Research project build bright university yon dara

1. សាកលវិទ្យាល័យ ប ៀលប្រាយ
BUILD BRIGHT UNIVERSITY
ថ្នា ក់ រិញ្ញា ប្ររជាន់ខ្ពស់ប្ររ ់ប្ររងធុរកិច្ច
ប្រ ធាន ទ្យសតីអំពី
ប្រ សិទ្យធភាពននការវាយរនលៃ និងការបលើកទ្យឹកច្ិរត
ុរគលិក រ ស់អងគការអភិវឌ្ឍន៍ធនធាននិសស ិរ
រាយការណ៍ ប្រសាវប្រជាវថ្នា ក់ រ ិញ្ញា ប្ររជាន់ខ្ពស់
ផ្នាកប្ររ ់ប្ររងធុរកិច្ច ឯកបទ្យស ប្ររ ់ប្ររងទ្យូបៅ
បរៀ បរៀងបោយ៖
យ៉ាូន តារ៉ា
២០១៩

2. សាកលវិទ្យាល័យ ប ៀលប្រាយ
BUILD BRIGHT UNIVERSITY
ថ្នា ក់ រិញ្ញា ប្ររជាន់ខ្ពស់ប្ររ ់ប្ររងធុរកិច្ច
ប្រ ធាន ទ្យសតីអំពី
ប្រ សិទ្យធភាពននការវាយរនលៃ និងការបលើកទ្យឹកច្ិរត
ុរគលិក រ ស់អងគការអភិវឌ្ឍន៍ធនធាននិសស ិរ
រាយការណ៍ ប្រសាវប្រជាវថ្នា ក់ រ ិញ្ញា ប្ររជាន់ខ្ពស់
ផ្នាកប្ររ ់ប្ររងធុរកិច្ច ឯកបទ្យស ប្ររ ់ប្ររងទ្យូបៅ
ដឹកន ំបោយ៖
សាស្ដ្សាា ចារយ បទ្យព វុទ្យធី
បរៀ បរៀងបោយ៖
យ៉ាូន តារ៉ា
២០១៩

3. សាកលវិទ្យាល័យ ប ៀលប្រាយ
BUILD BRIGHT UNIVERSITY
ថ្នា ក់ រិញ្ញា ប្ររជាន់ខ្ពស់ប្ររ ់ប្ររងធុរកិច្ច
ប្រ ធាន ទ្យសតីអំពី
ប្រ សិទ្យធភាពននការវាយរនលៃ និងការបលើកទ្យឹកច្ិរត
ុរគលិក រ ស់អងគការអភិវឌ្ឍន៍ធនធាននិសស ិរ
រាយការណ៍ ប្រសាវប្រជាវថ្នា ក់ រ ិញ្ញា ប្ររជាន់ខ្ពស់
ផ្នាកប្ររ ់ប្ររងធុរកិច្ច ឯកបទ្យស ប្ររ ់ប្ររងទ្យូបៅ
បរៀ បរៀងបោយ៖
យ៉ាូន តារ៉ា
២០១៩

4. សាកលវិទ្យាល័យ ប ៀលប្រាយ
BUILD BRIGHT UNIVERSITY
ថ្នា ក់ រិញ្ញា ប្ររជាន់ខ្ពស់ប្ររ ់ប្ររងធុរកិច្ច
ប្រ ធាន ទ្យសតីអំពី
ប្រ សិទ្យធភាពននការវាយរនលៃ និងការបលើកទ្យឹកច្ិរត
ុរគលិក រ ស់អងគការអភិវឌ្ឍន៍ធនធាននិសស ិរ
រាយការណ៍ ប្រសាវប្រជាវថ្នា ក់ រ ិញ្ញា ប្ររជាន់ខ្ពស់
ផ្នាកប្ររ ់ប្ររងធុរកិច្ច ឯកបទ្យស ប្ររ ់ប្ររងទ្យូបៅ
ដឹកន ំបោយ៖
សាស្ដ្សាា ចារយ បទ្យព វុទ្យធី
បរៀ បរៀងបោយ៖
យ៉ាូន តារ៉ា
២០១៩

5. ii
សេចក្តីធានាអះអាង
ខ្ញុំបាទជានិស្សិតននសាកលវិទាល័យប ៀលប្របាយ ថ្នា ក់ រិញ្ញា ប្រតជាន់ខពស្់ មហា
វិទាល័យប្ររ ់ប្ររងធញរកិច្ច ជុំនាន់ទី១៨ វរគទី០១ ឯកបទស្ប្ររ ់ប្ររងទូបៅ ឆ្ា ុំស្ិកា
២០១៨-២០១៩ ។ ខ្ញុំបាទស្ូមបធវើការអះអាងថ្ន របាយការណ៍ ប្រសាវប្រជាវមានច្ុំណងបជើង
ថ្ន “ប្រ ស្ិទធភាពននការវាយតនមៃ និងការបលើកទឹកច្ិតត ញរគលិក រ ស្់អងគការអភិវឌ្ឍន៍ធនធាន
និស្សិត” រឺជាសាា នៃរ ស្់ខ្ញុំបាទពិតប្របាកៃមមន ប ើយមិនធាៃ ់បានផ្ដល់ឱ្យនរណាមាា ក់ ឬ
ជូនបៅសាលាណាមួយ បៃើមបីទទួលស្ញ្ញា ប្រតបនាះបទ ។ ខ្ញុំបាទស្ូមទទួលខញស្ប្រតូវច្ុំប ះ
ការលួច្ច្ុំលងពីនិស្សិតៃនទបទៀត ប្រ ស្ិនប ើនងៃបប្រកាយសាកលវិទាល័យប ៀលប្របាយ បាន
រកប ើញកុំ ញស្ឆ្គង ៃូច្ខាងបលើ ខ្ញុំបាទស្ូមទទួលខញស្ប្រតូវច្ុំប ះមញខច្ា ់ជាធរមាន និង
គ្មា នស្ិទធិប្ររ ់ប្រគ្មន់កាញងការទទួលស្ញ្ញា ប្រតប ើយ ។
នងៃច្នទ ៧បោច្ មខកតតិក ឆ្ា ុំកញរ ឯកស្័ក ព.ស្.២៥៦៣
ោជធានីភាុំបពញ,នងៃទី១៨ មខវិច្ឆិកា ឆ្ា ុំ២០១៩
តថបលខា និងប្ា ះនិស្សិត
...................................
យ៉ា៉ូន តារ៉ា

6. iii
សេចក្តីបញ្ជា ក្់
ស្ូម ញ្ញា ក់ថ្នរបប្រមាងប្រសាវប្រជាវបលើប្រ ធាន ទស្ដីពី “ប្រ ស្ិទធភាពននការវាយ
តនមៃ និងការបលើកទឹកច្ិតត ញរគលិកបៅអងគការអភិវឌ្ឍន៍ធនធាននិស្សិត“ រ ស្់និស្សិតប្ា ះ
យូន តាោ មៃលបានប្រសាវប្រជាវនិងប្រ រល់ជូនសាកលវិទាល័យប ៀលប្របាយ បៃើមបី ុំបពញ
មនថមលកខខណឌ ននការវាយតនមៃ ញ្ច ់ការស្ិកាកប្រមិត រិញ្ញា ប្រតជាន់ខពស្់ប្ររ ់ប្ររងធញរកិច្ច
ពិតជាសាា នៃបៃើម មៃលបានប្រសាវប្រជាវ និងស្របស្របប្រកាមការៃឹកនាុំ និងពិបប្រគ្មះផ្ទទ ល់ពីខ្ញុំ ។
ខ្ញុំស្ូមទទួលសាគ ល់ថ្នរបប្រមាងប្រសាវប្រជាវបនះមិនធាៃ ់បានប្រ រល់ជូនប្ររឹះសាថ ន
សាកលវិទាល័យ បៃើមបីទទួលបានស្ញ្ញា ប្រតពីប្ររឹះសាថ ន ណតញ ះ ណាត លណាមួយប ើយ។
នងៃច្នទ ៧បោច្ មខកតតិក ឆ្ា ុំកញរ ឯកស្័ក ព.ស្.២៥៦៣
ោជធានីភាុំបពញ,នងៃទី១៨ មខវិច្ឆិកា ឆ្ា ុំ២០១៩
សាស្រ្សាត ចារយមណនាុំ
...................................
សេព វុេធី

7. iv
សេចក្តីថ្លែងអំណរគុណ
ខ្ញុំបាទប្ា ះ យ៉ា៉ូន តារ៉ា អកសរឡាតាុំង Yon Dara បកើតនងៃទី៣០ មខកញ្ញា ឆ្ា ុំ
១៩៩៦ ទីកមនៃងកុំបណើ តបៅភូមិបគ្មករបមៀត ញុំកបណាត ក ប្រស្ុកកណាត លស្ទឹង
បខតតកណាត ល ។ ច្ចញ បនាជានិស្សិតថ្នា ក់ រិញ្ញា ប្រតជាន់ខពស្់ប្ររ ់ប្ររងធញរកិច្ច (Master of
Business Administration) ជុំនាន់១៨, វរគ២, ប្រកុមSSA2GM បៅសាកលវិទាល័យប ៀ
លប្របាយ ននឆ្ា ុំស្ិកា ២០១៨-២០១៩ ។
ការស្ិការ ស្់ខ្ញុំបាទបានស្បប្រមច្បជារជ័យរ ូតមកៃល់ស្ពវនងៃ ក៏បោយសារមាន
ការជួយបប្រជាមមប្រជងពីស្ុំណាក់បលាកអាកមៃលមានរញណទុំងឡាយ រួមមាន៖
 បលាកឪពញក និងអាកមាត យ មៃលបានខិតខុំច្ិញ្ចឹម ីបាច្់មងរកា តាុំងពីខ្ញុំចា ់ ៃិស្នធិ
រ ូតមកៃល់បពល ច្ចញ បនា ប ើយបលាកអាកមានរញណទុំងពីរក៏ បានជួយទុំនញក ប្រមុង
ស្ពវម យងទុំងផ្ៃូវកាយ និងផ្ៃូវច្ិតត។
ឯកឧតតម សាកលវិទាធិការ បលាកសាកលវិទាធិការរង បលាកប្រពឹទធ ញរស្ បលាក
ប្រពឹទធ ញរស្រង បលាកប្រ ធាន អនញប្រ ធានការិយល័យ និង ញរគលិកទុំងអស្់ ននសាកលវិទា
ល័យប ៀលប្របាយ មៃលបានច្ុំណាយបពលៃ៏មានតនមៃ កាញងការបរៀ ច្ុំកមាវិធីស្ិកាលអៗ ជា
ពិបស្ស្ បលាកប្រ ធានការិយល័យ មៃលបានរួមច្ុំមនកជួយមណនាុំ ៃល់ការស្របស្ររបាយ
ណ៍ ការប្រសាវប្រជាវបនះ។
 ស្ូមមងៃងអុំណររញណច្ុំប ះសាស្រ្សាត ចារយទុំងអស្់គ្មា ប ើយជាពិបស្ស្បនាះរឺ
បលាក សាស្រ្សាត ចារយ បទព វញទធី មៃលបានផ្តល់ប្រ ឹកាបយ ល់មណនាុំ និងស្ប្រមួលរបប្រមាង
ប្រសាវប្រជាវរ ស្់ខ្ញុំឱ្យប្រស្ តាម ទោា នរ ស្់សាកលវិទាល័យ មៃលបានកុំណត់។
 ខ្ញុំក៏ស្ូមមងៃងអុំណររញណជាពិបស្ស្ច្ុំប ះប្រកុមប្រ ឹកាភិបាល ននអងគការអភិវឌ្ឍន៍
ធនធាននិស្សិតប្រ ចាុំបៅសាា ក់ការ ឹងបកងកង មៃលបលាកបានអនញញ្ញា តឱ្យខ្ញុំច្ញះបធវើការ
ប្រសាវប្រជាវបលើប្រ ធាន ទបនះ។
ជាច្ញងបប្រកាយ ខ្ញុំស្ូមជូនពរឱ្យបលាកអាកទុំងអស្់គ្មា មៃលបានបរៀ ោ ់មក ខាងបលើ
ស្ូមឲ្យជួ មតស្ុំណាងលអ ស្ញខភាពលអ រិ ូរណ៍ និងមានបជារជ័យប្ររ ់ ភារកិច្ច។

