1.3. Có hai ki%u gi i i u ch : gi i i u ch k t h p
(coherent) và gi i i u ch không k t h p (non-coherent). Chi ti t v các ph ng
pháp gi i i u ch sN c trình bày / các ch ng sau.
Quá trình i u ch và gi i i u ch cMng gây ra s0 d!ch chuy%n ph tín hi u trên
thang t n s . Thông th &ng, khi t n s sóng mang l n h n nhi u l n so v i t n s
tín hi u i u ch , quá trình i u ch sN d!ch ph t n lên cao và quá trình gi i i u
ch sN d!ch ph t n xu ng th p.
1.2.2 Các #ng d$ng và l%i ích c a i!u ch"
1. i u ch cho phép t ng hi u su t thông tin
Nh& ,c tính chuy%n ph t n s lên cao, tín hi u sóng mang ã i u ch d8 dàng
c truy n i xa h n, các anten phát và thu có kích th c nhK h n. ChIng h n,
n u sóng mang có t n s 100Hz thì anten ph i có kích th c 300km trong khi
sóng mang / t n s 100MHz, anten chJ có kích th c d i 1m.
2. i u ch cho phép t ng b ng thông thông tin
Vì t n s sóng mang th &ng r t cao nên tín hi u sóng mang ã i u ch có d i
b:ng thông có th% r+ng h n nhi u l n so v i d i t n s c a tín hi u i u ch , v i
cùng m+t h s ch.n l.c ff ∆/0 mong mu n. Nh v'y, m+t kênh thông tin / d i
t n s siêu cao (vài GHz) có th% truy n t i c nhi u kênh truy n hình $ng
th&i là tín hi u d i n n có b:ng thông r+ng nh t, th'm chí m+t kênh thông tin
laser quang có th% truy n t i t6 hàng nghìn n hàng tri u kênh truy n hình.
3. i u ch cho phép gi m nhi u và can nhi u
% gi m nh h /ng c a nhi8u ho,c can nhi8u lên tín hi u tin t c, m+t kh n:ng
n gi n là t:ng th't l n công su t phát tín hi u sao cho chúng có th% v t qua
c m c công su t nhi8u trong môi tr &ng % truy n n c n i thu (v i
m+t tJ s S/N ch p nh'n c). Tuy nhiên, th0c t không cho phép t:ng công
su t phát lên quá l n (do kh n:ng ch!u 0ng công su t c a linh ki n thi t b!, do
hi u su t công su t ài phát quá th p, do s0 an toàn,…). Trong tr &ng h p này,
i u ch sóng mang cho phép gi m thi%u nh h /ng c a nhi8u mà không t:ng
công su t phát. Bù l i, tín hi u ã i u ch c n m+t b:ng thông kênh truy n l n
h n, nh ã nói / ph n trên. ây là s0 t ng nh ng gi a + r+ng b:ng thông
sD d ng v i kh n:ng ch ng nhi8u c a tín hi u.
4. i u ch cho phép gán t n s phát
Trong cùng m+t môi tr &ng truy n tin, các kênh thông tin có n+i dung nh nhau
có th% sD d ng các d i t n s phát khác nhau. i u ch , v i ch c n:ng t ng
ng nh i t n s , cho phép xác !nh t n s phát cho m i kênh. Nh v'y /
n i thu, có th% tách bi t tín hi u mu n thu trong s nhi u tín hi u t6 các ài phát
khác nhau thông qua phép l.c t n s .
5. i u ch cho phép ghép kênh (multiplexing)
Ghép kênh c th0c hi n khi ta mu n truy n i nhi u tín hi u tin t c khác
nhau, t6 nhi u ngu$n phát tin khác nhau n nhi u n i nh'n tin khác nhau, sD
d ng cùng m+t môi tr &ng truy n. Ghép kênh có th% d i d ng ghép t n s
(FDM: Frequency –Division Multiplexing) ho,c TDM (Time-DM),…
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 12
1.2.3 Các d&i t n s thông tin
Hình 1.5 gi i thi u các ph t n s ho,c ph b c sóng hi n ang c sD d ng
cho các hình th c thông tin khác nhau, t6 vùng t n s th p ( i n tho i, i n tín)
cho n t n s cao (phát thanh, phát hình) và n t n s siêu cao (thông tin v
tinh, radar, truy n s li u t c + cao,…). $ng th&i, hình 1.5 cMng li t kê các môi
tr &ng v't lý khác nhau phù h p v i các d i t n s thông tin khác nhau.
Kh ki n
D i t n
Môi tr &ng
thông tin
Ki%u truy n
sóng (ng d ng
Truy n s
b:ng r+ng
H$ng ngo i
TD ngo i
i n tho i,
i n tín
S i quang Tia laser
D i SHF
D i EHF
D i UHF
D i VHF
D i HF
D i t n
trung bình
MF
D i t n th p
LF
D i t n r t
th p VLF
Âm t n
D i VHF
Phát thanh AM
ng d5n sóng
Cáp $ng tr c
Dây song hành
Sóng tr0c
tuy n
Sóng tr&i
Sóng m,t t
Hàng không
Hàng h i
Phát thanh
Th ng m i
Nghi p d
Thông tin v tinh
D5n &ng
Vi ba
V tinh m,t t
Radar
Di +ng
VHF TV và FM
Di +ng, Hàng không
UHF TV
1kHz
10kHz
1MHz
100kHz
10MHz
100MHz
1GHz
10GHz
100GHz
1014
Hz
1015
Hz
100km
10km
1km
100m
10m
1m
10cm
1cm
10-6
m
Hình 1.5: Phân b các ph t n s (ho c b c sóng) s d ng trong thông tin
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 13
1.2.4 Ph ng pháp và l%i ích c a vi c mã hoá
Mã hóa (coding), c áp d ng cho các ngu$n tin t c s , c bi%u di8n b>ng các
kí hi u r&i r c. Mã hóa g$m hai quá trình: quá trình mã hóa (encoding) chuy%n i
tin t c s t6 ngu$n tin thành m+t chu i các kí hi u theo m+t qui lu't nào ó; quá
trình gi i mã (decoding) chuy%n i ng c l i t6 các kí hi u tr/ v tin t c s theo
qui lu't ng c v i qui lu't mã hóa. Thông th &ng, ngu$n tin t c s d i d ng nh!
phân (bit 0 và bit 1) và kí hi u mã hóa cMng d i d ng nh! phân. Nói cách khác
mã hoá chuy%n i t6 chu i s nh! phân này thành ra m+t chu i so nh! phân khác.
N u ngu$n tín hi u có M m c r&i r c, thì m i tr ng thái c a ngu$n có th% c mã
hoá b>ng K bits nh! phân sao cho:
MK 2log≥ (1.2)
V'y, n u t c + xu t hi n các tr ng thái c a ngu$n là r (r tr ng thái xu t hi n
trong m+t n v! th&i gian), thì t c + bit nh! phân c a mã là K.r; nói cách khác
mã hoá c n m+t b:ng thông kênh truy n l n g p K l n b:ng thông c n thi t %
truy n tín hi u nguyên th y ban u.
Mã hoá có các l i i%m sau:
+ Mã hóa, c th% là mã hóa nh! phân, cho phép xD lý tín hi u / các m c r&i r c
(hai m c cao và th p i v i nh! phân), do ó, m ch i n xD lý n gi n h n
và + tin c'y cao h n.
+ Mã hóa cho phép t:ng kh n:ng ch ng nhi8u c a tín hi u. TuL theo nguyên lý
mã hóa ta có th% có các b+ mã phát hi n sai ho,c t0 sDa sai khi có nhi8u trên
kênh truy n làm sai l ch tin t c
+ Mã hóa cho phép nén s li u phát ra t6 ngu$n, lo i bK các tr ng thái d th6a,
t:ng hi u su t truy n tin. Nh v'y có th% truy n c nhi u kênh h n trong
cùng môi tr &ng ho,c truy n tin v i t c + cao h n.
+ Mã hóa có th% cho phép b o m't thông tin (m't mã hóa)
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 14
Ch ng 2. TÍN HI U VÀ PH
2.1 PH TÍN HI U VÀ CHU'I FOURIER
2.1.1 Vector pha và ph( tuy"n tính
Xét d ng sóng AC hay hình sin quen thu+c v(t) c vN trong hình 2.1. Thông
th &ng, ta bi%u di8n chúng theo d ng hàm cos nh sau:
v(t) = A cos (ω0t + φ) (2.1)
Trong ó A là giá tr! Jnh hay biên +, ω0 là t n s góc và φ là góc pha ban u.
Ph ng trình 1.1 chJ ra r>ng v(t) l,p l i theo th&i gian v i chu kL là 00 /2 ωπ=T .
Ngh!ch o c a chu kL b>ng t n s tu n hoàn: πω 2//1 000 == Tf , f0 c tính
b>ng s chu kL trên m i giây hay Herts (Hz).
Pha c a tín hi u i u hoà c xác !nh theo !nh lý Euler:
θθθ
sincos je j
+=
V i 1−=j và θ là m+t góc tuL ý. N u ta l y φωθ += t0 ta có th% vi t m+t
hàm i u hoà b t kL nh là ph n th0c c a m+t hàm mM ph c:
]Re[]Re[)cos( )()(
0
00 φωφω
φω ++
==+ titj
AeeAtA
Ta có th% bi%u di8n tín hi u v(t) b>ng m+t vector pha trong m,t phIng ph c (Hình
2.2a), trong ó:
].Re[)cos()( 0
0
tjj
eAetAtv ωφ
φω =+= (2.2)
0
0
2
ω
π=T
v(t)
A
Acosφ
t0
Hình 2.1: Tín hi u hình sin thu n tuý
Im
Re0
A
ω0t + φ
Acosω0t + φ
a) Gi n $ vector pha c a tín hi u sin
Biên +
f0 f0
b) Ph biên + c a tín hi u hình sin
Hình 2.2: Vector pha và ph c a tín hi u hình sin
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 15
Tín hi u v(t) / (2.1) còn có th% bi%u di8n d i d ng m+t c,p vector pha liên hi p
ph c:
tjjtjj
ee
A
ee
A
tAtv 00
0 .
2
.
2
)cos()( ωφωφ
φω −−
+=+= (2.3)
Gi n $ vector pha, ph biên + và ph pha c a v(t) c vN trong hình 2.3a và
hình 2.3b.
2.1.2 Tín hi u tu n hoàn và công su)t trung bình
Các hàm i u hoà và vector pha là m+t trong nh ng d ng tín hi u tu n hoàn. Các
tín hi u này tuân theo quan h :
v(t ± mT0) = v(t) -∞ < t < +∞ (2.4)
Trong ó, m là m+t s nguyên b t kL. Ph ng trình này chJ ra r>ng, vi c d!ch tín
hi u b/i m+t s nguyên chu kL qua trái ho,c ph i u d5n t i d ng sóng không
i. Do v'y, m+t tín hi u tu n hoàn c mô t m+t cách y qua tác +ng ,c
bi t c a nó trong m+t chu kL b t kL.
Bi%u di8n trong mi n t n s c a m+t tín hi u tu n hoàn là m+t ph v ch hay ph
tuy n tính thu c b>ng phép khai tri%n chu i Fourier. Phép khai tri%n này òi
hKi tín hi u ph i có công su t trung bình h u h n. Công su t trung bình và các
trung bình th&i gian khác là nh ng ,c tính tín hi u quan tr.ng, ph n sau c'p
n nh ng khái ni m này.
Giá tr! trung bình c a m+t tín hi u v(t) b t kL c !nh nghHa:
=
−∞→
2/
2/
)(
1
lim)(
T
TT
dttv
T
tv (2.5)
N u v(t) là tín hi u tu n hoàn, giá tr! trung bình tr/ thành:
Re
Acosω0t + φ
a) Vector pha liên hi p ph c
Biên +
f0 f0
b) Ph biên + và ph pha
Hình 2.3: Vector pha và ph c a tín hi u hình sin
Im
0
A/2
ω0t + φ
ω0t + φ
A/2
-f0
A/2 A/2
Ph pha
f0 f0
-f0
-φ
-φ
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 16
+
−
==
01
1
0
2/0
2/0
0
)(
1
)(
1
)(
Tt
t
T
T
dttv
T
dttv
T
tv (2.6)
N u i n áp v(t) tu n hoàn c ,t trên m+t i n tr/ chuPn R=1Ω, thì công su t
trung bình c a tín hi u là:
==
+ 01
1
2
0
2
)(
1
)(
Tt
t
dttv
T
tvP (2.7)
Khi ó, ta g.i v(t) là tín hi u công su t.
2.1.3 Chu*i Fourier c a tín hi u tu n hoàn
Cho v(t) là tín hi u tu n hoàn chu kL T0 v i t n s c b n
0
0
1
T
f = . Phân tích
chu i Fourier c a v(t) là:
=
+∞
−∞=n
tnfj
neCtv 02
)( π
, n=…,-2, -1, 0, 1, 2,… (2.8)
Trong ó, h s Cn là s ph c c tính b/i:
+
−
=
01
1
02
0
).(
1
Tt
t
tnfj
n dtetv
T
C π
(2.9)
Ta nói Cn là thành ph n hài b'c n c a v(t), t ng ng v i thành ph n t n s nf0.
Các i l ng |Cn| bi%u di8n ph biên + và argCn bi%u di8n ph pha theo t n s
c a v(t).
Ph Fourier c a m+t tín hi u th0c v(t) có các ,c tính sau:
+ Các thành ph n t n s u là các hài t n c a t n s c b n f0.
+ Thành ph n ph DC (n = 0) t ng tr ng cho giá tr! trung bình c a tín hi u
v(t). Th't v'y:
)()(
1
)(
1
01
1
0
01
1
002
0
0
tvdttv
T
dtetv
T
C
Tt
t
Tt
t
tfj
n
==
=
+
+
××−
=
π
(2.10)
+ N u v(t) là tín hi u th0c, các ph Cn có quan h :
nCj
nnn eCCC arg−∗
− == (2.11)
Hay nói cách khác:
nn CC =− và nn CC argarg −=− (2.12)
Do ó, ph biên + i x ng qua g c và ph pha ph n i x ng qua g c.
K t h p (2.12) và (2.8) ta có th% vi t c:
++=
∞
=1
00 )arg2cos(2)(
n
nn CtnfCCtv π (2.13)
Bi%u th c (2.13) là d ng khai tri%n l ng giác chu i Fourier c a v(t).
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 17
Ví d : Cho tín hi u v(t) là xung ch nh't tu n hoàn chu kL T0, + r+ng τ và biên
+ xung A (Hình vN)
Xét trong m+t chu kL T0 (t6
2
0T
− n
2
0T
), v(t) có th% c vi t:
>
<
=
2
,0
2
,
)(
τ
τ
t
tA
tv
Do ó các thành ph n ph Cn là:
)(sin
sin
1
)(
1
0
00
0
0
2/
2/
2/
2/
2
0
2
0
0
0
0
0
00
τ
τ
π
τπ
ππ
nfc
T
A
nf
nf
T
A
dtAe
T
dtetv
T
C
T
T
T
T
tnfjtnfj
n
==
==
− −
−−
2.1.4 +nh lý công su)t Parseval
!nh lý Parseval mô t m i quan h gi a công su t trung bình P c a m+t tín hi u
tu n hoàn v(t) v i các thành ph n ph Cn c a nó.
Ph biên |Cn| và ph pha ArgCn tín hi u v(t)
f
1/τ
1800
-1800
-1/τ
f
t
1/τ-1/τ
v(t)
T0-T0
τ/2-τ/2
A
Afoτ
Afoτ|sinc(fτ)|
-f0 f0
|Cn|
ArgCn
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 18
Theo !nh nghHa c a công su t trung bình ta có:
==
−
∗
−
2/
2/0
2/
2/
2
0
0
0
0
0
)().(
1
)(
1 T
T
T
T
dttvtv
T
dttv
T
P (2.14)
Giá tr! v*
(t) có th% c thay th b>ng chu i Fourier c a nó:
tnfj
n
n
n
tnfj
n eCeCtv 02*
*
02
)( ππ −
∞+
−∞=
∞+
−∞=
∗
== (2.15)
Thay (2.15) vào (2.14) ta c:
=
=
∞+
−∞= −
−
−
−
+∞
−∞=
n
n
T
T
tnfj
T
T
tnfj
n
n
Cdtetv
T
dteCtv
T
P
*
2/
2/
2
0
2/
2/
2*
0
.)(
1
)(
1
0
0
0
0
0
0
π
π
(2.16)
Thành ph n trong ngo,c là h s Cn c !nh nghHa / (2.9).
!nh lý Parseval:
==
+∞
−∞=
+∞
−∞= n
n
n
nn CCCP
2*
. (2.17)
!nh lý Parseval di8n t công su t trung bình P c a m+t tín hi u tu n hoàn là t ng
các công su t trung bình c a các thành ph n ph c a nó.
2.2 PHÉP BI N I FOURIER VÀ PH LIÊN T,C
N u tín hi u v(t) là không tu n hoàn và t$n t i mãi, có n:ng l ng h u h n (tín hi u
n:ng l ng), ph c a nó có th% c tính b/i phép bi n i Fourier (Hay còn g.i là
phép tích phân Fourier).
2.2.1 Bi"n (i Fourier
V i tín hi u không tu n hoàn có n:ng l ng h u h n (v(t)→ 0 khi t → ±∞), thay
vì xét công su t trung bình c a tín hi u, chúng ta th &ng xét n n:ng l ng c a
tín hi u. Lúc này, tín hi u c g.i là tín hi u n:ng l ng, có t ng n:ng l ng là:
=
+∞
∞−
dttvE
2
)( (2.18)
T ng t0 nh phép phân tích chu i Fourier tu n hoàn, ta có phép bi n i Fourier
cho tín hi u n:ng l ng. Bi%u th c v(t) có th% c vi t:
=
+∞
∞−
+∞
∞−
−
dfedtetvtv ftjftj ππ 22
)()( (2.19)
Do ó, ta có m+t c,p bi n i Fourier nh sau:
==
+∞
∞−
−
dtetvtvFfV ftj π2
)()]([)( (2.20a)
=
+∞
∞−
dfefVtv ftj π2
)()( (2.20b)
Ph V(f) c a v(t) có nh ng ,c tính sau:
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 19
+ Ph Fourier V(f) là m+t hàm s ph c c a t n s , trong ó |V(f)| di8n t ph
biên + và argV(f) di8n t ph pha c a v(t).
+ Giá tr! V(f) t i f = 0 chính là giá tr! trung bình c a v(t). Th't v'y:
=
+∞
∞−
dttvV )()0( (2.21)
+ N u v(t) là hàm th0c, t6 (2.20a), ta có:
V(-f) = V*
(f)
Hay nói cách khác:
|V(-f)| = |V(f)| và argV(-f) = -argV(f) (2.22)
Do ó, ph biên + là i x ng và ph pha là ph n i x ng qua g c. Tính ch t
này g.i là tính ch t i x ng Hermite.
2.2.2 Tín hi u i x#ng và tín hi u nhân qu&
V i tín hi u i x ng qua g c O trên tr0c th&i gian, các tích phân Fourier c a nó
có th% c tính n gi n hoá nh sau:
Vì tjte ftj
ωωπ
sincos2
−=−
, nên (2.20a) có th% c vi t l i:
)()()( fVfVfV oe += (2.23)
Trong ó:
=
+∞
∞−
tdttvfVe ωcos)()( (2.24a)
−=
+∞
∞−
tdttvfV ωsin)()(0 (2.24a)
là các thành ph n chOn (even) và lQ (odd) c a V(f), v i m.i v(t).
N u v(t) là hàm th0c, ta có:
)](Re[)( fVfVe = và )](Im[)( fVfVo = (2.25)
Do ó:
)()()()(*
fVfjVfVfV oe −=−= (2.26)
i u này phù h p v i (2.22) / trên.
H n n a, n u v(t) i x ng qua g c th&i gian, ta có hai tr &ng h p:
+ N u v(t) là i x ng (v(t) = v(-t)):
==
+∞
0
cos)(2)()( tdttvfVfV e ω (2.27)
0)( =fVo
+ N u v(t) là ph n i x ng (v(t) = -v(-t)):
−==
+∞
0
sin)(2)()( tdttvjfVfV o ω (2.28)
0)( =fVe
Do ó, tích phân Fourier V(f) sN có d ng n gi n h n, nh / (2.27) và (2.28).
Tín hi u v(t) c coi là tín hi u nhân qu (causal) khi:
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 20
v(t) = 0 v i t<0 (2.29)
Lúc này, phép tích phân Fourier tr/ thành:
=
+∞
−
0
2
)()( dtetvfV ftj π
(2.30)
M+t cách t ng quát h n, phép bi n i Laplace có th% c áp d ng cho m+t tín
hi u nhân qu , thay vì phép bi n i Fourier:
=
+∞
−
0
)()]([ dtetvtvL st
(2.31)
v i fjs πσ 2+= là mi n bi n ph c.
2.3 QUAN H T N S -TH-I GIAN
2.3.1 Tính ch)t x"p ch.ng
N u )()()( 2211 tvatvatv += v i a1, a2 là h>ng s thì:
)]([)]([)]([ 2211 tvFatvFatvF += (2.32)
2.3.2 Tính ch)t d+ch chuy/n t n th0i gian và thay (i thang o
dftj
d efVttvF π2
)()]([ −
=− (2.33)
)(
1
)]([
αα
α
f
VtvF = (2.34)
2.3.3 Tính ch)t d+ch chuy/n t n s và h qu& i!u ch"
)(])([ c
tj
ffVetvF c
−=ω
v i Cc fπω 2= (2.35)
T6 tính ch t ó, ta suy ra h qu c a !nh lý i u ch nh sau:
)(.
2
)(.
2
2
).()]cos().([
)()(
c
j
c
j
tjtj
c
ffV
e
ffV
e
ee
tvFttvF
cc
++−=
+
=+
−
+−+
φφ
φωφω
φω
(2.36)
2.3.4 Tính ch)t o hàm và tích phân
n
n
n
fjtv
dt
d
F )2()( π= (2.37)
)(.
2
1
)( fV
f
dvF
π
λλ =
+∞
∞−
(2.38)
2.3.5 Phép nhân và phép tính ch1p
)().()](*)([ fWfVtwtvF = (2.39)
)(*)()]().([ fWfVtwtvF = (2.40)
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 21
Ch ng 3. TRUY N TÍN HI U VÀ L C
3.1 ÁP 2NG C A H TUY N TÍNH B T BI N
Hình 3.1 mô t m+t h th ng bên trong c xem nh là m+t “h+p en” v i m+t tín
hi u vào t6 bên ngoài x(t) và m+t tín hi u ra y(t). Trong thông tin i n, h th ng
th &ng là m+t m ng hai cDa c lái b>ng i n áp ho,c dòng i n ,t t i ngõ vào và
t o ra m+t i n áp ho,c dòng i n khác t i ngõ ra. Nh ng ph n tD tích tr n:ng
l ng và các hi u ng bên trong khác có th% làm cho d ng sóng ngõ ra trông khá
khác bi t so v i ngõ vào. Và không c n quan tâm n nh ng gì bên trong, h th ng
c mô t b>ng m+t quan h kích thích và áp ng gi a ngõ vào và ngõ ra.
R ây, ta xét n d ng h th ng ,c bi t nh ng khá quan tr.ng ó là nh ng h
th ng tuy n tính b t bi n theo th&i gian hay g.i t9t là các h th ng LTI (linear time
invariant). Ph n này sN trình bày quan h vào-ra trong mi n th&i gian sD d ng phép
tích phân x p ch$ng và áp ng xung c a h th ng. Sau ó, chúng ta tr/ v phân
tích mi n t n s c bi%u di8n thông qua hàm truy n c a h th ng.
3.1.1 áp #ng xung và tích phân tuy"n tính
Gi sD hình 3.1 là m+t h th ng LTI không có n:ng l ng tích tr bên trong t i
th&i i%m ngõ vào x(t) c cung c p. khi ó, ngõ ra y(t) là áp ng c Fng b c
hoàn toàn do b/i x(t):
y(t) = F[x(t)] (3.1)
Trong ó, F[x(t)] th% hi n quan h hàm gi a ngõ vào và ngõ ra. Tính tuy n tính có
nghHa r>ng, ph ng trình (3.1) tuân theo nguyên lý x p ch$ng. Do v'y, n u:
)()( txatx k
k
k= (3.2a)
Trong ó ak là nh ng h>ng s thì:
=
k
kk txFaty )]([)( (3.2b)
Tính b t bi n theo th&i gian có nghHa r>ng ,c tính c a h th ng luôn gi c !nh
theo th&i gian. Do v'y, m+t tín hi u ngõ vào c d!ch th&i gian x(t-td) sN t o ra:
F[x(t-td)] = y(t-td) (3.3)
Vì th ngõ ra b! d!ch trên thang th&i gian nh ng l i không bi n i.
H u h t các các h th ng LTI bao g$m toàn b+ các ph n tD có thông s t'p trung
(nh các i n tr/, cu+n dây, t i n), % phân bi t v i các ph n tD có hi n t ng
phân b theo không gian (nh &ng truy n). Vi c phân tích tr0c ti p m+t h
th ng v i các thông s t'p trung c b9t u v i nh ng ph ng trình c s/ %
a n quan h vào-ra theo m+t m+t ph ng trình vi phân có d ng nh sau:
H th ng
Ngõ vào
H+p en
Ngõ ra
y(t)x(t)
Hình 3.1: Mô hình h th ng
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 22
)(
)(
...
)(
)(
)(
...
)(
01
01
txb
dt
tdx
b
dt
txd
b
tya
dt
tdy
a
dt
tyd
a
m
m
m
n
n
n
+++
=+++
(3.4)
Trong ó, ai, bi là nh ng h s h>ng liên quan n giá tr! c a các ph n tD trong h
th ng. S ph n tD tích tr n:ng l ng +c l'p xác !nh giá tr! c a n, c bi t nh
là b'c c a h th ng. Ph ng trình (3.4) không cung c p d ng bi%u th c tr0c ti p
c a y(t).
% có c m+t ph ng trình vào ra rõ ràng, tr c h t ta ph i !nh nghHa áp ng
xung c a h th ng:
)]([)( tFth δ= (3.5)
h(t) chính là áp ng c Fng b c khi x(t) = δ(t). M,t khác, m+t tín hi u liên t c b t
kL có th% c vi t d i d ng ch'p x(t) = x(t)*δ(t). Do v'y,
λλδλλλδλ dtFxdtxFty )]([)()()()( −=−=
+∞
∞−
+∞
∞−
V i vi c thay i các phép toán d0a vào tính ch t tuy n tính c a h th ng. Bây
gi&, d0a trên tính ch t b t bi n, )()]([ λλδ −=− thtF , và do ó:
λλλλλλ dtxhdthxty )()()()()( −=−=
+∞
∞−
+∞
∞−
(3.6)
D ng khác c a ph ng trình (3.6) c g.i là tích phân x p ch$ng. Nó bi%u di8n
áp ng c Fng b c nh là m+t phép ch'p c a ngõ vào x(t) v i áp ng xung h(t).
Vì th , vi c phân tích h th ng trong mi n th&i gian òi hKi ph i bi t v áp ng
xung song song v i kh n:ng th0c hi n phép ch'p.
Có nhi u kS thu't khác nhau % xác !nh h(t) t6 m+t ph ng trình vi phân ho,c
m+t vài mô hình khác c a h th ng. Tuy nhiên, ta cMng có th% l y x(t) = u(t) và
tính áp ng n c c a h th ng:
g(t) = F[u(t)]
T6 ó:
dt
tdg
th
)(
)( = (3.7)
Quan h vi phân gi a áp ng xung và áp ng n c này c rút ra t6 tính ch t
chung c a phép ch'p:
∗=∗
dt
tdw
tvtwv
dt
d )(
)()]([ (3.8)
Vì g(t) = h*u(t) theo !nh nghHa, ta có:
)()(*)(]/)([*)(/)( thtthdttduthdttdg === δ
3.1.2 Hàm truy!n và áp #ng t n s
Phân tích trong mi n th&i gian tr/ nên r t khó kh:n i v i các h th ng có b'c
cao và nh ng s0 ph c t p c a các phép tính toán d5n n nhi u i%m mang ý
nghHa không rõ ràng. Ta sN có c m+t cái nhìn khác và rõ ràng h n v áp ng
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 23
c a h th ng b>ng cách xem xét trong mi n t n s . B c u tiên trong h ng
này, ta !nh nghHa hàm truy n c a h th ng là bi n i Fourier c a áp ng xung:
+∞
∞−
−
== dteththFfH ftj π2
)()]([)( (3.9)
Khi ó, quan h ph vào-ra tr/ thành:
Y(f) = H(f).X(f) (3.10)
T ng t0 nh (2.22), n u áp ng xung h(t) là hàm th0c theo th&i gian, ta cMng có
các ,c tính:
)()( fHfH =− (3.11a)
)(arg)(arg fHfH −=− (3.11b)
3.2 MÉO D NG TÍN HI U TRÊN -NG TRUY N
3.2.1 Truy!n tín hi u không méo
M+t quá trình thông tin không gây méo d ng tín hi u khi tín hi u thu c không
có s0 khác bi t v d ng sóng so v i tín hi u t o n i phát. ChIng h n, n u tín hi u
phát là x(t) thì tín hi u thu không méo là:
)(.)( dttxKty −= (3.12)
Ph c a tín hi u thu sN là:
)()]([)( fXKetyFfY dtjω−
== (3.13)
Lúc này, hàm truy n c a tuy n thông tin là:
dtj
KefH ω−
=)(
Hay:
KfH =)( và 0
1802)( mftfArgH d ±−= π (3.14)
Méo d ng thông tin x y ra có th% là méo tuy n tính ho,c méo phi tuy n.
3.2.2 Méo tuy"n tính
Méo d ng tuy n tính g$m méo d ng biên +: ( )KfH ≠)( và méo d ng pha:
( )0
1802)(arg mftfH d ±−≠ π .
Méo d ng tuy n tính có th% c lo i tr6 nh& các b+ cân b>ng. Mô hình h th ng
g$m m+t m ch cân b>ng hàm truy n )( fHeq m9c n i ti p v i kênh có hàm
truy n )( fHc nh vN / hình 3.2. Nh v'y, % lo i tr6 méo d ng, hàm truy n
)( fHeq c a b+ cân b>ng ph i là:
Hc(f) Heq(f)
y(t)x(t)
Kênh M ch cân b>ng
Hình 3.2: M ch cân b ng lo i tr méo d ng tuy n tính c a kênh
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 24
)(
)(
fH
Ke
fH
c
tj
eq
dω−
= (3.15)
3.2.3 Méo phi tuy"n
Méo d ng phi tuy n x y ra khi h th ng thông tin có ch a các ph n tD phi tuy n
mà ,c tuy n c a chúng không th% mô t thông qua m+t hàm truy n c !nh trong
mi n t n s .
3.3 T N HAO -NG TRUY N
3.3.1 3 l%i công su)t
Xét h th ng LTI v i công su t trung bình ngõ vào là Pin và công su t trung bình
ngõ ra là Pout. Khi ó + l i công su t c !nh nghHa nh sau:
inout PPg /= (3.16)
Thông th &ng, ng &i ta th &ng !nh nghHa + l i công su t theo n v! dB nh
sau:
ggdB 10log10= (3.17)
Xét h th ng có hàm truy n H(f). Ngõ vào i u hoà v i biên + Ax t o tín hi u
ngõ ra có biên + xy AfHA |)(|= và công su t tín hi u chuPn hoá là 2/2
xx AP =
và xyy PfHAP 22
|)(|2/ == . N u m c tr/ kháng vào và tr/ kháng ra b>ng nhau
thì t; s công su t chuPn hoá inoutxy PPPP // = . Vì th , n u dtj
KefH ω
=)( thì:
22
|)(| KfHg == (3.18)
Ng c l i, n u tr/ kháng vào và tr/ kháng ra c a h th ng không b>ng nhau thì +
l i công su t t; l v i K2
.
3.3.2 T(n hao 0ng truy!n và các b3 l4p
Tín hi u khi truy n trên m+t môi tr &ng truy n th +ng b t kL u b! t n hao m+t
l ng công su t nh t !nh và do v'y inout PP < . T6 ó, ng &i ta !nh nghHa m+t
i l ng g.i là m t mát hay t n hao &ng truy n nh sau:
outin PPgL //1 == hay: outindBdB PPgL /log10 10=−= (3.19)
Trong tr &ng h p các &ng dây truy n d5n, cáp $ng tr c, và ng d5n sóng,
công su t ngõ ra gi m theo hàm mM v i kho ng cách. Vì th ta vi t m i quan h
này theo d ng sau:
in
l
out PP )10/(
10 α−
= (3.20)
V i l là chi u dài &ng truy n gi a ngu$n và ích và α là h s suy hao trên m+t
n v! chi u dài tính theo dB. T6 ó ta có:
)10/(
10 l
L α
= hay LdB = αl (3.21)
T n hao trên &ng truy n l n òi hKi ta ph i th0c hi n khu ch i tín hi u %
t:ng công su t tín hi u ngõ ra b>ng cách ,t thêm m+t b+ khu ch i ngõ ra / u
cu i và các b+ l,p khu ch i n>m gi a &ng truy n nh hìn 3.3. Khi ó, công
su t tín hi u ngõ ra trong tr &ng h p này c xác !nh nh sau:
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 25
ininout P
LL
gg
PggggP
31
42
4321 )( == (3.22)
3.4 L C T N S
3.4.1 B3 l5c lý t 6ng
Theo !nh nghHa, ,c tính c a b+ l.c lý t /ng là cho phép truy n không méo m+t
ho,c nhi u b:ng t n c th% và có áp ng b>ng không t i các t n s khác. Ví d ,
hàm truy n c a b+ l.c thông d i (BPF) lý t /ng có d ng:
>∪<
≤≤
=
−
HL
HL
tdj
f|f|f|f|
f|f|fKe
fH
,0
,
)(
ω
(3.23)
Các tham s fL và fH c g.i là t n s c9t d i và t n s c9t trên c a b+ l.c. B:ng
thông c a b+ l.c thông d i này c tính nh sau:
B = fH - fL (3.24)
T ng t0, b+ l.c thông th p lý t /ng (LPF) c !nh nghHa nh b+ l.c thông d i
v i t n s c9t fL = 0 và vì th B = fH. Trong khi ó, b+ l.c thông cao (HFP) lý
t /ng có fL > 0 và fH T U.
H u h t các b+ l.c lý t /ng không th% th0c hi n c v m,t v't lý. Xét b+ l.c
thông th p lý t /ng có hàm truy n:
Π= −
B
f
KefH tdj
2
)( ω
(3.25)
1
1
1
g
L = g2 g4
2
2
1
g
L =
Ph n cáp Khu ch i
b+ l,p
Ph n cáp Khu ch i
ngõ ra
Pin
Pout
Hình 3.3: H th ng truy n cáp và b khu ch i l p
fL fH-fL-fH
- dtπ2 argH(f)
|H(f)|K
0
Hình 3.4: Hàm truy n b l c BPF lý t ng
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 26
áp ng xung c a b+ l.c này có d ng:
)(2sin2)( dttBcBKth −= (3.26)
Vì h(t) là áp ng c a δ(t) và h(t) có giá khi khác không khi t < 0, t c là ngõ ra
xu t hi n tr c khi ngõ vào c cung c p. B+ l.c này c g.i là b+ l.c ph n
nhân qu và v m,t v't lý ta không th% th0c hi n c nh ng b+ l.c này.
3.4.2 B3 l5c th7c t"
Hình 3.6 mô t biên + b+ l.c thông d i th0c t th &ng g,p. So sánh b+ l.c BPF
lý t /ng, ta th y m+t d i thông v i |H(f)| t ng i l n và các d i ch9n v i |H(f)|
