Disampaikan dalam Citarum Roadmap and Investment Program Coordination Workshop 29 Oktober 2009 oleh Prima Mayaningtias (Kabid Kelola Lingkungan BPLHD Propinsi Jawa Barat)
Suplemen HUD Magz Edisi 5 /2015. Kota BATAM Menyongsong MEA 2015
Citarum Roadmap dan Peran Pemerintah Daerah
1. PERAN PEMERINTAH DAERAH
DALAM CITARUM ROADMAP
CITARUM ROADMAP AND INVESTMENT PROGRAM COORDINATION WORKSHOP
29 OCTOBER 2009
OLEH :IR. P IMAMA ANINGTIAS MSI
R Y
KABID TA KELOLA LINGKUNGAN
TA
BPLHD P ROVINSI JA ABARA
W T
2. Visi Jawa Barat 2008 – 2013
“Tercapainya Masyarakat Jawa Barat yang Mandiri,
Dinamis dan Sejahtera”
Misi Keempat,
Meningkatkan Daya Dukung dan Daya Tampung Lingkungan
Untuk Pembangunan yang Berkelanjutan
Isu Lingkungan Mewujudkan keseimbangan lingkungan
Jawa Barat dan keberlanjutan pembangunan
1. Terkendalinya pertumbuhan dan
persebaran penduduk
2. Berkurangnya tingkat pencemaran,
kerusakan lingkungan, dan resiko
Nilai, Kebijakan dan Program
bencana
3. Meningkatnya fungsi kawasan lindung
Jawa Barat
4. Terlaksananya penataan ruang yang
Visi dan Misi berkelanjutan
BPLHD PROV. JABAR 5. Meningkatnya ketersediaan energi alternatif
2008 - 2013 yang ramah lingkungan
3. LAND USE CHANGE AT UPSTREAM CITARUM (1994-2005)
LAND USE CHANGE AT UPSTREAM CITARUM (1994-2005)
Th. 1994 Th. 2005
LAND COVER YEAR 2004 (Ha) YEAR 2005 (Ha) NO OF CHANGES (Ha)
Hutan Primer 195,606.9 144,240.4 -51,366.6
Hutan Sekunder 119,736.3 65,580.8 -54,155.6
Kawasan Pertambangan / Galian 2,238.6 2,458.2 219.6
Kawasan dan Zona Industri 11,754.2 14,129.7 2,375.5
Kebun Campuran 195,939.5 287,964.3 92,024.8
Ladang / Tegalan 136,371.0 152,053.3 15,682.3
Padang Rumput/Ilalang 47,220.5 47,721.0 500.5
Perkebunan 233,034.8 261,284.4 28,249.6
Permukiman 90,737.3 117,338.3 26,601.0
Sawah 517,727.8 455,908.6 -61,819.2
Semak Belukar 12,168.1 16,520.6 4,352.5
Sungai/Tubuh Air/Danau/Waduk/Situ 33,055.1 34,191.9 1,136.7
Tambak 39,643.9 42,366.9 2,722.9
Tanah Kosong / Terbuka 5,245.0 5,466.0 220.9
4. MASALAH2 DAS DI JAWA BARAT
PROBLEMS CITARUM CIMANUK
CITANDUY
• WATER CONFLICT
• LAND CONSERVATION
• BASIN DEGRADATION
• EROSION
• FLOOD
• DECREASE OF
BASE FLOW
7. OVER PUMPING
OF GROUNDWATER
8. WATER POLLUTION
9. SEA WATER
INTRUSION
LOW IMPACT
MEDIUM IMPACT
HIGH IMPACT
VERY HIGH IMPACT
SOURCE: POLA INDUK JAWA BARAT 2000/
RESTUDIED BY DPKLTS 2005/ PHOTOS: DPKLTS/ LEX/ 2002
6. LAND USE, EROSI &
SEDIMENTASI 119.564 Ha
LUAS SUB DAS CITARIK:
LAHAN KRITIS: 411.630,6 Ha
TINGKAT EROSI: 16 TON/HA/TAHUN
EROSI YG DAPAT DITOLERIR: 10-12,5
SEDIMENTASI DI SAGULING 4,0 JUTA M3
