Atelier 4 Omgevingsboek

1. Paul de Smet de Naeyerpark
Naam:……………………………………………..………………………………………………………………..
Beste leerlingen van het vijfde leerjaar,
Volgend jaar, zullen we een project starten waar de 3 groenzones
van het Paul de Smet de Naeyerpark 1 aaneensluitend park zullen
worden. We willen mensen aansporen om naar het park te komen
en daarvoor kunnen jullie helpen! Jullie kunnen zoveel mogelijk
informatie verzamelen over de verschillende bezienswaardigheden.
Dit zal ons helpen om verschillende affiches en een website te
maken.
Alvast bedankt voor jullie hulp !
AFSPRAKEN Overlopen in de klas en herhalen in het park !
▪ We lopen per twee naast elkaar.
▪ In het park blijven we in de afgesproken groepjes.
▪ We zorgen dat iedereen zich inzet.
▪ We tonen respect voor het park.
▪ Bij een fluitteken gaan we terug naar het startpunt.
Hallo, Ik heet Paul De Smet de Naeyer. Ik ben geboren 13 mei
1843. Ik werkte een tijdje in de katoenindustrie bij mijn vader,
maar ik werd redelijk spoedig politicus. In 1886 trouwde ik met
Marie Morel de Westgraver, maar we kregen geen kinderen. Ik
was van 1896 tot 1907 Eerste Minister van België. Dit park werd
naar mij vernoemd (als eerbetoon) omdat er in dezelfde
omgeving de Wereldtentoonstelling van 1913 plaatsvond.
Vul de legende aan:
[ ] = Paul de Smet
de Naeyer (beeld)
[ ] = Schoonheid,
Kracht en Wijsheid
[ ] = Rosbeiaard en
de 4 Heemskinderen
[ ] = Miljoenen-
kwartier
1
Leerkracht
Het doel blijft dat leerlingen plezier beleven en dat ze hun
omgeving beter leren kennen en respecteren. Er zijn geen
foute antwoorden!
Dit is heel belangrijk om de
opdrachten te begrijpen.
Duidelijk uitleggen!

2. ..
GROEP 1: PAUL DE SMET DE NAEYER (beeld)
1. Zoek het beeld van Paul de Smet de Naeyer in het park.
Vul daarna de kaart en legende verder aan op pagina 1.
2. Jullie zien nu voor jullie het beeld van de afbeeldingen.
Wat valt er jullie op?
3. Waarom zou men een beeld van Paul de Smet de Naeyer
hier plaatsen?
--------------------------------------------------------------------
Op pagina 1 kunnen jullie nog eens een korte beschrijving
lezen van Paul de Smet. Dit standbeeld werd gemaakt door
een Belgische beeldhouwer als eerbetoon aan zijn werk als
Belgische eerste minister.
We willen ook een eerbetoon maken voor hem. Neem eerst
een potlood en papier. Daarna mag je de juf roepen, ze zal
jullie extra uitleg geven.
STAPPENPLAN TER ONDERSTEUNING:
1. Denk eens na, wat wil je zeker maken/ hebben? Hoe
groot is het? Is er genoeg plaats?
2. Zoek enkele texturen (eerst aanvoelen, daarna aan het
werk!)
3. Nu ga je de verschillende texturen verbinden, met zo
weinig mogelijke lijnen.
!! Het is de bedoeling dat we achteraf alleen met je beeld
kunnen begrijpen wat je ons wilt laten zien.
Vogel gemaakt met frottage:
2
INSTRUCTIE LEERKRACHT:
- Ik heb verschillende voorwerpen gevonden in het park (blad, takjes, vruchten..)
- Jullie mogen allemaal voelen en mij vertellen wat jullie gevoeld hebben (hard, zacht,
glad…)
- Wat jullie voelen is eigenlijk de huid van de verschillende voorwerpen we noemen het
textuur.
DEMONSTRATIE FROTTAGE:
1. We dekken de textuur van de gevonden voorwerpen af met papier
2. Met je potlood wrijf je zachtjes over de textuur op het papier
3. We herhalen stap 1 en 2 met nieuwe texturen tot we blij zijn met het resultaat.
Mening geen verbetering, enkel nabespreking in de klas om de
verschillende meningen en perspectieven te vergelijken !