t ng i nhK (nh ng không b>ng không). i%m k t thúc c a d i thông c !nh
nghHa nh sau:
HL , fff
K
fHfH ===
2
|)(|
2
1
|)(| max (3.27)
% 2
|)(| fH không nhK h n 2/K v i HL fff ≤≤ || . B:ng thông B= fH – fL
c g.i là b:ng thông nDa công su t hay b:ng thông 3dB. T ng t0, i%m k t
thúc c a các d i ch9n t ng ng v i t n s mà |H(f)| t n m+t giá tr! nhK thích
h p ví d K/10 ho,c K/100.
Gi a d i ch9n và d i thông c g.i là vùng chuy%n ti p. Trong kho ng này
không “cho qua” cMng không “lo i bK” các thành ph n t n s . Vì th , vi c l.c tín
hi u càng hi u qu khi b+ l.c có vùng chuy%n ti p càng h?p.
A
-B B
B
H(f)
f
0 td
td-1/2B td+1/2B
2BK
a) Hàm truy n b) áp ng
Hình 3.5: B l c thông th p lý t ng
K
K/2
D i thông D i ch9nD i ch9n
ffHfL
|H(f)|
Hình 3.6: T s biên b c a b l c thông d i tiêu bi u
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 27
3.5 HÀM T NG QUAN VÀ M8T 9 PH
3.5.1 Hàm t ng quan c a tín hi u công su)t
Cho m+t tín hi u công su t, giá tr! v(t). Ta !nh nghHa công su t trung bình c a tín
hi u là:
0)().()( *2
≥== tvtvtvPv (3.28)
trong ó, phép toán <> là phép tính giá tr! trung bình c a tín hi u trong m+t chu
kL ho,c trong m+t kho ng th&i gian nào ó.
N u ta có hai tín hi u công su t b t kL v(t) và w(t), bi%u th c )().( *
twtv c
g.i là tích vô h ng c a v(t) và w(t). Giá tr! c a tích vô h ng này, có th% là m+t
giá tr! ph c, di8n t + gi ng nhau c a hai tín hi u trên. Ta có b t Ing th c
Schwartz nh sau:
wv PPtwtv .)().(
2
*
≤ (3.29)
Trong ó Pv và Pw là công su t trung bình c a tín hi u v(t) và w(t).
Ta có th% th y r>ng, n u v(t) = a.w(t), v i a là h s t; l , thì v(t) và w(t) có +
gi ng nhau hoàn toàn, do ó bi%u th c
2
*
)().( twtv t c0c i và b>ng wv PP . .
Ngoài ra, n u có + chênh l ch gi a v(t) và w(t) là:
z(t) = v(t) – w(t) (3.30)
thì công su t c a tín hi u z(t) là:
[ ][ ]
[ ])().(Re2
)().()().()().()().(
)()(.)()()().(
*
****
***
twtvPP
twtvtwtvtwtwtvtv
twtvtwtvtztzP
wv
z
−+=
−−+=
−−==
(3.31)
N u v(t) và w(t) càng gi ng nhau, thì giá tr! [ ])().(Re *
twtv càng l n, do ó Pz
càng nhK. Ng c l i, n u v(t) và w(t) không có h có liên quan gì v i nhau,
)().( *
twtv = 0, thì: Pz = Pv + Pw.
T ng quát h n, t6 khái ni m tích vô h ng c a hai tín hi u v(t) và w(t) ã gi i
thi u / trên, ta !nh nghHa m+t hàm t ng quan chéo (crosscorrelation) gi a
chúng:
)(*)()(*)()( twtvtwtvRvw τττ +=−= (3.32)
Trong ó, phép <> cMng là phép l y trung bình theo th&i gian:
−=−=
−∞→
2/
2/
*
)().(
1
lim)(*)()(
T
TT
vw dttwtv
T
twtvR τττ (3.33)
Rõ ràng, t6 (3.32) hàm )(τvwR không ph thu+c vào th&i gian quan sát t mà chJ
ph thu+c vào + chênh l ch th&i gian τ gi a hai tín hi u ang kh o sát là v(t) và
w(t).
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 28
Khái ni m hàm t ng quan chéo t ng quát hoá tính ch t gi ng nhau c a hai tín
hi u vì chúng di8n t + gi ng nhau ngay c khi v(t) và w(t-τ ) l ch pha v th&i
gian. i u này không c th% hi n n u ta dùng khái ni m tích vô h ng.
Các ,c tính c a hàm t ng quan chéo:
wvvw PPR .)(
2
≤τ (3.34)
)()( *
ττ −= wvvw RR (3.35)
Tr &ng h p ,c bi t c a hàm t ng quan chéo là hàm t0 t ng quan
(autocorrelation), c !nh nghHa nh sau:
)(*)()(*)()()( tvtvtvtvRR vvv ττττ +=−== (3.36)
Các ,c tính c a hàm t0 t ng quan:
vv PR =)0( (3.37)
)0()( vv RR ≤τ (3.38)
)()( *
ττ vv RR =− (3.39)
Ta suy ra )(τvR có tính ch t i x ng Hermite, t giá tr! c0c i khi 0=τ (m+t
tín hi u t ng quan v i chính nó). N u v(t) là tu n hoàn thì )(τvR cMng tu n hoàn
theo τ v i cùng m+t chu kL.
Ngoài ra, n u ta !nh nghHa tín hi u hi u s ho,c t ng s c a hai tín hi u v(t) và
w(t):
)()()( twtvtz ±= (3.40)
thì ta có:
[ ])()()()()( τττττ wvvwwvz RRRRR +±+= (3.41)
N u v(t) và w(t) không t ng quan v i m.i giá tr! τ :
0)()( == ττ wvvw RR (3.42)
thì:
)()()( τττ wvz RRR += (3.43)
N u cho τ = 0 thì ta có:
wvz PPP += (3.44)
N u hai tín hi u không t ng quan thì ta có th% dùng nguyên lý x p ch$ng % tính
toán v công su t.
Ví d : Gi sD có hai tín hi u sin tu n hoàn có t n s l n l t là vω và wω , biên +
l n l t là vc và wc , c bi%u di8n b/i các vector pha nh sau:
tj
v
v
ectv ω
=)( và
tj
w
w
ectw ω
=)( (3.45)
Hàm t ng quan chéo c a hai tín hi u trên là:
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 29
[ ][ ]
=
≠
==
==
−
−
∞→
−−
wv
j
wv
wv
T
T
twvj
T
wj
wv
twjtvjwj
wv
twj
w
tvj
vvw
ecc
dteecc
eeeccececR
ωω
ωω
τ
τω
ωωτω
ωωτωτωω
,
,0
.
).(.)(
0*
2/
2/
)(*
**)(
lim
(3.46)
V'y, n u hai tín hi u v(t) và w(t) có t n s khác nhau wv ωω ≠ , chúng không
t ng quan v i nhau ( 0)( =τvwR ). Ng c l i, n u wv ωω = hàm t ng quan gi a
chúng bi n thiên tu n hoàn theo τ. Tr &ng h p ,c bi t, n u
424
2
4 ω
π
ω
π
τ ===
v
T
thì 0)( =τvwR , do ó v(t) và w(t) cMng không t ng quan, ví d nh tr &ng h p
m+t tín hi u d ng sin và m+t tín hi u d ng cos cùng t n s .
T6 ó, ta suy ra hàm t0 t ng quan c a m+t tín hi u tu n hoàn tj
v
v
ectv ω
=)( là:
τω
τ vj
vv ecR
2
)( = (3.47)
Do ó, v i tín hi u )cos()( 0 φω += tAtz thì hàm t0 t ng quan là:
τω
τ 0
cos
2
)(
2
j
z
A
R = (3.48)
V'y, )(τzR t c0c i khi τ = 0 ho,c τ b>ng m+t b+i s nguyên l n chu kL T,
0)( =τzR cho ta s0 t ng quan c a hàm vuông pha nhau.
3.5.2 Hàm t ng quan vào-ra
Xét m+t m ng hai cDa có áp ng xung h(t) (m ng có pha tuy n tính LTI) áp ng
ngõ ra y(t) v i tín hi u vào x(t) là:
−==
+∞
∞−
λλλ dtxhtxthty )().()(*)()( (3.49)
Hàm t ng quan chéo vào-ra c !nh nghHa là:
[ ]
[ ] )(*)()(*)(*)(
)(*)(*)()(*)()(
ττ
τ
xx
yx
Rhtxtxth
txtxthtxtyR
==
==
(3.50)
trong ó )(τxxR , vi t là )(τxR là hàm t0 t ng quan c a tín hi u vào x(t).
T6 (3.50), ta cMng suy ra:
)()()()( *
ττττ yxyyy RhRR −== (3.51)
Hay:
h(t)x(t)
Rx(τ)
y(t)
Ry(τ)
Hình 3.7: M ng hai c a và hàm truy n
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 30
)(*)(*)()( *
ττττ xy RhhR −= (3.52)
3.5.3 Hàm m1t 3 ph(
Hàm m't + ph )( fGv , ký hi u SDF (Spectrum Density Function) bi%u di8n s0
phân b c a công su t hay n:ng l ng c a tín hi u trong mi n t n s . Hàm m't +
ph )( fGv có hai ,c tính:
+ Tích phân c a )( fGv trên toàn mi n t n s là công su t trung bình c a tín
hi u công su t ho,c là n:ng l ng t ng c a tín hi u n:ng l ng:
)0()( vv RdffG =
+∞
∞−
(3.53)
+ Quan h c a hàm m't + ph vào và ra c a m ng hai cDa là:
)(.)()(
2
fGfHfG xy = (3.54)
Ta có th% xem nh hàm m't + ph )( fGv là công su t ho,c n:ng l ng c a tín
hi u tính trên m i n v! t n s .
+ V i tín hi u n:ng l ng v(t) có ph )]([)( tvFfV = , hàm m't + ph tr/
thành hàm m't + ph n:ng l ng ESD (Energy Spectrum Density):
2
)()( fVfGv = (3.55)
+ V i tín hi u công su t tu n hoàn v(t) có phân tích chu i Fourier là:
=
+∞
−∞=n
tfj
enfctv 02
0 )()( π
(3.56)
thì hàm m't + ph tr/ thành hàm m't + ph công su t:
−=
+∞
−∞=n
v nffnfcfG )(.)()( 0
2
0 δ (3.57)
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 31
Ch ng 4. TÍN HI U NG U NHIÊN VÀ NHI U
4.1 QUÁ TRÌNH NG U NHIÊN
4.1.1 Quá trình ng:u nhiên
Quá trình ng5u nhiên là m+t quá trình v't lý x y ra trong t0 nhiên theo th&i gian,
chIng h n quá trình x y ra các tín hi u i n ho,c tín hi u nhi8u theo th&i gian.
T'p các quá trình ng5u nhiên c a m+t tín hi u v't lý là t'p h p các tín hi u theo
th&i gian mà i l ng v't lý ó có th% x y ra. Trung bình trên t'p là giá tr! trung
bình c a bi n trên t'p quá trình ng5u nhiên t i m+t th&i i%m nh t !nh (bi n s
th&i gian t c gi không i):
[ ]
+∞
∞−
== dvtvpvtvEtv v ),(.)()( (4.1)
trong ó pv(v,t) là hàm m't + xác su t c a bi n v t i th&i i%m t.
N u quá trình ng5u nhiên có th% bi%u di8n là m+t hàm s c a th&i gian t và c a giá
tr! x c a bi n ng5u nhiên X có hàm m't + xác su t pX(x):
v(t) = g(x,t) (4.2)
thì trung bình trên t'p tr/ thành:
==
+∞
∞−
dxxptxgtxgEtv X )().,()],([)( (4.3)
Hàm t0 t ng quan c a v(t) t i th&i i%m t1 và t2 là:
∞+
∞−
=
=
dxxptxgtxg
txgtxgEttR
X
v
)().,().,(
)],().,([),(
21
2121
(4.4)
T ng t0, n u quá trình ng5u nhiên v(t) c bi%u i8n là hàm s c a th&i gian t
và ph thu+c hai bi n ng5u nhiên X, Y có hàm m't + xác su t ),( yxpxy thì hàm
t0 t ng quan c a v(t) t i t1 và t2 là:
=
+∞
∞−
+∞
∞−
dxdyyxptyxgtyxgttR XYv ),().,,().,,(),( 2121 (4.5)
Ví d : Cho m+t quá trình ng5u nhiên có d ng hình sin: )cos()( 0 φω += tAtv v i
biên + A và t n s góc 0ω là h>ng s , φ là bi n ng5u nhiên góc pha c a tín hi u.
Quá trình ng5u nhiên này t ng tr ng cho nhi u tín hi u dao +ng sin t6 nhi u
ngu$n khác nhau có cùng biên + và t n s nh ng + l ch pha bi n thiên ng5u
nhiên. Ta có th% vi t:
)cos(),()( 0 φωφ +== tAtgtv (4.6)
Gi sD r>ng bi n ng5u nhiên φ có hàm m't + xác su t là h>ng s trong m i chu
kL pha:
π
φφ
2
1
)( =p v i 0 ≤ φ ≤ 2π (4.7)
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 32
Xét m+t hàm ng5u nhiên có d ng )cos( φα n+ v i α và n nguyên là h>ng s .
V i 0=n , trung bình trên t'p là:
αφ
π
αφφαα
ππ
φ cos
2
1
.cos)(.cos][cos
2
0
2
0
=== ddpE (4.8)
V i 0≠n , trung bình trên t'p là:
0
2
1
].sin)2[sin(
)cos(
2
1
)][cos(
2
0
=−+=
+=+
n
n
dnnE
π
απα
φφα
π
φα
π
(4.9)
V'y, n u ta ,t t0ωα = , n = 1 thì v i tín hi u ng5u nhiên )cos()( 0 φω += tAtv
sN có trung bình trên t'p:
0)][cos(.)],([)( 0 =+== φωφ tEAtgEtv (4.10)
Hàm t0 t ng quan c a v(t) t i th&i i%m t1 và t2 là:
)(cos.
2
)]2[cos(.
2
)][cos(.
2
)]cos().[cos(.),(
210
2
2010
2
2010
2
2010
2
21
tt
A
ttE
A
ttE
A
ttEAttRv
−=
+++
−=
++=
ω
φωω
ωω
φωφω
(4.11)
V'y n u xét t i cùng m+t th&i i%m t1 = t2 = t, hàm t0 t ng quan tr/ thành:
2
)(),(
2
2 A
tvttRv == (4.12)
4.1.2 Quá trình d;ng và quá trình Ergodic
Quá trình ng5u nhiên là quá trình d6ng (stationary) khi các thông s ,c tính c a
quá trình không i theo th&i gian. Nói cách khác, khi thay i g c th&i gian c a
hàm ng5u nhiên thì trung bình trên t'p không i. H qu c a ,c tính d6ng:
+ Giá tr! trung bình trên t'p là m+t h>ng s :
vmvtvtvE === )()]([ (4.13)
+ Hàm t0 t ng quan t i các th&i i%m t1 và t2 chJ ph thu+c vào + chênh l ch
th&i gian τ = t1 – t2:
)()()]().([ 1221 τvv RttRtvtvE =−= (4.14)
hay nói cách khác:
)]().([)]().([)( tvtvEtvtvERv τττ +=−= (4.15)
Ta suy thêm các ,c tính sau:
2
)0( vRv = (4.16)
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 33
)0()( vv RR ≤τ (4.17)
)()( ττ vv RR =− (4.18)
Ngoài ra, n u v(t) tu n hoàn chu kL T0 thì:
)()( 0 ττ vv RnTR =+ (4.19)
Quá trình Ergodic là quá trình ng5u nhiên trong ó trung bình trên t'p b>ng trung
bình theo th&i gian c a tín hi u. Quá trình Ergodic nh t thi t là quá trình d6ng
nh ng ng c l i, quá trình d6ng ch a ch9c là quá trình Ergodic.
4.2 TÍN HI U NG U NHIÊN
4.2.1 Công su)t tín hi u và trung bình th0i gian
G.i v(t) là m+t tín hi u ng5u nhiên d6ng, c xem là m+t ph n tD c a t'p các quá
trình ng5u nhiên d6ng v(t,s).
Công su t trung bình c a tín hi u trong kho ng th&i gian T là:
==
+∞
∞−
)()(
1
)( 22
tvdttv
T
sPT (4.20)
Trung bình trên t'p c a PT(s) c vi t là E[PT(s)] (trên t'p các quá trình ng5u
nhiên).
V'y công su t trung bình t ng quát c a tín hi u có th% vi t l i:
==
−∞→∞→
2/
2/
2
)(
1
lim)]([lim
T
TT
T
T
dttv
T
EsPEP (4.21)
Th0c hi n giao hoán gi a hai phép l y trung bình theo th&i gian (tích phân) và
phép l y trung bình trên t'p (kL v.ng E), ta có:
[ ] ==
−∞→
2/
2/
22
)]([)(
1
lim
T
TT
tvEdttvE
T
P (4.22)
Ta rút ra các quan h sau gi a trung bình th&i gian và trung bình trên t'p c a m+t
quá trình ng5u nhiên ergodic là:
+ Giá tr! trung bình vm b>ng v i thành ph n DC <v(t)> c a tín hi u (trung bình
trên t'p b>ng v i trung bình th&i gian).
+ Bình ph ng giá tr! trung bình 2
vm b>ng công su t DC <v(t)2
>.
+ Trung bình bình ph ng 2
v b>ng công su t t ng c+ng trung bình <v2
(t)>.
+ Ph ng sai trên t'p 2
vσ b>ng công su t AC c a tín hi u.
+ + l ch chuPn vσ chính là thành ph n hi u d ng (RMS) c a tín hi u.
4.2.2 Ph( công su)t
Ph công su t ho,c m't + ph công su t Gv(f) c a m+t tín hi u ng5u nhiên d6ng,
v(t), mô t s0 phân b công su t c a tín hi u trên mi n t n s . Gv(f) có th% c
suy ra t6 hàm t0 t ng quan Rv(τ) nh& phép bi n i Fourier:
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 34
==
+∞
∞−
−
τττ τπ
deRRFfG fj
vvv
2
).()]([)( (4.23)
và phép bi n i Fourier ng c cMng cho hàm t0 t ng quan:
+∞
∞−
−
== dfefGfGFR fj
vvv
τπ
τ 21
).()]([)( (4.24)
N u tín hi u ng5u nhiên là hàm sin có pha b t kL, nh ã gi i thi u trong ví d /
ph n 2.7.1, hàm t0 t ng quan / hai th&i i%m t1 và t2 là:
τπω 0
2
210
2
21 2cos
2
)(cos.
2
),( f
A
tt
A
ttRv =−= (4.25)
do ó hàm m't + công su t là:
)(.
4
)(.
4
)( 0
2
0
2
ff
A
ff
A
fG ++−= δδ (4.26)
Ví d : Cho m+t tín hi u s ng5u nhiên có i n th / hai m c 0 và A v i xác su t
b>ng nhau nh hình vN. G.i µ là s l n trung bình chuy%n i m c trong m+t n
v! th&i gian, thì hàm t0 t ng quan )(τvR có bi%u th c:
)1(
4
)(
2
2
+=
− τµ
τ e
A
Rv ( $ th! xem hình sau)
Các giá tr! th ng kê là:
+ Tr! trung bình:
2
A
mv =
A2
/2
Rv(τ)
A2
/4
0
0
A
v(t)
τ
t
A2
/4
Gv(τ)
A2
/4µ
0 τ-µ µ
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 35
+ Công su t:
2
2
2 A
vP ==
+ + l ch chuPn:
2
A
v =σ
Hàm m't + công su t là bi n i Fourier c a )(τvR :
)(.
4
14
)(
2
2
2
f
A
f
A
fGv δ
µ
π
µ
+
+
=
$ th! ph c a hàm m't + công su t c vN / hình trên.
4.2.3 Tính ch)t ch.ng ch1p công su)t
Gi sD m+t tín hi u ng5u nhiên z(t) là t h p c a hai tín hi u ng5u nhiên v(t) và
w(t) khác, ta có:
)()()( twtvtz ±= (4.27)
trong ó v(t) và w(t) u là tín hi u d6ng và có hàm t ng quan d6ng:
)(),( 2121 ttRttR vwvw −= (4.28)
Ta có:
)]()([)()()( τττττ wvvwwvz RRRRR +±+= (4.29)
Ho,c vi t theo ph công su t:
)]()([)()()( fGfGfGfGfG wvvwwvz +±+= (4.30)
N u v(t) và w(t) không t ng quan và vm wm =0, ta có:
0)()( == ττ wvvw RR (4.31)
Do ó, (4.31) tr/ thành:
)()()( τττ wvz RRR += (4.32)
)()()( fGfGfG wvz += (4.33)
Ho,c:
222
zvz += (4.34)
Ta có tính ch t ch$ng ch'p công su t c a hai tín hi u ng5u nhiên không t ng
quan. Trong th0c t , các ngu$n tín hi u ng5u nhiên th &ng là không t ng quan,
do ó ta có th% áp d ng tính ch t ch$ng ch'p v công su t trung bình.
4.3 NHI U
B t kL tín hi u không mong mu n t6 các ngu$n khác nhau n thi t b! thu u c
xem là nhi8u c a tín hi u. Nhi8u có th% c chia thành hai nhóm chính: Nhi8u
nhi t và nhi8u tr9ng.
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 36
4.3.1 Nhi<u nhi t
Nhi8u nhi t xu t hi n do các chuy%n +ng ng5u nhiên c a các ph n tD mang i n
( i n tD ho,c l tr ng) trong môi tr &ng truy n d5n. Nhi8u nhi t là không th%
tránh khKi và t; l v i n:ng l ng trung bình c a ph n tD t i nhi t + τ, có nghHa
là t; l v i tích s kτ v i k = 1,37×10-23
(J/0
K) là h>ng s Boltzmann.
ChIng h n, m+t i n tr/ R t i nhi t + τ sN phát sinh i n th nhi t v(t) có giá tr!
phân b Gauss và ph ng sai là:
R
h
k
v v
3
)(2 2
22 τπ
σ == [V2
] (4.35)
v i:
k = 1,37×10-23
(J/0
K) là h>ng s Boltzmann
h = 6.62×10-34
(J.s) là h>ng s Plank
M't + ph công su t c a nhi8u nhi t là m+t h>ng s theo t n s , có giá tr! là:
τRkfGv 2)( = [V2
/Hz] (4.36)
Ta có th% bi%u di8n i n tr/ R có nhi8u nhi t t ng ng m+t ngu$n nhi8u
Thevenin (Hình 4.1a), trong ó i n tr/ R c coi là lý t /ng không nhi8u và có
cùng giá tr! i n tr/, ngu$n i n th có m't + ph công su t )( fGv . T ng t0, ta
cMng có th% bi%u di8n ngu$n nhi8u t ng ng b>ng m ng Norton (Hình 4.1b)
v i ngu$n dòng i n có m't + ph công su t:
R
k
R
fG
fG v
i
τ2)(
)( 2
== (4.37)
Ngoài ra, khi ngu$n nhi8u có t i ph i h p R thì m't + ph công su t nhi8u ,t
trên t i là (Hình 4.2):
24
)(
)(
τk
R
fG
fG v
a ==
Gv(f) = 2Rkτ
R
a) Ngu$n Thevenin
Gi(f) = 2kτ/R
a) Ngu$n Norton
R
Hình 4.1: Ngu n nhi u nhi t t ng ng
R
Hình 4.2: Ngu n nhi u nhi t v i t i ph i h p
R
Gv(f) = 2Rkτ
Ga(f)
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 37
Công su t này chJ ph thu+c vào nhi t + τ mà không ph thu+c gì vào giá tr! i n
tr/ R.
4.3.2 Nhi<u tr=ng
Ngoài nhi8u nhi t, trong thi t b! còn có nhi u ngu$n nhi8u khác cMng có phân b
Gauss và m't + ph là h>ng s trong m+t d i t n s r+ng, ta g.i chung là nhi8u
tr9ng.
M't + ph công su t nhi8u tr9ng:
η
2
1
)( =fG (4.38)
Trong ó: h s ½ t ng tr ng cho nDa công su t / vùng t n s d ng và nDa
công su t / vùng t n s âm; η là m't + ph công su t chJ t ng ng v i t n s
d ng.
Nh v'y, n u coi nhi8u nhi t cMng là nhi8u tr9ng thì m't + ph công su t ng v i
i n th , dòng i n ho,c công su t c p cho t i l n l t là:
τη Rkv 4= ,
R
k
i
τ
η
4
= , τη ka = (4.39)
4.3.3 B>ng thông t ng ng c a nhi<u
Cho m+t nhi8u tr9ng phân b Gauss có m't + ph công su t
2
)( η=fGx ,t /
u vào x(t) c a m+t m ch l.c có hàm truy n H(f). Tín hi u nhi8u / ngõ ra y(t)
cMng có phân b Gauss có m't + ph công su t là:
2
)(.
2
)( fHfGy
η
= (4.40)
Và công su t nhi8u trung bình / ngõ ra là:
==
+∞+∞
∞− 0
222
)()(
2
dffHdffHy η
η
(4.41)
Ta nh'n th y r>ng phân b m't + ph công su t / ngõ ra hoàn toàn gi ng nh
ph t n s công su t c a hàm truy n.
,t BN là b:ng thông t ng ng c a nhi8u / ngõ ra, tính theo bi%u th c:
=
+∞
0
2
)(
1
dffH
g
BN (4.42)
Trong ó
2
max
)( fHg = là h s công su t c a hàm truy n / t n s trung tâm c a
m ch l.c. Lúc này công su t nhi8u trung bình / ngõ ra là:
NBgyN η== 2
(4.43)
+ l ch chuPn:
Ny BgN ησ == (4.44)
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 38
4.4 TRUY N TÍN HI U CÓ NHI U
Ph n này i vào kh o sát các h th ng truy n tín hi u có nhi8u c+ng. T; s tín hi u
trên nhi8u c c'p nh m+t th c o v hi u su t c a c a h th ng, ,c bi t là
s0 ánh giá trên thông tin t ng t0.
T6 u n cu i, ta chJ gi i h n vi c xem xét trên m+t h th ng tuy n tính mà
không i vào các h th ng i u ch . Ki%u truy n tín hi u s Ing này g.i là truy n
thông d i n n.
4.4.1 Nhi<u c3ng và t? s S/N
V i m c ích phân tích, t t c các nhi8u sN c d$n thành m+t ngu$n và c
c+ng vào tín hi u xR(t) / ngõ vào c a máy thu. Hình 4.3 mô t s $ c a mô hình
nhi8u c+ng này.
Vì máy thu là tuy n tính, ngõ vào k t h p c a nó t o ra tín hi u ngõ ra g$m tín
hi u c+ng nhi8u. Theo ó, ta có th% vi t d ng sóng ngõ ra nh sau:
yD(t) = xD(t) + nD(t) (4.45)
Trong ó, xD(t) và yD(t) là d ng sóng c a tín hi u t i ích. T ng công su t ngõ ra
c tính b>ng cách l y tr! trung bình.
)()()(2)()( 222
tntntxtxty DDDDD ++= (4.46)
% tính trung bình này, ta xét tín hi u nh m+t hàm m5u c a m+t quá trình ergodic
và d0a trên hai gi thi t h p lý v nhi8u c+ng nh sau:
+ Nhi8u n t6 m+t ngu$n ergodic v i trung bình không và m't + ph công
su t Gn(f).
+ Nhi8u +c l'p v m,t v't lý v i tín hi u và vì th không t ng quan v i tín
hi u.
Theo các i u ki n này, trung bình th ng kê c a tích ch'p xD(t)nD(t) b>ng không
vì xD(t) và nD(t) không tu ng quan v i nhau. Vì th trung bình th ng kê c a )(2
tyD
b>ng:
)()()( 222
tntxty DDD += (4.47)
,t:
2
DD xS = và 2
DD nN = (4.48)
Ta c:
DDD NSy +=2
(4.49)
+
Máy thu
tuy n tính
Tín hi u thu N i nh'n tín
xR(t) yD(t) = xD(t) + nD(t)
Gn(f)
Hình 4.3: Mô hình c a tín hi u thu c v i nhi u c ng
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 39
T; s tín hi u trên nhi8u c !nh nghHa là t; s c a công su t tín hi u trên c+ng
su t nhi8u:
22
//)/( DDDDD nxNSNS == (4.50)
i v i vi c phân tích, ta th &ng l y tr &ng h p nhi8u tr9ng v i 2/)( η=fGn .
N u máy thu có + l i công su t gR và b:ng thông t ng ng nhi8u BN, công
su t nhi8u t i ích tr/ thành:
NRD BgN η= (4.51)
M't + công su t nhi8u này cMng có th% c bi%u di8n theo nhi t + nhi8u TN
c quy vào ngõ vào c a máy thu:
)/(104
)/(
0
21
00
TT
TTkTkT
N
NN
−
×=
==η
(W/Hz) (4.52)
Nhi8u có phân b gauss nh trên c g.i là nhi8u AWGN (additive white gauss
noise)
4.4.2 Truy!n tín hi u t ng t7 d&i n!n
Hình 4.4 mô t h th ng truy n tín hi u t ng t0 d i n n n gi n. Ngu$n tin phát
ra m+t d ng sóng thông i p x(t) và c tái t o t i ích. Ta mô hình ngu$n nh
m+t quá trình ergodic c ,c tr ng b/i b:ng thông thông i p W sao cho m+t
m5u x(t) b t kL có ph không áng k% trong kho ng |f| >W. Kênh truy n c gi
thi t là không méo trên d i thông i p:
)()( dttKxtx −=
Trong ó K và td là t ng + kh ch i và th&i gian tr8 c a h th ng.
Ph tín hi u trung bình t i ngu$n c bi%u di8n nh sau:
2
xSx =
Vì kênh truy n không yêu c u cân b>ng, b+ thu và phát ho t +ng nh m+t b+
khu ch i trên d i thông i p v i các + l i công su t gT và gR và t n hao kênh
truy n L. Do v'y, công su t tín hi u phát i, công su t tín hi u thu c và công
su t tín hi u t i ích c xác !nh nh sau:
L gR
LPFgT
Ngu$n B+ thuB+ phát Kênh truy n
không méo
Nhi8u tr9ng
2/)( η=fGn
ích
x(t)
Sx ST
xR(t)
SR
xR(t)+nD(t)
SD+ND
Hình 4.4: H th ng truy n tín hi u t ng t d i n n có nhi u
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 40
RRDD
TRR
xTTT
SgxS
LSxS
SgxgS
==
==
==
2
2
2
/ (4.53)
B+ l.c LPF c gi thi t là lý t /ng và có b:ng thông B=W. Công su t nhi8u t i
ích c tính nh sau:
WgN RD η=
V i gi thi t là máy thu khu ch i tín hi u và nhi8u v i cùng m+t + l i, Khi ó
t; s tín hi u trên nhi8u c tính nh sau:
WSNS RD η/)/( = (4.54)
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 41
PH N 2: THÔNG TIN T NG T
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 42
Ch ng 5. I U CH TUY N TÍNH
i u ch là quá trình làm bi n i d ng tín hi u sóng mang (carrier) tuân theo m+t
,c tr ng nào ó c a tín hi u i u ch (modulating signal) ho,c c a tin t c mà ta c n
truy n i. M c tiêu chính c a i u ch là t o c m+t tín hi u ch a n+i dung tin t c
nh ng có d ng th c phù h p và có th% lan truy n c trong môi tr &ng (tuL theo ,c
tính v't lý c a môi tr &ng, d i t n s , kh n:ng ch ng nhi8u,…)
i u ch tuy n tính là ph ng th c n gi n nh t c a i u ch t ng t0, trong ó ph
tín hi u tin t c chJ thu n tuý d!ch chuy%n trên thang t n s mà không i d ng c u
trúc (chIng h n i u ch AM, DSB, SSB, VSB). % xét ph c a tín hi u ã i u ch ,
tr c tiên chúng ta kh o sát lo i tín hi u d i b:ng và phép bi n i c a chúng.
5.1 TÍN HI U D I B NG
Ph n l n các tín hi u sóng mang ã i u ch có ph t n s c gi i h n trong m+t
d i t n s nh t !nh, g.i là d i b:ng t n c a tín hi u.
5.1.1 M ch l5c d&i b>ng
M ch l.c c+ng h /ng là d ng c:n b n nh t c a m ch l.c d i b:ng, c bi%u di8n
/ hình 5.1. Hàm truy n c a H(f) c a m ch là:
−+
=
f
f
f
f
jQ
fH
0
0
1
1
)( (5.1)
Trong ó:
f0 là t n s c+ng h /ng c xác !nh b/i:
LC
f
π2
1
0 =
Q: h s phPm ch t.
B:ng thông 3dB là kho ng cách t6 t n s c9t th p fl n t n s c9t cao fu:
QfffB lu /0=−= (5.2)
Thông th &ng, h s phPm ch t Q th &ng có giá tr! t6 10 n 100 nên b:ng thông
3dB th &ng chi m kho ng t6 1% n 10% c a t n s trung tâm (sóng mang).
0
1
0.707
f0fl fu
f0fl fu
900
-900
Arg H(f)
|H(f)|
f
f
Hình 5.1: M ch l c c ng h ng d i b ng và áp ng t n s
R
VoutVin L C
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 43
B ng 5.1: Gi i thi u m+t s d i t n s c:n b n và các d i b:ng t ng ng:
D i t n s T n s sóng mang B:ng thông 3dB
Sóng dài
Sóng ng9n
VHF
Siêu cao t n
Song mm
Sóng quang
100kHz
5Mhz
100MHz
5GHz
100GHz
5×1014
Hz
2kHz
100kHz
2MHz
100MHz
2GHz
1013
Hz
Ví d : M+t tín hi u xung + r+ng τ theo th&i gian c xem t ng ng có d i
b:ng / t n s th p τ/1≥B . N u dùng tín hi u xung này % truy n trên sóng mang
t n s f0, % t h s phPm ch t Q > 10, t n s sóng mang c n thi t là:
τ
10
≥> QBf
ChIng h n, m+t xung r+ng 1µs có d i b:ng t ng ng là B ≥ 1MHz và c n m+t
sóng mang fc ≥ 10MHz.
5.1.2 Tín hi u d&i b>ng
% phân tích ,c tính c a m+t tín hi u d i b:ng, ph ng pháp c b n là th0c hi n
phép bi n i t ng t ng t6 tín hi u d i b:ng thành tín hi u b:ng th p (bandpass
to lowpass).
Xét m+t tín hi u n:ng l ng th0c )(tvbp có ph )( fVbp là d i b:ng c vN /
hình 5.2a và 5.2b. V i )(tvbp là tín hi u th0c, ph )( fVbp có i x ng Hermite,
do ó | )( fVbp | i x ng qua g c to +. Ph c a tín hi u d i b:ng trong hình 5.2
c mô t nh sau:
−>
−<
=
Wff
Wff
fV
c
c
bp
||
||
0)( (5.3)
Hình 5.2: D ng sóng và ph c a tín hi u d i b ng
-fc fcfc-w fc+w f0
|Vbp(f)|
a)
vbp(t)
1/fc
A(t)
t
b)
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 44
ây là tín hi u d i b:ng có b:ng thông 2W, t n s trung tâm fc.
Trong mi n th&i gian tín hi u )(tvbp có th% c vi t d i d ng:
)](cos[).()( tttAtv cbp φω += (5.4)
trong ó biên + A(t) và pha φ(t) bi n thiên theo th&i gian.
Bi%u th c (5.4) c bi t l i thành:
)(sin).(cos).(
)(sin).(sin)()(cos).(cos)()(
ttvttv
tttAtttAtv
cqci
ccbp
ωω
ωφωφ
−=
−=
(5.5)
Trong ó:
)(cos)()( ttAtvi φ= ; )(sin)()( ttAtvq φ= (5.6)
Bi%u th c (5.5) là m+t d ng bi%u di8n khác c a tín hi u )(tvbp , g.i là d ng sóng
mang vuông pha (quadrature carrier), % phân bi t v i d ng bi%u di8n module-
argument / (5.4). Các thành ph n vi(t) và vq(t) c g.i là các thành ph n $ng