8. v
មាតិកា
ច្ុំណងបជើង ទុំព័រ
បស្ច្កតីអុំណះអុំណាង ii
លិខិត ញ្ញា ក់រ ស្់សាស្រ្សាត ចារយៃឹកនាុំ iii
បស្ច្កតីមងៃងអុំណររញណ iv
មាតិកា v
តាោង ix
តួបលខ x
រូ ភាព xi
អកសរកាត់ xii

9. vi
ជំព៉ូក្ ១
សេចក្តីស្តើម
១.១. លំនាំស ើម........................................................................................... ០១
១.២. ចំសោេបញ្ជា ..................................................................................០២
១.៣. សោលបំណងននការស្រាវស្រាវ.......................................................០២
១.៤. ារៈេំខាន់ននការេិក្ា ..................................................................០២
១.៥. ថ្ នក្ំណត់ និងវិាលភាពននការស្រាវស្រាវ..............................០៣
១.៦. រចនាេមព័នពននការស្រាវស្រាវ .........................................................០៣
ជំព៉ូក្ ២
ការរ ំលឹក្ស្រេឹេតី
២.១. ការរ ំលឹក្ស្រេឹេដី................................................................................ ០៤
២.១.១. មូលោា នននការប្ររ ់ប្ររង............................................................... ០៤
២.១.២. មញខងារននការប្ររ ់ប្ររង................................................................. ០៥
២.១.៣. ភាពបស្ាើគ្មា បៅកាញងការងារ ............................................................ ០៥
២.១.៤. ទ ញ្ញា និងភាពបស្ាើគ្មា កាញងការងារ................................................. ០៦
២.១.៥. ញ្ញា បផ្សងៗននឱ្កាស្បស្ាើគ្មា បៅកាញងការងារ ..................................... ០៩
២.១.៥.១. ញ្ញា ខាងផ្ៃូវបភទ........................................................ ០៩
២.១.៥.២. កុំមណទប្រមង់អបនាត ប្រ បវស្ន៍ និងការប្រតួតពិនិតយ.................. ០៩
២.២. ការេ៉ូទាត់េំណងនិសោជិត........................................................... ១០
២.២.១. ប្របាក់មខ និងប្របាក់ឈ្ាួល............................................................... ១០
២.២.១.១. ការបរៀ ច្ុំរច្នាស្មព័នធប្របាក់ឈ្ាួលឲ្យបានស្មប្រស្

10. vii
បៅកាញងស្ងគម............................................................................... ១០
២.២.១.២. ការទទួលខញស្ប្រតូវបលើការទូទត់ស្ុំណង............................ ១០
២.២.១.៣. ការអភិវឌ្ឍន៍ប្របាក់មខ និងប្របាក់ឈ្ាួល ............................... ១១
២.២.២. ការបលើកទឹកច្ិតត ញរគលិក......... .....................................................១៧
២.២.២.១. និយមន័យននការបលើកទឹកច្ិតតនិបយជិត............................១៧
២.២.២.២. ប្រ បភទននការបលើកទឹកច្ិតត .............................................១៧
២.២.៣. ប្របាក់ ុំណាច្់បផ្សងៗរ ស្់និបយជិត ..............................................២០
២.២.៣.១. ប្រ បភទននប្របាក់ ុំណាច្់.................................................២០
ជំព៉ូក្ ៣
វិធីាស្តេតននការស្រាវស្រាវ
៣.១. ស្របសទេននការវិភាគ ..................................................................... ២៣
៣.២. ស្របសទេ និងស្របទពេិននន័យ .......................................................... ២៣
៣.៣. ការសស្រជើេសរ ើេគំរ ៉ូតាង................................................................... ២៣
៣.៤. វិធីាស្តេតននការក្ំណត់គំរ៉ូតាង.................................................... ២៣
៣.៥. នីតិវិធីស្របម៉ូលេិននន័យ ................................................................. ២៣
៣.៦. ឧបក្រណ៍ េថិតិ ................................................................................២៤
៣.៧.វិាលភាពននការេិក្ា................................................................២៤
៣.៨. នីតិវិធីននការវិភាគេិននន័យ.........................................................២៤
ជំព៉ូក្ ៤
លេធ្លននការស្រាវស្រាវ និងការវិភាគចំណុ ចខាែ ំង និង ចំណុ ចសសាយ
៤.១. លេធ្លននការស្រាវស្រាវ
៤.១.១. សាថ នភាពទូបៅរ ស្់ អងគការអភិវឌ្ឍន៍ធនធាននិស្សិត.........................២៥
៤.១.២. ច្កខញវិស្័យ..........................................................................២៦

11. viii
៤.១.៣. ប ស្កកមា........................................................................២៦
៤.១.៤. រច្នាស្មព័នធប្ររ ់ប្ររង............................................................២៧
៤.១.៥. អាស្យោា នរ ស្់អងគការ .....................................................២៨
៤.១.៦. ទ ញ្ញា និង រប ៀ រ ុំបពញការងារ...................................២៩
៤.១.៧. លកខណៈស្មបតតិ និងការវាយតនមៃ ញរគលិក មញនបពល ុំបពញករងារ.៣០
៤.១.៨. ការតាមោន កាតវាយតនមៃស្កមាភាពការងារ ...........................៣១
៤.១.៩. វិន័យ ទបលាើស្ និងទណឌ កមា............................................... ៣២
៤.១.១០. បគ្មនបយបាយននការឈ្ ់ស្ប្រមាក..................................... ៣៣
៤.១.១១. ការឧ តថមភ រងាវ ន់ ការបលើកទឹកច្ិតត .......................................៣៥
៤.១.១២. ស្ិទធិពិបស្ស្ ...................................................................៣៦
៤.២. ការវិភាគសលើចំណុ ចខាែ ំង និង ចំណុ ចសសាយ .......................៣៩
៤.២.១. ការវិភារបលើច្ុំណញ ច្ខាៃ ុំង ....................................................៣៩
៤.២.២. ការវិភារបលើច្ុំណញ ច្បខាយ ................................................ ៤០
ជំព៉ូក្ ៥
សេចក្តីេននិដ្ឋា ន និងការ្តល់អនុាេន៍
៥.១. សេចក្តីេននិដ្ឋា ន ................................................................................ ៤១
៥.២. ការ្តល់អនុាេន៍ ..........................................................................៤២
ឯក្ារសោង............................................................................................៤៣
ឧបេមព័នធ .................................................................................................. ៤៤

12. ix
តាោង
ច្ុំណងបជើង ទុំព័រ
តាោង ៣.១ វិភារទិនាន័យ ញរគលិក.....................................................................៣៨

13. x
តួបលខ
ច្ុំណងបជើង ទុំព័រ
តួបលខ ៤.១ រច្នាស្មព័នធប្ររ ់ប្ររង ...............................................................................២៧

14. xi
រូ ភាព
ច្ុំណងបជើង ទុំព័រ
រូ ភាព ៤.១. និមិតតស្ញ្ញា រ ស្់អងគការអភិវឌ្ឍន៍ធនធាននិស្សិត .................................២៥
រូ ភាព ៤.២. មផ្នទីទីតាុំងរ ស្់អងគការ ........................................................................២៨

15. xii
អកសរកាត់
SRDO = Student Resources Development Organization
Admin = Administration
HR = Human Resource
BDF = Business Development & Fundraising
PR = Public Relationship

16. 1
ជំពូក ១
សេចកដីស្ដើម
១.១. លំនំបញ្ហា
ធនធានមនុស្ស គឺជាកត្តា កន្លឹះដ៏ស្ំខាន់របស្់អង្គភាព មិនថាជាគគលឹះស្ថា នរដឋ ឬក៏
ស្ហគាស្អាជីវកមមឯកជន ហហើយការគគប់គគង្ធនធានមនុស្ស (Human Resource
Management) ដដលទទួលបានហជាគជ័យ ក៏អាគស្័យហៅ យុទធស្ថស្រស្ាដប្កៗ ពីាា
គបកបហោយភាពគបកួតគបដជង្ខ្ពស្់ជាពិហស្ស្ កាុង្បរិបទពិភពហោក នាស្តវតសទី ២១
ហនឹះ ។ យ៉ា ង្ណាមុិញ ធនធានមនុស្សដដលមានស្មតាភាព ហដើមបីជគមុញការងារឱ្យមាន
វឌ្ឍនាភាព និង្ផលិតភាពខ្ពស្់ គស្បត្តមស្ាង្់ោរននបហចេកវិទាស្ម័យទំហនើប ក៏ជាចំដែក
មួយយ៉ា ង្ស្ំខាន់បដនាម ហទៀតកាុង្មុខ្ងារធនធានមនុស្ស ។
ហហតុដូហចាឹះ អាកគគប់គគង្ធនធានមនុស្សចំបាច់គតូវដតយល់ចាស្់គគប់កាលហទស្ៈ
ហហើយគតូវហរៀបចំចត់ដចង្ បហង្កើតនូវហាយនហយបាយមួយយ៉ា ង្ស្មគស្បហៅត្តមដផនការ
ស្កមមភាព របស្់អង្គភាព ។ កាន់ដតស្ំខាន់ជាង្ហនឹះហៅហទៀត អាកគគប់គគង្ក៏គតូវរិឹះរកគគប់
មហធាបាយទំង្អស្់ហដើមបីហធវើយ៉ា ង្ណាឱ្យហាលនហយបាយទំង្អស្់ហនាឹះ កាន់ដតមានភាព
ទក់ទញ ហលើកទលក ចិតានិហយជិក និង្ការអភិវឌ្ឍន៍ធនធានមនុស្សបដនាមហទៀត។
ជាក់ដស្ាង្ អង្គការអភិវឌ្ឍន៍ធនធាននិស្សិត ដដលជាអង្គការហគៅរោឋ ភិបាលមួយ
ដដលបានបហង្កើតហឡើង្ហៅអំឡុង្ឆ្ា ំ២០០៧ ក៏បានបហង្កើតនូវហាល នហយបាយគគប់គគប់
ធនធានមនុស្ស និង្យុទធស្ថស្រស្ាដ៏គួរឲ្យទក់ទញ ហដើមបីគបមូលនិហយជិត ដដលមានឆនទៈ
និង្មនស្ិការការងារខ្ពស្់ គពមទំង្មានគុែស្មបតាិល្គបហស្ើរ ដដលបានជគមុញឱ្យស្ថា ប័ន
អង្គការមួយហនឹះមានភាពរីកចហគមើនយ៉ា ង្ឆ្ប់រហ័ស្កាុង្រយៈហពលយ៉ា ង្ខ្្ី ហោយស្គមចបាន
នូវស្មិទធផលយ៉ា ង្ហគចើនអហនកគួរឱ្យកត់ស្មាគ ល់។
ហោយស្ហង្កតហ ើញនូវការវិវឌ្ឍកាុង្វិស្័យហនឹះហហើយ ហទើបខ្្ុំស្ហគមចចិតាហគជើស្ហរើស្
ការគស្ថវគជាវហលើគបធានបទ គបស្ិទធភាពននការវាយតនម្ និង្ការហលើកទលកចិតាបុគគលិករបស្់
អង្គការអភិវឌ្ឍន៍ធនធាននិស្សិត ហធវើជារបាយការែ៍ គស្ថវគជាវមួយបញ្េប់ថាា ក់បរិញ្ញា បគត
ជាន់ខ្ពស្់របស្់ខ្្ុំបាទ។

