1. Dit artikel is verschenen in Vakblad Vroeg (oktober) nr. 3-2015, www.vakbladvroeg.nl
15vroeg oktober 2015
Foto: Leo Markensteijn, Koninklijke Visio
Wat is uw achtergrond?
“Ik heb een Bachelor Verpleegkunde, met focus op psy-
chiatrie en ouder- en kindzorg. Later volgde ik de oplei-
ding tot Klinisch Ontwikkelingspsycholoog BASc en Infant
Mental Health Specialist. Daarnaast ben ik gecertificeerd
Video Home Trainer. Sinds 2005 ben ik werkzaam bij de
GGD Amsterdam Jeugdgezondheidszorg. In eerste instantie
als Jeugdverpleegkundige en nu al weer een aantal jaren
als VoorZorgverpleegkundige. VoorZorg is een gestandaar-
diseerd evidence-based programma, afkomstig uit
Amerika, dat verpleegkundige ondersteuning biedt aan
jonge vrouwen bij de zwangerschap en opvoeding van hun
eerste kind.”
Waaruit bestaat uw dagelijkse werk?
“Vooral uit het afleggen van huisbezoeken, waarbij ik
praat over zaken als de eigen gezondheid en veiligheid, die
van hun kind, de toekomstwensen, het sociale netwerk en
andere hulpinstanties. Uiteraard komt dan ook hun kijk op
de komende moederrol aan de orde. Het zijn vaak moe-
ders die geen fijne jeugdherinneringen hebben. Vaak zijn
de zwangerschappen ongepland, zelfs ongewenst.
Onbewust of bewust zijn ze om afwijkende redenen aan
kinderen begonnen, zoals ter opvulling van leegte of de
wens onvoorwaardelijke liefde te vinden.”
Hoe luiden uw plannen voor de nabije toekomst?
“Momenteel ben ik bezig met het opzetten van een eigen
voorlichtingscentrum voor crècheleidsters en ouders.
Doel is het jonge kind in zijn ontwikkeling, in relatie tot zijn
ouder of verzorger, meer aandacht en zelfbewustzijn te
geven. Bij kinderdagverblijven valt te denken aan het
geven van workshops en presentaties aan de leidsters
over het belang van een goede mentale gezondheid voor
een baby. Bij ouders en kind kan de steun bestaan uit het
voeren van gesprekken of deelnemen aan praatgroepen1
.
Wat is uw affiniteit met signaleren en vroeghulp?
“De mogelijkheid tot het verhelderen of repareren van een
bestaande situatie vind ik heerlijk. Er is zoveel te verbete-
ren als er iets hapert in de relatie met het kind. De basis
hiervoor ligt bij het ongeboren en nog jonge kind.
Signaleer je in dit prille stadium niet, dan kan dit blijvend
letsel tot gevolg hebben. Omgekeerd kan natuurlijk ook:
als je wel signaleert, kun je een wezenlijk verschil maken.”
Wat is voor u een belangrijke inspiratiebron?
“De jonge kinderen. Zij willen zo graag dat eerste con-
tact maken, zich ontwikkelen en leren van degene die het
dichtst bij ze staat. We zijn allemaal eens een embryo,
foetus, baby, dreumes en peuter geweest met behoefte
aan liefde, warmte en ondersteuning. Dat geldt zelfs voor
de stoerste en ruigste mensen op aarde. En elke ouder
wil eigenlijk het beste voor zijn kind, Alleen kunnen impli-
ciete en expliciete herinneringen soms vervelende stoor-
zenders zijn.”
Waar ergert u zich aan?
“Aan aannames waarbij het jonge kind onderschat wordt.
Bijvoorbeeld ‘met een baby kan je niets’ of ‘een baby
heeft dat niet door’. Vaak komt een dergelijke onderschat-
ting voort uit onwetendheid, maar lang niet altijd. Zo komt
het helaas voor dat men dergelijke aannames heeft uit
zelfbescherming, omdat accepteren dat een baby alles wél
mee heeft gemaakt ondraaglijk is. Denk bijvoorbeeld aan
huiselijk geweld. Cognitieve dissonantie speelt hierbij
onder het mom van ‘ik ben zelf toch ook goed terecht
gekomen?’ een grote rol. Al verraadt het vraagteken mis-
schien wel de twijfel.”
Wat vindt u een belangrijke uitdaging?
“Het jonge kind meer op de voorgrond brengen en, wan-
neer nodig, in een zo vroeg mogelijk stadium meer onder-
steuning organiseren. Op persoonlijk vlak wil ik mij als
Infant Mental Health specialist verder ontplooien, ofwel
binnen mijn huidige baan, ofwel als zelfstandige. Daarnaast
hoop ik in november mijn derde kindje gezond op de
wereld te brengen. ”
Reflectie op de dagelijkse praktijk
Juiste begeleiding tijdens de zwangerschap en in het eerste levensjaar
kan veel zorgleed voorkomen, dat staat voor Phineke Kruythoff als een
paal boven water. Om het de daad bij het woord te voegen, opent de
VoorZorgverpleegkundige binnenkort een eigen praktijk op dit gebied.
De Vroegwerker
1
Voor meer informatie, zie www.familieperikelen.nl