pha (in-phase) và vuông pha (quadrature) c a tín hi u )(tvbp .
T ng t0 t6 (5.6), ta cMng suy ra quan h gi a A(t) và φ(t) v i vi(t) và vq(t):
)()()( 22
tvtvtA qi += và
)(
)(
)(
tv
tv
arctgt
i
q
=φ (5.7)
T6 (5.4) ta cMng suy ra bi%u th c ph )( fVbp :
[ ]
[ ])()(
2
)()(
2
1
)(
cqcq
cicibp
ffVffV
j
ffVffVfV
++−+
++−=
(5.8)
v i )( fVi và )( fVq là nh Fourier c a vi(t) và vq(t).
T6 (5.8) ta cMng nh'n th y r>ng % )( fVbp là tín hi u d i b:ng có ph gi i h n b/i
(5.3). các ph )( fVi và )( fVq ph i là tín hi u b:ng th p:
)( fVi = )( fVq = 0 v i |f| > W (5.9)
Nói cách khác, tín hi u d i b:ng )( fVbp t ng ng hai thành ph n tín hi u
b:ng th p b! d!ch t n lên vùng fc, m+t th n ph n $ng pha và m+t thành ph n
vuông pha.
W-W 0 f
|Vlp(f)
|
Hình 5.3: Ph c a tín hi u b ng th p t ng ng
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 45
Ta !nh nghHa m+t tín hi u b:ng th p có ph t ng ng nh sau:
[ ]
)().(
)()(
2
1
)(
ccbp
qilp
ffuffV
fjVfVfV
++=
+=
(5.10)
Ph c a Vlp(f) c vN / hình 5.3, là ph n ph d ng c a Vbp(f) (Hình 5.2a) c
d!ch chuy%n v g c to + (t n s trung tâm b>ng 0). Trong mi n th&i gian, tín
hi u b:ng th p t ng ng vlp(t) có d ng:
[ ] [ ])()(
2
1
)()( 1
tjvtvfVFtv pilplp +== −
(5.11)
Nh'n th y r>ng vlp(t) là m+t tín hi u ph c gi t /ng (không t$n t i trong th0c t ),
có ph n th0c là )(
2
1
tvi và ph n o là )(
2
1
tvq . Ta cMng có th% bi%u di8n vlp(t) /
(5.11) thành d ng hàm mM ph c:
)(
).(
2
1
)( tj
lp etAtv φ
= (5.12)
Trong ó vlp(t) ph thu+c vào biên + A(t) và pha φ(t) c a tín hi u ban u.
T6 (5.4) và (5.12) ta có th% vi t l i:
[ ]
[ ]tcj
lp
tjtcj
ttcj
bp
etv
eetA
etAtv
ω
φω
φω
).(Re2
.).(
2
1
Re2
).(Re)(
)(
))((
=
=
= +
(5.13)
Bi%u th c (5.13) là phép bi n i t6 b:ng th p vlp(t) sang d i b:ng vbp(t) trong
mi n th&i gian. Phép bi n i t ng ng trong mi n t n s có th% c suy ra t6
(5.8):
)()()( *
clpclpbp ffVffVfV −−+−= (5.14)
Thành ph n u trong (5.14) bi%u di8n ph n ph d ng c a Vbp(f) và thành ph n
sau bi%u di8n ph n ph âm. N u chúng ta chJ xét tín hi u d i b:ng th0c vbp(t),
quan tâm n ph d ng, ta có th% xem:
)()( clpbp ffVfV −= (5.15)
5.1.3 Truy!n tín hi u qua m ch d&i b>ng
Gi sD chúng ta có m+t tín hi u d i b:ng )(txbp c truy n qua m+t m ch có áp
ng t n s Hbp(f) cMng là d i b:ng, tín hi u / ngõ ra ybp(t) cMng sN là d i b:ng.
Quan h vào-ra trong d i b:ng nh sau:
)().()( fXfHfV bpbpbp = (5.16)
Tuy nhiên, dùng phép bi n i t ng ng t6 d i b:ng v b:ng th p, ta cMng có
quan h t ng t0:
)().()( fXfHfV lplplp = (5.17)
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 46
v i:
)().()( ccbplp ffuffHfH ++= (5.18)
là phép chuy%n i áp d ng cho hàm truy n.
Các ph ng trình (5.17) và (5.18) cho phép chúng ta có th% thay th vi c xét m+t
m ch d i b:ng b>ng vi c xét m+t m ch b:ng th p t ng ng, nh minh ho /
hình 5.4a và 5.4b. K t qu nh'n c / ngõ ra c a m ch b:ng th p là ylp(t) có th%
c chuy%n i ng c l i % tìm ybp(t) theo các b c sau:
[ ] [ ])().()()( 11
fXfHFfYFty lplplplp
−−
== (5.19)
[ ]tj
lpbp
c
etyty ω
).(Re2)( = (theo (5.13)) (5.20)
Ho,c ta có th% tính c các thành ph n yi(t) và yq(t) c a ybp(t) t6 tín hi u ylp(t)
c:n c theo (5.11):
[ ])(Re2)( tyty lpi = ; [ ])(Im2)( tyty lpq = (5.21)
Ho,c vi t theo bi%u th c biên + Ay(t) và )(tyφ c a ybp(t); c:n c theo (5.7):
)(2)( tytA lpy = ; [ ])(arg)( tyt lpy =φ (5.22)
Ví d : Xét m+t m ch d i b:ng v i hàm truy n |Hbp(f) có biên + không i nh ng
pha )( fθ bi n thiên phi tuy n theo t n s :
Ta có th% vi t hàm truy n d i d ng:
)(
)( fj
bp KefH θ
= v i ul fff <<
$ th! biên + và pha c a Hbp(f) c vN / hình 5.5a.
|Hbp(t)|
f f
θ(f+fc)
0 fl fc fu
θ(f)
fl -fc 0 fu -fc
K
|Hlp(f)|
|Hbp(f)|
K
a) Hàm truy n d i b:ng Hbp(f) b) Hàm truy n b:ng th p
t ng ng Hlp(f)
Hình 5.5: Hàm truy n c a Hbp(f) và Hlp(f)
Hbp(f) Hlp(f)xbp(t) ybp(t) xlp(t) ylp(t)
a) b)
Hình 5.4:Mô hình m ch d i b ng và b ng th p
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 47
Dùng phép bi n i / (3.10) ta có:
)(..)( )(
c
ffj
lp ffueKfH c
+= +θ
v i cucl fffff −<<−
$ th! biên + và pha c a Hlp(f) c vN / hình 5.5b.
N u s0 bi n thiên c a pha )( fθ là t ng i ít phi tuy n, ta có th% vi t g n úng:
)(2)( 10 ftftff cc +−=+ πθ
v i:
c
c
f
f
t
π
θ
2
)(
0 = ;
cffdf
fd
t
=
−=
)(
.
2
1
1
θ
π
% hi%u rõ h n v thông s t0 và t1, ta gi sD tín hi u ,t vào m ch d i b:ng là tín
hi u có góc pha b>ng 0:
ttAtx cxbp ωcos).()( =
Vì góc pha ban u b>ng 0 nên xbp(t) chJ có thành ph n )(tx bpi còn 0)( =tx bpq .
Theo (5.11) ta có:
)(
2
1
)(
2
1
)( tAtxtx xilp bp
==
Ngõ ra c a m ch t ng ng b:ng th p là:
[ ]10
10
2
)(2)(
).(..
)(..)(..)(
ftj
lp
tj
lp
ftftj
lp
ffj
lp
efXeK
fXeKfXeKfY
c
cc
πω
πθ
−−
+−+
=
==
Bi%u th c 12
).( ftj
lp efX π−
t ng ng v i phép d!ch chuy%n theo th&i gian c a xlp(t)
m+t o n t1, do ó:
)(
2
1
..)(..)( 11
00
ttAeKttxeKty x
tj
lp
tj
lp
cc
−=−= − ωω
Dùng (5.13) % chuy%n i v tín hi u d i b:ng:
)(cos).(.)( 01 ttttAKty cxbp −−= ω
Ta nh'n th y tín hi u ngõ ra ybp(t) có:
+ Tr8 pha theo sóng mang m+t o n t0.
+ Tr8 pha c a biên + theo th&i gian m+t o n t1, c g.i là tr8 pha nhóm.
5.2 I U CH BIÊN 9 SONG BIÊN
Có hai ph ng pháp i u ch biên + song biên: i u ch biên + thông th &ng AM
(Amplitude modulation) và i u ch song biên tri t sóng mang DSB (double side
band). Chúng ta sN l n l t kh o sát ,c tính c a chúng
5.2.1 Quy c v! tín hi u tin t#c i!u ch"
Tín hi u tin t c x(t) c gi thi t có d i t n s gi i h n trong b:ng thông W,
ngoài d i t n s trên, ph c a tin t c là không áng k%. M+t ví d v ph t n s tín
hi u tin t c c vN / hình 5.6.
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 48
Ta cMng gi thi t x(t) c chuPn hoá v biên + nghHa là:
|x(t)| ≤ 1 (5.23)
i u này d5n n gi i h n trên c a công su t i u ch trung bình c a tín hi u tin
t c:
1)(2
≤= txSx (5.24)
M,t khác, % n gi n hoá quá trình phân tích, ta gi thi t tín hi u tin t c x(t) là
m+t hình sin thu n tuý có t n s 0ω :
tAtx mm ωcos)( =
v i:
1≤mA , Wfm ≤ (5.25)
ho,c x(t) là m+t t h p c a nhi u thành ph n hình sin:
...coscos)( 2211 ++= tAtAtx ωω (5.26)
v i 1...21 ≤++ AA % tho mãn (5.23).
5.2.2 i!u ch" AM
Trong i u ch AM, biên + c a sóng mang bi n thiên $ng d ng v i d ng tin
sóng c a tín hi u tin t c. N u g.i Ac là biên + ban u c a sóng mang thì biên +
c a sóng mang ã i u ch là:
[ ])(1)( txAtA c µ+= (5.27)
v i cm AA /=µ là h s i u ch .
Bi%u th c chung c a tín hi u AM là:
[ ]
ttxAtA
ttxAtx
cccc
ccc
ωµω
ωµ
cos).(cos.
cos)(1)(
+=
+=
(5.28)
Ta th y )(txc chJ có biên + thay i mà pha không h thay i (φ = 0), do ó;
theo (5.5) và (5.6); ta có:
0)(sin)()(
)()(cos)()(
==
==
ttAtx
tAttAtx
ci
ci
φ
φ
(5.29)
Khi µ < 1, s0 bi n thiên biên + sóng mang hoàn toàn $ng d ng v i tín hi u tin
t c x(t) nên / n i thu ta có th% dùng m ch tách sóng &ng bao (envelop detector)
Hình 5.6: Tín hi u tin t c v i d i t n W
W-W 0
|x(f)|
f
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 49
% khôi ph c l i tin t c. Ngoài ra, i u ki n fc >>W (t n s sóng mang r t l n so
v i t n s tin t c) cho phép vi c tách sóng biên + c chính xác (Hình 5.7b).
Khi µ < 1, biên + sóng mang Am bi n thiên gi a Amin = 0 và Amax = 2Ac.
Khi µ > 1, x y ra s0 o pha sóng mang c a tín hi u AM (Hình 5.7c) và quá trình
tách sóng biên + sN làm méo d ng tin t c.
Bi%u th c (5.28) vi t trong mi n t n s d ng tr/ thành:
)(.
2
)(.
2
1
)( ccccc ffXAffAfX −+−=
µ
δ , f > 0 (5.30)
trong ó, chJ có thành ph n ph d ng c k% n và thành ph n X(f-fc) chính là
ph c a tin t c X(f) b! d!ch chuy%n n i%m t n s fc (t ng ng v i phép nhân
gi a x(t) v i sóng mang cosωct).
Ph toàn b+ c a Xc(f) c vN / hình 5.8.
Hình 5.7: Các lo i tín hi u trong i u ch AM
0
x(t)
t
-1
+1
a)
0
xc(t)
t
-Ac
+Ac
b)
0
xc(t)
t
-Ac
+Ac
c)
Amax = Ac(1+µ)
Amin = Ac(1-µ)
o pha sóng mang
µ<1
µ>1
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 50
Ta nh'n th y r>ng ph AM g$m m+t v ch sóng mang fc và các d i biên t n trên và
d i (USB và LSB) chung quanh fc. ây là ,c tính c a ki%u i u ch song biên.
B:ng thông c a tín hi u AM là:
BT = 2W (5.31)
V'y, tín hi u AM c n m+t b:ng thông g p hai l n b:ng thông c a tín hi u tin t c
x(t).
Công su t trung bình c a tín hi u AM là:
[ ]
[ ]
[ ]
)()(
22
2
2cos1
.)(2)(1
cos.)(1.
cos).(cos)(
22
222
222
222
22
txAtx
AA
t
txtxA
ttxA
ttxAtAtxS
c
cc
c
c
cc
cccccT
µ
µ
ω
µµ
ωµ
ωµω
++=
+
++=
+=
+==
(5.32)
M,t khác n u tin t c x(t) có giá tr! trung bình 0)( =tx và công su t chuPn là:
)(2
txSx = , ta vi t c:
( )xcT SAS 22
1
2
1
µ+= (5.33)
G.i công su t c a sóng mang là:
2
2
1
cc AP = (5.34)
và công su t c a m i d i biên là:
cxxcsb PSSAP 222
2
1
4
1
µµ == (5.35)
thì (5.33) vi t l i thành:
sbcT PPS 2+= (5.36)
Xc(f)
Sóng mang
D i biên
t n d i
(LSB)
D i biên
t n trên
(USB)
fc fc +Wfc -W-fc 0 f
Hình 5.8: Ph tín hi u AM
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 51
Ta nh'n th y r>ng v i x(t) có d ng b t kL b! gi i h n b/i i u ki n |x(t)| ≤ 1 thì
1)( ≤txµ và 12
≤xSµ , t6 5.35 suy ra: csb PP
2
1
≤
K t h p v i (5.36), ta suy ra:
≤
≥−=
Tsb
TsbTc
SP
SPSP
4
1
2
1
2
V'y t i thi%u 50% công su t ài phát AM c dùng % phát công su t sóng mang
mà không h ch a thông tin nào v tín hi u tin t c x(t).
5.2.3 i!u ch" DSB
Nh c i%m chính c a i u ch AM là s0 lãng phí công su t phát trên sóng mang
không ch a 0ng thông tin. M+t c i ti n là lo i bK thành ph n sóng mang trong tín
hi u i u ch , lúc này bi%u th c i u ch (5.28) tr/ thành:
ttxAtx ccc ωcos).()( = (5.38)
Ph ng pháp này g.i là i u ch song biên tri t sóng mang (DSB-SC: Double
side band-Suppressed Carrier, ho,c vi t t9t là DSB).
Ph c a t n s (5.38) tr/ thành (chJ xét ph d ng):
)(.
2
1
)( ccc ffXAfX −= v i f > 0 (5.39)
D ng ph DSB gi ng d ng ph c a tín hi u AM / hình 5.8, chJ khác v ch ph
sóng mang / t n s fc b! lo i bK. B:ng thông c a tín hi u DSB không i so v i
b:ng thông tín hi u AM và b>ng 2W (xem hình 5.8).
D ng sóng th&i gian c a tín hi u DSB c vN / hình 5.9, trong ó, biên + sóng
mang bi n thiên theo |x(t)| ch không ph i theo x(t) nh i v i tín hi u AM.
Ngoài ra còn chú ý r>ng có s0 o pha sóng mang khi x(t) i ngang qua i%m 0.
Do ó, vi c gi i i u ch DSB không th% th0c hi n b>ng phép tách sóng &ng
bao thông th &ng.
o pha
sóng mang
Amax=Ac
xc(t)
Ac
-Ac
-1
1
x(t)
t
t
Hình 5.9: D ng sóng tín hi u DSB
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 52
Công su t phát DSB chJ bao g$m công su t tín hi u / hai d i biên:
xcsbT SAPS .
2
1
2 2
== (theo (5.35) v i µ = 1) (5.40)
Ho,c:
xcsb SAP .
4
1 2
= (5.41)
Ngoài ra, ta còn nh'n xét thêm nh sau:
N u xét trên c s/ công su t phát c a ài là c !nh, có m c công su t Jnh là
2
maxA , v i t6ng ki%u i u ch AM và DSB ta có:
V i AM: cc AtxAA 2)](1[ maxmax =+= µ
V i DSB: cc AtxAA == maxmax )]([
Ta suy ra:
=
=
(DSB)4/
))1((16/
2
max x
xsb
S
AMS
A
P µ
(5.42)
V'y, v i cùng m+t gi i h n và công su t ài phát ( 2
maxA ), i u ch DSB cho phép
công su t ài phát d i biên t:ng g p b n l n so v i công su t d i biên c a AM.
Ví d : Xét m+t máy phát có m c công su t phát gi i h n là ST < 3kW và m c
công su t Jnh gi i h n là kWA 82
max ≤ . Ta l n l t xét kh n:ng sD d ng máy
phát này cho tín hi u SSB và tín hi u AM.
Gi sD tín hi u tin t c là m+t hình sin biên + chuPn Am = 1, do ó, công su t tin
t c là:
2
1
2
1 2
== mx AS
N u dùng ph ng pháp i u ch DSB, công su t c a m i d i biên b! các gi i h n:
kWkWSP Tsb 5,13
2
1
2
1
=×≤=
kWkWA
S
AP x
sb 18
8
1
8
1
4
. 2
max
2
max =×≤== (theo (5.42))
Do ó, gi i h n chung là kWPsb 1≤
N u dùng ph ng pháp i u ch AM (v i µ = 1):
42
1
2
1
2
1 2 c
ccxsb
P
PPSP =××== µ (theo (5.35))
M,t khác: kW
kWS
PPPPS T
sbsbsbcT 5,0
6
3
6
62 =≤==+=
kWkWA
S
AP x
sb 25,08
32
1
32
1
16
. 2
max
2
max =×≤== (theo (5.42))
Do ó, gi i h n chung là kWPsb 25,0≤
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 53
V'y, i u ch AM chJ cho phép t 25% công su t tín hi u t ng ng so v i
i u ch DSB v i cùng m+t ài phát có các gi i h n công su t nh nhau.
5.2.4 i!u ch" n âm
Tr &ng h p ,c bi t, tín hi u tin t c x(t) là m+t tín hi u sin thu n tuý:
tAtx mm ωcos)( =
Lúc này, tín hi u DSB là:
t
AA
t
AA
ttAAtx
mc
mc
mc
mc
cmmcc
)cos(
2
)cos(
2
cos.cos)(
ωωωω
ωω
++−
=
(5.43)
N u so sánh v i bi%u th c xc(t) trong i u ch toàn sóng AM ta nh'n th y thành
ph n ph sóng mang thu n tuý / t n s cω ã b! lo i bK và do ó tín hi u xc(t) chJ
có hai d i biên là hai v ch ph / t n s mc ωω ± .
Ph c a tín hi u i u ch AM và DSB v i tín hi u tin t c n t n c vN / hình
5.10a và 5.10b. T ng t0, vì các tín hi u u là hình sin thu n tuý nên ta có th%
bi%u di8n xc(t) là t ng c a các vector quay sóng mang và các d i biên, t ng ng
v i ki%u i u ch AM và DSB / trong hình 5.11a và 5.11b.
5.3 M CH I U CH SONG BIÊN
Tín hi u ã i u ch song biên (AM ho,c DSB) có ph g$m các d i biên c sinh
ra mà ph c a sóng mang ho,c tín hi u tin t c ban u không có. Do ó, quá trình
i u ch ph i là m+t quá trình phi tuy n. Các m ch i u ch c phân chia thành
các d ng sau:
fc-fm
Ac
½µAmAc
fc fc+fm f fc-fm
½µAmAc
fc fc+fm f
Hình 5.10: Ph c a tín hi u i u ch AM và DSB v i tín hi u tín t c n t n
Ac
½µAmAc
0
fm
A(t)
Hình 5.11: Gi n vector quay bi u di n tín hi u AM và DSB n t n
fm
½µAmAc
fm
A(t)
fm
½µAmAc ½µAmAc
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 54
5.3.1 B3 i!u ch" nhân
Hình 5.12a và 5.12b là s $ kh i m ch i n c a m ch i u ch AM, th0c hi n
phép tính tAtxtAtx ccccc ωµω cos)(cos)( += , g$m các kh i nhân và c+ng. V i
ki%u i u ch DSB, s $ m ch cMng t ng t0 nh ng chJ g$m kh i nhân thu n tuý
tAtxtx ccc ωcos)()( = .
M+t d ng khác c a m ch i u ch nhân là ph ng pháp i u khi%n + h d5n c a
các ph n tD tích c0c, nh m ch nhân dùng BJT c vN / hình 5.13.
5.3.2 B3 i!u ch" cân b@ng và m ch b1c hai
M ch i u ch b'c hai d0a trên ph n tD phi tuy n có quan h vào ra b'c hai nh
vN / hình 5.14a và 5.14b. Gi sD ph n tD phi tuy n có ,c tính sau:
2
21 ininout vavav += (5.44)
N u tín hi u vào vin là t ng c a tín hi u tin t c x(t) v i sóng mang t n s cω ,
ttxtv cin ωcos)()( += , ta có:
R
R
R
∼ Accosωct
x(t)
Nhân C+ng
+
-
R
xc(t)
∼ Accosωct
xc(t)µx(t)
Hình 5.12: S kh i và s m ch i n c a m ch i u ch AM
v1
v2
-
vout = kv1v2
Hình 5.13: M ch nhân i u khi n h d!n
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 55
( ) ( )
ttx
a
a
attxatxa
ttxattxatv
cc
ccout
ωω
ωω
cos)(
2
1)cos)(()(
cos)(cos)()(
1
2
1
22
21
2
21
++++=
+++=
(5.45)
N u ta ,t
1
2
1
2
,
a
a
"aAc == , thì s h ng sau cùng c a (5.45) chính là tín hi u i u
ch AM.
Ph c a bi%u th c vout(t) / (5.45) c vN / hình 5.15.
Chú ý r>ng s h ng t
aa
ta cc ωω 2cos
22
cos 222
2 += c bi%u di8n b>ng hai v ch
/ t n s 0=f và cff 2= , s h ng )(2
2 txa có ph là )()( *
2 fXfXa , do ó, ph
có + r+ng d i t n 2W.
ChJ có thành ph n ttx
a
a
a cωcos)(
2
1
1
2
1 + có ph : )()(
2
2
1
cc ffXaff
a
−+−δ
là t ng ng v i tín hi u i u ch AM, có th% c ch.n l.c tách riêng ra nh& m+t
m ch l.c c+ng h /ng d i thông có b:ng thông 2W t n s trung tâm fc. Theo hình
5.15, % không x y ra s0 ch$ng ph , ta ph i ch.n Wfc 3> .
)2(
4
2
cff
a
−δa2X(f-fc)
fc fc +Wfc -W 2fc0 f
Hình 5.15: Ph tín hi u vout(t), ngõ ra c a ph n t phi tuy n b#c 2
)(
2
2
f
a
δ )(
2
1
cff
a
−δ
a2|X(f)*X(f)|
W 2W
Hình 5.15: S kh i và s i u ch b#c 2
∼ Cosωct
xc(t)x(t) L.c
c+ng
h /ng
vin vout
Ph n tD phi
tuy n Cosωct
∼∼∼∼
x(t)
xc(t)
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 56
Bi%u th c t o tín hi u AM / (5.45) sN tr/ thành bi%u th c c a tín hi u DSB n u ta
,t 01 =a . Tr &ng h p này, 2
2 inout vav = , t ng ng v i ph n tD phi tuy n b'c hai
thu n tuý.
Tuy nhiên, trong th0c t , không có ph n tD phi tuy n nào là b'c 2 thu n tuý, mà
luôn t$n t i thành ph n b'c 1 và b'c 3. % t o tín hi u DSB và tri t tiêu các thành
ph n b'c 1 và b'c 3, ta dùng hai m ch AM ghép i x ng, g.i là m ch i u ch
cân b>ng, c vN / hình 5.16.
Hai m ch i u ch AM hoàn toàn gi ng nhau, cùng có thành ph n sóng mang
tA cc ωcos . Tín hi u tin t c x(t) c o pha và ,t vào hai ngõ vào v i pha
ng c nhau, do ó, ngõ ra c a m ch AM l n l t là: ttxA cc ωcos)(
2
1
1+ và
ttxA cc ωcos)(
2
1
1− . M ch c+ng vi sai cho phép tri t tiêu thành ph n sóng
mang, ngõ ra nh'n c tAtx cc ωcos).( là tín hi u DSB. M ch i u ch cân b>ng
còn th0c hi n ch c n:ng c a m ch nhân tín hi u gi a x(t) và tA cc ωcos .
Chú ý r>ng, n u x(t) có ch a thành ph n DC (t n s b>ng 0), khi i u ch biên +,
thành ph n này sN có t n s là fc, nh ng chúng không b! tri t tiêu nh i v i
thành ph n sóng mang.
5.4 I U CH N BIÊN
Các ph ng pháp i u ch tín hi u song biên (AM và DSB) gây lãng phí công su t
ngu$n phát (phát sóng mang không ch a thông tin ho,c phát hai d i biên có thông
tin gi ng nhau (hai d i biên i x ng)) và lãng phí v b:ng thông phát (BT = 2W).
Ph ng pháp i u ch biên + n biên SSB (single side band) và i u ch VSB
(Vestigial side band) sN kh9c ph c các nh c i%m này.
5.4.1 Tín hi u SSB và ph(
S $ kh i c a m ch i u ch SSB c vN / hình 5.17a, trong ó, ta dùng m+t
m ch i u ch cân b>ng % t o tín hi u DSB, sau ó dùng l.c d i % lo i b t m+t
d i biên. TuL theo d i biên c gi l i là biên trên hay d i, ta có l n l t các
M ch
AM2
)(tx
M ch
AM2
)(tx
−
∼
tA cc ωcos +
-
x(t) tA cc ωcos
Hình 5.16: M ch i u ch cân b ng
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 57
ki%u i u ch USSB (Upper SSB) ho,c LSSB (Lower SSB), nh ph c vN /
hình 5.17b ho,c 5.17c. Tín hi u SSB sN có:
+ B:ng thông: BT = W.
+ Công su t phát: xcsbT SAPS 2
4
1
==
M,c dù k t qu bi%u di8n v ph c a SSB trong mi n t n s là tr0c quan, nh ng
phép bi%u di8n xc(t) c a tín hi u SSB trong mi n th&i gian l i khá ph c t p.
Tr &ng h p x(t) chJ là thành ph n hình sin tAtx mm ωcos)( = thì xc(t) là:
tAAtx mcmcc )cos(
2
1
)( ωω ±=
Trong ó, d u + t ng ng v i USSB và d u – t ng ng v i LSSB.
Tr &ng h p t ng quát, v i x(t) b t kL, ta ph i dùng phép bi n i t ng ng t6
tín hi u DSB là tín hi u d i b:ng ttxAtx ccbp ωcos).()( = v tín hi u b:ng th p
xlp(t), sau ó cho qua b+ l.c h thông Hlp(f) % gi l i m+t d i biên.
Phép bi n i ng c t6 tín hi u b:ng th p ylp(t) v tín hi u d i b:ng ybp(t) sN cho
tín hi u SSB mong mu n. Các b c bi n i trên c th0c hi n nh sau:
V i ttxAtx ccbp ωcos).()( = , n u so sánh v i phép phân tích thành ph n $ng pha
vi(t) và thành ph n vuông pha vq(t) / (5.5) và (5.6), ta có:
0)();()( == tvtxAtv qci (5.48)
Do ó, theo (5.11) tín hi u b:ng th p t ng ng là:
Hình 5.17: M ch i u ch SSB và ph các d i biên USSB và LSSB
DSB SSB
xc(t)
∼ cosωct
i u ch
cân b>ng
x(t) L.c n
biên Hbp
-fc-W
Xc(f)
-fc fc fc+W
-fc+W
Xc(f)
-fc fcfc-W f
f
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 58
)(
2
1
)( txAtx clp = và )(
2
1
)( fXAfX clp = (5.48)
Xét quá trình ch.n l.c biên d i (trên ho,c d i) b>ng m+t m ch l.c thông d i có
hàm truy n b:ng d i là Hbp(f) t i t n s fc.
N u ch.n l.c d i b:ng trên (USSB) nh / hình 5.18a, phép chuy%n i xu ng
b:ng th p cho hàm truy n theo (5.10):
)()()().()( WfufuffuffHfH ccbplp −−=++=
(5.50)
T ng t0, n u ch.n l.c d i b:ng d i (LSSB) nh hình 5.18b, phép chuy%n i
xu ng b:ng th p cMng cho hàm truy n:
)()()( fuwfufHlp −+= (5.51)
K t h p (5.50) và (5.51), hàm truy n b:ng th p c vi t l i:
[ ]signffHlp ±= 1
2
1
)( v i Wf ≤ (5.52)
trong ó, hàm signf là hàm d u c a f (khi f>0, signf = +1, khi f<0, signf = -1).
áp ng ngõ ra c a m ch b:ng th p sau l.c d i biên là (t6 (5.49) và (5.52)):
[ ]
)](.sgn)([
4
1
)(.sgn1
4
1
)().()(
fXffXA
fXfAfXfHfY
c
clplplp
±=
±==
(5.53)
Ng &i ta ch ng minh c r>ng áp ng th&i gian c a (5.53) là:
[ ])(ˆ)(
4
1
)( txjtxAty clp ±= (5.54)
trong ó, )(ˆ tx là nh c a phép bi n i Hilbert c a x(t):
Hình 5.18: L c d i biên lý t ng và ph b ng th p t ng ng cho ki u i u
ch USSB và LSSB
-fc-W
Hbp(f)
-fc fc fc+W
-fc+W-fc fcfc-W f
f
Hbp(f)
Chuy%n i
bp→lp
Hlp(f)
W f
Chuy%n i
bp→lp
Hlp(f)
-W f
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 59
λ
λ
λ
π
d
t
x
tx
+∞
∞−
−
=
)(1
)(ˆ (5.55)
Phép chuy%n i ng c l i t6 b:ng th p tr/ sang b:ng d i nh& (5.13) sN cho tín
hi u SSB theo th&i gian:
[ ]
[ ]ttxttxA
etytytx
ccc
tcj
lpbpc
ωω
ω
sin).(ˆcos).(
2
1
).(Re2)()(
=
==
(5.56)
Bi%u th c (5.56) chính là tín hi u i u ch SSB c a m+t tín hi u tin t c x(t) b t kL
v i sóng mang t n s fc.
N u phân tích xc(t) theo thành ph n $ng pha và vuông pha nh / (5.5) ta sN có:
)(ˆ
2
1
)();(
2
1
)( txAtxtxAtx ccqcci ±== (5.57)
do ó, biên + c a xc(t) bi n thiên theo d ng:
)(ˆ)(
2
1
)( 22
txtxAtA c += (5.58)
V i tín hi u tin t c x(t) b t kL vi c tính )(ˆ tx t6 (5.55) tr/ nên r t ph c t p, và do
ó, tính A(t) t6 (5.58) là không kh thi. Ng &i ta chJ phân tích biên + A(t) c a tín
hi u SSB trong các tr &ng h p n gi n khi x(t) là m+t hình sin ho,c m+t xung
ch nh't.
5.4.2 Tín hi u VSB và ph(
Các tín hi u tin t c x(t) trong th0c t th &ng có thành ph n DC và t n s th p
chi m t; tr.ng l n trong ph X(f). ChIng h n tín hi u video, tín hi u fax, chu i s
li u, … u có thành ph n DC khác 0. V i ki%u i u ch SSB, các b+ l.c d i biên
th &ng lo i bK thành ph n d i biên và t n s th p; ng c l i, ki%u i u ch DSB
b o m gi nguyên t n s th p c a tin t c nh ng b r+ng b:ng thông t:ng g p
ôi.
a)
fc-β fc fc+β
u(f-fc)1/2
H(f)
f0
-β
0 β
1/2
-1/2
b)
f
Hình 5.19: c tính d c c a m ch l c VSB
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 60
Ph ng pháp i u ch VSB cho phép kh9c ph c các khó kh:n trên. Tín hi u VSB
c ch.n l.c t6 tín hi u DSB ho,c AM, trong ó, m+t d i biên c ch.n g n
nh hoàn toàn và m+t ph n nhK c a d i biên kia (thành ph n DC và t n s th p
c thêm vào). + d c c a m ch l.c H(f) c minh ho / hình 5.19a, trong ó,
+ l i t i t n s c9t fc là ½. Ta có th% vi t H(f) d i d ng sau:
)()()( cc ffHffufH −−−= β v i f > 0 (5.59)
Trong ó, )( fHβ là hàm truy n c vN / hình 5.19b, có các ,c tính sau:
)()( fHfH ββ −=− và 0)( =fHβ v i β>f (5.60)
S0 bi n thiên + d c c a H(f) x y ra trong kho ng t n s 2β, nh ng vì β<<W nên
có th% xem b:ng thông c a tín hi u VSB là:
WWBT ≈+= β (5.61)
Nhìn chung ph c a tín hi u VSB g n gi ng ph c a tín hi u SSB. Do ó, bi%u
th c th&i gian c a xc(t) cMng có d ng t ng t0 nh (5.56):
[ ]ttxttxAtx cqccc ωω sin).(cos).(
2
1
)( −= (5.62)
trong ó xq(t) là thành ph n vuông pha, có bi%u th c g n úng:
)()()( txtxtxq β+=
∧
(5.63)
v i:
+
−
=
β
β
ω
ββ dfefXfHjtx tj
).().(2)( (3.64)
T6 (5.62) và (5.63) ta nh'n th y:
+ N u W<<β , 0)( =txβ và bi%u th c (5.62) tr/ thành (5.69), tín hi u VSB tr/
thành SSB.
+ N u β l n, 0)()()( =+=
∧
txtxtxq β bi%u th c (5.62) tr/ thành (5.38), tín
hi u VSB tr/ thành DSB.
5.5 I T N VÀ GI I I U CH
5.5.1 (i t n
Ph n tD c:n b n c a m ch i t n là kh i nhân tín hi u. ChIng h n, tín hi u vào
có d ng DSB có bi%u th c ttx 1cos).( ω , c nhân v i tín hi u dao +ng n+i
t2cosω , nh / hình 5.20.
L.c t n
s
Tín hi u
vào
Dao +ng n+i
(Ngo i sai)∼
Hình 5.20: S kh i m ch i t n
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài gi ng: H th ng vi n thông 1
Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 61
K t qu c a phép nhân là:
[ ]tt
tx
tttx )cos()cos(
2
)(
cos.cos).( 212121 ωωωωωω −++= (5.65)
N u 21 ff ≠ , m ch nhân sN t o ra thành ph n t n s t ng và hi u.
M ch l.c t n s cho phép ch.n l0a thành ph n t n s mong mu n, ta có m ch i
t n lên (up-converter) ho,c m ch i t n xu ng (down-converter).
Ph ng pháp i t n trên c g.i là ph ng pháp ngo i sai (heretodyne)
5.5.2 Tách .ng b3 (Synchronous Detection)
M ch tách sóng tuy n tính cMng g$m m+t m ch nhân, nh / hình 5.21. Tín hi u
thu ã c i u ch c nhân v i tín hi u dao +ng n+i, sau ó c l.c thông
th p v i b:ng thông b>ng d i t n s W c a tín hi u tin t c. Khi tín hi u dao +ng
n+i c $ng b+ hoàn toàn v t n s và v pha v i sóng mang ta có m ch tách
sóng $ng b+.
M+t cách t ng quát, ta có th% coi bi%u th c c a tín hi u ã i u ch là:
[ ] ttxKttxKKtx cqccc ωω µµ sin).(.cos)(.)( −+= (5.66)
Trong ó, ta coi:
0=cK cho i u ch tri t sóng mang (SSB ho,c DSB)
0)( =txq cho i u ch song biên (AM ho,c DSB).
Tín hi u sau m ch nhân là:
{ [ ]
}ttxK
ttxKKtxKK
A
tAtxty
cq
ccc
LO
cLOc
ω
ω
ω
µ
µµ
2sin)(
2cos)()(
2
cos).()(
−
+++=
=
(5.67)
M ch l.c thông th p có B=W sN lo i bK các thành ph n t n s cω2 , ta nh'n c:
[ ])()( txKKKty cDD µ+=
Trong ó, KD là h s tách sóng ( + l i tách sóng)
LPF
B=W
xc(t)
ALOcosωct∼
Hình 5.20: S kh i m ch tách sóng ng b
y(t) y0(t)
$ng b+
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1
Bai giang he thong vien thong 1

