SlideShare a Scribd company logo
1 of 13
8-р анги Тооллын систем Next
2т, 10т-ын тооллын системийн тухай ойлголттой болох. Мөн хооронд нь шилжүүлж сурах back next Зорилго
К1: 2т,10т-ын тооллын системыг таниж  мэдэх К2: 2т-оос 10т, 10т-аас 2т-ын тооллын систем  рүү шилжүүлж үзэх К3: 2т-оос 10-т, 10т-аас 2т-ын тооллын систем  рүү шилжүүлэх чадвартай болох К4: Сурсан зүйлээ хичээлдээ болон амьдрал ахуйдаа бүрэн хэрэглэж сурах next back Зорилт
Тооллын систем ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],Мэдээлэлийг ерөнхийд нь "Аливаа амьд организмын дотоод болон гадаад орчноосоо мэдэрч, хүлээн авч буй бүх дохио юм." гэж тодорхойлж болно. Гэвч компьютерт бүх мэдээлэл нь тоогоор дүрслэгддэг байна.  Тоог дүрсэлж бичих болон үйлдэл хийж боловсруулах дүрмүүдийн нэгдлийг тооллын систем гэж нэрлэдэг. Тооллын систем нь компьютер, програмчлалд хэрэглэгддэг back next
2т-ын тооллын систем (Binary) Зөвхөн 0,1 гэсэн 2 ширхэг цифр ашигладаг 2 суурьтай тооллын системийг 2-тын тооллын систем гэнэ.  /  Binary  / Хоёртын тооллын системийн тоонууд 0,1,10,11,100,101,110, … гэх мэтээр бичигддэг.  Жнь: 101В  back next
10т-ын тооллын систем(Decimal) Хүмүүс 0,1,2,3,4,5,6,7,8,9 гэсэн 10 ширхэг цифрийн тусламжтайгаар аливаа тоог бичиж үйлдэл хийдэг. Энэ системийг 10т-ын тооллын систем гэнэ.  (Decimal) Жнь: 12D  back next
2т-оос 10т-ын тооллын систем рүү шилжүүлэх 2 аргаар шилжүүлж болно. 1-р арга Тооны 2т-ын бичлэгт байгаа нэгүүдэд харгалзах 2-ын зэргүүдийг ( төгсгөлөөс нь эхэлж бичнэ ) бичиж 10т-ын системд нэмнэ. 256+128+64+32+16+ 8 +4+ 2 + 1 Жнь: 1011В=  8 + 2 + 1 =11D next back
2-р арга Тухайн өгөгдсөн 2т-ын тооны эхний цифрээс эхлэн тухайн цифрийг түүний ард хэдэн орон байгаа, тийм удаа 2-ыг зэрэг дэвшүүлэн үржүүлж нэмнэ. Жишээ нь: 010110B = 0*2^5 + 1*2^4 + 1*2^3 + 0*2^2 + 1*2^1 + 1*2^0 = 64 + 16 + 8 + 2 + 1 =  91D  болж байна. back next 2т-оос 10т-ын тооллын систем рүү  шилжүүлэх
10т-ын тооллын системээс 2т-руу шилжүүлэх 2 аргаар шилжүүлж болно. 1-р арга Тухайн тоогоо 2-д хуваагаад бүхэл хэсгийг нь авч цааш хуваана. бутархай  тоо бол  1  бүхэл тоо бол  0  гэж бичнэ. Жнь:  35:2=17.5= 1 17:2=8.5= 1  8:2=4= 0  4:2=2= 0 2:2=1= 0 1:2=0.5= 1  төгсгөлөөс нь эхэлж бичнэ. 100011В болж байна.  back next
2-р арга  Mөн тухайн өгөгдсөн  тоог 2-т  хуваана 35D=100011B  back next 10т-ын тооллын системээс 2т-руу шилжүүлэх
Дадлага ажил 2т-оос 10т-руу шилжүүлнэ үү 1011B, 100B,1111B, 100001B, 10101B 10т-аас 2т-руу шилжүүлнэ үү 8D, 12D, 25D, 48D, 65D  back next
Гэрийн даалгавар ,[object Object],[object Object],back next
Хичээлд идэвхитэй оролцсонд баярлалаа back

