whatever

1. การศึกษา
ผลการใชแบบฝกการอานและเขียนคําที่ใช บรร รร (ร หัน) และ บัน
ชั้นประถมศึกษาปที่ 3
นางสุมาลิน ทองเจือ
ครู คศ.3
โรงเรียนบานบางจัน อําเภอตะกั่วทุง
สํานักงานเขตพื้นที่การศึกษาพังงา
รายงานการวิจัยในชั้นเรียน
หลักสูตรการวิจัยเพื่อพัฒนาการเรียนรู
รหัสนักศึกษา 491003000007 ภาคใต จังหวัดพังงา

2. ข
ชื่องานวิจัย การศึกษาผลการใชแบบฝกการอานและเขียนคําที่ใช บรร
รร (ร หัน) และ บัน ชั้นประถมศึกษาปที่ 3
ชื่อนักศึกษา นางสุมาลิน ทองเจือ
ชื่อโรงเรียน / สถานศึกษา โรงเรียนบานบางจัน
ชื่ออาจารยที่ปรึกษา นางสาวนวลจิต ถิรพัฒนพันธ
ปที่ทําการวิจัย 2550
บทคัดยอ
การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงคเพื่อ (1) ทดสอบประสิทธิภาพของแบบฝกการอานและเขียน
คําที่ใช บรร รร(ร หัน) และ บัน ชั้นประถมศึกษาปที่ 3 (2) เปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน
ของนักเรียนกอนและหลังการใชแบบฝก (3) ศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนที่มีตอแบบฝกการ
อานและเขียนคําที่ใช บรร รร (ร หัน) และ บัน โดย สมมุติฐานการวิจัย คือ (1) แบบฝกการอาน
และเขียนคําที่ใช บรร รร(ร หัน) และ บัน มีประสิทธิภาพ ตามเกณฑ 80 / 80 (2) ผลสัมฤทธิ์
ทางการเรียนดานการอานและเขียนคําที่ใช บรร รร(ร หัน) และบันของนักเรียนสูงขึ้นหลังการใช
แบบฝก (3) นักเรียนมีความพึงพอใจตอแบบฝกที่ใชในระดับเฉลี่ยมากขึ้นไป ประชากร เปน
นักเรียนโรงเรียนบานบางจัน ชั้นประถมศึกษาปที่ 3 ภาคเรียนที่ 2 ปการศึกษา 2549 จํานวน 8
คน เครื่องมือที่ใชในการเก็บรวบรวมขอมูล ไดแก (1) แบบฝกการอานและเขียนคําที่ใช บรร รร (ร
หัน) และ บัน (2) คูมือการใชแบบฝกฯ (3) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนกอนเรียนและ
หลังเรียน (4) แบบสอบถามความพึงพอใจที่มีตอแบบฝกการอานและเขียนคําที่ใช บรร รร(ร หัน)
และ บัน สถิติที่ใชในการวิเคราะหขอมูล ไดแก คารอยละ คาเฉลี่ย สวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน
คา t – test
ผลการศึกษาพบวา
1. แบบฝกการอานและเขียนคําที่ใช บรร รร (ร หัน) และ บัน ชั้นประถมศึกษาปที่ 3 มี
คะแนนแบบฝกระหวางเรียนมีคาเฉลี่ยรอยละ 91.54 สวนคะแนนแบบทดสอบหลังเรียนมีคาเฉลี่ย
รอยละ 82.50 ผลการทดสอบประสิทธิภาพของแบบฝกเลมนี้เทากับ 91.54 / 82.50 สูงกวาเกณฑ
ที่ตั้งไว
2. ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนหลังใชแบบฝกสูงกวากอนใชแบบฝก มีคาเฉลี่ย
ของคะแนนกอนเรียนเทากับ 6 คาเฉลี่ยของคะแนนหลังเรียนมีคาเทากับ 8.25 ผลการทดสอบ

3. ค
ความแตกตางของคะแนนเฉลี่ยผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนระหวางกอนเรียนและหลังเรียนสรุปวา
คะแนนการทดสอบหลังเรียนของนักเรียนที่เรียนรูดวยแบบฝกการอานและเขียนคําที่ใช บรร รร
(ร หัน) และบัน ชั้น ประถมศึกษาปที่ 3 สูงกวากอนเรียนอยางมีนัยสําคัญทางสถิติ ที่ระดับ .05
เปนไปตามสมมุติฐาน
3. ความพึงพอใจของนักเรียนที่มีตอแบบฝกการอานและเขียนคําที่ใช บรร รร (ร หัน)
และ บัน ชั้นประถมศึกษาปที่ 3 มีความพึงพอใจในระดับมากที่สุด คาเฉลี่ยเทากับ 4.72

4. ง
กิตติกรรมประกาศ
งานวิจัยในชั้นเรียน การศึกษาผลการใชแบบฝกการอานและเขียนคําที่ใช บรร รร (ร หัน) และ บัน
ชั้นประถมศึกษาปที่ 3 ไดรับความอนุเคราะหชวยเหลือและใหคําแนะนําอยางดียิ่งจาก นางสาว
นวลจิต ถิรพัฒนพันธ ศึกษานิเทศกสํานักงานเขตพื้นที่การศึกษาพังงา ซึ่งเปนอาจารยที่ปรึกษา
ประจําหลักสูตรการวิจัยเพื่อพัฒนาการเรียนรู (ภาคใต) ผูวิจัยขอขอบพระคุณไว ณ โอกาสนี้
ประโยชนและคุณคาของงานวิจัยในชั้นเรียนเลมนี้ คงเปนประโยชนแกผูรวมวิชาชีพ
ครูและผูสนใจที่จะรวมกันพัฒนาคุณภาพการศึกษาตามแนวทางการปฏิรูปการศึกษา อันจะชวย
พัฒนาคุณภาพการจัดการเรียนการสอนใหมีประสิทธิภาพสูงสุดตอไป
สุมาลิน ทองเจือ
มีนาคม 2550

5. จ
สารบัญตาราง
หนา
ตารางที่ 1 แสดงผลการทดสอบประสิทธิภาพของแบบฝกฯ 49
ตารางที่ 2 แสดงผลการเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนกอนเรียน
และหลังเรียน 50
ตารางที่ 3 แสดงผลความพึงพอใจของนักเรียนที่มีตอแบบฝก 51

6. ฉ
สารบัญภาพ
หนา
แผนภาพที่ 2.1 แสดงกรอบแนวคิดและทฤษฎีในการศึกษา 35
แผนภาพที่ 3.1 แสดงขั้นตอนการสรางและทดสอบประสิทธิภาพของแบบฝก 40
แผนภาพที่ 3.2 แสดงขั้นตอนการสรางแผนการเรียนรู 42
แผนภาพที่ 3.3 แสดงขั้นตอนการสรางแบบทดสอบ 43
แผนภาพที่ 3.4 แสดงขั้นตอนการสรางแบบสอบถาม 45
แผนภาพที่ 3.5 แสดงการวิเคราะหเครื่องมือและสถิติที่ใช 48

7. ช
สารบัญ
หนา
บทคัดยอ ข
กิตติกรรมประกาศ ง
สารบัญตาราง จ
สารบัญภาพ ฉ
บทที่ 1 บทนํา 1
ความเปนมาและความสําคัญของปญหา 1
วัตถุประสงคของการวิจัย 3
สมมุติฐานของการวิจัย 3
ขอบเขตของการวิจัย 3
นิยามคําศัพท 4
ประโยชนที่คาดวาจะไดรับ 5
บทที่ 2 วรรณกรรมที่เกี่ยวของ 6
แนวคิดเกี่ยวกับการอาน 7
แนวคิดเกี่ยวกับการเขียน 14
ความสัมพันธระหวางการอานและการเขียน 21
แนวคิดเกี่ยวกับแบบฝก 22
เอกสารที่เกี่ยวของกับความพึงพอใจ 31
งานวิจัยที่เกี่ยวของกับการอาน การเขียนภาษาไทยและแบบฝก 32
บทที่ 3 วิธีดําเนินการวิจัย 36
ประชากรและกลุมตัวอยาง 36
รูปแบบการวิจัย 36
เครื่องมือที่ใชในการวิจัย 37
การเก็บรวบรวมขอมูล 45
การวิเคราะหขอมูล 45
บทที่ 4 ผลการวิเคราะหขอมูล 49
การวิเคราะหประสิทธิภาพของแบบฝกฯ 49
การวิเคราะหเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนฯ 50

