123

1. 5/15/2015 bvhonglg@yahoo.com 1
Mạch từ là môi trường vật chất để từ thông đi qua
Diện tích lõi sắt
mạch từ
Chiếu dài trung
bình lỗi từ
N (số
vòng dây)
MẠCH TỪ

2. 5/15/2015 bvhonglg@yahoo.com 2
CÁC ĐẠI LƯỢNG CƠ BẢN CỦA MẠCH TỪ
- Cảm ứng từ:
B: Cảm ứng từ [T]
H: Cường độ từ trường [A.vòng/m]
µ: Độ từ thẩm của vật liệu [H/m]
µ = µr.µ0

3. 5/15/2015 bvhonglg@yahoo.com 3
CÁC ĐẠI LƯỢNG CƠ BẢN CỦA MẠCH TỪ
- Từ thẩm không khí µ0 :
- Từ thẩm tương đối của vật liệu µr :
Mạch từ kỹ thuật điện có µr = 2000 - 7000
- Từ thông trong mạch từ: Ф = B.S
Ф: Từ thông [Wb]; B: Cảm ứng từ [T]
S: Tiết diện lõi từ [m2]

4. 5/15/2015 bvhonglg@yahoo.com 4
CÁC ĐẠI LƯỢNG CƠ BẢN CỦA MẠCH TỪ
- Sức từ động: Fm = I.N
Fm: Sức từ động [A.vòng]
I: Cường độ dòng điện trong vòng dây [A]
N: Số vòng dây quấn trên lõi từ [vòng]
- Tự cảm của cuộn dây:
L: Tự cảm [H]
I
.N
I
L



5. 5/15/2015 bvhonglg@yahoo.com 5
- Đường cong từ hóa biểu diễn cho một đoạn mạch từ cụ thể:
CảmứngtừB[T]
Cường độ từ trường H [A.vòng/m]

6. 5/15/2015 bvhonglg@yahoo.com 6
CÁC ĐỊNH LUẬT CƠ BẢN TRONG MẠCH TỪ
1. Định luật Ohm:
- Xét một đoạn mạch từ có từ trở:
Rm: Từ trở [kA.vòng/Wb]
l: Chiều dài trung bình lõi từ [m]
S = a.b: Tiết diện lõi từ [m2]
l
b
a
SФ
Ф
Rm
Um
S
l
S
l
R
r
m
... 0


7. 5/15/2015 bvhonglg@yahoo.com 7
CÁC ĐỊNH LUẬT CƠ BẢN TRONG MẠCH TỪ
1. Định luật Ohm:
- Khi có một từ thông đi qua
sẽ tạo ra một từ áp:
Um: Từ áp [A.vòng]
l
b
a
SФ
Ф
Rm
Um
mm RU .

8. 5/15/2015 bvhonglg@yahoo.com 8
CÁC ĐỊNH LUẬT CƠ BẢN TRONG MẠCH TỪ
2. Định luật Kirchhoff 1:
Ф1 = Ф2 + Ф3
Tổng quát:
Định luật phát biểu: “Tại một nút từ, tổng từ thông bằng không”
0
1i

n
i
Ф1 Ф2
Ф3

9. 5/15/2015 bvhonglg@yahoo.com 9
CÁC ĐỊNH LUẬT CƠ BẢN TRONG MẠCH TỪ
3. Định luật Kirchhoff 2:
Fm = i.N: Sức từ động [A.vòng]
Um = Ф.Rm: Từ áp [A.vòng]
Định luật phát biểu: “Trong mạch từ khép kín, tổng từ áp rơi
bằng tổng sức từ động”
 

m
i
mi
n
mi UF
11i

Fm Um

10. 5/15/2015 bvhonglg@yahoo.com 10
CÁC ĐỊNH LUẬT CƠ BẢN TRONG MẠCH TỪ
4. Định luật toàn dòng điện (Định luật ampe):
I: Cường độ dòng điện tạo ra từ trường [A]
l: Chiều dài trung bình lõi từ [m]
H: Cường độ từ trường [A.vòng/m]
Xét trong một mạch từ khép kín có nhiều vòng dây:
  IdlH.
NIlH C .. 