More Related Content

What's hot

U.cs101 алгоритм программчлал-2
U.cs101   алгоритм программчлал-2U.cs101   алгоритм программчлал-2
U.cs101 алгоритм программчлал-2Badral Khurelbaatar
 
хэрэглээний програмууд ба системийн програмууд
хэрэглээний програмууд ба системийн програмуудхэрэглээний програмууд ба системийн програмууд
хэрэглээний програмууд ба системийн програмуудTsetsenkhuu Otgonbayar
 
11-р ангийн мэдээлэл зүйн тест
11-р ангийн мэдээлэл зүйн тест11-р ангийн мэдээлэл зүйн тест
11-р ангийн мэдээлэл зүйн тестDagii Dagii
 
мультмедиа технологи
мультмедиа технологимультмедиа технологи
мультмедиа технологиKhishighuu Myanganbuu
 
Шугаман алгоритмын бодлогууд
Шугаман алгоритмын бодлогуудШугаман алгоритмын бодлогууд
Шугаман алгоритмын бодлогуудБаярсайхан Л
 
Компьютерийн сүлжээ
Компьютерийн сүлжээКомпьютерийн сүлжээ
Компьютерийн сүлжээMunkhtsetseg Myagmar
 
U.cs101 алгоритм программчлал-3
U.cs101   алгоритм программчлал-3U.cs101   алгоритм программчлал-3
U.cs101 алгоритм программчлал-3Badral Khurelbaatar
 
гарын 10 хуруугаар бичих
гарын 10 хуруугаар бичихгарын 10 хуруугаар бичих
гарын 10 хуруугаар бичихБаярсайхан Л
 
мэдээллийн системийн үндэс
мэдээллийн системийн үндэсмэдээллийн системийн үндэс
мэдээллийн системийн үндэсTsetsenkhuu Otgonbayar
 
Урвуу матриц
Урвуу матрицУрвуу матриц
Урвуу матрицBolorma Bolor
 
ардчиллын хэлбэр ба онолууд
ардчиллын хэлбэр ба онолуудардчиллын хэлбэр ба онолууд
ардчиллын хэлбэр ба онолуудNergui Oyunchinmeg
 
лекц 1 компьютерийн бүтэц зохион байгуулалт
лекц 1 компьютерийн бүтэц зохион байгуулалтлекц 1 компьютерийн бүтэц зохион байгуулалт
лекц 1 компьютерийн бүтэц зохион байгуулалтE-Gazarchin Online University
 
Монголчуудын цээрлэх ёс
Монголчуудын цээрлэх ёсМонголчуудын цээрлэх ёс
Монголчуудын цээрлэх ёсzulalazu
 
давталттай алгоритм
давталттай алгоритмдавталттай алгоритм
давталттай алгоритмEnkh Gvnj
 
Ээлжит хичээлийн хөтөлбөрүүд 9-р анги мэдээлэлзүй
Ээлжит хичээлийн хөтөлбөрүүд 9-р анги мэдээлэлзүйЭэлжит хичээлийн хөтөлбөрүүд 9-р анги мэдээлэлзүй
Ээлжит хичээлийн хөтөлбөрүүд 9-р анги мэдээлэлзүйroza_toshke
 
тооны хуваагдах шинж Slideshare
тооны хуваагдах шинж Slideshareтооны хуваагдах шинж Slideshare
тооны хуваагдах шинж SlideshareMeteor Garden
 

What's hot (20)

U.cs101 алгоритм программчлал-2
U.cs101   алгоритм программчлал-2U.cs101   алгоритм программчлал-2
U.cs101 алгоритм программчлал-2
 
хэрэглээний програмууд ба системийн програмууд
хэрэглээний програмууд ба системийн програмуудхэрэглээний програмууд ба системийн програмууд
хэрэглээний програмууд ба системийн програмууд
 