8. ซ
การวิเคราะหผลการศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนที่มีตอการใชแบบฝกฯ 51
บทที่ 5 สรุปการวิจัย อภิปรายผลและขอเสนอแนะ 52
สรุปการวิจัย 52
อภิปรายผล 54
ขอเสนอแนะ 55
บรรณานุกรม 57
ภาคผนวก 62
1 เครื่องมือที่เปนนวัตกรรม 62
2 เครื่องมือที่ใชในการวิจัย 104
3 ตารางแสดงคะแนน 113
ประวัติผูวิจัย 116

9. ฌ
บทที่ 1
บทนํา
1. ความเปนมาและความสําคัญของปญหา
พระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ พ.ศ.2542 มาตราที่ 22กําหนดแนวทางในการจัดการ
เรียนการสอนไววา“ การจัดการศึกษาตองยึดหลัก ผูเรียนทุกคนมีความสามารถในการเรียนรูและ
พัฒนาตนเองได และถือวาผูเรียนมีความสําคัญ ” ( กระทรวงศึกษาธิการ 2544: 21 ) กระบวนการ
เรียนรูที่เนนผูเรียนสําคัญที่สุด จึงเปนจุดมุงหมายในการศึกษาเพื่อมุงพัฒนาคนและชีวิตใหเกิด
ประสบการณการเรียนรูเต็มความสามารถ สอดคลองกับความถนัด ความสนใจและความตองการ
ของผูเรียน
ดวยเหตุผลดังกลาวขางตน การเรียนรูภาษาไทยซึ่งเปนทักษะพื้นฐานที่จําเปนสําหรับการ
เรียนรูของผูเรียนที่จะตองไดรับการพัฒนาใหมีประสิทธิภาพ เพราะเปนวิชาพื้นฐานในการเชื่อมโยง
สูการเรียนรูในสาระการเรียนรูอื่นๆ หากผูเรียนมีพัฒนาการดานภาษาไทยออน จะสงผลกระทบตอ
กลุมสาระการเรียนรูอื่นๆ ไปดวย ดังนั้นการพัฒนาทักษะการเรียนรูดานภาษาไทยจึงมีความจําเปน
อยางยิ่ง กระแสความหวงใยของคนไทยเกี่ยวกับการเรียนการสอนภาษาไทยและการใชภาษาไทยได
ปรากฏผลอยูเนื่องๆ โดยพบวา ผูเรียนที่จบชั้นประถมศึกษาปที่ 6 บางคนยังอานหนังสือไมออก
เขียนไมได ใชคําเขียนผิดความหมาย ผูเรียนในระดับมัธยมศึกษาบางคน มีปญหาเรื่องความเขาใจ
การอานและความออนดอยเรื่องการเขียน มีความสามารถทางภาษายังไมเพียงพอที่จะกาวไปสู
การศึกษาในชั้นที่สูงขึ้น กอใหเกิดปญหาในการเรียนรู ความจําเปนในการพัฒนาผูเรียนตั้งแต
ระดับชั้นประถมศึกษาโดยเฉพาะระดับชวงชั้นที่ 1 (ป.1-3 ) จึงเปนการสรางความเขมแข็งทาง
ภาษาไทยใหแกผูเรียนเพื่อใหสามารถใชภาษาเปนเครื่องมือในการเรียนรู และพัฒนาตนเองไดอยาง
มีประสิทธิภาพ เพื่อเปนการแกไขปญหาที่เกิดขึ้นในระหวางเรียนใหแกผูเรียน การฝกใหผูเรียนได
เรียนรูซ้ําๆ หลายครั้ง ทั้งการฝกดวยตนเองหรือใหครูผูสอนคอยฝกฝนอยางตอเนื่อง จึงเปน
สิ่งจําเปนและควรทําทันทีที่พบวาผูเรียนมีปญหาในการเรียนเนื้อหายอยๆ ในแตละเรื่อง หากปลอย
ไวตอนเนื้อหารวมหรือเนื้อหาใหญๆก็จะยิ่งสะสมปญหามากขึ้น ผูเรียนจะเกิดความเบื่อหนาย
ทอถอยและมีเจตคติที่ไมดีตอวิชาภาษาไทยในอนาคต

10. ญ
การใชวิธีการสอนแบบเดิมๆ ไมมีสื่อในการเรียน สื่อไมเราความสนใจ ขาดแรงจูงใจ
ครูผูสอนมักจะนําเอาหนังสือ หรือแบบฝกหัดที่มีอยูทั่วๆ ไปมาเปนคูมือการสอนโดยไมได
วิเคราะหถึงความเหมาะสม ซึ่งบางอยางก็ใชได แตบางอยางไมสอดคลองกับสภาพและปญหาของ
นักเรียน เชน ยากเกินไปหรืองายเกินไป หากครูผูสอนสรางแบบฝกการอานและการเขียนขึ้นมาใช
เอง โดยสรางจากสภาพปญหาที่เกิดจากการเรียนรูของนักเรียน นาจะมีผลดีกวาการใชแบบฝกที่คน
อื่นสรางให เกี่ยวกับเรื่องนี้กรมวิชาการ กระทรวงศึกษาธิการ (2536: คํานํา) ไดใหขอเสนอแนะ
ไววา “ การจัดทําแบบฝกหัดเพื่อพัฒนาทักษะทางภาษานั้น ครูอาจคิดเพิ่มเติมขึ้นเองและทํา
แบบฝกหัดเพิ่มเติมได” การที่นักเรียนไดเรียนเรื่องการอานและเขียนคําซึ่งเปนปญหาการเรียนรู
ของผูเรียนจากแบบฝกหัดบอยๆ จะทําใหนักเรียนจดจําสามารถอานและเขียนคําเหลานั้นไดถูกตอง
และผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนก็จะดีขึ้น ซึ่งสอดคลองกับสุรางค จันทนเอม (2514: 30) ที่ไดกลาว
ไววา “การที่มีแบบฝกหัดชวยใหผูเรียนไดฝกซ้ํา และการทบทวนในสิ่งที่ฝกซ้ําอยูเสมอนั้นจะทํา
ใหนักเรียนจดจําในเรื่องที่เรียนได...” และกรรณิการ ศุกรเวทยศิริ (2533: 2) ที่กลาววา
“แบบฝกหัดเปนสื่อการเรียนอยางหนึ่ง ครูสามารถนําไปใชประกอบกิจกรรมการเรียนการสอนได”
จากการทดสอบหลักเกณฑทางภาษากลุมสาระการเรียนรูภาษาไทย ดานการอานและเขียน
คําของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 3 โรงเรียนบานบางจัน ปรากฏผลไมนาพึงพอใจ โดยเฉพาะ
ทักษะการอานและการเขียนคําที่ใช บรร รร(ร หัน) และ บัน นักเรียนสวนใหญเขียนคําที่ใช บรร
รร(ร หัน) และ บัน ผิด ทําใหความหมายของคําผิดไป เนื่องจากไมไดรับการฝกฝนอยางตอเนื่อง
ขาดสื่อในการฝกเฉพาะเรื่อง จึงสงผลใหนักเรียนไมเขาใจหลักการอานและการเขียนรวมทั้งการนํา
คําไปใชใหตรงกับรูปประโยคและความหมาย ผูสอนเห็นวาจําเปนตองแกไขอยางเรงดวน
จากที่กลาวมาสรุปไดวา การอานและการเขียนคําตางๆ ตามหลักเกณฑทางภาษาที่ถูกตอง
มีความสําคัญเปนพื้นฐานในการเรียนภาษาและเรียนวิชาอื่นๆ ถาเด็กมีทักษะการอานและการเขียน
ดียอมทําใหผลสัมฤทธิ์การเรียนภาษาไทยดีไปดวย ครูจะตองฝกการอานและการเขียนตาม
หลักเกณฑทางภาษาที่ถูกตองใหแกเด็กอยางถูกวิธี โดยพยายามหาวิธีสอนและจัดกิจกรรมให
เหมาะสมกับนักเรียนแตละระดับ ควรจัดกิจกรรมในการสอนการอานและการเขียนคําใหเกิด
ความรูและสนุกสนาน การฝกอยางถูกวิธีเทานั้นที่จะทําใหเด็กเกิดความชํานาญคลองแคลววองไว
และการฝกที่ดีนั้นจะตองมีสื่อคือ แบบฝกที่มีคุณภาพ ดังนั้นผูวิจัยจึงสรางแบบฝกการอานและ
เขียนคําที่ใช บรร รร(ร หัน) และบัน ชั้นประถมศึกษาปที่3 ขึ้นใชฝกกับนักเรียนที่มีปญหาในเรื่อง
ดังกลาว ซึ่งผลที่ไดนั้นจะเปนแนวทางในการปรับปรุงการเรียนการสอน เพื่อแกปญหาที่นักเรียน
อานและเขียนคําที่ใช บรร รร(ร หัน) และบัน ไมถูกตองใหไดผลดียิ่งขึ้น และยังสงผลใหคุณภาพ
ผลสัมฤทธิ์ดานทักษะภาษาไทยของนักเรียนดีขึ้นกวาเดิม

