SlideShare a Scribd company logo
1 of 56
1. Öğrenme
Öğrenme bireyin, tekrar ve yaşantı sonucu davranışında ortaya çıkan bir
değişikliktir.
Öğrenme bir anlamda bilgi edinme sürecidir. Yaşamın her alanında hayat boyu
sürer.
Öğrenmeyi etkileyen belli başlı faktörler
a. Olgunlaşma
Olgunlaşma, canlının büyüme ve gelişme sonucunda belli davranışları yapabilecek hale gelmesidir. Örneğin; beş
yaşına gelmemiş çocuğun yazı yazamaması
b. Önceki Yaşantılar
Öğrenmeye karşı olumlu ya da olumsuz tutumlar, ilgiler,alışkanlıklar, korkular öğrenmeyi etkiler.
c. Bireysel Farklar
Her bireyin kendine özgü özellikleri ve gelişim biçimleri vardır. Bedensel, zihinsel, kişilik farklılıkları
öğrenmeyi etkiler.
d. Genel Uyanlmışlık Hali ve Güdülenme
Güdülenme canlının bir davranışı yapmaya hazır hale gelmesidir. Genel uyarılmışlık hali ise güdülemeyi
kolaylaştırır. Güdüleme bireyi öğrenmeye isteklendirir, özendirir, öğrenmeye yön verir.
e. Türe Özgü Hazır Bulunuş
Bir canlı kalıtımla getirdiği genetik donanımın elverdiği şeyleri öğrenir.
f. Korku ve Kaygı
Öğrenmeyle ilgili olarak belirli düzeydeki kaygı öğrenmeyi olumlu etkilerken, aşırı kaygı öğrenmeyi güçleştirir. Çünkü aşırı
kaygı durumunda, endişe, gerginlik, güvensizlik,
şaşkınlık gibi psikolojik, ağız kuruluğu, baş ağrısı, bulantı, çarpıntı, uykusuzluk gibi fizyolojik değişiklikler organizmada
dengenin bozulmasına yol açar.
g. Ödül ve Ceza
Ödül ve ceza öğrenme için önemli etkenler arasında yer alır. Yapılan araştırmalar ödülün cezadan daha etkili
olduğunu göstermiştir. Araya zamanın girmesi ödül ve cezanın
etkisini azaltmaktadır.
h. Öğrenilecek Konunun Özellikleri ve Öğrenme Teknikleri
iyi bir öğrenmenin gerçekleşmesi için öğrenilecek konularda şu özellikler bulunmalıdır:
•Öğrenilecek konuya, öğrenecek kişi gereksinim duymalıdır. Öğrenilecek konu, öğrenenin yaşına göre yeter uzunluk ve
ölçüde olmalıdır.
 Öğrenilecek konu, daha önce öğrenilmiş olan konulara dayandırılmalıdır.
 Öğrenilecek konu, öğrenenin düzeyine uygun olmalıdır.
 Öğrenilecek olan şeyler, öğrenen için bir anlam taşımalıdır.
 Önceki öğrenmelere paralel ve onları tamamlar nitelikte olmalıdır.
Öğrenme Teknikleri
•Çalışma zamanı bölünmeli çünkü yeterli dinlenme zamanı ile bölünmüş çalışma devreleri iyi sonuçlar verir.
•Konunun anlam bütünlüğü bozulmadan çalışılmalıdır. Çünkü öğrenilecek konu içinde olaylar birbirine bağlıdırlar.
Olayların birbiriyle olan bağıntı koparılarak çalışılırsa konunun anlam bütünlüğü bozulur, öğrenilmesi de güçleşir.
•Yeter ölçüde tekrar yapılmalı çünkü öğrenilen konular belli aralıklarla tekrarlanırsa, elde edilen davranışların pekişmesini
ve sürekliliğini sağlamaktadır.
•Öğrenmede ilerlemenin bilinmesi gerekir. Bir konunun ne kadar öğrenildiğinin bilinmesi, öğrenenin öğrenmesini olumlu
etkiler yapmaktadır.
•Bilgiler ya da konular arasında neden – sonuç bağı kurulmalıdır.
•Öğrenme sonrasında uyku önemlidir. Bilginin depolanması kolaylaşır.
•Öğrenme ortamı öğrenme açısından uygun olmalıdır.
İ. Transfer (Önceki öğrenmelerin etkisi)
Önceden öğrenilenlerin sonradan öğrenilenleri etkilemesine “transfer” denir. iki türlüdür:
a. Pozitif Transfer
Önceki öğrenme yeni öğrenmeyi kolaylaştırıyor ise pozitif trasferden sözedilir. Örenğin, mandolin çalmayı bilen biri, gitar
çalmayı, mandolin çalmayı bilmeyen birine göre daha kolay öğrenir.
b. Negatif Transfer (Alışkanlık çatışması)
Önceki öğrenme yeni öğrenmeyi zorlaştırıyor ya da engelliyorsa olumsuz trasferden söz edilir. Örneğin, daha önce F
klavye ile yazmayı bilen bir kişinin Q klavyeye geçince zorlanması.
2. Öğrenme Tür’leri ve Süreçleri
 a. Klasik Koşullanma Yoluyla Öğrenme
Rus fizyoloğu I. Pavlov tarafından yapılan deneylerin
sonucunda bir öğrenme yolu kabul edilmiştir.
Bu anlayışa göre uyarımlar canlıda iki tür refleks (tepki) uyandırır. Bunlar;
• Doğal, kendiliğinden, içgüdüsel görülen “koşulsuz refleks”
•Bir koşulun yerine getirilmesiyle oluşan “koşullu refleks” tir.
Koşullanma yoluyla öğrenmede iki tür uyaran bulunur:
•Koşulsuz refleksin uyaranı “koşulsuz uyaran”
•Koşulsuz refleksin uyaranı ise koşullu uyaran olarak adlandırılmıştır.
Yapılan bir deneyde köpeğe et (koşulsuz uyaran) verildiğinde, köpek salya salgılayarak koşulsuz bir refleks
göstermektedir. Herhangi bir koşullu uyaran (zil sesi) sonrasında
köpeğin salya salgılaması ise koşullu reflekstir. Günlük yaşamda da koşullu refleks durumları yaşanır. Örneğin, zil sesiyle
derse girme veya çıkmanın öğrenilmesi
Koşullu uyarıcı (Doğal uyarıcı)
Doğal koşullarda tepki verilmeyen, koşullanma sonunda tepki verilmesi öğrenilen uyarıcıdır. Örnekteki zil sesi Doğal
uyarıcı Koşullanmadan önce ya da sonra, doğal koşullarda doğal
tepki verilen uyarıcıdır. Köpeğe verilen et Şartlı tepki Organizmanın şartlı uyarıcı karşısında göstermiş olduğu tepkidir.
Örnekteki köpeğin zil sesine salya salgılaması Şartsız tepki
Organizmanın şartsız uyarıcı karşısında göstermiş olduğu tepkilerdir. Köpeğin ete karşı salya salgılamasıdır.
Genelleme
Canlının koşullanma sürecinde kullanılan uyarıcılara benzer uyaranlara da tepki göstermesi. Örneğin bir kere köpekten
korkan bir çocuk tüm dört ayaklı hayvanlardan korkabilir.
Ayırt Edici Koşullama
Canlının uyarıcılardan olumlu kabul edileni seçip diğerlerine (zilden başka sesler) tepki göstermemesidir. Örneğin her dört
ayaklı hayvanın köpek olmadığına dikkat eder.
Sönme
Koşullanmış canlıya doğal uyarıcı (Koşulsuz uyaran verilmemesi sonucu koşullu uyarana tepki vermemeye başlamasıdır.
Kendiliğinden Geri Gelme
Sönmüş davranışın tekrar uyaranla karşılaşıldığında kendiliğinden ortaya çıkmasıdır.
 b. Edimsel Koşullanma Yoluyla Öğrenme (Operant Koşullanma)
Edimsel koşullanma, ödüle götüren ya da cezadan kurtaran bir davranışın yapılmasını öğrenmektir. Edimsel koşullanma
ile ilgili ilk deneyi yapan Amerikalı psikolog Skinner’dır.
Skinner aç olan bir fareyi kafese koyup, yiyeceğe ulaşması için pedala basmasını sağlamayı amaçlamıştır. Fare birkaç