11-р ангийн мэдээлэл зүйн тест
11-р ангийн мэдээлэл зүйн тест11-р ангийн мэдээлэл зүйн тест
11-р ангийн мэдээлэл зүйн тест
 
мультмедиа технологи
мультмедиа технологимультмедиа технологи
мультмедиа технологи
 
Шугаман алгоритмын бодлогууд
Шугаман алгоритмын бодлогуудШугаман алгоритмын бодлогууд
Шугаман алгоритмын бодлогууд
 
Компьютерийн сүлжээ
Компьютерийн сүлжээКомпьютерийн сүлжээ
Компьютерийн сүлжээ
 
U.cs101 алгоритм программчлал-3
U.cs101   алгоритм программчлал-3U.cs101   алгоритм программчлал-3
U.cs101 алгоритм программчлал-3
 
гарын 10 хуруугаар бичих
гарын 10 хуруугаар бичихгарын 10 хуруугаар бичих
гарын 10 хуруугаар бичих
 
мэдээллийн системийн үндэс
мэдээллийн системийн үндэсмэдээллийн системийн үндэс
мэдээллийн системийн үндэс
 
Урвуу матриц
Урвуу матрицУрвуу матриц
Урвуу матриц
 
ардчиллын хэлбэр ба онолууд
ардчиллын хэлбэр ба онолуудардчиллын хэлбэр ба онолууд
ардчиллын хэлбэр ба онолууд
 
лекц 1 компьютерийн бүтэц зохион байгуулалт
лекц 1 компьютерийн бүтэц зохион байгуулалтлекц 1 компьютерийн бүтэц зохион байгуулалт
лекц 1 компьютерийн бүтэц зохион байгуулалт
 
3
33
3
 
Ediin zasgiin matematic hicheeliin lekts
Ediin zasgiin matematic hicheeliin lektsEdiin zasgiin matematic hicheeliin lekts
Ediin zasgiin matematic hicheeliin lekts
 
Монголчуудын цээрлэх ёс
Монголчуудын цээрлэх ёсМонголчуудын цээрлэх ёс
Монголчуудын цээрлэх ёс
 
давталттай алгоритм
давталттай алгоритмдавталттай алгоритм
давталттай алгоритм
 
Systemiin shinjilgee ba zohiomj lekts
Systemiin shinjilgee ba zohiomj lektsSystemiin shinjilgee ba zohiomj lekts
Systemiin shinjilgee ba zohiomj lekts
 
Ээлжит хичээлийн хөтөлбөрүүд 9-р анги мэдээлэлзүй
Ээлжит хичээлийн хөтөлбөрүүд 9-р анги мэдээлэлзүйЭэлжит хичээлийн хөтөлбөрүүд 9-р анги мэдээлэлзүй
Ээлжит хичээлийн хөтөлбөрүүд 9-р анги мэдээлэлзүй
 
Философи гэж юу вэ
Философи гэж юу вэФилософи гэж юу вэ
Философи гэж юу вэ
 
тооны хуваагдах шинж Slideshare
тооны хуваагдах шинж Slideshareтооны хуваагдах шинж Slideshare
тооны хуваагдах шинж Slideshare
 

Similar to тооллын сис 10т 2т

U.IT101 Lab1
U.IT101 Lab1U.IT101 Lab1
U.IT101 Lab1BPurev
 
IT101 LAB NOM
IT101 LAB NOMIT101 LAB NOM
IT101 LAB NOMBPurev
 
8 r angi no2 bairlalt bus toolliin system
8 r angi no2 bairlalt bus toolliin system8 r angi no2 bairlalt bus toolliin system
8 r angi no2 bairlalt bus toolliin systemshulam
 
8 r angi no2 bairlalt bus toolliin system
8 r angi no2 bairlalt bus toolliin system8 r angi no2 bairlalt bus toolliin system
8 r angi no2 bairlalt bus toolliin systemshulam
 