17. 2
១.២. ចំសោទបញ្ហា
ហតើអង្គអភិវឌ្ឍន៍ធនធាននិស្សិតមានយុទធស្ថស្រស្ាដបបណា ហដើមបីគគប់គគង្បុគគលិក
និង្ហលើកទលកចិតាបុគគលិក ឱ្យមានគបស្ិទធភាពខ្ពស្់ ។
១.៣. សោលបំណងនៃការស្រាវស្រាវ
ហាលបំែង្ននការគស្ថវគជាវហនឹះ គឺហដើមបីឱ្យទទួលបាននូវចំហែឹះដលង្ និង្ចង្់ដស្វង្
យល់អំពីដំហែើ រការននគគប់គគង្ របស្់អង្គភាពឱ្យបានយល់ចាស្់ ហាលបំែង្បកគស្ថយ
ជូនដល់ ស្ថកលវិទាល័យហបៀលគបាយ និង្តមកល់ទុកជាឯកស្ថរ ដល់និស្សិតជំនាន់ហគកាយ
ផង្ដដរ ។
ចំែុ ចស្ំខាន់ៗដដលខ្្ុំហធវើការគស្ថវគជាវរួមមាន ៖
- ស្ិកាពីស្ថា នភាពទូហៅជាក់ដស្ែង្របស្់ អង្គការអភិវឌ្ឍន៍និស្សិត
- ស្ិកាពីហាលនហយបាយ និង្ហាលការែ៍ ននគគប់គគង្
- ស្ិកាពីអតាគបហយជន៍ននការហលើកទលកចិតាបុគគលិក
១.៤. ារៈេំខាៃ់នៃការេិកា
ការគស្ថវគជាវហនឹះ មានស្ថរៈស្ំខាន់ណាស្់ស្ំរាប់ហធវើការដស្វង្យល់អំពីអតាគបហយជន៍ននការ
គគប់គគង្បុគគលិក។ ម៉ាាង្វិញហទៀត ហៅកាុង្គបធានបទដដរបានហលើកហឡើង្នូវចំែុ ចហាល
រួម និង្ជាចំែុ ចចដដលមានស្ថរៈស្ំខាន់ស្ំរាប់ដំហែើ រការបុគគលិកត្តមដផាកនីមួយៗមក
ឆ្ុឹះបញ្ញេ ំង្បងាា ញឱ្យហ ើញពីដំហែើ រការហនឹះ និង្ហដើមបីហលើកជាដំហណាឹះគស្ថយកាុង្ស្ង្គម
ជាក់ដស្ាង្។
ហគៅពីចំនុចខាង្ហលើហនឹះ ក៏មានចំនុចមួយចំនួនហទៀតដដលផាល់នូវស្ថរៈស្ំខាន់
ចំហ ឹះការ ស្ិកាគស្ថវគជាវដូចខាង្ហគកាមៈ
-ផាល់ចំហនឹះដលង្បដនាមហទៀតដល់ការស្ិកាគស្ថវគជាវហលើគទលស្ីាកន្ង្មក
-ដស្វង្យល់អំពីដំហែើ រការគគប់គគង្បុគគលិករបស្់អង្គភាព
-ផាល់ជាគំនិតឱ្យអាកជំនាន់ហគកាយ
១.៥. ដែៃកំណត់ ៃិង វិាលភាពនៃការស្រាវស្រាវ
ហដើមបីជាជំនួយដល់ការស្ិកាគស្ថវគជាវហៅហលើរបាយការែ៍ ហនឹះ និង្បដនាមឱ្យកាន់
ដតមានភាពងាយគស្ួល ហយើង្បានកំែត់ អំពីដដនកំែត់ និង្វិស្ថលភាព ននការស្ិកា
គស្ថវគជាវជាក់ោក់ ហ លគឺការស្ិកាហនឹះហតា តហៅហលើគបព័នធននការគគប់គគង្ អង្គការ
អភិវឌ្ឍន៍ធនធាននិស្សិត ដដលហយង្ហៅត្តមហាលការែ៍ ដដលហគបើគបាស្់ជាទូហៅ ចំហ ឹះ
តថភាពជាច់ដស្ាង្កាុង្ការគគប់គគង្ឱ្យមានគបស្ិទិធភាព ។ ហាលបំែង្ស្ំខាន់ ហតា តហៅហលើ
ដំហែើ រការននការគគប់គគង្ហៅ អង្គការអភិវឌ្ឍន៍ធនធាននិស្សិត ដដលអាគស្័យស្ថា ន ផទឹះ
ហលខ្ ១៥B ស្ងាក ត់បលង្ហកង្កង្១ ខ្ែឌ បលង្ហកង្កង្ រាជធានីភាំហពញ ។

18. 3
១.៦. រចនេមព័ៃធនៃការស្រាវស្រាវ
ជាគំហរាង្ហៅកាុង្ការគស្ថវគជាវហនឹះ ហយើង្បានហតា តហៅហលើ ការគគប់គគង្ហៅហលើ
គបស្ិទធភាពរបស្់បុគគលិក ។ ដូហចាឹះហយើង្បានហធវើការដបង្ដចកហៅត្តមលំោប់លំហោយ នូវ
ព័ត៌មានកាុង្ ការគស្ថវគជាវដូចខាង្ហគកាមៈ
រចនេមព័ៃធនៃការេិកាស្រាវស្រាវ
សេចកតីស្តើម
ជំពូកទី១
រំលឹកស្រទឹេតី
ជំពូកទី២
ាថ ៃភាពទូសៅៃិងការ
ស្ររប់ស្ររងអងគការអភិឌ្ឍៃ៍
ធៃធាៃៃិេស ិត
ជំពូកទី៣
វិធីាស្រេត
ស្រាវស្រាវ
ជំពូកទី៤
វិភារសលើសោលការ
រកាបុរគលិក
ជំពូកទី៥
សេចកតីេៃនិដ្ឋា ៃ ៃិងការ្តល់អៃុាេៃ៍

19. 4
ជំពូក ២
ការរំលឹកស្រទឹេដី
២.១. ការរ ំលឹកស្រទឹេដី
អង្គភាពខ្្ឹះបហង្កើតហឡើង្ហដើមបីផលិតកមម ឬ បហង្កើតជាហស្វាកមមហផសង្ៗ កាុង្ហាល
បំែង្ហដើមបីដស្វង្រកគបាក់ចំហែញ ឬ ខ្្ឹះហទៀតស្គមាប់ផលគបហយជន៍ស្ហគមន៍។ កាុង្
ទិស្ ហដើមបីស្ហគមចហាលបំែង្របស្់ខ្្ួន អង្គភាពទំង្អស្់ដតង្ដតពលង្ ក់ហៅហលើភាព
ដដលអាច រកបាន និង្គបស្ិទធភាពននធនធានហិរញ្ាវតាុ បហចេកវិទា និង្ធនធានមនុស្ស។
ប៉ាុដនាមនុស្សជា ធនធានដ៏ស្ំខាន់ដដល អង្គភាពគតូវការជាចំបាច់ ហគ ឹះមនុស្សជាអាក
ត្តក់ដតង្ អាកគបតិបតាិ អាកជួលជុលបហចេកវិទា ជាអាកគតួតពិនិតយហិរញ្ាវតាុ ហហើយក៏ជាអាក
គគប់គគង្មនុស្សហផសង្ៗ ហទៀតហៅកាុង្អង្គភាព។ (អា៊ា ង្ ស្ុគនាធ ) និង្ហផង្ ខាា ឆ្ា ំ ២០០៥)
ការគគប់គគង្ គឺជាដំហែើ រការមួយ ននអង្កការចត់ត្តំង្មួយ ដដលមានគបស្ិទិធភាព ។
ការគគប់គគង្ គឺជាការទទួលខ្ុស្គតូវមួយដ៍លំបាក វាទមទរឱ្យអាកគគប់គគង្ចំបាច់គតូវ
មានស្មតាភាពយល់ដលង្ខ្ពស្់រហ័ស្រហួនគបកបហោយភាពបុិនគបស្ពវ នលង្មានចំហែឹះដលង្ធំ
ទូោយ ហបើហទឹះបីជាយ៉ា ង្ហនឹះក៍ហោយក៍ហៅមានអាកគគប់គគង្ខ្្ឹះ ទទួលបានហជាគជ័យ
ហហើយអាកគគប់គគង្បរាជ័យផង្ដដរ ។
(ជុំ ស្មវាស្នា ឆ្ំា ២០០៥)
២.១.១. មូលោឋ នននការគគប់គគង្
ការគគប់គគង្ធនធានមនុស្ស គឺជាស្កមមភាពទំង្ឡាយដដលហគបានហរៀបចំ និង្
ហគាង្ទុកហដើមបីចត់ដចង្ និង្ស្គមបស្គមួលនូវធនធានមនុស្សននអង្គភាពមួយស្ំហៅ
ស្ហគមច បាននូវហាលហៅរបស្់អង្គភាពហនាឹះ។ (អា៊ា ង្ ស្ុគនាធ ) និង្ហផង្ ខាា ឆ្ា ំ ២០០១១)
ការគគប់គគង្ធនធានមនុស្សហៅកាុង្អង្គភាពមួយ បងាា ញឱ្យហ ើញពីការវិនិហយគ
(Investment) ដ៏មានស្ថរៈស្ំខាន់កាុង្ចំហណាមការវិនិហយគនានារបស្់អង្គភាព។
ជាទូហៅគទលស្ាីននការគគប់គគង្ធនធានមនុស្ស ជានិចេជាកាលដតង្ដតមានការដគប
គបួល ហឆ្ើយតបនលង្ការត្ ស្់បាូរស្ំខាន់ៗ ដដលហកើតហឡើង្ហៅកាុង្បរិយកាស្ពិភពហោក
ហៅកាុង្ បរិយកាស្គបហទស្ ហៅកាុង្បរិយកាស្ឧស្ាហកមម និង្បរិយកាស្កដន្ង្ហធវើ
ការងារ ។ ការគគប់គគង្មនុស្សស្ម័យបចេុបបនា ហតា តហៅហលើការគគប់គគង្ធនធានមនុស្ស
គបកបហោយ គបស្ិទធភាពដដលស្ំហៅការចូលរួមចំដែកស្ហគមចបាននូវទិស្ហៅ និង្ហាល
ហៅដដលបានហគាង្ទុក ។