başarısız denemeden sonra farkına varmadan pedala basar ve yiyeceğe ulaşır. Fare birkaç tekrardan sonra bu doğru
davranışı pekiştirmiştir. Her acıktığında doğrudan pedala basmayı öğrenmiştir. Burada yiyecek onun için bir ödüldür.
Olumlu Pekiştirici
Organizmaya verilen su ya da yiyecek gibi maddelerdir. Olumlu pekiştirici, beklenen tepkinin tekrarlanma
olasılığını yükseltir.
Olumsuz Pekiştirici
Edimsel koşullanmada doğru davranış yapılmadığında verilen cezadır.
Klasik koşullanma ile edimsel koşullanma arasındaki farklar.
 c. Model Alarak Öğrenme
Başkalarını taklit ederek ya da gözleyerek öğrenme olarak tanımlanabilir. Model alarak öğrenmede kişinin bir davranışı
deneyip tekrarlayabilmesi bir pekiştirmedir. Öğrenmelerimizin büyük bir bölümü bu yolla sağlanır. Örneğin, çocuklar,
anne ve babalarını, dinleyerek, kullanılan sözcükleri yineleyerek konuşmayı öğrenirler.
 d. Bilişsel Öğrenme
Bilişsel öğrenme, düşünme, algılama, hatırlama gibi zihinsel yetilerle gerçekleştirilir. Bilgiyi depolama, işleme, biçiminde
değişiklik yapmayla gerçekleşen bir öğrenme yoludur. Zihinsel bakımdan gelişmiş canlılarda görülür. Kavrama yoluyla ya
da sezgisel öğrenme de birer bilişsel öğrenmedir. Örneğin, kitap okuma, tevlevizyon izleme, bir olaya tanık olma bu tür
öğrenmeye örnektir.
e. Motor Öğrenme
Bu öğrenme türü bir işin nasıl daha iyi yapılacağının öğrenilmesidir. Motor öğrenmenin sağlanabilmesi için sürekli tekrar
ve alıştırma yapılmalıdır. Örneğin, daktilo yazmak, araba kullanmak gibi
f. Deneme-Yanılma Yoluyla Öğrenme
Organizmanın, nasıl çözümleneceğini önceden bilmediği bir sorun ya da duru
m karşısında, çeşitli davranışları deneyerek sorunun çözüm
üne yaramayan denemeleri bırakarak, etkili ve yeterli olanını seçmesine
deneme – yanılma yoluyla öğrenme denir. Örneğin; Anahtarı kaybolan bir kapıyı
açmak için çağrılan bir anahtarcı, bir deste anahtardan her birini ayrı ayrı
kapıya dener. Olmayanları ayırır, sonunda kapıyı açan anahtarı tesadüfen bulur.
Böylece deneyerek kapıyı açan anahtarı öğrenmiş olur. Yüzmeyi öğrenmek ya da
bisiklete binmeyi öğrenmek gibi
g. Kavrayış Yoluyla Öğrenme
Kişinin, iki nesne ya da olay arasındaki ilişkiyi ani bir biçimde sezinlemesine
kavrayış yoluyla öğrenme denir.
Örnek;
Archimed’in banyoda yıkanırken elindeki banyo taşının kayıp küvete
düşmesi ve suyun üzerinde durması durumunda, Archimed, su ile tas
arasındaki ilişkiyi algılayarak “Buldum” diye bağırıp banyodan fırlayıp
çıkmıştır. Bulduğu şey, suyun kaldırma gücünün yasasıdır.
e. Farkına Varmadan Öğrenme
Bu öğrenme çeşidinde bilincin etkisi yoktur. Birtakım materyalleri farkına
varmadan öğreniriz ve ihtiyaç duyulduğu anda öğrenilmiş olduğu ortaya
çıkar. Örneğin; dershaneye gidip gelirken yol üzerindeki dükkanların
isimlerini öğrenmemiz.
BİLİŞSEL ÖĞRENME ; Yaşantılar sonucu ‘’bilgi işlemleme
‘’ de meydana gelen değişme olarak tanımlanır.
Bu öğrenmede :
..uyarıcılar,
..onların ortaya çıkardığı davranışlar,
..pekiştireçler,
..cezalar
YOKTUR.
Diğer Bir Deyişle,
Bireyin davranışlarını çevrede olup bitenler değil,,
Çevrenin zihindeki temsilleri belirlemeye başlar.
…..Bu temsiller, bilişsel öğrenmenin yapı taşlarıdır.
Hayvanlar üzerinde yapılan deney sonuçlarını
insanlara genelleyen davranışçıların aksine, BİLİŞSEL
KURAMCILAR, merkeze insanı koyarlar ve bazı zihinsel
süreçlerin sadece insana özgü olduğunu iddia ederler.
Bilişsel Yaklaşım ;
..uyarıcıların algılanması,
..uyarıcıların kodlanması,
..yeni bilgilerin eskileri ile karşılaştırılması,
..belleğe depolama,
..hatırlama
gibi, bilişsel süreçlerle ilgilenir ve öğrenme sürecini
bu şekilde açıklar.
Bilişsel Öğrenme ;
1.) Örtük Öğrenme,
2.)Model Alarak Öğrenme,
3.) Kavrayarak Öğrenme
olmak üzere üç çeşittir.
1.) ÖRTÜK ÖĞRENME :
Bu öğrenme türünde, kişi öğrendiğinin farkında değildir.
Örneğin; kişiye bir kelime listesi gösterilir ve her kelimedeki
ünsüz harfleri sayması istenir.
..Daha sonra, katılımcıya,kelimelerin ilk hecesi gösterilir ve bu
heceleri aklına gelen ilk kelimeye tamamlaması istenir.
..Bu deneylerde katılımcıların büyük
çoğunlukla, heceleri ünsüz harfleri
saydıkları kelimelere tamamladıkları
görülmüştür.
..Katılımcılar, kelimelerdeki ünsüzleri
sayarken, bir yandan da bu kelimeleri
farkına varmadan öğrenmiştir.
Örtük Öğrenme, beynin
yüksek zihinsel işlevlerinden
sorumlu olan, alın lobundan
değil, beyin kabuğunun
altındaki yapılarda
gerçekleşir.
..Bu öğrenme, pek
çok nörolojik
hastalığın son
evrelerine kadar
bozulmaz.
Örtük Öğrenme, öğrenmenin bilinç altında değilse
bile, bilinç öncesinde gerçekleşebildiğ
ini göstermektedir.
DEMEK Kİ,
İnsan zihni, bilinç olmadan da öğrenme gibi bir
bilişsel etkinliği gerçekleştirebilmektedir.
Merak Edilen Bir Başka Konu da:
 İNSANLARIN UYKU SIRASINDA ÖĞRENİP
ÖĞRENEMEDİKLERİ olmuştur.
..Çok basit, kavramsal olmayan bazı bilgiler, uyku sırasında
öğrenilebilir.
ANCAK ;
.Öğrencilerin,
.İş adamlarının,
.Öğretim üyelerinin
Bilmek istediği
türden bilgiler,
UYKU SIRASINDA
ÖĞRENİLEMEZ !!
Şehrin hiç bilmediğiniz bir semtinde
oturan bir arkadaşınızın evine
ilk kez gideceksiniz.
.Arkadaşınız, evin yerini size telefonla
tarif ediyor.
.Bu tarife göre, evi kolayca bulursunuz.
ÇÜNKÜ,
.Zihninizde bir bilişsel harita oluştu.
Genelde,erkeklerde , görsel mekan içeren bilişler daha
yüksektir.
ANCAK ;
‘’ yer öğrenme ‘’sadece insanlara özgü bir özellik değildir.
..E.C.Tolman hayvanlarda yer öğrenmenin bir bilişsel öğrenme
olduğunu kanıtlamıştır.
..bu deneyde,ödül gerekli değildir.Ödül,öğrenmeyi
değil,performansı etkiler.
Örtük Öğrenme (gizil yada farkında olmadan)
İle ilgili ÖZET VE örnekler :
…bireyin isteyerek,bilerek yaptığı bir öğrenme
değildir. Öğrenme,istem dışı gerçekleşir.
..gizil öğrenmenin varlığını ortaya çıkaran
kuramcı Tolman ‘dır.
..bir bireye pekiştireç vermeden,ve dikkati başka
bir yere odaklı iken bile,bir şeyler
öğretilebileceğini kanıtlamıştır.
Bir gün otobüste giderken ,size otobüsün geçtiği cadde
üzerinde eczane olup olmadığı sorulur ve bir an sizden ‘’