11. 5/15/2015 bvhonglg@yahoo.com 11
CÁC ĐỊNH LUẬT CƠ BẢN TRONG MẠCH TỪ
Xét trong một mạch từ khép kín có nhiều vòng dây:
NIlH C .. 
N: Số vòng [vòng]
lc: Chiều dài trung bình
Fm = I.N: Sức từ động [A.vòng/m]
mC FlH .

12. 5/15/2015 bvhonglg@yahoo.com 12
TÍNH TỪ DẪN KHE HỞ KHÔNG KHÍ
- Khe hở không khí giữa hai mặt
cực từ tương đương từ trở:
Rδ: Từ trở khe hở không khí
[kA.vòng/Wb]
δ: Chiều dài khe hở không khí [m]




S
R
0

δ
a b
Ф Rδ
Ф
Sδ = a.b: Tiết diện khe hở không khí [m2]

13. 5/15/2015 bvhonglg@yahoo.com 13
TÍNH TỪ DẪN KHE HỞ KHÔNG KHÍ
- Từ dẫn khe hở không khí:
Gδ: Từ dẫn khe hở không khí
[Wb/kA.vòng]
Sδ = S = a.b [m2]



 


SS
R
G 00
1

δ
a b
Ф Rδ
Ф

14. MAÏCHTÖØ
PHAÂNTÍCHMOÂ TAÛTÖØTRÖÔØNG
Sôñoàthaytheámaïchtöø:
a. Sôñoà thay theá maïch töø ñôn giaûn nhaát:
b. Sôñoà thay theá khi töøthoâng taûn laø1 nhaùnh taäptrung:
Töø ñoù, ta coù
theå ñôn giaûn
maïch töø nhö
sau:
1
.T

 


 
   
 
    
 
  

15. MAÏCHTÖØ
PHAÂNTÍCHMOÂ TAÛTÖØTRÖÔØNG
c. Tröôøng hôïp toång quaùt:
( )   
B
A C
B
A imFEmi
dRRdFF .
. 
Trongñoù:A-B laøñoaïnñaëtdaâyquaánsinhrasöùctöøñoängtrongmaïchtöø

16. TÍNHTOAÙN TÖØTRÔÛ,TÖØDAÃN
MAÏCHTÖØ
Ñoáivôùi vaätlieäu daãntöøtoát:
dH
dBÑoä töø thaåm:
S
l
R
m
.
1

Töø trôû :
Trong ñoù:
l: Laø ñoaïndaãn cuûamaïch töø.
S: Laø tieát dieän maïch töø thaúnggoùc vôùi
ñöôøng daãn töø thoâng
Ñoái vôùi khe hôû khoângkhí,
vaät lieäu daãn töø keùm:
Ñaây laø 1 coâng vieäc khoùkhaên,coù lieân
quan giaûi baøi toaùn phaân boá töø tröøông
trong khuvöïc xem xeùt.

17. TÍNHTOAÙN TÖØTRÔÛ,TÖØDAÃN
MAÏCHTÖØ
Phöôngphaùpphaânchia töøtröôøng(PhöôngphaùpRoters):
CÖÏC
TÖØ
MAËT
ÑAÚNG
THEÁ
0 0 02 2
.tb tb tb tb
i
tb tb tb
S S V
G

  
  
  
Trongñoù:
Stb:Giaù tròtrungbìnhcuûatieátdieän
cuûahìnhkhoái.
tb :Giaù tròtrungbìnhcuûakhoaûng
caùchgiöõa2 ñieåm ñaàuvaøcuoáicuûa
hìnhkhoái.tbthoângthöôøngñöôïc
xaùcñònhtöøthöïc nghieäm
Vtb:Giaù tròtung bìnhcuûatheåtích
hìnhkhoái.
Khoaûngcaùchm coù theålaáybaèng(1
1,5) .

18. TÍNHTOAÙN TÖØTRÔÛ,TÖØDAÃN
MAÏCHTÖØ
Phöôngphaùpñoàthò:
F = F/k
 =/k
a = a/n
0
a b
G 

 
 

0 .
a b k
G
n



 
2
0
.
. . .
k a b k
G G
n n


 
    
 
Töø daãn trong moãi maét löôùi seõ laø:
Trongñoù:
blaøbeà roäng cuûa maët phaúng.
Toångtöø daãn ôûkhuvöïc xem xeùt:

19. TÍNHTOAÙN TÖØTRÔÛ,TÖØDAÃN
MAÏCHTÖØ
Phöôngphaùpthöïcnghieäm:
Caùc heä soá ñöa ra chæñuùngvôùi nhöõngtröôøng hôïp
öùngvôùi ñieàu kieän ñöa ra.


( ) ( )1 2
0
1 . 1a y b y
G 

 

( ) ( )1 2
0
1 . 1a x b x
G 

 

1 1
1 2
2 2
1 2
. .
;
. .
;
x x
a b
y y
a b
   
   
 
 
Vôùi:
(mm) 1 6 8 10
1 3 1,42 1,04 0,74
2 1,3 0,78 0,575 0,525

20. XAÙC ÑÒNHLÖÏCHUÙT ÑIEÄNTÖØ1CHIEÀU:
LÖÏC HUÙT ÑIEÄNTÖØ
Löïc huùt ñieän töø
laø löïc huùt noäi boä taùc
duïng tröïc tieáp leân vaät
theå daãn töø nhaèm muïc
ñích thu heïp ñöôøng daãn
cuûa töø tröôøng. löïc
ñieän töø chæ laøm thay
ñoåi ñoä lôùn khe hôû
giöõa caùc maïch töø theå
raén.
( ) ( )2
0
1 1
. .
2
dt S
F B n B B n dS  

 
   

B :Vector töøcaûm treân beà maët cöïc töø.
n : Vector ñôn vòphaùp tuyeán treân beà maët cöïc töø.
S: Dieän tích beà maët cöïc töø taùcduïng.
2
0
1
.
2
dt S
F B dS

 
2
0
1
.
2
dtF B S


KhiB vaøn truøng
phöông:
Neáu B phaân boáñeàu:
Fñt = 39,8 . 104 .B
2. S (N )
Fñt = 4,06 . 104 .B
2. S (Kgf )
TAÙCDUÏNG
CUÛALÖÏCÑIEÄN
TÖØ
TAÙCDUÏNG
CUÛALÖÏCÑIEÄN
TÖØ

21. XAÙC ÑÒNHLÖÏCHUÙT ÑIEÄNTÖØAC:
LÖÏC HUÙT ÑIEÄNTÖØ
Khidoøngñieän:i = ImSin.t
2 2 2
2
0 0 0
1 1 1
. 2 .
2 4 4
m m m
dtF Sin t Cos t
S S S
 
  
  
  
2
2
0 0
1 1
.
2 2
tbF B S
S 

 
2 2
2 2
0 0 0 0
1 1 1 1
. .
2 2
m
MAX mF B S B S
S S   
 
   
2
2
.nm
nm
X G
tg
R r



    
Trong ñoù:
Xnm: Ñieänkhaùngvoøng ngaénmaïch
rnm : Ñieäntrôû voøng ngaén maïch.
R2: Töø trôû khehôûkhoângkhí.
G2: Töø daãn khehôû khoângkhí
tg =  thìrnm phaûi
baèng 0.
( )
2 2 2 2
1 2 1 2
1 2
0 1 2 1 2
1
2 . 2 . 2
4
m m m m
F F F Cos t Cos t
S S S s
  


      
         
   

22. TÍNHTOAÙN NAM CHAÂM ÑIEÄNDC
ÖÙNGDUÏNG MAÏCHTÖØ
Cuoändoøng:taùcñoängkhi coùIIgh
dd
cp
I
s
J
Tieát dieän daây:
Trong ñoù:
I:Laø doøng giôùi haïn caànbaûo veä.
Jcp:Laø giôùi haïn maät ñoä cho pheùp
Jcp: ( 2  4 ) A/mm2 , khi cuoän daây laøm vieäc ôû cheá
ñoä daøi haïn.
Jcp : ( 5  12 ) A/mm2 , khi cuoän daây laøm vieäc ôû cheá
ñoä ngaén haïn laëp laïi.
Jcp : ( 13  30 ) A/mm2 khi cuoän daây laøm vieäc ôû cheá
ñoä ngaén haïn.
F
N
I
Soá voøng daây:
F: Söùc töø ñoäng tính töø Fdt vaø 
6
6

23. TÍNHTOAÙN NAM CHAÂM ÑIEÄNDC
Cuoänaùp:Taùcñoängkhi U  Ugh
Töø : F = I.N, ta vieát laïi nhö sau:
. . ..
. . .
dd dd
tb tb
dd
U N s U sU U N
F N
lR l N l
s
 
   
. . tb
dd
F l
s
U


Soá voøng daây N khoâng aûnh höôûng gì ñeán söùc töø
ñoäng F maø chæ taùc ñoäng laøm thay ñoåi maät ñoä
doøng ñieän chaûy trong daây daãn (aûnh höôûng veà
nhieät toån hao phaùt noùng).
.cp dd
F
N
J s

.F I N
.dd dd
I F
j
s N s
 Töø: Vaøø
:
Cuoän aùp Jcp choïn (2  4) A/mm2
. .dd cuaso lds N S kVôùi:
kld =( 0,55  0,75 ) khi khoâng söû duïng caùch
ñieän lôùp.
kld =( 0,36 0,46 ) khi söû duïng theâm caùch
ñieän giöõa caùc lôùp.
thöôøng choïn tieát dieän daâydaãn lôùn hôn sau ñoù noái tieáp cuoän
daây vôùi 1 bieán trôûñieàu chænh.Chuùyù:

24. TÍNHTOAÙN NAM CHAÂM ÑIEÄNAC
Ta coù: m = 0.
Trongñoù:
0 =  + 
0 = . ( = 1,11,3).
2 2
0 0
.
2. 2. .
tb
B S
Fdt
S
 
 

 
2 2
0 0
.
.
tb
B S
Fdt
S
 
 

 
Vôùi maïch töø chæ coù 1 beà maët cöïc
töø S taùc ñoäng
Vôùi maïch töø chæ coù 2 beà maët cöïc
töø S taùc ñoäng
Doøng ñieän trong cuoän daây AC: I = U / Z
Vôùi:
r : laø ñieän trôû thuaàn cuûa cuoän daây.
: laø taàn soá goùc cuûa nguoàn xoay chieàu.
L: laø giaù trò töï caûm cuûa cuoän daây ; L = N2.G.
( )
22
Z r L 
2
0
.
. . .
U
I
N S

 
Do: GFE  0; G  G. 
Cuoän doøng: N = F / I.
Cuoän aùp:
4,44. . m
U
N
f


( ) ( )
2 22
. 4,44. . . mU I R f N  Kieåm tra:

25. Töø Fñt ; Uvaø Loõi theùp xaùc ñònh   m
( )0,7 0,8
4,44. . m
U
N
f
 

.
2. 2.
m mI N F
I
N N
 Vôùi:
TÍNHTOAÙN NAM CHAÂM ÑIEÄNAC
Vôùi: J = ( 2  4 ) A/mm2Tính: q = I / J (mm2)
. tbl
R N
q

( ) ( )
2 22
. 4,44. . . mU I R f N  Kieåm tra:
Neáusai bieät 2 veá PT< 10% thì giaùtrò tính toaùn
chaáùpnhaän ñöôïc.
Soá lieäu ban ñaàu ñeå tính toaùn
cho cuoän daây NCÑ xoay chieàu
laø bieân ñoä söùc töø ñoäng F,
bieân ñoä tuø thoâng m . Nguoàn
ñieän laø nguoàn aùp hay nguoàn
doøng taùc ñoäng.