1. Tip:Vinkde opdrachtenaan die je hebtvoltooid!
1
Leerwandeling naar de Westerbegraafplaats
Naam: …………………………………
Andere groepsleden:
1. ……………………………………………………..
2. ……………………………………………………..
3. ………………………………………………………
Inleiding:
Het is vast niet de eerste keer dat je op een begraafplaats komt. Maar het is waarschijnlijk wel
voor het eerst dat je naar hier komt voor een wandeling.
In Gent zijn er 18 begraafplaatsen met meer dan 90.000 graven. Enkele van die graven zijn
bekend omdat er een beroemde Gentenaar in rust, zoals een burgemeester, schrijver of
kunstenaar. Andere graven lijken op het eerste gezicht dan weer erg gewoon, terwijl er een
heel verhaal achter de grafzerk schuilt. Met deze wandeling wekken we de verhalen achter
al die grafstenen weer tot leven. Het thema van deze wandeling op de Westerbegraafplaats
is de Eerste Wereldoorlog, die meer dan 100 jaar geleden begon. Duizenden vaders en
zonen verlieten toen hun families om te gaan vechten aan het front.
Vier jaar lang kregen ze te maken met geweld, honger en angst. Mannen, vrouwen en
kinderen moesten op de vlucht slaan omdat hun huizen, scholen en dorpen waren vernield.
Tijdens deze wandeling leer je het verhaal kennen van enkele Gentse soldaten, van
buitenlandse soldaten die hier ver van huis stierven, maar ook van een Gentse spionne en
een aantal gewone burgers.
We wensen je veel plezier en hopen dat je ook de andere Gentse begraafplaatsen eens gaat
bezoeken voor een wandeling.
2. Tip:Vinkde opdrachtenaan die je hebtvoltooid!
2
Lees de inleidingen beantwoordvolgende vragen. (Dit gebeurt samen
met de leerkracht) (10 min)
Wat denk je tegen te komen op je wandeling?
………………………………………………………………………………………………………………………………………
……..………………………………………………
……………………………………………………………………………………………..………………………………………
………………………………………………………
…………………………………………..…………………………………………………………………………………………
………………………………………………..………
Heb je in jouw buurt restanten van de oorlog? Zo ja, welke en waar?
……………………………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………
………………………………………………………………………………….……………………………………………………
……………………………………………………
………………………………..……………………………………………………………………………………………………
……………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………………………………
……..
Wat wil je nog te weten komen over WOI?
………………………………………………………………………………………………………………………………………
…….…………………………………………………
………………………………………………………………………………………..……………………………………………
………………………………………………………
……………………………………..………………………………………………………………………………………………
…………………………………………..
3. Tip:Vinkde opdrachtenaan die je hebtvoltooid!
3
………………………………………………………………………………………………………………………………………
……..
Verplaats je zelfstandignaar de “Westerbegraafplaats”.
Te gebruiken bijlagen: 1 en 2
Stop 1 (15 min):
Te gebruiken bijlagen: 3, 4 en 5
Extra informatie:
De Duitsers bekeken de kaart van Europa en ontdekten dat de vlugste en kortste
manier om van Duitsland in Parijs te raken dwars door België liep. Ze berekenden dat
als ze flink doorstapten, ze na ongeveer 40 dagen in de Franse hoofdstad konden
aankomen. Op 4 augustus 1914 staken Duitse troepen de Belgische grens over. De
Fransen en de Britten vonden dit onrechtvaardig en kwamen ons helpen. De Eerste
Wereldoorlog was begonnen en zou 4 lange jaren duren.
Opdracht en vragen:
Ga op zoek naar dit monument:
Vraag 1: Heb je een soortgelijk monument al eerder gezien? Zo ja, waar? Zo nee,
waar zou je nog een gelijkaardig monument kunnen vinden en waarom?
4. Tip:Vinkde opdrachtenaan die je hebtvoltooid!
4
……………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………
Vraag 2: België blijf, tijdens WOI eerder neutraal. Wat wil dat zeggen “neutraal
blijven?”
……………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………….
Vraag 3: Om welke reden kwamen de Fransen en de Britten, België helpen? (De extra
informatie kan je helpen)
……………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………..…………….
……………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………….