evet,evet,önceki sokağa doğru giderseniz ,orada köşede
bir tane görürsünüz ‘’bu cevap çıkar.
..Oysa,daha önce o caddede hiç eczaneye
gitmemişsinizdir yada eczane ile ilgili herhangi bir
geçmişiniz yoktur.
..gizil öğrenme ile,otobüsle gidip gelirken,farkında
olmadan öğrendiniz.
2.) MODEL ALARAK ÖĞRENME ( gözleyerek ):
Bireyin,bir başkasını taklit ederek bazı davranışlar
kazanmasıdır.
Öğrencinin sevdiği sanatçı gibi giyinmesi,
saçlarını kestirmesi,
Küçük kuşların, büyük kuşların ötüşünü taklit
etmesi gibi..
Model alarak öğrenmede, en önemli
unsurlardan biri seçilen modelin bireyle olan
benzerliğidir.
Kız çocuk annesini,erkek çocuk babasını seçer
ve onun davranışlarını gözleyerek öğrenir.
Model alarak öğrenmede,her zaman istenen
davranışlar kazanılmaz. Bazen öğrenilen zararlı
alışkanlıklar model alarak öğrenmenin bir sonucudur.
Model alarak öğrenmede PEKİŞTİRME söz konusudur.
..Örnek; babasının diğer insanlarla nazik konuştuğunu
gören çocuk, babasını model alır.
..Bu modeli davranışlarında tekrarladığında ,yani babası
gibi başkalarıyla nazik konuştuğunda, takdir edilir ve
sorunlarını daha kolay çözümlediğini görürse, öğrenme
pekiştirilmiş olur.
…Hayvan türlerinde
taklit davranışları vardır.
Papağan, insanların
çıkardığı sesleri taklit
eder.
…Bebekler,bazı sesleri
annesini taklit ederek
öğrenir.
Model almayı içermeyen, ancak yine de başkalarının
davranışlarını tekrarlamayı ,çeren bir öğrenme çeşidi
de gözleyerek öğrenme dir.
…Bu öğrenme, başkalarının öğrenmelerinden,
deneyimlerinden ‘’ders çıkarma ‘’ şeklinde olabilir.
..ÖRNEK ; Zeynep, öğretmeni çok dikkatli dinliyor,evde
de çok çalışması gerekmiyor. Ben de öyle yapmalıyım.
3.) KAVRAYARAK ÖĞRENME :
Kavrayarak Öğrenmede ; hafızaya aynen
geçirmeye ihtiyaç duyulmaz. Kavrayarak
öğrenmede, içeriğin bir çok ayrıntısı ,konunun özü
iyice anlaşıldığı zaman, kolayca hatırda(zihin) kalır.
Gestalt Ekolü psikologlarından W.Köhler’in
bir şempanzeyle yaptığı çalışma,kavrayarak
öğrenmenin klasik örneğidir.
….Bu çalışmada Köhler kafesin dışına bir
muz koyar,
…Kafeste biri diğerinin içine geçebilen iki
sopa bulunmaktadır,
…Şempanze muza ulaşmaya çalışır,
…Sopaların her birini bu iş için, ayrı ayrı
kullanır,
…AMA BAŞARILI OLAMAZ.
Sultan muzu
Almak
İçin
Sopaları
birleştirirken
Grande muzu
almak
için
Kutuları üst üste
koyuyor.
Bir Süre Sonra;
…Şempanze iki sopaya bakar,
…Bunları eline alıp,birini diğerinin içine geçirir,
…Böylece uzayan sopayı kullanarak,uzanıp,muzu alır.
….Bütün öğrenme türlerinde öğrenme,tekrar ve
yaşantı sonucunda yavaş yavaş olur.
Kavrayarak öğrenmede ise ; davranış aniden
ortaya çıkar. Bu öğrenme şeklinde, çözüm sanki
aniden gelmektedir.
ancak ;
……bu öğrenmede, doğrudan gözlenemeyen
yoğun bir bilgi işlemleme gerçekleşmektedir.
..problemdeki öğeler düzenlenmekte,
..yeniden yapılandırılmaktai
..problem çözülmekte,
..çözüm bellekte depolanmaktadır.
..oluşan bilgi benzeri durumlarda derhal hatırlanmakta,
ve genellenmektedir.
..kavrayarak öğrenmede,çoğu kez ‘’TAMAM, BULDUM ‘’
gibi bir tepki oluşur.
Edison’un ampulü keşfetmesi,
Newton’un yerçekimini bulması,
Arşimet’in suyun kaldırma gücünü bulması
Kavrayarak öğrenmeye en güzel örneklerdir.
SORULAR;
Küçük bir kız, vazodaki çiçekleri gördüğünde, onlara çiçek demeyi öğrenmiştir.
Bir gün annesi, sararmasın diye maydanozları su dolu bardağa koyduğunda,
küçük kız
maydanozlara da çiçek demiştir. Küçük kızın maydanoza çiçek demesi
aşağıdakilerden hangisine örnektir?
A) Pekiştirme B) Canlandırma C) Genelleme D) Ayırt etme E) Yanılsama
2008 ÖSS I. Çevre kirlenmesinin ne anlama geldiğini, gölün yüzeyini kaplayan ölü balıkları kendi gözümle
görene kadar anlamamıştım.
II. Kurutmalı çamaşır makinesini kullanmadan önce, merdaneli çamaşır makinesini kurutmalı
zannediyordum.
III. Annemi, kendim de bir anne olduktan sonra çok iyi anladım.
Bu üç durumdan ulaşılabilecek ortak genelleme aşağıdakilerden hangisidir?
A) Olumsuz durumları daha kolay hatırlarız.
B) Gereksinimlerimiz bizi harekete geçirir.
C) Model alınabilecek bir kişi varsa çabuk öğreniriz.
D) Öğrenme, yaşayarak gerçekleşir.
E) Değerleri, öğrenmeyle kazanırız.
2006 ÖSS
Bazı biyologlar, insanın biyolojik yapısında son beş
bin yıldır önemli bir değişiklik olmadığını
söylemektedirler. Ancak, beş bin yıl önceki bir insanı
zaman yolculuğuna
çıkarıp çağdaş bir kentin içine bırakabilseydik, bu
insan, işe ya da alış-verişe giderken otobüse binmek
gibi her gün yaptığımız davranışları yapamaz ve büyük
bir olasılıkla
bir trafik kazasında yaşamını yitirirdi. Bu parçada,
öğrenmenin hangi yönü üzerinde durulmaktadır?
A) Bedensel gelişmeye bağlı olma.
B) Bir durumdan ötekine aktarılabilme
C) Güdülerden etkilenme
D) Basit görünen davranışlarda bile payı olma.
E) Çeşitli yöntemlerle gerçekleştirebilme
1998 ÖSS
Bir bebek kendisine gösterilen beyaz bir tavşana
korkusuzca yaklaşmıştır. Daha sonra bebeğe, onu korkutan bir
gürültü ile birlikte beyaz bir fare gösterilmiş ve bu olay
birkaç kez tekrarlanmıştır. Bundan sonra bebek,
gürültü verilmemesine karşın beyaz fareyi her görüşünde
korkmuştur. Daha sonra bebeğin beyaz tavşandan da
korkmaya
başladığı görülmüştür.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisinde verilenlerin ikisi de
örneklendirilmektedir?
A) Modelden öğrenme ve dikkat
B) Klasik koşullanma ve genelleme
C) Aşırı uyarılma ve olumsuz transfer
“Yatmak istemediğim halde ‘uyuman gerekli’
diyerek yatmyorlar. Ama onlar yatm>yorlar” diyen küçük
bir çocuğun bu yak>nmas>, istenilen davramşlar>
edindirmekte
aşağ>dakilerden hangisinin önemini göstermektedir?
A) Model oluşturmanın
B) Olumsuz pekiştirmenin
C) Öğrenmeye hazır oluşun
D) Olumsuz transferin
E) Kavrama yoluyla öğrenmenin
1997 ÖSS
Aşağıdaki davrarnşlardan hangisinin psikomotor yönü daha
ağır basmaktadır?
A) Bir fizik problemini çözmeye çalışma
B) Psikoloji alanında yeni bir kuram önerme
C) Sırlarını arkadaşlarıyla paylaşma
D) Çocuğunun başarısından kıvanç duyma
E) Bir müzik aletini kusursuz çalma
1997 ÖSS
SEMİH TEKİN
ZEYNEP ÖZDURAN
11 - A