11. ฎ
2. วัตถุประสงคของการวิจัย
1. เพื่อทดสอบประสิทธิภาพของแบบฝกการอานและเขียนคําที่ใช บรร รร (ร หัน)
และ บัน ชั้นประถมศึกษาปที่ 3
2. เพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนกอนและหลังการใชแบบฝก
3. เพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนที่มีตอแบบฝกการอานและเขียนคําที่ใช บรร
รร(ร หัน) และ บัน ชั้นประถมศึกษาปที่ 3
3. สมมติฐานการวิจัย
1. แบบฝกการอานและเขียนคําที่ใช บรร รร( ร หัน) และ บัน มีประสิทธิภาพ
ตามเกณฑ 80 / 80
2. ทักษะการอานและเขียนคําที่ใช บรร รร(ร หัน) และบันของนักเรียนสูงขึ้นหลังการ
ใช แบบฝก
3. นักเรียนมีความพึงพอใจตอแบบฝกที่ใชในระดับเฉลี่ยตั้งแตมากขึ้นไป
4. ขอบเขตการวิจัย
4.1 รูปแบบการวิจัย เปนการวิจัยเชิงทดลอง
4.2 ตัวแปรที่ศึกษา
ตัวแปรที่ศึกษาในการวิจัยครั้งนี้ แบงออกเปน 2 ประเภท คือ
4.2.1 ตัวแปรตน คือ การจัดการเรียนการสอนโดยใชแบบฝกการอานและเขียน
คําที่ใช บรร รร(ร หัน) และ บัน ชั้นประถมศึกษาปที่ 3
4.2.2 ตัวแปรตาม คือ
- ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนเรื่องการอานและเขียนคําที่ใช บรร รร(ร หัน)
และ บัน ของ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 3

12. ฏ
- ความพึงพอใจของผูเรียนที่มีตอแบบฝก
4.3 ประชากร เปนนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 3 โรงเรียนบานบางจัน
ภาคเรียนที่ 2 ปการศึกษา 2549จํานวน 8 คน
4.4 ขอบขายเนื้อหา เรื่องการอานและเขียนคําที่ใช บรร รร(ร หัน) และ บันสําหรับ
นักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่3
4.5 เครื่องมือในการวิจัย ประกอบดวย
1) แบบฝกการอานและเขียนคําที่ใช บรร รร(ร หัน) และบัน ชั้นประถมศึกษา
ปที่ 3
2) แผนการจัดการเรียนรู( คูมือการใชแบบฝกการอานและเขียนคําที่ใช บรร
รร(ร หัน) และ บัน ชั้นประถมศึกษาปที่ 3) จํานวน 5 แผน แผนละ 1 ชั่วโมง
3) แบบทดสอบกอนและหลังเรียน (ใชแบบทดสอบฉบับเดียวกัน จํานวน 10ขอ)
4) แบบสอบถามความพึงพอใจของนักเรียนที่มีแบบฝกการอานและเขียนคําที่ใช
บรร รร(ร หัน) และ บัน ชั้นประถมศึกษาปที่ 3
5. นิยามคําศัพท
แบบฝก หมายถึง แบบฝกการอานและเขียนคําที่ใช บรร รร(ร หัน) และบัน ของนักเรียน
ชั้นประถมศึกษาปที่ 3 ซึ่งมีองคประกอบ ดังนี้ วัตถุประสงค แบบทดสอบกอนเรียน ใบความรู
แบบฝกการอาน แบบฝกการเขียน แบบทดสอบหลังเรียน
ประสิทธิภาพของแบบฝก ตามเกณฑ 80 / 80 หมายถึง นักเรียนทําแบบฝกในระหวาง
เรียนไดคะแนนอยูในระดับ 80 % และหลังการใชแบบฝกในการพัฒนา นักเรียนมีคะแนนผลการ
ทดสอบหลังเรียนไดคะแนนอยูในระดับ 80 %
ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน หมายถึง ผูเรียนมีความรูความเขาใจในการอานและเขียนคําที่ใช
บรร รร (ร หัน) และ บัน วัดเปนคะแนน โดยใชแบบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง การอาน
และเขียนคําที่ใช บรร รร (ร หัน) และ บัน
ความพึงพอใจของผูเรียน หมายถึง ความชื่นชอบ / ชื่นชม ความรูสึกที่มีความสุขในการ
เรียนรูเมื่อไดใชแบบฝกการอานและเขียนคําที่ใช บรร รร(ร หัน) และบัน ความนาสนใจ เนื้อหา
สาระทําใหผูเรียนมีความรูเพิ่มขึ้น ซึ่งแปลผลจากระดับเฉลี่ย จากแบบสอบถามความพึงพอใจ

13. ฐ
6. ประโยชนที่คาดวาจะไดรับ
6.1 ชวยพัฒนานักเรียนใหมีความรูความเขาใจ มีทักษะในการอานและเขียนคําที่ใช
บรร รร(ร หัน) และบัน
6.2 เปนแนวทางในการพัฒนาการสอนเพื่อใชแกปญหาการเรียนรูใหกับผูเรียนใน
เนื้อหาตางๆ ของกลุมสาระการเรียนรูภาษาไทย
6.3 เปนแนวทางในการพัฒนาการสอนใหผูเรียนไดรับการแกปญหาที่ถูกทาง และ
เพิ่มทักษะเฉพาะดานที่เปนปญหาของผูเรียนใหสูงขึ้น
6.4 เพื่อเปนแนวทางสําหรับประยุกตใชในวิชาอื่น ๆ
6.5 เพื่อเปนแนวทางสําหรับการวิจัยครั้งตอไป

14. ฑ
บทที่ 2
วรรณกรรมที่เกี่ยวของ
การวิจัยครั้งนี้ผูวิจัยไดตรวจสอบเอกสารวรรณกรรมที่เกี่ยวของ และกรอบความคิด
ทฤษฎีอันเปนพื้นฐานในการดําเนินการวิจัย ดังนี้
1. แนวคิดเกี่ยวกับการอาน
1.1 ความหมายของการอาน
1.2 จุดมุงหมายของการอาน
1.3 จุดมุงหมายในการสอนอานของนักเรียน
1.4 องคประกอบสําคัญเกี่ยวกับการอาน
1.5 ความสําคัญของการอาน
1.6 ประโยชนของการอาน
2. แนวคิดเกี่ยวกับการเขียน
2.1 ความหมายของการเขียน
2.2 จุดมุงหมายของการสอนเขียนของนักเรียน
2.3 องคประกอบสําคัญเกี่ยวกับการเขียน
2.4 ความสําคัญและประโยชนของการเขียน
3. ความสัมพันธระหวางการอานและการเขียน
4. แนวคิดเกี่ยวกับการฝก
4.1 ความหมายและความสําคัญของแบบฝกหรือแบบฝกหัด
4.2 ประโยชนของแบบฝก
4.3 จิตวิทยาการเรียนรูกับการสรางแบบฝก
4.4 ลักษณะของแบบฝกที่ดี
4.5 แนวทางการพัฒนาแบบฝก
4.5.1 สวนประกอบของแบบฝกหรือแบบฝกหัด
4.5.2 รูปแบบของการสรางแบบฝก
4.5.3 ขั้นตอนในการสรางแบบฝก
5. เอกสารที่เกี่ยวของกับความพึงพอใจ
6. งานวิจัยที่เกี่ยวของกับการอาน การเขียนภาษาไทยและแบบฝก