More Related Content

What's hot

Toong.vn mega site for Vietnamese youth - Le Hoang Nam
Toong.vn mega site for Vietnamese youth - Le Hoang NamToong.vn mega site for Vietnamese youth - Le Hoang Nam
Toong.vn mega site for Vietnamese youth - Le Hoang NamNam Lee
 
Luận văn: Ứng dụng lý thuyết LOGISTICS nhằm tối ưu hóa quá trình sản xuất và ...
Luận văn: Ứng dụng lý thuyết LOGISTICS nhằm tối ưu hóa quá trình sản xuất và ...Luận văn: Ứng dụng lý thuyết LOGISTICS nhằm tối ưu hóa quá trình sản xuất và ...
Luận văn: Ứng dụng lý thuyết LOGISTICS nhằm tối ưu hóa quá trình sản xuất và ...Viết thuê trọn gói ZALO 0934573149
 
Th s01.094 ứng dụng lý thuyết logistics nhằm tối ưu hóa quá trình sản xuất và...
Th s01.094 ứng dụng lý thuyết logistics nhằm tối ưu hóa quá trình sản xuất và...Th s01.094 ứng dụng lý thuyết logistics nhằm tối ưu hóa quá trình sản xuất và...
Th s01.094 ứng dụng lý thuyết logistics nhằm tối ưu hóa quá trình sản xuất và...https://www.facebook.com/garmentspace
 
Luận văn thạc sĩ kinh tế ứng dụng lý thuyết logistics nhằm tối ưu hoá quá trì...
Luận văn thạc sĩ kinh tế ứng dụng lý thuyết logistics nhằm tối ưu hoá quá trì...Luận văn thạc sĩ kinh tế ứng dụng lý thuyết logistics nhằm tối ưu hoá quá trì...
Luận văn thạc sĩ kinh tế ứng dụng lý thuyết logistics nhằm tối ưu hoá quá trì...https://www.facebook.com/garmentspace
 
Tổng quan về thuếda chinh
Tổng quan về thuếda chinhTổng quan về thuếda chinh
Tổng quan về thuếda chinhMo Tran
 
Cau tao tuong chan + be chua
Cau tao tuong chan + be chuaCau tao tuong chan + be chua
Cau tao tuong chan + be chuathanhtrung87
 
Luận án: Nghiên cứu kỹ thuật phân hạng trong tra cứu ảnh, HAY - Gửi miễn phí ...
Luận án: Nghiên cứu kỹ thuật phân hạng trong tra cứu ảnh, HAY - Gửi miễn phí ...Luận án: Nghiên cứu kỹ thuật phân hạng trong tra cứu ảnh, HAY - Gửi miễn phí ...
Luận án: Nghiên cứu kỹ thuật phân hạng trong tra cứu ảnh, HAY - Gửi miễn phí ...Dịch vụ viết bài trọn gói ZALO: 0909232620
 
Bài Thuyết Trình Tội Phạm
Bài Thuyết Trình Tội Phạm Bài Thuyết Trình Tội Phạm
Bài Thuyết Trình Tội Phạm nataliej4
 
Bai luan van
Bai luan vanBai luan van
Bai luan vannamdoca1
 
Luận án: Quá trình phát triển quan hệ thương mại giữa Việt Nam và Liên bang N...
Luận án: Quá trình phát triển quan hệ thương mại giữa Việt Nam và Liên bang N...Luận án: Quá trình phát triển quan hệ thương mại giữa Việt Nam và Liên bang N...
Luận án: Quá trình phát triển quan hệ thương mại giữa Việt Nam và Liên bang N...Viết thuê trọn gói ZALO 0934573149
 
Giao trinh may_dien_i_ii__ths_nguyen_trong_thang_dhspkt_tphcm
Giao trinh may_dien_i_ii__ths_nguyen_trong_thang_dhspkt_tphcmGiao trinh may_dien_i_ii__ths_nguyen_trong_thang_dhspkt_tphcm
Giao trinh may_dien_i_ii__ths_nguyen_trong_thang_dhspkt_tphcmkaka2612
 
Thiết Kế Bãi Chôn Lấp Chất Thải Hợp Vệ Sinh Phục Vụ Xử Lý Chất Thải Rắn Đô Th...
Thiết Kế Bãi Chôn Lấp Chất Thải Hợp Vệ Sinh Phục Vụ Xử Lý Chất Thải Rắn Đô Th...Thiết Kế Bãi Chôn Lấp Chất Thải Hợp Vệ Sinh Phục Vụ Xử Lý Chất Thải Rắn Đô Th...
Thiết Kế Bãi Chôn Lấp Chất Thải Hợp Vệ Sinh Phục Vụ Xử Lý Chất Thải Rắn Đô Th...nataliej4
 
Khai thong cac cong cu tai chinh cho thi truong bds
Khai thong cac cong cu tai chinh cho thi truong bdsKhai thong cac cong cu tai chinh cho thi truong bds
Khai thong cac cong cu tai chinh cho thi truong bdsTrương Quang Thông
 

What's hot (19)

Chuyên đế 1
Chuyên đế 1Chuyên đế 1
Chuyên đế 1
 
Toong.vn mega site for Vietnamese youth - Le Hoang Nam
Toong.vn mega site for Vietnamese youth - Le Hoang NamToong.vn mega site for Vietnamese youth - Le Hoang Nam
Toong.vn mega site for Vietnamese youth - Le Hoang Nam
 
Luận văn: Ứng dụng lý thuyết LOGISTICS nhằm tối ưu hóa quá trình sản xuất và ...
Luận văn: Ứng dụng lý thuyết LOGISTICS nhằm tối ưu hóa quá trình sản xuất và ...Luận văn: Ứng dụng lý thuyết LOGISTICS nhằm tối ưu hóa quá trình sản xuất và ...
Luận văn: Ứng dụng lý thuyết LOGISTICS nhằm tối ưu hóa quá trình sản xuất và ...
 
Th s01.094 ứng dụng lý thuyết logistics nhằm tối ưu hóa quá trình sản xuất và...
Th s01.094 ứng dụng lý thuyết logistics nhằm tối ưu hóa quá trình sản xuất và...Th s01.094 ứng dụng lý thuyết logistics nhằm tối ưu hóa quá trình sản xuất và...
Th s01.094 ứng dụng lý thuyết logistics nhằm tối ưu hóa quá trình sản xuất và...
 
Luận văn thạc sĩ kinh tế ứng dụng lý thuyết logistics nhằm tối ưu hoá quá trì...
Luận văn thạc sĩ kinh tế ứng dụng lý thuyết logistics nhằm tối ưu hoá quá trì...Luận văn thạc sĩ kinh tế ứng dụng lý thuyết logistics nhằm tối ưu hoá quá trì...
Luận văn thạc sĩ kinh tế ứng dụng lý thuyết logistics nhằm tối ưu hoá quá trì...
 
Tổng quan về thuếda chinh
Tổng quan về thuếda chinhTổng quan về thuếda chinh
Tổng quan về thuếda chinh
 
Luận án: Nâng cao chất lượng đấu thầu xây dựng các công trình giao thông ở Vi...
Luận án: Nâng cao chất lượng đấu thầu xây dựng các công trình giao thông ở Vi...Luận án: Nâng cao chất lượng đấu thầu xây dựng các công trình giao thông ở Vi...
Luận án: Nâng cao chất lượng đấu thầu xây dựng các công trình giao thông ở Vi...
 
Cau tao tuong chan + be chua
Cau tao tuong chan + be chuaCau tao tuong chan + be chua
Cau tao tuong chan + be chua
 
Luận án: Nghiên cứu kỹ thuật phân hạng trong tra cứu ảnh, HAY - Gửi miễn phí ...
Luận án: Nghiên cứu kỹ thuật phân hạng trong tra cứu ảnh, HAY - Gửi miễn phí ...Luận án: Nghiên cứu kỹ thuật phân hạng trong tra cứu ảnh, HAY - Gửi miễn phí ...
Luận án: Nghiên cứu kỹ thuật phân hạng trong tra cứu ảnh, HAY - Gửi miễn phí ...
 
Chuong3
Chuong3Chuong3
Chuong3
 
Bài Thuyết Trình Tội Phạm
Bài Thuyết Trình Tội Phạm Bài Thuyết Trình Tội Phạm
Bài Thuyết Trình Tội Phạm
 
Bai luan van
Bai luan vanBai luan van
Bai luan van
 
Luận văn: Phát triển dịch vụ tài chính của Ngân hàng Thương mại trên địa bàn ...
Luận văn: Phát triển dịch vụ tài chính của Ngân hàng Thương mại trên địa bàn ...Luận văn: Phát triển dịch vụ tài chính của Ngân hàng Thương mại trên địa bàn ...
Luận văn: Phát triển dịch vụ tài chính của Ngân hàng Thương mại trên địa bàn ...
 
Chuong 3
Chuong 3Chuong 3
Chuong 3
 
Luận án: Quá trình phát triển quan hệ thương mại giữa Việt Nam và Liên bang N...
Luận án: Quá trình phát triển quan hệ thương mại giữa Việt Nam và Liên bang N...Luận án: Quá trình phát triển quan hệ thương mại giữa Việt Nam và Liên bang N...
Luận án: Quá trình phát triển quan hệ thương mại giữa Việt Nam và Liên bang N...
 
Giao trinh may_dien_i_ii__ths_nguyen_trong_thang_dhspkt_tphcm
Giao trinh may_dien_i_ii__ths_nguyen_trong_thang_dhspkt_tphcmGiao trinh may_dien_i_ii__ths_nguyen_trong_thang_dhspkt_tphcm
Giao trinh may_dien_i_ii__ths_nguyen_trong_thang_dhspkt_tphcm
 
may cat kim loai Chuong viiia
may cat kim loai Chuong viiiamay cat kim loai Chuong viiia
may cat kim loai Chuong viiia
 
Thiết Kế Bãi Chôn Lấp Chất Thải Hợp Vệ Sinh Phục Vụ Xử Lý Chất Thải Rắn Đô Th...
Thiết Kế Bãi Chôn Lấp Chất Thải Hợp Vệ Sinh Phục Vụ Xử Lý Chất Thải Rắn Đô Th...Thiết Kế Bãi Chôn Lấp Chất Thải Hợp Vệ Sinh Phục Vụ Xử Lý Chất Thải Rắn Đô Th...
Thiết Kế Bãi Chôn Lấp Chất Thải Hợp Vệ Sinh Phục Vụ Xử Lý Chất Thải Rắn Đô Th...
 
Khai thong cac cong cu tai chinh cho thi truong bds
Khai thong cac cong cu tai chinh cho thi truong bdsKhai thong cac cong cu tai chinh cho thi truong bds
Khai thong cac cong cu tai chinh cho thi truong bds
 

Similar to Bai giang he thong vien thong 1

14 tcn 59 2002
14 tcn 59 200214 tcn 59 2002
14 tcn 59 2002XUAN DANG
 
NGUYEN HOAI SON_ XAY DUNG CHIEN LUOC KINH DOANH.pdf
NGUYEN HOAI SON_ XAY DUNG CHIEN LUOC KINH DOANH.pdfNGUYEN HOAI SON_ XAY DUNG CHIEN LUOC KINH DOANH.pdf
NGUYEN HOAI SON_ XAY DUNG CHIEN LUOC KINH DOANH.pdfthanhechip99
 
LE VAN BINH_QUAN TRI TAP DOAN TAI CHINH.pdf
LE VAN BINH_QUAN TRI TAP DOAN TAI CHINH.pdfLE VAN BINH_QUAN TRI TAP DOAN TAI CHINH.pdf
LE VAN BINH_QUAN TRI TAP DOAN TAI CHINH.pdfthanhechip99
 
Luận văn: Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản trị chuỗi cun...
Luận văn: Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản trị chuỗi cun...Luận văn: Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản trị chuỗi cun...
Luận văn: Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản trị chuỗi cun...Dịch vụ viết thuê Khóa Luận - ZALO 0932091562
 
[Tham khảo] Chiến lược Digital Marketing tăng trưởng thị phần cho 18 cụm rạp ...
[Tham khảo] Chiến lược Digital Marketing tăng trưởng thị phần cho 18 cụm rạp ...[Tham khảo] Chiến lược Digital Marketing tăng trưởng thị phần cho 18 cụm rạp ...
[Tham khảo] Chiến lược Digital Marketing tăng trưởng thị phần cho 18 cụm rạp ...Chng83
 
Design website by little clicks
Design website by little clicksDesign website by little clicks
Design website by little clicksLeo Lộc
 
Luận văn Thanh toán quốc tế bằng phương thức tín dụng chứng từ – Giải pháp p...
 Luận văn Thanh toán quốc tế bằng phương thức tín dụng chứng từ – Giải pháp p... Luận văn Thanh toán quốc tế bằng phương thức tín dụng chứng từ – Giải pháp p...
Luận văn Thanh toán quốc tế bằng phương thức tín dụng chứng từ – Giải pháp p...Dịch Vụ Viết Bài Trọn Gói ZALO 0917193864
 
Luận văn: Quản lý tài khoản vốn của Việt Nam trong bối cảnh hội nhập kinh tế ...
Luận văn: Quản lý tài khoản vốn của Việt Nam trong bối cảnh hội nhập kinh tế ...Luận văn: Quản lý tài khoản vốn của Việt Nam trong bối cảnh hội nhập kinh tế ...
Luận văn: Quản lý tài khoản vốn của Việt Nam trong bối cảnh hội nhập kinh tế ...Dịch vụ viết thuê Khóa Luận - ZALO 0932091562
 
Kỹ thuật điều khiển tự động - Cơ khí chế tạo máy
Kỹ thuật điều khiển tự động - Cơ khí chế tạo máyKỹ thuật điều khiển tự động - Cơ khí chế tạo máy
Kỹ thuật điều khiển tự động - Cơ khí chế tạo máyTrung Thanh Nguyen
 
Giáo Trình ĐKTĐ
Giáo Trình ĐKTĐGiáo Trình ĐKTĐ
Giáo Trình ĐKTĐTrần Thân
 

Similar to Bai giang he thong vien thong 1 (20)

Luận văn tốt nghiệp: Chung cư Sài Gòn Court, HOT
Luận văn tốt nghiệp: Chung cư Sài Gòn Court, HOTLuận văn tốt nghiệp: Chung cư Sài Gòn Court, HOT
Luận văn tốt nghiệp: Chung cư Sài Gòn Court, HOT
 
14 tcn 59 2002
14 tcn 59 200214 tcn 59 2002
14 tcn 59 2002
 
NGUYEN HOAI SON_ XAY DUNG CHIEN LUOC KINH DOANH.pdf
NGUYEN HOAI SON_ XAY DUNG CHIEN LUOC KINH DOANH.pdfNGUYEN HOAI SON_ XAY DUNG CHIEN LUOC KINH DOANH.pdf
NGUYEN HOAI SON_ XAY DUNG CHIEN LUOC KINH DOANH.pdf
 
LE VAN BINH_QUAN TRI TAP DOAN TAI CHINH.pdf
LE VAN BINH_QUAN TRI TAP DOAN TAI CHINH.pdfLE VAN BINH_QUAN TRI TAP DOAN TAI CHINH.pdf
LE VAN BINH_QUAN TRI TAP DOAN TAI CHINH.pdf
 
Luận văn: Pháp luật về thuế thu nhập cá nhân tại Cần Thơ, HOT
Luận văn: Pháp luật về thuế thu nhập cá nhân tại Cần Thơ, HOTLuận văn: Pháp luật về thuế thu nhập cá nhân tại Cần Thơ, HOT
Luận văn: Pháp luật về thuế thu nhập cá nhân tại Cần Thơ, HOT
 
Luận án: Pháp luật về thuế thu nhập cá nhân tỉnh Cần Thơ, HAY
Luận án: Pháp luật về thuế thu nhập cá nhân tỉnh Cần Thơ, HAYLuận án: Pháp luật về thuế thu nhập cá nhân tỉnh Cần Thơ, HAY
Luận án: Pháp luật về thuế thu nhập cá nhân tỉnh Cần Thơ, HAY
 
Luận án: Pháp luật về thuế thu nhập cá nhân tại tp Cần Thơ, HAY
Luận án: Pháp luật về thuế thu nhập cá nhân tại tp Cần Thơ, HAYLuận án: Pháp luật về thuế thu nhập cá nhân tại tp Cần Thơ, HAY
Luận án: Pháp luật về thuế thu nhập cá nhân tại tp Cần Thơ, HAY
 
Luận văn: Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản trị chuỗi cun...
Luận văn: Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản trị chuỗi cun...Luận văn: Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản trị chuỗi cun...
Luận văn: Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản trị chuỗi cun...
 
Ky thuat lap_trinh
Ky thuat lap_trinhKy thuat lap_trinh
Ky thuat lap_trinh
 
Kỹ thuật lập trình.
Kỹ thuật lập trình.Kỹ thuật lập trình.
Kỹ thuật lập trình.
 
[Tham khảo] Chiến lược Digital Marketing tăng trưởng thị phần cho 18 cụm rạp ...
[Tham khảo] Chiến lược Digital Marketing tăng trưởng thị phần cho 18 cụm rạp ...[Tham khảo] Chiến lược Digital Marketing tăng trưởng thị phần cho 18 cụm rạp ...
[Tham khảo] Chiến lược Digital Marketing tăng trưởng thị phần cho 18 cụm rạp ...
 
Thí nghiệm đường
Thí nghiệm đườngThí nghiệm đường
Thí nghiệm đường
 
Co giật trẻ em
Co giật trẻ emCo giật trẻ em
Co giật trẻ em
 
Design website by little clicks
Design website by little clicksDesign website by little clicks
Design website by little clicks
 
Luận văn Thanh toán quốc tế bằng phương thức tín dụng chứng từ – Giải pháp p...
 Luận văn Thanh toán quốc tế bằng phương thức tín dụng chứng từ – Giải pháp p... Luận văn Thanh toán quốc tế bằng phương thức tín dụng chứng từ – Giải pháp p...
Luận văn Thanh toán quốc tế bằng phương thức tín dụng chứng từ – Giải pháp p...
 
Dieu khien thuy_luc_va_khi_nen_6898
Dieu khien thuy_luc_va_khi_nen_6898Dieu khien thuy_luc_va_khi_nen_6898
Dieu khien thuy_luc_va_khi_nen_6898
 
Dieu khien thuy luc va khi nen
Dieu khien thuy luc va khi nenDieu khien thuy luc va khi nen
Dieu khien thuy luc va khi nen
 
Luận văn: Quản lý tài khoản vốn của Việt Nam trong bối cảnh hội nhập kinh tế ...
Luận văn: Quản lý tài khoản vốn của Việt Nam trong bối cảnh hội nhập kinh tế ...Luận văn: Quản lý tài khoản vốn của Việt Nam trong bối cảnh hội nhập kinh tế ...
Luận văn: Quản lý tài khoản vốn của Việt Nam trong bối cảnh hội nhập kinh tế ...
 
Kỹ thuật điều khiển tự động - Cơ khí chế tạo máy
Kỹ thuật điều khiển tự động - Cơ khí chế tạo máyKỹ thuật điều khiển tự động - Cơ khí chế tạo máy
Kỹ thuật điều khiển tự động - Cơ khí chế tạo máy
 
Giáo Trình ĐKTĐ
Giáo Trình ĐKTĐGiáo Trình ĐKTĐ
Giáo Trình ĐKTĐ
 

More from Huynh MVT

MPLS-based Layer 3 VPNs.pdf
MPLS-based Layer 3 VPNs.pdfMPLS-based Layer 3 VPNs.pdf
MPLS-based Layer 3 VPNs.pdfHuynh MVT
 
MPLS Virtual Private Networks.pdf
MPLS Virtual Private Networks.pdfMPLS Virtual Private Networks.pdf
MPLS Virtual Private Networks.pdfHuynh MVT
 
mplste-130112120119-phpapp02.pdf
mplste-130112120119-phpapp02.pdfmplste-130112120119-phpapp02.pdf
mplste-130112120119-phpapp02.pdfHuynh MVT
 
MPLS-VPN-Technology.pdf
MPLS-VPN-Technology.pdfMPLS-VPN-Technology.pdf
MPLS-VPN-Technology.pdfHuynh MVT
 
TÀI LIỆU BỒI DƯỠNG ĐẢNG VIÊN MỚI.2021.pdf
TÀI LIỆU BỒI DƯỠNG ĐẢNG VIÊN MỚI.2021.pdfTÀI LIỆU BỒI DƯỠNG ĐẢNG VIÊN MỚI.2021.pdf
TÀI LIỆU BỒI DƯỠNG ĐẢNG VIÊN MỚI.2021.pdfHuynh MVT
 
T-REC-G.984.3-200402-S!!PDF-E.pdf
T-REC-G.984.3-200402-S!!PDF-E.pdfT-REC-G.984.3-200402-S!!PDF-E.pdf
T-REC-G.984.3-200402-S!!PDF-E.pdfHuynh MVT
 
WIMAX-THUYET-TRINH.pptx
WIMAX-THUYET-TRINH.pptxWIMAX-THUYET-TRINH.pptx
WIMAX-THUYET-TRINH.pptxHuynh MVT
 
Nguyen dinh phu pic ccs
Nguyen dinh phu pic ccsNguyen dinh phu pic ccs
Nguyen dinh phu pic ccsHuynh MVT
 
Mang va-truyen-so-lieu
Mang va-truyen-so-lieuMang va-truyen-so-lieu
Mang va-truyen-so-lieuHuynh MVT
 
Ky thuat-chuyen-mach -ky-thuat-chuyen-mach-1
Ky thuat-chuyen-mach -ky-thuat-chuyen-mach-1Ky thuat-chuyen-mach -ky-thuat-chuyen-mach-1
Ky thuat-chuyen-mach -ky-thuat-chuyen-mach-1Huynh MVT
 
Dien tu tuong tu ii
Dien tu tuong tu iiDien tu tuong tu ii
Dien tu tuong tu iiHuynh MVT
 
Bài giảng-mạng-viễn-thông-2016
Bài giảng-mạng-viễn-thông-2016Bài giảng-mạng-viễn-thông-2016
Bài giảng-mạng-viễn-thông-2016Huynh MVT
 
Kien truc-co-ban-cua-stm32-arm-cortex-m3
Kien truc-co-ban-cua-stm32-arm-cortex-m3Kien truc-co-ban-cua-stm32-arm-cortex-m3
Kien truc-co-ban-cua-stm32-arm-cortex-m3Huynh MVT
 
Bài giảng môn học phương pháp nghiên cứu khoa học
Bài giảng môn học phương pháp nghiên cứu khoa họcBài giảng môn học phương pháp nghiên cứu khoa học
Bài giảng môn học phương pháp nghiên cứu khoa họcHuynh MVT
 
Vxl ch03-8051-3.1 3.2-v03
Vxl ch03-8051-3.1 3.2-v03Vxl ch03-8051-3.1 3.2-v03
Vxl ch03-8051-3.1 3.2-v03Huynh MVT
 
Ngon ngu c theo chuan ansi
Ngon ngu c theo chuan ansiNgon ngu c theo chuan ansi
Ngon ngu c theo chuan ansiHuynh MVT
 
Arduino cho người mới bắt đầu
Arduino cho người mới bắt đầuArduino cho người mới bắt đầu
Arduino cho người mới bắt đầuHuynh MVT
 
Tổng quan về Intenet of Thing
Tổng quan về Intenet of ThingTổng quan về Intenet of Thing
Tổng quan về Intenet of ThingHuynh MVT
 
Experimental Evaluation of Distortion in Amplitude Modulation Techniques for ...
Experimental Evaluation of Distortion in Amplitude Modulation Techniques for ...Experimental Evaluation of Distortion in Amplitude Modulation Techniques for ...
Experimental Evaluation of Distortion in Amplitude Modulation Techniques for ...Huynh MVT
 

More from Huynh MVT (20)

MPLS-based Layer 3 VPNs.pdf
MPLS-based Layer 3 VPNs.pdfMPLS-based Layer 3 VPNs.pdf
MPLS-based Layer 3 VPNs.pdf
 
MPLS Virtual Private Networks.pdf
MPLS Virtual Private Networks.pdfMPLS Virtual Private Networks.pdf
MPLS Virtual Private Networks.pdf
 
mplste-130112120119-phpapp02.pdf
mplste-130112120119-phpapp02.pdfmplste-130112120119-phpapp02.pdf
mplste-130112120119-phpapp02.pdf
 
MPLS-VPN-Technology.pdf
MPLS-VPN-Technology.pdfMPLS-VPN-Technology.pdf
MPLS-VPN-Technology.pdf
 
mpls.pdf
mpls.pdfmpls.pdf
mpls.pdf
 
TÀI LIỆU BỒI DƯỠNG ĐẢNG VIÊN MỚI.2021.pdf
TÀI LIỆU BỒI DƯỠNG ĐẢNG VIÊN MỚI.2021.pdfTÀI LIỆU BỒI DƯỠNG ĐẢNG VIÊN MỚI.2021.pdf
TÀI LIỆU BỒI DƯỠNG ĐẢNG VIÊN MỚI.2021.pdf
 
T-REC-G.984.3-200402-S!!PDF-E.pdf
T-REC-G.984.3-200402-S!!PDF-E.pdfT-REC-G.984.3-200402-S!!PDF-E.pdf
T-REC-G.984.3-200402-S!!PDF-E.pdf
 
WIMAX-THUYET-TRINH.pptx
WIMAX-THUYET-TRINH.pptxWIMAX-THUYET-TRINH.pptx
WIMAX-THUYET-TRINH.pptx
 
Nguyen dinh phu pic ccs
Nguyen dinh phu pic ccsNguyen dinh phu pic ccs
Nguyen dinh phu pic ccs
 
Mang va-truyen-so-lieu
Mang va-truyen-so-lieuMang va-truyen-so-lieu
Mang va-truyen-so-lieu
 
Ky thuat-chuyen-mach -ky-thuat-chuyen-mach-1
Ky thuat-chuyen-mach -ky-thuat-chuyen-mach-1Ky thuat-chuyen-mach -ky-thuat-chuyen-mach-1
Ky thuat-chuyen-mach -ky-thuat-chuyen-mach-1
 
Dien tu tuong tu ii
Dien tu tuong tu iiDien tu tuong tu ii
Dien tu tuong tu ii
 
Bài giảng-mạng-viễn-thông-2016
Bài giảng-mạng-viễn-thông-2016Bài giảng-mạng-viễn-thông-2016
Bài giảng-mạng-viễn-thông-2016
 
Kien truc-co-ban-cua-stm32-arm-cortex-m3
Kien truc-co-ban-cua-stm32-arm-cortex-m3Kien truc-co-ban-cua-stm32-arm-cortex-m3
Kien truc-co-ban-cua-stm32-arm-cortex-m3
 
Bài giảng môn học phương pháp nghiên cứu khoa học
Bài giảng môn học phương pháp nghiên cứu khoa họcBài giảng môn học phương pháp nghiên cứu khoa học
Bài giảng môn học phương pháp nghiên cứu khoa học
 
Vxl ch03-8051-3.1 3.2-v03
Vxl ch03-8051-3.1 3.2-v03Vxl ch03-8051-3.1 3.2-v03
Vxl ch03-8051-3.1 3.2-v03
 
Ngon ngu c theo chuan ansi
Ngon ngu c theo chuan ansiNgon ngu c theo chuan ansi
Ngon ngu c theo chuan ansi
 
Arduino cho người mới bắt đầu
Arduino cho người mới bắt đầuArduino cho người mới bắt đầu
Arduino cho người mới bắt đầu
 
Tổng quan về Intenet of Thing
Tổng quan về Intenet of ThingTổng quan về Intenet of Thing
Tổng quan về Intenet of Thing
 
Experimental Evaluation of Distortion in Amplitude Modulation Techniques for ...
Experimental Evaluation of Distortion in Amplitude Modulation Techniques for ...Experimental Evaluation of Distortion in Amplitude Modulation Techniques for ...
Experimental Evaluation of Distortion in Amplitude Modulation Techniques for ...
 

