Advance New Techniques of Nursery Production in Vegetables

1. ਸਫਜ਼ੀਆਂ ਵਿਚ ਹਾਈ-ਟੈਕ ਨਰਸਰ਼ੀ ਉਤ਩ਾਦਨ
Hi-Tech Nursery Production in vegetables
ਵਨਵਿ਱ ਅੰ ਵਫਸ਼ ਮਵਹਤਾ
Nikhil Ambish Mehta
Horticulture Research Officer
Cum H.D.O

2. ਫੀਜ ਦਾ ਵਾਧਾ ਅਤ੃ ਉਗਣ ਦੀ ਦਯ

3. is`DI ibjweI dy Pwiedy
• sOKI Aqy G`t Krc
• pOdy dw ijAwdw vwDw
• fUMGIAW jVWH
• pwxI Aqy jrUrI q`qW vDyry lYx dI Smqw
• pwxI dI kmI Aqy hor mOsmI qpS nwl lVx dI
vDyry qwkq

4. • pOdw vwDy leI ijAwdw smW lYNdw hY (20-40
idn)
• pwxI Aqy hor q`qw dI ijAwdw Kpq
• ndIn dI sm`isAw
• pOdy ieksr nhI huMdy
• bUty ivrly krn dI loV huMdI hY
• hweIibRf dI kwSq ijAwdw PwiedymMd nhI huMdI
is`DI ibjweI dy nukswn

5. ਸਫਜੀਆਂ ਦ੃ ਫੀਜ ਦਾ ਬਾਯ ਅਤ੃ ਰੰ ਫੀ ਉਭਯ.
Crop Seeds per
Gram
Relative Longevity
under Cool, Dry
Condition (Years)
Broccoli 320 3
Cabbage 320 4
Cauliflower 320 4
Cucumber 40 5
Eggplant 200 4
Lettuce 900 5
Muskmelon 45 5
Okra 20 2
Onion 300 1
Pea 3-6 3
Pepper 160 2
Pumpkin 4-11 4
Tomato 250-430 3
Turnip 500 4
Watermelon 10-20 4

6. ਸਫਜੀਆਂ ਦ੃ ਫੀਜ ਰਈ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦਾ ਡਾਟਾ
Crop
Minimum
Germination
Germination Temperaturebc
Days to
Germinate
Minimu
m
Optimum Maximum
°F °C °F °C °F °C
Broccoli 75 40 4 85 30 95 35 5
Cabbage 75 40 4 85 30 95 35 4
Carrot 55 40 4 80 27 95 35 5
Cauliflower 75 40 4 80 27 95 35 5
Cucumber 80 60 16 95 35 105 41 2-5
Eggplant 60 60 16 85 30 95 35 6-8
Lettuce 80 35 2 75 24 75 24 2-3
Muskmelon 75 65 18 95 35 105 41 3-4
Okra 50 60 16 95 35 105 41 6
Onion 70 32 0 80 27 95 35 4-5
Pea 80 40 4 75 24 85 30 6
Pepper 55 60 16 85 30 95 35 8
Pumpkin 75 65 18 90 32 105 41 4
Radish 75 40 4 80 27 95 35 4
Tomato 75 50 10 80 27 95 35 6
Turnip 80 40 4 80 27 105 41 3
Watermelon
Seeded 70 70 21 95 35 105 41 4-5

7. rohB jkT{; :[fBN - jkJhN?e :{fBN
;pihnK dhnK gBhohnK dh g?dktko

9. pnIrI nwl ibjweI dy Pwiedy
1. pOdw vwDy leI G`t smW lYNdw hY
2. pwxI Aqy hor q`qw dI G`t Kpq
3. ndIn dI sOKI rokQwm
4. pOdy ieksr huMdy hn
5. hweIibRf dI kwSq ijAwdw PwiedymMd huMdI hY

10. 1. v`D Krc
2. kuJ PslW iv`c pOdy dw vwDw DImI gqI nwl huMdw
hY
3. G`t fUMGIAW jVWH
4. pwxI Aqy jrUrI q`q lYx dI G`t Smqw
5. pwxI dI kmI Aqy hor mOsmI qpS nwl lVx dI
G`t qwkq
pnIrI nwl ibjweI dy nukswn

11. PslW: ijMnW dI is`DI ibjweI nhI krnI
cwhIdI
1. hweIibRf tmwtr
2. hweIibRf hdvwnw, KrbUjw
3. hweIibRf imrcW

13. guxv`qwpUrvk pnIrI dIAW ivSySqwvW
• kIVy-mkOiVAW dy hmly qoN rihq
• ishqmMd Aqy qwjw
• murJweI hoeI nw hovy
• p`qy gUVy hry rMg dy
• CotI Aqy motI SwK
• lMmIAW jVW
• 4-5 p`qy
• koeI vI Pu`l jW b`f nw inkilAw hovy

14. pnIrI iqAwr krnW, sWB sMBwl
Aqy lvweI

15. pl`g tryA rWhI pnIrI iqAwr krnW
• tryAW nMU imSrx nwl Br lvo
• tryAW Aqy imSrx dI soD krnI
• bIj bIjxW
• bIj F`kxW
• pwxI lwauxW
• tryAW nMU cYNbr iv`c r`Kxw
• pwxI nwl Kwd pwauxI
• smyN-smyN qy bImwrIAW qo bcw leI pOidAW dI
ingrwnI krnW
• pnIrI iqAwr hox qy Kyq iv`c lwauxw

