1. Ү 38. 2 КСТ СМЖ АМПК 13 1 Басылы
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Алматы қаласы Білім басқармасының
МҚКК «Алматы мемлекеттік политехникалық колледжі»
Тәрбие сағатының әдістемелік талдамасы.
Тақырыбы: «Кітап – ол дос» (дәріс)
2. Ү 38. 2 КСТ СМЖ АМПК 13 1 Басылы
Кітап оқитын адам мың өмірді көреді; кім оқымайды сол бір-ақ өмір көреді.
(Джордж Мартин)
Басқалардан ерек болғыңыз келе ме? Онда кітап оқуды бастаңыз. Барлығымыз білеміз, оқу
деген күшті, пайдалы, бірақ санаулы ғана қолға кітап алып оқиды. Бұл тізімде кітаптан
бөлек дұрыс тамақтану, спортпен айналысу, тілдер оқу және т.б. секілді істегіміз келетін
әрекеттер бар, бірақ әрекетке бармаймыз. Адамдардың басым бөлігі білім алып,
ақылдырақ болғысы келмейтіндей көрінеді. Әрине қазір сауығудың жолы оңай. Facebook,
компьютерлік ойындар, теледидар – бәрі сондай жақын. Бұған қарсы тұру өте қиын. Бірақ
бұған қарсы тұру керек. Оқу орнынан шыққаннан кейін оқу адам өмірінен тысқары
қалатыны қалыптасқан жағдайға айналды. Қандай мәселеге жолықсаң да, ол жайында
сенен де ақылды біреу мақала, әлде кітап жазып кеткен. Кітапты оқу уақыт пен қуатты
үнемдеуге мүмкіншілік береді. Мәселені оңай шешуге жол ашады, тек кітап оқып бастау
керек.
Адам жасауы мүмкін ең жақсы инвестиция – ол кітап. Мысалы, кітап жазу үшін
жазушы, не ғалым сол мәселе туралы жазу үшін 100 сағат уақыт жұмсады. Ол Сіз үшін не
білдіреді? Өзіңіздің 100 сағаттыңызды үнемдеу дегенмен парапар. Дональд Трамп, Уоррен
Баффет, Дейл Карнеги және басқа да танымалдардың кітаптарын оқып қанша уақыт
үнемдеуге болады? Өзіңіз ойлап көріңіз. Осы мәселе бойынша жасалған зерттеулер
қорытындылары бойынша кітап оқуышларда:
Сөздік қор көбейеді;
Әртүрлі сала бойынша креативті ойлау дамиды;
Стресс деңгейі төмендейді;
Вербальды қабілеттер артады.
Сонымен қатар әдеби шығармаларды оқи отырып, көптеген өмірді «сүріп» көруге болады.
Уоррен Баффетке ақылды болу үшін не істеу керек дегенге, Баффет: «Күніне 500 бет кітап
оқу керек» -деген. Оны көбіміз түсінеміз, бірақ іске асыруда қиналып қаламыз. Бірақ
кейбір адамдар еріктерін мықты болып, кітап оқуды әдетке айналдырады. Мысалы, Марк
Кьюбан, америкалық танымал миллиардер, өзінің алғашқы бизнесін бастаған кезде кітап
дүкенінде барлық кітаптарды оқып шыққан. Жұмсалған $20 (1h 20m) сенін алдыда
ашатын мүмкіншіліктер үшін өте аз ақша. Бұл өмірде барлық адамдарға ақпарат қол
жетімді, бірақ барлығы оны пайдалана бермейді. Шындығында, адамдар айына бірнеше
сағат ғана оқиды. Күніне тұрақты түрде 50-100 бет оқып бастау аса қиын емес. Басқа
адамдар оқитыннан көп оқуға тырысу керек. Жаңа көп ақпаратты біліп, оны пайдалана
білу керек. Алынған білімді шынайы өмірде пайдалана білуді үйрену де кітаптарда
жазылады. Бастысы алдыға мақсат қойып, көп оқу керек. Сонда сіз өмірдің сан қырлы
қырларын көре аласыз.