3. JE MAG HIER JE EERBETOON AAN PAUL DE SMET PLAKKEN!
3

4. GROEP 2: KRACHT, SCHOONHEID EN WIJSHEID
Verborgen in het park staat een beeld met drie figuren met de onderschriften
Force, Beauté, Sagesse. Kracht, schoonheid, wijsheid.
1. Zoek het beeld Schoonheid, Kracht en Wijsheid in het park. Vul daarna de kaart en
legende verder aan op pagina 1.
2. Jullie zien nu voor jullie het beeld van de afbeeldingen. Wat valt er jullie op?
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3. Waarom zou men een beeld zo’n beeld hier plaatsen?
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Hadden we hier in 1913 gestaan, dan stonden we met onze voeten in het water. Dit
beeld stond acht meter hoog. Het was de bekroning van de entree van de
wereldtentoonstelling. Schoonheid, kracht en wijsheid zijn de symbolen van de
vrijmetselarij. Dit was een broederschap dat een vriendschap sticht tussen mensen.
Vertrouwen en vriendschap stonden op eerste plaats. Iedereen was hier gelijk !
Afbeeldingen van het standbeeld vroeger:
4
Mening geen verbetering, enkel nabespreking in de klas om de verschillende
meningen en perspectieven te vergelijken !

5. Nu mag je je eigen standbeeld maken. Binnen je groepje bespreken jullie hoe je
jouw groepje zou uitbeelden. Als jullie goed kijken, zien jullie dat het beeld
Sagesse in haar schoot een driehoek droeg. Deze verwees duidelijk naar de
vrijmetselarij en dus naar hun vriendschap en vertrouwen. Hoe zouden jullie jullie
vriendschap uitbeelden?
Probeer maar uit, ben je klaar? Dan mag je een foto nemen met een iPad !
5
KLAAR? Bedenk nu een passend titel. Kort maar krachtig, net zoals de
verschillende motto’s dat we al eens geoefend hebben tijdens de lessen !
Titel: ……………………………………………………………………………………………………………………………………
HIER ZAL JULLIE FOTO KOMEN !
Hier mag een woordje uitleg:
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Hier blijft het de bedoeling dat de leerlingen zich kunnen uitdrukken over wat ze
willen overbrengen en dat ze het daarnaast ook kunnen neerschrijven.

6. GROEP 3: ROSBEIAARD EN DE 4 HEEMSKINDEREN
1. Zoek het beeld Rosbeiaard en de 4 Heemskinderen. Vul daarna de kaart en legende
verder aan op pagina 1.
2. Jullie zien nu voor jullie het beeld van de afbeeldingen. Wat valt er jullie op?
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3. Waarom zou men een beeld zo’n beeld hier plaatsen?
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Het Ros Beiaard heeft zijn oorsprong in Dendermonde. Om de 10 jaar wordt het door de
stad gedragen, maar om het beter te begrijpen moeten jullie het verhaal lezen hieronder.
De heer van Dendermonde, Aymon, had jarenlang ruzie met Karel de Grote. Op een dag, wil
Karel een oplossing vinden voor hun ruzie en stelt hij voor om zijn zus Aya te laten trouwen
met Aymon. Ze krijgen vier zonen: Ritsaert, Writsaert, Adelaert en Reinout. Jongens kregen
een paard en werden ridder. Een van de zonen van Aymon had een probleem, hij was te sterk
hierdoor stierven zijn paarden. Zijn vader dacht dat Ros Beiaard misschien een oplossing kon
bieden. Nooit had hij een meester gevonden en hij was door iedereen gevreesd. Reinout
probeerde twijfelachtig en het paard was slimmer dan hem en wierp hem een paar meter
verder op. Hij gaf de moed niet op en door meerdere keren te proberen slaagde hij erin om
hem te doen gehoorzamen.
Tijdens een discussie aan het hof, onthoofdde Reinout met één slag van zijn zwaard Karels
zoon Lodewijk. De Vier Heemskinderen of Aymonskinderen, gezeten op Beiaard, sloegen op
de vlucht. Vanuit hun sterke burcht verdedigden de vier ridders zich tegen de steeds
aanvallende legerbenden van Karel de Grote. De vier broers zagen echter de ongelijke strijd
in en Beiaard bracht hen terug naar het ouderlijk verblijf in Dendermonde.
6
Mening geen verbetering, enkel nabespreking in de klas om de verschillende
meningen en perspectieven te vergelijken !