20. 5
២.១.២. មុខ្ងារននការគគប់គគង្
តួនាទីទំង្ឡាយននការគគប់គគង្ធនធានមនុស្សមានហគចើនហផសង្ៗពីាា ដដល
អាគស្័យហោយស្ថា នភាពជាក់ដស្ាង្ននអង្គភាព ទស្សនៈវិស្័យ ជំនាញជាក់ដស្ាង្ននការ
គបតិបតាិទំង្ឡាយ ហហើយនលង្ការត្ ស្់បាូរទំង្ឡាយននបរិយកាស្ខាង្ហគៅននស្ថា ប័ន
ហនាឹះ។ ហទឹះបីជាយ៉ា ង្ណាក៏ហោយ ក៏ទិដឋភាពទំង្ឡាយដូចជាទំហំ គបវតាិ ភាពជាមាេ ស្់ បទ
បញ្ាតាិ របស្់រោឋ ភិបាល គពមទំង្កត្តា នហយបាយ ពិតជាមានការជឹះឥទធិពលដ៏ស្ំខាន់ដល់
រហបៀប ដដលអាកគបតិបតាិអនុវតានូវភារៈកិចេរបស្់ពួកហគ។
ហោក Mark C Zweing (1991) បានកំែត់ថា តួនាទីននការគគប់គគង្ធនធាន
មនុស្ស មាន ៣ ស្ំខាន់ៗគឺ៖
 ការគបមូលយក (Acquiring) ៖ ស្ំហៅហលើការហធវើដផនការធនធានមនុស្ស ការ
គបកាស្ ហគជើស្ហរើស្ និង្ការហគជើស្ហរើស្យកដតបុគគលិកដដលអាចជួយហៅដល់ការ
ស្ហគមច ហាលហៅរបស្់ខ្្ួនបានហោយគបស្ិទធិភាព។
 ការអភិវឌ្ឍន៍ (Developing) ៖ ស្ំហៅហលើការបែាុ ឹះបណាា ល និង្ការអភិវឌ្ឍធនធាន
មនុស្សរបស្់ខ្្ួន ឱ្យមានស្មតាភាពហដើមបីបំហពញការងាររបស្់ខ្្ួនឱ្យទទួលបាន
ហជាគជ័យ ។
ការដថរកាធនធានមនុស្ស (Maintain Human Resources) ៖ ស្ំហៅហលើការគិតគូរដល់
បុគគលិកត្តមរយៈស្កមមភាពនន ការទូទត់ស្ំែង្ និង្ផលគបហយជន៍ហផសង្ៗ ស្ុវតាិ
ភាពទំនាក់ទំនង្ការងារ និង្បុគគលិក និង្ការគស្ថវគជាវហលើតគមូវការធនធាន មនុស្ស។
២.១.៣. ភាពហស្មើាា ហៅកាុង្ការងារ
ឱ្កាស្ភាពហស្មើាា គឺជាគំនិតមួយដដលគតូវបានហគចត់ទុកគបជាជនកាុង្តនម្ហស្មើៗ
ាា ចំហ ឹះការងារ ឬហៅកាុង្ការស្ិកាអប់រំហោយមិនដបង្ដចកអាយុ ហភទ ជាតិស្ថស្ន៍
ហឡើយ ។ វាជាធមមត្តកាុង្ស្ថា នភាពការងារ អាកគគប់គគង្ធនធានមនុស្សគតូវគបឈមមុខ្បញ្ញា
ននចាប់ គបស្ិនហបើអាកគគប់គគង្មិនយកចិតាចំហ ឹះបញ្ញា ហនឹះហទ ហនាឹះនលង្ហធវើយឲ្យអង្គភាព
គតូវចំណាយ ហពលហវោ និង្ថវិការហដើមបីហោឹះគស្ថយនូវ កយបែាល ង្ហផសង្ៗរបស្់បុគគលិក
ពីស្ថធារែៈ។ ភាពហស្មើាា ចំហ ឹះការងារ គឺមិនគតលមដតស្ាិតហៅហគកាមស្ំ ថននចាប់
ប៉ាុហណាណ ឹះហទ ប៉ាុដនាវាជា បញ្ញា ដដល ក់ព័នធហៅនលង្អារមមែ៍ ផង្ដដរ។ វាមានការ ក់ព័នធដល់

21. 6
បុគគលគគប់រូបហោយ មិនគិតពីហភទ អាយុ ជាតិស្ថស្ន៍ គបហទស្ជាតិ ពែ៌ ស្មបុរ ឬ តួនាទី
ឋានៈហៅកាុង្អង្គភាពហឡើយ ។
ភាពហស្មើាា ហៅកាុង្ការងារ គឺជាការផាល់ការងារដល់បុគគលមាា ក់ៗកាុង្ភាពយុតាិធម៌
មិន លំហអៀង្។ ចប់ត្តំង្ពីទស្សវតសឆ្ា ំ១៩៥០ និង្ហដើមទស្សវតសឆ្ា ំ ១៩៦០ ការហរើស្ហអើង្
ហៅកាុង្ ការងារបានកា្ យហៅការគពួយបារមភយ៉ា ង្ខា្ ំង្កាុង្ស្ង្គម។
ការរីកចហគមើនននភាពហស្មើាា កាុង្ការងារ បណាា លមកពីកត្តា ធំៗចំនួន ៣ គឺ៖
 ការត្ ស្់បាូរអាកបបកិរិយកាុង្ការហរើស្ហអើង្ននការងារ
 ការហបាឹះពុមភផាយនូវរបាយការែ៍ ស្ំខាន់ៗននបញ្ញា ហស្ដឋកិចេទក់នលង្ស្រស្ាី បុគគលិក
ដដលមានវ ័យចស្់ និង្ជាតិស្ថស្ន៍ភាគតិច។
 ការរីកចហគមើនលូតោស្់នននីតិបញ្ាតាិ និង្បទបញ្ញា ហផសង្ៗននរោឋ ភិបាលហៅកាុង្
បញ្ញា ននការហរើស្ហអើង្។
ការត្ ស្់បាូរនូវស្កមមភាពស្ថធារែៈ គឺជាការចប់ហផាើមនូវការកហកើតហឡើង្នូវស្ិទធ
របស្់គបជាពលរដឋមាា ក់ៗ។ ហៅកាុង្អំឡុង្ឆ្ា ំ ១៩៥០ គបជាជនដស្បកហមម បានហធវើការគបឆ្ំង្
តវា៉ា ជាមួយអាជា្ ធរស្ថធារែៈ (ស្ហរដឋអាហមរិក) ។ ការងារកគមិតទបរបស្់ស្រស្ាី គតូវបាន
ទទួលស្ថគ ល់កាុង្ឆ្ា ំហនឹះដដរ។ ការាំគទហោយការបារមមែ៍ របស្់បុគគលមាា ក់ៗ និង្អាកដលកនាំ
ស្ុីវិល បានហធវើឲ្យស្ិទធិរបស្់គបជាពលរដឋមាា ក់ៗ និង្ស្រស្ាីគតូវបានហគយកចិតាទុកោក់ទូលំ
ទូោយពីគគប់មជឍោឋ ន ត្តមរយៈគបព័នធផសពវផាយ ដូចជាទូរទស្សន៍ ឬស្ថរព័ត៌មាន
ជាហដើម ។ ស្កមមភាពហនឹះ អាចជៈឥទធិពលហៅហលើការត្ ស្់បាូរនូវស្កមមភាពហៅកាុង្ស្ង្គម
ស្ហគមន៍ ែិ ជាកមម អាកដលកនាំស្ុីវិល និង្មស្រនាីរាជរោឋ ភិបាល ជំរុញឲ្យមានការហធវើឲ្យ
គបហស្ើរហឡើង្នូវ ស្ិទធិស្ុីវិលស្គមាប់គបជាជនមាា ក់ៗ ។
ហៅកាុង្រដឋធមមនុញ្ាននគពឹះរាជាណាចគកកមពុជា ក៏បានផាល់ឲ្យគបជាពលរដឋដខ្មរមាន
ភាពហស្មើាា ចំហ ឹះមុខ្ចាប់ មានស្ិទធិស្ិរីភាព និង្ករែី កិចេដូចាា ទំង្អស្់ហោយឥត
គបកាន់ ពូជស្ថស្ន៍ ពែ៌ ស្មបុរ ហភទ ភាស្ថ ជំហនឿស្ថស្នា និនាា ការនហយបាយ ហដើម
កំហែើ តជាតិ ឋានៈស្ង្គម ធនធាន ឬស្ថា នភាពឯហទៀតហឡើយ។
២.១.៤. បទបញ្ញា និង្ភាពហស្មើាា កាុង្ការងារ
ចាប់ គឺជាស្ញ្ញា ែមួយមានការជៈឥទធិពលដល់មុខ្ងារននការគគប់គគង្ធនធាន
មនុស្សរួមមានដូចជា៖ ការហគជើស្ហរើស្បុគគលិកថមី ការវាយតនម្នូវស្កមមភាពការងារ ការ

22. 7
ហលើក ទលកចិតា និង្ការទូទត់ស្ំែង្ជាហដើម។ ស្ាិតហៅកាុង្ស្ថា ប័នននគបហទស្មួយ អាក
គគប់គគង្ ទូហៅ និង្អាកគគប់គគង្ធនធានមនុស្សគតូវដតហារពចាប់ននគបហទស្ហនាឹះ ហ លគឺ
គតូវមានការ ទទួលខ្ុស្គតូវរាល់ស្កមមភាទំង្ឡាយដដលបានអនុវតាចំហ ឹះមុខ្ចាប់ ឬ
ស្កមមភាពដដល ផទុយចាប់ហៅហលើការវិនិហយគ។ អង្គភាព និង្អាកគគប់គគង្ធនធានមនុស្ស
មិនអាចហធវើការ ស្ហគមចចិតាកាុង្ការគគប់គគង្ធនធានមនុស្ស ហោយាម នការ ក់ព័នធជាមួយ
នលង្ចាប់ហឡើយ។ អង្គភាព និង្អាកគគប់គគង្ធនធានមនុស្សអាចនលង្គតូវនិហយជិកបាលង្ពីបទ
ហរើស្ហអើង្។
ចាប់ Equal Employment Opportunity (EEO) គឺមានហាលបំែង្ហោឹះគស្ថយ
បញ្ញា នូវស្ង្គម ដដលជាស្ថរៈគបហយជន៍បុគគលិក និង្កមមករ។ ហៅស្ហរដឋអាហមរិក ហគមាន
ចាប់មួយគឺ (Protected Classes) ជាចាប់មួយស្ំហៅហលើបុគគលដដលជាជាតិស្ថស្ន៍ភាគ
តិច ស្រស្ាី មនុស្សចស្់ និង្បុគគលដដលបាត់បង្់នូវ ស្មតាភាពពលកមមគតូវបានាំគទហោយ
ចាប់កាុង្ការ ផាល់នូវឱ្កាស្ហស្មើាា ដូចបុគគលហផសង្ៗហទៀតកាុង្ការដស្វង្រកការងារហធវើ។
ការងារគតូវបានហគ ពិនិតយថាមាន ”ស្មភាព ” ហៅហពលណាដដលមានជំនាញ ការគបលង្ដគបង្
ការទទួលខ្ុស្គតូវ ដូចាា ស្ាិតហគកាមលកខខ្ែឌ ដូចាា ។ ឧទហរែ៍ ៖ ស្ាិតហៅកាុង្
លកខខ្ែឌ ជាកមមករដដលមាន ជំនាញ ការខ្ិតខ្ំគបលង្ដគបង្ និង្ការទទួលខ្ុស្គតូវដូចាា អង្គ
ការចំបាច់គតូវដតផាល់គបាក់ ហបៀរវតសន៍ដូចាា ។ ហោយមិនដបង្ដចកជាហភទគបុស្ ឬគស្ី ហឡើ
យ។ ក៏ប៉ាុដនាហទឹះជាយ៉ា ង្ណា ក៏ហោយ កគមិតគបាក់ហបៀរវតសន៍ហនឹះ អាចខ្ុស្ាា អាគស្័យនលង្
គបហភទការងារ ឬលកខខ្ែឌ នន ហស្ដឋកិចេដដរ។
ហៅស្ហរដឋអាហមរិក ហពលខ្្ឹះអង្គភាពបានហលើកយក Business Necessity ដដល
ជាការ អនុវតានូវការងារទំង្ឡាយដដលជាការចំបាច់ ហដើមបីឲ្យមានស្ុវតាិភាព និង្ គបស្ិទធិ
ភាពហៅ កាុង្ការគបតិបតាិននអង្គភាព ហដើមបីការ រពីការហចទគបកាន់ថាមានការហរើស្ហអើង្។
ជាហរឿយៗ អង្គការមួយចំនួនគតូវបានហគហចទស្ួរអំពី ការហរើស្ហអើង្បុគគលិក ប៉ាុដនាគតូវអង្គការ
ការ រថា ពី ហគ ឹះបុគគលិកជាតិស្ថស្ន៍ទំង្ហនាឹះ អាចហធវើឲ្យមានគបស្ិទធិភាពននការគបតិបតាិ
ទំង្ឡាយ ហដើមបីស្ហគមចបាននូវហាលហៅរបស្់អង្គភាព។
ស្គមាប់ហៅកាុង្គពឹះរាជាណាចគកហយើង្ ហៅកាុង្ចាប់ការងារក៏បានស្រហស្រផង្ដដរ
ថា ការដបង្ដចកការបដិហស្ធ ឬការមិនគពមទទួល ដដលដផ្កហៅហលើលកខែៈស្មបតាិជា
កំែត់ ស្គមាប់មុខ្របរណាមួយ មិនគតូវចត់ជាការហរើស្ហអើង្ហឡើយ។ ហៅកាុង្មាគត្តហនឹះ គឺ

