Khmer-ICT-.pdf

1. ្រពះ ជ ច្រកកមពុជ ជតិ សន ្រពះម ក ្រត r2s ្រកសួងអប់រំយុវជន និងកី េសៀវេភសិក កុំពយូទ័រ ស្រមប់ករបេ្រង ន និងករេរៀន ស្រមប់្របព័នធ្របតិបត្តិករវីនដូ (Windows) េបះពុមពផ យេលើកទី ៣ ឆ ន ំ ២០១២

2. © រក សិទធិ ្រកសួងអប់រំ យុវជន និងកី ៃន ជរ ្ឋ ភិបលកមពុជ និងវិទយ ថ នេបើកទូ យ © Copyright Ministry of Education, Youth and Sport of the Royal Government of Cambodia and the Open Institute Ministry of Education, Youth and Sport Open Institute #80, Preah Norodom Blvd, Phnom Penh Cambodia #19, St. 374, Tuol Svayprey I Fax: (855) 23 212 512 Chamkarmorn, Phnom Penh. Tel: (855) 23 217 253 Tel: (855) 23 222 819 www.moeys.gov.kh www.open.org.kh/osp – www.khmeros.info ទទួលករឧបតថមភគំ្រទពី Supported by AECID InWEnt UNESCO Spanish Agency for Capacity Building United Nations Educational International Cooperation International, Germany Scientific and Cultural Organization for Development www.it-foss.org www.unesco.org www.aecid.org េសៀវេភេនះសថិតេនេ្រកម ជ ញ ប័ណ ្ណ Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 license, http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ អនក ចចម្លង យកលំនំ ម ែចកចយ និងេផទរែផនក មួយៃនមតិកេសៀវេភេនះ ប៉ុែន្តអនក្រតូវែតបញ ជ ក់កររក សិទធិម ច ស់េដើម របស់្រកសួងអប់រំ យុវជន និងកី ៃន ជរ ្ឋ ភិបលកមពុជ និងវិទយ ថ នេបើកទូ យ ។ ករងរ ែដលយកេចញពីែផនក មួយៃនេសៀវេភេនះ្រតូវែតែចកចយ និង ក់េនេ្រកម ជ ញ ប័ណ ្ណ ដូចគ ន ដែដល គឺ Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 license

4. រមភកថ េសៀវេភសិក កមមវិធីកុំពយូទ័រស្រមប់ករបេ្រង ន និងករេរៀន ជសមិទធផលដ៏ៃថ្លថ ្ល ស្រមប់បុគគលិកសិក ្រ ្ដ ចរយ ្រគូបេ្រង ន គរុសិស និស ិត សិស នុសិស និងអនកេ្របើទូេទ ចេ្របើ្របស់កនុងករសិក ្រ វ្រជវ ែស្វងយល់អំពីករេ្របើ្របស់ បេចចកវិទយព័ត៌មន ស្រមប់បេ្រមើឱយករងរទូេទេនកនុងករិយល័យ និងករសិក ្រ វ្រជវ ្រសប មកររីកចេ្រមើនៃនបេចចកវិទយ បចចុបបនន ។ ករអភិវឌ ឯក រេនះ ជករអនុវត្ដេគលនេយបយ និងយុទធ ្រស្ដ និងែផនករេគលបេចចកវិទយព័ត៌មន និង រគមនគមន៍ កនុងវិស័យអប់រំេនកមពុជ េដើមបីេលើកកមពស់គុណភពអប់រំឱយ្របេសើរេឡើង មរយៈករេ្របើ្របស់បេចចកវិទយ ព័ត៌មន ។ ខ្លឹម រែដលបនេលើកេឡើងេនកនុងេសៀវេភេនះ គឺឆ្លុះបញ ច ំងអំពីករេ្របើ្របស់យូនីកូដែខមរ កមមវិធីកុំពយូទ័រករិយល័យ OpenOffice ភ ែខមរ មូល ្ឋ ន្រគឹះៃនករេ្របើ្របព័នធ្របតិបត្តិករ និងករដំេឡើងកមមវិធីកុំពយូទ័រភ ែខមរេផ ងៗ ែដលបងកលកខណៈ ងយ្រសួលកនុងករេ្របើ្របស់ស្រមប់ករងរទូេទេនកនុងករិយល័យបន្របេសើរ និង្របកបេ យ្របសិទធភពខពស់ ។ េ្រកយពីទទួលបនករ ្វ គមន៍យ ៉ ងខ ្ល ំងក ្ល ចំេពះករេបះពុមភផ យេលើកទី ១ និងេលើកទី ២ ពីសំ ក់អនកេ្របើ្របស់ ទូទំង្របេទស េយើងខញុំបនែកស្រមួលពកយេពចន៍ ឃ ្ល ្របេយគ រូបភព និងជំពូកខ្លះ ឱយ្រសប មករវិវឌ ៃនបេចចកវិទយបចចុបបនន ស្រមប់ករេបះពុមភផ យេលើកទី ៣ េនះ ។ េយើងខញុំសងឃឹមថ អនកេ្របើ្របស់េសៀវេភេនះទំងអស់បន្តគំ្រទករេ្របើ្របស់កមមវិធីកុំពយូទ័រករិយល័យភ ែខមរកនុង ករបេ្រង ន និងករេរៀន និងកនុងកិចចកររដ្ឋបល េនទូទំង្រពះ ជ ច្រកកមពុជ។ េយើងខញុំសូម ្វ គមន៍យ ៉ ងកក់េក ្ដ ល់ កររិះគន់ែកលម្អ និងសំណ ូ មពរេផ ងៗ ពីសំ ក់្របិយមិត្ដអនក ន និងអនកេ្របើ្របស់ទំងអស់ ៕ គណៈកមមករនិពនធ

5. គណៈកមមករ្រតួតពិនិតយ ១. ឯកឧត្ដមបណ ្ឌិ ត ត ប៊ុនេរឿន រដ្ឋេលខធិករ្រកសួងអប់រំយុវជន និងកី ២. េ កជំទវ េភឿង សកុ រដ្ឋេលខធិករ្រកសួងអប់រំយុវជន និងកី ៣. េ ក ង េសង ក់ ្របធននយក ្ឋ នបណ ្ដុ ះប ្ដ ល និងវិ្រកឹតករ ៤. េ ក ឱម សិទធី ្របធននយក ្ឋ នព័ត៌មន និងកិចចករ ៊ ន ៥. េ ក សុក ថ ្របធនករិយល័យបេចចកវិទយព័ត៌មនអប់រំ នយក ្ឋ នព័ត៌មន និងកិចចករ ៊ ន ៦. េ ក្រសី សំបត់ ៊ ត អនុ្របធនករិយល័យ នយក ្ឋ នបណ ្ដុ ះប ្ដ ល និងវិ្រកឹតករ ៧. េ ក េបៀរ សូ សហនយកកមមវិធី េរៀនេបើកចំហ និងអនកស្រមបស្រមួលគេ្រមង កមមវិធីកុំពយូទ័រភ ែខមរៃនវិទយ ថ នេបើកទូ យ គណៈកមមករនិពនធ ១. េ ក េខង ពិសិដ្ឋ ្របធនគេ្រមងកមមវិធីកុំពយូទ័រភ ែខមរ ២. កញ ញ េហង ចន់េថង អនកស្រមបស្រមួលករបណ ្ដុ ះប ្ដ លលីនុចភ ែខមរ ៣. េ ក ែភល ភរុណ ្រគូបេង គ ល ៤. េ ក្រសី េអៀង កូ ្រគូបេង គ ល ៥. កញ ញ ប៉ុច សុគនធ ្រគូបេង គ ល ៦. េ ក ជ សមបត្តិ ្រគូបេង គ ល ៧. េ ក េប ច្រន ្ត ្រគូបេង គ ល អនកចូលរួម ១. េ ក ែកវ សុផុន វិស្វករកមមវិធីកូដចំហ ២. េ ក សិទធ ចន់រ ថ វិស្វករកមមវិធីកូដចំហ ៣. េ ក ខឹម សុែខម វិស្វករកមមវិធីកូដចំហ ៤. េ ក េ ក ពិសិដ្ឋ វិស្វករកមមវិធីកូដចំហ ៥. េ ក េអង វណ ្ណ ៈ វិស្វករកមមវិធីកូដចំហ ៦. េ ក ថ ្ល ង ផន់ ៉ ម្រន្តីនយក ្ឋ នបណ ្ដុ ះ ប ្ដ ល និងវិ្រកឹតករ ៧. េ ក គឹម ង ្រគូឧេទទសវិទយ ថ នជតិអប់រំ ៨. េ ក ្រសី សុខ ្រគូឧេទទសវិទយ ថ នជតិអប់រំ ៩. េ ក អុឹម ស៊ុនលី ្រគូឧេទទសវិទយ ថ នជតិអប់រំ ១០.េ ក ឃង េប៉ងលី ្រគូឧេទទសវិទយ ថ នជតិអប់រំ ១១. េ ក សូ សុភ័្រក្ត ្រគូឧេទទសវិទយ ថ នជតិអប់រំ ១២. កញ ញ ចន់ សូភ ្រគូឧេទទសវិទយ ថ នជតិអប់រំ

6. Editorial Committee 1. H.E. Dr. Nath Bunroeun Secretary of State 2. H.E. Dr. Phoeurng Sackona Secretary of State 3. Mr. Leang Seng Hak Director of the Teacher Training Department (TTD) 4. Mr. Om Sethy Director of Information and ASEAN Affairs Department (IAAD) 5. Mr. Sok Tha Head of ICT in Education Office, IAAD 6. Ms. Sombath Eath Vice-Chief Office, Teacher Training Department 7. Mr. Javier Solá Co-Project Manager of Open School Program and Coordinator of Khmer Software Initiative, Open Institute Author Committee 1. Mr. Kheng Piseth Program Manager of the KhmerOS 2. Ms. Heng Chantheng Linux Training Coordinator 3. Mr. Phel Phearoun Master Trainer 4. Ms. Eang Kola Master Trainer 5. Ms. Poch Sokun Master Trainer 6. Mr. Chea Sambath Master Trainer 7. Mr. Be Chantra Master Trainer Contributors 1. Mr. Khoem Sokhem Open Source Engineer 2. Mr. Auk Piseth Open Source Engineer 3. Mr. Eng Vannak Open Source Engineer 4. Mr. Seth Chanratha Open Source Engineer 5. Mr. Keo Sophon Open Source Engineer 6. Mr. Thlang Phannara Teacher Training Dept. 7. Mr. Kim Leang Master Trainer at NIE 8. Mr. Srey Sokha Master Trainer at NIE 9. Mr. Im Sunly Master Trainer at NIE 10. Mr. Kheang Pengly Master Trainer at NIE 11. Mr. So Sophak Master Trainer at NIE 12. Ms. Chan Sophea Master Trainer at NIE