15. ฒ
1. แนวคิดเกี่ยวกับการอาน
1.1 ความหมายของการอาน
การอานเปนทักษะหนึ่งที่มีความสําคัญในการเรียนการสอนในวิชาภาษาไทย
นักวิชาการหรือนักการศึกษา และนักจิตวิทยาหลายทาน ไดใหความหมายของการอานไว
หลากหลายความหมาย ดังตอไปนี้
อัญชัญ เผาพัฒน (2534: 10) ไดใหความหมายการอานไววา การอานคือการ
แปลความของสัญลักษณที่ใชแทนคําพูดใหไดความหมายอยางสมบูรณ โดยอาศัยประสบการณเดิม
ของผูอานเขาชวยแปล และรวบรวมความคิดเขาดวยกันจนเกิดภาพในสิ่งที่อานชัดเจน ที่เราเรียกวา
มโนภาพ แตบางครั้งความรูที่ไดรับของแตละคนอาจจะไดไมเทากัน ทั้งนี้เนื่องจากความแตกตาง
ระหวางบุคคล
แมนมาส ชวลิต (2534 : 232) ไดใหความหมายการอานวา “การอานคือ การ
ใชศักยภาพของสมองเพื่อรับรู แปลความหมายและเขาใจปรากฎการณขอมูล ขาวสาร เรื่องราว
ประสบการณ ความคิด ความรูสึกและจินตนาการตลอดจนสาระอื่นๆ ซึ่งมีผูแสดงออกโดยใช
สัญลักษณที่เปนลายลักษณที่มนุษยประดิษฐขึ้นเพื่อการสื่อสาร การอานเปนทักษะพื้นฐาน ซึ่งตอง
เรียนเชนเดียวกับทักษะพื้นฐานอื่นๆ การเรียนรูเทานั้นไมเพียงพอตองฝกฝนหรือพัฒนาระดับ
ความสามารถใหเพิ่มขึ้นอยูเสมอ ใหสามารถอานเนื้อหาซึ่งยากและซับซอน ใหเขาใจและนํามาใช
การได ใหมีนิสัยรักการอานรูจักวิเคราะหและเลือกสิ่งที่อานไดอยางมีประสิทธิภาพ”
ศศิธร อินตุน (2535 : 12) กลาววาการอาน ไมใชเพียงสะกดถูกเทานั้นหากยัง
ตองสามารถวินิจฉัยพิจารณาความหมายที่ไดจากการอานนั้นไดอยางลึกซึ่งและแตกฉานเกิดความรู
ความคิด และสามารถนําเอาความคิดจากการอานไปใชในชีวิตประจําวันได
นภดล จันทรเพ็ญ (2535: 73) กลาววา การอานเปนการแปลความหมายของ
ตัวอักษร เครื่องหมายสัญลักษณ เครื่องสื่อความหมายตางๆ ที่ปรากฏแกตาออกมาเปนความคิด
ความเขาใจเชิงสื่อสาร แลวผูอานสามารถนําความคิด ความเขาใจนั้นไปใชประโยชนไดตอไป
ศรีรัตน เจิงกลิ่นจันทร (2544: 3) ไดใหความหมายการอานวา “การอานมิใชแต
เพียงการอานออกเสียงตามตัวอักษรอยางเดียว การอานเปนกระบวนการถายทอดความหมายจาก
ตัวอักษรออกมาเปนความคิด และจากความคิดที่ไดจากการอานผสานกับประสบการณเดิมที่มีอยู
เปนเครื่องชวยพิจารณาตัดสินใจนําแนวคิดที่ไดจากการอานไปใชประโยชนตอไป”
จากการศึกษาความหมายของการอาน สรุปไดวา การอานคือ การใชศักยภาพ
ของสมองเพื่อรับรู แปลความหมายและเขาใจปรากฏการณ ขอมูล ขาวสาร เรื่องราว ประสบการณ

16. ณ
ความคิด ความรูสึก จินตนาการตลอดจนสาระอื่นๆ และเปนทักษะพื้นฐาน ซึ่งตองเรียน
เชนเดียวกับทักษะพื้นฐานอื่นๆ การเรียนรูการอานไมใชเปนการอานออกเสียงตามตัวอักษรอยาง
เดียวไมเพียงพอตองฝกฝนหรือพัฒนาระดับความสามารถใหเพิ่มขึ้นอยูเสมอ ใหสามารถอาน
เนื้อหาซึ่งยากและซับซอน ใหเขาใจและนํามาใชการได ใหมีนิสัยรักการอานรูจักวิเคราะหและ
เลือกสิ่งที่อานไดอยางมีประสิทธิภาพ จึงจะสามารถแปลความหมายจากตัวอักษรหรือภาพใหเปน
เรื่องราวเปนแนวคิด โดยผสานกับประสบการณเดิมที่มีอยู ในการแปลความหมายของตัวอักษร
และสัญลักษณถายทอดออกมาเปนคําพูด และสื่อความหมายไดถูกตองตามจุดหมายของผูเขียนที่
ใชตัวอักษรหรือภาพเปนสื่อกลางในการถายทอดการเรียนรูใหแกผูเรียน
1.2 จุดมุงหมายของการอาน
การอานเปนทักษะที่จําเปนในการดํารงชีวิต ชวยทําใหเกิดความงอกงามทาง
สติปญญาเปนวิธีการหนึ่งที่มนุษยใชศึกษาหาความรูใหแกตนเองตลอดมา การอานมีจุดมุงหมายที่
แตกตางกัน เชน อานเพื่อพัฒนาสติปญญา อานเพื่อพัฒนาความคิด และเพิ่มพูนประสบการณ
นอกเหนือความบันเทิงทางอารมณที่ไดรับนักการศึกษาหลายๆ ทานไดใหความคิดเห็นตอ
จุดมุงหมายของการอาน ไวดังนี้
กัลยา ยวนมาลัย (2539: 12) ไดแบงจุดมุงหมายของการอานออกเปน 4
ประเภทดังนี้
1. อานเพื่อความรู เปนการอานเพื่อตองการรูในสิ่งที่ผูอานพบปญหา หรือ
ตองการใหความรูงอกเงย
2. อานเพื่อใหเกิดความคิด เปนการอานสิ่งพิมพที่แสดงทรรศนะ ซึ่งไดแก
บทความ บทวิจารณ วิจัยตางๆ
3. อานเพื่อความบันเทิง เปนการอานที่ชวยใหเกิดความบันเทิงควบคูไปกับการ
คิด
4. อานเพื่อตอบสนองความตองการอื่นๆ เปนการอานที่ตองชดเชยความตองการ
ที่ยังขาดอยู เชน เมื่อเกิดความรูสึกเบื่อ ไมสบาย เปนตน
วรรณี โสมประยูร (2542: 127) ไดตั้งจุดมุงหมายในการอานดังนี้
1. การอานเพื่อคนควาหาความรูเพิ่มเติม
2. การอานเพื่อความบันเทิง
3. การอานเพื่อใชเวลาวางใหเปนประโยชน
4. การอานเพื่อหารายละเอียดของเรื่อง

