2. Σωκράτης(470/469 – 399 π.Χ.)
Φιλόσοφος
Γεννήθηκε και έζησε
στην Αθήνα.
Παντρεύτηκε σε
μεγάλη ηλικία την
περίφημη Ξανθίππη
και έκανε τρεις γιους.
Πέθανε, αφού
καταδικάστηκε άδικα
σε θάνατο με ψευδείς
κατηγορίες
αντιπάλων του
3. Η διδασκαλία του Σωκράτη
Ο Σωκράτης δίδασκε νέους από όλη την Αθήνα. Οι νέοι των
αρχοντικών οικογενειών της πόλης επιδίωκαν να βρίσκονται δίπλα
του και να παρακολουθούν τη διδασκαλία του.
4. Η σημασία της διδασκαλίας του
Υπήρξε μία από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες του ελληνικού και
παγκόσμιου πνεύματος και πολιτισμού και ένας από τους ιδρυτές
της Δυτικής φιλοσοφίας.
Ενδεικτικό της σημασίας του για την αρχαία ελληνική φιλοσοφία είναι
ότι όλοι οι Έλληνες φιλόσοφοι πριν από αυτόν ονομάστηκαν
Προσωκρατικοί.
Είχε έναν πολυάριθμο κύκλο πιστών φίλων, κυρίως νέων από
αριστοκρατικές οικογένειες, απ' όλη την Ελλάδα.
Ορισμένοι από αυτούς έγιναν γνωστοί ως ιδρυτές φιλοσοφικών
σχολών διαφόρων κατευθύνσεων. Οι γνωστότεροι ήταν ο Πλάτων και
ο Αντισθένης στην Αθήνα, ο Ευκλείδης, ο Φαίδων και ο Αρίστιππος .
Ο ίδιος δεν άφησε γραπτά έργα. Οι κυριότερες πηγές για τη ζωή του
είναι κατ' αρχάς ο μαθητής του Πλάτων, ο ιστορικός Ξενοφών, ο
φιλόσοφος Αριστοτέλης και ο συγγραφέας κωμωδιών Αριστοφάνης.
To σύνολο της επιρροής του, συχνά τον κατατάσσει μεταξύ των
κορυφαίων παγκοσμίων προσωπικοτήτων όλων των εποχών με τη
μεγαλύτερη επιρροή, μαζί με τον μαθητή του, τον Πλάτωνα.
5. Ο Σωκράτης και οι σοφιστές
•Την ίδια εποχή με τον
Σωκράτη στην Αθήνα
δίδασκαν και σοφιστές.
•Κοινό χαρακτηριστικό και
των δύο ήταν ότι
ασχολούνταν με τον
άνθρωπο.
•Όμως ο Σωκράτης επέμενε
ότι ο άνθρωπος έπρεπε να
έχει συνέπεια λόγων και
πράξεων.
•Οι σοφιστές από την άλλη
μεριά φημίζονταν για την
προσπάθειά τους να
αποδεικνύουν ότι έχουν δίκιο
με οποιοδήποτε μέσον.
6. Η Σωκρατική Μέθοδος
Η μαιευτική: ο Σωκράτης δε δίδασκε ο ίδιος, αλλά
προσπαθούσε με κατάλληλες ερωτήσεις να
εκμαιεύσει από τον μαθητή του τη σωστή
απάντηση.
Η διαλεκτική: Χρησιμοποιούσε τον διάλογο, τη
συζήτηση για να φτάσει στο συμπέρασμα της
διδασκαλίας του.
7. Σπουδαία αποφθέγματα του Σωκράτη
«Εν οίδα, ότι ουδέν οίδα.»
Ένα πράγμα ξέρω, ότι δεν ξέρω τίποτα.
8. Σπουδαία αποφθέγματα του Σωκράτη
«Η παιδεία, καθάπερ ευδαίμων χώρα, πάντα τ’
αγαθά φέρει»
Η μόρφωση, όπως ακριβώς μια εύφορη γη, φέρνει
όλα τα καλά
9. Η δίκη του Σωκράτη
Το 399 π.Χ. ο φιλόσοφος καταδικάστηκε στο Δικαστήριο της Ηλιαίας
σε θάνατο με κώνειο (δηλητήριο της εποχής) , μετά από μήνυση
εναντίον του για ασέβεια προς τους θεούς και διαφθορά των νέων.
Ουσιαστικό κίνητρο της δίκης , υπήρξε η αντιζηλία του με σημαντικούς
άνδρες της εποχής και πολιτικές διαφορές. Μελετητές της εποχής
υποστήριξαν πως η απόφαση ήταν άδικη.
Στη διάρκεια της δίκης ο Σωκράτης έδειξε θάρρος και περηφάνια, ενώ
η αναγγελία της ποινής δεν κατάφερε να τον βγάλει από τη θεϊκή του
αταραξία. Από την Απολογία προκύπτει ότι κατά πάσα πιθανότητα θα
είχε αθωωθεί εάν φερόταν πιο ταπεινόφρονα, αλλά όπως δήλωσε και ο
ίδιος δεν ήθελε να εξευτελίσει τον εαυτό του με ικεσίες.
Αργότερα οι Αθηναίοι μετάνιωσαν για την απόφασή τους, αλλά ήταν
αργά.
10. Ο θάνατος του Σωκράτη
•Μετά την καταδίκη του
παρέμεινε
στο δεσμωτήριο τριάντα μέρες.
Ο μαθητές του είχαν τη
δυνατότητα να τον βοηθήσουν
να αποδράσει,
•Ο Σωκράτης ωστόσο
παρέμεινε πιστός στη
κοσμοθεωρία του και
αρνήθηκε, εξηγώντας ότι
επωφελήθηκε ζώντας κάτω
από τους αθηναϊκούς νόμους
για εβδομήντα χρόνια και αν
τους παραβίαζε τώρα επειδή.
Έτσι, ως νομοταγής πολίτης
και αληθινός φιλόσοφος,
περίμενε το θάνατο ειρηνικά
και γαλήνια και ήπιε το κώνειο,
όπως πρόσταζε ο νόμος.