Dokumen tersebut membahas konsep sistem kewangan Islam, termasuk definisi, pendekatan pelaksanaan, dan ciri utamanya. Sistem kewangan Islam didasarkan pada hukum-hukum Islam dan menghubungkan unit-unit ekonomi yang memerlukan dana melalui berbagai bentuk pembiayaan seperti pembiayaan hutang dan ekuiti seperti mudarabah dan musyarakah. Pelaksanaannya dilakukan secara berangsur-angsur dengan memanfaatkan institusi

1. KONSEP
KEWANGAN ISLAM
•Definisi sistem kewangan Islam
•Pendekatan pelaksanaan sistem kewangan
Islam
•Ciri utama sistem kewangan Islam
BPFS2043-A121 1

2. Konsep sistem kewangan
• Sistem kewangan merupakan subset kepada sistem
ekonomi – berkaitan dengan penyaluran dana
daripada unit lebihan kepada unit kurangan.
• Fungsi asas sistem ekonomi ialah memperuntukan
sumber-sumber terhad bagi memenuhi kehendak
manusia yg tidak terbatas – lahirnya masalah-masalah
asas ekonomi:
– Apa?
– Bagaimana?
– Untuk siapa?
• sistem ekonomi melibatkan tiga sektor, isi rumah,
firma dan kerajaan–menjadi unit lebihan dan
kurangan
BPFS2043-A121 2

3. Sistem Kewangan
• Medan mempertemukan antara golongan
masyarakat negara yang berkhendak kepada satu
sama lain
• Saluran yang mengerakkan dana lebihan dan
mengagihkannya ke seluruh negara.
• menerangkan secara kolektif tentang pasaran
kewangan, peserta dalam pasaran dan instrumen
yang diniagakan
• Mengandungi satu set pasaran, individu dan
organisasi yang melakukan perniagaan dalam
pasaran sebagai satu area dimana dana-dana
diniagakan antara penghutang dan pemiutang.
BPFS2043-A121 3

4. Kesimpulan.
• Sistem kewangan membina institusi,
menggubal peraturan dan menyediakan
bentuk –bentuk perkhidmatan /
kemudahan/ produk/ instrumen bagi
membolehkan hubungan antara kedua-dua
pihak (unit lebihan dan unit kurangan)
berjalan lancar
BPFS2043-A121 4

5. BPFS2043-A121 5
Kehendak kepada pembiayaan
Unit defisit
(pengguna modal)
individu, syarikat, kerajaan
SISTEM KEWANGAN
Sistem perbankan
Pembiyaan hutang
Pasaran saham
Pembiayaan ekuiti
Kehendak kepada
instrumen kewangan
Unit lebihan
(Pemilik modal)
individu, syarikat, kerajaan
TRANSFER
FUND
INVESTMENT IN PRODUCTIVE
ASSET
&
ADD TO THE WEALTH OF
ECONOMY

6. Sistem kewangan Islam
• Is a part of the whole Islamic economy system
• SKI mempastikan supaya hubungan antara
unit kurangan dan unit lebihan dijalin
berlandaskan hukum-hukum Islam.
BPFS2043-A121 6

7. • Islamic financial system is founded on the absolute
prohibition of the payment or receipt of any
predetermined guaranteed rate of return.
• But describing the IFS as interest-free does not
provide a true picture of the system as a whole.
• IFS encourage risk sharing, promote
entrepreneurship, discourage speculative behavior,
emphasizes the sanctity of contract.
• IFS places equally emphasis on ethical, moral, social,
and religious dimension to enhance equality and
fairness for the good of society as a whole. (Iqbal,
1997)
BPFS2043-A121 7

8. Why implement IFS.?
Menjadikan kehidupan di duna ini satu
kehidupan bahagia melalui satu sistem
kewangan yang mencerminkan nilai-
nilai sosioekonomi Islam.
– Islam as al-Din. A complete way of life.
– Islam shows us how to best conduct
ourselves in everyday matters.
– Syariah:
BPFS2043-A121 8

9. • Syariah:
– code of conduct – halal, haram, wajib, sunat
– Set of ritual not to make life difficult
– Purpose of shariah – as a means to approach &
seek the pleasure of the creator
– Bring success and harmony.- Muslim of earlier
generation achieve their magnificence.
– Syariah is a means to an end. Wasilah mencapai
keredaan Allah.
BPFS2043-A121 9

10. • The unique of IFS – syariah values (akhlak), social
justice + equitable give competitive advantage to
IFS.
• Dikotonomi barat: give unto Caesar what is
Caesar’s, and give unto God what is God’s
dilarang Islam.-
– berasaskan pemisahan agama dgn urusan kehidupan
– kebebasan mutlak manusia buat keputusan kewangan
berasaskan untung & rugi (bottom line considerations).
BPFS2043-A121 10

11. Bagaimana bentuk penyaluran dana
dalam IFS?
• Dari unit lebihan kpd Unit kurangan yang
memerlukan dana .
BPFS2043-A121 11

12. BPFS2043-A121 12
Pembiayaan
(al-Tamwil)
Pembiayaan melalui
hutang
(uqud al-bay’) bay
mudayanat)
Pembiayaan
melalui ekuiti
(uqud al-Isytirak)
Sistem
perbankan
Sekuriti
hutang
Pasaran
saham
Pasaran
modal