17. ด
5. การอานเพื่อวิเคราะหวิจารณจากขอมูลที่ได
6. การอานเพื่อหาประเด็นวาสวนไหนเปนขอเท็จจริง สวนใดเปนจริง
7. การอานเพื่อจับใจความสําคัญของเรื่องที่อาน
8. การอานเพื่อปฏิบัติตาม
9. การอานเพื่อออกเสียงใหถูกตองชัดเจน มีน้ําเสียงเหมาะสมกับเนื้อเรื่อง
ยุพิน จันทรเรือง (2544: 43) ไดแบงจุดมุงหมายของการอานดังนี้
1. อานเพื่อความรู
2. อานเพื่อความคิด
3. อานเพื่อความบันเทิง
ศรีรัตน เจิ่งกลิ่นจันทร (2544: 7-8) ไดแบงจุดมุงหมายของการอานไดดังนี้
1. อานเพื่อความรู
2. อานเพื่อใหเกิดความคิด
3. อานเพื่อความเพลิดเพลิน
4. อานเพื่อความจรรโลงใจ
5. อานเพื่อสนองความตองการอื่นๆ
ดังนั้นจึงสรุปไดวา จุดมุงหมายของการอานทั่วไปถาจะจําแนกประเภทใหญๆ ได
2 ประเภท คืออานเพื่อความรู และอานเพื่อความบันเทิง โดยการอานทั้ง 2 ประเภทเปนการอาน
ที่สรางความรูความคิดผูอานสามารถนําไปใชตัดสินใจ แกปญหา และสรางทางเลือกในการดําเนิน
ชีวิตตลอดจนเปนการฝกใหมีนิสัยรักการอาน
1.3 จุดมุงหมายในการสอนอานของนักเรียน
หลักสูตรสถานศึกษา พุทธศักราช 2546 กลุมสาระการเรียนรูภาษาไทย ชวงชั้น
ที่ 1 ชั้นประถมศึกษาปที่ 3 ไดกําหนดผลการเรียนรูที่คาดหวังรายปและสาระการเรียนรูรายป
เกี่ยวกับการอานของชั้นประถมศึกษาปที่ 3 ดังนี้
สาระที่ 1 การอาน
มาตรฐาน 1.1 ใชกระบวนการอานสรางความรู และความคิดไปใชตัดสินใจ แกปญหาและสราง
วิสัยทัศนในการดําเนินชีวิต และมีนิสัยรักการอาน
ผลการเรียนรูที่คาดหวังรายป
1. อานไดถูกตองตามหลักการอาน
2. อานไดถูกตองคลองแคลว

18. ต
3. เขาใจความหมายของคําและขอความที่อาน
4. เขาใจความสําคัญและรายละเอียดของเรื่อง
5. หาคําสําคัญของเรื่องได
6. ใชแผนภาพโครงเรื่อง หรือแผนภาพความคิดเปนเครื่องมือพัฒนาความเขาใจ
7. รูจักใชคําถามจากเรื่องที่อานกําหนดแนวทางปฏิบัติได
8. สามารถอานในใจและอานออกเสียงบทรอยกรองและรอยแกวที่ยากขึ้นได
รวดเร็วตามลักษณะคําประพันธและอักขรวิธีได
9. จําบทรอยกรองที่ไพเราะได
10. เลือกอานหนังสือที่เปนประโยชนได
11. มีมารยาทในการอาน
12. มีนิสัยรักการอาน
สาระการเรียนรู
1. การอานคําพื้นฐานซึ่งเปนคําที่ใชในชีวิตประจําวัน และรวมคําที่ใชเรียนรูใน
กลุมสาระการเรียนรูอื่นๆ
2. การอานแจกลูกและสะกดคําในมาตราแม ก กา แมกง กน กม เกย เกอว กก
กด และแมกบทั้งคําที่สะกดตรงตามมาตราตัวสะกด และคําที่สะกดไมตรงตามมาตราตัวสะกด คํา
ที่มีตัวการันต ตัวอักษรควบ อักษรนําคําที่ใช บรร รร (ร หัน) และบัน
3. การผันวรรณยุกต คําที่มีพยัญชนะตน เปนอักษรกลาง อักษรสูง อักษรต่ํา
4. การอานและเขาใจความหมายของคําในประโยคและขอความ
5. การอานในใจ การจับใจความของเรื่องที่อาน โดยหาคําสําคัญตั้งคําถาม
คาดคะเนเหตุการณที่ใชแผนภาพโครงเรื่อง หรือแผนความคิด
6. การแสดงความรู และความคิดตอเรื่องที่อาน
7. การนําความรูและขอคิดที่ไดรับจากการอานไปใชในชีวิตประจําวัน
8. การอานออกเสียงรอยแกว และรอยกรองถูกตองตามอักขรวิธีและลักษณะคํา
ประพันธและการอานทํานองเสนาะ
9. การทองจําบทอาขยานและบทรอยกรอง
สรุปไดวา จุดมุงหมายในการสอนอานมี 3 ประการหลัก คือ
1. มุงพัฒนาศัพทใหมๆ โดยใหนักเรียนอานและเขียนคําใหถูกตอง
2. มุงใหนักเรียนมีความเขาใจเรื่องที่อาน สามารถเรียงลําดับเหตุการณ เลาเรื่อง
ใหผูอานเขาใจได

19. ถ
3. มุงใหนักเรียนอานเพื่อฝกคิดอยางมีวิจารณญาน นําผลการอานไปใชใน
ชีวิตประจําวันได
1.4 องคประกอบสําคัญเกี่ยวกับการอาน
การอาน เปนทักษะที่จําเปนสําหรับมนุษยที่ใชเปนเครื่องมือในการแสวงหา
ความรูสิ่งตางๆ เปนทักษะที่มีความสําคัญซึ่ง นักการศึกษา ผูที่มีสวนเกี่ยวของไดกลาวไว ดังนี้
บันลือ พฤกษะวัน (2534: 7) กลาววา ทักษะการอานนั้นเปนงานที่ยิ่งใหญใน
การจัดการเรียนการสอน และเปนพื้นฐานที่สําคัญแกการเรียนรูสรรพวิทยาการทั้งปวง
องคประกอบที่จะชวยใหเกิดความพรอมในการอาน ควรพิจารณาดังนี้
1. ความพรอมทางกาย
2. ความพรอมทางจิตใจหรือสติปญญา
3. ความพรอมทางอารมณ– สังคม
4. ความพรอมทางจิตวิทยา
5. ความพรอมทางพื้นฐานประสบการณ อันเกิดจากการเลี้ยงดูจากทางบานและ
สภาพแวดลอม
กัลยา ยวนมาลัย (2539 : 31) ไดกลาวถึงองคประกอบสําคัญที่มีผลตอการเรียนรู
จากการอาน ซึ่งขึ้นอยูกับปจจัยเบื้องตนในตัวผูอานดังนี้
1. ประสบการณของผูอานในเรื่องที่อาน
2. ความสามารถดานภาษา คือรูคําศัพท ถอยคํา สํานวน โวหาร และ
ความหมายตางๆ
3. ความสามารถในการคิด
4. ความสนใจและความเชื่อ
5. จุดประสงคในการอาน
สุนันทา มั่นเศรษฐวิทย (2539 : 5) กลาววาองคประกอบที่สําคัญเกี่ยวกับการ
อานมีอยู 3 ดาน คือ
1. ดานสังคม หมายถึง สิ่งแวดลอมที่อยูรอบตัวนักเรียน ในการสอนครูควรนํา
เรื่องที่เกี่ยวของกับวัฒนธรรมและความเปนอยูของนักเรียนในทองถิ่นนั้นๆ มาจัดทําเปนหนังสือ
แบบเรียน หรือหนังสืออานประกอบ
2. ดานความพรอม หมายถึง ความพรอมทางดานรางกาย อารมณ และ
สติปญญาที่สามารถเริ่มอานได