More Related Content

What's hot

öğrenme kuramları
öğrenme kuramlarıöğrenme kuramları
öğrenme kuramlarıEmre ER
 
Skinner ve Bandura - Sunum
Skinner ve Bandura - SunumSkinner ve Bandura - Sunum
Skinner ve Bandura - SunumŞaban Yıldız
 
Davranışçı kuramlar
Davranışçı kuramlarDavranışçı kuramlar
Davranışçı kuramlarfatos11
 
Sosyal öğrenme kuramları
Sosyal öğrenme kuramlarıSosyal öğrenme kuramları
Sosyal öğrenme kuramlarıElifnurB
 
Edimsel KoşUllanma
Edimsel KoşUllanmaEdimsel KoşUllanma
Edimsel KoşUllanmaSIDIKAVATAN
 
Klasik Koşullanma (Classical Conditioning)
Klasik Koşullanma (Classical Conditioning) Klasik Koşullanma (Classical Conditioning)
Klasik Koşullanma (Classical Conditioning) S. Y.
 
2 edi̇msel koşullanma-1
2  edi̇msel koşullanma-12  edi̇msel koşullanma-1
2 edi̇msel koşullanma-1ummagan
 
Öğrenmede Davranışsal Yaklaşımlar
Öğrenmede Davranışsal YaklaşımlarÖğrenmede Davranışsal Yaklaşımlar
Öğrenmede Davranışsal Yaklaşımlardilaybulut
 
Sosyal öğrenme kuramları
Sosyal öğrenme kuramlarıSosyal öğrenme kuramları
Sosyal öğrenme kuramlarıozgeok
 
Davranışçı YaklaşıM
Davranışçı YaklaşıMDavranışçı YaklaşıM
Davranışçı YaklaşıMLaikaa
 
Davranişsal yaklaşim nazli yilmaz
Davranişsal yaklaşim nazli yilmazDavranişsal yaklaşim nazli yilmaz
Davranişsal yaklaşim nazli yilmazensary1
 
Kuramlari www.kpss10.com
Kuramlari www.kpss10.comKuramlari www.kpss10.com
Kuramlari www.kpss10.commassive501
 
EğItim Bilimleri 4
EğItim Bilimleri 4EğItim Bilimleri 4
EğItim Bilimleri 4derslopedi
 
Eği̇ti̇m psi̇koloji̇si̇ ceyli̇n
Eği̇ti̇m psi̇koloji̇si̇ ceyli̇nEği̇ti̇m psi̇koloji̇si̇ ceyli̇n
Eği̇ti̇m psi̇koloji̇si̇ ceyli̇nceylindirmilli
 
Tolman psikoloji
Tolman psikolojiTolman psikoloji
Tolman psikolojiofoozer
 

What's hot (18)

öğrenme kuramları
öğrenme kuramlarıöğrenme kuramları
öğrenme kuramları
 
Skinner ve Bandura - Sunum
Skinner ve Bandura - SunumSkinner ve Bandura - Sunum
Skinner ve Bandura - Sunum
 
Davranışçı kuramlar
Davranışçı kuramlarDavranışçı kuramlar
Davranışçı kuramlar
 
Sosyal öğrenme kuramları
Sosyal öğrenme kuramlarıSosyal öğrenme kuramları
Sosyal öğrenme kuramları
 
Davranisci Kuramlar
Davranisci KuramlarDavranisci Kuramlar
Davranisci Kuramlar
 
Edimsel KoşUllanma
Edimsel KoşUllanmaEdimsel KoşUllanma
Edimsel KoşUllanma
 
Klasik Koşullanma (Classical Conditioning)
Klasik Koşullanma (Classical Conditioning) Klasik Koşullanma (Classical Conditioning)
Klasik Koşullanma (Classical Conditioning)
 
2 edi̇msel koşullanma-1
2  edi̇msel koşullanma-12  edi̇msel koşullanma-1
2 edi̇msel koşullanma-1
 
Öğrenmede Davranışsal Yaklaşımlar
Öğrenmede Davranışsal YaklaşımlarÖğrenmede Davranışsal Yaklaşımlar
Öğrenmede Davranışsal Yaklaşımlar
 
Sosyal öğrenme kuramları
Sosyal öğrenme kuramlarıSosyal öğrenme kuramları
Sosyal öğrenme kuramları
 
Davranışçı YaklaşıM
Davranışçı YaklaşıMDavranışçı YaklaşıM
Davranışçı YaklaşıM
 
Davranişsal yaklaşim nazli yilmaz
Davranişsal yaklaşim nazli yilmazDavranişsal yaklaşim nazli yilmaz
Davranişsal yaklaşim nazli yilmaz
 
UZAKTAN EĞİTİM
UZAKTAN EĞİTİMUZAKTAN EĞİTİM
UZAKTAN EĞİTİM
 
Kuramsal02guthrie
Kuramsal02guthrieKuramsal02guthrie
Kuramsal02guthrie
 
Kuramlari www.kpss10.com
Kuramlari www.kpss10.comKuramlari www.kpss10.com
Kuramlari www.kpss10.com
 
EğItim Bilimleri 4
EğItim Bilimleri 4EğItim Bilimleri 4
EğItim Bilimleri 4
 
Eği̇ti̇m psi̇koloji̇si̇ ceyli̇n
Eği̇ti̇m psi̇koloji̇si̇ ceyli̇nEği̇ti̇m psi̇koloji̇si̇ ceyli̇n
Eği̇ti̇m psi̇koloji̇si̇ ceyli̇n
 
Tolman psikoloji
Tolman psikolojiTolman psikoloji
Tolman psikoloji
 

Viewers also liked

Postmodern Theory Guzik 2
Postmodern Theory Guzik 2Postmodern Theory Guzik 2
Postmodern Theory Guzik 2Kyle Guzik
 
Cachoeira de emas
Cachoeira de emasCachoeira de emas
Cachoeira de emasmarli2010
 
Gum stop reframing problems assignment
Gum stop   reframing problems assignmentGum stop   reframing problems assignment
Gum stop reframing problems assignmentNatarajan Viswanathan
 
Beyin temelli öğrenme
Beyin temelli öğrenmeBeyin temelli öğrenme
Beyin temelli öğrenmeofoozer
 
2130_American Lit Module 3 _Postmodern Manifestos
2130_American Lit Module 3 _Postmodern Manifestos2130_American Lit Module 3 _Postmodern Manifestos
2130_American Lit Module 3 _Postmodern ManifestosLisa M. Russell
 
Exercicio de condutores em equilibro eletrostatico
Exercicio de condutores em equilibro eletrostaticoExercicio de condutores em equilibro eletrostatico
Exercicio de condutores em equilibro eletrostaticoEstude Mais
 
A dynamic relationship in Bedouin communities of Israel, Jordan and the West ...
A dynamic relationship in Bedouin communities of Israel, Jordan and the West ...A dynamic relationship in Bedouin communities of Israel, Jordan and the West ...
A dynamic relationship in Bedouin communities of Israel, Jordan and the West ...International WaterCentre
 
Cilindros e prisma e geometria plana no enem
Cilindros e prisma e geometria plana no enemCilindros e prisma e geometria plana no enem
Cilindros e prisma e geometria plana no enemEstude Mais
 
Folder B-Society Brasil
Folder B-Society BrasilFolder B-Society Brasil
Folder B-Society BrasilAlex Anunciato
 
Setemi news agosto
Setemi news agostoSetemi news agosto
Setemi news agostoSetemi News
 
Junior’un Ajans Rehberi / İlk İşin İçin Bazı Öneriler
Junior’un Ajans Rehberi / İlk İşin İçin Bazı ÖnerilerJunior’un Ajans Rehberi / İlk İşin İçin Bazı Öneriler
Junior’un Ajans Rehberi / İlk İşin İçin Bazı ÖnerilerAslı Cansız
 