7. 7
Ze troffen er hun rouwende moeder aan. Heer Aymon was namelijk in de handen van Karel
de Grote gevallen. Uiteindelijk smeekte Aya aan haar broer Karel om genade voor haar man
en haar zonen. Karel wilde enkel vrede sluiten als het duivelse Ros Beiaard aan hem werd
uitgeleverd. Reinout weigerde op dit voorstel in te gaan, maar moest uiteindelijk toegeven.
Het Ros werd naar de Dendermonding gebracht en daar het water in geduwd. Het tragische
schouwspel werd te veel voor Reinout die met gebroken hart moest toezien.
En nu vraag je je waarschijnlijk af wat een beeld, typisch van Dendermonde, in Gent doet…
Zoals je al eerder kon lezen, vond hier plaats de wereldtentoonstelling van 1913. Toen werd
het beeld hier opgebouwd en na de tentoonstelling was het veel te zwaar dus konden ze het
niet verplaatsen, daarom staat het nu nog steeds hier in Gent.
Nu mag je zelf aan de slag. Je moet 4 beelden maken en samen vormen ze het verhaal van
Rosbeiaard en de 4 heemskinderen. Je kunt als hulpmiddel de 4 vierkantjes hieronder
gebruiken om kernwoorden te noteren. Denk ook aan de opbouw van een verhaal: inleiding,
midden en slot!
KLAAR? Nu mag je de juf roepen, ze zal foto’s nemen !
1 2
3 4
In de klas zullen we de verschillende foto’s bekijken en de leerlingen zullen een
woordje uitleg geven indien nodig. We zullen de afbeeldingen vergelijken om
gelijkenissen en verschillen te vinden. Daarbij zullen we nog eens herhalen hoe een
verhaal in elkaar zit en kunnen we fictie/non-fictie bespreken aan de hand van
mythes, volksverhalen...

8. GROEP 4: MILJOENENKWARTIER
8
Zoek waar de afbeelding genomen werd. Vul
daarna de kaart en legende verder aan op
pagina 1. LET OP! Je moet op het park
blijven, geen straat oversteken.
Je ziet nu voor jou het Miljoenenkwartier.
De omgeving behoorde eeuwenlang tot het
landelijk gebied van Sint-Pieters-Aalst. In
de jaren 1830 werd het gebied van oost-
naar west doorsneden door de nieuwe
spoorweg.
Een groot stuk land bleef nog onbebouwd en
werd dan ook gekozen als terrein voor de
wereldtentoonstelling van 1913 in Gent.
Nieuwe grote, maar tijdelijke, paleizen, parken en waterpartijen werden ingericht. Na de
tentoonstelling werden de gebouwen weer afgebroken.
Hieronder kun je enkele afbeeldingen zien van Het Miljoenenkwartier vroeger:

9. 9
De wijk werd daarna aangelegd en centraal kwam het Paul de Smet de Naeyerplein staan. In de
wijk trok de bourgeoisie uit Gent in grote villa's. Dat waren mensen uit de middenklasse, die
door geld en bezit een trapje hoger stonden dan de arbeiders.
Als je goed kijkt naar de kaartjes op pagina 1 zal je zien dat door het vormen van 1 park in
plaats van 3 afzonderlijke delen een champagnefles zal gevormd worden. Champagne was toen
ook een teken van geld en bezit. Wat een toeval, toch?
We zouden graag een gedichtje toevoegen aan de website. Kun je je gedachten/gevoelens…
rond het park en het Miljoenenkwartier neerschrijven?
TIP: Een elfje kan jullie misschien op weg helpen. Heb je vragen? Stel ze aan de juf en laat
je vooral gaan !
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
Voorbeeld van een elfje:
Winter
Wat koud
Het sneeuwvlokje valt
De engel gaat slapen.
Hoera !
______________________________________________
Een elfje is een gedicht van elf
woorden, verdeeld over 5 regels.
De eerste regel heeft één woord,
de tweede twee, de derde drie, de
vierde vier en de vijfde regel
heeft terug één woord. Daar staat
een samenvatting van het geheel.
Hier doen we vooral beroep op de creativiteit
van de leerlingen. Het zal niet gemakkelijk
zijn voor iedereen, maar ze kunnen elkaar
steunen en aanvullen.