20. ท
3. ดานโรงเรียน โรงเรียนเปนสถานที่สําคัญในการจัดบรรยากาศหรือกิจกรรมให
ตอบสนองกับความตองการของนักเรียน โดยเฉพาะการปลูกฝงใหมีทัศนคติที่ดีตอการอานและ
การรักการอาน
วรรณี โสมประยูร (2542 : 122) ไดกลาวถึงองคประกอบที่สําคัญในการอาน
ของเด็กสรุปไดดังนี้
1. ทางดานรางกาย เชน สายตา ปาก และหู
2. ทางดานจิตใจ เชน ความตองการ ความสนใจ และความศรัทธา
3. ทางดานสติปญญา เชน การรับรู การนําประสบการณเดิมมาใช การใชภาษา
ใหถูกตอง และความสามารถในการเรียน
4. ทางดานประสบการณพื้นฐาน
5. ดานวุฒิภาวะ อารมณ แรงจูงใจ และบุคลิกภาพ
6. ดานสิ่งแวดลอม
ศรีรัตน เจิ่งกลิ่นจันทร (2544: 15) กลาววาองคประกอบที่สําคัญที่จะชวยใหเกิด
ความพรอมในการอานขึ้นอยูกับองคประกอบ 4 ดาน คือ
1. ดานสมอง
2. ดานรางกาย
3. ดานอารมณและสังคม
4. ดานประสบการณและอื่นๆ
สรุปไดวา เด็กที่จะสามารถอานหนังสือและมีทักษะในการอานที่ดี ตองมี
องคประกอบในดานรางกาย จิตใจ สติปญญา อารมณ สังคม และประสบการณในการอานพรอม
ทุกดาน เด็กจึงจะประสบผลสําเร็จในการอาน
1.5 ความสําคัญของการอาน
ทักษะการอาน เปนทักษะที่มนุษยใชเปนเครื่องมือในการแสวงหาความรูสิ่งตางๆ
โดยมีจุดมุงหมายหลัก 2 ประเด็นใหญๆ คือ อานเพื่อความรู และอานเพื่อความบันเทิง
ความสําคัญของการอานจะนอย หรือมากเพียงใด ยอมขึ้นอยูกับจุดมุงหมายในการอานแตละครั้ง
ดังที่นักการศึกษาหลายๆ ไดกลาวถึงความสําคัญ ดังนี้
ชุติมา สัจจานนท (2525: 9 อางใน ดวงคิด ดวงภักดิ์ 2539 : 13) กลาวถึง
ความสําคัญในการอานไววา“การอานทําใหผูอานไดรับความรูเพิ่มขึ้น พัฒนาความคิด และชวย
ปรับปรุงบุคลิกภาพ นอกจากนี้ยังทําใหเกิดความกาวหนาในอาชีพชวยแกปญหา ใชเวลาวางใหเกิด

21. ธ
ประโยชนเกิดความจรรโลงใจไดคติธรรมจากเรื่องที่อานไดพักผอนและไดรับความเพลิดเพลิน ทัน
ตอเหตุการณสนองความพอใจสวนตัว สงเสริมความสนใจทางวิชาการและอาชีพ”
ศิริพร ลิมตระการ (2539: 6) ไดกลาวถึงความสําคัญของการอานสรุปไดดังนี้
1. การอานหนังสือทําใหไดเนื้อหาสาระความรูมากกวาการศึกษาหาความรูดวยวิธี
อื่น เชน การฟง
2. ผูอานสามารถอานหนังสือไดโดยไมจัดเวลาและสถานที่
3. หนังสือเก็บไวไดนานกวาอยางอื่น
4. ผูอานสามารถฝกการคิดและจินตนาการไดเองในการอาน
5. การอานสงเสริมใหสมองดีและมีสมาธินาน
6. ผูอานเปนผูกําหนดการอานไดดวยตนเองวาจะอานคราวๆ อานละเอียด หรือ
อานทุกตัวอักษรก็ได
7. หนังสือมีหลายรูปแบบและราคาถูก
8. ผูอานเกิดความคิดเห็นไดดวยตัวเองในการอาน
9. ผูรักการอานจะรูสึกมีความสุข เมื่อไดสัมผัสหนังสือ
สุนันทา มั่นเศรษฐวิทย (2539: 1) ไดกลาวถึงความสําคัญของการอานวา“การ
อานเปนเครื่องมือสําคัญในการเสาะแสวงหาความรู การรูและใชวิธีการอานที่ถูกตองจึงเปน
สิ่งจําเปนสําหรับผูอานทุกคน การรูจักฝกฝนการอานอยางสม่ําเสมอจะชวยใหผูอานมีพื้นฐานใน
การอานที่ดี ทั้งจะชวยใหเกิดความชํานาญ และมีความรูกวางขวางดวย”
จากแนวคิดของนักศึกษาดังกลาว สรุปไดวาการอานมีความสําคัญตอมนุษยเปน
อยางมาก ใชเปนเครื่องมือในการศึกษาหาความรูดวยตนเอง ราคาถูก เก็บรักษางายและผูอาน
สามารถกําหนดวิธีการอานไดดวยตนเอง หากไดรับการฝกฝนการอานอยางสม่ําเสมอ ผูอานก็จะ
เปนผูที่มีความรูกวางขวาง พัฒนาความคิด ชวยแกปญหา มีความสามารถนําความรูที่ไดมาใชใน
การดําเนินชีวิตไดอยางมีประสิทธิภาพ
1.6 ประโยชนของการอาน
อัญชัญ เผาพัฒน (2534: 12) กลาวถึงประโยชนของการอานวา “การอานมี
ประโยชนมากมายหลายประการ ผูอานจะไดรับประโยชนจากการอานมากนอยเพียงใดจากการ
อานยอมขึ้นอยูกับความเขาใจของผูอานเปนสําคัญ กลาวคือ สามารถผสมผสานความรูเดิม
ประสบการณเดิมที่ไดรับเขากับความรูใหมที่ไดอานแลวขยายความรู ความจําใหไกลไปจากเดิม

22. น
อยางสมเหตุ สมผล ซึ่งความเขาใจดังกลาวจะแสดงออกดวยพฤติกรรม 3 ประการ คือ การแปล
ความ การตีความ และการขยายความ”
วรรณี โสมประยูร (2542: 121) กลาววาการอานมีประโยชนตอคนทุกเพศทุก
วัยและทุกสาขาอาชีพ ซึ่งอาจสรุปไดดังนี้
1. การอานมีประโยชนยิ่งในการศึกษาทุกระดับ
2. ในชีวิตประจําวันทั่วไป คนเราตองอาศัยการอานเพื่อติดตอสื่อสาร เพื่อทํา
ความเขาใจรวมกัน
3. การอานชวยใหบุคคลนําความรูและประสบการณจากสิ่งที่อานไปพัฒนาอาชีพ
ใหประสบผลสําเร็จ
4. การอานชวยสนองความตองการพื้นฐานของบุคคลในดานตางๆ
5. การอานทําใหเปนผูรอบรู เกิดความมั่นใจในการพูดปราศรัย
6. การอานชวยใหเกิดความเพลิดเพลิน รูจักใชเวลาวางใหเปนประโยชน
7. การคิดเรื่องราวในอดีต ทําใหอนุชนรูจักอนุรักษมรดกทางวัฒนธรรมของคน
ไทยเอาไว และสามารถพัฒนาใหเจริญรุงเรืองตอไปได
สรุปไดวา การอานมีประโยชนตอคนทุกเพศทุกวัย การอานชวยใหผูอานไดรับ
ความรูเพิ่มขึ้น พัฒนาความคิด ชวยปรับปรุงบุคลิกภาพ และชวยใหประสบผลสําเร็จในการ
ดํารงชีวิตในทุกดาน ทั้งดานการเรียน การดูแลตนเอง การใชชีวิตในสังคมและการประกอบอาชีพ
2. แนวคิดเกี่ยวกับการเขียน
2.1 ความหมายของการเขียน
นภดล จันทรเพ็ญ (2535 : 91) ไดใหความหมายวาการเขียน คือ การแสดงออก
ในการติดตอสื่อสารอยางหนึ่งของมนุษยโดยอาศัยภาษาตัวอักษรเปนสื่อเพื่อถายทอดความรูสึกนึก
คิด ความตองการ และความในใจของเราใหกับผูอื่นทราบ การเขียนนี้มีลักษณะเปนการสื่อสารที่
ถาวรสามารถคงอยูนาน ตรวจสอบได เปนหลักฐานอางอิงนานนับพันนับหมื่นป ถามีการเก็บ
รักษาใหคงสภาพเดิมไวได
ศิริพร ลิมตระการ (2539: 18) ไดใหความหมายการเขียนวา การเขียนคือ
“กระบวนการแหงคิดในการแสดงออกเพื่อสื่อสารใหผูอื่นรับรู ในการเขียนมีองคประกอบตางๆ
เขามาเกี่ยวของคือ ไวยากรณ หรือโครงสรางทางภาษา ความเขาใจในการฟง การอาน หรือแมแต
การพูด”