23. 8
មាន អតាន័យ និង្ខ្្លមស្ថរដូចនលង្ Business Necessity ហៅស្ហរដឋអាហមរិកដដរ ហ លគឺ
នហយជក អាចយកចំែុ ចហនឹះហដើមបីការ រនូវអតាគបហយជន៍ និង្ស្ុវតាិភាពដំហែើ រការ
របស្់អង្គភាព។
ជំហនឿខាង្ដផាកស្ថស្នា ក៏គតូវបានហគមឃមត់ត់ផង្ដដរហៅកាុង្ស្កមមភាពការងារ។
និហយជកមិនអាចហធវើការហរើស្ហអើង្ ជំហនឿស្ថស្នារបស្់និហយជិកបានហទ ឬហធវើការបង្ខិតបង្ខំ
និហយជិកហធវើការត្ ស្់បាូវជំហនឿស្ថស្នា ហដើមបីហោឹះដូរនលង្ការងារបានហឡើយ។ ហៅកាុង្រដឋ
ធមមនុញ្ាននគពឹះរាជាណាចគកកមពុជា ក៏បានផាល់ផង្ដដរនូវជំហនឿដផាកស្ថស្នា ដល់គបជាពល
រដឋហោយមិនហធវើការបង្ខិតបង្ខំហទ ។ គបជាពលរដឋដខ្មរទំង្ពីរហភទមានស្ិទធិហពញហលញខាង្
ជំហនឿស្ថស្នា។ ជាទូហៅហគហ ើញអាកគគប់គគង្ធនធានមនុស្សហធវើការហរើស្ហអើង្ចំហ ឹះ
និហយជិកដដលមានវ ័យចំណាស្់ ត្តមមហធាបាយមួយចំនួនដូចខាង្ហគកាម៖
 ការដកបុគគលិកវ ័យចំណាស្់ហចញពីការងារ
 ការបហង្កើតនូវការត្ ស្់បាូរននភាពអវិជាមានននការវាយតនម្បុគគលិកវ ័យចំណាស្់
 ការបដិហស្ធនូវការបែាុ ឹះបណាា ល ការអភិវឌ្ឃន៍ ការតហម្ើង្ឋានៈ នូវបុគគលិកវ ័យ
ចំណាស្់
 ការហគជើស្ហរើស្បុគគលិកវ ័យហកមង្ ចំហ ឹះការងារជាហបកខជនមានអាទិភាពជាង្វ ័យ
ចំណាស្់
 ការោក់ស្ំ ធហៅហលើបុគគលិកវ ័យចំណាស្់ឲ្យចូលនិវតាន៍មុនអាយុ
 ការកាត់បនាយកាតពវកិចេការងារ និង្ការទទួលខ្ុស្គតូវរបស្់បុគគលិកវ ័យចំណាស្់។
ហគហ ើញមានផង្ដដរ ការហរើស្ហអើង្នូវការលំដហមាតុភាពរបស្់ស្រស្ាី ដដលកាលពីមុន
បានបង្ខំឲ្យស្រស្ាីោឈប់ពីការងារហោយស្ថរការអវតាមាន និង្ការមិនផាល់នូវវតាុចំបាច់ដដល
ជាហស្ចកាីគតូវការ (ថាា ំហពទយ លុយ.......) ដដលហធវើឲ្យគបហស្ើរហឡើង្កាុង្លកខខ្ែឌ ននចាប់។
ក់ ព័នធហៅកាុង្ករែី ហនឹះ ចាប់ននគពឹះរាជាណាចគកកមពុជា បានកំែត់ផង្ដដរថា៖ គតូវ
មឃម ត់ត់មិនឲ្យមាន ការបញ្ឈប់ការងាររបស្់ស្រស្ាីហោយមូលហហតុមានគត៌។ នារីមានស្ិទធិ
ឈប់ ស្គមាកហៅហពលស្គមាលកូនហោយទទួលបានគបាក់ហបៀរវតស និង្ហោយមានការ
ធានារកា ស្ិទធិអតីតភាពកាុង្ការងារ និង្អតាគបហយជន៍ស្ង្គមហផសង្ៗហទៀត។ ចាប់ការងារ
ននគពឹះរាជា ណាចគកកមពុជាបានកំែត់ចាស្់ថា ការស្គមាកលំដហមាតុភាពរបស្់ស្រស្ាីគឺ

24. 9
មានរយៈហពល ៩០ នថៃ ហដើមបីស្គមាលកូន និង្គតូវមឃមត់ត់មិនឲ្យនិហយជកបញ្ឈប់ពី
ការងារហៅហពល ឈប់ឆ្ង្ទហន្ ឬហៅនថៃណាមួយកាុង្ហពលស្គមាលកូនហនឹះ ហទឹះហោយវិធីឲ្្
យដំែល ង្មុនក៏ ហោយ។
២.១.៥. បញ្ញា ហផសង្ៗននឱ្កាស្ហស្មើាា ហៅកាុង្ការងារ
២.១.៥.១. បញ្ញា ខាង្ផ្ូវហភទ
ស្ថា នភាពផ្ូវហភទកាុង្មជឈោឋ នការងារ មិនដមនជាហរឿង្ថមីស្គមាប់អង្គភាពហនាឹះហទ។
បញ្ញា អារមមែ៍ ខាង្ផ្ូវហភទដតង្ហកើតហឡើង្ហៅកាុង្មជឈោឋ នគកុមមនុស្សដដលហធវើការរួមាា ។
ប៉ាុដនាទហង្វើមួយចំនួនបានបង្កឲ្យមានភាពមិនស្បាយចិតា និង្មិនស្ថវ គមន៍ហៅវិញ។ បញ្ញា
ទំង្ ហនឹះបានហកើតមានហឡើង្ជាហរឿយៗ ហោយស្ថរកង្វឹះខាតដផាកចំហែឹះដលង្ កាុង្ស្កមមភាព
ការងារ ជាក់ោក់។ ឧទហែ៍ ៖ ការហគបើគបាស្់ កយស្ំដីហលបខាយជាហដើម។
២.១.៥.២. កំដែទគមង្់អហនាា គបហវស្ន៍ និង្ការគតួតពិនិតយ
ការហធវើអហនាា គបហវស្ខ្ុស្ចាប់ បានកំពុង្ហធវើឲ្យប៉ាឹះ ល់ដល់ស្ុខ្ុមាលភាព ហស្វា
ស្ង្គម និង្ការបែាុ ឹះបណាា លអប់រំ។ និហយជកគតូវអនុវតាចាប់អហនាា គបហវស្ន៍ ហោយផាល់
នូវ ការងារដូចាា នលង្និហយជិកទំង្ឡាយណា ដដលបានទទួលស្ិទធិគស្បចាប់កាុង្ការហធវើ
អហនាា គបហវស្ន៍។ ហៅកាុង្ចាប់ស្ាីពីអហនាា គបហវស្ន៍ននគពឹះរាជាណាចគកកមពុជាគតូវបានចត់
ទុក ជនជាតិបរហទស្ណា ដដលាម នស្ញ្ញា តិដខ្មរ ហោយាម នការហរើស្ហអើង្ ហទឹះបីជាជនហនាឹះ
មាន ស្ញ្ញា តិ ជំហនឿស្ថស្នា ឬហដើមកំហែើ តណាមួយក៏ហោយ។