Bai giang he thong vien thong 1

  • 1. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 1 M C L C PH N 1: TÍN HI U VÀ PHÂN TÍCH H TH NG 5 CH NG 1. T NG QUÁT V H TH NG THÔNG TIN 6 1.1 CÁC PH N T VÀ NH NG GI I H N C A H TH NG THÔNG TIN 6 1.1.1 Thông tin, thông i p và tín hi u 6 1.1.2 Các thành ph n c a h th ng thông tin 7 1.1.3 Nh ng gi i h n trong h th ng thông tin 8 1.2 I U CH VÀ MÃ HOÁ 9 1.2.1 Các ph ng pháp i u ch 9 1.2.2 Các ng d ng và l i ích c a i u ch 11 1.2.3 Các d i t n s thông tin 12 1.2.4 Ph ng pháp và l i ích c a vi c mã hoá 13 CH NG 2. TÍN HI U VÀ PH 14 2.1 PH TÍN HI U VÀ CHU I FOURIER 14 2.1.1 Vector pha và ph tuy n tính 14 2.1.2 Tín hi u tu n hoàn và công su t trung bình 15 2.1.3 Chu i Fourier c a tín hi u tu n hoàn 16 2.1.4 !nh lý công su t Parseval 17 2.2 PHÉP BI N I FOURIER VÀ PH LIÊN T"C 18 2.2.1 Bi n i Fourier 18 2.2.2 Tín hi u i x ng và tín hi u nhân qu 19 2.3 QUAN H T N S -TH#I GIAN 20 2.3.1 Tính ch t x p ch$ng 20 2.3.2 Tính ch t d!ch chuy%n t n th&i gian và thay i thang o 20 2.3.3 Tính ch t d!ch chuy%n t n s và h qu i u ch 20 2.3.4 Tính ch t o hàm và tích phân 20 2.3.5 Phép nhân và phép tính ch'p 20 CH NG 3. TRUY N TÍN HI U VÀ L C 21 3.1 ÁP (NG C A H TUY N TÍNH B)T BI N 21 3.1.1 áp ng xung và tích phân tuy n tính 21 3.1.2 Hàm truy n và áp ng t n s 22 3.2 MÉO D NG TÍN HI U TRÊN *#NG TRUY N 23 3.2.1 Truy n tín hi u không méo 23 3.2.2 Méo tuy n tính 23 3.2.3 Méo phi tuy n 24 3.3 T N HAO *#NG TRUY N 24 3.3.1 + l i công su t 24 3.3.2 T n hao &ng truy n và các b+ l,p 24 3.4 L-C T N S 25 3.4.1 B+ l.c lý t /ng 25 3.4.2 B+ l.c th0c t 26 3.5 HÀM T*1NG QUAN VÀ M2T 3 PH 27 3.5.1 Hàm t ng quan c a tín hi u công su t 27 3.5.2 Hàm t ng quan vào-ra 29 3.5.3 Hàm m't + ph 30 CH NG 4. TÍN HI U NG U NHIÊN VÀ NHI U 31 4.1 QUÁ TRÌNH NG4U NHIÊN 31 4.1.1 Quá trình ng5u nhiên 31 4.1.2 Quá trình d6ng và quá trình Ergodic 32 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 2. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 2 4.2 TÍN HI U NG4U NHIÊN 33 4.2.1 Công su t tín hi u và trung bình th&i gian 33 4.2.2 Ph công su t 33 4.2.3 Tính ch t ch$ng ch'p công su t 35 4.3 NHI7U 35 4.3.1 Nhi8u nhi t 36 4.3.2 Nhi8u tr9ng 37 4.3.3 B:ng thông t ng ng c a nhi8u 37 4.4 TRUY N TÍN HI U CÓ NHI7U 38 4.4.1 Nhi8u c+ng và t; s S/N 38 4.4.2 Truy n tín hi u t ng t0 d i n n 39 PH N 2: THÔNG TIN T NG T 41 CH NG 5. I U CH TUY N TÍNH 42 5.1 TÍN HI U D<I B=NG 42 5.1.1 M ch l.c d i b:ng 42 5.1.2 Tín hi u d i b:ng 43 5.1.3 Truy n tín hi u qua m ch d i b:ng 45 5.2 I U CH BIÊN 3 SONG BIÊN 47 5.2.1 Quy c v tín hi u tin t c i u ch 47 5.2.2 i u ch AM 48 5.2.3 i u ch DSB 51 5.2.4 i u ch n âm 53 5.3 M CH I U CH SONG BIÊN 53 5.3.1 B+ i u ch nhân 54 5.3.2 B+ i u ch cân b>ng và m ch b'c hai 54 5.4 I U CH 1N BIÊN 56 5.4.1 Tín hi u SSB và ph 56 5.4.2 Tín hi u VSB và ph 59 5.5 I T N VÀ GI<I I U CH 60 5.5.1 i t n 60 5.5.2 Tách $ng b+ (Synchronous Detection) 61 5.5.3 Tách sóng &ng bao (envelop detection) 62 CH NG 6. I U CH HÀM M 63 6.1 I U T N VÀ I U PHA (FM VÀ PM) 63 6.1.1 Tín hi u FM và PM 63 6.1.2 FM và PM b:ng h?p 64 6.1.3 i u ch n t n 65 6.1.4 i u ch a t n 67 6.2 D<I T N TRUY N THÔNG VÀ S@ MÉO D NG 68 6.2.1 * c l ng b:ng thông truy n 68 6.2.2 Méo tuy n tính 69 6.3 M CH I U CH VÀ GI<I I U CH T N S VÀ PHA 71 6.3.1 FM tr0c ti p dùng VCO 71 6.3.2 i u ch PM và FM gián ti p 72 6.3.3 M ch gi i i u ch t n s 73 6.4 NHI7U T*1NG TÁC TRONG THU FM VÀ PM 76 6.4.1 Nhi8u t ng tác d ng hình sin 76 6.4.2 Ti n nh n và gi i nh n 77 CH NG 7. H TH NG I U CH T NG T 79 7.1 H TH NG THU I T N NGO I SAI 79 7.2 GHÉP KÊNH T N S 81 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 3. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 3 7.2.1 H th ng FDM 81 7.2.2 Ghép kênh FM l'p th% (FM stereo) 83 7.3 VÒNG KHÓA PHA 84 7.3.1 Nguyên lý PLL và khoá 84 7.3.2 Các ng d ng c a PLL 86 CH NG 8. L Y M U TÍN HI U VÀ I U CH XUNG 90 8.1 L)Y M4U TÍN HI U CÓ B=NG T N GI I H N 90 8.2 I U BIÊN XUNG VÀ GHÉP KÊNH TH#I GIAN 92 8.3 B=NG THÔNG TÍN HI U GHÉP KÊNH TDM 93 8.4 PH C A TÍN HI U L)Y M4U 95 8.4.1 L y m5u lý t /ng 95 8.4.2 L y m5u v i + r+ng xung τ 95 8.4.3 L y m5u và gi 99 8.5 L*ANG T HOÁ TÍN HI U 100 PH N 3: THÔNG TIN S 102 CH NG 9. THÔNG TIN D I N N 103 9.1 TÍN HI U S VÀ H TH NG S 103 9.1.1 Tín hi u PAM s 103 9.1.2 Gi i h n truy n 105 9.2 NHI7N VÀ SAI S 107 9.2.1 Xác su t l i nh! phân 107 9.2.2 Xác su t l i M-Ary 109 9.3 KB THU2T CNG B3 110 9.3.1 $ng b+ bit 111 9.3.2 $ng b+ khung 112 CH NG 10. I U CH XUNG MÃ 115 10.1 KB THU2T I U CH XUNG MÃ PCM 115 10.1.1 T o và khôi ph c PCM 115 10.1.2 Nhi8u l ng tD 115 10.1.3 L ng tD không $ng u và companding 117 10.2 NHIEU TRONG I U CH XUNG MÃ PCM 118 10.2.1 Nhi8u gi i mã 118 10.2.2 Ng Fng sai s 119 10.3 I U CH DELTA VÀ MÃ HÓA D@ OÁN 120 10.3.1 PCM vi sai 120 10.3.2 i u ch Delta 121 10.4 H TH NG GHÉP KÊNH PCM 122 10.4.1 H ghép kênh c s/ T1 122 10.4.2 H ghép kênh c s/ E1 124 CH NG 11. TRUY N S TRONG D I B NG 127 11.1 I U CH DGCH BIÊN ASK 127 11.1.1 Bi%u th c c a tín hi u 127 11.1.2 Ph c a tín hi u ASK 128 11.1.3 Gi i i u ch ASK ki%u k t h p 129 11.1.4 Gi i i u ch ASK ki%u không k t h p 130 11.2 I U CH DGCH PHA 130 11.2.1 i u ch BPSK 130 11.2.2 i u ch QPSK 138 11.2.3 i u ch s d!ch pha M tr ng thái (M-ary PSK) 144 11.2.4 Xác su t thu sai c a i u ch d!ch pha PSK theo kho ng cách tín hi u 146 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 4. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 4 11.3 I U CH DGCH T N FSK 149 11.3.1 i u ch BFSK 150 11.3.2 i u ch d!ch t n b'c M (M-ary FSK) 156 11.4 I U CH TR@C PHA QAM 157 11.4.1 Bi%u th c c a tín hi u 16-QAM 158 11.4.2 Ph c a tín hi u QAM 159 11.4.3 M ch i u ch và gi i i u ch 16-QAM 159 11.5 I U CH DGCH PHA T I THIEU MSK 161 11.5.1 Bi%u th c và d ng sóng c a MSK 161 11.5.2 Gi n $ vector c a MSK 164 11.5.3 Ph c a tín hi u MSK 165 11.5.4 ,c tính pha liên t c c a MSK 166 11.6 SO SÁNH CÁC H TH NG I U CH S 167 TÀI LI U THAM KH O 169 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 5. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 5 PH N 1: TÍN HI U VÀ PHÂN TÍCH H TH NG CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 6. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 6 Ch ng 1. T NG QUÁT V H TH NG THÔNG TIN H th ng thông tin c !nh nghHa là h th ng chuy%n t i tin t c t6 ngu$n phát tin n n i thu nh'n / m+t kho ng cách nào ó. N u kho ng cách thông tin này l n h n so v i kích th c c a thi t b! (c0 ly thông tin xa), ta có m+t h th ng vi8n thông. H th ng thông tin có th% c th0c hi n gi a m+t hay nhi u ngu$n phát tin $ng th&i n m+t hay nhi u n i nh'n tin, do ó ta có ki%u thông tin m+t &ng, a &ng, ph ng th c thông tin m+t chi u, hai chi u hay nhi u chi u. Môi tr &ng thông tin có th% / d ng h u tuy n ho,c vô tuy n, chIng h n dùng dây truy n sóng, cable truy n tin ho,c sóng i n t6 vô tuy n 1.1 CÁC PH N T VÀ NH NG GI I H N C A H TH NG THÔNG TIN 1.1.1 Thông tin, thông i p và tín hi u Tin t c là y u t trung tâm c a m+t h th ng thông tin. M c tiêu c a h th ng là chuy%n t i và tái l'p l i tin t c t i n i nh'n tin sao cho n+i dung c a tin t c là không i so v i n i phát ho,c có th% hi%u c, ch p nh'n c. Tin t c xu t hi n / nhi u d ng khác nhau, có th% c chia thành hai lo i: d ng t ng t0 và d ng s . Tin t c d ng t ng t0 c th% hi n b>ng các i l ng v't lý bi n thiên liên t c và u ,n theo th&i gian, chIng h n tín hi u âm thanh, hình nh, tín hi u o l &ng v nhi t +, áp su t,…Tiêu chí quan tr.ng c a h th ng thông tin t ng t0 là s0 trung th0c c a tín hi u t i n i nh'n tin so v i n i phát tin. Tin t c d ng s c th% hi n d i d ng m+t chu i các kí t0 c ch.n t6 m+t t'p h p h u h n các kí t0 r&i r c, chIng h n, chu i các kí t0 ch ho,c s xu t hi n trên m+t v:n b n, chu i các bit lu'n lý c .c ra t6 m+t file d li u… Tiêu chí quan tr.ng c a h th ng thông tin s là + chính xác c a chu i kí t0 nh'n c (ho,c là tJ s l i bit nh'n c) tính trong m+t kho ng th&i gian nh t !nh c a quá trình thông tin. V m,t v't lý, tin t c xu t hi n d i d ng các tín hi u, thông th &ng là tín hi u i n. Trong mô hình h th ng thông tin / hình 1.1, tin t c c chuy%n i thành tín hi u i n ho,c ng c l i nh& các c m bi n phát và c m bi n thu. Nh v'y i v i h th ng thông tin, tín hi u v't lý c chuy%n t i i là tín hi u i n, c xD lý trên c s/ các kh i m ch i n tD. Các c m bi n phát và thu, m,c dù chJ là ph n tD chuy%n i d ng th c v't lý c a tin t c, nh ng nh h /ng r t l n n + trung th0c ho,c + tin c'y c a h th ng thông tin. Vi c kh o sát các ,c Tin t c (N i nh'n tin) (Ngu$n phát tin) C m bi n thu Tín hi u phát ( i n) Tín hi u thu ( i n)Tin t c C m bi n phát H th ng thông tin Hình 1.1: Mô t h th ng thông tin CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 7. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 7 tính phi tuy n ho,c các gi i h n v d i +ng, d i t n s ho t +ng,…c a các c m bi n không n>m trong n+i dung trình bày c a môn h.c này. 1.1.2 Các thành ph n c a h th ng thông tin Hình 1.2 gi i thi u m+t s $ kh i t ng quát c a m+t h th ng thông tin, trong ó các tín hi u phát và thu lan truy n trong môi tr &ng u c xem là / d i d ng tín hi u i n (các kh i c m bi n phát và c m bi n thu nh / hình 1.1 c xem là thu+c v ngu$n phát tin ho,c n i nh'n tin). S $ kh i g$m ba ph n chính: 1. Kh i phát Kh i phát có ch c n:ng xD lý tín hi u tin t c và cung c p vào môi tr &ng thông tin m+t tín hi u có d ng th c phù h p v i ,c tính c a môi tr &ng, v i i u ki n là n+i dung c a tin t c c truy n i là không thay i. Kh i phát có th% g$m các ph n mã hoá, i u ch và khu ch i phát. 2. Môi tr ng thông tin Môi tr &ng thông tin là m+t môi tr &ng v't lý c th%, cho phép chuy%n t i tín hi u t6 n i phát n n i thu. Môi tr &ng thông tin có th% d i d ng h u tuy n (dây d5n i n song hành, dây cable tín hi u, s i quang,…) ho,c có th% d i d ng vô tuy n (không gian t0 do, chân không, ch t lKng,…).Môi tr &ng thông tin có ,c tính gây suy hao công su t tín hi u và gây tr8 pha tín hi u khi truy n tin. C0 ly thông tin càng l n thì + suy hao và tr8 pha càng nhi u. 3. Kh i thu Kh i thu có ch c n:ng thu nh'n tín hi u tin t c t6 môi tr &ng thông tin, tái t o l i tin t c % cung c p n n i nh'n tin. Kh i thu có th% g$m các ph n khu ch i tín hi u ( % bù tr6 + suy hao trên môi tr &ng thông tin), gi i i u ch và gi i mã hoá ( % khôi ph c l i tin t c g c ban u / n i phát), kh i ch.n l.c kênh thông tin ( % ch.n l0a úng tín hi u t6 ngu$n tin mà ta mu n thu nh'n, trong khi môi tr &ng thông tin có th% c sD d ng truy n tin $ng th&i cho nhi u ngu$n tin khác nhau). 4. Nhi u, can nhi u và các tác nhân gây méo d ng M+t lo i tín hi u ph nh ng luôn luôn xu t hi n và t$n t i trong b t kL h th ng thông tin nào c th% hi n b/i kh i nhi8u, can nhi8u và các tác nhân gây méo d ng. ây là các tín hi u mà chúng ta không mong mu n nh'n c t i n i thu Tin t c (N i nh'n tin) (Ngu$n phát tin) Kh i thu Tin t c Kh i phát Môi tr &ng thông tin Hình 1.1: Mô t h th ng thông tin Nhi8u, can nhi8u, ho,c tác nhân gây méo d ng CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 8. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 8 trong quá trình truy n tin. Chúng có th% xu t hi n trong môi tr &ng thông tin d i d ng nhi8u c+ng ho,c nhi8u nhân. Do tính ch t suy hao c a môi tr &ng thông tin, tín hi u tin t c mà ta mu n truy n i có th% b! suy hao công su t n m c b! xen l5n v i các tín hi u nhi8u trong môi tr &ng ho,c t i n i thu. Lúc này, quá trình thông tin là th t b i, n i nh'n thông tin không th% tái t o l i tin t c t6 ngu$n phát tin n a. a. Nhi u Nhi8u là các tín hi u không mong mu n, xu t hi n m+t cách ng5u nhiên trong môi tr &ng thông tin ho,c t6 các ph n tD, linh ki n c a thi t b!. Nhi8u c+ng có th% c lo i bK ho,c gi m thi%u nh h /ng nh& các b+ l.c t n s , các b+ xD lý ng Fng t i n i thu. i v i nhi8u nhân, quá trình xD lý ph c t p h n nhi u, th &ng ph i sD d ng các thu't toán thD-và-sai (chIng h n, thu't toán logic m&, m ng neural, chu i Markov,…) b. Can nhi u Can nhi8u là nhi8u gây ra b/i các tác nhân ch quan c a con ng &i, chIng h n, nhi8u do tín hi u t6 ngu$n phát khác, nhi8u do ngu$n cung c p công su t, nhi8u do các thi t b! ph tr ,…Can nhi8u xu t hi n / các d i t n s khác v i d i t n s mu n thu, có th% c lo i bK d8 dàng nh& các phép l.c t n s thông th &ng. Tuy nhiên, can nhi8u cùng d i t n r t khó c lo i tr6, ng &i ta ph i dùng các phép mã hoá ngu$n phù h p. c. Tác nhân gây méo d ng tín hi u Tác nhân gây méo d ng tín hi u th &ng x y ra do các ph n tD, linh ki n trong thi t b! không có ,c tính tuy n tính. Tuy nhiên, i%m khác bi t gi a tác nhân méo d ng này v i nhi8u, can nhi8u là s0 méo d ng chJ x y ra khi có tín hi u phát. S0 méo d ng có th% c kh9c ph c nh& các b+ sDa d ng (equalizer) trong h th ng thông tin. Trong mô hình h th ng thông tin / hình 1.2, tin t c luôn c truy n i theo m+t chi u duy nh t t6 ngu$n phát tin n n i nh'n tin, ta có h th ng thông tin n công (simplex). Ng c l i, h th ng thông tin cho phép truy n tin t c theo hai chi u $ng th&i (m i bên v6a là ngu$n phát tin, v6a là n i nh'n tin) c g.i là h th ng song công (full-duplex) 1.1.3 Nh ng gi i h n trong h th ng thông tin i v i b t kL h th ng thông tin nào, dù là h u tuy n hay vô tuy n, dù có i u ch hay không i u ch , dù / t n s th p hay cao,… u có hai gi i h n ,c tr ng v i n: b:ng thông (bandwidth) và nhi8u (noise) trong h th ng thông tin. 1. B ng thông B:ng thông là i l ng o l &ng v t c + truy n tin. i v i thông tin t ng t0 (analog), b:ng thông c th% hi n qua d i t n s c a tín hi u ho,c d i t n s c a kênh. i v i thông tin s (digital), b:ng thông c th% hi n qua t c + bit t i a c a chu i s c truy n i. B t kL h th ng thông tin nào cMng b! gi i h n v b:ng thông khi truy n trong th&i gian th0c. N u dùng kênh thông tin có b:ng thông nhK % truy n tín hi u có d i t n s r+ng thì sN gây ra méo d ng tín hi u t i n i thu. ChIng h n, v i tín hi u âm thanh tho i, b:ng thông kênh truy n chJ c n kho ng 3 kHz n 20kHz, trong khi % truy n tín hi u video +ng, b:ng thông kênh truy n ph i r+ng t6 4MHz n MkHz. B:ng thông kênh truy n càng CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 9. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 9 r+ng thì t c + truy n tin càng cao, ch t l ng truy n tin càng t t nh ng l i g,p các v n sau: + B:ng thông quá r+ng sN làm hao phí d i t n s có sOn c a kênh truy n, do ó, s l ng lu$ng thông tin truy n $ng th&i trên kênh sN gi m, và hi u su t sD d ng kênh truy n th p. + B:ng thông r+ng kéo theo s0 nh h /ng c a nhi8u môi tr &ng và các can nhi8u t6 kênh truy n lân c'n lên kênh truy n thông tin mong mu n. Do ó, trong th0c t , tín hi u d i n n tr c khi c a vào i u ch ho,c mã hoá, th &ng ph i c l.c thông th p ho,c l.c thông d i % gi i h n l i d i t n s c a tín hi u. Nh v'y, / n i thu, ta cMng dùng các b+ l.c thông th p ho,c thông d i % ch.n l.c l y riêng tín hi u mong mu n (/ d i t n s !nh tr c), tránh các can nhi8u t6 kênh khác và gi m thi%u nh h /ng c a nhi8u n n môi tr &ng. 2. Nhi u Nhi8u là nh h /ng c h u, t$n t i trong b t kL h th ng thông tin th0c t nào. B n thân v't li u môi tr &ng, các ph n tD ho,c nguyên tD c a v't li u u t o các dao +ng ng5u nhiên h n lo n sinh ra nhi8u, ta th &ng g.i là nhi8u nhi t. Các ngu$n can nhi8u t6 các tác nhân do con ng &i (các ài phát lân c'n , các thi t b! ph ,t trong môi tr &ng thông tin,…) cMng là ngu$n nhi8u cho kênh thông tin. <nh h /ng c a nhi8u lên tín hi u tin t c c ánh giá thông qua tJ s tín hi u trên nhi8u S/N, là i l ng so sánh gi a công su t tín hi u mong mu n v i công su t nhi8u. Khi c0 ly thông tin càng l n, công su t tín hi u càng b! suy gi m khi lan truy n trong môi tr &ng thông tin, có th% gi m n m c ngang b>ng công su t nhi8u môi tr &ng. Lúc này, tin t c b! l5n v i n n nhi8u và chúng ta không th% khôi ph c l i thông tin b>ng các ph ng pháp thông th &ng. Gi i h n b:ng thông c a kênh cho phép t:ng tJ s S/N, nghHa là ch t l ng thông tin c a kênh t:ng do b:ng thông b! h n ch (n u không gây méo d ng n tín hi u). !nh lý Shannon xác !nh m i liên quan gi a b:ng thông B c a kênh v i tJ s S/N thông qua m+t h>ng s thông s c a kênh, g.i là thông l ng kênh C (channel capacity) += N S BC 1log (1.1) v i C là h>ng s , khi B t:ng thì S/N gi m và ng c l i. 1.2 I U CH VÀ MÃ HOÁ i u ch (modulation) và mã hoá (coding) là hai ph ng th c c:n b n % nâng cao ch t l ng và + tin c'y c a quá trình thông tin. ây cMng là v n chính c a tài li u này: ph ng th c xD lý, i u ch tín hi u t ng t0, tín hi u s và các ánh giá v u nh c i%m c a m i ph ng th c 1.2.1 Các ph ng pháp i!u ch" i u ch c'p n hai d ng sóng: tín hi u i u ch mang thông i p và sóng mang phù h p v i ng d ng c th%. S0 i u ch làm thay i sóng mang m+t cách có h th ng t ng ng v i s0 bi n i c a tín hi u i u ch . B>ng cách này, sóng c i u ch “mang” thông tin c a thông i p. Ta th &ng yêu c u i u ch là CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 10. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 10 m+t quá trình thu'n ngh!ch, vì th , thông i p có th% c khôi ph c l i b/i m+t ti n trình gi i i u ch b sung. Trong quá trình i u ch , c n có m+t sóng mang (carrier) (th &ng là tín hi u hình sin ho,c tín hi u xung t n s cao) có t n s c !nh và cao h n nhi u l n so v i t n s tín hi u i u ch (modulation signal). Tín hi u i u ch này có th% là tín hi u g c phát ra t6 ngu$n tin, ho,c có th% là tín hi u ã c bi n i t6 tín hi u g c b/i các phép l.c, mã hoá, tr+n kênh,… th &ng c xem là / d i t n s th p, do ó còn g.i là tín hi u d i n n (baseband) i u ch là th0c hi n s0 thay i thông s c a sóng mang nh biên +, pha, t n s ,…theo s0 bi n thiên c a tín hi u i u ch (Hình 1.3). D ng sóng các lo i tín hi u và m i liên quan gi a chúng trong i u ch biên + / hình 1.4 là m+t ví d . (Tín hi u d i n n) M ch gi i i u ch Tín hi u i u ch M ch i u ch Hình 1.3: Mô hình kh i i u ch (n i phát) và kh i gi i i u ch (n i thu) Sóng mang Sóng mang ã i u ch (Phát) (Tín hi u d i n n) Tín hi u i u ch Tín hi u ã i u ch (Thu) Tái t o sóng mang (Thu k t h p) c) a) b) Hình 1.4: D ng sóng tín hi u i u ch , sóng mang sin và sóng mang xung sau khi i u ch biên . CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 11. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 11 Quá trình i u ch ph i là quá trình có th% o ng c c, có nghHa là t$n t i quá trình khôi ph c tr/ l i tín hi u i u ch t6 sóng mang ã i u ch , % c tín hi u d i n n ch a thông tin. Ta g.i ó là quá trình gi i i u ch (demodulation), có mô hình c vN / hình 1.3. Có hai ki%u gi i i u ch : gi i i u ch k t h p (coherent) và gi i i u ch không k t h p (non-coherent). Chi ti t v các ph ng pháp gi i i u ch sN c trình bày / các ch ng sau. Quá trình i u ch và gi i i u ch cMng gây ra s0 d!ch chuy%n ph tín hi u trên thang t n s . Thông th &ng, khi t n s sóng mang l n h n nhi u l n so v i t n s tín hi u i u ch , quá trình i u ch sN d!ch ph t n lên cao và quá trình gi i i u ch sN d!ch ph t n xu ng th p. 1.2.2 Các #ng d$ng và l%i ích c a i!u ch" 1. i u ch cho phép t ng hi u su t thông tin Nh& ,c tính chuy%n ph t n s lên cao, tín hi u sóng mang ã i u ch d8 dàng c truy n i xa h n, các anten phát và thu có kích th c nhK h n. ChIng h n, n u sóng mang có t n s 100Hz thì anten ph i có kích th c 300km trong khi sóng mang / t n s 100MHz, anten chJ có kích th c d i 1m. 2. i u ch cho phép t ng b ng thông thông tin Vì t n s sóng mang th &ng r t cao nên tín hi u sóng mang ã i u ch có d i b:ng thông có th% r+ng h n nhi u l n so v i d i t n s c a tín hi u i u ch , v i cùng m+t h s ch.n l.c ff ∆/0 mong mu n. Nh v'y, m+t kênh thông tin / d i t n s siêu cao (vài GHz) có th% truy n t i c nhi u kênh truy n hình $ng th&i là tín hi u d i n n có b:ng thông r+ng nh t, th'm chí m+t kênh thông tin laser quang có th% truy n t i t6 hàng nghìn n hàng tri u kênh truy n hình. 3. i u ch cho phép gi m nhi u và can nhi u % gi m nh h /ng c a nhi8u ho,c can nhi8u lên tín hi u tin t c, m+t kh n:ng n gi n là t:ng th't l n công su t phát tín hi u sao cho chúng có th% v t qua c m c công su t nhi8u trong môi tr &ng % truy n n c n i thu (v i m+t tJ s S/N ch p nh'n c). Tuy nhiên, th0c t không cho phép t:ng công su t phát lên quá l n (do kh n:ng ch!u 0ng công su t c a linh ki n thi t b!, do hi u su t công su t ài phát quá th p, do s0 an toàn,…). Trong tr &ng h p này, i u ch sóng mang cho phép gi m thi%u nh h /ng c a nhi8u mà không t:ng công su t phát. Bù l i, tín hi u ã i u ch c n m+t b:ng thông kênh truy n l n h n, nh ã nói / ph n trên. ây là s0 t ng nh ng gi a + r+ng b:ng thông sD d ng v i kh n:ng ch ng nhi8u c a tín hi u. 4. i u ch cho phép gán t n s phát Trong cùng m+t môi tr &ng truy n tin, các kênh thông tin có n+i dung nh nhau có th% sD d ng các d i t n s phát khác nhau. i u ch , v i ch c n:ng t ng ng nh i t n s , cho phép xác !nh t n s phát cho m i kênh. Nh v'y / n i thu, có th% tách bi t tín hi u mu n thu trong s nhi u tín hi u t6 các ài phát khác nhau thông qua phép l.c t n s . 5. i u ch cho phép ghép kênh (multiplexing) Ghép kênh c th0c hi n khi ta mu n truy n i nhi u tín hi u tin t c khác nhau, t6 nhi u ngu$n phát tin khác nhau n nhi u n i nh'n tin khác nhau, sD d ng cùng m+t môi tr &ng truy n. Ghép kênh có th% d i d ng ghép t n s (FDM: Frequency –Division Multiplexing) ho,c TDM (Time-DM),… CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 12. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 12 1.2.3 Các d&i t n s thông tin Hình 1.5 gi i thi u các ph t n s ho,c ph b c sóng hi n ang c sD d ng cho các hình th c thông tin khác nhau, t6 vùng t n s th p ( i n tho i, i n tín) cho n t n s cao (phát thanh, phát hình) và n t n s siêu cao (thông tin v tinh, radar, truy n s li u t c + cao,…). $ng th&i, hình 1.5 cMng li t kê các môi tr &ng v't lý khác nhau phù h p v i các d i t n s thông tin khác nhau. Kh ki n D i t n Môi tr &ng thông tin Ki%u truy n sóng (ng d ng Truy n s b:ng r+ng H$ng ngo i TD ngo i i n tho i, i n tín S i quang Tia laser D i SHF D i EHF D i UHF D i VHF D i HF D i t n trung bình MF D i t n th p LF D i t n r t th p VLF Âm t n D i VHF Phát thanh AM ng d5n sóng Cáp $ng tr c Dây song hành Sóng tr0c tuy n Sóng tr&i Sóng m,t t Hàng không Hàng h i Phát thanh Th ng m i Nghi p d Thông tin v tinh D5n &ng Vi ba V tinh m,t t Radar Di +ng VHF TV và FM Di +ng, Hàng không UHF TV 1kHz 10kHz 1MHz 100kHz 10MHz 100MHz 1GHz 10GHz 100GHz 1014 Hz 1015 Hz 100km 10km 1km 100m 10m 1m 10cm 1cm 10-6 m Hình 1.5: Phân b các ph t n s (ho c b c sóng) s d ng trong thông tin CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 13. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 13 1.2.4 Ph ng pháp và l%i ích c a vi c mã hoá Mã hóa (coding), c áp d ng cho các ngu$n tin t c s , c bi%u di8n b>ng các kí hi u r&i r c. Mã hóa g$m hai quá trình: quá trình mã hóa (encoding) chuy%n i tin t c s t6 ngu$n tin thành m+t chu i các kí hi u theo m+t qui lu't nào ó; quá trình gi i mã (decoding) chuy%n i ng c l i t6 các kí hi u tr/ v tin t c s theo qui lu't ng c v i qui lu't mã hóa. Thông th &ng, ngu$n tin t c s d i d ng nh! phân (bit 0 và bit 1) và kí hi u mã hóa cMng d i d ng nh! phân. Nói cách khác mã hoá chuy%n i t6 chu i s nh! phân này thành ra m+t chu i so nh! phân khác. N u ngu$n tín hi u có M m c r&i r c, thì m i tr ng thái c a ngu$n có th% c mã hoá b>ng K bits nh! phân sao cho: MK 2log≥ (1.2) V'y, n u t c + xu t hi n các tr ng thái c a ngu$n là r (r tr ng thái xu t hi n trong m+t n v! th&i gian), thì t c + bit nh! phân c a mã là K.r; nói cách khác mã hoá c n m+t b:ng thông kênh truy n l n g p K l n b:ng thông c n thi t % truy n tín hi u nguyên th y ban u. Mã hoá có các l i i%m sau: + Mã hóa, c th% là mã hóa nh! phân, cho phép xD lý tín hi u / các m c r&i r c (hai m c cao và th p i v i nh! phân), do ó, m ch i n xD lý n gi n h n và + tin c'y cao h n. + Mã hóa cho phép t:ng kh n:ng ch ng nhi8u c a tín hi u. TuL theo nguyên lý mã hóa ta có th% có các b+ mã phát hi n sai ho,c t0 sDa sai khi có nhi8u trên kênh truy n làm sai l ch tin t c + Mã hóa cho phép nén s li u phát ra t6 ngu$n, lo i bK các tr ng thái d th6a, t:ng hi u su t truy n tin. Nh v'y có th% truy n c nhi u kênh h n trong cùng môi tr &ng ho,c truy n tin v i t c + cao h n. + Mã hóa có th% cho phép b o m't thông tin (m't mã hóa) CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 14. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 14 Ch ng 2. TÍN HI U VÀ PH 2.1 PH TÍN HI U VÀ CHU'I FOURIER 2.1.1 Vector pha và ph( tuy"n tính Xét d ng sóng AC hay hình sin quen thu+c v(t) c vN trong hình 2.1. Thông th &ng, ta bi%u di8n chúng theo d ng hàm cos nh sau: v(t) = A cos (ω0t + φ) (2.1) Trong ó A là giá tr! Jnh hay biên +, ω0 là t n s góc và φ là góc pha ban u. Ph ng trình 1.1 chJ ra r>ng v(t) l,p l i theo th&i gian v i chu kL là 00 /2 ωπ=T . Ngh!ch o c a chu kL b>ng t n s tu n hoàn: πω 2//1 000 == Tf , f0 c tính b>ng s chu kL trên m i giây hay Herts (Hz). Pha c a tín hi u i u hoà c xác !nh theo !nh lý Euler: θθθ sincos je j += V i 1−=j và θ là m+t góc tuL ý. N u ta l y φωθ += t0 ta có th% vi t m+t hàm i u hoà b t kL nh là ph n th0c c a m+t hàm mM ph c: ]Re[]Re[)cos( )()( 0 00 φωφω φω ++ ==+ titj AeeAtA Ta có th% bi%u di8n tín hi u v(t) b>ng m+t vector pha trong m,t phIng ph c (Hình 2.2a), trong ó: ].Re[)cos()( 0 0 tjj eAetAtv ωφ φω =+= (2.2) 0 0 2 ω π=T v(t) A Acosφ t0 Hình 2.1: Tín hi u hình sin thu n tuý Im Re0 A ω0t + φ Acosω0t + φ a) Gi n $ vector pha c a tín hi u sin Biên + f0 f0 b) Ph biên + c a tín hi u hình sin Hình 2.2: Vector pha và ph c a tín hi u hình sin CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 15. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 15 Tín hi u v(t) / (2.1) còn có th% bi%u di8n d i d ng m+t c,p vector pha liên hi p ph c: tjjtjj ee A ee A tAtv 00 0 . 2 . 2 )cos()( ωφωφ φω −− +=+= (2.3) Gi n $ vector pha, ph biên + và ph pha c a v(t) c vN trong hình 2.3a và hình 2.3b. 2.1.2 Tín hi u tu n hoàn và công su)t trung bình Các hàm i u hoà và vector pha là m+t trong nh ng d ng tín hi u tu n hoàn. Các tín hi u này tuân theo quan h : v(t ± mT0) = v(t) -∞ < t < +∞ (2.4) Trong ó, m là m+t s nguyên b t kL. Ph ng trình này chJ ra r>ng, vi c d!ch tín hi u b/i m+t s nguyên chu kL qua trái ho,c ph i u d5n t i d ng sóng không i. Do v'y, m+t tín hi u tu n hoàn c mô t m+t cách y qua tác +ng ,c bi t c a nó trong m+t chu kL b t kL. Bi%u di8n trong mi n t n s c a m+t tín hi u tu n hoàn là m+t ph v ch hay ph tuy n tính thu c b>ng phép khai tri%n chu i Fourier. Phép khai tri%n này òi hKi tín hi u ph i có công su t trung bình h u h n. Công su t trung bình và các trung bình th&i gian khác là nh ng ,c tính tín hi u quan tr.ng, ph n sau c'p n nh ng khái ni m này. Giá tr! trung bình c a m+t tín hi u v(t) b t kL c !nh nghHa: = −∞→ 2/ 2/ )( 1 lim)( T TT dttv T tv (2.5) N u v(t) là tín hi u tu n hoàn, giá tr! trung bình tr/ thành: Re Acosω0t + φ a) Vector pha liên hi p ph c Biên + f0 f0 b) Ph biên + và ph pha Hình 2.3: Vector pha và ph c a tín hi u hình sin Im 0 A/2 ω0t + φ ω0t + φ A/2 -f0 A/2 A/2 Ph pha f0 f0 -f0 -φ -φ CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 16. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 16 + − == 01 1 0 2/0 2/0 0 )( 1 )( 1 )( Tt t T T dttv T dttv T tv (2.6) N u i n áp v(t) tu n hoàn c ,t trên m+t i n tr/ chuPn R=1Ω, thì công su t trung bình c a tín hi u là: == + 01 1 2 0 2 )( 1 )( Tt t dttv T tvP (2.7) Khi ó, ta g.i v(t) là tín hi u công su t. 2.1.3 Chu*i Fourier c a tín hi u tu n hoàn Cho v(t) là tín hi u tu n hoàn chu kL T0 v i t n s c b n 0 0 1 T f = . Phân tích chu i Fourier c a v(t) là: = +∞ −∞=n tnfj neCtv 02 )( π , n=…,-2, -1, 0, 1, 2,… (2.8) Trong ó, h s Cn là s ph c c tính b/i: + − = 01 1 02 0 ).( 1 Tt t tnfj n dtetv T C π (2.9) Ta nói Cn là thành ph n hài b'c n c a v(t), t ng ng v i thành ph n t n s nf0. Các i l ng |Cn| bi%u di8n ph biên + và argCn bi%u di8n ph pha theo t n s c a v(t). Ph Fourier c a m+t tín hi u th0c v(t) có các ,c tính sau: + Các thành ph n t n s u là các hài t n c a t n s c b n f0. + Thành ph n ph DC (n = 0) t ng tr ng cho giá tr! trung bình c a tín hi u v(t). Th't v'y: )()( 1 )( 1 01 1 0 01 1 002 0 0 tvdttv T dtetv T C Tt t Tt t tfj n == = + + ××− = π (2.10) + N u v(t) là tín hi u th0c, các ph Cn có quan h : nCj nnn eCCC arg−∗ − == (2.11) Hay nói cách khác: nn CC =− và nn CC argarg −=− (2.12) Do ó, ph biên + i x ng qua g c và ph pha ph n i x ng qua g c. K t h p (2.12) và (2.8) ta có th% vi t c: ++= ∞ =1 00 )arg2cos(2)( n nn CtnfCCtv π (2.13) Bi%u th c (2.13) là d ng khai tri%n l ng giác chu i Fourier c a v(t). CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 17. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 17 Ví d : Cho tín hi u v(t) là xung ch nh't tu n hoàn chu kL T0, + r+ng τ và biên + xung A (Hình vN) Xét trong m+t chu kL T0 (t6 2 0T − n 2 0T ), v(t) có th% c vi t: > < = 2 ,0 2 , )( τ τ t tA tv Do ó các thành ph n ph Cn là: )(sin sin 1 )( 1 0 00 0 0 2/ 2/ 2/ 2/ 2 0 2 0 0 0 0 0 00 τ τ π τπ ππ nfc T A nf nf T A dtAe T dtetv T C T T T T tnfjtnfj n == == − − −− 2.1.4 +nh lý công su)t Parseval !nh lý Parseval mô t m i quan h gi a công su t trung bình P c a m+t tín hi u tu n hoàn v(t) v i các thành ph n ph Cn c a nó. Ph biên |Cn| và ph pha ArgCn tín hi u v(t) f 1/τ 1800 -1800 -1/τ f t 1/τ-1/τ v(t) T0-T0 τ/2-τ/2 A Afoτ Afoτ|sinc(fτ)| -f0 f0 |Cn| ArgCn CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 18. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 18 Theo !nh nghHa c a công su t trung bình ta có: == − ∗ − 2/ 2/0 2/ 2/ 2 0 0 0 0 0 )().( 1 )( 1 T T T T dttvtv T dttv T P (2.14) Giá tr! v* (t) có th% c thay th b>ng chu i Fourier c a nó: tnfj n n n tnfj n eCeCtv 02* * 02 )( ππ − ∞+ −∞= ∞+ −∞= ∗ == (2.15) Thay (2.15) vào (2.14) ta c: = = ∞+ −∞= − − − − +∞ −∞= n n T T tnfj T T tnfj n n Cdtetv T dteCtv T P * 2/ 2/ 2 0 2/ 2/ 2* 0 .)( 1 )( 1 0 0 0 0 0 0 π π (2.16) Thành ph n trong ngo,c là h s Cn c !nh nghHa / (2.9). !nh lý Parseval: == +∞ −∞= +∞ −∞= n n n nn CCCP 2* . (2.17) !nh lý Parseval di8n t công su t trung bình P c a m+t tín hi u tu n hoàn là t ng các công su t trung bình c a các thành ph n ph c a nó. 2.2 PHÉP BI N I FOURIER VÀ PH LIÊN T,C N u tín hi u v(t) là không tu n hoàn và t$n t i mãi, có n:ng l ng h u h n (tín hi u n:ng l ng), ph c a nó có th% c tính b/i phép bi n i Fourier (Hay còn g.i là phép tích phân Fourier). 2.2.1 Bi"n (i Fourier V i tín hi u không tu n hoàn có n:ng l ng h u h n (v(t)→ 0 khi t → ±∞), thay vì xét công su t trung bình c a tín hi u, chúng ta th &ng xét n n:ng l ng c a tín hi u. Lúc này, tín hi u c g.i là tín hi u n:ng l ng, có t ng n:ng l ng là: = +∞ ∞− dttvE 2 )( (2.18) T ng t0 nh phép phân tích chu i Fourier tu n hoàn, ta có phép bi n i Fourier cho tín hi u n:ng l ng. Bi%u th c v(t) có th% c vi t: = +∞ ∞− +∞ ∞− − dfedtetvtv ftjftj ππ 22 )()( (2.19) Do ó, ta có m+t c,p bi n i Fourier nh sau: == +∞ ∞− − dtetvtvFfV ftj π2 )()]([)( (2.20a) = +∞ ∞− dfefVtv ftj π2 )()( (2.20b) Ph V(f) c a v(t) có nh ng ,c tính sau: CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 19. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 19 + Ph Fourier V(f) là m+t hàm s ph c c a t n s , trong ó |V(f)| di8n t ph biên + và argV(f) di8n t ph pha c a v(t). + Giá tr! V(f) t i f = 0 chính là giá tr! trung bình c a v(t). Th't v'y: = +∞ ∞− dttvV )()0( (2.21) + N u v(t) là hàm th0c, t6 (2.20a), ta có: V(-f) = V* (f) Hay nói cách khác: |V(-f)| = |V(f)| và argV(-f) = -argV(f) (2.22) Do ó, ph biên + là i x ng và ph pha là ph n i x ng qua g c. Tính ch t này g.i là tính ch t i x ng Hermite. 2.2.2 Tín hi u i x#ng và tín hi u nhân qu& V i tín hi u i x ng qua g c O trên tr0c th&i gian, các tích phân Fourier c a nó có th% c tính n gi n hoá nh sau: Vì tjte ftj ωωπ sincos2 −=− , nên (2.20a) có th% c vi t l i: )()()( fVfVfV oe += (2.23) Trong ó: = +∞ ∞− tdttvfVe ωcos)()( (2.24a) −= +∞ ∞− tdttvfV ωsin)()(0 (2.24a) là các thành ph n chOn (even) và lQ (odd) c a V(f), v i m.i v(t). N u v(t) là hàm th0c, ta có: )](Re[)( fVfVe = và )](Im[)( fVfVo = (2.25) Do ó: )()()()(* fVfjVfVfV oe −=−= (2.26) i u này phù h p v i (2.22) / trên. H n n a, n u v(t) i x ng qua g c th&i gian, ta có hai tr &ng h p: + N u v(t) là i x ng (v(t) = v(-t)): == +∞ 0 cos)(2)()( tdttvfVfV e ω (2.27) 0)( =fVo + N u v(t) là ph n i x ng (v(t) = -v(-t)): −== +∞ 0 sin)(2)()( tdttvjfVfV o ω (2.28) 0)( =fVe Do ó, tích phân Fourier V(f) sN có d ng n gi n h n, nh / (2.27) và (2.28). Tín hi u v(t) c coi là tín hi u nhân qu (causal) khi: CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 20. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 20 v(t) = 0 v i t<0 (2.29) Lúc này, phép tích phân Fourier tr/ thành: = +∞ − 0 2 )()( dtetvfV ftj π (2.30) M+t cách t ng quát h n, phép bi n i Laplace có th% c áp d ng cho m+t tín hi u nhân qu , thay vì phép bi n i Fourier: = +∞ − 0 )()]([ dtetvtvL st (2.31) v i fjs πσ 2+= là mi n bi n ph c. 2.3 QUAN H T N S -TH-I GIAN 2.3.1 Tính ch)t x"p ch.ng N u )()()( 2211 tvatvatv += v i a1, a2 là h>ng s thì: )]([)]([)]([ 2211 tvFatvFatvF += (2.32) 2.3.2 Tính ch)t d+ch chuy/n t n th0i gian và thay (i thang o dftj d efVttvF π2 )()]([ − =− (2.33) )( 1 )]([ αα α f VtvF = (2.34) 2.3.3 Tính ch)t d+ch chuy/n t n s và h qu& i!u ch" )(])([ c tj ffVetvF c −=ω v i Cc fπω 2= (2.35) T6 tính ch t ó, ta suy ra h qu c a !nh lý i u ch nh sau: )(. 2 )(. 2 2 ).()]cos().([ )()( c j c j tjtj c ffV e ffV e ee tvFttvF cc ++−= + =+ − +−+ φφ φωφω φω (2.36) 2.3.4 Tính ch)t o hàm và tích phân n n n fjtv dt d F )2()( π= (2.37) )(. 2 1 )( fV f dvF π λλ = +∞ ∞− (2.38) 2.3.5 Phép nhân và phép tính ch1p )().()](*)([ fWfVtwtvF = (2.39) )(*)()]().([ fWfVtwtvF = (2.40) CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 21. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 21 Ch ng 3. TRUY N TÍN HI U VÀ L C 3.1 ÁP 2NG C A H TUY N TÍNH B T BI N Hình 3.1 mô t m+t h th ng bên trong c xem nh là m+t “h+p en” v i m+t tín hi u vào t6 bên ngoài x(t) và m+t tín hi u ra y(t). Trong thông tin i n, h th ng th &ng là m+t m ng hai cDa c lái b>ng i n áp ho,c dòng i n ,t t i ngõ vào và t o ra m+t i n áp ho,c dòng i n khác t i ngõ ra. Nh ng ph n tD tích tr n:ng l ng và các hi u ng bên trong khác có th% làm cho d ng sóng ngõ ra trông khá khác bi t so v i ngõ vào. Và không c n quan tâm n nh ng gì bên trong, h th ng c mô t b>ng m+t quan h kích thích và áp ng gi a ngõ vào và ngõ ra. R ây, ta xét n d ng h th ng ,c bi t nh ng khá quan tr.ng ó là nh ng h th ng tuy n tính b t bi n theo th&i gian hay g.i t9t là các h th ng LTI (linear time invariant). Ph n này sN trình bày quan h vào-ra trong mi n th&i gian sD d ng phép tích phân x p ch$ng và áp ng xung c a h th ng. Sau ó, chúng ta tr/ v phân tích mi n t n s c bi%u di8n thông qua hàm truy n c a h th ng. 3.1.1 áp #ng xung và tích phân tuy"n tính Gi sD hình 3.1 là m+t h th ng LTI không có n:ng l ng tích tr bên trong t i th&i i%m ngõ vào x(t) c cung c p. khi ó, ngõ ra y(t) là áp ng c Fng b c hoàn toàn do b/i x(t): y(t) = F[x(t)] (3.1) Trong ó, F[x(t)] th% hi n quan h hàm gi a ngõ vào và ngõ ra. Tính tuy n tính có nghHa r>ng, ph ng trình (3.1) tuân theo nguyên lý x p ch$ng. Do v'y, n u: )()( txatx k k k= (3.2a) Trong ó ak là nh ng h>ng s thì: = k kk txFaty )]([)( (3.2b) Tính b t bi n theo th&i gian có nghHa r>ng ,c tính c a h th ng luôn gi c !nh theo th&i gian. Do v'y, m+t tín hi u ngõ vào c d!ch th&i gian x(t-td) sN t o ra: F[x(t-td)] = y(t-td) (3.3) Vì th ngõ ra b! d!ch trên thang th&i gian nh ng l i không bi n i. H u h t các các h th ng LTI bao g$m toàn b+ các ph n tD có thông s t'p trung (nh các i n tr/, cu+n dây, t i n), % phân bi t v i các ph n tD có hi n t ng phân b theo không gian (nh &ng truy n). Vi c phân tích tr0c ti p m+t h th ng v i các thông s t'p trung c b9t u v i nh ng ph ng trình c s/ % a n quan h vào-ra theo m+t m+t ph ng trình vi phân có d ng nh sau: H th ng Ngõ vào H+p en Ngõ ra y(t)x(t) Hình 3.1: Mô hình h th ng CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 22. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 22 )( )( ... )( )( )( ... )( 01 01 txb dt tdx b dt txd b tya dt tdy a dt tyd a m m m n n n +++ =+++ (3.4) Trong ó, ai, bi là nh ng h s h>ng liên quan n giá tr! c a các ph n tD trong h th ng. S ph n tD tích tr n:ng l ng +c l'p xác !nh giá tr! c a n, c bi t nh là b'c c a h th ng. Ph ng trình (3.4) không cung c p d ng bi%u th c tr0c ti p c a y(t). % có c m+t ph ng trình vào ra rõ ràng, tr c h t ta ph i !nh nghHa áp ng xung c a h th ng: )]([)( tFth δ= (3.5) h(t) chính là áp ng c Fng b c khi x(t) = δ(t). M,t khác, m+t tín hi u liên t c b t kL có th% c vi t d i d ng ch'p x(t) = x(t)*δ(t). Do v'y, λλδλλλδλ dtFxdtxFty )]([)()()()( −=−= +∞ ∞− +∞ ∞− V i vi c thay i các phép toán d0a vào tính ch t tuy n tính c a h th ng. Bây gi&, d0a trên tính ch t b t bi n, )()]([ λλδ −=− thtF , và do ó: λλλλλλ dtxhdthxty )()()()()( −=−= +∞ ∞− +∞ ∞− (3.6) D ng khác c a ph ng trình (3.6) c g.i là tích phân x p ch$ng. Nó bi%u di8n áp ng c Fng b c nh là m+t phép ch'p c a ngõ vào x(t) v i áp ng xung h(t). Vì th , vi c phân tích h th ng trong mi n th&i gian òi hKi ph i bi t v áp ng xung song song v i kh n:ng th0c hi n phép ch'p. Có nhi u kS thu't khác nhau % xác !nh h(t) t6 m+t ph ng trình vi phân ho,c m+t vài mô hình khác c a h th ng. Tuy nhiên, ta cMng có th% l y x(t) = u(t) và tính áp ng n c c a h th ng: g(t) = F[u(t)] T6 ó: dt tdg th )( )( = (3.7) Quan h vi phân gi a áp ng xung và áp ng n c này c rút ra t6 tính ch t chung c a phép ch'p: ∗=∗ dt tdw tvtwv dt d )( )()]([ (3.8) Vì g(t) = h*u(t) theo !nh nghHa, ta có: )()(*)(]/)([*)(/)( thtthdttduthdttdg === δ 3.1.2 Hàm truy!n và áp #ng t n s Phân tích trong mi n th&i gian tr/ nên r t khó kh:n i v i các h th ng có b'c cao và nh ng s0 ph c t p c a các phép tính toán d5n n nhi u i%m mang ý nghHa không rõ ràng. Ta sN có c m+t cái nhìn khác và rõ ràng h n v áp ng CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 23. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 23 c a h th ng b>ng cách xem xét trong mi n t n s . B c u tiên trong h ng này, ta !nh nghHa hàm truy n c a h th ng là bi n i Fourier c a áp ng xung: +∞ ∞− − == dteththFfH ftj π2 )()]([)( (3.9) Khi ó, quan h ph vào-ra tr/ thành: Y(f) = H(f).X(f) (3.10) T ng t0 nh (2.22), n u áp ng xung h(t) là hàm th0c theo th&i gian, ta cMng có các ,c tính: )()( fHfH =− (3.11a) )(arg)(arg fHfH −=− (3.11b) 3.2 MÉO D NG TÍN HI U TRÊN -NG TRUY N 3.2.1 Truy!n tín hi u không méo M+t quá trình thông tin không gây méo d ng tín hi u khi tín hi u thu c không có s0 khác bi t v d ng sóng so v i tín hi u t o n i phát. ChIng h n, n u tín hi u phát là x(t) thì tín hi u thu không méo là: )(.)( dttxKty −= (3.12) Ph c a tín hi u thu sN là: )()]([)( fXKetyFfY dtjω− == (3.13) Lúc này, hàm truy n c a tuy n thông tin là: dtj KefH ω− =)( Hay: KfH =)( và 0 1802)( mftfArgH d ±−= π (3.14) Méo d ng thông tin x y ra có th% là méo tuy n tính ho,c méo phi tuy n. 3.2.2 Méo tuy"n tính Méo d ng tuy n tính g$m méo d ng biên +: ( )KfH ≠)( và méo d ng pha: ( )0 1802)(arg mftfH d ±−≠ π . Méo d ng tuy n tính có th% c lo i tr6 nh& các b+ cân b>ng. Mô hình h th ng g$m m+t m ch cân b>ng hàm truy n )( fHeq m9c n i ti p v i kênh có hàm truy n )( fHc nh vN / hình 3.2. Nh v'y, % lo i tr6 méo d ng, hàm truy n )( fHeq c a b+ cân b>ng ph i là: Hc(f) Heq(f) y(t)x(t) Kênh M ch cân b>ng Hình 3.2: M ch cân b ng lo i tr méo d ng tuy n tính c a kênh CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 24. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 24 )( )( fH Ke fH c tj eq dω− = (3.15) 3.2.3 Méo phi tuy"n Méo d ng phi tuy n x y ra khi h th ng thông tin có ch a các ph n tD phi tuy n mà ,c tuy n c a chúng không th% mô t thông qua m+t hàm truy n c !nh trong mi n t n s . 3.3 T N HAO -NG TRUY N 3.3.1 3 l%i công su)t Xét h th ng LTI v i công su t trung bình ngõ vào là Pin và công su t trung bình ngõ ra là Pout. Khi ó + l i công su t c !nh nghHa nh sau: inout PPg /= (3.16) Thông th &ng, ng &i ta th &ng !nh nghHa + l i công su t theo n v! dB nh sau: ggdB 10log10= (3.17) Xét h th ng có hàm truy n H(f). Ngõ vào i u hoà v i biên + Ax t o tín hi u ngõ ra có biên + xy AfHA |)(|= và công su t tín hi u chuPn hoá là 2/2 xx AP = và xyy PfHAP 22 |)(|2/ == . N u m c tr/ kháng vào và tr/ kháng ra b>ng nhau thì t; s công su t chuPn hoá inoutxy PPPP // = . Vì th , n u dtj KefH ω =)( thì: 22 |)(| KfHg == (3.18) Ng c l i, n u tr/ kháng vào và tr/ kháng ra c a h th ng không b>ng nhau thì + l i công su t t; l v i K2 . 3.3.2 T(n hao 0ng truy!n và các b3 l4p Tín hi u khi truy n trên m+t môi tr &ng truy n th +ng b t kL u b! t n hao m+t l ng công su t nh t !nh và do v'y inout PP < . T6 ó, ng &i ta !nh nghHa m+t i l ng g.i là m t mát hay t n hao &ng truy n nh sau: outin PPgL //1 == hay: outindBdB PPgL /log10 10=−= (3.19) Trong tr &ng h p các &ng dây truy n d5n, cáp $ng tr c, và ng d5n sóng, công su t ngõ ra gi m theo hàm mM v i kho ng cách. Vì th ta vi t m i quan h này theo d ng sau: in l out PP )10/( 10 α− = (3.20) V i l là chi u dài &ng truy n gi a ngu$n và ích và α là h s suy hao trên m+t n v! chi u dài tính theo dB. T6 ó ta có: )10/( 10 l L α = hay LdB = αl (3.21) T n hao trên &ng truy n l n òi hKi ta ph i th0c hi n khu ch i tín hi u % t:ng công su t tín hi u ngõ ra b>ng cách ,t thêm m+t b+ khu ch i ngõ ra / u cu i và các b+ l,p khu ch i n>m gi a &ng truy n nh hìn 3.3. Khi ó, công su t tín hi u ngõ ra trong tr &ng h p này c xác !nh nh sau: CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 25. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 25 ininout P LL gg PggggP 31 42 4321 )( == (3.22) 3.4 L C T N S 3.4.1 B3 l5c lý t 6ng Theo !nh nghHa, ,c tính c a b+ l.c lý t /ng là cho phép truy n không méo m+t ho,c nhi u b:ng t n c th% và có áp ng b>ng không t i các t n s khác. Ví d , hàm truy n c a b+ l.c thông d i (BPF) lý t /ng có d ng: >∪< ≤≤ = − HL HL tdj f|f|f|f| f|f|fKe fH ,0 , )( ω (3.23) Các tham s fL và fH c g.i là t n s c9t d i và t n s c9t trên c a b+ l.c. B:ng thông c a b+ l.c thông d i này c tính nh sau: B = fH - fL (3.24) T ng t0, b+ l.c thông th p lý t /ng (LPF) c !nh nghHa nh b+ l.c thông d i v i t n s c9t fL = 0 và vì th B = fH. Trong khi ó, b+ l.c thông cao (HFP) lý t /ng có fL > 0 và fH T U. H u h t các b+ l.c lý t /ng không th% th0c hi n c v m,t v't lý. Xét b+ l.c thông th p lý t /ng có hàm truy n: Π= − B f KefH tdj 2 )( ω (3.25) 1 1 1 g L = g2 g4 2 2 1 g L = Ph n cáp Khu ch i b+ l,p Ph n cáp Khu ch i ngõ ra Pin Pout Hình 3.3: H th ng truy n cáp và b khu ch i l p fL fH-fL-fH - dtπ2 argH(f) |H(f)|K 0 Hình 3.4: Hàm truy n b l c BPF lý t ng CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 26. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 26 áp ng xung c a b+ l.c này có d ng: )(2sin2)( dttBcBKth −= (3.26) Vì h(t) là áp ng c a δ(t) và h(t) có giá khi khác không khi t < 0, t c là ngõ ra xu t hi n tr c khi ngõ vào c cung c p. B+ l.c này c g.i là b+ l.c ph n nhân qu và v m,t v't lý ta không th% th0c hi n c nh ng b+ l.c này. 3.4.2 B3 l5c th7c t" Hình 3.6 mô t biên + b+ l.c thông d i th0c t th &ng g,p. So sánh b+ l.c BPF lý t /ng, ta th y m+t d i thông v i |H(f)| t ng i l n và các d i ch9n v i |H(f)| t ng i nhK (nh ng không b>ng không). i%m k t thúc c a d i thông c !nh nghHa nh sau: HL , fff K fHfH === 2 |)(| 2 1 |)(| max (3.27) % 2 |)(| fH không nhK h n 2/K v i HL fff ≤≤ || . B:ng thông B= fH – fL c g.i là b:ng thông nDa công su t hay b:ng thông 3dB. T ng t0, i%m k t thúc c a các d i ch9n t ng ng v i t n s mà |H(f)| t n m+t giá tr! nhK thích h p ví d K/10 ho,c K/100. Gi a d i ch9n và d i thông c g.i là vùng chuy%n ti p. Trong kho ng này không “cho qua” cMng không “lo i bK” các thành ph n t n s . Vì th , vi c l.c tín hi u càng hi u qu khi b+ l.c có vùng chuy%n ti p càng h?p. A -B B B H(f) f 0 td td-1/2B td+1/2B 2BK a) Hàm truy n b) áp ng Hình 3.5: B l c thông th p lý t ng K K/2 D i thông D i ch9nD i ch9n ffHfL |H(f)| Hình 3.6: T s biên b c a b l c thông d i tiêu bi u CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 27. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 27 3.5 HÀM T NG QUAN VÀ M8T 9 PH 3.5.1 Hàm t ng quan c a tín hi u công su)t Cho m+t tín hi u công su t, giá tr! v(t). Ta !nh nghHa công su t trung bình c a tín hi u là: 0)().()( *2 ≥== tvtvtvPv (3.28) trong ó, phép toán <> là phép tính giá tr! trung bình c a tín hi u trong m+t chu kL ho,c trong m+t kho ng th&i gian nào ó. N u ta có hai tín hi u công su t b t kL v(t) và w(t), bi%u th c )().( * twtv c g.i là tích vô h ng c a v(t) và w(t). Giá tr! c a tích vô h ng này, có th% là m+t giá tr! ph c, di8n t + gi ng nhau c a hai tín hi u trên. Ta có b t Ing th c Schwartz nh sau: wv PPtwtv .)().( 2 * ≤ (3.29) Trong ó Pv và Pw là công su t trung bình c a tín hi u v(t) và w(t). Ta có th% th y r>ng, n u v(t) = a.w(t), v i a là h s t; l , thì v(t) và w(t) có + gi ng nhau hoàn toàn, do ó bi%u th c 2 * )().( twtv t c0c i và b>ng wv PP . . Ngoài ra, n u có + chênh l ch gi a v(t) và w(t) là: z(t) = v(t) – w(t) (3.30) thì công su t c a tín hi u z(t) là: [ ][ ] [ ])().(Re2 )().()().()().()().( )()(.)()()().( * **** *** twtvPP twtvtwtvtwtwtvtv twtvtwtvtztzP wv z −+= −−+= −−== (3.31) N u v(t) và w(t) càng gi ng nhau, thì giá tr! [ ])().(Re * twtv càng l n, do ó Pz càng nhK. Ng c l i, n u v(t) và w(t) không có h có liên quan gì v i nhau, )().( * twtv = 0, thì: Pz = Pv + Pw. T ng quát h n, t6 khái ni m tích vô h ng c a hai tín hi u v(t) và w(t) ã gi i thi u / trên, ta !nh nghHa m+t hàm t ng quan chéo (crosscorrelation) gi a chúng: )(*)()(*)()( twtvtwtvRvw τττ +=−= (3.32) Trong ó, phép <> cMng là phép l y trung bình theo th&i gian: −=−= −∞→ 2/ 2/ * )().( 1 lim)(*)()( T TT vw dttwtv T twtvR τττ (3.33) Rõ ràng, t6 (3.32) hàm )(τvwR không ph thu+c vào th&i gian quan sát t mà chJ ph thu+c vào + chênh l ch th&i gian τ gi a hai tín hi u ang kh o sát là v(t) và w(t). CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 28. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 28 Khái ni m hàm t ng quan chéo t ng quát hoá tính ch t gi ng nhau c a hai tín hi u vì chúng di8n t + gi ng nhau ngay c khi v(t) và w(t-τ ) l ch pha v th&i gian. i u này không c th% hi n n u ta dùng khái ni m tích vô h ng. Các ,c tính c a hàm t ng quan chéo: wvvw PPR .)