4. ANA
• Αντισώματα αντιδρώντα με συστατικά του
πυρήνα (DNA, RNA, πρωτεΐνες,
ριβονουκλεοπρωτεΐνες)
• Συναντώνται πολύ συχνά στις ασθένειες του
συνδετικού ιστού και στις ρευματοπάθειες
• Έμμεσος ανοσοφθορισμός (IFA, μέθοδος
αναφοράς)
• ELISA
7. ANA
• Πολύ καλό screening test για αυτοάνοσα
νοσήματα (ρευματοειδείς αρθρίτιδες,
σκληρόδερμα, σύνδρομο Sjogren,
δερματομυοσίτιδα), κυρίως όμως για τον
Συστηματικό Ερυθηματώδη Λύκο (SLE)
• Επιτρέπει τον ημιποσότικο προσδιορισμό των
ΑΝΑ
8. ANA
• SEL 93-99%
• Σκληροδερμία 85%
• Φαινόμενο Raynaud 64%
• Δερματομυοσίτιδα/Πολυμυοσίτιδα 61%
• Νεανική χρονία αρθρίτιδα 57%
• Σύνδρομο Sjogren 48%
• Ρευματοειδής αρθρίτιδα 14%
Solomon DH et al Arthr Care & Res 2002
9. ANA
• Αρκετά ευαίσθητο, όχι όμως τόσο ειδικό.
• Ψευδώς θετικά ΑΝΑ έχουμε σε:
Φαρμακευτικός Λύκος (38 φάρμακα, πιο συχνά
hydralazine, procainamide, και isoniazid)
Εγκαύματα
Ιώσεις
Φυσιολογικά, ειδικά σε ηλικιωμένους
10. ANA
• Σε ΑΝΑ θετικά τιτλοποιούμε μέχρι τελικού
σημείου και πραγματοποιούμε ειδικότερους
ελέγχους (ds DNA, anti-ENA)
11. ANA
• Ανάλυση και αξιολόγηση αποτελεσμάτων
Αρνητικό
Θετικό
4+, 3+, 2+, 1+
Φθορισμός πράσινου μήλου
12. Ομοιογενής φθορισμός
(Homogeneous)
• Σταθερή χρώση πυρήνα
• Πυρηνικά αντιγόνα: dsDNA, ssDNA, Histones
• Σχέση ασθενειών: Υψηλός τίτλος είναι
ενδεικτικός SLE, χαμηλότερος τίτλος είναι
ενδεικτικός SLE ή άλλης νόσου του
συνδετικού ιστού
14. Περιφερειακός φθορισμός
(Peripheral)
• Σταθερή χρώση της περιφέρειας του πυρήνα
με ασθενέστερη χρώση του κέντρου
• Πυρηνικά αντιγόνα: dsDNA, ssDNA, Histones,
DNP
• Σχέση ασθενειών: Υψηλός τίτλος είναι
ενδεικτικός SLE, χαμηλότερος τίτλος είναι
ενδεικτικός SLE ή άλλης νόσου του
συνδετικού ιστού
16. Στικτός φθορισμός (Speckled)
• Ανομοιογενής και κοκκιώδης φθορισμός του πυρήνα,
χωρίς φθορισμό των μιτωτικών κυττάρων
• Πυρηνικά αντιγόνα: Sm, RNP, SS-A, SS-B, Scl-70 και
άλλα αντιγόνα/αντισώματα αχαρακτήριστα έως τώρα
• Υψηλός τίτλος είναι ενδεικτικός SLE (Sm αντισώματα),
νόσο του συνδετικού ιστού (RNP αντισώματα),
σκληρόδερμα (Scl-70 αντισώματα), ή σύνδρομο
Sjogren’ s (SS-B αντισώματα). Χαμηλότερος τίτλος
είναι ενδεικτικός άλλης νόσου του συνδετικού ιστού
21. Φθορισμός πυρηνιδίου (Nucleolar)
• Φθορισμός μεγάλων κοκκίων του πυρήνα,
λιγότερα των 6 ανά κύτταρο, με ή χωρίς
κηλίδες
• Πυρηνικά αντιγόνα: 4-6S RNA, και άλλα
άγνωστα πυρηνικά αντιγόνα
• Σχέση ασθενειών: Υψηλός τίτλος εμφανίζεται
σε σύνδρομο Sjogren’ s και σκληρόδερμα
23. Φθορισμός κεντρομεριδίου
(Centromere)
• Ξεχωριστός στικτός τύπος. Παρατηρούνται
κοκκία περισσότερα των 46
• Πυρηνικά αντιγόνα: Χρωματόσωμα
κεντρομεριδίου
• Σχέση ασθενειών: Υψηλή σχέση με το
σύνδρομο CREST (Calcinosis, Raynaud’ s
syndrome, Esophageal dysmotility,
Sclerodactyly, Teleangiectasia)
36. Μιτοχονδριακός φθορισμός (AMA)
• Φθορισμός του κυτταροπλάσματος με ασθενή
την περιοχή του πυρήνα
• Αντιγόνα: Διάφοροι τύποι μιτοχονδριακών
αντιγόνων
• Σχέση ασθενειών: Υψηλός τίτλος ανιχνεύεται
συχνά στην πρωταρχική κίρρωση χολής.