7. ងមតិក 3 ជំពូកទី ១ ៖ កររីកចេ្រមើនៃនបេចចកវិទយព័ត៌មន និង រគមនគមន៍ និងមូល ្ឋ ន្រគឹះៃនកុំពយូទ័រ.............................................................១ ជំពូកទី ២ ៖ ករេ្របើ្របស់កុំពយូទ័រ និងបេងកើតលិខិតរដ្ឋបល.................................................................................................................២១ ជំពូកទី ៣ ៖ ករសរេសររូបមន្តគណ ិ តវិទយ.....................................................................................................................................១៣៣ ជំពូកទី ៤ ៖ ករបេងកើតេសៀវេភបញជី និងទិននន័យេលខ.....................................................................................................................១៥៧ ជំពូកទី ៥ ៖ ករេធ្វើបទបង ្ហ ញ មរយៈ ្ល យ.................................................................................................................................២២៩ ជំពូកទី ៦ ៖ ករ្រ វ្រជវ និងរុករកព័ត៌មន មអុីនធឺណ ិ ត.............................................................................................................២៦១ ជំពូកទី ៧ ៖ ្របសិទធភពៃនទំនក់ទំនង មអុីែមល.........................................................................................................................២៨៣ ជំពូកទី ៨ ៖ កររចនគំនូរេ យភពទក់ទញ...................................................................................................................៣២៣ ជំពូកទី ៩ ៖ េរៀនដំេឡើងកមមវិធីកុំពយូទ័រភ ែខមរ និងយូនីកូដែខមរ.............................................................................................៣៤៥ កររីកចេ្រមើនៃន ប.ព.ស (ICT) និងមូល ្ឋ ន្រគឹះៃនកុំពយូទ័រ កររីកចេ្រមើនៃនបេចចកវិទយព័ត៌មន និង រ គមនគមន៍ (ប.ព.ស) និងមូល ្ឋ ន្រគឹះកុំពយូទ័រ ១. េគលបំណងែផនកទី ១ ៖ កររីកចេ្រមើនៃន ប.ព.ស.............៣ ក. េតើអ្វីេទជ បេចចកវិទយព័ត៌មន និង រគមនគមន៍......៤ ខ. ឧបករណ ៍ បេចចកវិទយព័ត៌មន និង រគមនគមន៍........៤ គ. បន ្ល ស់ប្ដូរសងគម......................................................៤ ឃ. ត្រមូវករស្រមប់ ប.ព.ស.........................................៥ ង. រៈសំខន់ៃន ប.ព.ស...........................................៥ ច. ្របេភទបេចចកវិទយព័ត៌មន និង រគមនគមន៍............៥ ឆ. ្របេភទកមមវិធីកុំពយូទ័រ................................................៦ ជ. ករេ្រជើសេរើសកមមវិធីកុំពយូទ័រមកសិក ........................៧ ឈ. លកខណៈកមមវិធីកុំពយូទ័រភ ែខមរ...............................៧ ញ. កមមវិធីសិក ..........................................................៧ ដ. េសចក្ដីសននិ ្ឋ ន......................................................៨ ២. េគលបំណងែផនកទី ២ ៖ មូល ្ឋ ន្រគឹះៃនកុំពយូទ័រ..............៨ ក. អ្វីេទជកុំពយូទ័រ ?....................................................៨ ខ. ្របេភទកុំពយូទ័រផ ទ ល់ខ្លួន............................................៩ គ. សមសភគរបស់កុំពយូទ័រ.......................................១០ ឃ. រេបៀបេបើកកុំពយូទ័រ.................................................១១ ង. ែស្វងយល់អំពីៃផទតុវីនដូ 7 (Windows 7).................១១ ច. ែស្វងយល់អំពីករេ្របើ្របស់កណ ្ដុ រ..........................១៣ ឆ. ែស្វងយល់អំពីករេ្របើ្របស់ក ្ដ រចុច.........................១៥ ជ. ែស្វងយល់អំពី្រគប់ចុច.........................................១៧ ឈ. េរៀន យអក រែខមរ មកមមវិធី "េរៀន យយូនីកូដែខមរ". ១៧ ញ. ករបិទម ៉ សុីនកុំពយូទ័រ............................................១៩ ៣. សំណ ួ របញចប់េមេរៀន...................................................១៩ ករេ្របើ្រ ស់កុំពយូទ័រ និងបេងកើតលិខិតរដ្ឋបល ករេ្របើ្របស់បង្អួចកមមវិធី និងរេបៀប យយូនីកូដ ១. េគលបំណងែផនកទី ១ ៖ ករេ្របើបង្អួចកមមវិធីេលើៃផទតុ......២៣ ក. ករេបើកថតឯក រ..............................................២៤ ខ. ករេបើកកមមវិធី.....................................................២៤ គ. ករេ្របើ្របស់មុឺនុយ..............................................២៥ ឃ. ករ ្ដ រទំហំបង្អួចកមមវិធី........................................២៥ ង. ករផ ្ល ស់ប្ដូរទំហំបង្អួចកមមវិធី...................................២៦ ២. េគលបំណងែផនកទី ២ ៖ យអក រយូនីកូដែខមរ............២៦ ក. េតើអ្វីជយូនីកូដែខមរ ?............................................២៦ ខ. េតើយូនីកូដែខមរមន្របេយជន៍ដូចេម្ដចខ្លះ ?..............២៦ គ. េតើយូនីកូដែខមរខុសពីពុមពអក រចស់ៗ ដូចេម្ដច ?.......២៧ ឃ. រេបៀប យអក រយូនីកូដែខមរ..................................២៧ ង. ករេ្របើ្របស់របររមូរ...........................................២៨ ច. ែស្វងយល់អំពីករេ្របើ្របស់្រគប់ចុច......................២៨ ឆ. េរៀន យពយញជនៈ.................................................២៨ ជ. េរៀន យ្រសៈ......................................................២៩ ឈ. េរៀន យ្រសៈនិស ័យ...........................................២៩ ញ. េរៀន យ្រសៈេពញតួ និងសញ ញ ..............................៣០ ដ. េរៀន យពយញជនៈ ផ ំជមួយ ្រសៈ...........................៣០ ឋ. រេបៀប យេជើងពយញជនៈ.........................................៣០ ឌ. ករេ្របើ្របស់ ្រតីសពទ(◌៊) និង មូសិកទន្ត (◌៉)............៣១ ឍ. ករេ្របើ្របស់ សញ ញ េលើ (វណ ្ណ យុត្តែដលេនេលើ).......៣១ ណ. ករេ្របើ្របស់ ចេន ្ល ះមិនេឃើញ..............................៣២ ត. ករេ្របើ្របស់ ចេន ្ល ះភ ជ ប់......................................៣២ ថ. កលបង យអតថបទ..........................................៣៣ ៣. កររក ទុកឯក រ..................................................៣៣ ៤. ករបិទឯក រ.........................................................៣៤ ៥. សំណ ួ របញចប់េមេរៀន...................................................៣៤ ៦. លំ ត់អនុវត្ត...........................................................៣៥ ករេរៀបចំថតឯក រ និងេ្របើ្របស់រូបតំ ង ១. េគលបំណងែផនកទី ១ ៖ ករេរៀបចំថតឯក រ..............៣៦ ក. េតើអ្វីេទជថត ?.......................................................៣៦ ខ. ករបេងកើតថតថមី.........................................................៣៧ I េមេរៀនទី ១ ៖ េមេរៀនទី ១ ៖ េមេរៀនទី ៣ ៖ េមេរៀនទី ៣ ៖ េមេរៀនទី ២ ៖ េមេរៀនទី ២ ៖ ជំពូកទី ១ ជំពូកទី ១ ជំពូកទី ២ ជំពូកទី ២