( 2 ≤τ (3.34) )()( * ττ −= wvvw RR (3.35) Tr &ng h p ,c bi t c a hàm t ng quan chéo là hàm t0 t ng quan (autocorrelation), c !nh nghHa nh sau: )(*)()(*)()()( tvtvtvtvRR vvv ττττ +=−== (3.36) Các ,c tính c a hàm t0 t ng quan: vv PR =)0( (3.37) )0()( vv RR ≤τ (3.38) )()( * ττ vv RR =− (3.39) Ta suy ra )(τvR có tính ch t i x ng Hermite, t giá tr! c0c i khi 0=τ (m+t tín hi u t ng quan v i chính nó). N u v(t) là tu n hoàn thì )(τvR cMng tu n hoàn theo τ v i cùng m+t chu kL. Ngoài ra, n u ta !nh nghHa tín hi u hi u s ho,c t ng s c a hai tín hi u v(t) và w(t): )()()( twtvtz ±= (3.40) thì ta có: [ ])()()()()( τττττ wvvwwvz RRRRR +±+= (3.41) N u v(t) và w(t) không t ng quan v i m.i giá tr! τ : 0)()( == ττ wvvw RR (3.42) thì: )()()( τττ wvz RRR += (3.43) N u cho τ = 0 thì ta có: wvz PPP += (3.44) N u hai tín hi u không t ng quan thì ta có th% dùng nguyên lý x p ch$ng % tính toán v công su t. Ví d : Gi sD có hai tín hi u sin tu n hoàn có t n s l n l t là vω và wω , biên + l n l t là vc và wc , c bi%u di8n b/i các vector pha nh sau: tj v v ectv ω =)( và tj w w ectw ω =)( (3.45) Hàm t ng quan chéo c a hai tín hi u trên là: CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 29. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 29 [ ][ ] = ≠ == == − − ∞→ −− wv j wv wv T T twvj T wj wv twjtvjwj wv twj w tvj vvw ecc dteecc eeeccececR ωω ωω τ τω ωωτω ωωτωτωω , ,0 . ).(.)( 0* 2/ 2/ )(* **)( lim (3.46) V'y, n u hai tín hi u v(t) và w(t) có t n s khác nhau wv ωω ≠ , chúng không t ng quan v i nhau ( 0)( =τvwR ). Ng c l i, n u wv ωω = hàm t ng quan gi a chúng bi n thiên tu n hoàn theo τ. Tr &ng h p ,c bi t, n u 424 2 4 ω π ω π τ === v T thì 0)( =τvwR , do ó v(t) và w(t) cMng không t ng quan, ví d nh tr &ng h p m+t tín hi u d ng sin và m+t tín hi u d ng cos cùng t n s . T6 ó, ta suy ra hàm t0 t ng quan c a m+t tín hi u tu n hoàn tj v v ectv ω =)( là: τω τ vj vv ecR 2 )( = (3.47) Do ó, v i tín hi u )cos()( 0 φω += tAtz thì hàm t0 t ng quan là: τω τ 0 cos 2 )( 2 j z A R = (3.48) V'y, )(τzR t c0c i khi τ = 0 ho,c τ b>ng m+t b+i s nguyên l n chu kL T, 0)( =τzR cho ta s0 t ng quan c a hàm vuông pha nhau. 3.5.2 Hàm t ng quan vào-ra Xét m+t m ng hai cDa có áp ng xung h(t) (m ng có pha tuy n tính LTI) áp ng ngõ ra y(t) v i tín hi u vào x(t) là: −== +∞ ∞− λλλ dtxhtxthty )().()(*)()( (3.49) Hàm t ng quan chéo vào-ra c !nh nghHa là: [ ] [ ] )(*)()(*)(*)( )(*)(*)()(*)()( ττ τ xx yx Rhtxtxth txtxthtxtyR == == (3.50) trong ó )(τxxR , vi t là )(τxR là hàm t0 t ng quan c a tín hi u vào x(t). T6 (3.50), ta cMng suy ra: )()()()( * ττττ yxyyy RhRR −== (3.51) Hay: h(t)x(t) Rx(τ) y(t) Ry(τ) Hình 3.7: M ng hai c a và hàm truy n CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 30. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 30 )(*)(*)()( * ττττ xy RhhR −= (3.52) 3.5.3 Hàm m1t 3 ph( Hàm m't + ph )( fGv , ký hi u SDF (Spectrum Density Function) bi%u di8n s0 phân b c a công su t hay n:ng l ng c a tín hi u trong mi n t n s . Hàm m't + ph )( fGv có hai ,c tính: + Tích phân c a )( fGv trên toàn mi n t n s là công su t trung bình c a tín hi u công su t ho,c là n:ng l ng t ng c a tín hi u n:ng l ng: )0()( vv RdffG = +∞ ∞− (3.53) + Quan h c a hàm m't + ph vào và ra c a m ng hai cDa là: )(.)()( 2 fGfHfG xy = (3.54) Ta có th% xem nh hàm m't + ph )( fGv là công su t ho,c n:ng l ng c a tín hi u tính trên m i n v! t n s . + V i tín hi u n:ng l ng v(t) có ph )]([)( tvFfV = , hàm m't + ph tr/ thành hàm m't + ph n:ng l ng ESD (Energy Spectrum Density): 2 )()( fVfGv = (3.55) + V i tín hi u công su t tu n hoàn v(t) có phân tích chu i Fourier là: = +∞ −∞=n tfj enfctv 02 0 )()( π (3.56) thì hàm m't + ph tr/ thành hàm m't + ph công su t: −= +∞ −∞=n v nffnfcfG )(.)()( 0 2 0 δ (3.57) CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 31. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 31 Ch ng 4. TÍN HI U NG U NHIÊN VÀ NHI U 4.1 QUÁ TRÌNH NG U NHIÊN 4.1.1 Quá trình ng:u nhiên Quá trình ng5u nhiên là m+t quá trình v't lý x y ra trong t0 nhiên theo th&i gian, chIng h n quá trình x y ra các tín hi u i n ho,c tín hi u nhi8u theo th&i gian. T'p các quá trình ng5u nhiên c a m+t tín hi u v't lý là t'p h p các tín hi u theo th&i gian mà i l ng v't lý ó có th% x y ra. Trung bình trên t'p là giá tr! trung bình c a bi n trên t'p quá trình ng5u nhiên t i m+t th&i i%m nh t !nh (bi n s th&i gian t c gi không i): [ ] +∞ ∞− == dvtvpvtvEtv v ),(.)()( (4.1) trong ó pv(v,t) là hàm m't + xác su t c a bi n v t i th&i i%m t. N u quá trình ng5u nhiên có th% bi%u di8n là m+t hàm s c a th&i gian t và c a giá tr! x c a bi n ng5u nhiên X có hàm m't + xác su t pX(x): v(t) = g(x,t) (4.2) thì trung bình trên t'p tr/ thành: == +∞ ∞− dxxptxgtxgEtv X )().,()],([)( (4.3) Hàm t0 t ng quan c a v(t) t i th&i i%m t1 và t2 là: ∞+ ∞− = = dxxptxgtxg txgtxgEttR X v )().,().,( )],().,([),( 21 2121 (4.4) T ng t0, n u quá trình ng5u nhiên v(t) c bi%u i8n là hàm s c a th&i gian t và ph thu+c hai bi n ng5u nhiên X, Y có hàm m't + xác su t ),( yxpxy thì hàm t0 t ng quan c a v(t) t i t1 và t2 là: = +∞ ∞− +∞ ∞− dxdyyxptyxgtyxgttR XYv ),().,,().,,(),( 2121 (4.5) Ví d : Cho m+t quá trình ng5u nhiên có d ng hình sin: )cos()( 0 φω += tAtv v i biên + A và t n s góc 0ω là h>ng s , φ là bi n ng5u nhiên góc pha c a tín hi u. Quá trình ng5u nhiên này t ng tr ng cho nhi u tín hi u dao +ng sin t6 nhi u ngu$n khác nhau có cùng biên + và t n s nh ng + l ch pha bi n thiên ng5u nhiên. Ta có th% vi t: )cos(),()( 0 φωφ +== tAtgtv (4.6) Gi sD r>ng bi n ng5u nhiên φ có hàm m't + xác su t là h>ng s trong m i chu kL pha: π φφ 2 1 )( =p v i 0 ≤ φ ≤ 2π (4.7) CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 32. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 32 Xét m+t hàm ng5u nhiên có d ng )cos( φα n+ v i α và n nguyên là h>ng s . V i 0=n , trung bình trên t'p là: αφ π αφφαα ππ φ cos 2 1 .cos)(.cos][cos 2 0 2 0 === ddpE (4.8) V i 0≠n , trung bình trên t'p là: 0 2 1 ].sin)2[sin( )cos( 2 1 )][cos( 2 0 =−+= +=+ n n dnnE π απα φφα π φα π (4.9) V'y, n u ta ,t t0ωα = , n = 1 thì v i tín hi u ng5u nhiên )cos()( 0 φω += tAtv sN có trung bình trên t'p: 0)][cos(.)],([)( 0 =+== φωφ tEAtgEtv (4.10) Hàm t0 t ng quan c a v(t) t i th&i i%m t1 và t2 là: )(cos. 2 )]2[cos(. 2 )][cos(. 2 )]cos().[cos(.),( 210 2 2010 2 2010 2 2010 2 21 tt A ttE A ttE A ttEAttRv −= +++ −= ++= ω φωω ωω φωφω (4.11) V'y n u xét t i cùng m+t th&i i%m t1 = t2 = t, hàm t0 t ng quan tr/ thành: 2 )(),( 2 2 A tvttRv == (4.12) 4.1.2 Quá trình d;ng và quá trình Ergodic Quá trình ng5u nhiên là quá trình d6ng (stationary) khi các thông s ,c tính c a quá trình không i theo th&i gian. Nói cách khác, khi thay i g c th&i gian c a hàm ng5u nhiên thì trung bình trên t'p không i. H qu c a ,c tính d6ng: + Giá tr! trung bình trên t'p là m+t h>ng s : vmvtvtvE === )()]([ (4.13) + Hàm t0 t ng quan t i các th&i i%m t1 và t2 chJ ph thu+c vào + chênh l ch th&i gian τ = t1 – t2: )()()]().([ 1221 τvv RttRtvtvE =−= (4.14) hay nói cách khác: )]().([)]().([)( tvtvEtvtvERv τττ +=−= (4.15) Ta suy thêm các ,c tính sau: 2 )0( vRv = (4.16) CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 33. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 33 )0()( vv RR ≤τ (4.17) )()( ττ vv RR =− (4.18) Ngoài ra, n u v(t) tu n hoàn chu kL T0 thì: )()( 0 ττ vv RnTR =+ (4.19) Quá trình Ergodic là quá trình ng5u nhiên trong ó trung bình trên t'p b>ng trung bình theo th&i gian c a tín hi u. Quá trình Ergodic nh t thi t là quá trình d6ng nh ng ng c l i, quá trình d6ng ch a ch9c là quá trình Ergodic. 4.2 TÍN HI U NG U NHIÊN 4.2.1 Công su)t tín hi u và trung bình th0i gian G.i v(t) là m+t tín hi u ng5u nhiên d6ng, c xem là m+t ph n tD c a t'p các quá trình ng5u nhiên d6ng v(t,s). Công su t trung bình c a tín hi u trong kho ng th&i gian T là: == +∞ ∞− )()( 1 )( 22 tvdttv T sPT (4.20) Trung bình trên t'p c a PT(s) c vi t là E[PT(s)] (trên t'p các quá trình ng5u nhiên). V'y công su t trung bình t ng quát c a tín hi u có th% vi t l i: == −∞→∞→ 2/ 2/ 2 )( 1 lim)]([lim T TT T T dttv T EsPEP (4.21) Th0c hi n giao hoán gi a hai phép l y trung bình theo th&i gian (tích phân) và phép l y trung bình trên t'p (kL v.ng E), ta có: [ ] == −∞→ 2/ 2/ 22 )]([)( 1 lim T TT tvEdttvE T P (4.22) Ta rút ra các quan h sau gi a trung bình th&i gian và trung bình trên t'p c a m+t quá trình ng5u nhiên ergodic là: + Giá tr! trung bình vm b>ng v i thành ph n DC <v(t)> c a tín hi u (trung bình trên t'p b>ng v i trung bình th&i gian). + Bình ph ng giá tr! trung bình 2 vm b>ng công su t DC <v(t)2 >. + Trung bình bình ph ng 2 v b>ng công su t t ng c+ng trung bình <v2 (t)>. + Ph ng sai trên t'p 2 vσ b>ng công su t AC c a tín hi u. + + l ch chuPn vσ chính là thành ph n hi u d ng (RMS) c a tín hi u. 4.2.2 Ph( công su)t Ph công su t ho,c m't + ph công su t Gv(f) c a m+t tín hi u ng5u nhiên d6ng, v(t), mô t s0 phân b công su t c a tín hi u trên mi n t n s . Gv(f) có th% c suy ra t6 hàm t0 t ng quan Rv(τ) nh& phép bi n i Fourier: CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 34. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 34 == +∞ ∞− − τττ τπ deRRFfG fj vvv 2 ).()]([)( (4.23) và phép bi n i Fourier ng c cMng cho hàm t0 t ng quan: +∞ ∞− − == dfefGfGFR fj vvv τπ τ 21 ).()]([)( (4.24) N u tín hi u ng5u nhiên là hàm sin có pha b t kL, nh ã gi i thi u trong ví d / ph n 2.7.1, hàm t0 t ng quan / hai th&i i%m t1 và t2 là: τπω 0 2 210 2 21 2cos 2 )(cos. 2 ),( f A tt A ttRv =−= (4.25) do ó hàm m't + công su t là: )(. 4 )(. 4 )( 0 2 0 2 ff A ff A fG ++−= δδ (4.26) Ví d : Cho m+t tín hi u s ng5u nhiên có i n th / hai m c 0 và A v i xác su t b>ng nhau nh hình vN. G.i µ là s l n trung bình chuy%n i m c trong m+t n v! th&i gian, thì hàm t0 t ng quan )(τvR có bi%u th c: )1( 4 )( 2 2 += − τµ τ e A Rv ( $ th! xem hình sau) Các giá tr! th ng kê là: + Tr! trung bình: 2 A mv = A2 /2 Rv(τ) A2 /4 0 0 A v(t) τ t A2 /4 Gv(τ) A2 /4µ 0 τ-µ µ CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 35. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 35 + Công su t: 2 2 2 A vP == + + l ch chuPn: 2 A v =σ Hàm m't + công su t là bi n i Fourier c a )(τvR : )(. 4 14 )( 2 2 2 f A f A fGv δ µ π µ + + = $ th! ph c a hàm m't + công su t c vN / hình trên. 4.2.3 Tính ch)t ch.ng ch1p công su)t Gi sD m+t tín hi u ng5u nhiên z(t) là t h p c a hai tín hi u ng5u nhiên v(t) và w(t) khác, ta có: )()()( twtvtz ±= (4.27) trong ó v(t) và w(t) u là tín hi u d6ng và có hàm t ng quan d6ng: )(),( 2121 ttRttR vwvw −= (4.28) Ta có: )]()([)()()( τττττ wvvwwvz RRRRR +±+= (4.29) Ho,c vi t theo ph công su t: )]()([)()()( fGfGfGfGfG wvvwwvz +±+= (4.30) N u v(t) và w(t) không t ng quan và vm wm =0, ta có: 0)()( == ττ wvvw RR (4.31) Do ó, (4.31) tr/ thành: )()()( τττ wvz RRR += (4.32) )()()( fGfGfG wvz += (4.33) Ho,c: 222 zvz += (4.34) Ta có tính ch t ch$ng ch'p công su t c a hai tín hi u ng5u nhiên không t ng quan. Trong th0c t , các ngu$n tín hi u ng5u nhiên th &ng là không t ng quan, do ó ta có th% áp d ng tính ch t ch$ng ch'p v công su t trung bình. 4.3 NHI U B t kL tín hi u không mong mu n t6 các ngu$n khác nhau n thi t b! thu u c xem là nhi8u c a tín hi u. Nhi8u có th% c chia thành hai nhóm chính: Nhi8u nhi t và nhi8u tr9ng. CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 36. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 36 4.3.1 Nhi<u nhi t Nhi8u nhi t xu t hi n do các chuy%n +ng ng5u nhiên c a các ph n tD mang i n ( i n tD ho,c l tr ng) trong môi tr &ng truy n d5n. Nhi8u nhi t là không th% tránh khKi và t; l v i n:ng l ng trung bình c a ph n tD t i nhi t + τ, có nghHa là t; l v i tích s kτ v i k = 1,37×10-23 (J/0 K) là h>ng s Boltzmann. ChIng h n, m+t i n tr/ R t i nhi t + τ sN phát sinh i n th nhi t v(t) có giá tr! phân b Gauss và ph ng sai là: R h k v v 3 )(2 2 22 τπ σ == [V2 ] (4.35) v i: k = 1,37×10-23 (J/0 K) là h>ng s Boltzmann h = 6.62×10-34 (J.s) là h>ng s Plank M't + ph công su t c a nhi8u nhi t là m+t h>ng s theo t n s , có giá tr! là: τRkfGv 2)( = [V2 /Hz] (4.36) Ta có th% bi%u di8n i n tr/ R có nhi8u nhi t t ng ng m+t ngu$n nhi8u Thevenin (Hình 4.1a), trong ó i n tr/ R c coi là lý t /ng không nhi8u và có cùng giá tr! i n tr/, ngu$n i n th có m't + ph công su t )( fGv . T ng t0, ta cMng có th% bi%u di8n ngu$n nhi8u t ng ng b>ng m ng Norton (Hình 4.1b) v i ngu$n dòng i n có m't + ph công su t: R k R fG fG v i τ2)( )( 2 == (4.37) Ngoài ra, khi ngu$n nhi8u có t i ph i h p R thì m't + ph công su t nhi8u ,t trên t i là (Hình 4.2): 24 )( )( τk R fG fG v a == Gv(f) = 2Rkτ R a) Ngu$n Thevenin Gi(f) = 2kτ/R a) Ngu$n Norton R Hình 4.1: Ngu n nhi u nhi t t ng ng R Hình 4.2: Ngu n nhi u nhi t v i t i ph i h p R Gv(f) = 2Rkτ Ga(f) CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 37. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 37 Công su t này chJ ph thu+c vào nhi t + τ mà không ph thu+c gì vào giá tr! i n tr/ R. 4.3.2 Nhi<u tr=ng Ngoài nhi8u nhi t, trong thi t b! còn có nhi u ngu$n nhi8u khác cMng có phân b Gauss và m't + ph là h>ng s trong m+t d i t n s r+ng, ta g.i chung là nhi8u tr9ng. M't + ph công su t nhi8u tr9ng: η 2 1 )( =fG (4.38) Trong ó: h s ½ t ng tr ng cho nDa công su t / vùng t n s d ng và nDa công su t / vùng t n s âm; η là m't + ph công su t chJ t ng ng v i t n s d ng. Nh v'y, n u coi nhi8u nhi t cMng là nhi8u tr9ng thì m't + ph công su t ng v i i n th , dòng i n ho,c công su t c p cho t i l n l t là: τη Rkv 4= , R k i τ η 4 = , τη ka = (4.39) 4.3.3 B>ng thông t ng ng c a nhi<u Cho m+t nhi8u tr9ng phân b Gauss có m't + ph công su t 2 )( η=fGx ,t / u vào x(t) c a m+t m ch l.c có hàm truy n H(f). Tín hi u nhi8u / ngõ ra y(t) cMng có phân b Gauss có m't + ph công su t là: 2 )(. 2 )( fHfGy η = (4.40) Và công su t nhi8u trung bình / ngõ ra là: == +∞+∞ ∞− 0 222 )()( 2 dffHdffHy η η (4.41) Ta nh'n th y r>ng phân b m't + ph công su t / ngõ ra hoàn toàn gi ng nh ph t n s công su t c a hàm truy n. ,t BN là b:ng thông t ng ng c a nhi8u / ngõ ra, tính theo bi%u th c: = +∞ 0 2 )( 1 dffH g BN (4.42) Trong ó 2 max )( fHg = là h s công su t c a hàm truy n / t n s trung tâm c a m ch l.c. Lúc này công su t nhi8u trung bình / ngõ ra là: NBgyN η== 2 (4.43) + l ch chuPn: Ny BgN ησ == (4.44) CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 38. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 38 4.4 TRUY N TÍN HI U CÓ NHI U Ph n này i vào kh o sát các h th ng truy n tín hi u có nhi8u c+ng. T; s tín hi u trên nhi8u c c'p nh m+t th c o v hi u su t c a c a h th ng, ,c bi t là s0 ánh giá trên thông tin t ng t0. T6 u n cu i, ta chJ gi i h n vi c xem xét trên m+t h th ng tuy n tính mà không i vào các h th ng i u ch . Ki%u truy n tín hi u s Ing này g.i là truy n thông d i n n. 4.4.1 Nhi<u c3ng và t? s S/N V i m c ích phân tích, t t c các nhi8u sN c d$n thành m+t ngu$n và c c+ng vào tín hi u xR(t) / ngõ vào c a máy thu. Hình 4.3 mô t s $ c a mô hình nhi8u c+ng này. Vì máy thu là tuy n tính, ngõ vào k t h p c a nó t o ra tín hi u ngõ ra g$m tín hi u c+ng nhi8u. Theo ó, ta có th% vi t d ng sóng ngõ ra nh sau: yD(t) = xD(t) + nD(t) (4.45) Trong ó, xD(t) và yD(t) là d ng sóng c a tín hi u t i ích. T ng công su t ngõ ra c tính b>ng cách l y tr! trung bình. )()()(2)()( 222 tntntxtxty DDDDD ++= (4.46) % tính trung bình này, ta xét tín hi u nh m+t hàm m5u c a m+t quá trình ergodic và d0a trên hai gi thi t h p lý v nhi8u c+ng nh sau: + Nhi8u n t6 m+t ngu$n ergodic v i trung bình không và m't + ph công su t Gn(f). + Nhi8u +c l'p v m,t v't lý v i tín hi u và vì th không t ng quan v i tín hi u. Theo các i u ki n này, trung bình th ng kê c a tích ch'p xD(t)nD(t) b>ng không vì xD(t) và nD(t) không tu ng quan v i nhau. Vì th trung bình th ng kê c a )(2 tyD b>ng: )()()( 222 tntxty DDD += (4.47) ,t: 2 DD xS = và 2 DD nN = (4.48) Ta c: DDD NSy +=2 (4.49) + Máy thu tuy n tính Tín hi u thu N i nh'n tín xR(t) yD(t) = xD(t) + nD(t) Gn(f) Hình 4.3: Mô hình c a tín hi u thu c v i nhi u c ng CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 39. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 39 T; s tín hi u trên nhi8u c !nh nghHa là t; s c a công su t tín hi u trên c+ng su t nhi8u: 22 //)/( DDDDD nxNSNS == (4.50) i v i vi c phân tích, ta th &ng l y tr &ng h p nhi8u tr9ng v i 2/)( η=fGn . N u máy thu có + l i công su t gR và b:ng thông t ng ng nhi8u BN, công su t nhi8u t i ích tr/ thành: NRD BgN η= (4.51) M't + công su t nhi8u này cMng có th% c bi%u di8n theo nhi t + nhi8u TN c quy vào ngõ vào c a máy thu: )/(104 )/( 0 21 00 TT TTkTkT N NN − ×= ==η (W/Hz) (4.52) Nhi8u có phân b gauss nh trên c g.i là nhi8u AWGN (additive white gauss noise) 4.4.2 Truy!n tín hi u t ng t7 d&i n!n Hình 4.4 mô t h th ng truy n tín hi u t ng t0 d i n n n gi n. Ngu$n tin phát ra m+t d ng sóng thông i p x(t) và c tái t o t i ích. Ta mô hình ngu$n nh m+t quá trình ergodic c ,c tr ng b/i b:ng thông thông i p W sao cho m+t m5u x(t) b t kL có ph không áng k% trong kho ng |f| >W. Kênh truy n c gi thi t là không méo trên d i thông i p: )()( dttKxtx −= Trong ó K và td là t ng + kh ch i và th&i gian tr8 c a h th ng. Ph tín hi u trung bình t i ngu$n c bi%u di8n nh sau: 2 xSx = Vì kênh truy n không yêu c u cân b>ng, b+ thu và phát ho t +ng nh m+t b+ khu ch i trên d i thông i p v i các + l i công su t gT và gR và t n hao kênh truy n L. Do v'y, công su t tín hi u phát i, công su t tín hi u thu c và công su t tín hi u t i ích c xác !nh nh sau: L gR LPFgT Ngu$n B+ thuB+ phát Kênh truy n không méo Nhi8u tr9ng 2/)( η=fGn ích x(t) Sx ST xR(t) SR xR(t)+nD(t) SD+ND Hình 4.4: H th ng truy n tín hi u t ng t d i n n có nhi u CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 40. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 40 RRDD TRR xTTT SgxS LSxS SgxgS == == == 2 2 2 / (4.53) B+ l.c LPF c gi thi t là lý t /ng và có b:ng thông B=W. Công su t nhi8u t i ích c tính nh sau: WgN RD η= V i gi thi t là máy thu khu ch i tín hi u và nhi8u v i cùng m+t + l i, Khi ó t; s tín hi u trên nhi8u c tính nh sau: WSNS RD η/)/( = (4.54) CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 41. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 41 PH N 2: THÔNG TIN T NG T CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 42. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 42 Ch ng 5. I U CH TUY N TÍNH i u ch là quá trình làm bi n i d ng tín hi u sóng mang (carrier) tuân theo m+t ,c tr ng nào ó c a tín hi u i u ch (modulating signal) ho,c c a tin t c mà ta c n truy n i. M c tiêu chính c a i u ch là t o c m+t tín hi u ch a n+i dung tin t c nh ng có d ng th c phù h p và có th% lan truy n c trong môi tr &ng (tuL theo ,c tính v't lý c a môi tr &ng, d i t n s , kh n:ng ch ng nhi8u,…) i u ch tuy n tính là ph ng th c n gi n nh t c a i u ch t ng t0, trong ó ph tín hi u tin t c chJ thu n tuý d!ch chuy%n trên thang t n s mà không i d ng c u trúc (chIng h n i u ch AM, DSB, SSB, VSB). % xét ph c a tín hi u ã i u ch , tr c tiên chúng ta kh o sát lo i tín hi u d i b:ng và phép bi n i c a chúng. 5.1 TÍN HI U D I B NG Ph n l n các tín hi u sóng mang ã i u ch có ph t n s c gi i h n trong m+t d i t n s nh t !nh, g.i là d i b:ng t n c a tín hi u. 5.1.1 M ch l5c d&i b>ng M ch l.c c+ng h /ng là d ng c:n b n nh t c a m ch l.c d i b:ng, c bi%u di8n / hình 5.1. Hàm truy n c a H(f) c a m ch là: −+ = f f f f jQ fH 0 0 1 1 )( (5.1) Trong ó: f0 là t n s c+ng h /ng c xác !nh b/i: LC f π2 1 0 = Q: h s phPm ch t. B:ng thông 3dB là kho ng cách t6 t n s c9t th p fl n t n s c9t cao fu: QfffB lu /0=−= (5.2) Thông th &ng, h s phPm ch t Q th &ng có giá tr! t6 10 n 100 nên b:ng thông 3dB th &ng chi m kho ng t6 1% n 10% c a t n s trung tâm (sóng mang). 0 1 0.707 f0fl fu f0fl fu 900 -900 Arg H(f) |H(f)| f f Hình 5.1: M ch l c c ng h ng d i b ng và áp ng t n s R VoutVin L C CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 43. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 43 B ng 5.1: Gi i thi u m+t s d i t n s c:n b n và các d i b:ng t ng ng: D i t n s T n s sóng mang B:ng thông 3dB Sóng dài Sóng ng9n VHF Siêu cao t n Song mm Sóng quang 100kHz 5Mhz 100MHz 5GHz 100GHz 5×1014 Hz 2kHz 100kHz 2MHz 100MHz 2GHz 1013 Hz Ví d : M+t tín hi u xung + r+ng τ theo th&i gian c xem t ng ng có d i b:ng / t n s th p τ/1≥B . N u dùng tín hi u xung này % truy n trên sóng mang t n s f0, % t h s phPm ch t Q > 10, t n s sóng mang c n thi t là: τ 10 ≥> QBf ChIng h n, m+t xung r+ng 1µs có d i b:ng t ng ng là B ≥ 1MHz và c n m+t sóng mang fc ≥ 10MHz. 5.1.2 Tín hi u d&i b>ng % phân tích ,c tính c a m+t tín hi u d i b:ng, ph ng pháp c b n là th0c hi n phép bi n i t ng t ng t6 tín hi u d i b:ng thành tín hi u b:ng th p (bandpass to lowpass). Xét m+t tín hi u n:ng l ng th0c )(tvbp có ph )( fVbp là d i b:ng c vN / hình 5.2a và 5.2b. V i )(tvbp là tín hi u th0c, ph )( fVbp có i x ng Hermite, do ó | )( fVbp | i x ng qua g c to +. Ph c a tín hi u d i b:ng trong hình 5.2 c mô t nh sau: −> −< = Wff Wff fV c c bp || || 0)( (5.3) Hình 5.2: D ng sóng và ph c a tín hi u d i b ng -fc fcfc-w fc+w f0 |Vbp(f)| a) vbp(t) 1/fc A(t) t b) CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 44. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 44 ây là tín hi u d i b:ng có b:ng thông 2W, t n s trung tâm fc. Trong mi n th&i gian tín hi u )(tvbp có th% c vi t d i d ng: )](cos[).()( tttAtv cbp φω += (5.4) trong ó biên + A(t) và pha φ(t) bi n thiên theo th&i gian. Bi%u th c (5.4) c bi t l i thành: )(sin).(cos).( )(sin).(sin)()(cos).(cos)()( ttvttv tttAtttAtv cqci ccbp ωω ωφωφ −= −= (5.5) Trong ó: )(cos)()( ttAtvi φ= ; )(sin)()( ttAtvq φ= (5.6) Bi%u th c (5.5) là m+t d ng bi%u di8n khác c a tín hi u )(tvbp , g.i là d ng sóng mang vuông pha (quadrature carrier), % phân bi t v i d ng bi%u di8n module- argument / (5.4). Các thành ph n vi(t) và vq(t) c g.i là các thành ph n $ng pha (in-phase) và vuông pha (quadrature) c a tín hi u )(tvbp . T ng t0 t6 (5.6), ta cMng suy ra quan h gi a A(t) và φ(t) v i vi(t) và vq(t): )()()( 22 tvtvtA qi += và )( )( )( tv tv arctgt i q =φ (5.7) T6 (5.4) ta cMng suy ra bi%u th c ph )( fVbp : [ ] [ ])()( 2 )()( 2 1 )( cqcq cicibp ffVffV j ffVffVfV ++−+ ++−= (5.8) v i )( fVi và )( fVq là nh Fourier c a vi(t) và vq(t). T6 (5.8) ta cMng nh'n th y r>ng % )( fVbp là tín hi u d i b:ng có ph gi i h n b/i (5.3). các ph )( fVi và )( fVq ph i là tín hi u b:ng th p: )( fVi = )( fVq = 0 v i |f| > W (5.9) Nói cách khác, tín hi u d i b:ng )( fVbp t ng ng hai thành ph n tín hi u b:ng th p b! d!ch t n lên vùng fc, m+t th n ph n $ng pha và m+t thành ph n vuông pha. W-W 0 f |Vlp(f) | Hình 5.3: Ph c a tín hi u b ng th p t ng ng CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 45. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 45 Ta !nh nghHa m+t tín hi u b:ng th p có ph t ng ng nh sau: [ ] )().( )()( 2 1 )( ccbp qilp ffuffV fjVfVfV ++= += (5.10) Ph c a Vlp(f) c vN / hình 5.3, là ph n ph d ng c a Vbp(f) (Hình 5.2a) c d!ch chuy%n v g c to + (t n s trung tâm b>ng 0). Trong mi n th&i gian, tín hi u b:ng th p t ng ng vlp(t) có d ng: [ ] [ ])()( 2 1 )()( 1 tjvtvfVFtv pilplp +== − (5.11) Nh'n th y r>ng vlp(t) là m+t tín hi u ph c gi t /ng (không t$n t i trong th0c t ), có ph n th0c là )( 2 1 tvi và ph n o là )( 2 1 tvq . Ta cMng có th% bi%u di8n vlp(t) / (5.11) thành d ng hàm mM ph c: )( ).