25. 10
២.២. ការទូទាត់េំណងរបេ់ៃិសោជិត
២.២.១. គបាក់ដខ្ និង្គបាក់ឈាួល
២.២.១.១. ការហរៀបចំរចនាស្មព័នធគបាក់ឈាួលឱ្យបានស្មគស្បហៅកាុង្ស្ង្គម
ការទូទត់ស្ំែង្ស្រុបរួមមានស្មាស្ស្ធាតុស្ំខាន់ បីយ៉ា ង្គឺ គបាក់ដខ្ និង្គបាក់
ឈាួល គបាក់ហលើទលកចិតា និង្គបាក់បំណាច់ហផសង្ៗ ។ និហយជិតជាហគចើនបានពាយមផាល់នូវ
គបាក់ដខ្ និង្គបាក់ឈាួល ការហលើកទលកចិតា ហដើមបីទក់ទញនិហយជិត និង្រកាពួកហគទុកហៅ
កាុង្អង្គភាពរបស្់ខ្្ួន ។ និហយជិតទំង្ឡាយដដលចូលចិតា ស្មាស្ស្ធាតុទំង្បីហនាឹះដតង្
ពិចរណាយ៉ា ង្យកចិតាទុកោក់ពីធាតុនីមួយៗហៅហពលវាយតនម្ហលើការផាល់ការងារ ឬ
ពិចរណាកាុង្ការត្ ស្់បាូរការងារ។ និហយជិតទំង្ឡាយពិចរណាហលើរងាវ ន់ ស្ថម រតីផង្ដដរ
ដដលមានដូចជា ៖ ហស្ារភាពននការងារ បរិយកាស្ ស្ំភារៈ ចំងាយពីផទឹះហៅកដន្ង្ការងារ
បរិយកាស្ស្ង្គម ដដលការងារគតូវបានអនុវតា គពមទំង្លកខែៈពិហស្ស្ននការងារ។
ឧទហរែ៍ ៖ ជាង្អគគិស្នីហធវើការហៅកាុង្គកុមហ៊ាុនដកនចាមួយ អាចហពញចិតានលង្អគត្ត
គបាក់ដខ្ ឬគបាក់ឈាួល ជាង្គបាក់ឈាួលដដលហគទទួលបានពីអាកហ ៉ា ការឯករាជយ ពីហគ ឹះហគ
យល់ថាគកុមហ៊ាុនដកនចាបងាា ញនូវការងារដដលមានហស្ារភាពជាង្អាកហ ៉ា ការឯករាជយ។ ការ
ហរៀបចំគគប់គគង្ការទូទត់ស្ំែង្ គឺជាមុខ្ងារធនធានមនុស្សមួយដ៏ស្ំខាន់ ដដលមានឥទធិ
ពលយ៉ា ង្ខា្ ំង្ហលើការហពញចិតានលង្ការងារផលិតភាពផលិតកមម ការបង្វិលជុំកំោំង្ពលកមម
គពមទំង្ដំហែើ រការហផសង្ៗហទៀត ដដលមានទំនាក់ទំនង្ជាមួយាា ហៅវិញហៅមកយ៉ា ង្ជិត
ស្ាិទធ ។ ការហរៀបចំចត់ដចង្បុគគលិក ការវាយតនម្ស្កមមភាពការងារបែាុ ឹះបណាា ល និង្
ទំនាក់ ទំនង្និហយជិតគតូវរង្ឥទធិពលហោយគបព័នធទូទត់ស្ំែង្ ហហើយវាក៏មានឥទធិពល
ហលើការ ទូទត់ស្ំែង្ផង្ដដរ។
២.២.១.២. ការទទួលខ្ុស្គតូវហលើការទូទត់ស្ំែង្
ការចំណាយហលើការទូទត់ស្ំែង្ គឺជាការចំណាយដ៏ស្ំខាន់ហៅកាុង្អង្គភាព
អាជីវកមម។ ឧទហរែ៍ ៖ ហៅកាុង្ស្ណាឋ ការធំមួយ មានបញ្ាីគបាក់ដខ្ ឬគបាក់ឈាួលរបស្់
និហយជិត ឬគបាក់បំណាច់ហផសង្ៗរួមមានគបដហល ៥០ ភាគរយននការចំណាយននការ
ទូទត់ ស្ំែង្។ ហដើមបីគគប់គគង្ការចំណាយទំង្ហនឹះឲ្យបានទូលំទូោយ អាកឯកហទស្
ធនធាន មនុស្ស និង្អាកគគប់គគង្ដនទហទៀត គតូវដតហធវើការរួមាា ។ ការទទួលខ្ុស្គតូវហលើការ
ទូទត់ ស្ំែង្ គតូវបានបងាា ញពីរូបភាពខាង្ហគកាម៖

26. 11
 អាកឯកហទស្ធនធានមនុស្ស ជាទូហៅបងាា ញការអភិវឌ្ឍន៍ទំង្អស្់ និង្ ការងាររដឋ
បាលននគបព័នធទូទត់ស្ំែង្របស្់អង្គភាព ហោយការអនុវតានូវការវាយតនម្ ការងារ
និង្ការស្ថទ បស្ទង្នូវគបាក់ឈាួល ឬគបាក់ដខ្។ ដូហចាឹះ អាគស្័យហោយមានភាព ស្មុគ
ស្ថម ញ ក់ព័នធខាង្បហចេកហទស្ អាកឯកហទស្ធនធានមនុស្ស ជាទូហៅជាមនុស្ស
ទំង្ឡាយណាដដលមានស្មតាភាព កំែត់រចនាស្ម័ពនធគបាក់ដខ្ និង្គបាក់ឈាួល
គពមទំង្ហាលនហយបាយហផសង្ៗ ។ មា៉ាង្ហទៀត អាកគគប់គគង្ការងារគបតិបតាិ
បញ្េូ ល កិចេគបលង្ដគបង្របស្់និហយជិតជាមួយគបាក់រងាវ ន់ហោយហគបើគបាស្់នូវហាល
នហយបាយហផសង្ៗ ដដលបានផាល់ហោយដផាកធនធានមនុស្ស ហៅហពលដដលហគ
បញ្ញា ក់បដនាម ពីអគត្តគបាក់ដខ្ និង្គបាក់ឈាួលហកើនហឡើង្។ ស្មតាភាពអាកគគប់គគង្
ឈានហៅដល់ ការគតួតពិនិតយនូវការចូលរួមរបស្់និហយជិតហៅនលង្ផលិតភាព
ផលិតកមម ។
ការទទួលខ្ុស្គតូវហលើការទូទត់ស្ំែង្
ដផាកធនធានមនុស្ស អាកគគប់គគង្
 កំែត់ និង្ហរៀបចំគបព័នធទូទត់
ស្ំែង្
 ដំហែើ រការវាយតនម្ និង្ស្ថទ បស្ទង្់
ហមើលគបាក់ឈាួល ឬគបាក់ដខ្
 កំែត់នូវរចនាស្ម័ពនធគបាក់ដខ្ ឬ
គបាក់ឈាួល និង្ហាលនហយបាយ
ហផសង្ៗហទៀត។
 ពាយមបញ្េូ លស្កមមភាពការងារ
និង្រងាវ ន់
 បញ្ញា ក់បដនាមនូវអគត្តគបាក់ដខ្
ឬគបាក់ ឈាួល ហៅហពលណាវាហកើន
ហឡើង្ដផ្ក ហលើហាលការែ៍
ដែនាំ ពីដផាកធនធាន មនុស្ស
 គតួតពិនិតយការចូលរួម ផលិតភាព
ផលិតកមមស្គមាប់ហាលបំែង្
ទូទត់ ស្ំែង្។
២.២.១.៣. ការអភិវឌ្ឍន៍គបព័នធគបាក់ដខ្ និង្គបាក់ឈាួល
ការអភិវឌ្ឍន៍គបព័នធគបាក់ដខ្ និង្គបាក់ឈាួលទមទរនូវការស្ហគមចចិតា បីយ៉ា ង្ជា
មូលោឋ ន ហហើយការស្ហគមចចិតានីមួយៗហឆ្ើយតមនលង្ស្ំែួ រស្ំខាន់ៗអាគស្័យត្តមកមមវិធី
ទួទត់ស្ំែង្របស្់អង្គភាព។

27. 12
ក. ការស្ហគមចចិតាហលើកគមិតននគបាក់ឈាួល
 ការបហង្កើតនូវកគមិតគបាក់ដខ្ និង្គបាក់ឈាួល (Establishing the wage and salary
level)
ការហធវើហស្ចកាីស្ហគមចចិតាហៅកគមិតដំបូង្គតូវ ក់ព័នធជាមួយនលង្បញ្ញា គបាក់ដខ្ និង្
គបាក់ឈាួលឲ្យបានគគប់គាន់ ហនាឹះគកុមហ៊ាុនគតូវហចទស្ួរស្ំែួ រថា ហតើគកុមហ៊ាុនឲ្យគបាក់
ឈាួល និង្គបាក់ដខ្ប៉ាុនាម នហធៀបជាមួយនលង្គកុមហ៊ាុនដនទហទៀតដដលមានការងារគបមឃក់
គបដហលាា ហនាឹះ? ការស្ហគមចហនឹះ គឺជាហាលនហយបាយស្ហគមចចិតាមួយ ហោយអាកគគប់
គគង្កគមិតខ្ពស្់បំផុតហៅកាុង្គកុមហ៊ាុន ។ អង្គភាពមួយ អាចបហង្កើតហាយនហយបាយគបាក់ដខ្
និង្គបាក់ឈាួលឲ្យគស្បអគត្តទីផារ ។ ឧទហរែ៍ ៖ គកុមហ៊ាុនផលិតមួយមាននិហយជិត
៨០ នាក់ បានហគជើស្យកហាលនហយបាយគបាក់ដខ្ និង្គបាក់ឈាួលខ្ពស្់ដូចគកុមហ៊ាុនដនទ
ហទៀត ដដរ ។
ហាលហៅស្ំខាន់ៗបីយ៉ា ង្ននហាលនហយបាយហលើកគមិតគបាក់ដខ្ និង្គបាក់ឈាួល
រួមមាន៖
 ទក់ទញការផគត់ផគង្់កមា្ ំង្ពលកមមឲ្យបានគគប់គាន់ ។
 រកាទុកនូវនិហយជិតហពលបចេុបបនាឲ្យមានការហពញចិតានលង្កគមិតននការទូទត់
ស្ំែង្របស្់ពួកហគ។
 ហជៀស្វាង្នូវការចំណាយហគចើននូវការត្ ស្់បាូរបុគគលិក
ការទក់ទញ និង្ការរកានូវកមា្ ំង្ពលកមមឲ្យបានគគប់គាន់ មិនដមនដផ្កហលើកត្តា
គបាក់ឈាួលហគចើនហនាឹះហទ គឺដផ្កហៅហលើកត្តា ហផសង្ហទៀតផង្ដដរដូចជា កគមិតអគត្តអត់
ការងារ ហធវើកាុង្ហខ្ឿនហស្ដឋកិចេ។ ការហកើនហឡើង្យ៉ា ង្ខា្ ំង្កាុង្កគមិតគបាក់ឈាួល និង្គបាក់ដខ្
ទក់ទញ គកុមហបកខជន ដដលកំពុង្ដតដស្វង្រកការងារហធវើកាន់ដតហគចើនហឡើង្ ជាពិហស្ស្កមម
ករហគបើ កមា្ ំង្កាយ។
 កត្តា ទំង្ឡាយដដលមានឥទធិពលហលើការស្ហគមចចិតាចំហ ឹះគបាក់ដខ្ និង្គបាក់ឈាួល
Factors influencing the wage level decision