Viewers also liked (15)

Programa aprendiz paulista
Programa aprendiz paulistaPrograma aprendiz paulista
Programa aprendiz paulista
 
Postmodern Theory Guzik 2
Postmodern Theory Guzik 2Postmodern Theory Guzik 2
Postmodern Theory Guzik 2
 
Cachoeira de emas
Cachoeira de emasCachoeira de emas
Cachoeira de emas
 
Gum stop reframing problems assignment
Gum stop   reframing problems assignmentGum stop   reframing problems assignment
Gum stop reframing problems assignment
 
Las redes sociales
Las redes socialesLas redes sociales
Las redes sociales
 
Beyin temelli öğrenme
Beyin temelli öğrenmeBeyin temelli öğrenme
Beyin temelli öğrenme
 
2130_American Lit Module 3 _Postmodern Manifestos
2130_American Lit Module 3 _Postmodern Manifestos2130_American Lit Module 3 _Postmodern Manifestos
2130_American Lit Module 3 _Postmodern Manifestos
 
Exercicio de condutores em equilibro eletrostatico
Exercicio de condutores em equilibro eletrostaticoExercicio de condutores em equilibro eletrostatico
Exercicio de condutores em equilibro eletrostatico
 
plaquetas, estructura y funcinon
plaquetas, estructura y funcinonplaquetas, estructura y funcinon
plaquetas, estructura y funcinon
 
A dynamic relationship in Bedouin communities of Israel, Jordan and the West ...
A dynamic relationship in Bedouin communities of Israel, Jordan and the West ...A dynamic relationship in Bedouin communities of Israel, Jordan and the West ...
A dynamic relationship in Bedouin communities of Israel, Jordan and the West ...
 
Cilindros e prisma e geometria plana no enem
Cilindros e prisma e geometria plana no enemCilindros e prisma e geometria plana no enem
Cilindros e prisma e geometria plana no enem
 
Folder B-Society Brasil
Folder B-Society BrasilFolder B-Society Brasil
Folder B-Society Brasil
 
Setemi news agosto
Setemi news agostoSetemi news agosto
Setemi news agosto
 
Onsite behaviour based safety
Onsite behaviour based safetyOnsite behaviour based safety
Onsite behaviour based safety
 
Junior’un Ajans Rehberi / İlk İşin İçin Bazı Öneriler
Junior’un Ajans Rehberi / İlk İşin İçin Bazı ÖnerilerJunior’un Ajans Rehberi / İlk İşin İçin Bazı Öneriler
Junior’un Ajans Rehberi / İlk İşin İçin Bazı Öneriler
 

Similar to Psikoloji

eğitim öğrenme öğretim ilişkisi ve temel kavramlar.pptx
eğitim öğrenme öğretim ilişkisi ve temel kavramlar.pptxeğitim öğrenme öğretim ilişkisi ve temel kavramlar.pptx
eğitim öğrenme öğretim ilişkisi ve temel kavramlar.pptxUmutMete1
 
757749658 001 hafta_ebg_temel_kavramlar (1)
757749658 001 hafta_ebg_temel_kavramlar (1)757749658 001 hafta_ebg_temel_kavramlar (1)
757749658 001 hafta_ebg_temel_kavramlar (1)Ali Sarıoğlu
 
öğRenme Psikolojisi1
öğRenme Psikolojisi1öğRenme Psikolojisi1
öğRenme Psikolojisi1derslopedi
 
Kpss Eğitim Bilimleri
Kpss Eğitim BilimleriKpss Eğitim Bilimleri
Kpss Eğitim BilimleriKPSS Analiz
 
Davranisci Kuramlar
Davranisci KuramlarDavranisci Kuramlar
Davranisci Kuramlarosskpss
 
Diğer öğrenme kuramları
Diğer öğrenme kuramlarıDiğer öğrenme kuramları
Diğer öğrenme kuramlarıofoozer
 
Sosyal öğrenme kuramları
Sosyal öğrenme kuramlarıSosyal öğrenme kuramları
Sosyal öğrenme kuramlarıedagnrr
 
Www.Kpss10.Com Davranış
Www.Kpss10.Com DavranışWww.Kpss10.Com Davranış
Www.Kpss10.Com Davranışmassive501
 
EğItim Bilimleri Hepsi
EğItim Bilimleri HepsiEğItim Bilimleri Hepsi
EğItim Bilimleri Hepsiderslopedi
 
Sosyal Öğrenme Kuramı ALBERT BANDURA (1925 - ).ppt
Sosyal Öğrenme Kuramı ALBERT BANDURA (1925 - ).pptSosyal Öğrenme Kuramı ALBERT BANDURA (1925 - ).ppt
Sosyal Öğrenme Kuramı ALBERT BANDURA (1925 - ).pptZühtü Soylu
 
Jean Pi̇aget (Dr Fuad Bashirov)
Jean Pi̇aget  (Dr Fuad Bashirov)Jean Pi̇aget  (Dr Fuad Bashirov)
Jean Pi̇aget (Dr Fuad Bashirov)Fuad Bashirov
 

Similar to Psikoloji (20)

eğitim öğrenme öğretim ilişkisi ve temel kavramlar.pptx
eğitim öğrenme öğretim ilişkisi ve temel kavramlar.pptxeğitim öğrenme öğretim ilişkisi ve temel kavramlar.pptx
eğitim öğrenme öğretim ilişkisi ve temel kavramlar.pptx
 
757749658 001 hafta_ebg_temel_kavramlar (1)
757749658 001 hafta_ebg_temel_kavramlar (1)757749658 001 hafta_ebg_temel_kavramlar (1)
757749658 001 hafta_ebg_temel_kavramlar (1)
 
öğRenme Psikolojisi1
öğRenme Psikolojisi1öğRenme Psikolojisi1
öğRenme Psikolojisi1
 
Kpss Eğitim Bilimleri
Kpss Eğitim BilimleriKpss Eğitim Bilimleri
Kpss Eğitim Bilimleri
 
1970005.ppt
1970005.ppt1970005.ppt
1970005.ppt
 
Davranisci Kuramlar
Davranisci KuramlarDavranisci Kuramlar
Davranisci Kuramlar
 
Davranisci Kuramlar
Davranisci KuramlarDavranisci Kuramlar
Davranisci Kuramlar
 
Diğer öğrenme kuramları
Diğer öğrenme kuramlarıDiğer öğrenme kuramları
Diğer öğrenme kuramları
 
Nasıl Öğreniyoruz?
Nasıl Öğreniyoruz?Nasıl Öğreniyoruz?
Nasıl Öğreniyoruz?
 
Sosyal öğrenme kuramları
Sosyal öğrenme kuramlarıSosyal öğrenme kuramları
Sosyal öğrenme kuramları
 
Pp
PpPp
Pp
 
Www.Kpss10.Com Davranış
Www.Kpss10.Com DavranışWww.Kpss10.Com Davranış
Www.Kpss10.Com Davranış
 
EğItim Bilimleri Hepsi
EğItim Bilimleri HepsiEğItim Bilimleri Hepsi
EğItim Bilimleri Hepsi
 
Eğiticinin Eğitimi - Part 1
Eğiticinin Eğitimi - Part 1Eğiticinin Eğitimi - Part 1
Eğiticinin Eğitimi - Part 1
 
ögrenme
ögrenmeögrenme
ögrenme
 
Sosyal Öğrenme Kuramı ALBERT BANDURA (1925 - ).ppt
Sosyal Öğrenme Kuramı ALBERT BANDURA (1925 - ).pptSosyal Öğrenme Kuramı ALBERT BANDURA (1925 - ).ppt
Sosyal Öğrenme Kuramı ALBERT BANDURA (1925 - ).ppt
 
Jean Pi̇aget (Dr Fuad Bashirov)
Jean Pi̇aget  (Dr Fuad Bashirov)Jean Pi̇aget  (Dr Fuad Bashirov)
Jean Pi̇aget (Dr Fuad Bashirov)
 