IT201-лекц1.pptx
IT201-лекц1.pptxIT201-лекц1.pptx
IT201-лекц1.pptxOkoDeegii1
 
8 р анги компьютерт мэдээллийг дүрслэх
8 р анги компьютерт мэдээллийг дүрслэх8 р анги компьютерт мэдээллийг дүрслэх
8 р анги компьютерт мэдээллийг дүрслэхKhishighuu Myanganbuu
 
Amarmend bd1
Amarmend bd1Amarmend bd1
Amarmend bd1BPurev
 
Toolliin sistem
Toolliin sistemToolliin sistem
Toolliin sistemshulam
 
Lab9 it101
Lab9 it101Lab9 it101
Lab9 it101BPurev
 
5. digital electronics
5. digital electronics5. digital electronics
5. digital electronicsBadarch Zorig
 
Тоон электроник /монгол/
Тоон электроник /монгол/Тоон электроник /монгол/
Тоон электроник /монгол/Batnyam Maidarjav
 
Тооллын систем (Number system)
Тооллын систем (Number system)Тооллын систем (Number system)
Тооллын систем (Number system)Altansukh Mainbayar
 

Similar to тооллын сис 10т 2т (20)

Lab 1
Lab 1Lab 1
Lab 1
 
U.IT101 Lab1
U.IT101 Lab1U.IT101 Lab1
U.IT101 Lab1
 
Lab3it101uzheer
Lab3it101uzheerLab3it101uzheer
Lab3it101uzheer
 
IT101 LAB NOM
IT101 LAB NOMIT101 LAB NOM
IT101 LAB NOM
 
8 r angi no2 bairlalt bus toolliin system
8 r angi no2 bairlalt bus toolliin system8 r angi no2 bairlalt bus toolliin system
8 r angi no2 bairlalt bus toolliin system
 
8 r angi no2 bairlalt bus toolliin system
8 r angi no2 bairlalt bus toolliin system8 r angi no2 bairlalt bus toolliin system
8 r angi no2 bairlalt bus toolliin system
 
IT201-лекц1.pptx
IT201-лекц1.pptxIT201-лекц1.pptx
IT201-лекц1.pptx
 
8 р анги компьютерт мэдээллийг дүрслэх
8 р анги компьютерт мэдээллийг дүрслэх8 р анги компьютерт мэдээллийг дүрслэх
8 р анги компьютерт мэдээллийг дүрслэх
 
Amarmend bd1
Amarmend bd1Amarmend bd1
Amarmend bd1
 
Lecture 3
Lecture 3Lecture 3
Lecture 3
 
Tseku 8
Tseku 8Tseku 8
Tseku 8
 
Toolliin sistem
Toolliin sistemToolliin sistem
Toolliin sistem
 
Лекц №4
Лекц №4Лекц №4
Лекц №4
 
Lab9 it101
Lab9 it101Lab9 it101
Lab9 it101
 
5. digital electronics
5. digital electronics5. digital electronics
5. digital electronics
 
Тоон электроник /монгол/
Тоон электроник /монгол/Тоон электроник /монгол/
Тоон электроник /монгол/
 
Лекц 4 (Тооллын Систем)
Лекц 4 (Тооллын Систем)Лекц 4 (Тооллын Систем)
Лекц 4 (Тооллын Систем)
 
It101-1
It101-1It101-1
It101-1
 
1
11
1
 
Тооллын систем (Number system)
Тооллын систем (Number system)Тооллын систем (Number system)
Тооллын систем (Number system)
 

More from Narantungaa

баямбасүрэн
баямбасүрэнбаямбасүрэн
баямбасүрэнNarantungaa
 
шилжилтийн 8 р анги бархас
шилжилтийн 8 р анги бархасшилжилтийн 8 р анги бархас
шилжилтийн 8 р анги бархасNarantungaa
 
шилжилтийн 8 р анги бархас
шилжилтийн 8 р анги бархасшилжилтийн 8 р анги бархас
шилжилтийн 8 р анги бархасNarantungaa
 
