1. АСУУЛТЫН АРГААР СУРАЛЦАГЧДЫН
ЯРИХ ЧАДВАРЫГ ХӨГЖҮҮЛЭХ НЬ
Монгол хэл- уран зохиолын багш
Б.Даваачулуун
/ Магистр, тэргүүлэх /

2. ИЛТГЭЛИЙН БҮТЭЦ
1.Илтгэлийн хураангуй
2. Түлхүүр үгс
3.Оршил
4.Асуултын аргаар суралцагчдын ярих
чадварыг хөгжүүлэх нь
5.Судалгаа
6.Судалгааны дүгнэлт
7.Илтгэлийн дүгнэлт

3. ИЛТГЭЛИЙН ХУРААНГУЙ
БШУЯ- ны 2013-2014 онд:
 Хүүхэд бүрийг бүтээлч сэтгэлгээтэй
 Өөртөө итгэлтэй
 Шийдвэр гаргах
 Хамтран ажиллаж амьдрах
 Насан туршдаа суралцах чадвартай
 Үндэсний хэл, соёл, ёс уламжлалаа эрхэмлэдэг иргэн
болж төлөвшүүлэх

4. ТҮЛХҮҮР ҮГС
 Боловсролын шинэчлэл
 Багш
 Суралцагч
 Зохиол
 Асуулт
 Хариулт

5. ОРШИЛ
Багшийн бидний ажил мэргэжлийн онцлог нь:
 Сурган хүмүүжүүлэх хөдөлмөрийн обьект нь хүүхэд. Сургалтын үйл
ажиллагааны явцад субъект болж байдаг учир нь багш хүн
суралцагчдын нас, сэтгэц, физиологийн онцлог, тэдний танин
мэдэхүйн процессыг судалсны үндсэн дээр сургалтын үйл
ажиллагааг жолоодож, суралцагчдын эрэлт хэрэгцээ, бие даасан
үйл ажиллагааг хөгжүүлж байдаг.
 Багшийн хөдөлмөрийн зэмсэг нь оюун ухаан. Энэ тухай манай ард
түмэн “Зулын гэрэл тосноосоо шавийн эрдэм багшаасаа” хэмээн
багшийн эрдэм боловсрол, арга билэг, ур ухааныг үнэлжээ. Байнга
унших, сэтгэх, санаачлах, өөрийгөө хянах арга барил сонгох үр дүнд
хүрэх гэсэн зарчмаар багшийн оюуны үйл ажиллагаа явагддаг.
 Багшаас хүнтэй ажиллах ур чадвар авьяас шаарддаг, байнга
сургалтын үйл ажиллагаа явуулж байдгаараа онцлог билээ.
 Иймээс багш хичээл болон аливаа ажлыг зохион байгуулахдаа нэг
талаас суралцагчдаа сайн судлах, нөгөө талаас өөрийгөө сайн
бэлтгэх хэрэгтэй юм. Энэ нь сургалт явуулах нөхцөл байдлыг
тодорхойлж мэдэх, хүүхдээ шинэ мэдлэг олж авахад бэлэн эсэхийг
шалгах гэсэн үг.

6. АСУУЛТЫН АРГААР СУРАЛЦАГЧДЫН ЯРИХ
ЧАДВАРЫГ ХӨГЖҮҮЛЭХ НЬ
 Энэ аргыг 6,7-р ангиас хэрэглэж эхэлдэг.
 Суралцагчид эх зохиолтойгоо танилцана. Энэ үйл ажиллагаа бага
хэмжээний зохиолыг ангид, арай том хэмжээтэй зохиолыг гэрт өгч
уншина.
 Сурагчид зохиолоо уншаад 3:3 асуулт зохионо.
 Хамгийн эхний асуулт асуух суралцагчийг багш өөрөө сонгож болно,
эсвэл суралцагчийн саналыг харгалзана.
 Хамгийн эхний асуулт асуусан суралцагч тухайн асуултаа хэнээс
асуухаа өөрөө сонгоно.Тухайн асуултанд хариулсан суралцагч
өөрийн бэлтгэсэн асуултаа өөр нэг суралцагчаас асуух гэх мэтээр
гинжин хэлбэрээр явагдана.
 Анхаарах зүйл нь: Бүгд зохиолоо уншсан байна, асуулт асуусан,
эсвэл хариулсан суралцагч дахин давтагдахгүй. Хариултыг дутуу гэж
үзсэн тохиолдолд нэмэлт мэдээлэл хийж болно.
 Зохиолын агуулга дууссан гэж үзсэн тохиолдолд асуулт асуух,
хариулах үйл ажиллагааг зогсоож, зохиолоо дахиад нэг уншдаг.

7. АСУУЛТЫН ХЭЛБЭР
Учир
шалтгааны
Агуулгын
Нэрлэсэн
• Яагаад Буниа
хүүрийн газар
хэвтэх болов?
• Зохиолын үйл
явдал хэдий үед
өрнөж байна вэ?
• Буниагийн
хийсэн зүйл
одоогийнхоор
юу вэ?