GelişIm 1
GelişIm 1GelişIm 1
GelişIm 1
 
Eğitim
EğitimEğitim
Eğitim
 
Eğitim
EğitimEğitim
Eğitim
 

Psikoloji

  • 1.
  • 2.
  • 3. 1. Öğrenme Öğrenme bireyin, tekrar ve yaşantı sonucu davranışında ortaya çıkan bir değişikliktir. Öğrenme bir anlamda bilgi edinme sürecidir. Yaşamın her alanında hayat boyu sürer.
  • 4.
  • 5. Öğrenmeyi etkileyen belli başlı faktörler a. Olgunlaşma Olgunlaşma, canlının büyüme ve gelişme sonucunda belli davranışları yapabilecek hale gelmesidir. Örneğin; beş yaşına gelmemiş çocuğun yazı yazamaması b. Önceki Yaşantılar Öğrenmeye karşı olumlu ya da olumsuz tutumlar, ilgiler,alışkanlıklar, korkular öğrenmeyi etkiler. c. Bireysel Farklar Her bireyin kendine özgü özellikleri ve gelişim biçimleri vardır. Bedensel, zihinsel, kişilik farklılıkları öğrenmeyi etkiler. d. Genel Uyanlmışlık Hali ve Güdülenme Güdülenme canlının bir davranışı yapmaya hazır hale gelmesidir. Genel uyarılmışlık hali ise güdülemeyi kolaylaştırır. Güdüleme bireyi öğrenmeye isteklendirir, özendirir, öğrenmeye yön verir. e. Türe Özgü Hazır Bulunuş Bir canlı kalıtımla getirdiği genetik donanımın elverdiği şeyleri öğrenir.
  • 6. f. Korku ve Kaygı Öğrenmeyle ilgili olarak belirli düzeydeki kaygı öğrenmeyi olumlu etkilerken, aşırı kaygı öğrenmeyi güçleştirir. Çünkü aşırı kaygı durumunda, endişe, gerginlik, güvensizlik, şaşkınlık gibi psikolojik, ağız kuruluğu, baş ağrısı, bulantı, çarpıntı, uykusuzluk gibi fizyolojik değişiklikler organizmada dengenin bozulmasına yol açar. g. Ödül ve Ceza Ödül ve ceza öğrenme için önemli etkenler arasında yer alır. Yapılan araştırmalar ödülün cezadan daha etkili olduğunu göstermiştir. Araya zamanın girmesi ödül ve cezanın etkisini azaltmaktadır. h. Öğrenilecek Konunun Özellikleri ve Öğrenme Teknikleri iyi bir öğrenmenin gerçekleşmesi için öğrenilecek konularda şu özellikler bulunmalıdır: •Öğrenilecek konuya, öğrenecek kişi gereksinim duymalıdır. Öğrenilecek konu, öğrenenin yaşına göre yeter uzunluk ve ölçüde olmalıdır.  Öğrenilecek konu, daha önce öğrenilmiş olan konulara dayandırılmalıdır.  Öğrenilecek konu, öğrenenin düzeyine uygun olmalıdır.  Öğrenilecek olan şeyler, öğrenen için bir anlam taşımalıdır.  Önceki öğrenmelere paralel ve onları tamamlar nitelikte olmalıdır.
  • 7. Öğrenme Teknikleri •Çalışma zamanı bölünmeli çünkü yeterli dinlenme zamanı ile bölünmüş çalışma devreleri iyi sonuçlar verir. •Konunun anlam bütünlüğü bozulmadan çalışılmalıdır. Çünkü öğrenilecek konu içinde olaylar birbirine bağlıdırlar. Olayların birbiriyle olan bağıntı koparılarak çalışılırsa konunun anlam bütünlüğü bozulur, öğrenilmesi de güçleşir. •Yeter ölçüde tekrar yapılmalı çünkü öğrenilen konular belli aralıklarla tekrarlanırsa, elde edilen davranışların pekişmesini ve sürekliliğini sağlamaktadır. •Öğrenmede ilerlemenin bilinmesi gerekir. Bir konunun ne kadar öğrenildiğinin bilinmesi, öğrenenin öğrenmesini olumlu etkiler yapmaktadır. •Bilgiler ya da konular arasında neden – sonuç bağı kurulmalıdır. •Öğrenme sonrasında uyku önemlidir. Bilginin depolanması kolaylaşır. •Öğrenme ortamı öğrenme açısından uygun olmalıdır. İ. Transfer (Önceki öğrenmelerin etkisi) Önceden öğrenilenlerin sonradan öğrenilenleri etkilemesine “transfer” denir. iki türlüdür: a. Pozitif Transfer Önceki öğrenme yeni öğrenmeyi kolaylaştırıyor ise pozitif trasferden sözedilir. Örenğin, mandolin çalmayı bilen biri, gitar çalmayı, mandolin çalmayı bilmeyen birine göre daha kolay öğrenir. b. Negatif Transfer (Alışkanlık çatışması) Önceki öğrenme yeni öğrenmeyi zorlaştırıyor ya da engelliyorsa olumsuz trasferden söz edilir. Örneğin, daha önce F klavye ile yazmayı bilen bir kişinin Q klavyeye geçince zorlanması.
  • 8.
  • 9. 2. Öğrenme Tür’leri ve Süreçleri  a. Klasik Koşullanma Yoluyla Öğrenme Rus fizyoloğu I. Pavlov tarafından yapılan deneylerin sonucunda bir öğrenme yolu kabul edilmiştir. Bu anlayışa göre uyarımlar canlıda iki tür refleks (tepki) uyandırır. Bunlar; • Doğal, kendiliğinden, içgüdüsel görülen “koşulsuz refleks” •Bir koşulun yerine getirilmesiyle oluşan “koşullu refleks” tir. Koşullanma yoluyla öğrenmede iki tür uyaran bulunur: •Koşulsuz refleksin uyaranı “koşulsuz uyaran” •Koşulsuz refleksin uyaranı ise koşullu uyaran olarak adlandırılmıştır. Yapılan bir deneyde köpeğe et (koşulsuz uyaran) verildiğinde, köpek salya salgılayarak koşulsuz bir refleks göstermektedir. Herhangi bir koşullu uyaran (zil sesi) sonrasında köpeğin salya salgılaması ise koşullu reflekstir. Günlük yaşamda da koşullu refleks durumları yaşanır. Örneğin, zil sesiyle derse girme veya çıkmanın öğrenilmesi Koşullu uyarıcı (Doğal uyarıcı) Doğal koşullarda tepki verilmeyen, koşullanma sonunda tepki verilmesi öğrenilen uyarıcıdır. Örnekteki zil sesi Doğal uyarıcı Koşullanmadan önce ya da sonra, doğal koşullarda doğal tepki verilen uyarıcıdır. Köpeğe verilen et Şartlı tepki Organizmanın şartlı uyarıcı karşısında göstermiş olduğu tepkidir. Örnekteki köpeğin zil sesine salya salgılaması Şartsız tepki Organizmanın şartsız uyarıcı karşısında göstermiş olduğu tepkilerdir. Köpeğin ete karşı salya salgılamasıdır.
  • 10. Genelleme Canlının koşullanma sürecinde kullanılan uyarıcılara benzer uyaranlara da tepki göstermesi. Örneğin bir kere köpekten korkan bir çocuk tüm dört ayaklı hayvanlardan korkabilir. Ayırt Edici Koşullama Canlının uyarıcılardan olumlu kabul edileni seçip diğerlerine (zilden başka sesler) tepki göstermemesidir. Örneğin her dört ayaklı hayvanın köpek olmadığına dikkat eder. Sönme Koşullanmış canlıya doğal uyarıcı (Koşulsuz uyaran verilmemesi sonucu koşullu uyarana tepki vermemeye başlamasıdır. Kendiliğinden Geri Gelme Sönmüş davranışın tekrar uyaranla karşılaşıldığında kendiliğinden ortaya çıkmasıdır.
