Congres Stadsmonitor - 17.03.2015 Stadsatelier 'Nieuwe vormen van zorg' Dominique Verté

1. Zorgende buurt
Prof.Dr. Dominique Verté

2. 1. Achtergrond
• België = 10e
oudste land ter wereld
België
Vlaams
Gewest
Brussels H.
Gewest
Waals
Gewest
Totaal 60-
plus
22,99% 24,11% 18,44% 22,41%
Totaal 80-
plus
4,92% 4,98% 4,58% 4,92%

3. 1. Achtergrond

4. Ouderen schaakmat?
• Vaak negatieve visie
• Probleem
• Hoge kost
• Senioren als inactief
• Klemtoon op fysieke
problemen

5. Ouderen aan zet
• Een positieve visie
• Stigmatisering van ouderen tegengaan
• Niet alle ouderen zijn zorgafhankelijk
• Alle ouderen hebben recht op een actieve rol
binnen de samenleving

6. Actief ouder worden

7. Definitie actief ouder worden
(WHO)
1.Ouderen moeten kunnen blijven
participeren aan de arbeidsmarkt.

8. Definitie Actief ouder worden
(WHO)
2. Elke oudere – ook
kwetsbare en ouderen met
fysieke beperkingen - moet
kunnen blijven participeren
in sociale, culturele,
spirituele, economische
en politieke
aangelegenheden.

9. Definitie Actief ouder worden
(WHO)
3. Ouderen
moeten
fysiek actief
kunnen blijven.

10. Achtergrond
• Belang van buurt en nabijheid bij ouder worden
• Paradox van buurtparticipatie
– Ouderen spenderen veel tijd in de buurt
– Ouderen zijn één van de eerste groepen die genegeerd worden
wanneer het gaat over beslissingen, inspraak en participatie in de
‘constructie’ van de buurt
• Versterken van empowerment
– Ouderen erkennen als actoren in sociale verandering
– Ouderen betrekken in de praktijk, in het werkveld, in beleid, in
onderzoek
– Vooral belangrijk op lokaal niveau

11. Actief versus passief
• * ouderen : ontvangers van zorg
• incompetent, passief
• op zichzelf en familie gericht
• gevangenen van plaats
• * ouderen : actieve burgers
• architecten van de samenleving
• bevrijders van plaats

12. Ouderen aan zet
• Een positieve visie
• Stigmatisering van ouderen tegengaan
• Niet alle ouderen zijn zorgafhankelijk
• Alle ouderen hebben recht op een actieve rol
binnen de samenleving

13. Actief ouder worden

14. Definitie actief ouder worden
(WHO)
1.Ouderen moeten kunnen blijven
participeren aan de arbeidsmarkt.

15. Definitie Actief ouder worden
(WHO)
2. Elke oudere – ook
kwetsbare en ouderen met
fysieke beperkingen - moet
kunnen blijven participeren
in sociale, culturele,
spirituele, economische
en politieke
aangelegenheden.

16. Maatschappelijke positie vs maatschappelijke
participatie
• Maatschappelijke positie
– Uitsluiting van deelname (Verté 1996)
– Bijsterveld (1991)
– Stereotype benadering van ouderen, gebaseerd op
ouderdomsbeelden
» Bv beslissingen worden over de hoofden genomen
– Walker (1995)
– Geen bewuste discriminatie,
– Wel ten gevolge van het falen van de instellingen om zich aan
te passen aan de socio-demografische realiteit

17. Gemeente aan zet?

18. Ouderenbeleid =
lokaal verhaal

19. • Elke gemeente heeft zijn eigen profiel
• Sterke variaties onderling
• Verschillen tussen gemeenten zijn
groot

20. Eenzaamheid
• Aandeel ernstige eenzaamheidsgevoelens
– Vlaanderen: 18%
– Max: 18,5% (Oost-Vlaanderen)
– Min: 17,4% (Limburg)
– Kijken we naar gemeenten
• MIN: 12%
• MAX: 32,7%

21. 18103 sociaal
geïsoleerden in WVL
3/3/2011
21
Doe mee!

22. Draftversie* 2/12/2011*
*
*
*
*
*
**
* *
*
*
*

23. • Vermaatschappelijking van de zorg
• Beleidsontwikkeling (ouderenbeleid)via
co-creatie
• Ouderen als architecten van lokaliteit

24. Initiatief?
• Beleid of senioren?
• Paternalisme
• Experten
• Co-creatie

25. Conclusies: hoe?
• Actieve versus passieve participatie
• lokaal inzetten
• concreet en thematisch werken
• niet te hoog inzetten
• Projectwerking
• Versterken lokale netwerken

26. Conclusies: hoe?
• Beleidsvoerders - samenleving:
• ouderen zijn volwaardige burgers
• ouderen als partners zien
• bereid zijn samen te werken
• bereid zijn ouderen in te zetten