8. គ. ករប្ដូរេឈ ម ះថត.......................................................៣៧ ឃ. ករចម្លងថត............................................................៣៧ ង. ករលុបថត..............................................................៣៨ ២. េគលបំណងែផនកទី ២ ៖ បេងកើតឯក រ េ យេ្របើ្របស់ រូបតំ ង មញញ.....................................................៣៩ ក. ករេបើកកមមវិធីស្លឹករឹត...........................................៣៩ ខ. ែស្វងយល់អំពីបង្អួចកមមវិធីស្លឹករឹត............................៤០ គ. ករបេងកើតឯក រអតថបទ.......................................៤១ ឃ. រេបៀបព្រងីក និងប្រងួមទំព័រ...................................៤១ ង. ែស្វងយល់អំពីរូបតំ ងេលើរបរ្រទង់្រទយ............៤២ ច. ករត្រមឹមកថខណ ្ឌ ..............................................៤៣ ឆ. ករផ ្ល ស់ទីទស ន៍្រទនិចេ យេ្របើកណ ្ដុ រ.................៤៣ ជ. ករេ្រជើសអតថបទេ យេ្របើកណ ្ដុ រ............................៤៤ ឈ. ករប្ដូរេឈ ម ះពុមពអក រ...........................................៤៤ ញ. ករប្ដូរទំហំពុមពអក រ..............................................៤៥ ដ. ករេធ្វើអក រដិត េ្រទត និងគូសបន ទ ត់មួយជន់េ្រកម..៤៦ ឋ. ករ ក់ចំណ ុ ច....................................................៤៦ ឌ. ករ ក់េលខេរៀង.................................................៤៦ ឍ. កររក ទុកជឯក រថមី........................................៤៧ ណ. ករេបះពុមពឯក រេ យផ ទ ល់..............................៤៨ ត. ករបិទឯក រ....................................................៤៨ ថ. ករបេងកើតឯក រថមី..............................................៤៩ ៣. សំណ ួ របញចប់េមេរៀន...................................................៤៩ ៤. លំ ត់អនុវត្ត ..........................................................៥០ ករេ្របើ្របស់ Windows Explorer និងបេងកើត ឯ លិខិតែដលមន្រទង់្រទយទំព័រ ១. េគលបំណងែផនកទី ១ ៖ ករេ្របើ្របស់បង្អួច Windows Explorer.................................................................៥១ ក. េបើកបង្អួច Windows Explorer..............................៥១ ខ. លកខណៈសម គ ល់្រ យកនុង Windows Explorer......៥២ គ. ខ ន តរង ្វ ស់ទំហំរបស់្រ យ ថត និងឯក រ.............៥២ ឃ. ្របព័នធឯក រកនុង Windows Explorer..................៥៣ ង. លកខណៈសម គ ល់ថត និងឯក រ............................៥៤ ច. ករេបើកឯក រពីកនុងបង្អួច Windows Explorer......៥៤ ២. េគលបំណងែផនកទី ២ ៖ ករបេងកើតឯក រែដលមន ្រទង់្រទយទំព័រ..........................................................៥៥ ក. ករេបើកឯក រ...................................................៥៥ ខ. ករផ ្ល ស់ទីទស ន៍្រទនិច........................................៥៦ គ. ករេ្រជើសអតថបទ..................................................៥៦ ឃ. ករចម្លង កត់ និងបិទភ ជ ប់....................................៥៧ ង. មិនេធ្វើវិញ និងេធ្វើវិញ.............................................៥៨ ច. ករកំណត់្រទង់្រទយទំព័រ......................................៥៨ ឆ. កររក ទុកជ ឯក រថមី.......................................៥៩ ៣. សំណ ួ របញចប់េមេរៀន..................................................៦១ ៤. លំ ត់អនុវត្ត...........................................................៦២ ករេ្របើ្របស់ឧបករណ ៍ ចល័តយូេអសប៊ី និង បេងកើតឯក រែដលមន ង ១. េគលបំណងែផនកទី ១ ៖ ឧបករណ ៍ ផទុកចល័តយូេអសប៊ី ..៦៣ ក. េតើអ្វីេទជឧបករណ ៍ ផទុកចល័តយូេអសប៊ី ?..............៦៣ ខ. រេបៀបេ្របើ្របស់ឧបករណ ៍ ផទុកចល័តយូេអសប៊ី..........៦៤ គ. ករចម្លងឯក រពីកុំពយូទ័រេទឧបករណ ៍ ផទុកចល័ត.....៦៥ ឃ. ករចម្លងឯក រពីឧបករណ ៍ ផទុកចល័តេទកុំពយូទ័រ.....៦៥ ង. ករដកឧបករណ ៍ ផទុកចល័តេចញវិញេ យសុវតថិភព...66 ២. េគលបំណងែផនកទី ២ ៖ ឯក រែដលមន ង...........៦៦ ក. ករបេងកើត ង...................................................៦៧ ខ. ករផ ្ល ស់ទីទស ន៍្រទនិចកនុង ង..........................៦៨ គ. ករបញចូ លអតថបទកនុង ង...................................៦៨ ឃ. ករបែនថមជួរឈរ..................................................៦៩ ង. ករបែនថមជួរេដក..................................................៦៩ ច. ករលុបជួរឈរ....................................................៧០ ឆ. ករេ្រជើស ង ្រក ជួរេដក ជួរឈរ...................៧០ ជ. ករផ ្ល ស់ប្ដូរទំហំទទឹងជួរឈរ.................................៧១ ឈ. ករបញចូ ល្រក ចូលគ ន .......................................៧២ ញ. ករពុះ្រក .......................................................៧២ ដ. ករលុប ង.....................................................៧៣ ឋ. កលបងបេងកើត ង........................................៧៣ ឌ. ករត្រមឹមអតថបទកនុង្រក ...................................៧៣ ឍ. ករកំណត់ពណ ៌ ៃផទខងេ្រកយៃន្រក ...................៧៤ ណ. ករែស្វងយល់អំពីរបរ ង.................................៧៤ ត. ករកំណត់ស៊ុម ង...........................................៧៥ ៣. សំណ ួ របញចប់េមេរៀន..................................................៧៦ ៤. លំ ត់អនុវត្ត .........................................................៧៧ ករែស្វងរកឯក រ និងបេងកើតលិខិតែដលមន រូបភព ១. េគលបំណងែផនកទី ១ ៖ ករែស្វងរកឯក រ និងថត......៧៨ ក. ករែស្វងរកឯក រ............................................៧៨ ខ. ករេបើកឯក រែដលបនរកេឃើញ........................៨០ ២. េគលបំណងែផនកទី ២ ៖ ឯក រែដលមនរូបភព.........៨០ ក. ករចូលបន ទ ត់កថខណ ្ឌ ......................................៨០ ខ. ករបញចូ លរូបភពពីឯក រ.................................៨១ គ. ករផ ្ល ស់ប្ដូរទំហំរូបភព.......................................៨២ ឃ. ែស្វងយល់អំពីរបររូបភព...................................៨៣ ង. ករត្រមឹមរូបភពចំេពះទំព័រ.................................៨៣ ច. កររុំអតថបទជុំវិញរូបភព......................................៨៤ ឆ. ករកំណត់គម ្ល តពីរូបភពេទអតថបទ.....................៨៥ ជ. ករបញចូ លចំណងេជើងឲយរូបភព...........................៨៦ ៣. ករបញចូ លតួអក រពិេសស..........................................៨៦ ៤. ករកំណត់ទី ំងឈប់េថបេលើបន ទ ត់េផ្ដក....................៨៧ ៥. សំណ ួ របញចប់េមេរៀន.................................................៨៨ ៦. លំ ត់អនុវត្ត..........................................................៨៨ II េមេរៀនទី ៤ ៖ េមេរៀនទី ៤ ៖ េមេរៀនទី ៥ ៖ េមេរៀនទី ៥ ៖ េមេរៀនទី ៦ ៖ េមេរៀនទី ៦ ៖