  • 11.  b. Edimsel Koşullanma Yoluyla Öğrenme (Operant Koşullanma) Edimsel koşullanma, ödüle götüren ya da cezadan kurtaran bir davranışın yapılmasını öğrenmektir. Edimsel koşullanma ile ilgili ilk deneyi yapan Amerikalı psikolog Skinner’dır. Skinner aç olan bir fareyi kafese koyup, yiyeceğe ulaşması için pedala basmasını sağlamayı amaçlamıştır. Fare birkaç başarısız denemeden sonra farkına varmadan pedala basar ve yiyeceğe ulaşır. Fare birkaç tekrardan sonra bu doğru davranışı pekiştirmiştir. Her acıktığında doğrudan pedala basmayı öğrenmiştir. Burada yiyecek onun için bir ödüldür. Olumlu Pekiştirici Organizmaya verilen su ya da yiyecek gibi maddelerdir. Olumlu pekiştirici, beklenen tepkinin tekrarlanma olasılığını yükseltir. Olumsuz Pekiştirici Edimsel koşullanmada doğru davranış yapılmadığında verilen cezadır. Klasik koşullanma ile edimsel koşullanma arasındaki farklar.
  • 12.  c. Model Alarak Öğrenme Başkalarını taklit ederek ya da gözleyerek öğrenme olarak tanımlanabilir. Model alarak öğrenmede kişinin bir davranışı deneyip tekrarlayabilmesi bir pekiştirmedir. Öğrenmelerimizin büyük bir bölümü bu yolla sağlanır. Örneğin, çocuklar, anne ve babalarını, dinleyerek, kullanılan sözcükleri yineleyerek konuşmayı öğrenirler.  d. Bilişsel Öğrenme Bilişsel öğrenme, düşünme, algılama, hatırlama gibi zihinsel yetilerle gerçekleştirilir. Bilgiyi depolama, işleme, biçiminde değişiklik yapmayla gerçekleşen bir öğrenme yoludur. Zihinsel bakımdan gelişmiş canlılarda görülür. Kavrama yoluyla ya da sezgisel öğrenme de birer bilişsel öğrenmedir. Örneğin, kitap okuma, tevlevizyon izleme, bir olaya tanık olma bu tür öğrenmeye örnektir. e. Motor Öğrenme Bu öğrenme türü bir işin nasıl daha iyi yapılacağının öğrenilmesidir. Motor öğrenmenin sağlanabilmesi için sürekli tekrar ve alıştırma yapılmalıdır. Örneğin, daktilo yazmak, araba kullanmak gibi f. Deneme-Yanılma Yoluyla Öğrenme Organizmanın, nasıl çözümleneceğini önceden bilmediği bir sorun ya da duru m karşısında, çeşitli davranışları deneyerek sorunun çözüm üne yaramayan denemeleri bırakarak, etkili ve yeterli olanını seçmesine deneme – yanılma yoluyla öğrenme denir. Örneğin; Anahtarı kaybolan bir kapıyı açmak için çağrılan bir anahtarcı, bir deste anahtardan her birini ayrı ayrı kapıya dener. Olmayanları ayırır, sonunda kapıyı açan anahtarı tesadüfen bulur. Böylece deneyerek kapıyı açan anahtarı öğrenmiş olur. Yüzmeyi öğrenmek ya da bisiklete binmeyi öğrenmek gibi
  • 13. g. Kavrayış Yoluyla Öğrenme Kişinin, iki nesne ya da olay arasındaki ilişkiyi ani bir biçimde sezinlemesine kavrayış yoluyla öğrenme denir. Örnek; Archimed’in banyoda yıkanırken elindeki banyo taşının kayıp küvete düşmesi ve suyun üzerinde durması durumunda, Archimed, su ile tas arasındaki ilişkiyi algılayarak “Buldum” diye bağırıp banyodan fırlayıp çıkmıştır. Bulduğu şey, suyun kaldırma gücünün yasasıdır. e. Farkına Varmadan Öğrenme Bu öğrenme çeşidinde bilincin etkisi yoktur. Birtakım materyalleri farkına varmadan öğreniriz ve ihtiyaç duyulduğu anda öğrenilmiş olduğu ortaya çıkar. Örneğin; dershaneye gidip gelirken yol üzerindeki dükkanların isimlerini öğrenmemiz.
  • 14. BİLİŞSEL ÖĞRENME ; Yaşantılar sonucu ‘’bilgi işlemleme ‘’ de meydana gelen değişme olarak tanımlanır. Bu öğrenmede : ..uyarıcılar, ..onların ortaya çıkardığı davranışlar, ..pekiştireçler, ..cezalar YOKTUR.
  • 15. Diğer Bir Deyişle, Bireyin davranışlarını çevrede olup bitenler değil,, Çevrenin zihindeki temsilleri belirlemeye başlar. …..Bu temsiller, bilişsel öğrenmenin yapı taşlarıdır.
  • 16. Hayvanlar üzerinde yapılan deney sonuçlarını insanlara genelleyen davranışçıların aksine, BİLİŞSEL KURAMCILAR, merkeze insanı koyarlar ve bazı zihinsel süreçlerin sadece insana özgü olduğunu iddia ederler.
  • 17. Bilişsel Yaklaşım ; ..uyarıcıların algılanması, ..uyarıcıların kodlanması, ..yeni bilgilerin eskileri ile karşılaştırılması, ..belleğe depolama, ..hatırlama gibi, bilişsel süreçlerle ilgilenir ve öğrenme sürecini bu şekilde açıklar.
  • 18. Bilişsel Öğrenme ; 1.) Örtük Öğrenme, 2.)Model Alarak Öğrenme, 3.) Kavrayarak Öğrenme olmak üzere üç çeşittir.
  • 19. 1.) ÖRTÜK ÖĞRENME : Bu öğrenme türünde, kişi öğrendiğinin farkında değildir. Örneğin; kişiye bir kelime listesi gösterilir ve her kelimedeki ünsüz harfleri sayması istenir. ..Daha sonra, katılımcıya,kelimelerin ilk hecesi gösterilir ve bu heceleri aklına gelen ilk kelimeye tamamlaması istenir.
  • 20. ..Bu deneylerde katılımcıların büyük çoğunlukla, heceleri ünsüz harfleri saydıkları kelimelere tamamladıkları görülmüştür. ..Katılımcılar, kelimelerdeki ünsüzleri sayarken, bir yandan da bu kelimeleri farkına varmadan öğrenmiştir.
  • 21. Örtük Öğrenme, beynin yüksek zihinsel işlevlerinden sorumlu olan, alın lobundan değil, beyin kabuğunun altındaki yapılarda gerçekleşir.
  • 22. ..Bu öğrenme, pek çok nörolojik hastalığın son evrelerine kadar bozulmaz.
  • 23. Örtük Öğrenme, öğrenmenin bilinç altında değilse bile, bilinç öncesinde gerçekleşebildiğ ini göstermektedir. DEMEK Kİ, İnsan zihni, bilinç olmadan da öğrenme gibi bir bilişsel etkinliği gerçekleştirebilmektedir.
  • 24. Merak Edilen Bir Başka Konu da:  İNSANLARIN UYKU SIRASINDA ÖĞRENİP ÖĞRENEMEDİKLERİ olmuştur. ..Çok basit, kavramsal olmayan bazı bilgiler, uyku sırasında öğrenilebilir.
  • 25. ANCAK ; .Öğrencilerin, .İş adamlarının, .Öğretim üyelerinin Bilmek istediği türden bilgiler, UYKU SIRASINDA ÖĞRENİLEMEZ !!
  • 26. Şehrin hiç bilmediğiniz bir semtinde oturan bir arkadaşınızın evine ilk kez gideceksiniz. .Arkadaşınız, evin yerini size telefonla tarif ediyor. .Bu tarife göre, evi kolayca bulursunuz. ÇÜNKÜ, .Zihninizde bir bilişsel harita oluştu.
  • 27. Genelde,erkeklerde , görsel mekan içeren bilişler daha yüksektir. ANCAK ; ‘’ yer öğrenme ‘’sadece insanlara özgü bir özellik değildir. ..E.C.Tolman hayvanlarda yer öğrenmenin bir bilişsel öğrenme olduğunu kanıtlamıştır. ..bu deneyde,ödül gerekli değildir.Ödül,öğrenmeyi değil,performansı etkiler.
  • 28. Örtük Öğrenme (gizil yada farkında olmadan) İle ilgili ÖZET VE örnekler : …bireyin isteyerek,bilerek yaptığı bir öğrenme değildir. Öğrenme,istem dışı gerçekleşir. ..gizil öğrenmenin varlığını ortaya çıkaran kuramcı Tolman ‘dır. ..bir bireye pekiştireç vermeden,ve dikkati başka bir yere odaklı iken bile,bir şeyler öğretilebileceğini kanıtlamıştır.