Mini ol мэдээлэлзүй
Mini ol мэдээлэлзүйMini ol мэдээлэлзүй
Mini ol мэдээлэлзүйNarantungaa
 
10 б.docx bie daalt
10 б.docx bie daalt10 б.docx bie daalt
10 б.docx bie daaltNarantungaa
 
мэдээлэл зүйн
мэдээлэл зүйнмэдээлэл зүйн
мэдээлэл зүйнNarantungaa
 
мэдээлэл зүйн хичээлийн Office програмуудын
мэдээлэл зүйн  хичээлийн Office програмуудынмэдээлэл зүйн  хичээлийн Office програмуудын
мэдээлэл зүйн хичээлийн Office програмуудынNarantungaa
 
мэдээлэл зүйн хичээлийн Office програмуудын
мэдээлэл зүйн  хичээлийн Office програмуудынмэдээлэл зүйн  хичээлийн Office програмуудын
мэдээлэл зүйн хичээлийн Office програмуудынNarantungaa
 
11 format cells dadlaga
11 format cells dadlaga11 format cells dadlaga
11 format cells dadlagaNarantungaa
 
даалгавар
даалгавардаалгавар
даалгаварNarantungaa
 
даалгавар
даалгавардаалгавар
даалгаварNarantungaa
 
11 format cells dadlaga
11 format cells dadlaga11 format cells dadlaga
11 format cells dadlagaNarantungaa
 
11 бие даалт
11 бие даалт11 бие даалт
11 бие даалтNarantungaa
 
бие даалт даалгаврууд
бие даалт даалгавруудбие даалт даалгаврууд
бие даалт даалгавруудNarantungaa
 
тест 1р улирал 2011
тест 1р улирал 2011тест 1р улирал 2011
тест 1р улирал 2011Narantungaa
 
нэхэмжлэх
нэхэмжлэхнэхэмжлэх
нэхэмжлэхNarantungaa
 
алгоритм
алгоритмалгоритм
алгоритмNarantungaa
 

More from Narantungaa (20)

баямбасүрэн
баямбасүрэнбаямбасүрэн
баямбасүрэн
 
Home
HomeHome
Home
 
шилжилтийн 8 р анги бархас
шилжилтийн 8 р анги бархасшилжилтийн 8 р анги бархас
шилжилтийн 8 р анги бархас
 
шилжилтийн 8 р анги бархас
шилжилтийн 8 р анги бархасшилжилтийн 8 р анги бархас
шилжилтийн 8 р анги бархас
 
Mini ol мэдээлэлзүй
Mini ol мэдээлэлзүйMini ol мэдээлэлзүй
Mini ol мэдээлэлзүй
 
10 б.docx bie daalt
10 б.docx bie daalt10 б.docx bie daalt
10 б.docx bie daalt
 
мэдээлэл зүйн
мэдээлэл зүйнмэдээлэл зүйн
мэдээлэл зүйн
 
мэдээлэл зүйн хичээлийн Office програмуудын
мэдээлэл зүйн  хичээлийн Office програмуудынмэдээлэл зүйн  хичээлийн Office програмуудын
мэдээлэл зүйн хичээлийн Office програмуудын
 
мэдээлэл зүйн хичээлийн Office програмуудын
мэдээлэл зүйн  хичээлийн Office програмуудынмэдээлэл зүйн  хичээлийн Office програмуудын
мэдээлэл зүйн хичээлийн Office програмуудын
 
11 format cells dadlaga
11 format cells dadlaga11 format cells dadlaga
11 format cells dadlaga
 
Anhmaa
AnhmaaAnhmaa
Anhmaa
 
System
SystemSystem
System
 
даалгавар
даалгавардаалгавар
даалгавар
 
даалгавар
даалгавардаалгавар
даалгавар
 
11 format cells dadlaga
11 format cells dadlaga11 format cells dadlaga
11 format cells dadlaga
 
11 бие даалт
11 бие даалт11 бие даалт
11 бие даалт
 
бие даалт даалгаврууд
бие даалт даалгавруудбие даалт даалгаврууд
бие даалт даалгаврууд
 