(S/D 1992), 4,07 JUTA M3 (1993), 4,23 JUTA
M3 (1996) -- 0,185 juta M3/Ha/Tahun
LUAS SUB DAS CISOKAN: 122.185 Ha
LAHAN KRITIS: 46.100 Ha
TINGKAT EROSI: 33,8 TON/HA/TAHUN
EROSI YG DAPAT DITOLERIR: 10-12,5
INDEKS BAHAYA EROSI TERTIMBANG : 7,25
SEDIMENTASI DI CIRATA 6,3 JUTA M3 (1993),
5,11 JUTA M3 (1997), 5,67 JUTA M3 (2001)--
0,128 juta M3/Ha/Tahun Sumber: PT PLN, 2004
7. UPPER CITARUM WHD (BANDUNG BASIN)
Subang
Sumedang
Saguling Batujajar Cimahi
Ujung
DAM Berung
Dayeuh
kolot Rancaekek
Banjaran
Cianjur Majalaya
Gn Wayang
Industrial
Zone
Red : Extremely Polluted (DO < 2 ppm) Garut
Yellow : Bad (2<DO<3 ppm)
Green : Good (DO>3 ppm)
13. 3000 0,12
2750 0,11
2500 0,1
2250 0,09
2000 0,08
1750 0,07
1500 0,06
1250 0,05
1000 0,04
750 0,03
500 0,02
250 0,01
0 0
1900
1995
1999
2001
1910
1920
1930
1940
1950
1960
1970
1976
1985
1988
1990
1992
1993
1994
1996
1997
1998
2000
2002
2003
Tahun
Jumlah Sumur Bor Indeks Produktivitas
Index Productivity of Groundwater Rancaekek, Sumber: GTL, 2004
30 30.0
25 10.0
Indeks Produktivitas (L/det/unit)
Indeks Produktivitas (L/det/unit)
25 25.0
20 8.0
Jum lah Sum ur (Unit)
Jum lah Sum ur (Unit)
20 20.0
15 6.0
15 15.0
10 4.0
10 10.0
5 5.0 5 2.0
0 0.0 0 0.0
1986
1988
1990
1985
1987
1989
1991
1992
1993
1994
1995
1985
1986
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
Tahun
1987
Tahun
Jumlah Sumur Bor Indeks Produktivitas Jumlah Sumur Bor Indeks Produktivitas
Indeks Produktivitas Airtanah PDAM Kota Bandung Indeks Produktivitas Airtanah PDAM Kabupaten Bandung
Sumber: Wangsaatmaja, 2004 Foto: GTL, 2004
14. 80.00
Dependency on Water From Well In
70.00
60.00
Industry Sector (%)
50.00
40.00
30.00
20.00
10.00
-
1992
1994
2002
2003
2004
1993
1995
Year
Sumber: Hasil Analisis BPLHD Jabar, 2005
%-ase Ketergantungan Industri Terhadap
Pemakaian Airtanah di Cekungan Bandung
16. Meningkatkan peran serta Meningkatkan
dan peran aktif masyarakat pemantauan, koordinasi
dan dunia usaha dalam dan fasilitasi
pengendalian pencemaran kerusakan/pencemaran
dan kerusakan lingkungan laut/pesisir
Meningkatkan upaya
penyelesaian sengketa Upaya Meningkatkan
lingkungan dan Pengendalian LH pemasyarakatan
penegakan hukum Jawa Barat /penerapan teknologi
lingkungan ramah lingkungan
Meningkatkan upaya Meningkatkan
pencapaian kawasan pemantauan pencemaran
lindung 34% pada akhir air, tanah dan udara
tahun 2008
Meningkatkan pelayanan
informasi lingkungan
18. SECTORS:
STAKEHOLDERS IN CITARUM WATERSHED ? ENVIRONMENT:
HEALTH
Central Government KAB. KARAWANG
FORESTRY:
PERHUTANI
Strategic River Issue
KAB. BEKASI INDUSTRY
DKI JAKARTA