8. АСУУХ ХЭЛБЭР
Болд
Дулмаа
Оюун

9. АСУУЛТЫН АРГААР СУРАЛЦАГЧДЫН ЯРИХ ЧАДВАРЫГ
ХӨГЖҮҮЛЭХ НЬ ” СЭДВЭЭР АВСАН СУДАЛГАА
1.Чи эх зохиолоо уншдаг уу?
А.Тийм Б.Үгүй В. Хааяа
2.Зохиолоо уншаад асуулт зохиох ямар байдаг вэ?
А. Амархан Б. Хэцүү В.Сонирхолтой Г.Залхуутай
3.Хэн нэгнээс асуулт асуух ямар санагдаж байна вэ?
А.Зүгээр Б. Зарим үед бэрхшээлтэй В.
Сонирхолтой
4.Хэн нэгний хариултаас өөрийн дутуу ойлгосон зүйлээ ойлгож
авах үе байдаг уу?
А. Тийм Б.Үгүй
5.Асуулт асууж, хариулснаар ярих чадварт чинь өөрчлөлт орсон
уу?
А.Ахиц гарч байгаа Б.Онцын өөрчлөлтгүй
6.Энэ аргаар уран зохиолын хичээл ороход ямар санагддаг вэ?
А.Сайхан Б. Эмх цэгцтэй В.Ойлгомжгүй

10. СУДАЛГААНЫ ДҮГНЭЛТ
Судалгааны асуулт Тийм Үгүй Хааяа
Чи ном зохиолоо
уншдаг уу?
100 сурагч
67,5%
40 сурагч-
27 %
8 сурагч
Зохиолоо уншаад асуулт
зохиох ямар байдаг вэ?
82 сурагч
55,4 %
42 сурагч
28,3%
22 сурагч
14,8 хувь
Хэн нэгнээс асуулт асуух
ямар санагддаг вэ?
58 сурагч 39,1 % 25 сурагч
16,8%
65 сурагч
43,9%
Хүүхдийн хариултаас
өөрийн дутуу ойлгосон
зүйлээ ойлгож авдаг уу?
113 сурагч 76,3% 34 сурагч
22,9%
=
Асуулт асууж, хариулснаар
ярих чадварт чинь
өөрчлөлт орсон уу?
108 сурагч 72,9% 36 сурагч 24,3
%
=
Энэ аргаар уран зохиолын
хичээл ороход ямар
санагддаг вэ?
93 сурагч 62,8% 35 сурагч
23,6%
20 сурагч
хариулаагү
й

11. СУДАЛГААНЫ ДҮГНЭЛТ
Энэхүү судалгаанд 7-р ангийн 82, 8-р ангийн 66 сурагч нийт 148
суралцагч оролцсон бөгөөд
 1-р асуулт: чи эх зохиолоо уншдаг уу? тийм гэж хариулсан 100
сурагч буюу 67,5 хувь, үгүй гэж хариулсан 40 сурагч буюу 27 хувьтай
байгаа нь сурагчид эх зохиолоо уншдаг, уншихыг хичээдэг ажээ.
 2-р асуулт: зохиолоо уншаад асуулт зохиох ямар байдаг вэ? А гэж
хариулсан 82 сурагч буюу 55,4 хувь, В гэж хариулсан 42 сурагч буюу 28,3
хувь, Г гэж хариулсан 22 сурагч буюу 14,8 хувьтай хариулсан нь сурагчдын
ихэнх хувьд нь энэ арга таалагдаж байгаа нь харагдаж байна.
 3-р асуултанд А гэж хариулсан 58 сурагч буюу 39,1 хувь, Б гэж хариулсан 25
сурагч буюу 16,8 хувь, В гэж хариулсан 65 сурагч буюу 43,9 хувь байна.
 4-р асуултанд А гэж хариулсан 113 сурагч буюу 76,3 хувь, 34 сурагч буюу
22,9 хувь нь Б гэж хариулсан байна.
 5-р асуултанд 108 сурагч буюу 72,9 хувь нь А гэж хариулсан бол 36 сурагч
 Б гэж хариулжээ.
 6-р асуултанд А гэж хариулсан 93 сурагч буюу 62,8 хувь,
Б гэж хариулсан 35 сурагч буюу 23,6 хувь, В гэж хариулсан 20 сурагч
байна.

12. ДҮГНЭЛТ
 Манай монголчууд эрт дээр үеэс “Уйгагүй хүн уул
нүхэлнэ”, “Ажлын аргаар” гэх мэтээр ярилцсаар
ирсэн.
 БШУЯ-ны 2013-2014 оны хичээлийн жилийн
зорилтод суралцагч нэг бүрийн авьяасыг хөгжүүлэх
талаар “суралцагч бүрийн төрөлхийн болоод олдмол
авьяасыг хөгжүүлэхэд багш бүр анхаарч ажиллах
ёстой” талаар дурдсан байна.
 Асуултын аргаар суралцагчдын ярих чадварыг
хөгжүүлж байгаа миний энэхүү арга туршлагад нийт
суралцагчдын олонх хамрагдаж байгаа боловч
судалгааны 5-р асуултанд “Онцын өөрчлөлтгүй”
хэмээн хариулсан 36 суралцагчтай ажиллах
шаардлага байгаа нь судалгааны үр дүнгээс
харагдаж байна.

13. Анхаарал тавьсан
та бүхэнд баярлалаа.