9. ករេ្របើ្របស់សុីឌី និងបេងកើតលិខិតែដលមន ប្លង់ជួរឈរ និងបឋមកថ/បតកថ ១. េគលបំណងែផនកទី ១ ៖ ករេ្របើ្របស់សុីឌី...................៩០ ក. ែស្វងយល់អំពីសុីឌី និង្រ យសុីឌីរ ៉ ូម.....................៩០ ខ. រេបៀបេ្របើសុីឌី....................................................៩១ គ. រេបៀបេមើលឯក រែដលផទុកកនុងសុីឌី.....................៩១ ២. េគលបំណងែផនកទី ២ ៖ ករបេងកើតឯក រមនប្លង់ជួរឈរ និងបឋម/បតកថ.....................................................៩២ ក. រេបៀបបញចូ លទំព័រថមី............................................៩២ ខ. រេបៀបបញចូ លប្លង់ជួរឈរកនុងអតថបទ.......................៩៣ គ. ករបញចូ លបឋមកថ និងបតកថ.........................៩៦ ឃ. ករេធ្វើ្រទង់្រទយបឋមកថ និងបតកថ................៩៧ ង. ករបញចូ លេលខទំព័រ ចំនួនទំព័រ ............................៩៨ ច. ករប្ដូរេលខទំព័រជេលខែខមរ.................................៩៨ ៣. សំណ ួ របញចប់េមេរៀន..................................................៩៩ ៤. លំ ត់អនុវត្ត........................................................១០០ ករសម ្អ តថស និងេរៀបចំឯក រេលើថសរឹង និងបេងកើតលិខិតែដលមន្រទង់្រទយេផ ងៗ ១. េគលបំណងែផនកទី ១ ៖ ករសម ្អ តថសរឹង និងេរៀបចំ ឯក រេលើថសរឹង.................................................១០១ ក. ករសម ្អ តថសរឹង...........................................១០១ ខ. ករេរៀបចំឯក រេលើថសរឹង............................១០២ ២. េគលបំណងែផនកទី ២ ៖ ករបេងកើតឯក រែដលមន ្រទង់្រទយអតថបទេផ ងៗ.........................................១០៣ ក. ករសរេសរអក រតូចេលើ និងអក រតូចេ្រកម........១០៣ ខ. ករេធ្វើ្រទង់្រទយកថខណ ្ឌ ................................១០៤ ៣. សំណ ួ របញចប់េមេរៀន................................................១០៨ ៤. លំ ត់អនុវត្ត .......................................................១០៩ កមមវិធីកម ច ត់េមេ គ និងបេងកើតលិខិតែដលមន ្រទង់្រទយអតថបទក្រមិតខពស់ ១. េគលបំណងែផនកទី ១ ៖ ករដំេឡើង និងេ្របើ្របស់កមមវិធី កមមវិធីកម ច ត់េមេ គ.................................................១១០ ក. េធ្វើដូចេម្ដចេដើមបីបនកមមវិធីកម ច ត់េមេ គមកេ្របើ?. ១១០ ខ. ត្រមូវករ្របព័នធែដលទបបំផុត...........................១១២ គ. ត្រមូវករ្របព័នធជអនុ សន៍............................១១២ ឃ. ករដំេឡើងកមមវិធី AVG Free Anti-Virus...........១១២ ង. ករេ្របើ្របស់កមមវិធី AVG Free.........................១១៥ ២. េគលបំណងែផនកទី ២ ៖ ្រទង់្រទយអតថបទក្រមិតខពស់.១១៧ ក. ករេធ្វើ្រទង់្រទយលំនំេដើម...............................១១៧ ខ. ករចម្លង្រទង់្រទយអតថបទ (ជក់េធ្វើ្រទង់្រទយ)....១១៧ គ. ករបញចូ លេលខេយងស្វ័យ្របវត្តិ.......................១១៧ ឃ. ករេធ្វើ្រទង់្រទយេលខេយងមកជេលខែខមរ........១១៨ ង. ករគូរវតថុគំនូរ..................................................១១៩ ច. ែស្វងយល់លកខណសមបត្តិវតថុគំនូរ.......................១១៩ ឆ. ែស្វងយល់អំពីរបរគំនូរ.....................................១២០ ជ. ករបញចូ លអតថបទកនុងវតថុគំនូរ.............................១២០ ឈ. ករត្រមឹមអតថបទកនុងវតថុគំនូរ..............................១២១ ញ. ករកំណត់ឈប់េថបេ យបំេពញតួអក រ............១២១ ៣. សំណ ួ របញចប់េមេរៀន..............................................១២២ ៤. លំ ត់អនុវត្ត ......................................................១២៣ កររចនអតថបទកន់ែតទក់ទញ និង េបះពុមពអតថបទ ១. អក រធំេដើមអតថបទ..................................................១២៤ ២. វិចិ្រត លសិលបៈអក រ...........................................១២៦ ៣. ករេបះពុមពេអ្រកង់ (Print Screen)...........................១២៨ ៤. ករេមើលទំព័រមុនេបះពុមព.........................................១២៩ ៥. ករេបះពុមពឯក រ េ យមនករកំណត់េផ ងៗ........១៣០ ៦. សំណ ួ របញចប់េមេរៀន................................................១៣១ ៧. លំ ត់អនុវត្ត........................................................១៣២ ករសរេសររូបមន្តគណ ិ តវិទយ ករែណនំអំពីកមមវិធីនិពនធរូបមន្ត ១. េសចក្ដីេផ្ដើម............................................................១៣៥ ២. លកខណៈពិេសសរបស់កមមវិធី OpenOffice.org Math..១៣៥ ៣. ករចប់េផ្ដើមកមមវិធី OpenOffice.org Math................១៣៥ ៤. ករបញចូ លវតថុរូបមន្ត កនុងកមមវិធីស្លឹករឹត (Math Object). ១៣៧ ៥. ករបញចូ លរូបមន្ត.....................................................១៣៨ ក. ករបញចូ លរូបមន្តេ យេ្រជើសរូបតំ ង..............១៣៨ ខ. ករបញចូ លរូបមន្តេ យចុចកណ ្ដុ រ ្ដ ំ....................១៤០ គ. ករបញចូ លរូបមន្តេ យេ្របើពកយបញ ជ ...................១៤១ ៦. ករេ្របើ្របស់ វង់្រកចក ( ) ឬសញ ញ ៉ ត់ { } កនុងរូបមន្ត...១៤១ ៧. សំណ ួ របញចប់េមេរៀន...............................................១៤២ ៨. លំ ត់អនុវត្ត ........................................................១៤២ ករសិក ប្លង់រូបមន្ត និងេធ្វើ្រទង់្រទយរូបមន្ត ១. រេបៀបបញចូ លតួអក រ្រកិក..........................................១៤៣ ២. សិក ប្លង់រូបមន្ត......................................................១៤៥ ក. ្របេភទៃនវង់ដេងក ប..........................................១៤៥ ខ. ករសរេសររូបមន្តេលើសពីមួយជួរ.......................១៤៦ គ. ករសរេសររូបមន្តជស្វ័យគុណ និងសនទស ន៍......១៤៦ ឃ. ករសរេសរស្វ័យគុណ និងសនទស ន៍ក ្ដ ល......១៤៦ ង. ករេ្របើ្របស់វង់ដេងក បែតម ខ ង...........................១៤៦ ៣. ករកំណត់្រទង់្រទយរូបមន្ត.....................................១៤៧ ក. ករបែណ ្ដ ត្របអប់ពកយបញ ជ ................................១៤៧ ខ. េតើអនក្រតូវេធ្វើដូចេម្ដចេដើមបីឲយរូបមន្តមនទំហំធំ ?....១៤៨ គ. ករប្ដូរេឈ ម ះពុមពអក រ...........................................១៤៩ ឃ. រេបៀបត្រមឹមរូបមន្ត...............................................១៥០ ង. រេបៀបអតថបទ (ករេធ្វើឲយរូបមន្តមនរេបៀប)............១៥១ ៤. បញ ្ហ ជមួយរូបមន្តែដល មញញ...............................១៥១ ក. ករបញចូ លតៃម្លកំណត់េទផលបូក (Sum) / ំងេត្រកល (Int)...........................................១៥១ ខ. ករេ្របើ្របស់វង់្រកចកជមួយម ៉ ្រទីស.................១៥២ III េមេរៀនទី ៧ ៖ េមេរៀនទី ៧ ៖ េមេរៀនទី ៨ ៖ េមេរៀនទី ៨ ៖ េមេរៀនទី ៩ ៖ េមេរៀនទី ៩ ៖ េមេរៀនទី ១០ ៖ េមេរៀនទី ១០ ៖ េមេរៀនទី ១១ ៖ េមេរៀនទី ១១ ៖ េមេរៀនទី ១២ ៖ េមេរៀនទី ១២ ៖ ជំពូកទី ៣ ជំពូកទី ៣

10. ៥. សញ ញ ្របមណវិធីសំខន់.........................................១៥២ ក. សញ ញ ំងេត្រកល..........................................១៥២ ខ. ករសរេសររូបមន្ត េដរីេវ ៉ ...................................១៥៣ ៦. ឧទហរណ ៍ រូបមន្តែដលមនលកខណៈសមុគ ម ញ.........១៥៣ ៧. សមីករេលខ.........................................................១៥៤ ៨. សំណ ួ របញចប់េមេរៀន................................................១៥៤ ៩. លំ ត់អនុវត្ត ........................................................១៥៥ ករបេងកើតេសៀវេភបញជី និងទិននន័យេលខ ករែណនំអំពីកមមវិធីនព្វន្ត និង ្របមណវិធីគណន ១. អ្វីេទជកមមវិធីនព្វន្ត (OpenOffice.org Calc)?...........១៥៩ ២. េបើកកមមវិធីនព្វន្ត OpenOffice.org Calc.....................១៥៩ ៣. ែស្វងយល់បង្អួចកមមវិធីនព្វន្ត......................................១៦០ ៤. ែស្វងយល់អំពី ជួរេដក ជួរឈរ ្រក និងជួរ្រក .......១៦០ ៥. ែស្វងយល់អំពី សយ ្ឋ ន្រក ...............................១៦១ ៦. ករផ ្ល ស់ទី្រទនិច្រក .............................................១៦១ ៧. ករបញចូ ល និងែកស្រមួលទិននន័យ..............................១៦២ ៨. ករលុបទិននន័យ......................................................១៦២ ៩. ្របេភទទិននន័យកនុង្រក ..........................................១៦៣ ១០. ករផ ្ល ស់ប្ដូរទំហំទទឹងជួរឈរ និងកមពស់ជួរេដក............១៦៣ ១១. ករបញចូ លជួរឈរ និងជួរេដកថមី..................................១៦៤ ១២. ្របមណវិធីគណនកនុង្រក ....................................១៦៥ ១៣. សំណ ួ របញចប់េមេរៀន................................................១៦៦ ១៤. លំ ត់អនុវត្ត .......................................................១៦៧ ករេធ្វើ្រទង់្រទយជួរេដក ជួរឈរ អតថបទ និង រូបមន្តគណន ១. ករេ្រជើស្រក មរយៈកណ ្ដុ រ.................................១៦៨ ក. ករេ្រជើស្រក ជប់ៗ គ ន េ្រចើន..........................១៦៨ ខ. ករេ្រជើស្រក េចះៗ ឬ ច់ៗ ពីគ ន ..................១៦៩ គ. ករេ្រជើសសន្លឹកទំងមូល..................................១៦៩ ឃ. ករេ្រជើសជួរឈរ..............................................១៦៩ ង. ករេ្រជើសជួរេដក.............................................១៧០ ច. ករេ្រជើសសន្លឹក..............................................១៧០ ២. ករផ ្ល ស់ប្ដូរទំហំជួរឈរទំងអស់ឲយេសមើៗគ ន .................១៧០ ៣. ករបញចូ លជួរឈរ និងជួរេដកេ្រចើន............................១៧១ ៤. ករលុបជួរឈរ និងជួរេដកេ្រចើន................................១៧២ ៥. ករបញចូ លេលខេរៀងស្វ័យ្របវត្តិ................................១៧៣ ៦. ករេធ្វើ្រទង់្រទយអតថបទកនុង្រក .............................១៧៣ ៧. ករបញចូ ល្រក ចូលគ ន ...........................................១៧៥ ៨. ករ ក់ស៊ុម្រក ..................................................១៧៥ ៩. ករគណនផលបូក.................................................១៧៥ ១០. រូបមន្តផលបូក (SUM).............................................១៧៦ ១១. រូបមន្តមធយមភគ.....................................................១៧៦ ១២. សំណ ួ របញចប់េមេរៀន...............................................១៧៧ ១៣. លំ ត់អនុវត្ត........................................................១៧៧ ករងរជមួយសន្លឹក និង្រទង់្រទយ្រក ១. ករប្ដូរេឈ ម ះសន្លឹក..................................................១៧៨ ២. ករបញចូ លសន្លឹកថមី..................................................១៧៨ ៣. ករលុបសន្លឹក........................................................១៧៩ ៤. ករេធ្វើ្រទង់្រទយេលខ.............................................១៧៩ ក. ករត្រមឹមអតថបទបញឈរ....................................១៧៩ ខ. ករកំណត់ទិសអតថបទ......................................១៨០ គ. ករេ្រជើស្រក មក ្ដ រចុច...............................១៨០ ឃ. ករ ក់ស៊ុម....................................................១៨០ ង. ករេធ្វើ្រទង់្រទយេលខជេលខែខមរ......................១៨១ ច. ករេធ្វើ្រទង់្រទយេលខទសភគជែខមរ.................១៨២ ឆ. ករេធ្វើ្រទង់្រទយេលខនំមុខេ យសូនយ.............១៨២ ជ. ករេធ្វើ្រទង់្រទយេលខភគរយជែខមរ..................១៨៣ ឈ. ករកំណត់្រទង់្រទយេលខជរូបិយប័ណ ្ណ ែខមរ........១៨៣ ញ. ករបញចូ លកលបរិេចឆទ.....................................១៨៤ ដ. ករកំណត់្រទង់្រទយកលបរិេចឆទ......................១៨៤ ឋ. ករកំណត់្រទង់្រទយេពលេវ .........................១៨៥ ឌ. ករកំណត់្រទង់្រទយេ យអនកេ្របើ.....................១៨៥ ៥. សំណ ួ របញចប់េមេរៀន................................................១៨៧ ៦. លំ ត់អនុវត្ត.........................................................១៨៨ ករសិក រូបមន្ត និងករេ្របើ្របស់ សយ ្ឋ ន ្រក េយងទក់ទង និង ច់ខត ១. សិក រូបមន្ត MIN MAX COUNT COUNTA.............១៨៩ ២. រូបមន្ត NOW YEARS MONTHS DAYS.................១៩០ ៣. សយ ្ឋ ន្រក េយង..........................................១៩១ ក. សយ ្ឋ ន្រក េយងទក់ទង (ឧ. A1)...........១៩២ ខ. សយ ្ឋ ន្រក េយង ច់ខត (ឧ. $A$1).....១៩២ ៤. រូបមន្ត RANK.........................................................១៩៤ ៥. សំណ ួ របញចប់េមេរៀន................................................១៩៥ ៦. លំ ត់អនុវត្ត.........................................................១៩៦ ករសិក រូបមន្តកនុងកមមវិធីនព្វន្ត ១. រូបមន្តស្រមប់ផ ំធតុអតថបទ (CONCATENATE)......១៩៧ ២. រូបមន្ត INT និង MOD.............................................១៩៧ ៣. រូបមន្ត COUNTIF...................................................១៩៨ ៤. រូបមន្ត IF................................................................១៩៨ ៥. សំណ ួ របញចប់េមេរៀន................................................១៩៩ ៦. លំ ត់អនុវត្ត.........................................................២០០ សិក រូបមន្ត និង សយ ្ឋ ន្រក ច់ខត ជួរេដក ជួរឈរ ១. រូបមន្ត NETWORKDAYS......................................២០១ ២. គណន មអនកជំនួយករអនុគមន៍............................២០២ ៣. រូបមន្តផលបូក មលកខខណ ្ឌ SUMIF........................២០៣ ៤. សយ ្ឋ ន្រក ច់ខត......................................២០៤ ក. សយ ្ឋ ន្រក ច់ខតជួរេដក (ឧ. A$1)......២០៤ ខ. សយ ្ឋ ន្រក ច់ខតជួរឈរ (ឧ. $A1)......២០៥ IV េមេរៀនទី ១៣ ៖ េមេរៀនទី ១៣ ៖ េមេរៀនទី ១៤ ៖ េមេរៀនទី ១៤ ៖ េមេរៀនទី ១៥ ៖ េមេរៀនទី ១៥ ៖ េមេរៀនទី ១៦ ៖ េមេរៀនទី ១៦ ៖ េមេរៀនទី ១៧ ៖ េមេរៀនទី ១៧ ៖ េមេរៀនទី ១៨ ៖ េមេរៀនទី ១៨ ៖ ជំពូកទី ៤ ជំពូកទី ៤

11. ៥. រូបមន្តរក េម ៉ ង នទី និងវិនទី ..................................២០៦ ៦. សំណ ួ របញចប់េមេរៀន................................................២០៧ ៧. លំ ត់អនុវត្ត.........................................................២០៨ មូល ្ឋ នទិននន័យ និងករេបះពុមព ១. តេ្រម បទិននន័យ......................................................២០៩ ២. ត្រមងស្វ័យ្របវត្តិ.....................................................២១០ ៣. ត្រមងស្តង់ រ.........................................................២១១ ៤. អូសជេស៊រីេ យស្វ័យ្របវត្តិ.....................................២១២ ក. អូសៃថងជេស៊រីេ យស្វ័យ្របវត្តិ.........................២១២ ខ. អូសេលខជេស៊រីេ យស្វ័យ្របវត្តិ.....................២១៣ ៥. េមើលទំព័រមុនេបះពុមព..............................................២១៣ ៦. កំណត់បឋមកថ និងបតកថ...................................២១៥ ៧. េបះពុមពេ យបង ្ហ ញកបលជួរេដក និងជួរឈរ............២១៦ ៨. សំណ ួ របញចប់េមេរៀន................................................២១៦ ៩. លំ ត់អនុវត្ត........................................................២១៧ គំនូស ង ១. ែស្វងយល់អំពីគំនូស ង..........................................២១៨ ក. ែស្វងយល់អំពី្រកហ្វិកគំនូស ង.......................២១៨ ខ. ករបេងកើតគំនូស ង........................................២១៩ គ. ពណ ៌ បេង គ លគំនូស ង...................................២២៤ ឃ. ករបញចូ ល ្ល កទិននន័យ...................................២២៤ ង. ករប្ដូរ្របេភទគំនូស ង...................................២២៥ ច. ករប្ដូរពណ ៌ ៃផទគំនូស ង..................................២២៦ ២. សំណ ួ របញចប់េមេរៀន................................................២២៦ ៣. លំ ត់អនុវត្ត........................................................២២៧ ករេធ្វើបទបង ្ហ ញ មរយៈ ្ល យ ករែណនំអំពីកមមវិធីនព្វន្ត ១. ករេបើកកមមវិធីពិព័រណ ៍ .............................................២៣១ ២. ករបេងកើតករបង ្ហ ញថមី.............................................២៣១ ក. ករបេងកើតករបង ្ហ ញទេទ..................................២៣១ ខ. ករេបើកករបង ្ហ ញពីពុមព...................................២៣២ គ. ករេបើកករបង ្ហ ញែដលមន្រ ប់....................២៣២ ៣. ែស្វងយល់ពីបង្អួចកមមវិធីពិព័រណ ៍ ...............................២៣២ ៤. ែស្វងយល់អំពីប្លង់ ្ល យ..........................................២៣៣ ក. ករេ្រជើសប្លង់ ្ល យ.........................................២៣៣ ខ. ករបញចូ លអតថបទកនុង ្ល យ..............................២៣៣ គ. ែស្វងយល់អំពីរបរ្រទង់្រទយអតថបទ.................២៣៣ ឃ. ករប្ដូរេឈ ម ះពុមពអក រ និងទំហំ..........................២៣៤ ង. ករេធ្វើ្រទង់្រទយអក រ និងត្រមឹមកថខណ ្ឌ .........២៣៤ ច. ករ ក់ចំណ ុ ច...............................................២៣៤ ៥. ករបញចូ ល ្ល យថមី..................................................២៣៥ ៦. ករបញ ច ំង ្ល យេពញេអ្រកង់...................................២៣៥ ៧. ករបិទឯក រករបង ្ហ ញ........................................២៣៥ ៨. ករបិទកមមវិធី.........................................................២៣៦ ៩. សំណ ួ របញចប់េមេរៀន................................................២៣៦ ១០. លំ ត់អនុវត្ត........................................................២៣៧ ករបេងកើត ្ល យែដលមនវតថុគំនូរ និងចលន ផ ទ ល់ខ្លួន ១. ចម្លង កត់ និងបិទភ ជ ប់ ្ល យ....................................២៣៨ ២. ប្ដូរេឈ ម ះ ្ល យ.......................................................២៣៩ ៣. លុប ្ល យ.............................................................២៣៩ ៤. ក់ ្ល យ............................................................២៤០ ៥. ករេ្របើ្របស់្របអប់អតថបទ.......................................២៤០ ក. ករបញចូ ល្របអប់អតថបទកនុង ្ល យ......................២៤០ ខ. ករែកស្រមួលអតថបទ និងេធ្វើ្រទង់្រទយ...............២៤០ គ. ករផ ្ល ស់ទី្របអប់អតថបទ...................................២៤០ ឃ. ករប្ដូរទំហំ្របអប់អតថបទ...................................២៤១ ៦. ករបញចូ ល ងស្វ័យ្របវត្តិ ឬវតថុគំនូរ............................២៤១ ៧. ករបែនថមចលនឲយវតថុ ឬអតថបទ................................២៤២ ៨. ករផ ្ល ស់ប្ដូរចលន..................................................២៤២ ៩. ករយកចលនវតថុ ឬអតថបទេចញ..............................២៤៣ ១០. ចលន ក់វតថុ ឬអតថបទ..........................................២៤៣ ១១. សំណ ួ របញចប់េមេរៀន................................................២៤៣ ១២. លំ ត់អនុវត្ត.........................................................២៤៤ ករេរៀបចំបង្អួចកមមវិធីពិព័រណ ៍ បញចូ ល ង និងដំេណ ើ រផ ្ល ស់ប្ដូរ ្ល យ ១. ករ ក់/បង ្ហ ញ ្ល ប្រពិល ្ល យ ្ល ប្រពិលភរកិចច....២៤៥ ២. ករ ក់ពណ ៌ ៃផទខងេ្រកយ ្ល យ.............................២៤៥ ៣. ែស្វងយល់អំពីផ ទ ំងនីមួយៗ ៃនទិដ្ឋភពបង ្ហ ញ ្ល យ.....២៤៦ ៤. ដំេណ ើ រផ ្ល ស់ប្ដូរ ្ល យ..............................................២៤៧ ៥. ករបញចូ លេសៀវេភបញជីកនុង ្ល យ.............................២៤៨ ក. ករេធ្វើ្រទង់្រទយេសៀវេភបញជី...........................២៤៩ ខ. ករបញចូ លទិននន័យកនុងេសៀវេភបញជី...................២៤៩ ៦. ករបញចូ ល ងកនុង ្ល យ.......................................២៥០ ៧. សំណ ួ របញចប់េមេរៀន................................................២៥០ ៨. លំ ត់អនុវត្ត........................................................២៥១ េម ្ល យ ពុមព និងកំណត់ករបញ ច ំង ្ល យ ១. េម ្ល យ................................................................២៥២ ២. ករបញចូ លបតកថកនុងេម ្ល យ...............................២៥៣ ៣. បញចូ លបឋមកថ និងបតកថកនុងចំ ំ/ប្លង់េបះពុមព...២៥៤ ៤. ករបេងកើតពុមពគំរូផ ទ ល់ខ្លួន..........................................២៥៤ ក. កររក ទុកពុមព................................................២៥៥ ខ. ករេ្របើពុមព......................................................២៥៥ ៥. កំណត់ករបញ ច ំង ្ល យ...........................................២៥៦ ៦. េពលេវ សម.......................................................២៥៧ ៧. អន្តរកមម.................................................................២៥៧ ៨. កំណត់ករបញ ច ំង ្ល យផ ទ ល់ខ្លួន...............................២៥៨ ៩. សំណ ួ របញចប់េមេរៀន................................................២៥៩ ១០. លំ ត់អនុវត្ត.........................................................២៦០ V េមេរៀនទី ១៩ ៖ េមេរៀនទី ១៩ ៖ េមេរៀនទី ២០ ៖ េមេរៀនទី ២០ ៖ េមេរៀនទី ២១ ៖ េមេរៀនទី ២១ ៖ េមេរៀនទី ២២ ៖ េមេរៀនទី ២២ ៖ េមេរៀនទី ២៣ ៖ េមេរៀនទី ២៣ ៖ េមេរៀនទី ២៤ ៖ េមេរៀនទី ២៤ ៖ ជំពូកទី ៥ ជំពូកទី ៥

