1. hướng dẫn viên TDTT, huấn luyện viên thể thao...) và các thầy thuôùc có liên quan.
Họ cùng phải chịu trách nhiệm trước Nhà nước và xã hội về hiệu quả quan trọng và
chủ yếu nhất của TDTT là đảm bảo giữ gìn và nâng cao sức khỏe cho nhân dân.
Họ phải thường xuyên kiểm tra, đánh giá ảnh hưởng của tập luyện đến sức khỏe
con người; kiểm tra sức khỏe từ lúc bắt đầu tập luyện đối với mọi đối tượng ở mọi
khâu, hình thức trong hệ thống giáo dục thể chất để cho phép tập luyện và tham gia thi
đấu và rồi sau còn theo dõi suốt quá trình hoạt động TDTT nhiều năm. Các nhà giáo
dục có trách nhiệm chính trong xây dựng kế hoạch toàn bộ, lựa chọn phương pháp
thích hợp, hướng dẫn tập luyện và đánh giá hiệu quả chung. Còn thầy thuốc lại chịu
trách nhiệm trước tiên về chẩn đoán trạng thái sức khỏe, đánh giá ảnh hưởng của tập
luyện đến sức khỏe, đề ra và thực hiện các biện pháp phòng trị chuyên môn.
Muốn biến điều này thành hiện thực, còn cần kết hợp với một đồng bộ các biện
pháp xã hội cần thiết khác - nâng cao mức sống, cải thiện điều kiện vệ sinh trong sinh
hoạt, đảm bảo vệ sinh xã hội theo nghĩa rộng nhất của từ này, hoàn thiện hệ thống bảo
vệ sức khỏe và giáo dục, tổ chức tối ưu toàn bộ lối sống của con người. Trong đó, nói
riêng, cũng cần có những trạm y tế, nhà điều dưỡng, bộ phận y tế chuyên khoa... để
phục vụ cho đông đảo người tập. Theo khả năng cho phép, chúng ta đang từng bước
cải tiến những điều kiện trên. Việc đăng cai SEA Games 22 cũng là một dịp tốt để tự
nâng cấp rõ rệt hệ thống phục vụ của y tế cho thể thao.
Các nguyên tắc trên phản ánh bản chất của nền TDTT nước ta. Chúng liên quan
chặt chẽ với nhau. Cái này bổ sung cho cái kia, làm tiền đề cho nhau, không thể thiếu
hoặc coi nhẹ nguyên tắc nào. Chúng ta sẽ càng hiểu sâu hơn các nguyên tắc đó khi
vận dụng chúng vào từng lĩnh vực cụ thể hơn trong TDTT và được trình bày trong các
chương sau.
IV. PHƯƠNG TIỆN TDTT
1. Khái niệm
Để hoàn thành nhiệm vụ giáo dục thể chất ở trường học, huấn luyện thể thao,
hướng dẫn tập luyện vì sức khỏe cho quần chúng…, chúng ta cần có một loại phương
tiện chuyên môn. Ở mức nhập môn về lý luận và phương pháp TDTT (LPT), khái
niệm về phương tiện (PT) TDTT không chỉ là một phương tiện dạy học một động tác
hay nâng cao một tố chất thể lực hoặc kỹ thuật của một môn thể thao (TT) cụ thể nào
đó mà chỉ là phương tiện chung ở tầm vĩ mô để thực hiện các nhiệm vụ của TDTT;
đồng thời chú trọng phân tích bước đầu tương đối toàn diện về mặt lý thuyết các đặc
điểm, sự phân loại, tác dụng, cấu tạo và sự sử dụng chung.
1.1. Định nghĩa và đặc điểm của phương tiện
Phương tiện là tên gọi chung chỉ các nội dung và phương thức chuyên biệt được sử
dụng trong thực tế TDTT để rèn luyện sức khỏe, phòng chống bệnh tật, vui chơi giải
trí và nâng cao trình độ thể thao. Chúng gắn với tác động của môi trường tự nhiên như
nước, ánh nắng, không khí, điều kiện vệ sinh và nó có những đặc điểm chung sau:
Đặc điểm lịch sử
Phương tiện ra đời và không ngừng được cải tiến, phong phú thêm trong quá trình
phát triển xã hội, thỏa mãn những nhu cầu về thể chất và tinh thần của loài người. Như
vậy, sự phong phú của các phương tiện cũng là một tiêu chí phản ánh trình độ văn
minh của một xã hội. Do đó, sự phát triển của chúng có quan hệ mật thiết với trình độ
39