1. The European Commission support for the production of this publication does not constitute an endorsement of the contents, which solely reflect the views of the
authors. The Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained herein
მოდული 4. ქსელის შექმნა
4.1. სოციალური ქსელისა და
დრაივერების გამოყენება ტურიზმის
ინდუსტრიაში ეკო- ინოვაციური ქსელის
ჩამოსაყალიბებლად
2. სწავლის შედეგები
მოსწავლე შესძლებს ტურიზმის ინდუსტრიაში ეკო-
ინოვაციისთვის სოციალური ქსელების შექმნისთვის
აუცილებელი დრაივერების დანერგვას.
3. ქსელის კონცეფცია
ქსელი, ძირითადად, დაფუძნებულია ქსელური ჯგუფის
თითოეული წევრისთვის სარგებლის მისაღებად. ქსელი არის
მნიშვნელოვანი ფაქტორი სოციალური ძალის
ფორმირებისათვის სინერგიის შესაქმნელად. ასევე, ისინი
სასარგებლოა ხალხის წახალისების მიზნით, დაიცვან
ნებისმიერი იდეა მათი ცხოვრების ხარისხის მაქსიმალური
გაუმჯობესების მიზნით.
4. ქსელები
ქსელები არის სოციალური კაპიტალის წყარო,
განსაკუთრებით ორგანიზაციებისთვის, ასევე
ინდივიდებისთვის. სპეციალური ბიზნეს ხაზების
მიღწევა, Win-win პოზიციის შესაქმნელად, ანდა
ვინმეს ან რომელიმე ჯგუფის მიზნობრივი საკითხის
დაჯერება, მარტივად შეიძლება განხორციელდეს
ქსელების საშუალებით. ამჟამინდელ ასაკში,
სოციალური ქსელები ამის საუკეთესო მაგალითია;
უბრალოდ დაფიქრდი! გარკვეული იდეის,
ინფორმაციის ან ხედვის გაკეთება იმდენად სწრაფი
და მარტივია, თუ Twitter, Facebook ან Instagram
გაქვთ.
6. ეკო-ინოვაციური დრაივერები ქსელების შესაქმნელად
ეკო-ინოვაცია არის ინსტრუმენტი, რომელიც აჩქარებს მდგრად
განვითარებას გარემოს ხარჯების და ზემოქმედების შემცირების გზით,
განსაკუთრებით სტუმართმასპინძლობის ინდუსტრიაში.
ფირმების გადაწყვეტილებაზე ეკო-ინოვაციის გამოყენების შესახებ
გავლენას ახდენს როგორც შიდა, ასევე გარე ფაქტორები. ესენი
შემდეგია:
• ტექნოლოგიური ბიძგი
• ბაზრისა და მოთხოვნის შემცირება
• რეგულირება
• კორპორატიული სოციალური პასუხისმგებლობა (CSR)
• ფირმის სპეციფიკური ასპექტები.
7. შიდა დრაივერები
ფირმების შიდა მახასიათებლები ინოვაციის მნიშვნელოვანი ფაქტორია
(Fagerberg et al., 2005) და იწვევს მათ კონკურენტუნარიანობას (Bernauer et
al., 2006).
• ტექნოლოგიური შესაძლებლობები; დიდ მონაწილეობას ღებულობენ ინოვაციების
მიღწევაში (Baumol, 2002; Pavitt, 1984). ეს შესაძლებლობები, მათ შორის ცოდნის
კაპიტალის და ფიზიკური შესაძლებლობების ჩათვლით, მნიშვნელოვანია
კომპანიებისთვის, რათა გაიზარდოს ახალი პროცესები და პროდუქტები.
• გარემოსდაცვითი მართვის სისტემის (EMS) განხორციელება; მხარი დაუჭირონ
კომპანიებს ორგანიზაციული შესაძლებლობების დამკვიდრებით და
განახორციელონ მაგალითად რეციკლირება, რესურსების შემცირება, დაბინძურების
პრევენცია და მწვანე პროდუქტის დიზაინი.
• კორპორაციული სოციალური პასუხისმგებლობა; ადგენს კომპანიების მოტივაციას,
განახორციელონ ეკო-ინოვაცია.
8. გარე დრაივერები
ეკო-ინოვაცია ასევე დამოკიდებულია გარე დრაივერებზე, მათ
შორის:
•რეგულირების ზეწოლა,
•მომხმარებელთა მწვანე მოთხოვნები,
•კონკურენტუნარიანობა.
9. სოციალური ქსელის გამოყენება
•სიტყვასიტყვით, ინოვაცია გენერირდება შესაბამისი მონაწილეების
ურთიერთქმედებით და სოციალური კავშირების არსებობით;
•სოციალური ქსელები აუცილებელია ადგილობრივი წყაროების წვდომისა და
გამოყენებისათვის, მათ გარეშე შეუძლებელი იქნება ასეთი ტიპის მოქმედება(Lin,
2006);
•გარე მონაწილეებთან, როგორიცაა უნივერსიტეტებთან, მომწოდებლებთან,
არასამთავრობო ორგანიზაციებთან და თუნდაც კონკურენტებთან თანამშრომლობამ,
შესაძლოა გამოიწვიოს გარკვეული გამოწვევების გადალახვა;
• თანამშრომლობა მოხერხებულ ინოვაციურ ქსელებთან კომპანიებს ხელს შეუწყობს
ტექნოლოგიისა და ბაზრის მიღწევაში.