12. ករ្រ វ្រជវ និងរុករកព័ត៌មន មរយៈអុីនធឺណ ិ ត ករែណនំអំពីអុីនធឺណ ិ ត និងករេ្របើ្របស់ កមមវិធីអុីនធឺណ ិ ត េមខ ១. អ្វីេទជអុីនធឺណ ិ ត ?...............................................២៦៣ ២. េតើអុីនធឺណ ិ តផ្ដល់នូវេស កមមអ្វីខ្លះ ?..........................២៦៤ ៣. ែស្វងយល់ពកយគន្លឹះខ្លះេ្របើកនុងអុីនធឺណ ិ ត...................២៦៥ ៤. អ្វីជ www និង URL ?............................................២៦៥ ៥. អ្វីេទជកមមវិធីអុីនធឺណ ិ ត ?.......................................២៦៦ ៦. ករេ្របើ្របស់កមមវិធីេមខ ......................................២៦៧ ក. អ្វីេទជកមមវិធីេមខ ?...................................២៦៧ ខ. រេបៀបេបើកកមមវិធីេមខ ..................................២៦៧ គ. ែស្វងយល់អំពីបង្អួចកមមវិធី េមខ .....................២៦៨ ៧. ផទុកទំព័រ.................................................................២៦៨ ៨. េធ្វើដំេណ ើ រេលើទំព័រ....................................................២៦៩ ៩. ែស្វងយល់រូបតំ ងេលើរបរឧបករណ ៍ រុករក..............២៧០ ១០. េបើកផ ទ ំងថមីកនុងបង្អួចែតមួយ.......................................២៧០ ១១. ករបិទផ ទ ំង............................................................២៧២ ១២. របរឧបករណ ៍ ែស្វងរក.............................................២៧២ ១៣. សំណ ួ របញចប់េមេរៀន...............................................២៧៣ ១៤. លំ ត់អនុវត្ត........................................................២៧៣ ករេ្របើ្របស់កមមវិធីរុករកអុីនធឺណ ិ ត និង េបះពុមពទំព័រប ្ដ ញ ១. ករេបើកបង្អួចថមីកនុងកមមវិធីេមខ ..............................២៧៤ ២. កររក ទុកទំព័រប ្ដ ញ.........................................២៧៤ ៣. ករេបើកឯក រទំព័រប ្ដ ញែដលបនរក ទុក..........២៧៥ ៤. ករចំ ំទំព័រប ្ដ ញ............................................២៧៦ ៥. ករបែនថមរូបតំ ងកនុងរបរឧបករណ ៍ ......................២៧៧ ៦. ករយករូបតំ ងេចញពីរបរឧបករណ ៍ ....................២៧៨ ៧. ករបង ្ហ ញរូបតំ ង..............................................២៧៩ ៨. កំណត់េគហទំព័របង ្ហ ញេពលចប់េផ្ដើមេមខ ............២៧៩ ៩. កំណត់ទី ំងរក ទុកឯក រេពលទញយក..............២៧៩ ១០. សំណ ួ របញចប់េមេរៀន................................................២៨០ ១១. លំ ត់អនុវត្ត.........................................................២៨១ ្របសិទធិភពៃនទំនក់ទំនង មរយៈអុីែមល ករែណនំអំពីអុីែមល និងបេងកើតគណនី អុីែមល Gmail និងេបះពុមព រ ១. េតើអ្វីជអុីែមល ?......................................................២៨៥ ២. េតើអុីែមលដំេណ ើ រករយ ៉ ងដូចេម្ដច ?..........................២៨៥ ក. ចំេពះម ៉ សុីនបេ្រមើមួយ....................................២៨៥ ខ. ចំេពះម ៉ សុីនបេ្រមើពីរ ឬេ្រចើន............................២៨៦ ៣. ្របេភទ្របព័នធអុីែមល................................................២៨៦ ៤. ករេ្របើ្របស់្របព័នធអុីែមល.......................................២៨៦ ៥. ករេ្របើ្របស់អុីែមលេលើអុីនធឺណ ិ ត............................២៨៧ ក. លកខណៈពិេសសៃនករេ្របើ្របស់េស កមមអុីែមលឥត គិតៃថ្លរបស់ Gmail..........................................២៨៧ ខ. បេងកើតគណនីអុីែមលកនុងប ្ដ ញ Gmail.............២៨៨ គ. ចកេចញពីគណនី...........................................២៩០ ៦. ចូលេ្របើ្របស់អុីែមលកនុងតំបន់ប ្ដ ញ Gmail............២៩១ ក. ន រ........................................................២៩២ ខ. ែតង រ និងេផញើ រ........................................២៩៣ គ. េឆ្លើយតប រ..................................................២៩៤ ៧. រេបៀបេ្របើគណនីអុីែមល្រកសួងអប់រំយុវជន និងកី ...២៩៦ ៨. េមើលមុនេបះពុមព....................................................២៩៧ ៩. េបះពុមព រ...........................................................២៩៨ ១០. សំណ ួ របញចប់េមេរៀន................................................២៩៩ ១១. លំ ត់អនុវត្ត.........................................................២៩៩ ករេ្របើ្របស់គណនីរបស់ Gmail កនុងមយូ ១. អ្វីេទជកមមវិធីមយូ ?.............................................៣០០ ក. ករេបើកកមមវិធីមយូ ........................................៣០០ ខ. ែស្វងយល់អំពីបង្អួចកមមវិធីមយូ ........................៣០១ គ. ករកំណត់គណនី Gmail ជមួយនឹងមយូ .........៣០១ ឃ. ករបេងកើតគណនីថមីកនុងកមមវិធីមយូ ....................៣០២ ២. ករេបើកេស POP កនុង Gmail.................................៣០៤ ៣. ករសរេសរ និងេផញើអុីែមល.........................................៣០៥ ៤. ែស្វងយល់អំពីបង្អួចែតង រ.....................................៣០៦ ៥. ករបំេពញ សយ ្ឋ នអុីែមល..................................៣០៧ ក. េតើអ្វីេទជ សយ ្ឋ នអុីែមល ?.......................៣០៧ ខ. ែស្វងយល់ពកយមួយចំនួន................................៣០៧ ៦. ករបំេពញ្របធនបទអុីែមល....................................៣០៧ ៧. អតថន័យរបស់ រ....................................................៣០៨ ៨. ករេផញើ រ.............................................................៣០៨ ៩. ករទញយក រថមី.................................................៣០៩ ១០. ករ ន រ...........................................................៣១១ ១១. សំណ ួ របញចប់េមេរៀន................................................៣១១ ១២. លំ ត់អនុវត្ត........................................................៣១២ ករេ្របើ្របស់អុីែមលកនុងកមមវិធី មយូ ១. ករេឆ្លើយតប រ....................................................៣១៣ ២. ករបញជូ ន របន្ត....................................................៣១៤ ៣. ករលុប រ...........................................................៣១៥ ៤. ករ ្ដ រ រមកវិញ.................................................៣១៦ ៥. កររក រជេសចក្ដី្រពង......................................៣១៦ ៦. សំណ ួ របញចប់េមេរៀន...............................................៣១៧ ៧. លំ ត់អនុវត្ត........................................................៣១៧ ករភ ជ ប់ឯក រ ែស្វងរក រ និងេបះពុមព រ ១. ករភ ជ ប់ឯក រជមួយ រ......................................៣១៨ ២. ករេបើកឯក រភ ជ ប់................................................៣១៩ ក. លកខណៈសម គ ល់ឯក រភ ជ ប់............................៣១៩ ខ. ករេបើកឯក រភ ជ ប់........................................៣២០ ៣. ករែស្វងរក រ......................................................៣២១ VI េមេរៀនទី ២៥ ៖ េមេរៀនទី ២៥ ៖ េមេរៀនទី ២៦ ៖ េមេរៀនទី ២៦ ៖ េមេរៀនទី ២៨ ៖ េមេរៀនទី ២៨ ៖ េមេរៀនទី ២៩ ៖ េមេរៀនទី ២៩ ៖ េមេរៀនទី ៣០ ៖ េមេរៀនទី ៣០ ៖ ជំពូកទី ៦ ជំពូកទី ៦ ជំពូកទី ៧ ជំពូកទី ៧ េមេរៀនទី ២៧ ៖ េមេរៀនទី ២៧ ៖