( 2 1 )( tj lp etAtv φ = (5.12) Trong ó vlp(t) ph thu+c vào biên + A(t) và pha φ(t) c a tín hi u ban u. T6 (5.4) và (5.12) ta có th% vi t l i: [ ] [ ]tcj lp tjtcj ttcj bp etv eetA etAtv ω φω φω ).(Re2 .).( 2 1 Re2 ).(Re)( )( ))(( = = = + (5.13) Bi%u th c (5.13) là phép bi n i t6 b:ng th p vlp(t) sang d i b:ng vbp(t) trong mi n th&i gian. Phép bi n i t ng ng trong mi n t n s có th% c suy ra t6 (5.8): )()()( * clpclpbp ffVffVfV −−+−= (5.14) Thành ph n u trong (5.14) bi%u di8n ph n ph d ng c a Vbp(f) và thành ph n sau bi%u di8n ph n ph âm. N u chúng ta chJ xét tín hi u d i b:ng th0c vbp(t), quan tâm n ph d ng, ta có th% xem: )()( clpbp ffVfV −= (5.15) 5.1.3 Truy!n tín hi u qua m ch d&i b>ng Gi sD chúng ta có m+t tín hi u d i b:ng )(txbp c truy n qua m+t m ch có áp ng t n s Hbp(f) cMng là d i b:ng, tín hi u / ngõ ra ybp(t) cMng sN là d i b:ng. Quan h vào-ra trong d i b:ng nh sau: )().()( fXfHfV bpbpbp = (5.16) Tuy nhiên, dùng phép bi n i t ng ng t6 d i b:ng v b:ng th p, ta cMng có quan h t ng t0: )().()( fXfHfV lplplp = (5.17) CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 46. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 46 v i: )().()( ccbplp ffuffHfH ++= (5.18) là phép chuy%n i áp d ng cho hàm truy n. Các ph ng trình (5.17) và (5.18) cho phép chúng ta có th% thay th vi c xét m+t m ch d i b:ng b>ng vi c xét m+t m ch b:ng th p t ng ng, nh minh ho / hình 5.4a và 5.4b. K t qu nh'n c / ngõ ra c a m ch b:ng th p là ylp(t) có th% c chuy%n i ng c l i % tìm ybp(t) theo các b c sau: [ ] [ ])().()()( 11 fXfHFfYFty lplplplp −− == (5.19) [ ]tj lpbp c etyty ω ).(Re2)( = (theo (5.13)) (5.20) Ho,c ta có th% tính c các thành ph n yi(t) và yq(t) c a ybp(t) t6 tín hi u ylp(t) c:n c theo (5.11): [ ])(Re2)( tyty lpi = ; [ ])(Im2)( tyty lpq = (5.21) Ho,c vi t theo bi%u th c biên + Ay(t) và )(tyφ c a ybp(t); c:n c theo (5.7): )(2)( tytA lpy = ; [ ])(arg)( tyt lpy =φ (5.22) Ví d : Xét m+t m ch d i b:ng v i hàm truy n |Hbp(f) có biên + không i nh ng pha )( fθ bi n thiên phi tuy n theo t n s : Ta có th% vi t hàm truy n d i d ng: )( )( fj bp KefH θ = v i ul fff << $ th! biên + và pha c a Hbp(f) c vN / hình 5.5a. |Hbp(t)| f f θ(f+fc) 0 fl fc fu θ(f) fl -fc 0 fu -fc K |Hlp(f)| |Hbp(f)| K a) Hàm truy n d i b:ng Hbp(f) b) Hàm truy n b:ng th p t ng ng Hlp(f) Hình 5.5: Hàm truy n c a Hbp(f) và Hlp(f) Hbp(f) Hlp(f)xbp(t) ybp(t) xlp(t) ylp(t) a) b) Hình 5.4:Mô hình m ch d i b ng và b ng th p CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 47. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 47 Dùng phép bi n i / (3.10) ta có: )(..)( )( c ffj lp ffueKfH c += +θ v i cucl fffff −<<− $ th! biên + và pha c a Hlp(f) c vN / hình 5.5b. N u s0 bi n thiên c a pha )( fθ là t ng i ít phi tuy n, ta có th% vi t g n úng: )(2)( 10 ftftff cc +−=+ πθ v i: c c f f t π θ 2 )( 0 = ; cffdf fd t = −= )( . 2 1 1 θ π % hi%u rõ h n v thông s t0 và t1, ta gi sD tín hi u ,t vào m ch d i b:ng là tín hi u có góc pha b>ng 0: ttAtx cxbp ωcos).()( = Vì góc pha ban u b>ng 0 nên xbp(t) chJ có thành ph n )(tx bpi còn 0)( =tx bpq . Theo (5.11) ta có: )( 2 1 )( 2 1 )( tAtxtx xilp bp == Ngõ ra c a m ch t ng ng b:ng th p là: [ ]10 10 2 )(2)( ).(.. )(..)(..)( ftj lp tj lp ftftj lp ffj lp efXeK fXeKfXeKfY c cc πω πθ −− +−+ = == Bi%u th c 12 ).( ftj lp efX π− t ng ng v i phép d!ch chuy%n theo th&i gian c a xlp(t) m+t o n t1, do ó: )( 2 1 ..)(..)( 11 00 ttAeKttxeKty x tj lp tj lp cc −=−= − ωω Dùng (5.13) % chuy%n i v tín hi u d i b:ng: )(cos).(.)( 01 ttttAKty cxbp −−= ω Ta nh'n th y tín hi u ngõ ra ybp(t) có: + Tr8 pha theo sóng mang m+t o n t0. + Tr8 pha c a biên + theo th&i gian m+t o n t1, c g.i là tr8 pha nhóm. 5.2 I U CH BIÊN 9 SONG BIÊN Có hai ph ng pháp i u ch biên + song biên: i u ch biên + thông th &ng AM (Amplitude modulation) và i u ch song biên tri t sóng mang DSB (double side band). Chúng ta sN l n l t kh o sát ,c tính c a chúng 5.2.1 Quy c v! tín hi u tin t#c i!u ch" Tín hi u tin t c x(t) c gi thi t có d i t n s gi i h n trong b:ng thông W, ngoài d i t n s trên, ph c a tin t c là không áng k%. M+t ví d v ph t n s tín hi u tin t c c vN / hình 5.6. CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 48. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 48 Ta cMng gi thi t x(t) c chuPn hoá v biên + nghHa là: |x(t)| ≤ 1 (5.23) i u này d5n n gi i h n trên c a công su t i u ch trung bình c a tín hi u tin t c: 1)(2 ≤= txSx (5.24) M,t khác, % n gi n hoá quá trình phân tích, ta gi thi t tín hi u tin t c x(t) là m+t hình sin thu n tuý có t n s 0ω : tAtx mm ωcos)( = v i: 1≤mA , Wfm ≤ (5.25) ho,c x(t) là m+t t h p c a nhi u thành ph n hình sin: ...coscos)( 2211 ++= tAtAtx ωω (5.26) v i 1...21 ≤++ AA % tho mãn (5.23). 5.2.2 i!u ch" AM Trong i u ch AM, biên + c a sóng mang bi n thiên $ng d ng v i d ng tin sóng c a tín hi u tin t c. N u g.i Ac là biên + ban u c a sóng mang thì biên + c a sóng mang ã i u ch là: [ ])(1)( txAtA c µ+= (5.27) v i cm AA /=µ là h s i u ch . Bi%u th c chung c a tín hi u AM là: [ ] ttxAtA ttxAtx cccc ccc ωµω ωµ cos).(cos. cos)(1)( += += (5.28) Ta th y )(txc chJ có biên + thay i mà pha không h thay i (φ = 0), do ó; theo (5.5) và (5.6); ta có: 0)(sin)()( )()(cos)()( == == ttAtx tAttAtx ci ci φ φ (5.29) Khi µ < 1, s0 bi n thiên biên + sóng mang hoàn toàn $ng d ng v i tín hi u tin t c x(t) nên / n i thu ta có th% dùng m ch tách sóng &ng bao (envelop detector) Hình 5.6: Tín hi u tin t c v i d i t n W W-W 0 |x(f)| f CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 49. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 49 % khôi ph c l i tin t c. Ngoài ra, i u ki n fc >>W (t n s sóng mang r t l n so v i t n s tin t c) cho phép vi c tách sóng biên + c chính xác (Hình 5.7b). Khi µ < 1, biên + sóng mang Am bi n thiên gi a Amin = 0 và Amax = 2Ac. Khi µ > 1, x y ra s0 o pha sóng mang c a tín hi u AM (Hình 5.7c) và quá trình tách sóng biên + sN làm méo d ng tin t c. Bi%u th c (5.28) vi t trong mi n t n s d ng tr/ thành: )(. 2 )(. 2 1 )( ccccc ffXAffAfX −+−= µ δ , f > 0 (5.30) trong ó, chJ có thành ph n ph d ng c k% n và thành ph n X(f-fc) chính là ph c a tin t c X(f) b! d!ch chuy%n n i%m t n s fc (t ng ng v i phép nhân gi a x(t) v i sóng mang cosωct). Ph toàn b+ c a Xc(f) c vN / hình 5.8. Hình 5.7: Các lo i tín hi u trong i u ch AM 0 x(t) t -1 +1 a) 0 xc(t) t -Ac +Ac b) 0 xc(t) t -Ac +Ac c) Amax = Ac(1+µ) Amin = Ac(1-µ) o pha sóng mang µ<1 µ>1 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 50. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 50 Ta nh'n th y r>ng ph AM g$m m+t v ch sóng mang fc và các d i biên t n trên và d i (USB và LSB) chung quanh fc. ây là ,c tính c a ki%u i u ch song biên. B:ng thông c a tín hi u AM là: BT = 2W (5.31) V'y, tín hi u AM c n m+t b:ng thông g p hai l n b:ng thông c a tín hi u tin t c x(t). Công su t trung bình c a tín hi u AM là: [ ] [ ] [ ] )()( 22 2 2cos1 .)(2)(1 cos.)(1. cos).(cos)( 22 222 222 222 22 txAtx AA t txtxA ttxA ttxAtAtxS c cc c c cc cccccT µ µ ω µµ ωµ ωµω ++= + ++= += +== (5.32) M,t khác n u tin t c x(t) có giá tr! trung bình 0)( =tx và công su t chuPn là: )(2 txSx = , ta vi t c: ( )xcT SAS 22 1 2 1 µ+= (5.33) G.i công su t c a sóng mang là: 2 2 1 cc AP = (5.34) và công su t c a m i d i biên là: cxxcsb PSSAP 222 2 1 4 1 µµ == (5.35) thì (5.33) vi t l i thành: sbcT PPS 2+= (5.36) Xc(f) Sóng mang D i biên t n d i (LSB) D i biên t n trên (USB) fc fc +Wfc -W-fc 0 f Hình 5.8: Ph tín hi u AM CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 51. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 51 Ta nh'n th y r>ng v i x(t) có d ng b t kL b! gi i h n b/i i u ki n |x(t)| ≤ 1 thì 1)( ≤txµ và 12 ≤xSµ , t6 5.35 suy ra: csb PP 2 1 ≤ K t h p v i (5.36), ta suy ra: ≤ ≥−= Tsb TsbTc SP SPSP 4 1 2 1 2 V'y t i thi%u 50% công su t ài phát AM c dùng % phát công su t sóng mang mà không h ch a thông tin nào v tín hi u tin t c x(t). 5.2.3 i!u ch" DSB Nh c i%m chính c a i u ch AM là s0 lãng phí công su t phát trên sóng mang không ch a 0ng thông tin. M+t c i ti n là lo i bK thành ph n sóng mang trong tín hi u i u ch , lúc này bi%u th c i u ch (5.28) tr/ thành: ttxAtx ccc ωcos).()( = (5.38) Ph ng pháp này g.i là i u ch song biên tri t sóng mang (DSB-SC: Double side band-Suppressed Carrier, ho,c vi t t9t là DSB). Ph c a t n s (5.38) tr/ thành (chJ xét ph d ng): )(. 2 1 )( ccc ffXAfX −= v i f > 0 (5.39) D ng ph DSB gi ng d ng ph c a tín hi u AM / hình 5.8, chJ khác v ch ph sóng mang / t n s fc b! lo i bK. B:ng thông c a tín hi u DSB không i so v i b:ng thông tín hi u AM và b>ng 2W (xem hình 5.8). D ng sóng th&i gian c a tín hi u DSB c vN / hình 5.9, trong ó, biên + sóng mang bi n thiên theo |x(t)| ch không ph i theo x(t) nh i v i tín hi u AM. Ngoài ra còn chú ý r>ng có s0 o pha sóng mang khi x(t) i ngang qua i%m 0. Do ó, vi c gi i i u ch DSB không th% th0c hi n b>ng phép tách sóng &ng bao thông th &ng. o pha sóng mang Amax=Ac xc(t) Ac -Ac -1 1 x(t) t t Hình 5.9: D ng sóng tín hi u DSB CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 52. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 52 Công su t phát DSB chJ bao g$m công su t tín hi u / hai d i biên: xcsbT SAPS . 2 1 2 2 == (theo (5.35) v i µ = 1) (5.40) Ho,c: xcsb SAP . 4 1 2 = (5.41) Ngoài ra, ta còn nh'n xét thêm nh sau: N u xét trên c s/ công su t phát c a ài là c !nh, có m c công su t Jnh là 2 maxA , v i t6ng ki%u i u ch AM và DSB ta có: V i AM: cc AtxAA 2)](1[ maxmax =+= µ V i DSB: cc AtxAA == maxmax )]([ Ta suy ra: = = (DSB)4/ ))1((16/ 2 max x xsb S AMS A P µ (5.42) V'y, v i cùng m+t gi i h n và công su t ài phát ( 2 maxA ), i u ch DSB cho phép công su t ài phát d i biên t:ng g p b n l n so v i công su t d i biên c a AM. Ví d : Xét m+t máy phát có m c công su t phát gi i h n là ST < 3kW và m c công su t Jnh gi i h n là kWA 82 max ≤ . Ta l n l t xét kh n:ng sD d ng máy phát này cho tín hi u SSB và tín hi u AM. Gi sD tín hi u tin t c là m+t hình sin biên + chuPn Am = 1, do ó, công su t tin t c là: 2 1 2 1 2 == mx AS N u dùng ph ng pháp i u ch DSB, công su t c a m i d i biên b! các gi i h n: kWkWSP Tsb 5,13 2 1 2 1 =×≤= kWkWA S AP x sb 18 8 1 8 1 4 . 2 max 2 max =×≤== (theo (5.42)) Do ó, gi i h n chung là kWPsb 1≤ N u dùng ph ng pháp i u ch AM (v i µ = 1): 42 1 2 1 2 1 2 c ccxsb P PPSP =××== µ (theo (5.35)) M,t khác: kW kWS PPPPS T sbsbsbcT 5,0 6 3 6 62 =≤==+= kWkWA S AP x sb 25,08 32 1 32 1 16 . 2 max 2 max =×≤== (theo (5.42)) Do ó, gi i h n chung là kWPsb 25,0≤ CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 53. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 53 V'y, i u ch AM chJ cho phép t 25% công su t tín hi u t ng ng so v i i u ch DSB v i cùng m+t ài phát có các gi i h n công su t nh nhau. 5.2.4 i!u ch" n âm Tr &ng h p ,c bi t, tín hi u tin t c x(t) là m+t tín hi u sin thu n tuý: tAtx mm ωcos)( = Lúc này, tín hi u DSB là: t AA t AA ttAAtx mc mc mc mc cmmcc )cos( 2 )cos( 2 cos.cos)( ωωωω ωω ++− = (5.43) N u so sánh v i bi%u th c xc(t) trong i u ch toàn sóng AM ta nh'n th y thành ph n ph sóng mang thu n tuý / t n s cω ã b! lo i bK và do ó tín hi u xc(t) chJ có hai d i biên là hai v ch ph / t n s mc ωω ± . Ph c a tín hi u i u ch AM và DSB v i tín hi u tin t c n t n c vN / hình 5.10a và 5.10b. T ng t0, vì các tín hi u u là hình sin thu n tuý nên ta có th% bi%u di8n xc(t) là t ng c a các vector quay sóng mang và các d i biên, t ng ng v i ki%u i u ch AM và DSB / trong hình 5.11a và 5.11b. 5.3 M CH I U CH SONG BIÊN Tín hi u ã i u ch song biên (AM ho,c DSB) có ph g$m các d i biên c sinh ra mà ph c a sóng mang ho,c tín hi u tin t c ban u không có. Do ó, quá trình i u ch ph i là m+t quá trình phi tuy n. Các m ch i u ch c phân chia thành các d ng sau: fc-fm Ac ½µAmAc fc fc+fm f fc-fm ½µAmAc fc fc+fm f Hình 5.10: Ph c a tín hi u i u ch AM và DSB v i tín hi u tín t c n t n Ac ½µAmAc 0 fm A(t) Hình 5.11: Gi n vector quay bi u di n tín hi u AM và DSB n t n fm ½µAmAc fm A(t) fm ½µAmAc ½µAmAc CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 54. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 54 5.3.1 B3 i!u ch" nhân Hình 5.12a và 5.12b là s $ kh i m ch i n c a m ch i u ch AM, th0c hi n phép tính tAtxtAtx ccccc ωµω cos)(cos)( += , g$m các kh i nhân và c+ng. V i ki%u i u ch DSB, s $ m ch cMng t ng t0 nh ng chJ g$m kh i nhân thu n tuý tAtxtx ccc ωcos)()( = . M+t d ng khác c a m ch i u ch nhân là ph ng pháp i u khi%n + h d5n c a các ph n tD tích c0c, nh m ch nhân dùng BJT c vN / hình 5.13. 5.3.2 B3 i!u ch" cân b@ng và m ch b1c hai M ch i u ch b'c hai d0a trên ph n tD phi tuy n có quan h vào ra b'c hai nh vN / hình 5.14a và 5.14b. Gi sD ph n tD phi tuy n có ,c tính sau: 2 21 ininout vavav += (5.44) N u tín hi u vào vin là t ng c a tín hi u tin t c x(t) v i sóng mang t n s cω , ttxtv cin ωcos)()( += , ta có: R R R ∼ Accosωct x(t) Nhân C+ng + - R xc(t) ∼ Accosωct xc(t)µx(t) Hình 5.12: S kh i và s m ch i n c a m ch i u ch AM v1 v2 - vout = kv1v2 Hình 5.13: M ch nhân i u khi n h d!n CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 55. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 55 ( ) ( ) ttx a a attxatxa ttxattxatv cc ccout ωω ωω cos)( 2 1)cos)(()( cos)(cos)()( 1 2 1 22 21 2 21 ++++= +++= (5.45) N u ta ,t 1 2 1 2 , a a "aAc == , thì s h ng sau cùng c a (5.45) chính là tín hi u i u ch AM. Ph c a bi%u th c vout(t) / (5.45) c vN / hình 5.15. Chú ý r>ng s h ng t aa ta cc ωω 2cos 22 cos 222 2 += c bi%u di8n b>ng hai v ch / t n s 0=f và cff 2= , s h ng )(2 2 txa có ph là )()( * 2 fXfXa , do ó, ph có + r+ng d i t n 2W. ChJ có thành ph n ttx a a a cωcos)( 2 1 1 2 1 + có ph : )()( 2 2 1 cc ffXaff a −+−δ là t ng ng v i tín hi u i u ch AM, có th% c ch.n l.c tách riêng ra nh& m+t m ch l.c c+ng h /ng d i thông có b:ng thông 2W t n s trung tâm fc. Theo hình 5.15, % không x y ra s0 ch$ng ph , ta ph i ch.n Wfc 3> . )2( 4 2 cff a −δa2X(f-fc) fc fc +Wfc -W 2fc0 f Hình 5.15: Ph tín hi u vout(t), ngõ ra c a ph n t phi tuy n b#c 2 )( 2 2 f a δ )( 2 1 cff a −δ a2|X(f)*X(f)| W 2W Hình 5.15: S kh i và s i u ch b#c 2 ∼ Cosωct xc(t)x(t) L.c c+ng h /ng vin vout Ph n tD phi tuy n Cosωct ∼∼∼∼ x(t) xc(t) CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 56. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 56 Bi%u th c t o tín hi u AM / (5.45) sN tr/ thành bi%u th c c a tín hi u DSB n u ta ,t 01 =a . Tr &ng h p này, 2 2 inout vav = , t ng ng v i ph n tD phi tuy n b'c hai thu n tuý. Tuy nhiên, trong th0c t , không có ph n tD phi tuy n nào là b'c 2 thu n tuý, mà luôn t$n t i thành ph n b'c 1 và b'c 3. % t o tín hi u DSB và tri t tiêu các thành ph n b'c 1 và b'c 3, ta dùng hai m ch AM ghép i x ng, g.i là m ch i u ch cân b>ng, c vN / hình 5.16. Hai m ch i u ch AM hoàn toàn gi ng nhau, cùng có thành ph n sóng mang tA cc ωcos . Tín hi u tin t c x(t) c o pha và ,t vào hai ngõ vào v i pha ng c nhau, do ó, ngõ ra c a m ch AM l n l t là: ttxA cc ωcos)( 2 1 1+ và ttxA cc ωcos)( 2 1 1− . M ch c+ng vi sai cho phép tri t tiêu thành ph n sóng mang, ngõ ra nh'n c tAtx cc ωcos).( là tín hi u DSB. M ch i u ch cân b>ng còn th0c hi n ch c n:ng c a m ch nhân tín hi u gi a x(t) và tA cc ωcos . Chú ý r>ng, n u x(t) có ch a thành ph n DC (t n s b>ng 0), khi i u ch biên +, thành ph n này sN có t n s là fc, nh ng chúng không b! tri t tiêu nh i v i thành ph n sóng mang. 5.4 I U CH N BIÊN Các ph ng pháp i u ch tín hi u song biên (AM và DSB) gây lãng phí công su t ngu$n phát (phát sóng mang không ch a thông tin ho,c phát hai d i biên có thông tin gi ng nhau (hai d i biên i x ng)) và lãng phí v b:ng thông phát (BT = 2W). Ph ng pháp i u ch biên + n biên SSB (single side band) và i u ch VSB (Vestigial side band) sN kh9c ph c các nh c i%m này. 5.4.1 Tín hi u SSB và ph( S $ kh i c a m ch i u ch SSB c vN / hình 5.17a, trong ó, ta dùng m+t m ch i u ch cân b>ng % t o tín hi u DSB, sau ó dùng l.c d i % lo i b t m+t d i biên. TuL theo d i biên c gi l i là biên trên hay d i, ta có l n l t các M ch AM2 )(tx M ch AM2 )(tx − ∼ tA cc ωcos + - x(t) tA cc ωcos Hình 5.16: M ch i u ch cân b ng CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 57. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 57 ki%u i u ch USSB (Upper SSB) ho,c LSSB (Lower SSB), nh ph c vN / hình 5.17b ho,c 5.17c. Tín hi u SSB sN có: + B:ng thông: BT = W. + Công su t phát: xcsbT SAPS 2 4 1 == M,c dù k t qu bi%u di8n v ph c a SSB trong mi n t n s là tr0c quan, nh ng phép bi%u di8n xc(t) c a tín hi u SSB trong mi n th&i gian l i khá ph c t p. Tr &ng h p x(t) chJ là thành ph n hình sin tAtx mm ωcos)( = thì xc(t) là: tAAtx mcmcc )cos( 2 1 )( ωω ±= Trong ó, d u + t ng ng v i USSB và d u – t ng ng v i LSSB. Tr &ng h p t ng quát, v i x(t) b t kL, ta ph i dùng phép bi n i t ng ng t6 tín hi u DSB là tín hi u d i b:ng ttxAtx ccbp ωcos).()( = v tín hi u b:ng th p xlp(t), sau ó cho qua b+ l.c h thông Hlp(f) % gi l i m+t d i biên. Phép bi n i ng c t6 tín hi u b:ng th p ylp(t) v tín hi u d i b:ng ybp(t) sN cho tín hi u SSB mong mu n. Các b c bi n i trên c th0c hi n nh sau: V i ttxAtx ccbp ωcos).()( = , n u so sánh v i phép phân tích thành ph n $ng pha vi(t) và thành ph n vuông pha vq(t) / (5.5) và (5.6), ta có: 0)();()( == tvtxAtv qci (5.48) Do ó, theo (5.11) tín hi u b:ng th p t ng ng là: Hình 5.17: M ch i u ch SSB và ph các d i biên USSB và LSSB DSB SSB xc(t) ∼ cosωct i u ch cân b>ng x(t) L.c n biên Hbp -fc-W Xc(f) -fc fc fc+W -fc+W Xc(f) -fc fcfc-W f f CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 58. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 58 )( 2 1 )( txAtx clp = và )( 2 1 )( fXAfX clp = (5.48) Xét quá trình ch.n l.c biên d i (trên ho,c d i) b>ng m+t m ch l.c thông d i có hàm truy n b:ng d i là Hbp(f) t i t n s fc. N u ch.n l.c d i b:ng trên (USSB) nh / hình 5.18a, phép chuy%n i xu ng b:ng th p cho hàm truy n theo (5.10): )()()().()( WfufuffuffHfH ccbplp −−=++= (5.50) T ng t0, n u ch.n l.c d i b:ng d i (LSSB) nh hình 5.18b, phép chuy%n i xu ng b:ng th p cMng cho hàm truy n: )()()( fuwfufHlp −+= (5.51) K t h p (5.50) và (5.51), hàm truy n b:ng th p c vi t l i: [ ]signffHlp ±= 1 2 1 )( v i Wf ≤ (5.52) trong ó, hàm signf là hàm d u c a f (khi f>0, signf = +1, khi f<0, signf = -1). áp ng ngõ ra c a m ch b:ng th p sau l.c d i biên là (t6 (5.49) và (5.52)): [ ] )](.sgn)([ 4 1 )(.sgn1 4 1 )().()( fXffXA fXfAfXfHfY c clplplp ±= ±== (5.53) Ng &i ta ch ng minh c r>ng áp ng th&i gian c a (5.53) là: [ ])(ˆ)( 4 1 )( txjtxAty clp ±= (5.54) trong ó, )(ˆ tx là nh c a phép bi n i Hilbert c a x(t): Hình 5.18: L c d i biên lý t ng và ph b ng th p t ng ng cho ki u i u ch USSB và LSSB -fc-W Hbp(f) -fc fc fc+W -fc+W-fc fcfc-W f f Hbp(f) Chuy%n i bp→lp Hlp(f) W f Chuy%n i bp→lp Hlp(f) -W f CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 59. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 59 λ λ λ π d t x tx +∞ ∞− − = )(1 )(ˆ (5.55) Phép chuy%n i ng c l i t6 b:ng th p tr/ sang b:ng d i nh& (5.13) sN cho tín hi u SSB theo th&i gian: [ ] [ ]ttxttxA etytytx ccc tcj lpbpc ωω ω sin).(ˆcos).( 2 1 ).(Re2)()( = == (5.56) Bi%u th c (5.56) chính là tín hi u i u ch SSB c a m+t tín hi u tin t c x(t) b t kL v i sóng mang t n s fc. N u phân tích xc(t) theo thành ph n $ng pha và vuông pha nh / (5.5) ta sN có: )(ˆ 2 1 )();( 2 1 )( txAtxtxAtx ccqcci ±== (5.57) do ó, biên + c a xc(t) bi n thiên theo d ng: )(ˆ)( 2 1 )( 22 txtxAtA c += (5.58) V i tín hi u tin t c x(t) b t kL vi c tính )(ˆ tx t6 (5.55) tr/ nên r t ph c t p, và do ó, tính A(t) t6 (5.58) là không kh thi. Ng &i ta chJ phân tích biên + A(t) c a tín hi u SSB trong các tr &ng h p n gi n khi x(t) là m+t hình sin ho,c m+t xung ch nh't. 5.4.2 Tín hi u VSB và ph( Các tín hi u tin t c x(t) trong th0c t th &ng có thành ph n DC và t n s th p chi m t; tr.ng l n trong ph X(f). ChIng h n tín hi u video, tín hi u fax, chu i s li u, … u có thành ph n DC khác 0. V i ki%u i u ch SSB, các b+ l.c d i biên th &ng lo i bK thành ph n d i biên và t n s th p; ng c l i, ki%u i u ch DSB b o m gi nguyên t n s th p c a tin t c nh ng b r+ng b:ng thông t:ng g p ôi. a) fc-β fc fc+β u(f-fc)1/2 H(f) f0 -β 0 β 1/2 -1/2 b) f Hình 5.19: c tính d c c a m ch l c VSB CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 60. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 60 Ph ng pháp i u ch VSB cho phép kh9c ph c các khó kh:n trên. Tín hi u VSB c ch.n l.c t6 tín hi u DSB ho,c AM, trong ó, m+t d i biên c ch.n g n nh hoàn toàn và m+t ph n nhK c a d i biên kia (thành ph n DC và t n s th p c thêm vào). + d c c a m ch l.c H(f) c minh ho / hình 5.19a, trong ó, + l i t i t n s c9t fc là ½. Ta có th% vi t H(f) d i d ng sau: )()()( cc ffHffufH −−−= β v i f > 0 (5.59) Trong ó, )( fHβ là hàm truy n c vN / hình 5.19b, có các ,c tính sau: )()( fHfH ββ −=− và 0)( =fHβ v i β>f (5.60) S0 bi n thiên + d c c a H(f) x y ra trong kho ng t n s 2β, nh ng vì β<<W nên có th% xem b:ng thông c a tín hi u VSB là: WWBT ≈+= β (5.61) Nhìn chung ph c a tín hi u VSB g n gi ng ph c a tín hi u SSB. Do ó, bi%u th c th&i gian c a xc(t) cMng có d ng t ng t0 nh (5.56): [ ]ttxttxAtx cqccc ωω sin).(cos).( 2 1 )( −= (5.62) trong ó xq(t) là thành ph n vuông pha, có bi%u th c g n úng: )()()( txtxtxq β+= ∧ (5.63) v i: + − = β β ω ββ dfefXfHjtx tj ).().(2)( (3.64) T6 (5.62) và (5.63) ta nh'n th y: + N u W<<β , 0)( =txβ và bi%u th c (5.62) tr/ thành (5.69), tín hi u VSB tr/ thành SSB. + N u β l n, 0)()()( =+= ∧ txtxtxq β bi%u th c (5.62) tr/ thành (5.38), tín hi u VSB tr/ thành DSB. 5.5 I T N VÀ GI I I U CH 5.5.1 (i t n Ph n tD c:n b n c a m ch i t n là kh i nhân tín hi u. ChIng h n, tín hi u vào có d ng DSB có bi%u th c ttx 1cos).( ω , c nhân v i tín hi u dao +ng n+i t2cosω , nh / hình 5.20. L.c t n s Tín hi u vào Dao +ng n+i (Ngo i sai)∼ Hình 5.20: S kh i m ch i t n CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
  • 61. Bài gi ng: H th ng vi n thông 1 Tr ng i h c Giao Thông V n T i Tp.HCM 61 K t qu c a phép nhân là: [ ]tt tx tttx )cos()cos( 2 )( cos.cos).( 212121 ωωωωωω −++= (5.65) N u 21 ff ≠ , m ch nhân sN t o ra thành ph n t n s t ng và hi u. M ch l.c t n s cho phép ch.n l0a thành ph n t n s mong mu n, ta có m ch i t n lên (up-converter) ho,c m ch i t n xu ng (down-converter). Ph ng pháp i t n trên c g.i là ph ng pháp ngo i sai (heretodyne) 5.5.2 Tách .ng b3 (Synchronous Detection) M ch tách sóng tuy n tính cMng g$m m+t m ch nhân, nh / hình 5.21. Tín hi u thu ã c i u ch c nhân v i tín hi u dao +ng n+i, sau ó c l.c thông th p v i b:ng thông b>ng d i t n s W c a tín hi u tin t c. Khi tín hi u dao +ng n+i c $ng b+ hoàn toàn v t n s và v pha v i sóng mang ta có m ch tách sóng $ng b+. M+t cách t ng quát, ta có th% coi bi%u th c c a tín hi u ã i u ch là: [ ] ttxKttxKKtx cqccc ωω µµ sin).(.cos)(.)( −+= (5.66) Trong ó, ta coi: 0=cK cho i u ch tri t sóng mang (SSB ho,c DSB) 0)( =txq cho i u ch song biên (AM ho,c DSB). Tín hi u sau m ch nhân là: { [ ] }ttxK ttxKKtxKK A tAtxty cq ccc LO cLOc ω ω ω µ µµ 2sin)( 2cos)()( 2 cos).()( − +++= = (5.67) M ch l.c thông th p có B=W sN lo i bK các thành ph n t n s cω2 , ta nh'n c: [ ])()( txKKKty cDD µ+= Trong ó, KD là h s tách sóng ( + l i tách sóng) LPF B=W xc(t) ALOcosωct∼ Hình 5.20: S kh i m ch tách sóng ng b y(t) y0(t) $ng b+ CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt