ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

1. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
การนาเสนอภาพนิ่งนี้จัดทาขึ้นจากเอกสารประกอบการสอน รายวิชา การบริหารวัฒนธรรม
ข้ามชาติ ของท่านอาจารย์พรรณปพร จันทร์ฉาย
ผู้จัดทาการนาเสนอภาพนิ่ง มิได้มีเจตนาละเมิดลิขสิทธิ์ แต่จัดทาขึ้นเพื่อวัตถุประสงค์ทาง
การศึกษาเท่านั้น

2. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
ประเทศไทยเป็นส่วนหนึ่งของประชาคมอาเซียนซึ่งมีความร่วมมือกันด้าน
ต่าง ๆ เช่น ความร่วมมือทางการเมือง ความร่วมมือทางเศรษฐกิจ ความร่วมมือ
เฉพาะด้าน ดังนั้นในบทนี้ผู้เขียนขอนาข้อมูลทั่วไป ของประเทศแถบเอเชียตะวันออก
เฉียงใต้ เพื่อการปรับตัวและเรียนรู้ก่อนและเข้าใจประเทศเพื่อนบ้านของเรา เพื่อ
นาไปสู่การเรียนรู้วัฒนธรรมการจัดการข้ามชาติต่อไป

3. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
 ความสาคัญทางภูมิศาสตร ์เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ประกอบด้วยส่วน
ที่เป็นผืนแผ่นดินใหญ่และพื้นน้า ส่วนที่เป็นผืนแผ่นดินใหญ่ประกอบด้วยเทือกเขา 3
เทือก คือ เทือกเขาอาระกัน เทือกเขาตะนาวศรี เทือกเขาแอนนาไมท์หรืออันนัม ซึ่ง
เป็นแหล่งกาเนิดของแม่น้าสาคัญ คือ แม่น้าอิระวดี แม่น้าสาละวิน แม่น้าเจ้าพระยา
และแม่น้าแดง เป็นเส้นทางการคมนาคมการค้าและการดารงชีวิต บริเวณเทือกเขา
ยังมีป่าไม้และแร่ธาตุมาก รวมทั้งเป็นพรมแดนธรรมชาติ ในส่วนพื้นน้า มีช่องแคบ
หลายแห่งที่เป็นเส้นทางสาคัญในการเดินเรือ เช่น ช่องแคบมะละกา ช่องแคบซุนดา
ช่องแคบลอมบอก (โสภณ น้อยจันทร์, 2552)

4. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
 ความสาคัญทางการเมือง ในอดีตดินแดนแห่งนี้เป็นแหล่งยุทธศาสตร์ที่
สาคัญโดยเฉพาะช่องแคบมะละกา เป็นเส้นทางการค้าทางทะเลที่เรือชาติต่าง ๆต้อง
แล่นผ่านและ แวะจอดที่เมือง มะละกา ซึ่งเป็นเมืองท่าริมฝั่งของเส้นทางไปมา
ค้าขายระหว่างจีนและอินเดีย ผู้ใดมีอานาจเหนือเมืองมะละกา จะสามารถแผ่ขยาย
อิทธิพลทางด้านการเมืองและเศรษฐกิจ จนเข้าครอบงาบริเวณรัฐ ต่างๆ ในหมู่เกาะ
เช่น ประเทศจีนสมัยราชวงศ์หมิง (ค.ศ.1408-1644) เมื่อ ค.ศ.1403 กอง
เรือจีนเดินทางจากจีนมามะละกาและแสดงความมีอานาจของจีนเหนือช่องแคบ มะ
ละกาในช่วงค.ศ.1408 -1431 จีนได้ยกทัพเรือมาถึง 7 ครั้ง เพื่อบังคับให้รัฐ
ต่าง ๆ แถบนี้ยอมรับอานาจของจีน (โสภณ น้อยจันทร์, 2552)

5. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
 สมัยที่ชาวตะวันตกเข้ามายังดินแดนนี้ดินแดนนี้เป็นจุดยุทธศาสตร์ที่สาคัญ ของการ
แข่งขันและแย่งชิง แต่ละประเทศต่างมีจุดมุ่งหมายในการเข้ายึดครองดินแดนต่าง ๆ
ทั้งฝรั่งเศส สหรัฐอเมริกา อังกฤษ โปรตุเกส ฮอลันดา ต่างมีอาณานิคมในภูมิภาคนี้
และเมื่อญี่ปุ่นพัฒนาตนเองเป็นประเทศมหาอานาจก็เข้ายึดครองเอเชียตะวันออก
เฉียงใต้ หลังสงครามโลกครั้งที่ 2 ภูมิภาคนี้เป็นแหล่งเผยแพร่ลัทธิคอมมิวนิสต์ และ
เข้าช่วงชิงอานาจกันระหว่างโลกเสรี และค่ายคอมมิวนิสต์ จนเกิดเป็นสงครามอินโด
จีนนานนับสิบปี (โสภณ น้อยจันทร์ ,2552)

6. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
 ความสาคัญด้านทรัพยากรธรรมชาติ เอเชียตะวันออกเฉียงใต้
เป็นแหล่งอุดมด้านทรัพยากรธรรมชาติ เนื่องจากเป็นเขตลมมรสุมและมีแม่น้าที่
สาคัญหลายสาย เหมาะสมแก่การเพาะปลูก มีพืชพรรณธรรมชาติเขตร้อนชื้น
มากมาย มีผลไม้หลากหลายตลอดทั้งปีเป็นแหล่งแร่ธาตุ มีเครื่องเทศซึ่งเป็นสินค้าที่
ช่วงชิงกันในหมู่ประเทศจักรวรรดินิยมตะวันตก ปัจจุบันประเทศในภูมิภาคเอเชีย
ตะวันออกเฉียงใต้ยังคงเป็นแหล่งพืชผลเมืองร้อนที่สาคัญ โดยเฉพาะข้าวเจ้า เป็น
สินค้าออกชั้นนาของโลกจากลุ่มแม่น้าเจ้าพระยา แม่น้าแดง แม่น้าอิระวดี แม่น้า
สาระวินรวมทั้งบริเวณรอบทะเลสาบเขมร (โสภณ น้อยจันทร์ ,2552)

7. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
 ความสาคัญทางด้านสังคมและวัฒนธรรม เอเชียตะวันออก
เฉียงใต้เป็นแหล่งที่มี อารยธรรมและวัฒนธรรมดั้งเดิมของโลก แห่งหนึ่ง เริ่มตั้งแต่
สมัยหินแล้วพัฒนาความเจริญและวัฒนธรรมของตนให้ก้าวหน้าขึ้นเรื่อย ๆ เช่น
วัฒนธรรมดองซอนทางด้านการเกษตรมีพัฒนาการการทานาแบบนาดาเป็นที่แรก
ของโลก ในบริเวณบ้านเชียงเป็นแหล่งกาเนิดการปลูกข้าว เมื่อ 5,600 ปีมาแล้ว มี
การทานาระบบกักเก็บน้า มีระบบชลประทานที่ก้าวหน้า รู้จักใช้วัวควาย ไถนาและมี
ความชานาญด้านการเดินเรือ (โสภณ น้อยจันทร์ ,2552)

8. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
 นาเสนอข้อมูลพื้นฐานของประเทศเพื่อนบ้านเพื่อการทาความเข้าใจในประวัติศาสตร์
ความเป็นมาของชนชาติ ลักษณะของภูมิประเทศ ภูมิอากาศ ศาสนา ประเพณี ความ
เชื่อ ค่านิยม ระบบการปกครอง ระบบเศรษฐกิจ สภาพสังคม วัฒนธรรม ระบบ
การศึกษา เทคโนโลยีหรือภูมิปัญญาที่ใช้ตลอดจนประวัติศาสตร์การถูกรุกรานหรือ
ครอบครองประเทศในอาณานิคม

9. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
ประเทศบรูไน มีชื่อเป็นทางการว่า "เนการาบรูไนดารุสซาลาม"
เมืองหลวง : เมืองหลวงชื่อ “บันดาร์เสรีเบกาวัน”
พื้นที่ : บรูไนเป็นประเทศที่มีขนาดไม่ใหญ่นัก มีพื้นที่ประมาณ 5,765 ตาราง
กิโลเมตร
ภาษา : ใช้ภาษามาเลย์เป็นภาษาราชการ รองลงมาเป็นอังกฤษและจีน
ประชากร : 381,371 คน (ข้อมูลปี พ.ศ.2550)
นับถือศาสนา : ศาสนาอิสลาม
ระบบการปกครอง : ปกครองด้วยระบบสมบูรณาญาสิทธิราช โดยมี
พระมหากษัตริย์เป็นประมุข

10. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
เมืองหลวง : เมืองหลวงคือ กรุงพนมเปญ เป็นประเทศที่มีอาณาเขตติดต่อกับ
ประเทศไทยทางทิศเหนือ และทิศตะวันตก
พื้นที่ : มีพื้นที่ 181,035 ตารางกิโลเมตร หรือขนาดประมาณ 1 ใน 3 ของ
ประเทศไทย
ภาษา : ใช้ภาษาเขมรเป็นภาษาราชการ แต่ก็มีหลายคนที่พูดภาษาอังกฤษ ฝรั่งเศส
และเวียดนามได้
ประชากร : ประชากร 14 ล้านคน (ข้อมูลปี พ.ศ.2550) โดยประชากรกว่า
80% อาศัยอยู่ในชนบท 95%
นับถือศาสนา : นับถือศาสนาพุทธนิกายเถรวาท
ระบบการปกครอง : ประชาธิปไตยแบบรัฐสภา โดยมีพระมหากษัตริย์เป็น
ประมุขภายใต้รัฐธรรมนูญ

11. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
เมืองหลวง : เมืองหลวงคือ จาการ์ตา ถือเป็นประเทศหมู่เกาะขนาดใหญ่ที่สุดใน
โลก
พื้นที่ : มีพื้นที่ 1,919,440 ตารางกิโลเมตร
ภาษา : ใช้ภาษา Bahasa Indonesia เป็นภาษาราชการ
ประชากร : มีประชากรมากถึง 240 ล้านคน (ข้อมูลปี พ.ศ.2553) โดย
61% อาศัยอยู่บนเกาะชวา
นับถือศาสนา : ส่วนใหญ่นับถือศาสนาอิสลาม
ระบบการปกครอง : -

12. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
เมืองหลวง : เมืองหลวงคือ เวียงจันทน์ ติดต่อกับประเทศไทยทางทิศตะวันตก
พื้นที่ : โดยประเทศลาวมีพื้นที่ประมาณครึ่งหนึ่งของประเทศไทย คือ 236,800
ตารางกิโลเมตร พื้นที่กว่า 90% เป็นภูเขาและที่ราบสูง และไม่มีพื้นที่ส่วนใดติดทะเล
ภาษา : ใช้ภาษาลาวเป็นภาษาหลัก แต่ก็มีคนที่พูดภาษาไทย ภาษาอังกฤษ และ
ภาษาฝรั่งเศสได้
ประชากร : โดยมีประชากร 6.4 ล้านคน
นับถือศาสนา : ประชากรส่วนใหญ่นับถือศาสนาพุทธ
ระบบการปกครอง : ปัจจุบันปกครองด้วยระบอบสังคมนิยม

13. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
เมืองหลวง : เมืองหลวงคือ กรุงกัวลาลัมเปอร์
พื้นที่ : เป็นประเทศที่ตั้งอยู่ในเขตศูนย์สูตร แบ่งเป็นมาเลเซียตะวันตกบนคาบสมุทร
มลายู และมาเลเซียตะวันออก ตั้งอยู่บนเกาะบอร์เนียว ทั้งประเทศมีพื้นที่ 329,758
ตารางกิโลเมตร
ภาษา : ใช้ภาษา Bahasa Melayu เป็นภาษาราชการ
ประชากร : จานวนประชากร 26.24 ล้านคน
นับถือศาสนา : นับถือศาสนาอิสลามเป็นศาสนาประจาชาติ
ระบบการปกครอง : ปัจจุบัน ปกครองด้วยระบอบสังคมนิยม

14. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
 เมืองหลวง : เมืองหลวงคือ กรุงมะนิลา ประกอบด้วยเกาะขนาดต่าง ๆ รวม
7,107 เกาะ
 พื้นที่ : โดยมีพื้นที่ดิน 298.170 ตารางกิโลเมตร
 ภาษา : มีการใช้ภาษาในประเทศมากถึง 170 ภาษา แต่ใช้ภาษาอังกฤษ และ
ภาษาตากาลอก เป็นภาษาราชการ
 ประชากร : มีประชากร 92 ล้านคน (ข้อมูลปี พ.ศ.2553)
 นับถือศาสนา : ส่วนใหญ่นับถือศาสนาคริสต์ และเป็นประเทศที่มีประชากร
นับถือศาสนาคริสต์นิกายโรมันคาทอลิกเป็นอันดับ 4 ของโลก
 ระบบการปกครอง : -

15. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
 เมืองหลวง : เมืองหลวงคือ กรุงสิงคโปร์
 พื้นที่ : ตั้งอยู่บนตาแหน่งยุทธศาสตร์ที่เป็นศูนย์กลางคมนาคมทางเรือของ
อาเซียน จึงเป็นประเทศที่มีการพัฒนาทางด้านเศรษฐกิจมากที่สุดในย่านนี้แม้จะมี
พื้นที่ราว 699 ตารางกิโลเมตรเท่านั้น
 ภาษา : ใช้ภาษาอังกฤษเป็นภาษาทางการ แต่มีภาษามาเลย์เป็นภาษาประจา
ชาติ
 ประชากร : มีประชากร 4.48 ล้านคนนับถือศาสนา : ส่วนใหญ่นับถือ
ศาสนาคริสต์ และเป็นประเทศที่มีประชากรนับถือศาสนาคริสต์นิกายโรมันคาทอลิก
เป็นอันดับ 4 ของโลก
 ระบบการปกครอง : ปัจจุบันใช้การปกครองแบบสาธารณรัฐ
(ประชาธิปไตยแบบรัฐสภา มีสภาเดียว)

16. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
 ปกครองด้วยระบอบประชาธิปไตย โดยมีพระมหากษัตริย์เป็นองค์ประมุขของ
ประเทศ
 เมืองหลวง : เมืองหลวงคือกรุงเทพมหานคร
 พื้นที่ : มีพื้นที่ 513,115.02 ตารางกิโลเมตร ประกอบด้วย 77 จังหวัด
 ภาษา : ใช้ภาษาไทยเป็นภาษาราชการ
 ประชากร : มีประชากร 65.4 ล้านคน (ข้อมูลปี พ.ศ.2553)
 นับถือศาสนา : ส่วนใหญ่นับถือศาสนาพุทธ
 ระบบการปกครอง : ปกครองด้วยระบอบประชาธิปไตย โดยมี
พระมหากษัตริย์เป็นองค์ประมุขของประเทศ

17. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
 เมืองหลวง : เมืองหลวงคือ กรุงฮานอย
 พื้นที่ : มีพื้นที่ 331,689 ตารางกิโลเมตร
 ภาษา : มีการใช้ภาษาในประเทศมากถึง 170 ภาษา แต่ใช้ภาษาอังกฤษ และ
ภาษาตากาลอก เป็นภาษาราชการ
 ประชากร : จากการสารวจถึงเมื่อปี พ.ศ.2553 มีประชากรประมาณ 88
ล้านคน ประมาณ 25% อาศัยอยู่ในเขตเมือง
 นับถือศาสนา : ส่วนใหญ่ร้อยละ 70 นับถือศาสนาพุทธนิกายมหายาน ที่
เหลือนับถือศาสนาคริสต์
 ระบบการปกครอง : ปัจจุบัน ปกครองด้วยระบอบสังคมนิยมคอมมิวนิสต์

18. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
 เมืองหลวง : เมืองหลวงคือ เนปิดอว ติดต่อกับประเทศไทยทางทิศตะวันออก
 พื้นที่ : โดยทั้งประเทศมีพื้นที่ประมาณ 678,500 ตารางกิโลเมตร
 ภาษา : ใช้ภาษาพม่าเป็นภาษาราชการ
 ประชากร : -
 นับถือศาสนา : กว่า 90% นับถือศาสนาพุทธนิกายเถรวาท หรือหินยาน
 ระบบการปกครอง :

19. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
 ประเทศเพื่อนบ้านของไทยประกอบไปด้วย 10 ประเทศในสมาชิกประชาคม
อาเซียน นอกจากนี้อาจจะขยายความเข้าใจไปถึงประเทศในเอเชียใต้ได้แก่ ประเทศ
อินเดีย ปากีสถาน ศรีลังกา ออสเตรเลีย นิวซีแลนด์อีกด้วย โดยเฉพาะประเทศ
อินเดียกาลังถูกจับตามองจากทั่วโลก ว่ามีศักยภาพในการแข่งขันที่พอ ๆ กับประเทศ
จีน โดยเฉพาะในเรื่องของศักยภาพของความเจริญด้านระบบสารสนเทศหรือไอที
ความพร้อมในเรื่องของการสื่อสารด้วยภาษาอังกฤษ

20. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
 ประเทศเพื่อนบ้านใกล้เคียงที่มีความเจริญก้าวหน้าเคียงคู่หรือบางอย่างได้
เจริญก้าวหน้า หรือล้าหน้ากว่าประเทศไทยไปค่อนข้างมาก ได้แก่ ประเทศสิงคโปร์
และมาเลเซีย ดังที่ อานาญ เจริญศิลป์ (2540 อ้างอิงใน ผศ.ดร.เพ็ญศรี รูปะ
วิเชตร์, 2554, หน้า 309) ได้กล่าวว่า ด้วยประเทศสิงคโปร์มีพื้นที่น้อย จึงมีการ
พัฒนาเทคโนโลยี มาดัดแปลงสร้างอาคารสถานที่และ ใช้ทรัพยากรธรรมชาติให้เกิด
ประโยชน์สูงสุด รวมทั้งการปลูกฝังความมีระเบียบวินัย ประหยัด แบบชาวจีน จึงทา
ให้ประเทศสิงคโปร์มีความเจริญก้าวหน้าเป็นที่ยอมรับระดับนานาชาติ ส่วนประเทศ
มาเลเซีย ด้วยอิทธิพลของประเทศอังกฤษที่เคยครอบครองมาเลเซีย และมีการ
พัฒนาและสร้างความเจริญให้กับมาเลเซียค่อนข้างมาก ต่อมาได้มีชาวจีน ชาว
อินเดียได้อพยพเข้าไปตั้งรกราก จึงได้ร่วมกันกับชาวพื้นเมืองมาเลย์ในการพัฒนา
ประเทศให้เจริญก้าวหน้า

21. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
 ส่วนประเทศใกล้เคียง เช่น พม่าหรือเมียนมาร์ อาจเพราะพม่ายังคงมีระบบการปกครอง ที่
เป็นการปกครองโดยรัฐบาลทหาร จึงทาให้เป็นประเทศที่ยังคงปิดอยู่และไม่ได้รับการรับรอง
จากนานาชาติเท่าที่ควร ส่วนประเทศลาวนั้นถึงจะมีการปกครองแบบสังคมนิยม แต่
ลักษณะวัฒนธรรมบางอย่างใกล้เคียงกับประเทศไทยเป็นอย่างมาก เช่น ภาษา (ที่มีความ
ใกล้เคียงกับภาษาถิ่นในภาคตะวันออกเฉียงเหนือและภาคเหนือ) ศาสนา ประเพณี ขณะนี้
ก็ได้มีการพัฒนาให้มีความเจริญด้านวัตถุเป็นอย่างมากเช่นกัน ส่วนประเทศกัมพูชา ได้ผ่าน
สภาวะของศึกสงครามภายในประเทศ บ้านเมืองมีความสงบและมีการสถาปนาระบบ
กษัตริย์ขึ้นมาใหม่ ทาให้บ้านเมืองในขณะมีการพัฒนาไปอย่างมากเช่นกัน ในขณะนี้ได้เริ่ม
มีการศึกษา ค้นคว้า และการวิจัยและ มีข้อมูลที่ปรากฏเผยแพร่ในเว๊ปไซต์ ถึงศักยภาพของ
ประเทศเพื่อนบ้านของไทย โดยเฉพาะประเทศเวียดนาม ซึ่งกาลังมีการพัฒนาด้านเศรษฐกิจ
อย่างต่อเนื่อง หลังการปิดประเทศ และเป็นสมาชิกขององค์การการค้าโลก (WTO) มี
การเชิญชวนให้นักลงทุนจากต่างประเทศไปลงทุนอย่างมากมาย เช่น ประเทศเกาหลี
สิงคโปร์ ญี่ปุ่น สหรัฐฯ ไทย จีน ฯลฯ และด้วยความเด็ดขาดในการปกครองที่ยังเป็นลักษณะ
ของสังคมนิยม ทาให้ประเทศเวียดนามสามารถควบคุมประชาชนของตนได้ในระดับที่ดี
(ผศ.ดร.เพ็ญศรี รูปะวิเชตร์, 2554, หน้า 309-310)

22. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
ประเทศเพื่อนบ้านของไทยส่วนใหญ่จะมีความคล้ายคลึงกับประเทศไทยในเรื่อง
ปัจจัย ที่ส่งเสริมให้เกิดวัฒนธรรมที่คล้าย ๆ กันในด้านการดารงชีวิตของผู้คนในสังคมในแถบ
โลกตะวันออก ได้แก่ประวัติศาสตร์ความเป็นชาติพันธุ์การมีศูนย์รวมจิตใจคือพระมหากษัตริย์
หรือบทบาทของผู้นา หลักคาสอนทางศาสนา โดยเฉพาะศาสนาพุทธ ภูมิอากาศ ภูมิประเทศ
ค่านิยม ประเพณี เป็นต้น แต่บางประเทศเพื่อนบ้านและประเทศไทยก็อาจมีความแตกต่างกัน
ในเรื่อง บางเรื่อง เช่น การเมือง ระบอบการปกครอง หรือภาษา ซึ่งในเรื่องการเมืองนั้น ประเทศ
เพื่อนบ้านบางประเทศยังมีการปกครองแบบสังคมนิยมไม่ได้เป็นประชาธิปไตย ทั้งนี้ด้วย
สาเหตุของการเกิดข้อพิพาททางการเมืองการปกครองหรือการถูกครอบครองโดยจักรวรรดินิยม
มาก่อน
ดังนั้นเมื่อเกิดการรวมตัวเป็น ประชาคมอาเซียน เราจึงมีความจาเป็นที่จะต้องตื่นตัว
เรียนรู้และทาความเข้าใจ ในสังคมและวัฒนธรรมของประเทศเพื่อนบ้าน เพื่อให้ประสบ
ความสาเร็จ ในการดาเนินธุรกิจในอนาคตต่อไป

23. ดร.ธีทัต ตรีศิริโชติ
1. จงอธิบายสภาพทั่วไปของเอเซียตะวันออกเฉียงใต้
2. คาว่า “เอเชียตะวันออกเฉียงใต้” ถูกเริ่มใช่เมื่อไร โดยใคร
3. จงอธิบายสภาพสังคมของเอเซียตะวันออกเฉียงใต้
4. จงบอกความสาคัญของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ด้านต่าง ๆ
5. ประเทศสมาชิกสมาคมอาเซียนประกอบด้วยประเทศอะไรบ้าง
6. ประเทศใดใน 10 ประเทศสมาชิกสมาคมอาเซียนที่ปกครองด้วยระบบสมบูรณาญาสิทธิ
ราช โดยมีพระมหากษัตริย์เป็นประมุข
7. ประเทศสมาชิกประชาคมอาเซียนปะกอบด้วยประเทศอะไรบ้าง
8. สามประชาคมย่อย ของประชาคมอาเซียนประกอบด้วยอะไรบ้าง
9. สาเหตุของการเกิดประชาคมอาเซียนคืออะไร
10. ในอนาคตเมื่อประเทศไทยเป็นส่วนหนึ่งของประชาคมอาเซียนท่านคิดว่าท่านจะได้
ประโยชน์อย่างไร