тест 1р улирал 2011
тест 1р улирал 2011тест 1р улирал 2011
тест 1р улирал 2011
 
нэхэмжлэх
нэхэмжлэхнэхэмжлэх
нэхэмжлэх
 
алгоритм
алгоритмалгоритм
алгоритм
 

тооллын сис 10т 2т

  • 1. 8-р анги Тооллын систем Next
  • 2. 2т, 10т-ын тооллын системийн тухай ойлголттой болох. Мөн хооронд нь шилжүүлж сурах back next Зорилго
  • 3. К1: 2т,10т-ын тооллын системыг таниж мэдэх К2: 2т-оос 10т, 10т-аас 2т-ын тооллын систем рүү шилжүүлж үзэх К3: 2т-оос 10-т, 10т-аас 2т-ын тооллын систем рүү шилжүүлэх чадвартай болох К4: Сурсан зүйлээ хичээлдээ болон амьдрал ахуйдаа бүрэн хэрэглэж сурах next back Зорилт
  • 4.
  • 5. 2т-ын тооллын систем (Binary) Зөвхөн 0,1 гэсэн 2 ширхэг цифр ашигладаг 2 суурьтай тооллын системийг 2-тын тооллын систем гэнэ. / Binary / Хоёртын тооллын системийн тоонууд 0,1,10,11,100,101,110, … гэх мэтээр бичигддэг. Жнь: 101В back next
  • 6. 10т-ын тооллын систем(Decimal) Хүмүүс 0,1,2,3,4,5,6,7,8,9 гэсэн 10 ширхэг цифрийн тусламжтайгаар аливаа тоог бичиж үйлдэл хийдэг. Энэ системийг 10т-ын тооллын систем гэнэ. (Decimal) Жнь: 12D back next
  • 7. 2т-оос 10т-ын тооллын систем рүү шилжүүлэх 2 аргаар шилжүүлж болно. 1-р арга Тооны 2т-ын бичлэгт байгаа нэгүүдэд харгалзах 2-ын зэргүүдийг ( төгсгөлөөс нь эхэлж бичнэ ) бичиж 10т-ын системд нэмнэ. 256+128+64+32+16+ 8 +4+ 2 + 1 Жнь: 1011В= 8 + 2 + 1 =11D next back
  • 8. 2-р арга Тухайн өгөгдсөн 2т-ын тооны эхний цифрээс эхлэн тухайн цифрийг түүний ард хэдэн орон байгаа, тийм удаа 2-ыг зэрэг дэвшүүлэн үржүүлж нэмнэ. Жишээ нь: 010110B = 0*2^5 + 1*2^4 + 1*2^3 + 0*2^2 + 1*2^1 + 1*2^0 = 64 + 16 + 8 + 2 + 1 = 91D болж байна. back next 2т-оос 10т-ын тооллын систем рүү шилжүүлэх
  • 9. 10т-ын тооллын системээс 2т-руу шилжүүлэх 2 аргаар шилжүүлж болно. 1-р арга Тухайн тоогоо 2-д хуваагаад бүхэл хэсгийг нь авч цааш хуваана. бутархай тоо бол 1 бүхэл тоо бол 0 гэж бичнэ. Жнь: 35:2=17.5= 1 17:2=8.5= 1 8:2=4= 0 4:2=2= 0 2:2=1= 0 1:2=0.5= 1 төгсгөлөөс нь эхэлж бичнэ. 100011В болж байна. back next
  • 10. 2-р арга Mөн тухайн өгөгдсөн тоог 2-т хуваана 35D=100011B back next 10т-ын тооллын системээс 2т-руу шилжүүлэх
  • 11. Дадлага ажил 2т-оос 10т-руу шилжүүлнэ үү 1011B, 100B,1111B, 100001B, 10101B 10т-аас 2т-руу шилжүүлнэ үү 8D, 12D, 25D, 48D, 65D back next
  • 12.