Opdracht 1: Duidt de weg aan die de Duitsers hebben afgelegd. (Zie extra
informatie en bijlage 4)
5. Tip:Vinkde opdrachtenaan die je hebtvoltooid!
5
Opracht 2: Zoek deze twee namen op het monument:
1. Emiel de Smet
2. Germaine Paulus
Waarom zouden deze namen zo belangrijk zijn?
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………….
(Jullie komen straks te weten waarom.)
Stop 2 (10 min):
Te gebruiken bijlagen: 3
Vind je dit monument?
Extra informatie:
In de nacht van 7 juni 1915 vocht de Engelse piloot Reginald Warneford een
luchtduel uit met de Duitse zeppelin LZ37. Rond halfdrie ’s morgens werd Gent
wakker geschud door een luide knal. Warneford had het gevecht gewonnen. De
Duitse zeppelin, met aan boord 9 bemanningsleden, stortte boven St-Amandsberg
brandend naar beneden. Slechts 1 Duitse soldaat overleefde de val. Brokstukken
van de zeppelin vielen op het begijnhof. De negenjarige Odile Maes, die bij haar
tante begijntje op bezoek was en boven in een kamertje lag te slapen, stierf
toen een wrakstuk het dak doorboorde. Ze werd op 9 juni op het kerkhof van St-
Amandsberg begraven. De bemanning van de zeppelin werd hier rond het
6. Tip:Vinkde opdrachtenaan die je hebtvoltooid!
6
monument bijgezet. In 1956 werden alle Duitse soldaten (in totaal ongeveer 1300
mannen) overgebracht naar de begraafplaats van Vladslo in West-Vlaanderen. Alleen
Otto van der Haegen en Kurt Ackermann, de bestuurders van de LZ37, bleven hier.
Kun je hun grafplaat vinden?
Opdrachten en vragen:
Opdracht 1: Lees de extra informatie. Vind je de twee namen? (Otto van der Haegen
en Kurt Ackermann)
Opdracht 2: Hoe zit een Zeppelin er volgens jou uit? Teken het hier.
Tip: Het lijkt op een vliegende sigaar;
Vraag 1: Welke gevoel krijg je als je het vetgedrukte deel leest van de “extra
informatie”?
……………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………..…………….
……………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………..…………….
……………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………..…………….
7. Tip:Vinkde opdrachtenaan die je hebtvoltooid!
7
Stop 3 (15 min):
Te gebruiken bijlage: 3
Tip: Op de bijlage is het stop 4!
Sta je op deze plaats?
Vragen en opdrachten:
Opdracht 1: Loop in stilte tussen de verschillende graven. Neem hier je tijd voor.
Denk aan de gevoelens die het bij je oproepen. Je kan sommige grafstenen ook
eens in detail bekijken. Als je klaar bent, wacht je tot de andere groepsleden ook
klaar zijn.
Vraag 1: Beschrijf in 1 woord welk gevoel opdracht 1 je leverde:
…………………………………………………………………………………………………
8. Tip:Vinkde opdrachtenaan die je hebtvoltooid!
8
Vraag 2: Is je iets opgevallen bij het lezen van de grafstenen? Zo nee, neem nog eens
een kijkje en probeer de vraag alsnog te beantwoorden Zo ja, wat?
Tip: Als je niets opgevallen is, lees vraag 3 en neem dan nog eens een kijkje.
……………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………..…………….
……………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………..…………….
……………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………..…………….
Vraag 3: Hoe zou het komen dat er op vele grafstenen geen naam staat? Als je geen
idee hebt, lees de extra informatie op pagina 7.
……………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………..…………….
……………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………..…………….
Extra informatie:
Dit deel van de begraafplaats is uitsluitend voor Belgen, of inwoners van Belgische
kolonies. De eerste keer dat er rond Gent gevochten werd, was op 7 september 1914.
Gedurende de eerste maanden van de oorlog was alles nog niet goed georganiseerd,
het was soms een rommeltje. Veel mannen hadden zich vrijwillig aangeboden om
tegen de Duitsers te gaan vechten. Namen werden niet goed opgeschreven en
mensen vergaten of verloren hun soldatenkaart. Daardoor was het soms erg moeilijk
om de namen van gesneuvelde soldaten te weten te komen.
Opdracht 2: Bekijk onderstaande affiche.
Vraag 4: Wat zouden ze bedoelen met de slogan: “Kinderen, neem deze grafsteden
onder uwe bescherming”?