28. 13
កគមិតគបាក់ដខ្ និង្គបាក់ឈាួលគតូវរង្ឥទធិពលហោយតទ ល់ត្តមហាលនហយបាយ
និង្ ការហពញចិតារបស្់អាកគគប់គគង្ ។ អាកគគប់គគង្កគមិតខ្ពស្់អាចហគជើស្យកការហរៀបចំ
កគមិត គបាក់ឈាួល និង្គបាក់ដខ្ត្តមទីផារ ឬក៏ហៅហលើ ឬហគកាមកគមិតទីផារ ។ កគមិតគបាក់
ដខ្ហៅ អង្គភាពខ្្ឹះទបហគ ឹះពួកហគចង្់កាត់បនាយការចំណាយហលើកមា្ ំង្ពលកមម និង្បហង្កើន
គបាក់ចំហែញ ។ ហៅកាុង្អង្គភាពហផសង្ៗផាល់គបាក់ដខ្ខ្ពស្់ជាង្កគមិតទីផារ អាគស្័យ
ហោយមាន មនុស្សធម៌ហគចើនជាង្ហហតុផលខាង្ហស្ដឋកិចេ។ ការកគមិតគបាក់ក៏រង្ឥទធិពលផង្
ដដរហោយ កត្តា ហផសង្ៗហទៀត កត្តា ដដលស្ំខាន់បំផុត ហហើយប៉ាឹះ ល់ដល់កគមិតគបាក់ដខ្ និង្
គបាក់ឈាួល ខា្ ំង្ជាង្ហគហនាឹះគឺ ទំហំរបស្់អង្គភាពអាជីវកមម ការបហង្កើតស្ហជីព និង្ផលិត
ភាពផលិតកមម (ស្មតាភាព) ។
 ការស្ថទ បស្ទង្់ហមើលគបាក់ដខ្ និង្គបាក់ឈាួល Pay Surveys
ឧបករែ៍ ដ៏ស្ំខាន់ស្គមាប់ហធវើការស្ហគមចចិតាហៅហលើកគមិតគបាក់ដខ្ គឺស្ទង្់ហមើល
គបាក់ដខ្ ។ ការស្ទង្់ហមើលគបាក់ដខ្ហនឹះ គឺហដើមបីគបមូលព័ត៌មានពីការទូទត់ស្ំែង្ គបាក់
ឈាួល និង្គបាក់បំណាច់ហផសង្ៗហទៀតរបស្់និហយជិតហៅកាុង្អង្គភាពគបមឃក់គបដហលាា
ហៅកាុង្ ទីត្តំង្ភូមិស្ថស្រស្ាដូចាា ។ ផលគបហយជន៍ននការហធវើការស្ថទ បស្ទង្់គបាក់ គឺហដើមបីហធវើ
ការស្ហគមច ចិតាហលើកគមិតគបាក់ដខ្ហៅកាុង្អង្គភាពអាជីវកមមមួយ ហហើយព័ត៌មានទំង្ហនឹះ ហគ
អាចទទួល បានពីគបភពដូចជា៖
 ការស្ទង្់ហមើលដដលហធវើហឡើង្ហោយភាា ក់ងាររោឋ ភិបាល ជាពិហស្ស្ការិយល័យស្ាិតិ
ពលកមម
 ការស្ទង្់ហមើលដដលហធវើហឡើង្ហោយអង្គភាពអាជីវកមមវិជាា ជីវៈ
 ការស្ទង្់ហមើលដដលហធវើហឡើង្គកុមហ៊ាុនតទ ល់
វិធីស្ថស្រស្ាស្ទង្់ហមើលគបាក់ដខ្ និង្គបាក់ឈាួលស្ំខាន់ៗ ដូចជា ស្ំភាស្ន៍បុគគលមាា ក់
ៗ បហញ្ាើស្ំែួ របញ្ាូ នត្តមប៉ាុស្ាិ៍ និង្ការស្ថកស្ួរត្តមទូរស្័ពទ ។
ខ្. ការស្ហគមចចិតាហលើរចនាស្មព័នធគបាក់ឈាួល និង្គបាក់ដខ្
The wage structure decision
ការស្ហគមចចិតាហលើរចនាស្មព័នធគបាក់ដខ្ និង្គបាក់ឈាួល ក់ព័នធជាមួយនលង្ការ
កំែត់នីមួយៗហៅកាុង្អង្គភាពអាជីវកមមមួយ គួរដតគតូវផាល់គបាក់ដខ្ និង្គបាក់ឈាួលហោយ

29. 14
ហធវើការហគបៀបហធៀបជាមួយការងារដនទហទៀត ។ ការស្ហគមចចិតាហលើរចនាស្មព័នធគបាក់ដខ្ ជា
ទូហៅគតូវហធវើហឡើង្ហោយអាកគគប់គគង្កគមិតខ្ពស្់ ការចរចររួមរវាង្អាកគគប់គគង្ និង្អាក
គគប់គគង្ស្ហជីព និង្ការវាយតនម្ហលើការងារ។
 បញ្ាតាិរបស្់អាកគគប់គគង្
ហៅកាុង្អង្គភាពអាជីវកមមតូច និង្មធយមរចនាស្មព័នធគបាក់ដខ្ និង្គបាក់ឈាួលគតូវបាន
ហគកគមិតហោយបញ្ាតាិអាកគគប់គគង្ ។ គបធានគកុមហ៊ាុន ជួនកាលទទួលការផាល់ហយបលពី
មស្រនាីដផាកគែហនយយ ឬដផាកធនធានមនុស្សជាជាង្ការស្ហគមចចិតាជាឯកហត្តភាគី ក់ព័នធ
នលង្ គបាក់ដខ្ និង្គបាក់ឈាួលស្គមាប់ផាល់ដល់ការងារនីមួយៗ ។ រចនាស្មព័នធដ៏ស្ថមញ្ាហនឹះ
គឺជា មូលោឋ នស្គមាប់កំែត់នូវការងារនីមួយៗដដលគួរដតផាល់គបាក់ដខ្ និង្គបាក់ឈាួល
ដបបណា ចំហ ឹះបុគគលិកទំង្ឡាយណាដដលមានបទពិហស្ថធហគចើន និង្មានបហញ្ាើ
ស្កមមភាពល្គបហស្ើរ ជាង្អាកដនទហទៀតហនាឹះ ហ លគឺគតូវផាល់គបាក់ដខ្ និង្គបាក់ឈាួលខ្ពស្់
ជាង្អាកមានបទ ពិហស្ថធ ឬស្កមមភាពការងារតិចជាង្។ រចនាស្មព័នធគបាក់ដខ្គតូវបាន
កំែត់ហឡើង្ហោយការ ស្ហគមចចិតាជាឯកហត្តភាគីរបស្់អាកគគប់គគង្ ។ អាកគគប់គគង្ភាគ
ហគចើនហជឿជាក់ថា និហយជិត គួរដតផាល់គបាក់ដខ្ត្តមស្កមមភាពជាក់ដស្ាង្ ហហើយហគហជឿជាក់
ផង្ដដរថា អាកអនុវតាការងារ ទទួលបានហជាគជ័យល្បំផុតហនាឹះ គឺស្មនលង្ទទួលការតហម្ើង្
ឋានៈ។
រចនាស្មព័នធគបាក់ដខ្ និង្គបាក់ឈាួលដដលបហង្កើតហោយបញ្ាតិអាកគគប់គគង្មាន
អាគកក់ ឬល្ អាគស្័យហលើការស្ហគមចចិតាដដលបានបហង្កើតហឡើង្។ គបស្ិនហបើអាកស្ហគមចចិតា
អាចយល់ដលង្បានល្គបហស្ើរអំពីអគត្តពលកមមដដលមានគស្ថប់ គពមទំង្លកខខ្ែឌ កាងារ
ហនាឹះ គឺអាចហរៀបចំគបាក់ដខ្ និង្គបាក់ឈាួលបានស្មគស្ប។
 ការចរចររវាង្អាកគគប់គគង្ និង្ស្ហជីពពលកមម
ហៅកាុង្អង្គភាព ស្ហជីពពលកមមភាគហគចើនចូលរួមការហរៀបចំគបាក់ដខ្ និង្ គបាក់
ឈាួល និង្ហធវើការចរចរជាឧបហត្តភាគីរវាង្អាកគគប់គគង្ និង្ស្ហជីពពលកមម។ កិចេស្នា
ថមីៗជាទូហៅមានបំែង្រកានូវភាពខ្ុស្ាា ហលើគបាក់ដខ្ និង្គបាក់ឈាួលកាុង្ចំហណាមការងារ
ខ្ុស្ាា ដដលហកើតហឡើង្មុនហពលស្ហជីពបានហគជើស្ហរើស្ ។ ហៅហពលដដលអាកដលកនាំស្ហ
ជីព បានពាយមចរចរនូវកិចេស្នា ដដលនលង្អាចទទួលបានចំហ ឹះស្មាជិកស្ហជីព
របស្់ពួក ហគ ជាទូហៅដតដតដស្វង្រកនូវផលគបហយជន៍ននការបហង្កើតគបាក់ឈាួលដល់ស្ហ

30. 15
ជីពរបស្់ពួក ហគ។ ស្ហជីព ជាទូហៅមានបទពិហស្ថធជាហគចើន ននការមិនហពញចិតានលង្
ការងារ ហៅហពល ដដលការហរៀបចំគបាក់ឈាួលគតូវបានបហង្កើតហឡើង្ហោយហធវើការចរចររួមគ្
នា។ អាកគគប់គគង្ ជាទូហៅមានការបារមភពីការចំណាយហលើកមា្ ំង្ពលកមមស្រុប ហៅហពល
ដដលការដចករំដលក គបាក់ដល់ការងារហផសង្ៗ គឺជាការស្ហគមចចិតារបស្់ស្ហជីព។ ស្ហ
ជីពមួយជួបការលំបាក កាុង្ការបំហពញចិតាមនុស្សគគប់ាា ហៅហពលដដលមានការហកើនហឡើង្
គបាក់ដខ្ហៅកាុង្គកុមហ៊ាុន មួយ ជាទូហៅមានការថយចុឹះគបាក់ឈាួលចំហ ឹះគកុមហ៊ាុនដនទ
ហទៀត ។ អាកដលកនាំស្ហជីព បានដស្វង្យល់ថាស្មាជិករបស្់ពួកហគមិនស្ូវហពញចិតា
ជាមួយអវីដដលពួកហគបានទទួល។ ដូហចាឹះហៅកាុង្គកុមហ៊ាុនមួយ ទំង្ស្ហជីព និង្អាក
គគប់គគង្គតូវយល់ចាស្់ពីផលគបហយជន៍ ននការហគបើគបាស្់គទង្់គទយខ្្ឹះៗននបហចេកទស្
វាយតនម្ហលើការងារ ហដើមបីបហង្កើតនូវការហរៀបចំ រចនាស្មព័នននការផាល់គបាក់ដខ្ឲ្យបានល្
គបហស្ើរ។
គបាក់បំណាច់ហផសង្ៗ លកខខ្ែឌ ការងារ និង្កគមិតគបាក់ដខ្ គឺជាបញ្ញា ដ៏ស្មគស្ប
ស្គមាប់ការចរចររួមហៅហពលហរៀបចំរចនាស្មព័នធគបាក់ឈាួល គតូវបានហគកំែត់ដ៏គបហស្ើរ
បំផុតត្តមរយៈការវាយតនម្ការងារ។
 ការវាយតនម្ការងារ
ហាលបំែង្ដ៏ស្ំខាន់ននការវាយតនម្ការងារ គឺគតូវបានបំបាត់ហចលនូវគបាក់ដខ្
មិន ស្មគស្បដដលហកើតមានហឡើង្ អាគស្័យហោយមានការហរៀបចំរចនាស្មព័នធគបាក់ឈាួល
មិន ស្មរមយ។
ហដើមបីទទួលបានហជាគជ័យ កមមវិធីវាយតនម្ហលើការងារគតូវដតហរៀបចំហឡើង្ហោយហមត់
ចត់។ ស្កមមភាពទំង្ហនឹះ ចំបាច់ណាស្់ស្គមាប់កមមវិធីវាយតនម្ដ៏មានគបស្ិទធិភាព ៖
 ទទួលនូវកិចេស្ហគបតិបតាិការទំង្អាកគគប់គគង្ និង្និហយជិត Obtain the
cooperation of Management
 ហគជើស្ហរើស្អាកវាយតនម្ Choose Evaluation
 ទទួលនូវការពិពែ៌ នាហលើការងារ Obtain job Descriptions
 ហគជើស្ហរើស្គបព័នធវាយតនម្ហលើការងារ Select a job Evaluation system