13. Bentuk Pembiayaan dalam IFS:
• keperluan kepada pembiayaan atau modal
dipenuhi menerusi 2 cara iaitu melalui modal
sendiri dan modal pihak lain.
• Kebiasaanya modal diperolehi dari pihak lain.
• Dalam sistem kewangan terdapat dua cara
unit-unit ekonomi memperolehi pembiayaan
iaitu: (Mumin, h.45)
– pembiayaan ekuiti dan
– pembiayaan hutang.
• Kedua-dua bentuk pembiayan ini penting bagi
menggembleng sesuatu sistem kewangan
termasuk IFS.
BPFS2043-A121 13

14. • Dalam konvensional:
– pembiayaan ekuiti melalui saham – hasil dlm bentuk
dividen
– pembiayaan hutang melalui hutang – pinjaman
berasaskan riba
• pandangan Islam: (Abd Halim, 2002)
– pembiayaan ekuiti – Islam menghalalkan kontrak
perkongsian untung rugi - mudarabah & musyarakah
– pembiayaan hutang – kontrak pertukaran (deferred
contract) yang melibatkan pembayaran tertangguh.
BPFS2043-A121 14

15. Tentangan
• namun sekitar 1960-an terdapat pandangan /
golongan yang menentang bentuk pembiayaan
hutang. – the fallacy of misplaced emphasis.
(Mustafa, 2005, h. 40)
• Mereka mengemukakan teori bahawa “sistem
urusan bank dan kewangan Islam semestinya
dibina atas asas kontrak mudarabah dan
musyarakah semata-mata.”
• Mereka menganggap kontrak pertukaran yang
melibatkan bayaran tertangguh sebagai tidak Islam.
• Al-Quran menjelaskan kesahihan kontrak
pertukaran dengan cara bayaran tertangguh .
BPFS2043-A121 15

16. Hujah keharusan pembiayaan hutang
• asas pembiayaan hutang dibolehkan:
– keperluan semasa
– Islam benarkan jual beli dengan bertangguh (al-
Baqarah 275) ‫لا البيع‬‫ل‬‫لا ا‬‫ل‬‫وأح‬
– al-bay’=umum meliputi jual beli tunai & tangguh
BPFS2043-A121 16

17. Jual beli bertangguh
• Murabahah, BBA, ba’ salam, istisna’
• The essensce of this contract is that :
– The delivery of one of the two considerations
involved in the contract is deffered to a future
date.
– Thus deferred liability of future claim is created. –
(al-Dayn)
– Al- dayn & al-Qard are difference
BPFS2043-A121 17

18. Al-Qardh VS. al-dayn
• Al-dayn : future claim arises from contract of
exchange
• Al-qard : future claim arises from straight loan
– A loan of sum of money
– A loan of a quantity of a given commodity
• Tuntutan masa hadapan yang tidak terhasil daripada
kontrak pertukaran (jual beli) adalah BUKAN al-dayn.
BPFS2043-A121 18

19. Ciri utama IFS:
• Berintipatikan Islam sepenuhnya (tidak terhad
hanya kepada label). –mencerminkan falsafah,
nilai dan etika Islam.
• Mempunyai ciri-ciri suatu sistem yang canggih
dan berdaya maju. (Nor Mohamed Yaacob,
1996)
BPFS2043-A121 19

20. Syarat sistem yg canggih:
• Pelbagai instrumen
• Jumlah institusi yg byk
• Mekanisme utk menghubungkan institusi dgn
instrumen
– Mempunyai pasaran yang teratur dan berstruktur yg
mampu menyediakan sistem perdagangan yg efisyen
– Sistem agihan yg berkesan dgn menggunakan mechanisme
yg canggih utk penerimaan
BPFS2043-A121 20

21. Strategi pelaksanaan
• pelaksanaan secara beransur-ansur, berperingkat2. (Nor
Mohamed Yaakob, 1996, h. 49)
– Tidak meruntuhkan struktur sistem kewangan koonvensional
secara kesemuanya atau sedikit demi sedikit.
– Sebaliknya ialah dengan mendirikan sebuah masjid kewangan
Islam bersebelahan dengan kuil kewangan konvensional dan
cuba menarik perhatian umum daripada kuil tersebut kepada
masjid yg kita bina.
– Islam bukan agama paksaan., syariat Islam juga diturunkan
secara berperingkat.
– Hasrat mewujudkan sistem kewangan Islam yang sempurna
bergerak selari dengan sistem kewangan konvensional
– Untuk semua masyarakat Islam dan bukan Islam
– Turut menghormati hak bukan Islam
BPFS2043-A121 21

22. Strategi Pelaksanaan
• Menggunakan institusi dan instrumen
sedia ada dengan menolak elemen-elemen
yang tidak bercirikan Isalm dan
mengubahsuai semula sistem tersebut
berdasarkan nilai dan etika Islam.
– Cara ini adalah lebih mudah dalam
melaksanakan Islam
• Bersikap terbuka terhadap pendapat
mazhab – talfiq.
BPFS2043-A121 22

23. Kenapa berbeza (ikhtilaf)
• Differences of interpretation of the meaning of
words or intent of any particular injunction in the
primary text Q&S
• Different level of access or acceptance to the report
of sunnah
• Differences in the methodology undertaken in
deriving the rules, e.g whether to used qiyas or
istihsan or maslahah
BPFS2043-A121 23