13. ៤. ករេបះពុមព រ.....................................................៣២២ ៥. សំណ ួ របញចប់េមេរៀន...............................................៣២២ ៦. លំ ត់អនុវត្ត........................................................៣២២ កររចនគំនូរេ យភពទក់ទញ ករែណនំអំពីកមមវិធីគំនូរ និងរបរឧបករណ ៍ ១. អ្វីជកមមវិធីគំនូរ (OpenOffice.org Draw) ?..............៣២៥ ២. ករេបើកកមមវិធី........................................................៣២៥ ៣. ែស្វងយល់អំពីបង្អួចកមមវិធី........................................៣២៦ ៤. ករបង ្ហ ញ ឬ ក់របរឧបករណ ៍ ..............................៣២៦ ៥. ែស្វងយល់អំពីរូបតំ ងេលើរបរគំនូរ........................៣២៧ ៦. របរបន ទ ត់ និងករបំេពញ........................................៣២៧ ៧. ែស្វងយល់របរពណ ៌ ...............................................៣២៨ ៨. ែស្វងយល់របរជេ្រមើស............................................៣២៩ ៩. ែស្វងយល់អំពីរបរបន ទ ត់.........................................៣៣០ ១០. របរ ថ នភព........................................................៣៣០ ១១. សំណ ួ របញចប់េមេរៀន..............................................៣៣០ ១២. លំ ត់អនុវត្ត.......................................................៣៣១ ករគូរវតថុគំនូរមូល ្ឋ ន និងវតថុ្រតីម្រត ១. ករគូរវតថុគំនូរមូល ្ឋ ន............................................៣៣២ ក. ករគូរបន ទ ត់...................................................៣៣២ ខ. ករគូរចតុេកណែកង......................................៣៣៣ គ. ករគូររង្វង់មូល ឬពង្រកេពើ...............................៣៣៣ ២. ករគូរវតថុជ ង្រតីម្រត...........................................៣៣៣ ក. រេបៀបបង ្ហ ញរូបតំ ង "ជវតថុ្រតីម្រត"............៣៣៣ ខ. ករគូរវតថុ្រតីម្រត.............................................៣៣៤ ៣. ករគូរែខ េកង......................................................៣៣៥ ៤. ករគូរបន ទ ត់ និង្រពួញ............................................៣៣៥ ៥. ករគូរបន ទ ត់តភ ជ ប់.................................................៣៣៥ ៦. ករផ ្ល ស់ប្ដូរទី ំងចំណ ុ ចភ ជ ប់...................................៣៣៦ ៧. សំណ ួ របញចប់េមេរៀន...............................................៣៣៧ ៨. លំ ត់អនុវត្ត........................................................៣៣៨ ករ្រគប់្រគងវតថុ្រតីម្រត ១. ករ្រគប់្រគងវតថុ្រតីម្រត............................................៣២៩ ក. អ្វីជវតថុ្រតីម្រត ?..............................................៣២៩ ខ. េតើេធ្វើដូចេម្ដចេដើមបីបែម្លងវតថុគំនូរធមម ?..............៣២៩ ២. ែបបែផន្រតីម្រត....................................................៣៣០ ក. ែបបែផនធរណ ី ម្រត.........................................៣៣០ ខ. ែបបែផនករេចល្រសេមល..............................៣៣២ គ. ែបបែផនករបំភ្លឺ...............................................៣៣២ ៣. សំណ ួ របញចប់េមេរៀន...............................................៣៣៣ ៤. លំ ត់អនុវត្ត........................................................៣៣៣ េរៀនដំេឡើងកមមវិធីកុំពយូទ័រភ ែខមរ និងយូនីកូដែខមរ េរៀនដំេឡើងកមមវិធីកុំពយូទ័រភ ែខមរ និង យូនីកូដែខមរ ១. ដំេឡើងកមមវិធីទំងអស់េ យស្វ័យ្របវត្តិ.....................៣៤៧ ២. ដំេឡើងកមមវិធីម្ដងមួយ...............................................៣៤៨ ក. ដំេឡើងកមមវិធីយូនីកូដែខមរ..................................៣៤៨ ខ. ដំេឡើងកមមវិធីករិយល័យែខមរ............................៣៤៩ គ. ដំេឡើងកមមវិធី េមខ ......................................៣៥១ ឃ. ដំេឡើង កមមវិធីមយូ ........................................៣៥៤ ង. ដំេឡើង កមមវិធីេរៀន យយូនីកូដែខមរ.....................៣៥៦ ៣. កំណត់ជេ្រមើសកនុងកមមវិធីករិយល័យ OpenOffice.....៣៥៨ ក. ប្ដូរករេ្របើ្របអប់របស់ OpenOffice....................៣៥៨ ខ. ករកំណត់ភ ជែខមរ....................................៣៥៩ គ. ប្ដូរឯក រង ្វ ស់ជសង់ទីែម៉្រត............................៣៥៩ VII េមេរៀនទី ៣១ ៖ េមេរៀនទី ៣១ ៖ េមេរៀនទី ៣២ ៖ េមេរៀនទី ៣២ ៖ េមេរៀនទី ៣៣ ៖ េមេរៀនទី ៣៣ ៖ ជំពូកទី ៨ ជំពូកទី ៨ ជំពូកទី ៩ ជំពូកទី ៩ េមេរៀនទី ៣១ ៖ េមេរៀនទី ៣១ ៖

15. ករែណនំអំពីកមមវិធីករិយល័យ OpenOffice ភ ែខមរ 3 េតើអ្វីេទជកមមវិធីករិយល័យែខមរ ? កមមវិធីករិយល័យែខមរ (OpenOffice.org) គឺជកមមវិធីកុំពយូទ័រមួយ្របេភទែដល ចេ្របើស្រមប់ករងរករិយល័យ ដូច ជសរេសរអតថបទ ្រគប់្រគងេសៀវេភបញជី ឬទិននន័យេលខ េធ្វើបទបង ្ហ ញ គូររូប មញញ ៗ ជេដើម ។ កមមវិធីករិយល័យមនគុណសមបត្តិជេ្រចើនដូចជ ៖ ✔ គ ម នករបង់ៃថ្លេលើ ជ ញ ប័ណ ្ណ ៖ អនកេ្របើទំងអស់ មនសិទធិេ្របើ្របស់ និងែចកចយេ យេសរី ។ ✔ កូដចំហ ៖ អនក ចែចកចយ ចម្លង និងែកស្រមួលកមមវិធីេនះេ យេសរី ។ ✔ េ្របើបនេ្រចើន្របព័នធ្របតិបត្តិករ ៖ កមមវិធីេនះ ចដំេណ ើ រករេលើ ថ បតយកមមែផនករឹងជេ្រចើន និង្របព័នធ្របតិបត្តិករច្រមុះ ដូចជ ៃម៉្រកូសូហ្វវីនដូ (Microsoft Windows), Mac OS X, Linux និង Sun Solaris ។ ✔ គំ្រទេ្រចើនភ (ជង ១០០ ភ ) ៖ មនចំណ ុ ច្របទក់អនកេ្របើ (User Interface) ែដល ចេធ្វើករផ ្ល ស់ប្ដូរបនេ្រចើន ភ ។ ពិេសសចំណ ុ ច្របទក់ជភ ែខមរ ែដលេធ្វើឲយអនកងយ្រសួលេ្របើ ចងចំបនយូរ សន ំសំៃចេពលេវ និងថវិក កនុងករេរៀន និងេ្របើ្របស់ ។ ✔ មនបញចូ លនូវកមមវិធីពិនិតយអកខ វិរុទធៃនករសរេសរពកយែខមរ ែដល ចជួយអនកមិនឲយសរេសរពកយែខមរខុសេ្រចើន ។ ✔ ចតេ្រម បអក រែខមរ មលំ ប់អកខរ្រកម និង ចេធ្វើអ្វីៗបនជេ្រចើនេទៀតស្រមប់ករងរកនុងករិយល័យ ។ សមសភគៃនកមមវិធីករិយល័យែខមរ េនកនុងកមមវិធីករិយល័យ រួមមនសមសភគ (កមមវិធី) ជេ្រចើនេទៀតដូចជ ៖ កមមវិធីស្លឹករឹត (OpenOffice.org Writer) ស្លឹករឹត (Writer) គឺជកមមវិធីមួយស្រមប់សរេសរ និង េរៀបចំអតថបទ បេងកើតសំបុ្រត េសៀវេភ េធ្វើរបយករណ ៍ រព័ត៌មន ប័ណ ្ណ ផ យពណ ិ ជជកមមជេដើម ។ ស្លឹករឹត ចនំេចញឯក រជ្រទង់្រទយេផ ងៗដូចជ HTML, XHTML, PDF និង Microsoft Word ។ ល ។ កមមវិធីនព្វន្ត (OpenOffice.org Calc) នព្វន្ត (Calc) គឺជកមមវិធីេសៀវេភបញជីមួយែដលមនជំនញទក់ទង នឹងករគណន បេងកើត ង និងមនលកខណៈសមបត្តិខងវិភគ ្រគប់្រគងទិននន័យ បេងកើតគំនូស ងទិននន័យ េធ្វើករគណនរូបមន្តជ េ្រចើនស្រមប់ករងរហិរញញវតថុ សថិតិ គណ ិ តវិទយជេដើម ។ ល ។ កមមវិធីពិព័រណ ៍ (OpenOffice.org Impress) ពិព័រណ ៍ (Impress) ជកមមវិធីមួយែដល ចឲយអនករចន ្ល យស្រមប់េធ្វើ បទបង ្ហ ញេផ ងៗ ។ ជមួយកមមវិធីពិព័រណ ៍ អនក ច ក់ចលន សំេឡង កំណត់ដំេណ ើ រផ ្ល ស់ប្ដូរ ្ល យ និងកំណត់ករបញ ច ំង ្ល យជេដើម ែដលេធ្វើ ឲយបទបង ្ហ ញរបស់អនកមនភពរស់រេវើក ។ IX ១. ១. ២. ២.

16. កមមវិធីគំនូរ (OpenOffice.org Draw) គំនូរ (Draw) គឺជកមមវិធីែដលមនឧបករណ ៍ គូរវុិចទ័រ ស្រមប់ឲយអនកគូរវតថុ គំនូរជ្រទង់្រទយេផ ងៗ ដូចជ ដយ្រកម គំនូស ង វតថុ្រតីម្រត (3D) ្រពមទំងសិលបៈអក រផងែដរ ។ មនបន ទ ត់តភ ជ ប់ ែដល ចឲយអនកគូស បន ទ ត់ភ ជ ប់ពីវតថុគំនូរមួយេទវតថុមួយេទៀតយ ៉ ងងយ ។ កមមវិធីមូល ្ឋ នទិននន័យ (OpenOffice.org Base) មូល ្ឋ នទិននន័យ (Base) គឺ ជកមមវិធីមួយែដលេគេ្របើ ស្រមប់វិភគ និង្រគប់្រគង ទិននន័យ ។ ជមួយនឹងកមមវិធី េនះ អនក ចបេងកើត ង ទិននន័យ សំណ ួ រ សំណ ុំ ែបបបទ និងរបយករណ ៍ ។ កមមវិធីនិពនធរូបមន្ត (OpenOffice.org Math) និពនធរូបមន្ត (Math) គឺជកមមវិធីស្រមប់សរេសររូបមន្តគណ ិ តវិទយេផ ងៗ ។ ្រតូវបនេគ េ្របើជកមមវិធីសរេសរ ឬនិពនធរូបមន្តយ ៉ ង មញញ មួយ ស្រមប់ឯក រអតថបទែដលមន ទ្រមង់ជរូបមន្តគណ ិ តវិទយ ប៉ុែន្តអនកក៏ ចេ្របើ បញចូ លេនកនុងឯក រៃនកមមវិធី ស្លឹករឹត (Writer) បនផងែដរ ។ រូបមន្តែដលបនបញចូ ល គឺជវតថុរូបមន្ត (Math Object) មួយរុំជ មួយតួអក រកនុងឯក រអតថបទេនះ ។ ករេ្របៀបេធៀបកមមវិធីករិយល័យ OpenOffice និង Microsoft Office កមមវិធីករិយល័យែខមរ OpenOffice.org មនលកខណៈ្រសេដៀងគ ន េទនឹងកមមវិធីរបស់ Microsoft Office ែដរ ។ ង ខងេ្រកមនឹងេធ្វើករេ្រប បេធៀបសមសភគែដលមនលកខណៈ្រសេដៀងគ ន កនុងកមមវិធីករិយល័យទំងពីរេនះ ៖ មុខងរ OpenOffice Microsoft Office ឯក រអតថបទ ស្លឹករឹត (OpenOffice.org Writer) Microsoft Word េសៀវេភបញជី នព្វន្ត (OpenOffice.org Calc) Microsoft Excel ករបង ្ហ ញ ពិព័រណ ៍ (OpenOffice.org Impress) Microsoft PowerPoint មូល ្ឋ នទិននន័យ OpenOffice.org Base Microsoft Access គំនូរ OpenOffice.org Draw Microsoft Paint និពនធរូបមន្ត OpenOffice.org Math Microsoft Equation X x= −b±b2 −4ac 2  { f }≤ 1  ∫ f d  ៣. ៣.