  • 29. Bir gün otobüste giderken ,size otobüsün geçtiği cadde üzerinde eczane olup olmadığı sorulur ve bir an sizden ‘’ evet,evet,önceki sokağa doğru giderseniz ,orada köşede bir tane görürsünüz ‘’bu cevap çıkar. ..Oysa,daha önce o caddede hiç eczaneye gitmemişsinizdir yada eczane ile ilgili herhangi bir geçmişiniz yoktur. ..gizil öğrenme ile,otobüsle gidip gelirken,farkında olmadan öğrendiniz.
  • 30. 2.) MODEL ALARAK ÖĞRENME ( gözleyerek ):
  • 31. Bireyin,bir başkasını taklit ederek bazı davranışlar kazanmasıdır. Öğrencinin sevdiği sanatçı gibi giyinmesi, saçlarını kestirmesi, Küçük kuşların, büyük kuşların ötüşünü taklit etmesi gibi.. Model alarak öğrenmede, en önemli unsurlardan biri seçilen modelin bireyle olan benzerliğidir.
  • 32. Kız çocuk annesini,erkek çocuk babasını seçer ve onun davranışlarını gözleyerek öğrenir. Model alarak öğrenmede,her zaman istenen davranışlar kazanılmaz. Bazen öğrenilen zararlı alışkanlıklar model alarak öğrenmenin bir sonucudur.
  • 33. Model alarak öğrenmede PEKİŞTİRME söz konusudur. ..Örnek; babasının diğer insanlarla nazik konuştuğunu gören çocuk, babasını model alır. ..Bu modeli davranışlarında tekrarladığında ,yani babası gibi başkalarıyla nazik konuştuğunda, takdir edilir ve sorunlarını daha kolay çözümlediğini görürse, öğrenme pekiştirilmiş olur.
  • 34. …Hayvan türlerinde taklit davranışları vardır. Papağan, insanların çıkardığı sesleri taklit eder. …Bebekler,bazı sesleri annesini taklit ederek öğrenir.
  • 35.
  • 36.
  • 37. Model almayı içermeyen, ancak yine de başkalarının davranışlarını tekrarlamayı ,çeren bir öğrenme çeşidi de gözleyerek öğrenme dir. …Bu öğrenme, başkalarının öğrenmelerinden, deneyimlerinden ‘’ders çıkarma ‘’ şeklinde olabilir. ..ÖRNEK ; Zeynep, öğretmeni çok dikkatli dinliyor,evde de çok çalışması gerekmiyor. Ben de öyle yapmalıyım.
  • 39.
  • 40. Kavrayarak Öğrenmede ; hafızaya aynen geçirmeye ihtiyaç duyulmaz. Kavrayarak öğrenmede, içeriğin bir çok ayrıntısı ,konunun özü iyice anlaşıldığı zaman, kolayca hatırda(zihin) kalır. Gestalt Ekolü psikologlarından W.Köhler’in bir şempanzeyle yaptığı çalışma,kavrayarak öğrenmenin klasik örneğidir.
  • 41.
  • 42. ….Bu çalışmada Köhler kafesin dışına bir muz koyar, …Kafeste biri diğerinin içine geçebilen iki sopa bulunmaktadır, …Şempanze muza ulaşmaya çalışır, …Sopaların her birini bu iş için, ayrı ayrı kullanır, …AMA BAŞARILI OLAMAZ.
  • 44. Bir Süre Sonra; …Şempanze iki sopaya bakar, …Bunları eline alıp,birini diğerinin içine geçirir, …Böylece uzayan sopayı kullanarak,uzanıp,muzu alır.
  • 45.
  • 46. ….Bütün öğrenme türlerinde öğrenme,tekrar ve yaşantı sonucunda yavaş yavaş olur. Kavrayarak öğrenmede ise ; davranış aniden ortaya çıkar. Bu öğrenme şeklinde, çözüm sanki aniden gelmektedir.
  • 47.
  • 48. ancak ; ……bu öğrenmede, doğrudan gözlenemeyen yoğun bir bilgi işlemleme gerçekleşmektedir. ..problemdeki öğeler düzenlenmekte, ..yeniden yapılandırılmaktai ..problem çözülmekte, ..çözüm bellekte depolanmaktadır.
  • 49. ..oluşan bilgi benzeri durumlarda derhal hatırlanmakta, ve genellenmektedir. ..kavrayarak öğrenmede,çoğu kez ‘’TAMAM, BULDUM ‘’ gibi bir tepki oluşur. Edison’un ampulü keşfetmesi, Newton’un yerçekimini bulması, Arşimet’in suyun kaldırma gücünü bulması Kavrayarak öğrenmeye en güzel örneklerdir.
  • 50.
  • 51.
  • 52.
  • 53. SORULAR; Küçük bir kız, vazodaki çiçekleri gördüğünde, onlara çiçek demeyi öğrenmiştir. Bir gün annesi, sararmasın diye maydanozları su dolu bardağa koyduğunda, küçük kız maydanozlara da çiçek demiştir. Küçük kızın maydanoza çiçek demesi aşağıdakilerden hangisine örnektir? A) Pekiştirme B) Canlandırma C) Genelleme D) Ayırt etme E) Yanılsama 2008 ÖSS I. Çevre kirlenmesinin ne anlama geldiğini, gölün yüzeyini kaplayan ölü balıkları kendi gözümle görene kadar anlamamıştım. II. Kurutmalı çamaşır makinesini kullanmadan önce, merdaneli çamaşır makinesini kurutmalı zannediyordum. III. Annemi, kendim de bir anne olduktan sonra çok iyi anladım. Bu üç durumdan ulaşılabilecek ortak genelleme aşağıdakilerden hangisidir? A) Olumsuz durumları daha kolay hatırlarız. B) Gereksinimlerimiz bizi harekete geçirir. C) Model alınabilecek bir kişi varsa çabuk öğreniriz. D) Öğrenme, yaşayarak gerçekleşir. E) Değerleri, öğrenmeyle kazanırız. 2006 ÖSS
  • 54. Bazı biyologlar, insanın biyolojik yapısında son beş bin yıldır önemli bir değişiklik olmadığını söylemektedirler. Ancak, beş bin yıl önceki bir insanı zaman yolculuğuna çıkarıp çağdaş bir kentin içine bırakabilseydik, bu insan, işe ya da alış-verişe giderken otobüse binmek gibi her gün yaptığımız davranışları yapamaz ve büyük bir olasılıkla bir trafik kazasında yaşamını yitirirdi. Bu parçada, öğrenmenin hangi yönü üzerinde durulmaktadır? A) Bedensel gelişmeye bağlı olma. B) Bir durumdan ötekine aktarılabilme C) Güdülerden etkilenme D) Basit görünen davranışlarda bile payı olma. E) Çeşitli yöntemlerle gerçekleştirebilme 1998 ÖSS Bir bebek kendisine gösterilen beyaz bir tavşana korkusuzca yaklaşmıştır. Daha sonra bebeğe, onu korkutan bir gürültü ile birlikte beyaz bir fare gösterilmiş ve bu olay birkaç kez tekrarlanmıştır. Bundan sonra bebek, gürültü verilmemesine karşın beyaz fareyi her görüşünde korkmuştur. Daha sonra bebeğin beyaz tavşandan da korkmaya başladığı görülmüştür. Bu parçada aşağıdakilerden hangisinde verilenlerin ikisi de örneklendirilmektedir? A) Modelden öğrenme ve dikkat B) Klasik koşullanma ve genelleme C) Aşırı uyarılma ve olumsuz transfer
  • 55. “Yatmak istemediğim halde ‘uyuman gerekli’ diyerek yatmyorlar. Ama onlar yatm>yorlar” diyen küçük bir çocuğun bu yak>nmas>, istenilen davramşlar> edindirmekte aşağ>dakilerden hangisinin önemini göstermektedir? A) Model oluşturmanın B) Olumsuz pekiştirmenin C) Öğrenmeye hazır oluşun D) Olumsuz transferin E) Kavrama yoluyla öğrenmenin 1997 ÖSS Aşağıdaki davrarnşlardan hangisinin psikomotor yönü daha ağır basmaktadır? A) Bir fizik problemini çözmeye çalışma B) Psikoloji alanında yeni bir kuram önerme C) Sırlarını arkadaşlarıyla paylaşma D) Çocuğunun başarısından kıvanç duyma E) Bir müzik aletini kusursuz çalma 1997 ÖSS