23. บ
อวยพร พานิช (2539: 2) กลาววา การเขียน วาเปนการเรียบเรียงความคิดออกมา
เปนตัวสาร ผูเขียนตองเรียนรูกลวิธีในการเขียนเรื่องการใชคํา ประโยค และหลักภาษาตางๆ ทั้ง
ตองผานการฝกฝน เพื่อสื่อสารกับบุคคลระดับตางๆ และผานสื่อตางๆ ไดอยางมีประสิทธิภาพ
ดนยา วงศธนะชัย (2542 : 24) กลาววา การเขียนวาหมายถึง การถายทอด
ความรู ประสบการณ ความคิด ความรูสึกหรือจินตนาการออกมาเปนตัวหนังสือ โดยวิธีการตางๆ
กัน
จากความหมายของการเขียนสรุปไดวา การเขียนเปนสิ่งสําคัญและจําเปนตอชีวิต
เพราะเปนเครื่องมืออันสําคัญที่จะบันทึก หรือถายทอดเรื่องราวตางๆ โดยใชตัวหนังสือและ
เครื่องหมายตางๆ เปนสัญลักษณ ถายทอดความรู ความคิด และประสบการณตางๆ ที่ไดรับ
ออกมาเปนอักษรเปนสัญลักษณ เพื่อใชเปนหลักฐาน หรือใหผูที่สนใจในการอานไดศึกษา และ
รับรูเรื่องราวที่ผูเขียนตองการใหทราบ สามารถใชขอมูลที่เขียนเปนหลักฐานอางอิงได
2.2 จุดมุงหมายของการสอนเขียนของนักเรียน
หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2544 สาระการเรียนรูภาษาไทย ชวงชั้น
ที่ 1 ชั้นประถมศึกษาปที่ 3 ไดกําหนดผลการเรียนรูที่คาดหวังรายและสาระการเรียนรูรายป
เกี่ยวกับการเขียนของชั้นประถมศึกษาปที่ 3 ดังนี้
สาระที่ 2 การเขียน
มาตรฐานการเรียนรูที่ ท 1.2 ใชกระบวนการเขียน เขียนสื่อสาร เขียนเรียงความ ยอความ และ
เขียนเรื่องราวในรูปแบบตางๆ เขียนรายงานขอมูลสารสนเทศและรายงานการศึกษาคนควาได
อยางมีประสิทธิภาพ
ผลการเรียนรูที่คาดหวังรายป
1. เขียนคําที่ยากขึ้นไดถูกความหมาย
2. เขียนสะกดการันตถูกตอง
3. เขียนประโยค ขอความ เรื่องราว ความรูสึก ความตองการได
4. ใชกระบวนการเขียนพัฒนางานเขียนของตนเอง
5. มีมารยาทในการเขียน
6. มีนิสัยรักการเขียน
7. มีทักษะการเขียนบันทึกความรู ประสบการณเรื่องราวในชีวิตประจําวันสั้นๆ
สาระการเรียนรูรายป
1. เขียนคําไดถูกความหมายและสะกดการันตถูกตองใชความรูและประสบการณ

24. ป
เขียนประโยคขอความและเรื่องราวแสดงความคิด ความรูสึก และความตองการและจินตนาการ
รวม ทั้งใชกระบวนการเขียนพัฒนางานเขียน
2. มีมารยาทในการเขียน และนิสัยรักการเขียน และใชทักษะการเขียนจดบันทึก
ความรูประสบการณและเรื่องราวในชีวิตประจําวัน
เนื่องจากการเขียนมีความสําคัญตอบุคคลเปนอยางมาก ในการใชติดตอสื่อสาร
บันทึกระบายความรูสึก ถายทอดเรื่องราวในแตละยุคแตละสมัย ใหผูอาน หรือผูที่ตองการศึกษา
ไดรูถึงเรื่องราวตางๆ ดังนั้นการเขียนจึงมีจุดมุงหมายหลายอยางแตกตางกันไป ดังที่มีผูกลาวไว
ดังตอไปนี้
กัลยา ยวนมาลัย (2539 : 116) ไดแบงจุดมุงหมายของการเขียนตามลักษณะ
ตามวัตถุประสงคของผูเขียนดังนี้
1. เขียนเพื่อเลาเรื่อง คือนําเหตุการณหรือเรื่องราวตางๆ มาถายทอดออกมาดวย
การเขียน
2. เขียนเพื่ออธิบาย เพื่อใหผูอานเขาใจและปฏิบัติตาม
3. การเขียนเพื่อโฆษณา– จูงใจ คือการเขียนเพื่อใหผูอานเกิดความรูสึกคลอยตาม
4. การเขียนเพื่อแสดงความคิดเห็นในจุดใดจุดหนึ่ง เพื่อเปนเครื่องชวยในการ
ตัดสินใจ
5. เขียนเพื่อปลุกใจ เพื่อใหเกิดความมั่นคง หรือใหเกิดกําลังในการที่จะตอสูกับ
สิ่งใดสิ่งหนึ่ง
6. การเขียนเพื่อสรางจินตนาการ การเขียนลักษณะนี้ตองใชถอยคําที่สละสลวย
ประณีตงดงาม หรือใชคําที่ชวนใหผูอานสรางจินตนาการ
7. การเขียนเพื่อลอเลียนหรือเสียดสี เขียนเพื่อตําหนิ หรือทักทวงแตใชวิธีการ
นุมนวล
เอกฉัท จาระเมธีธน (2539: 117) กลาววา จุดมุงหมายของการเขียน คือ การ
ถายทอดความรู ความตองการ ความรูสึกออกเปนตัวหนังสือใหผูอาน และเขาใจจุดประสงคของ
การเขียน การเขียนทุกครั้งตองคํานึงถึงผูอานเปนสําคัญวาผูอาน มีพื้นฐานความรู ความคิดอยางไร
ควรเขียนอยางไรจึงจะเกิดผลตามความประสงค ตอจากนั้นจึงกําหนดรูปแบบ วิธีการเขียน การ
ใชภาษาและเนื้อหาใหเหมาะสมกับผูอาน การเขียนจึงประสบความสําเร็จตามความตั้งใจ
อลิสา วานิชดี (2539: 44) ไดกลาวถึงจุดมุงหมายของการเขียน ไวดังนี้
1. งานเขียนเชิงแสดงออก (Expressive) เชน บทสนทนา บันทึกสวนตัว คํา
ประกาศความเชื่อ คําประกาศอิสรภาพ และระเบียบขอตกลง

