ppt

1. Hoofdstuk 3
De Sovjet-Unie__________________________________________

2. § 3.2
De Russische revolutie
§ 3.3
Tussen dwang en belofte
§ 3.4
Voor het vaderland

3. § 3.2
De Russische revolutie
§ 3.3
Tussen dwang en belofte
§ 3.4
Voor het vaderland
 Hoe veranderde Rusland
van een monarchie in
een communistisch
land?
 Wat waren de oorzaken
van de Russische
revolutie?
 Hoe veroverden de
communisten de macht?
 Hoe werd de Sovjet-
Unie bestuurd?

5. § 3.2
De Russische revolutie
§ 3.3
Tussen dwang en belofte
§ 3.4
Voor het vaderland
 Rusland in de 19e eeuw: agrarisch,
weinig industrie, weinig steden,
kleine middenklasse
 Landbouwgrond eigendom van
kleine groep adellijke
grootgrondbezitters
 Eind 19e eeuw: industrialisatie
komt op gang; slechte
omstandigheden voor arbeiders
 Onvrede over alleenheerschappij
van de tsaar groeide

6. https://www.youtube.com/watch?v=JLyRwCJpaKg

7. § 3.2
De Russische revolutie
§ 3.3
Tussen dwang en belofte
§ 3.4
Voor het vaderland
 1848: Karl Marx (grondlegger
socialisme) publiceert het
Communistisch Manifest
 Kapitalisme leidt tot steeds meer
ongelijkheid; klassenstrijd
onvermijdelijk
 In Rusland nauwelijks arbeiders;
Lenin paste theorie van Marx aan
 Bolsjewieken wilden strak
georganiseerde communistische
partij

8. § 2.2
De Russische revolutie
§ 2.3
Tussen dwang en belofte
§ 2.4
Voor het vaderland
 1904-1905: Russisch-Japanse
oorlog
 Tsaar Nicolaas II lijdt zware
nederlagen; wakkert onvrede
onder Russen aan
 1905: demonstratie Winterpaleis
(Sint-Petersburg): eisen korte
werkdagen en algemeen kiesrecht
 9 januari: Bloedige Zondag
 Doema (volksvertegenwoordiging)
had in de praktijk weinig invloed

9. § 3.2
De Russische revolutie
§ 3.3
Tussen dwang en belofte
§ 3.4
Voor het vaderland
 Tijdens WOI bondgenoot van
Frankrijk en Engeland
 Strijd verliep dramatisch voor
Rusland (tekorten en doden aan
het front, voedselschaarste en
hoge prijzen)
 In 1917 ontstaan stakingen
 Februarirevolutie: tsaar Nicolaas
II wordt gedwongen af te treden
 Doema stelt een voorlopige
regering in

10. § 3.2
De Russische revolutie
§ 3.3
Tussen dwang en belofte
§ 3.4
Voor het vaderland
 Lenin komt aan in Sint-Petersburg
aan en formuleert zijn
Aprilstellingen
 Alle gronden aan de boeren
 Alle macht aan de sovjets
 Alle fabrieken aan de arbeiders
 Vrede met Duitsland
 25/26 oktober 1917: bolsjewieken
zetten voorlopige regering af
 Oktoberrevolutie: Lenin alle
macht

11. § 3.2
De Russische revolutie
§ 3.3
Tussen dwang en belofte
§ 3.4
Voor het vaderland
 maart 1918: Vrede van Brest-
Litvosk (wapenstilstand Rusland
en Duitsland)
 Burgeroorlog tussen bolsjewieken
(rode leger o.l.v. Trotski) en
mensjewieken (witte leger,
tegenstanders Oktoberrevolutie)
 Executie gezin tsaar Nicolaas II
 1922: eensgezinde bolsjewieken
verslaan verdeelde mensjewieken
(einde Russische burgeroorlog)

13. § 3.2
De Russische revolutie
§ 3.3
Tussen dwang en belofte
§ 3.4
Voor het vaderland
 1922: Sovjet-Unie uitgeroepen
 Eenpartijstaat (alleen de
communistische partij
toegestaan)
 Lenin bestuurde de Sovjet-Unie
 Alle Russen gelijk aan elkaar;
zowel mannen als vrouwen
arbeidskrachten
 Verbetering
leefomstandigheden: zorg,
onderwijs, alfabetisering