10. ეკო-ინოვაციების ქსელის შექმნა
• ეკო-ინოვაციის გამოყენება მოითხოვს სოციალური მონაწილეების
ფართო სპექტრს, ხოლო მათი მოლოდინების კოორდინაციას და
შეკრებას (Ceschin, 2013).
• ინტერესის გაზრდა აქტიური ჩართულობისკენ და ყველა
დაინტერესებული მხარის უფლებების და შესაძლებლობების
გაძლიერება საზოგადოების უფრო მდგრადი განვითარებისათვის
წარმოადგენს ეკო-ინოვაციური ქსელის შექმნის აუცილებლობას.
ეს იწვევს ეკო-ინოვაციის უკეთეს შესაბამისობას სხვა
მონაწილეების მოთხოვნებთან, დაინტერესებულ მხარეებთან და
მომხმარებლებთან.
12. დაინტერესებული მხარეების ჩართულობა ეკო-
ინოვაციის პროცესში
• მონაწილეთა ქსელები, ახალი იდეების საერთო ხედვის
შესაბამისად, სწორად უნდა განვითარდნენ ეკო-ინოვაციების
საქმიანობის საწყის ეტაპზე. ამას უწოდებენ ეკო-ინოვაციის
ინტერფეისს (FEEI) (Bocken et al., 2014).
• ინოვაციის ინტერფეისი შედგება ხუთი არათანმიმდევრული
კომპონენტისგან :
• შესაძლებლობის ანალიზი,
• შესაძლებლობის დადგენა,
• იდეის გენერირება და შერჩევა,
• ტექნოლოგიისა და კონცეფციის შემუშავება.
13. როგორ უნდა იყვნენ ჩართულნი დაინტერესებული
მხარეები ეკო-ინოვაციების პრაქტიკებში?
• დაინტერესებული მხარეების ჩართულობის უშუალო გზა
ეკო-ინოვაციებში შეიძლება წარმოვიდგინოთ, ჩატარებული
კვლევების, ინტერვიუების, მომხმარებელთა შეხვედრების,
ფოკუს ჯგუფების, ღია ინოვაციების ან ურთიერთ
თანამშრომლობის გზით.
• დაინტერესებულმა პირებმა წვლილი უნდა შეიტანონ ეკო-
ინოვაციაში, რადგან ისინი აქტიურად მონაწილეობენ ყველა
ამ მნიშვნელოვან ეტაპზე. (Agogué et al., 2017).
14. ლიტერატურა
• Agogué, M., Berthet, E., Fredberg, T., LeMasson, P., Segrestin, B, Stoezel, M., Wiener, M. & Yström, A. (2017).
Explicating the role of innovation intermediaries in the “unknown”: A contingency approach. Journal of Strategy and
Management, 10(1), 19‒ 39.
• Baumol, J.W. (2002). The free-market innovation machine: Analyzing the growth miracle of capitalism. Princeton
University Press, Princeton, New Jersey.
• Bernauer, T., Engels, S., Kammerer, D., & Seijas, J. (2006). Explaining green innovation. Center for Comparative and
International Studies (CIS), ETH Zurich, University of Zurich, Working Paper, (17), 105-19.
• Bocken, N. M. P., Farracho, M., Bosworth, R., & Kemp, R. (2014). The front-end of eco-innovation for eco-innovative
small and medium sized companies. Journal of Engineering and Technology Management, 31, 43-57.
• Brezet, H., Van Hemel, C. (1997). Ecodesign: a promising approach to sustainable production and consumption. UNEP
United Nations Publications, Paris.
• Briggs, R. & Reinig, B. (2007). Bounded ideation theory: a new model of the relationship between idea-quantity and
idea-quality during ideation. In: Proceedings of the 40th Hawaii International Conference on System Sciences, USA.
• Ceschin, F. (2013). Critical factors for implementing and diffusing sustainable product-Service systems: insights from
innovation studies and companies' experiences. Journal of Cleaner Production, 45, 74-88.
• Fagerberg, J., Mowery, D.C. & Nelson, R.R. (2005). The Oxford Handbook of Innovation. Oxford University Press,
Oxford.
• Jones, E. (2003). Eco-innovation: Tools to Facilitate Early-stage Workshop (PhD thesis). Brunel University, UK.
15. ლიტერატურა
• Lin, N. (2006). Social Capital, in: J. Beckert & M. Zagiroski (Eds) Encyclopedia of Economic
Sociology. Routledge, New York, NY.
• Maletic, M., Maletic, D., Dahlgaard, J. J., Dahlgaard-Park, S. M., & Gomišček, B. (2014).
Sustainability exploration and sustainability exploitation: From a literature review towards a
conceptual framework. Journal of Cleaner Production, 79, 182-194.
• Mont, O., Neuvonen, A., & Lähteenoja, S. (2014). Sustainable lifestyles 2050: stakeholder
visions, emerging practices and future research. Journal of Cleaner Production, 63, 24-32.
• Pavitt, K. (1984). Sectoral patterns of technical change: Towards a tax onomy and a theory.
Research Policy, 13(6), 343-373.
• Polonsky, M.J. & Ottman, J. (1998). Stakeholders' contribution to the green new product
development process. Journal of Marketing Management, 14(6), 533-557.
• Thompson, A. W., Hallstedt, S., & Isaksson, O. (2012). Introductory approach for sustainability
integration in conceptual design. In DS 70: Proceedings of DESIGN 2012, the 12th International
Design Conference, Dubrovnik, Croatia.
• Vidal, R. V. V. (2009). Creativity for problem solvers. Ai & Society, 23(3), 409-432.