17. កររីកចេ្រមើនៃនបេចចកវិទយព័ត៌មន និង រគមនគមន៍ មូល ្ឋ ន្រគឹះៃនកុំពយូទ័រ

19. ជំពូកទី ១ ៖ កររីកចេ្រមើនៃនបេចចកវិទយ ព័ត៌មនវិទយ និង រគមនគមន៍ េមេរៀនទី ១ េមេរៀនទី ១ កររីកចេ្រមើនៃនបេចចកវិទយព័ត៌មន និង រគមនគមន៍ មូល ្ឋ ន្រគឹះៃនកុំពយូទ័រ េគលបំណងេមេរៀន េគលបំណងែផនកទី ១ ៖ កររីកចេ្រមើនៃនបេចចកវិទយព័ត៌មន និង រគមនគមន៍ ឆ្លងកត់យុគសម័យកលជេ្រចើនែដលមនដូចជ យុគសម័យទឹកកក យុគសម័យថម យុគសម័យកសិកមម យុគសម័យ ឧស ហកមម ឥឡូវ គឺេយើងបនចូលមកដល់យុគសម័យកលមួយេផ ងេទៀត គឺយុគសម័យកលព័ត៌មនវិទយ ែដលមនុស ្រគប់រូបចំបច់្រតូវមនចំេណះដឹងកនុងករទទួលយកព័ត៌មន និងេ្របើ្របស់ព័ត៌មន ។ េ យ រែតបេចចកវិទយព័ត៌មន និង រគមនគមន៍កន់ែតរីកចេ្រមើនបនេធ្វើឲយពិភពេ កដ៏ធំល្វឹងេល្វើយក ្ល យដូចជកូនបល់ដ៏តូចមួយ ែដលេគ ចបង្វិលេមើល ចុះេឡើង្រគប់ទីកែន្លង ។ សព្វៃថង អនក ចេមើលេឃើញករអភិវឌ ៃនពិភពេ កកន់ែតខិតជិតគ ន ដូចជបងប្អូនអនកែដលរស់េន ្របេទស េមរិកចង់និយយេឆ្លើយឆ្លងមករកអនក និងេមើលរូបអនកែដលរស់េន្របេទសកមពុជែតកនុងមួយវិនទី េ យអនកមិន ចំបច់រង់ចំេពល ប់សប ្ដ ហ៍េដើមបីេផញើ រេលើ្រក ស មៃ្របសណ ី យ៍ ។ េនកនុងេភជនីយ ្ឋ ន អនករត់តុកត់្រ ករបញ ជ មុខ ម្ហូបេ យមិនេ្របើ្រក ស និងប៊ិក ែតេគេ្របើឧបករណ ៍ េអឡិច្រតូនិកជំនួសវិញ ។ េពលអនកចូល ងទិញទំនិញរួចេហើយអនក េចញពី ងលក់ទំនិញអនក្រគន់ែតហុចអី ៉ ន់របស់អនកែដលអនកបនេរើសជេ្រចើនមុខ អនកនឹង្រតូវបន្របប់ថ អនក្រតូវបង់្របក់ ប៉ុន ម នេសទើរមិនដល់មួយនទីផង ។ កិចចករទំងអស់េនះេកើតេឡើង គឺ ្រស័យេទេលើកររីកចេ្រមើនខងវិស័យបេចចកវិទយ ព័ត៌មនវិទយ និង រគមនគមន៍ ែដលមនុស េ្របើកុំពយូទ័រ្រគប់ទីកែន្លង េហើយករេ្របើេនះ ចផ ទ ល់ ឬមិនផ ទ ល់ ។ េដើមបីឲយ យល់កន់ែតចបស់អំពីបេចចកវិទយដ៏ទំេនើបេនះ អនកនឹងសិក េទេលើចំណ ុ ចដូចខងេ្រកម ៖ េតើអ្វីជបេចចកវិទយព័ត៌មន និង រគមនគមន៍ ឧបករណ ៍ បេចចកវិទយព័ត៌មន និង រគមនគមន៍ បន ្ល ស់ប្ដូរសងគម ត្រមូវករបេចចកវិទយព័ត៌មន និង រគមនគមន៍ ្របេភទបេចចកវិទយព័ត៌មន និង រគមនគមន៍ ្របេភទកមមវិធីកុំពយូទ័រ ករេ្រជើសកមមវិធីកុំពយូទ័រមកសិក កមមវិធីកុំពយូទ័រភ ែខមរ បេចចកវិទយ ព័ត៌មនវិទយ និង រគមនគមន៍ (Information and Communication Technology) ទំព័រទី ៣ ១. ១.

20. េមេរៀនទី ១ ជំពូកទី ១ ៖ កររីកចេ្រមើនៃនបេចចកវិទយ ព័ត៌មនវិទយ និង រគមនគមន៍ េតើអ្វីេទជ បេចចកវិទយព័ត៌មន និង រគមនគមន៍ បេចចកវិទយព័ត៌មន និង រគមនគមន៍ គឺជវិជ ជ ែដលមនជំនញចបស់ ស់កនុងករផ្ដល់ព័ត៌មនេទវិញេទមក ែដលសំេ េទេលើករេ្របើ្របស់បេចចកវិទយឌីជីថល មរយៈឧបករណ ៍ េអឡិច្រតូនិកែដល ចជួយឲយអងគករ និង ថ ប័ន ជំនួញ មនលទធភពចូលេ្របើ្របស់ព័ត៌មនបនរហ័ស ។ ឧបករណ ៍ បេចចកវិទយព័ត៌មន និង រគមនគមន៍ សំេ េលើ ឧបករណ ៍ េអឡិច្រតូនិកែដល ចផទុក េ្របើ្របស់ េរៀបចំ បញជូ ន ែចកចយ ឬទទួលព័ត៌មន មែបបេអឡិច្រតូនិក ។ ឧទហរណ ៍ ៖ មនដូចជ កុំពយូទ័រ ទូរទស ន៍ឌីជីថល រេអឡិច្រតូនិក ទូរស័ពទ វិទយុ ។ ល ។ ឧបករណ ៍ បេចចកវិទយព័ត៌មន និង រគមនគមន៍ េដើមបីទទួលបនព័ត៌មនទំងេនះ អនក្រតូវមនឧបករណ ៍ េដើមបីស្រមបស្រមួលឲយអនក ចទទួលព័ត៌មនបន ។ េន សម័យែដលបេចចកវិទយមិនទន់រីកចេ្រមើនខ ្ល ំង អនក ចទទួលព័ត៌មន មរយៈ ឧបករណ ៍ ដូចជ សគរ ទូរស័ពទ ទូរទស ន៍ វិទយុ ។ ល ។ រូបភព ១.១ ៖ ឧបករណ ៍ បេចចកវិទយព័ត៌មនែបបបូ ណ បន ្ល ស់ប្ដូរសងគម ជំនញបេចចកវិទយព័ត៌មន និង រគមនគមន៍បនផ ្ល ស់ប្ដូររូប ងសងគមេ យជះឥទធិពលដល់វិធីែដលមនុស រស់េន េធ្វើករ និងសិក ដូចជ ៖ ករងរែដលមន្រ ប់ និងករងរថមីសុទធែត្រតូវករជំនញខងបេចចកវិទយព័ត៌មន និង រគមនគមន៍ អនក ចេឃើញមនុស េ្របើកុំពយូទ័រកនុងវគគបណ ្ដុ ះប ្ដ លមួយ អនក ច ន រេអឡិច្រតូនិកេន ម ងអុីនធឺណ ិ តកេហ្វនន េ យេ្របើកុំពយូទ័រជមួយប ្ដ ញឥតែខ ឬ ឧបករណ ៍ ចល័តដូចជ ទូរស័ពទទំេនើប, iPad, Tablet ជេដើម មនុស ប់ពន់នក់បនេរៀបចំករស្រមកលំែហកយេនេ្រក្របេទស មរយៈេវើល ៉ យវិប(WWW) ករ្រគប់្រគងហិរញញវតថុេនេលើប ្ដ ញ អនក ចបញ ជ ទិញផ ក ពី ងលក់ផ ក ែដលអនកបនេ្រជើសេនេលើអុីនធឺណ ិ ត ទូរទស ន៍ និងវិទយុបននំមកនូវបេចចកវិទយព័ត៌មន និង រគមនគមន៍ េ យផ ទ ល់េទកន់បនទប់ទទួលេភញ វ ។ ទំព័រទី ៤ បេចចកវិទយព័ត៌មនវិទយ និង រគមនគមន៍ (Information and Communication Technology) ក. ក. ខ. ខ. គ. គ.

Khmer-ICT-.pdf

Khmer-ICT-.pdf

Khmer-ICT-.pdf

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot(11)

Similar to Khmer-ICT-.pdf

Similar to Khmer-ICT-.pdf(13)

Khmer-ICT-.pdf