KAB. PURWAKARTA WATER SUPPLY:
PDAM
KAB. BOGOR
PROVINCIAL Goverment MINNING:
GALIAN C
Issue Pengelolaan Air Baku
PERUM JASA TIRTA II PLANTERS:
PTP, GPP
KAB. SUMEDANG AGRICULTURE
PT PEMBANGKITAN JAWA BALI
KOTA CIMAHI LOCAL WISDOM
PT INDONESIA POWER
KOTA BANDUNG FISHERY:
KAB. CIANJUR FLOATING NET
KAB. BANDUNG ETC
KAB. BANDUNG BARAT
PETA: BAPEDA 2002/ TEKS: SOBIRIN 2003
21. KWS LD HARUS BERBASIS DAS
SUMBER: BAPEDA JABAR 2002/ PP: SOBIRIN-DPKLTS 2003
DAS CILAMAYA
DAS KALI BEKASI LD: 18%
LD: 20% DAS CIASEM
LD: 26%
DAS CIPUNAGARA DAS CIWARINGIN
LD: 44% LD: 18%
DAS CIMANDIRI
DAS CITARUM
LD: 58% LD: 40%
DAS CIMANUK
LD: 46% DAS CISANGGARUNG
DAS CILETUH LD: 50%
LD: 76% DAS CIBUNI
LD: 62% DAS CITANDUY
DAS CIKASO
DAS CISADEA DAS CILAKI LD: 37%
LD: 60% LD: 75% LD: 88% DAS CIMEDANG
LD: 77%
DAS JABAR: 40 DAS DAS CIMEDANG
• KE UTARA: 22 DAS LD: 73%
• KE SELATAN: 18 DAS
22. MAIN DEVELOPMENT AREAS
JAKARTA
LEGEND:
Hinterland of JAKARTA
BEKASI - Industry
- Tourism
KARAWANG
Area of BOPUNCUR
BANTEN SUBANG INDRAMAYU - Tourism
BOGOR - Food Crops
PURWA-
Area of SUKABUMI
KARTA
CIREBON - Fishery - Plantation
- Tourism
SUMEDANG Area of BANDUNG BASIN
- Industry - Agriculture
KUNINGAN - Tourism - Plantation
BANDUNG
SUKABUMI Area of EAST PRIANGAN
CIAMIS - Industry - Plantation
CIANJUR - Food Crops - Forestry
GARUT TASIKMALAYA Area of PANGANDARAN
- Tourism
- Plantation
Area of CIREBON, INDRAMAYU
- Industry - Food Crops
- Fishery - Mining
23. TREND OF URBAN DEVELOPMENT SYSTEM YEAR
2010
LAUT
DA JA W
N A
SU
T
LA
JAKARTA
SE
BANTEN
LEGEND:
CENTRAL
Orde I B city JAVA
Orde II A city
Orde II B city
Orde III city SAMUD
ERA IN
DONES
Orde IV city IA
Source: Public Works of West Java ,
1995
24. WATER POTENCY IN EACH RIVER
BASIN
5,980 7,750
5,064.3 3,419.0 13,070
11,450.0 4,270
7,030.0
13,680
12,273.3
Runoff
(106 m3)
Catchment area 5,100
(km )
2
4,528.0
5,330
2,699.8
Source: Water Resources Division of West Java
June 1998
25. Rekomendasi
pengelolaan
pembangunan
berkelanjutan di Jawa
Barat Sidang Komisi AMDAL
Penerapan teknologi
tepat guna dan ramah
lingkungan di Jawa Kegiatan Bioremidiasi
Barat
Terwujudnya
sertifikasi Komisi
AMDAL kab/kota se
Jawa Barat
Tahap Konstruksi Pemantauan RKL & RPL
27. Kelas Air Sungai Citarum Existing
(PP 82/2001 ttg Pengelolaan Kualitas Air & Pengendalian Pencemaran Air))
dll.
II. Rekreasi, Perikanan
I. Air baku air minum
Ruas Sungai Citarum Kelas
Wangisagara III
Majalaya IV
I
Sapan Tidak berkelas
Cijeruk Tidak berkelas
Dayeuhkolot Tidak berkelas
Burujul Tidak berkelas
Nanjung Tidak berkelas
Inlet Saguling Tidak berkelas
dll.
III. Perikanan, Peternakan
IV. Pertamanan dll.
Inlet Cirata IV
Inlet Jatiluhur IV
Bendung Curug IV
Bendung Walahar III
Tanjungpura IV
Tunggak Jati Tidak berkelas
Rengas Dengklok Tidak berkelas
Muara Gembong Tidak berkelas
Sumber: LAPI-ITB & KLH, 2006
28. LAUT JAWA
PDAM Kab. Karawang
cibeet
cipamingkis
91 Bd. Cibeet
Walahar
Cibeet
92 89 Bd.Walahar
Bd.Paming cipangkalan
kis 87 Bd.Pondok Salam Ciherang Harus
90 Bd.Wanir
Saluran tarum barat 88 Bd.Curug
Cikao
83
Bd.Cinangka
80
84
Bd.Wanir
cikundul
cibalagung
85 WD.JATILUHUR
Curug
PDAM Kab.Purwakarta
Bd.Wanir 81 82.Bd.Cibalagung
86 Cisomang
Bd.GnLanjing 76
Bd.Cisomang
WD.CIRATA
Bd.Cibelang 77 Bd.Cibalu
70 74 Bd.Cisarua II
63 Bd.Rajamandala Bd.Cikatomas Bd.PasirKuntul
73 Bd.Cibinong Cimeta Cimeta
cibelang 78 Bd.Cianjur
cisarua 60
Leutik 62
75 Cikatomas 61
72
71Bd.Cipicung Bd.Cipanyusuhan Bd.Ciheulang 79 59 Bd.Cijukung
cilaku Cipadalarang Bd.PasirAngin
Bd.Susukangede cipanyusuhan 58
Bd.Pasirtuan Bd.Pabrik Kertas
69 Cihaur ciburandul Bd.Situsaeur
67 68
64 cisokan 57
Bd.Cidadap 56 Cihaur
66 Bd.Cisuru
Intake air bersih Bd.Juralot Bd.Cihaur
SKEMA STATUS MUTU
ciherang 65 cilalanang Kota Bumi Parahayangan 52 Bd.Cukangkawung
cisangkan
Bd.Cipelah Cukangkawung
55
cijenuk 54 WD.SAGULING
Bd.Malang50 Bd.kumeli 48 Bd.LeuwiTeurep 46 Bd.Bongkok 44 Bd.Cijangger
38 Bd.Cigadog I Bd.cijenuk
39 Bd.Cigadog II
53 Bd.Cikuya 49 Bs.Kantin BD.LeuwiLayng
AIR SUNGAI CITARUM
51 47 45 Bd.Centeng 43 Situ
Cimareme
42.Bd. Bd.Lagadar
Cigadog lembang
Cimare
37 Bd.Cipodas me
ciwidey Cibeureum 36
40 Bd.Cibeureum Bd.Citalaga pasir
41Leuwi kuya
Cibeureum
34 Bd Wanir
Cibeet 35
cikadalmeteng 32 Cikadal meteng
Bd Junti Hilir
Bd.PDAM citepus 31 citepus
kab.
Bandung Bd.Leuwi ilmus II
33
BANDUNG
Situ Cileunea cikakak
27 Bd.Wanir Cisangkuy
23 Cisangkuy Bd Cikakak
Citalugtug
Bd.Wanir 24 25 PDAM Kab. 26 Bd.
Cibatur
Bandung Bd.Ciherang Pameung 30 Bd Wanir Bd Wanir Bd Wanir
peuk Cikapundung Bd Wanir 19 17 15 Cikapundung
28
CIbeet
29 20 18 16
Bd Bd Wanir Bd Leuwi ilmus I
Cibanja
cibeet
ran
22 21 Bd Cibeunyimg
Bd Buah Batu
14 Bd Wanir
Cipanjalu
Citarum
12 Bd Cibeusi I
Bd Wanir
cikeruh 13
11 Bd Wanir
Bd.Cangkuang
citarik
Bd.Cirasea
Bd Wanir 10 9
Majalaya
Cirasea 4 5
8 Bd Wanir
Bd Bojong
Bd Wanir
Cijalupang
3 Cibeet Cibodas
Bd Ciseureuh
7 Bd Sawahlega
Wangisagara
6
Bd. Wangisagara 2
Keterangan : 1
Bd Wanir
KELAS III
= Bendung
KELAS IV
Sumber: LAPI-ITB & KLH, 2006
= PDAM
TIDAK BERKELAS
= Intake Industri
29. Kelas Air Sasaran Sungai Citarum
Kelas
Ruas Sungai
Citarum saat ini (existing, 2006) 2011 2016 2021
Wangisagara III (cemar sedang) III (memenuhi) II II
Majalaya IV (cemar sedang) IV (memenuhi) III II
Sapan Tidak berkelas IV III II
Cijeruk Tidak berkelas IV III II
Dayeuhkolot Tidak berkelas IV III II
Burujul Tidak berkelas IV III II
Nanjung Tidak berkelas IV III II
Inlet Saguling Tidak berkelas IV III II
Inlet Cirata IV (cemar sedang) IV (memenuhi) III II
Inlet Jatiluhur IV (cemar sedang) IV (memenuhi) III II
Bendung Curug IV (cemar sedang) IV (memenuhi) III II
Bendung Walahar III (cemar sedang) III (memenuhi) II II
Tanjungpura IV (cemar sedang) IV (memenuhi) III II
Tunggak Jati Tidak berkelas IV III II
Rengas Dengklok Tidak berkelas IV III II
Muara Gembong Tidak berkelas IV III II
Sumber: LAPI-ITB & KLH, 2006
30. STRATEGI PENGENDALIAN PENCEMARAN
AIR DI DAS CITARUM
SIFAT: KOMPREHENSIF
1. KONSERVASI DAS
2. PENGUATAN INFORMASI
PENGENDALIAN PENCEMARAN AIR
BERBASIS GIS DI JABAR
3. CAPACITY BUILDING SDM APARAT &
INDUSTRI melalui ENVIRONMENTAL
POLLUTION CONTROL MANAGER
(EPCM)
4. PEMBERDAYAAN MASYARAKAT
5. PENEGAKAN HUKUM
32. Kab. Bekasi Dari 22 % Fungsi FUNGSI HUTANada, sebesar
PERUBAHAN
Hutan yang
(-80%)
45 % telahJawa Barat
terjadi perubahan fungsi
Kab.
Karawang Kab. Subang
Kab. Bogor Kab. Indramayu
(-86%) (-58%)
(-35 %) (-94%)
Kab.
Purwakarta
(-50%)
Kab.
Cirebon
(-62%)
Kab.
Majalengka
(-69%)
Kab.
Kuningan
(-48%)
Kab.
Sumedang
(-68%)
Kab. Sukabumi
(-32 %) Kota
Bandung Kab. Ciamis
(-94%) (-32%)
Kab.
Cianjur
Kab. Garut Kota.
(-38%) Kab. Bandung Tasikmalaya Kota Banjar
(-23%)
(-44 %) Kab. Tasikmalaya (-15%) (-96%)
(sumber DinHut Prop Jabar) (-50%)
33. 2.
PENGENDALIAN
PENCEMARAN AIR
BERBASIS GIS DI JABAR
35. Komponen PENCEMARAN AIR
Strategi Pengelolaan Pengurangan beban pencemaran dari sumber-sumber pencemaran yang ada melalui upaya
pengendalian pencemaran, seperti pembangunan sistem pengumpulan dan pengolahan limbah
(termasuk pengolahan secara ko-munal ), efektifitas pengawasan, pengetatan baku mutu limbah
cair, dan pembatasan pembangunan komersial yang berpotensi besar menghasilkan limbah
Permukiman dan Industri
36. Kategori II
Kategori
Farmasi
Farmasi
Industri Kimia
Industri Kimia
Elektronik
Elektronik
Pembuatan Plastik/PVC
Pembuatan
Pengolahan Logam
Pengolahan Logam
Gas/Minyak
Gas/Minyak Kategori III
Kategori III
Otomotif/Mesin
Otomotif/Mesin Kantong/tikar/kerajinan
Kantong/tikar/kerajinan
Kayu/Olahan
Kayu/Olahan
Furniture
Furniture
Sepatu/Sandal
Sepatu/Sandal
Jasa
Jasa
Developer
Developer
Olahan kertas (buku)
Olahan kertas (buku)
Percetakan
Percetakan
Lainnya
Lainnya
Kategori II
Kategori II
Tekstil
Tekstil
Pakaian/Garment
Pakaian/Garment
Olahan Plastik
Olahan Plastik
Pengolahan/Penyamakan Kulit
Pengolahan/Penyamakan Kulit
Olahan Kulit
Olahan Kulit
Makanan/Minuman
Makanan/Minuman
Agroindustri
Agroindustri
Pakan
Pakan
Pengolahan Karet
Pengolahan Karet
Olahan Karet
Olahan Karet
Ekstraksi Mineral
Ekstraksi Mineral
Semen
Semen
Bahan bangunan/material
Bahan bangunan/material
Pulp dan Kertas
Pulp dan Kertas
Olahan Logam
Olahan Logam
38. BADAN PENGENDALIAN LINGKUNGAN HIDUP DAERAH (BPLHD)
PROVINSI JAWA BARAT
Jl.Naripan 25, Tlp. 022 423 1570, 420 4871, Fax 022 423 1570
Kotak Pos 1117, Kode Pos 40111, E-Mail : bplhdjabar@bdg.centrin.net.id
HASIL ANALISA KUALITAS AIR
CITARUM DI MAJALAYA
BMA : PP82/2001-Kelas Air I
WAKTU : 11/16/2005
DEBIT : 1.397 m3/detik
PARAMETER SATUAN NILAI BMA MUTU
FISIKA
Temperatur oC 26
Zat terlarut mg/L 110 1,000.00 MEMENUHI BM
Zat tersuspensi mg/L 50 50 MEMENUHI BM
KIMIA
Amoniak total mg/L NH3-N 0.053 0.5 MEMENUHI BM
Besi mg/L Fe 0.93 0.3 TIDAK MEMENUHI BM
Boron mg/L B 0 0.3 MEMENUHI BM
Detergen mg/L 236 0.2 TIDAK MEMENUHI BM
Fenol mg/L 0 0 MEMENUHI BM
Fluorida mg/L F 0 0.5 MEMENUHI BM
Fosfat total mg/L PO4-P 0.79 0.2 TIDAK MEMENUHI BM
Kadmium mg/L Cd 0 0.01 MEMENUHI BM
Klorida mg/L Cl 33 600 MEMENUHI BM
BOD mg/L 10 2 TIDAK MEMENUHI BM
COD mg/L 25 10 TIDAK MEMENUHI BM
Kromium VI mg/L Cr 0 0.05 MEMENUHI BM
Mangan mg/L Mn 0.3 0.1 TIDAK MEMENUHI BM
Minyak-lemak mg/L 0 1 MEMENUHI BM
Nitrat mg/L NO3-N 0.32 10 MEMENUHI BM
Nitrit mg/L NO2-N 0.046 0.06 MEMENUHI BM
Oksigen terlarut mg/L O2 2.3 6 TIDAK MEMENUHI BM
pH - 7.3 6.0000 - 9.0000 MEMENUHI BM
Seng mg/L Zn 0 0.05 MEMENUHI BM
output
Sulfat mg/L SO4 17 400 MEMENUHI BM
Tembaga mg/L Cu 0.01 0.02 MEMENUHI BM
Timbal mg/L Pb 0 0.03 MEMENUHI BM
Air Raksa mg/L Hg 0 0.001 MEMENUHI BM
Arsen mg/L Ar 0 0.05 MEMENUHI BM
Kobalt mg/L Co 0 0.2 MEMENUHI BM
Barium mg/L Ba 0 1 MEMENUHI BM
Sianida mg/L 0 0.02 MEMENUHI BM
Khlorin mg/L 0 0.03 MEMENUHI BM
Sulfida md/L 0
Selenium mg/L 0 0.01 MEMENUHI BM
BIOLOGI
Koli tinja Jml./100 mL 21,000.00 100 TIDAK MEMENUHI BM
Koli Total Jml./100 mL 43,000.00 1,000.00 TIDAK MEMENUHI BM
39. BADAN PENGENDALIAN LINGKUNGAN HIDUP DAERAH (BPLHD)
PROVINSI JAWA BARAT
Jl. Naripan 25, Tlp. 022 423 1570, 420 4871, Fax 022 423 1570
Kotak Pos 1117, Kode Pos 40111, E-Mail : bplhdjabar@bdg.centrin.net.id
STATUS MUTU AIR LIMBAH
NAMA PERUSAHAAN : PT. SINAR MAKIN MULYA
ALAMAT : Jl. Baros No. 9
KECAMATAN : Cimahi Selatan
KAB/KOTA : Kota Cimahi
KODE POS :
PROPINSI : Prov. Jawa Barat
GPS : ;
TELEPON : 022-6629672/ 022-6629675
KONTAK : Tono/Agusnandi
JENIS INDUSTRI : INDUSTRI TEKSTIL PENYELUPAN (DYING)
DAS : CITARUM
PERIODE : Tahun 2005
KODE PARAMETER SATUAN KADAR BAKUMUTU KADAR BEBAN BAKUMUTU BEBAN
P002 Zat Padat Tesuspensi (TSS) mg/L 97.583 Tidak Memenuhi BM 4.974 Tidak Memenuhi BM
P004 pH - 7.9 Memenuhi BM
P005 BOD mg/L 168.2 Tidak Memenuhi BM 8.574 Tidak Memenuhi BM
P006 COD mg/L 499.633 Tidak Memenuhi BM 25.469 Tidak Memenuhi BM
P009 Ammonia Total (NH3-N) mg/L 5.363 Tidak Memenuhi BM 0.273 Tidak Memenuhi BM
P017 Sulfida (S) mg/L 0.451 Tidak Memenuhi BM 0.023 Tidak Memenuhi BM
output
P019 Minyak dan Lemak mg/L 8 Tidak Memenuhi BM 0.408 Tidak Memenuhi BM
P024 Phenol Total mg/L 0.593 Tidak Memenuhi BM 0.03 Tidak Memenuhi BM
P033 Kromium Total (Cr) mg/l 0.02 Memenuhi BM 0.001 Memenuhi BM
DEBIT m3/ton 50.976 Tidak Memenuhi BM
42. PENYERAHAN
SERTIFIKAT 2005
Dilaksanakan di Gedung Sate,
tanggal 2 Februari 2006
Dihadiri Gubernur Jawa Barat,
Direktur Jetro Indonesia, Deputi
VII KLH, Dep.Perindustrian,
Pimpinan Perusahaan,
Stakeholder lainnya
Pemberian penghargaan kepada
2 terbaik
43. Penyerahan Sertifikat EPCM 2006
Dilaksanakan di Hotel Horison,
tanggal 1 Februari 2006
Dihadiri Gubernur Jawa Barat,
Perwakilan Jetro Jepang, Deputi
VII KLH, Ketua Balitbang
Dep.Perindustrian, Pimpinan
Perusahaan, Stakeholder lainnya
Pemberian penghargaan kepada
1 orang terbaik
44. On the Job Training (OJT)
OJT BAGI SDM INDUSTRI di PT.KTSM dan PT.UNITEX
DG TECHNICAL ASSISTENCE DARI EXPERT JETRO-JEPANG
45. PENGUATAN SDM APARAT melalui On The Job
Training
(14-16 Mei 2007, LIPPO CIKARANG INDUSTRIAL
ESTATE)
47. PENDIDIKAN LINGKUNGAN LUAR SEKOLAH
SBG EMBRIO SEKOLAH HIJAU/ ECO-SCHOOL
BUAH HARAPAN UNTUK PERBAIKAN LINGKUNGAN MURID2 SD PINGGIRAN CITARUM TENGAH BERPRAKTEK LINGKUNGA
CO-SCHOOL
PHOTO: BPLHD – WPL / 2001
48. PEMERINTAH
MEMFASILITASI
PENDIDIKAN LINGKUNGAN
KURIKULUM MULOK &
LUAR SEKOLAH
ECO-SCHOOL
SEKOLAH HIJAU
HAI NAK, JANGAN MENGOTORI DUNIA AIR DONG !!
Sumber: Our Daily Water/ Aquas-Brazil/ KIMPRASWIL/ tata-2001/ Foto2: BPLHD/ Power Point: S. SOBIRIN 2002