9. Tip:Vinkde opdrachtenaan die je hebtvoltooid!
9
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Stop 4 (10 min):
10. Tip:Vinkde opdrachtenaan die je hebtvoltooid!
10
Te gebruiken bijlage: 3 en 5
Tip: Het is stop 5 op de bijlage
Heb je de map gevolgd en ben je hier aangekomen?
Oprdacht 1: Ook hier loop je in rust door. Kijk naar de tekens op de grafstenen.
Extra informatie:
Hier liggen de soldaten van de “Commonwealth”
Met de Commonwealth of het Gemenebest bedoelen we Groot-Brittannië en zijn
kolonies (waaronder Australië, Zuid-Afrika, India, Jamaica, ...). In het Britse leger
streden er dus verschillende nationaliteiten. Op het graf probeerde men de
nationaliteit van de gesneuvelde soldaat te tonen
Vraag 1: Welke “tekens” zie je die verwijzen naar de nationaliteit van de soldaten?
Naar welke nationaliteit zouden ze verwijzen? Vernoem dus het teken en de
nationaliteit.
1. ………………………………………………………………………………………….
2. ………………………………………………………………………………………….
Extra informatie:
De graven van Canadese soldaten werden bijvoorbeeld versierd met een
esdoornblad.
11. Tip:Vinkde opdrachtenaan die je hebtvoltooid!
11
Op het graf van Ierse soldaten werd een harp aangebracht als versiering.
Opdracht 2: Lees bovenstaande informatie en vervolledig vraag 1.
Opdracht 3: Ga nu eens op zoek naar deze tekens en tel hoeveel soldaten er liggen
van de beide nationaliteiten.
Extra: Ook soldaten uit de tweede oorlog werden hier begraven.
Vraag 3: Zie je een verschil tussen de graven van WOI en WOII? Ja/nee (omcirkel het
juiste antwoord)
Stop 5 (5 min):
Te gebruiken bijlagen: 3
Tip: Het is stop 6 op de plattegrondvan de begraafplaats.
Voor de laatste opdracht moet je hier aankomen:
Opdracht 1: lees de extra informatie
Extra informatie:
Na de oorlog besliste de Stad Gent om alle gesneuvelde geallieerde soldaten te
herdenken. Op 26 oktober 1924 werd dit monument ingehuldigd. Zelfs onze
toenmalige koning, Albert I, was er bij.
Vraag 1: Zie je de 4 vrouwen? Ga naar ze op zoek en kijk wat ze elk in hun handen
hebben. Wat hebben ze elk in hun handen?
12. Tip:Vinkde opdrachtenaan die je hebtvoltooid!
12
1. ………………………………………………………………………………………….
2. ………………………………………………………………………………………….
3. ………………………………………………………………………………………….
4. ………………………………………………………………………………………….
Extra informatie
De vrouw met een vis, kruik, rad en drietand staat symbool voor het Gemenebest. De vrouw
met de gebroken boeien symboliseert de vrijheid. De damedie een hoed met veren en een
fakkel draagt, verwijst naar de Italianen. De dame met de weegschaal is het symbool van de
rechtvaardigheid.
Opdracht 2: Schrijf in groep een gedichtje van minimum 4 zinnen over wat je is
bijgebleven van deze uitstap? Deze zullen dan voorgelezen worden in de klas.
Gedicht:
……………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………..…………….
……………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………..…………….
……………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………..…………….
……………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………..…………….
……………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………..…………….
……………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………..…………….
Ben je klaar en heb je nog tijd?
13. Tip:Vinkde opdrachtenaan die je hebtvoltooid!
13
Loop nog even rond! Misschien zijn er nog schatten die je niet hebt
gezien!
Bijlage 1: Kaart omgeving school
14. Tip:Vinkde opdrachtenaan die je hebtvoltooid!
14
Bijlage 2: Kaart omgeving Westerbegraafplaats (inclusief
ingang)
Ingang
Bijlage 3: Plattegrond Westerbegraafplaats
16. Tip:Vinkde opdrachtenaan die je hebtvoltooid!
16
Bijlage 4: Kaart Europa 1914 tot 1918
Bijlage 5:
Brochure:
https://begraafplaatsen.stad.gent/sites/default/files/attachments/Wandeling%20WOI%20Westerbe
graafplaats_kinderen.pdf