14. § 3.2
De Russische revolutie
§ 3.3
Tussen dwang en belofte
§ 3.4
Voor het vaderland

15. § 2.2
De Russische revolutie
§ 2.3
Tussen dwang en belofte
§ 2.4
Voor het vaderland
 Hoe bouwden de Sovjets aan
hun communistische staat?
 Welke maatregelen namen
de communisten tijdens de
burgeroorlog?
 Op welke manier wist Stalin
aan de macht te komen?
 Welke economische
veranderingen werden
onder Stalin doorgevoerd?

16. § 3.2
De Russische revolutie
§ 3.3
Tussen dwang en belofte
§ 3.4
Voor het vaderland
 In de Sovjet-Unie had de communistische
partij alle macht
 Partij beheerste hele samenleving:
geheime dienst spoorde vijanden op;
censuur; geen ruimte voor kritiek
 Economisch radicale maatregelen: banken
en fabrieken genationaliseerd (eigendom
van de staat)  verslechtering
economische toestand
 Hervormingen in 1921: Nieuwe
Economische Politiek

17. § 3.2
De Russische revolutie
§ 3.3
Tussen dwang en belofte
§ 3.4
Voor het vaderland
 1924: na het overlijden van Lenin volgt
een machtsstrijd tussen Trotski en Stalin
 Trotski: ideaal van wereldrevolutie
(Marx)
 Stalin: eerst communisme in eigen land
opbouwen
 1922: Stalin partijsecretaris: ‘man van
het volk’ kreeg binnen en buiten partij
veel steun
 1927: Trotski uit de partij gezet, begin
van het tijdperk-Stalin

18. § 3.2
De Russische revolutie
§ 3.3
Tussen dwang en belofte
§ 3.4
Voor het vaderland
 Onder Stalin snelle industrialisatie
 1927: einde aan de NEP
 1928: invoering van de
planeconomie (vijfjarenplannen)
 ontwikkeling zware industrie
 Industrialisatie ging ten koste van
boeren; boerderijen werden
gecollectiviseerd (kolchozen)
 ‘Koelakken’ protesteerden tegen
landbouwhervormingen
 1929-1933: hongersnoden

20. § 3.2
De Russische revolutie
§ 3.3
Tussen dwang en belofte
§ 3.4
Voor het vaderland

21. § 2.2
De Russische revolutie
§ 2.3
Tussen dwang en belofte
§ 2.4
Voor het vaderland
 Hoe was het leven in de
Sovjet-Unie onder Stalin?
 Hoe was het dagelijks
leven in de totalitaire
Sovjetstaat?
 Wat gebeurde er in de
periode van de Grote
Terreur?
 Welke rol speelde de
Sovjet-Unie in de
Tweede Wereldoorlog?

22. § 3.2
De Russische revolutie
§ 3.3
Tussen dwang en belofte
§ 3.4
Voor het vaderland
 Stalin beheerste SU volledig 
totalitaire staat
 Terreur tegen bevolking
(strafkampen; goelags)
 1934-1938: Grote Terreur (4 tot
8 miljoen doden)
 1936: showprocessen
 Willekeur, angst en achterdocht
overheersten het dagelijks leven
 Doel zuiveringen: afrekenen met
tegenstanders arbeidersklasse

23. Grote Terreur (1934-1938)

24. ‘Vadertje Stalin’
Leiderschapscultus

25. ‘Vadertje Stalin’

26. Welk begrip past het
beste bij deze
spotprent?
Planeconomie
Collectivisatie
Terreur
Propaganda

27. § 3.2
De Russische revolutie
§ 3.3
Tussen dwang en belofte
§ 3.4
Voor het vaderland
 1938: Stalin niet uitgenodigd voor de
Conferentie van München
 augustus 1939: Molotov-Von
Ribbentroppact (niet-aanvalsverdrag
Duitsland en Sovjet-Unie en verdeling
invloedssferen)
 september 1939: Duitsland en Sovjet-Unie
vallen Polen binnen (begin Tweede
Wereldoorlog)
 juli 1941: Duitsland valt Sovjet-Unie binnen
 februari 1943: Slag bij Stalingrad