31. 16
គបព័នធវាយតនម្ការងារខ្ុស្ៗាា ជាហគចើនគតូវបានកំែត់ហឡើង្ និង្គតូវបានហគបើ
គបាស្់ ហៅកាុង្អង្គភាពអាជីវកមមខ្ុស្ៗាា គបព័នធទំង្ហនឹះ រួមមានការចត់ដចង្ចំណាត់ថាា ក់
ការងារ ការហរៀបចំោក់ពិនទុហលើការងារ ការហគបៀបហធៀបការងារ ការកំែត់ហាលហៅដល់
និហយជិត។
គ. ការស្ហគមចចិតាហលើគបាក់ឈាួលបុគគល Individual wage decisions
ការស្ហគមចចិតាហលើគបាក់ឈាួលស្ំខាន់ៗ កាុង្ការហរៀបចំគបព័នធទូទត់ស្ំែង្ គឺការ
ស្ហគមចចិតាហលើគបាក់ឈាួលបុគគលមាា ក់ៗ។ ការស្ហគមចចិតាហនឹះ ក់ព័នធនលង្ការផាល់គបាក់ដខ្
និង្គបាក់ឈាួលហធៀបនលង្បុគគលមាា ក់ហផសង្ហទៀតដដលអនុវតាការងារគបមឃក់គបដហលាា
ហហើយ លទធភាពស្កមមភាពការងារ និង្បទពិហស្ថធដូចាា វាស្មហហតុផលណាស្់ដដលគតូវ
ផាល់ គបាក់ដខ្ និង្គបាក់ឈាួលដល់ពួកហគហស្មើាា ។ ប៉ាុដនាគបស្ិនហបើបុគគលខ្្ឹះផាល់ផលហគចើន
ជាង្ ឬ មានបទពិហស្ថធន៍ និង្ការបែាុ ឹះបណាា លហគចើនជាង្ បុគគលហនាឹះគួរដតទទួលបាន
គបាក់ឈាួល ហគចើនជាង្ដដរ។ កត្តា មួយចំនួនមានឥទធិពលហលើការផាល់គបាក់ដខ្ និង្គបាក់
ឈាួលបុគគលិក មាា ក់ៗ ដដលកត្តា នទំង្ហនាឹះរួមមានដូចជា៖
 ស្កមមភាពជាក់ដស្ាង្ Performance
ការស្ហគមចចិតាផាល់គបាក់ដខ្ខ្ុស្ៗាា ដល់កមមករហធវើការជាមួយាា ជាទូហៅគតូវដផ្ក
ហលើភាពខ្ុស្ាា កាុង្ស្កមមភាពការងារគឺជាហហតុផលស្មគស្បបំផុត និង្ស្ុគកិតបំផុត
ស្គមាប់ ការផាល់គបាក់ដខ្ និង្គបាក់ឈាួលខ្ុស្ៗាា ។ បុគគលិកភាគហគចើនទទួលយកហាល
ការដដលថា កមមករដដលផលិតបានហគចើន គួរទទួលគបាក់ដខ្ខ្ពស្់ជា។
ហាលការែ៍ ផាល់គបាក់ដខ្ត្តមស្កមមភាពការងារជាក់ដស្ាង្ហនឹះ គតលមគតូវបំផុត
ណាស្់ ចំហ ឹះបុគគលិកទំង្ឡាយណាដដលទទួលយកស្មធម៌ការងារ។ និហយជិត
ទំង្ឡាយណា ដដលមានស្ថា នដកាុង្ការងារ ជាទូហៅមានអារមមែ៍ អន់ចិតា ហៅហពលដដល
ពួកហគបានគបាក់ដខ្ ដូចកមមករដដលទទួលបានផលតិច។
 បទពិហស្ថធន៍ការងារ Work Experience
ការពិភាកាដវកដញកមួយបានហលើកហឡើង្ឲ្យមានស្ុគកិតភាពដល់ការផាល់គបាក់ដខ្
ដល់អាកដដលមានការស្ិកាអប់រំខ្ុស្ៗាា ។ បុគគលណា ដដលមានការស្ិកាអប់រំហគចើន ស្
នមត់ថា ទទួលផលហគចើនជាង្ផង្ដដរ។

32. 17
 ភាពបំហរើការងារយូរឆ្ា ំ Seniority
វាចំបាច់ណាស្់ស្គមាប់ការស្ហគមចចិតា ហលើគបាក់ឈាួលហដើមបីឆ្ុឹះបញ្ញេ ំង្នូវជំហនឿ
ដដលនិហយជិតទំង្ឡាយបានបំហរើការងារយូរឆ្ា ំ គួរដតទទួលបានរងាវ ន់ស្គមាប់ហស្វាកមម
ហស្ថម ឹះគតង្់ ហទឹះបីជាស្កមមភាពការងារបចេុបបនារបស្់ហគ មិនអាចស្មគស្បនលង្ការហឡើង្
គបាក់ ដខ្ក៏ហោយ។
 ស្កាា នុពល Potential
និហយជិតថមីៗជាហគចើន គតូវហគបានផាល់គបាក់ដខ្ ឬគបាក់ឈាួលខ្ពស្់ជាង្គបាក់ដខ្ចប់
ហផាើមធមមត្ត ពីហគ ឹះពួកហគគតូវបានកំែត់ថា មានស្កាា នុពលស្គមាប់កា្ យហៅជា អាកគតួត
ពិនិតយ ឬអាកគគប់គគង្កគមិតខ្ពស្់ ប៉ាុដនាមិនដមនស្គមាប់បុគគលិករាល់ាា ហនាឹះហទ។
២.២.២. ការហលើកទលកចិតានិហយជិត
២.២.២.១. និយមន័យននការហលើកទលកចិតានិហយជិត
ការហលើកទលកចិតានិហយជិត គឺជាការទូទត់ស្ំែង្ ដដលផាល់រងាវ ន់ដល់ និហយជិត
ស្គមាប់កិចេខ្ិតខ្ំគបលង្ដគបង្បំហពញភារកិចេ ដដលហលើស្ពីការរំពលង្ទុកហលើ ស្កមមភាពការងារ
ជាធមមត្ត។
មនុស្សខ្្ឹះ អាចហពញចិតាជាមួយនលង្ហមា៉ា ង្ហធវើការហលើស្ស្គមាប់ផលិតភាព ការងារ
ខ្ពស្់ជាង្ ហោយមិនគិតពីលុយកាក់ផង្ដដរ។
២.២.២.២. គបហភទននការហលើកទលកចិតា Type of incentives
គបហភទននការហលើកទលកចិតាមាន ៣គបហភទធំៗគឺ ៖
 ការហលើកទលកចិតាបុគគលមាា ក់ៗ
 គបព័នធហលើកទលកចិតាត្តមគកុម
 ការហលើកទលកចិតាដល់អង្គភាពទំង្មូល
ក. ការហលើកទលកចិតាបុគគលមាា ក់ៗ
o គបព័នធអគត្តការងារត្តមចំនួនផលិតផលដដលបានហធវើ
ហោក Frederik W-Taylors ហៅឆ្ា ំ ១៨៩៥ ាត់បានហរៀបចំគបព័នធហនឹះហឡើង្ ហដើមបី
ជំរុញ ឲ្យនិហយជិតអាចស្ហគមចបាន ឬហលើស្បទោឋ នដដលបានកំែត់។ អាកគគប់គគង្គគប់
រូប ជាហរឿយៗ កំែត់បទោឋ នហោយហគបើហពលហវោ និង្ការស្ិកាស្កមមភាពការងារ។

33. 18
o កនគមហជើង្ស្ថរ Commission
គបព័នធហលើកទលកចិតាបុគគលមាា ក់ៗ គតូវបានហគហគបើគបាស្់យ៉ា ង្ទូលំទូោយកាុង្ការងារ
លក់ គឺកនគមហជើង្ស្ថរដដលជាការទូទត់ស្ំែង្ដដលហគបានគែនាជាភាគរយននការលក់
ហៅកាុង្ឯកត្តា ឬដុោ្ ។ កនគមហជើង្ស្ថរបានបញ្េូ លាា ហៅជាការផាល់គបាក់ឈាួលដល់កមមករ
ត្តមវិធី ៣ យ៉ា ង្គឺ ៖ កនគមហជើង្ស្ថរធមមត្ត គបាក់ដខ្បូកនលង្កនគមហជើង្ស្ថរ និង្គបាក់រងាវ ន់ ។
- កនគមហជើង្ស្ថរធមមត្ត ៖ ហៅកាុង្គបព័នធកនគមហជើង្ស្ថរធមមត្ត អាកតំណាង្
លក់ ទទួលបានភាគរយត្តមតនម្ននការលក់ដដលបានអនុវតា។ ចូរពិចរណាហលើអាក
តំណាង្លក់ មាា ក់ ហធវើការហៅកាុង្គកុមហ៊ាុនផលិតផលហគបើគបាស្់មួយ។ ាត់នលង្មិនទន
ទទួលការទូទត់ ស្ំណាង្ហទ គបស្ិនហបើាម នការលក់គតូវបានដំហែើ រការហឡើង្។ ប៉ាុដនា
ស្គមាប់ការលក់ទំង្ អស្់ ដដលបានហធវើហឡើង្ហៅកាុង្តំបន់របស្់ាត់ គឺទទួលបានភាគរយ
ននការលក់ជាបរិមាែ ស្រុប។
គុែស្មបតាិននគបព័នធហនឹះគឺ ៖ អាកតំណាង្លក់គតូវដតលក់ ហដើមបីរកគបាក់កនគម។
គុែវិបតាិគឺ៖ វាផាល់នូវភាពអស្នាិស្ុខ្ស្គមាប់បុគគលិកលក់ ដូចជាផលិតផល ឬហស្វាកមម
ដដលគតូវលក់ហនាឹះ គឺគតូវការនូវរយៈហពលដវង្ដូចជា រយៈហពលស្ហគមចចិតាទិញរបស្់ អតិថិ
ជនមុនហពលទិញទំនិញ និង្រយៈហពលគបមូលលុយពីអតិថិជនគឺគតូវពនាហពល។
- គបាក់ដខ្បូកនលង្កនគមហជើង្ស្ថរ Salary-plus Commision ៖ ទំរង្់ននការ
ទូទត់ ស្ំែង្ស្គមាប់ដផាកលក់ ដដលហគនិយមហគបើគបាស្់បំផុតហនាឹះគឺ គបាក់ដខ្បូកនលង្
កនគម ហជើង្ស្ថរដដលរូមបញ្េូ លនូវហស្ារភាពននគបាក់ដខ្ជាមួយនលង្ទិដឋភាព ស្មកមមភាព
ការងារ ជាក់ដស្ាង្ននកនគមហជើង្ស្ថរ។ កាុង្ហនាឹះ ចំដែក៨០ % គឺគបាក់ដខ្ និង្ ២០% គឺ
គបាក់កនគម ហជើង្ស្ថរ ហទឹះបីចំដែកហនាឹះដគបគបួលហៅត្តមឧស្ាហកមម និង្កត្តា ហផសង្ហទៀត
ក៏ហោយ។
- គបាក់រងាវ ន់ Bonuses ៖ វិធីស្ថស្រស្ាមួយននការកំែត់គបាក់រងាវ ន់គបចំឆ្ា ំ
របស្់ និហយជិត (ឬហៅថាគបាក់ដខ្ទី ១៣) គឺគែនាជាភាគរយហលើគបាក់ដខ្របស្់បុគគលិក
មាា ក់ៗ ។ ជាហរឿយៗ កមមវិធីដបបហនឹះផាល់គបាក់រងាវ ន់ដតមាង្ គបស្ិនហបើហាលហៅរបស្់អង្គ
ភាព និង្ បុគគល ពិហស្ស្គតូវបានស្ហគមច។