25. ผ
2. งานเขียนเชิงสํารวจใหขอมูล (Referential) เชน ขาว รายงาน สรุป สาระนุ
กรม ตําราวิชาการ
3. งานวรรณกรรม (Literary) เชน เรื่องสั้น นวนิยาย กวีนิพนธ ละคร รายการ
โทรทัศน ภาพยนตร
4. งานเขียนเชิงโนมนาวจิตใจ (Persuasive) เชนโฆษณา สุนทรพจนทาง
การเมือง บทบรรณาธิการ คําสั่งสอนทางศาสนา
ดนยา วงศธนะชัย (2542: 24) กลาววา การเขียน คือการถายทอดความรู
ประสบการณ ความคิด ความรูสึกหรือจินตนาการออกเปนตัวหนังสือ โดยวิธีการตางๆ กัน การ
จะใชวิธีการใดในการเขียนนั้นยอมแลวแตจุมุงหมายในการเขียน ดังนี้ คือ
1. การเขียนเพื่อเลาเรื่อง คือการเขียนเพื่อถายทอดเรื่องราว เหตุการณ
ประสบการณและความรู
2. การเขียนเพื่ออธิบาย คือการเขียนที่ทําใหผูอานเขาใจเรื่องที่เขียน
3. การเขียนเพื่อแสดงความคิดเห็น คือการเขียนเพื่อบอกความคิดเห็นของผูเขียน
เกี่ยวกับเรื่องราวตางๆ อาจประกอบดวยคําแนะนํา ขอคิด ขอเตือนใจ
4. การเขียนเพื่อโนมนาวและโฆษณา คือการเขียนที่มีจุดมุงหมายจะทําใหผูอาน
ยอมรับสิ่งที่ผูเขียนเสนอ
5. การเขียนเพื่อสรางจินตนาการ คือการเขียนเพื่อถายทอดอารมณและความรูสึก
สูผูอาน ใหผูอานสรางจินตนาการหรือสรางอารมณ และมโนภาพตามที่ผูเขียนตองการ
วรรณี โสมประยูร (2542: 139) ไดกลาวถึงจุดมุงหมายในการเขียนหลายอยาง
ดังนี้
1. เพื่อคัดลายมือหรือเขียนใหถูกตองตามลักษณะตัวอักษร ใหเปนระเบียบ
ชัดเจนและอานเขาใจงาย
2. เพื่อเปนการฝกฝนทักษะการเรียนใหพัฒนางอกงามขึ้นตามควรแกวัย
3. เพื่อใหมีทักษะการเขียนสะกดคําถูกตองตามอักขรวิธี เขียนวรรคตอนถูกตอง
และเขียนไดรวดเร็ว
4. เพื่อใหรูจักเลือกภาษาเขียนที่ดี มีคุณภาพเหมาะสมกับบุคคลและโอกาส
5. เพื่อใหสามารถรวบรวมและลําดับความคิด แลวบันทึก สรุป และยอใจความ
เรื่องที่อานหรือฟงได
6. เพื่อถายทอดใหมีจินตนาการ ความคิดริเริ่มสรางสรรค และความรูสึกนึกคิด
เปนเรื่องราวใหผูอื่นเขาใจความหมายอยางแจมแจง

26. ฝ
7. เพื่อใหสามารถสังเกต จดจํา และเลือกเฟนถอยคํา หรือสํานวนโวหารให
ถูกตองตามหลักภาษา และสื่อความหมายไดตรงตามที่ตองการ
8. เพื่อใหมีทักษะการเขียนประเภทตางๆ และสามารถนําหลักการเขียนไปใชให
เกิดประโยชนในชีวิตประจําวัน
9. เพื่อเปนการใชเวลาวางใหเปนประโยชนดวยการเขียนตามที่ตนเองสนใจและมี
ความถนัด
10. เพื่อใหเห็นความสําคัญและคุณคาของการเขียนวามีประโยชนตอการประกอบ
อาชีพ การศึกษาหาความรู และอื่นๆ
ผอบ โปษกฤษณะ (2544: 52-53) กลาววา จุดมุงหมายในการเขียนมีดังนี้
1. เพื่ออธิบาย
2. เพื่อพรรณนา
3. เพื่อเปรียบความรูสึก
4. เพื่อเลาเรื่องใหผูอื่นทราบ
สรุปไดวา จุดมุงหมายในการเขียนมีดังนี้ เขียนเพื่อเลาเรื่องราว เขียนเพื่ออธิบาย
แสดงความคิดเห็น เขียนเพื่อโฆษณา จูงใจ และเขียนเพื่อถายทอดอารมณ ความรูสึก รวมทั้งเพื่อ
ถายทอดความรูที่ไดเรียนรู ผูวิจัยจึงเลือกเอาจุดมุงหมายดังกลาวมาเปนแนวทางในการจัดทําแบบ
ฝกการอานและเขียนคําที่ใชบรร รร (ร หัน) และบัน เพื่อนํามาใช เปนสื่อการเรียน ใหผูเรียนได
เขียนถายทอดสิ่งที่เรียนรูใหผูอื่นไดรับทราบ เพื่อยืนยันวาไดเกิดการเรียนรูหรือเพื่อประเมินผลการ
เรียนรูที่เกิดขึ้นในตัวผูเรียน
2.3 องคประกอบสําคัญเกี่ยวกับการเขียน
การเขียนถือเปนการสื่อสารที่มีองคประกอบหลายประการซึ่งมีผูกลาวไว
ดังตอไปนี้
อวยพร พานิช (2539: 9-15) ไดกลาวถึงองคประกอบของการสื่อสารดวยการ
เขียน ซึ่งพอสรุปไดดังตอไปนี้
1. ผูสงสาร – ผูรับสาร
- ผูสงสาร ไดแกนักเขียน นักพูด นักจัดรายการ
- ผูรับสาร ไดแก ผูที่ที่รับขอมูลโดยการฟง อาน และการดู แลวนมา
ตีความ
2. สาร คือ เนื้อหาที่ผูเขียนเพื่อตองการจะสื่อใหผูอานไดรู

27. พ
3. สื่อ / ชองทางการสื่อสาร เชน สื่อธรรมชาติ สื่อมนุษย สื่อสิ่งพิมพ สื่อ
อิเล็กทรอนิกส สื่อเคลื่อนที่ และสื่อพื้นบาน
4. ผลของการสื่อสาร คือพฤติกรรม ทาทีของผูรับสารที่แสดงออกตอ
ขอความที่ผูเขียนสื่อใหรู
ฐะปะนีย สาครทรรพ (2539: 357-359) ไดกลาวถึงองคประกอบของการสื่อสาร
ที่สําคัญวา ไดแกสิ่งตอไปนี้
1. ผูสงสาร ไดแก ผูเขียน ผูพูด
2. สารที่สงออกไป ไดแก ขอความที่เขียน หรือ คําพูด
3. ผูรับสาร ไดแก ผูอาน ผูฟง
วรรณี โสมประยูร (2542: 142) ไดกลาวถึงองคประกอบใหญๆ 4 ประการ
ดังนี้
1. ผูเขียน (ผูสงสาร)
2. ภาษา (สาร)
3. เครื่องมือที่ทําใหเกิดสาร (เชนอักษร ดินสอ สมุด ปากกา)
4. ผูอาน (ผูรับสาร)
จากการศึกษาองคประกอบสําคัญที่เกี่ยวของกับการเขียน สรุปไดวา การเขียนมี
องคประกอบที่สําคัญดังนี้ คือ ผูเขียนขอความ เนื้อหาที่ใชเขียน สื่อหรืออุปกรณที่ใชในการทําให
เกิดสารและผูอาน ดังนั้นในการจัดทําแบบฝกการอานและการเขียนคําที่ใช บรร รร (ร หัน) และ
บันผูวิจัยคือ ผูเขียนขอความ เนื้อหาที่ใชเขียนคือเนื้อหาจากแบบเรียนภาษาไทยภาษาพาทีและ
วรรณคดีลํานํา ระดับชั้นประถมศึกษาปที่ 3 สื่อหรืออุปกรณคือแบบฝก ประกอบไปดวย สาระ
ความรู แบบฝก และผูอาน คือ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 3
2.4 ความสําคัญและประโยชนของการเขียน
การเขียนมีความสําคัญและมีประโยชนเปนอยางมากในการใชสื่อสารอยางหนึ่ง
การเขียนเปนการใชขอความเปนสื่อใหผูอานไดเขาใจตรงกับผูเขียน การเขียนวกวน ไมชัดเจน
หรือเยิ่นเยอ อานจับใจความยาก ผูอานก็ไมสามารถเขาใจไดชัดเจนและไมสามารถปฏิบัติไดตาม
วัตถุประสงคของการเรียน ดังนั้นการเขียนจึงมีความสําคัญและมีประโยชนเปนอยางมากดังที่ไดมี
นักศึกษาไดกลาวไวดังนี้
นภดล จันทรเพ็ญ (2335: 91) ไดกลาวถึงประโยชนและความสําคัญของการ
เขียน ดังนี้