Кітап - білім қазынасы Кітаптар мен кітап оқу жайлы қызықты мәліметтерге назар
салыңыз! Егер сіз кітаптан есінеу туралы оқып отырсаңыз, өзіңіз де есінейсіз.
Зерттеушілердің айтуынша, бала жасының 4-6 жасы нағыз оқу үйренетін кезі болса, 6-7
жасы одан да күрделі кітаптар оқуға көшетін жасы екен. Адамдар орташа көрсеткіш
бойынша аптасына 6,5 сағат уақытын кітап оқуға бөледі екен. Роман жазу үшін орта
есеппен 475 сағат уақыт кетеді екен.
3. Ү 38. 2 КСТ СМЖ АМПК 13 1 Басылы
Кез келген адам, ақыл иесі ретінде, өмір сүруге және оған қоса өзінің білімін жетілдіріп
отыруға міндетті. Кітап ең мықты ой иелерінің ойластырып, құрастырғандарының
жақсысын береді. Сондықтан оқу әр адам үшін қажет, оқусыз өмір мағынасыз өмір болып
қалады. Конфуций: «Ойланбай оқу – бекер еңбек; оқымай ойлау – қауіпті,» - деген. Ал
Сенека: «Қорғанды оқудан ізде, сен өмірдің барлық қайғы-қасіретінен құтыласың.
Күндіздің қамы түнде күрсіндіруін қояды, сен өз-өзіңе масыл және басқаларға пайдасыз
болмайсың,» - деп жазған.
Кітап, бізді көбірек алғыр ойлауға баулып, албырт сезімді тежеуге, ішкі ойлау күші
арқылы біздің барлық ойлау және сезіну қабілетімізді қалыптастыратын сезім тәрізді ми
гимнастикасы болып табылады (Пьер Гито Вокелен). Кітап – ол дос, жұбатушы, басшы,
біздің түсініксіз және белгісіз болып қалған ойымыз бен сезімімізді қалыптастыруға
көмекші; кітап өзінің мазмұнымен нәр татқызып, рухани қолдау береді.
Біздің қызметіміздің әр күні, барлық азаматтардың мемлекет өміріне саналылықпен және
шығармашылықпен қатысуының маңыздылығын дәлелдейді. Ал ол қоғамымыздың әр
мүшесінің мәдениеттілік деңгейін көтеру мен өздігінен білім алуда және көзқарасын
қалыптастыруда көбірек өзіндік шығармашылық танытуын талап етеді. Өздігінен білім
алу, ой-өрісін жетілдіру – ол тек қана ғылым, әдебиет, мәдениет құндылықтарын өздігінен
оқып білу ғана емес, сондай-ақ өзін тәрбиелеу әдістемесі бойынша қажетті білім алу,
теорияны практикамен байланыстыра білу, жаңалықтарды күнделікті өмірге белсенді
түрде енгізу.
Өздігінен оқу өздігінен білім алудың ең қолайлы жолы, ал кітап – ой еңбегінің әлде қайда
кең таралған құралдарының бірі болып табылады. Бүгінгі күндерге шейін А. С.
Пушкиннің оқу – ол ең жақсы білім деген ойы өзінің мағыналық тереңдігін жоғалтқан
емес.
Кітап адамды бүкіл өмірлік жолында қолдап жүруі керек: мектепке дейін отбасында,
қазіргі кезде отбасылық оқу дәстүрін қайта жаңғырту тектен тек емес, отбасының үлкен
мүшелері баланы балалар әдебиетімен таныстырғанда, оқуға деген сүйіспеншілік пен
қызығушылығын оятады; мектепте, жоғары оқу орнында кітаппен жұмыс істеу алдыңғы
уақытта ғылыми, көркем әдебиетті өздігінен оқуға баулиды.