Χαμηλός τίτλος ανιχνεύεται και σε άλλες
ηπατικές διαταραχές (χρόνια ηπατίτιδα,
κρυπτογενής κίρρωση)
39. Φθορισμός λείων μυϊκών ινών (ASMA)
• Φθορισμός των μυϊκών χιτώνων των αγγείων
των νεφρών και του μυϊκού τοιχώματος του
στομάχου
• Αντιγόνα: Ακτίνης
• Σχέση ασθενειών: Υψηλός τίτλος ανιχνεύεται
συχνά στην χρόνια ηπατίτιδα. Χαμηλός τίτλος
σε ιογενείς λοιμώξεις, κακοήθειες αλλά και σε
φυσιολογικά άτομα
41. Φθορισμός γαστρικών τοιχωματικών
κυττάρων (APCA)
• Φθορισμός του κυτταροπλάσματος των
τοιχωματικών κυττάρων που εντοπίζονται στο
γαστρικό βλεννογόνο του στομάχου
• Αντιγόνα: Αντλία πρωτονίων (h/K ATPάση)
• Σχέση ασθενειών: Συναντώνται σε ασθενείς
με κακοήθη αναιμία (Pernicious Anemia, 90%)
και στην ατροφική γαστρίτιδα
46. Κυτταροπλασματικός φθορισμός
(cANCA)
• Στικτός φθορισμός του κυτταροπλάσματος που
μπορεί να συνοδεύεται από φθορισμό μέσα και
γύρω των πυρηνικών λοβών
• Αντιγόνα: Συνήθως πρωτεάση σερίνης (PR3)
• Σχέση ασθενειών: Μεγάλη συσχέτιση με την
κοκκιωμάτωση του Wegener (96% των ασθενών
στη γενικευμένη μορφή, 65% στην περιορισμένη
μορφή, 30-40% σε ύφεση). Σε μικρότερο βαθμό
με την μικροσκοπική πολυαρτηριίτιδα
48. Περιπυρηνικός φθορισμός (pANCA)
• Ομοιογενής φθορισμός των λοβών και κυρίως
έντονος περιπυρήνικος φθορισμός
• Αντιγόνα: Πιο συχνά έναντι της
μυελοπεροξειδάσης, πιο σπάνια έναντι της
λακτάσης και της λακτοφερίνης
• Σχέση ασθενειών: Συχνότερα με τη νεκρωτική
σπειραματονεφρίτιδα. Επίσης ανιχνεύονται στο
σύνδρομο Churg–Strauss, στην μικροσκοπική
πολυαγγειίτιδα (παραλλαγή PAN), στην
πρωτοπαθή σκληρυντική χολαγγειιτιδα, ελκώδη
κολίτιδα (σχετικά ειδικά αλλά όχι ευαίσθητα)
54. Anti RNPs
• 20-25% περίπου των ασθενών με
συστηματικό ερυθηματώδη λύκο
• Ανευρίσκονται επίσης σε ασθενείς με μεικτή
νόσο του συνδετικού ιστού (MCTD)
• Σχετίζονται με ελαττωμένη συχνότητα
νεφρικής νόσου και γενικά καλύτερη
πρόγνωση
55. Anti Sm
• 15% περίπου των ασθενών με συστηματικό
ερυθηματώδη λύκο
• Ειδικά για το συστηματικό ερυθηματώδη λύκο
• Σχετίζονται με αυξημένη συχνότητα νεφρικής
νόσου και εμπλοκής του κεντρικού νευρικού
συστήματος
56. Anti SS-A
• 25% των ασθενών με συστηματικό
ερυθηματώδη λύκο και στο 40-50% των
ασθενών με πρωτοπαθές σύνδρομο Sjögren
• Ανευρίσκονται συχνά σε ασθενείς SLE-ΑΝΑ
αρνητικοί
• Συνδέονται στενά με βρεφικό SLE και
ανακοπή καρδιάς σε νεογέννητα
57. Anti SS-B
• 5-10% των ασθενών με συστηματικό
ερυθηματώδη λύκο και στο 23% των ασθενών
με σύνδρομο Sjögren
• Ανευρίσκονται συχνά σε ασθενείς SLE-ΑΝΑ
αρνητικοί
• Συνδέονται στενά με βρεφικό SLE και
ανακοπή καρδιάς σε νεογέννητα
65. Anti Scl-70
• Αντισώματα έναντι του ενζύμου DNA-
τοποϊσομεράση
• Ειδικά για το σκληρόδερμα
• 20-60% θετικά σε ασθενείς με σκληρόδερμα
• Κακός προγνωστικός δείκτης
• Σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο πνευμονικής
ίνωσης, περισσότερων αγγειακών προβλημάτων
και αυξημένο κίνδυνο νεοπλασμάτων (ca
πνεύμονα)