16. imSrx bxwauxw
• kookopIt
• prlweIt
• vrmIkulweIt
MATERIAL IMPROVE
• VENTilATION
• DRAINGE
• STABILETY
6:1:1

18. ਕੇਂਦਯ ੜਵਚ ਫੀਜ ਫੀਜਣਾ

19. ਆਟ੅ਭ੄ੜਟਕ ੜਫਜਾਈ ਭਸੀਨ

21. seeding machine Video -
https://youtu.be/2rLrp6o2l6o
Automatic Sowing of Different seed

23. ੜਕਉਂ ਚੁਣ੅
ਇਹ ਆਟ੅ਭ੄ੜਟਕ ਨਯਸਯੀ ਸੀੜਡੰਗ ਭਸੀਨ
• ੜਫਜਾਈ ਦੀ ਸੁ਼ੁੱਧਤਾ: 97% ਜਾਂ ਵ਼ੁੱਧ
• ਸਵ੄ਚਾੜਰਤ ਪ੅ਟ੅ਆਇਰ੄ਕੜਟਿਕ ਸੈਂੜਸੰਗ ਖ੅ਜ ਩ਿਣਾਰੀ ਦ੃ ਨਾਰ, ਜ੃ ਕ੅ਈ ਟਯ੃ ਨਹੀਂ ਹ੄ ਤਾਂ
ਸੀੜਡੰਗ ਭਸੀਨ ੜਭ਼ੁੱਟੀ ਨੂੰ ਰ੅ਡ ਨਹੀਂ ਕਯ੃ਗੀ ਅਤ੃ ਨਾ ਹੀਂ ਫੀਜ .
• ਇ਼ੁੱਕ ਸਭਯੜ਩ਤ ਫੀਜ ੜਯਕਵਯੀ ਉ਩ਕਯਣ ਜ੅ ਫੀਜਾਂ ਨੂੰ ਫਯਫਾਦ ਹ੅ਣ ਤੋਂ ਫਚਾਉਂਦਾ ਹ੄.
• ਨਯਸਯੀ ਸੀੜਡੰਗ ਭਸੀਨ 0.3-12 ੜਭਰੀਭੀਟਯ ਦ੃ ੜਵਚਕਾਯ ਫੀਜਾਂ ਰਈ ਹ੄, ਅਤ੃ ਫੀਜ ਦੀ
ਸਕਰ ਸੀੜਭਤ ਨਹੀਂ ਹ੄, ਇਸ ਰਈ ਐ਩ਰੀਕ੃ਸਨ ਦਾ ਦਾਇਯਾ ੜਵਸਾਰ ਹ੄.
• ਟਿ੃ਆਂ ਰਈ ੜਭ਼ੁੱਟੀ ਦੀ ਰ੅ਿੀਂਦੀ ਭਾਤਯਾ ਨੂੰ ਩ੂਯਾ ਕਯਨ ਰਈ ਉੱ਩ਯਰ੃ ਅਤ੃ ਹ੃ਠਰ੃ ਬਾਗਾਂ ਨੂੰ
ੜਸ਼ੁੱਧਾ ਅਡਜਸਟ ਕਯ੅.
• ਵ਼ੁੱਧ ਤੋਂ ਵ਼ੁੱਧ ਟਯ੃ ਦੀ ਚ੆ਿਾਈ (ੜਭਰੀਭੀਟਯ): 540.
• ਕਨਵ੃ਅਯ ੜਡਵਾਈਸ ਇਕ ਫਾਯੰਫਾਯਤਾ ਤਫਦੀਰੀ ੜਵਵਸਥਾ ਩ਿਣਾਰੀ ਨਾਰ ਰ੄ਸ ਹ੄.
• ੜਭ਼ੁੱਟੀ ਰ੅ੜਡੰਗ ਅਤ੃ ਸੰਚਾਯ ਕਯਨ ਵਾਰਾ ਮੰਤਯ ਇ਼ੁੱਕ ਩ੜਯਵਯਤਨਸੀਰ ਫਾਯੰਫਾਯਤਾ ਸ਩ੀਡ
ੜਨਮੰਤਯਣ ਩ਿਣਾਰੀ ਨਾਰ ਰ੄ਸ ਹ੄, ਜ੅ ੜਕ ਅਗਰੀ ਩ਿੜਕੜਯਆ ਦੀ ਗਤੀ ਨਾਰ ਩ੂਯੀ ਤਯਹਾਂ ਭ੃ਰ
ਖਾਂਦਾ ਹ੄
• ੜਫਜਾਈ ਦੀ ਗਤੀ: 400-550 ਟਯ੃ ਩ਿਤੀ ਘੰਟ੃.

24. jrmInySn rUm
qwpmwn 26-28, nmI 50-60 , 3-4 idnW leI

26. pnIrI dI kuAwiltI mOsmI hwlwqW qy inrBr
krdI hY[
ijvyN ik:
• rOSnI
• qwpmwn
• nmI

28. ਫੂਭ ੜਸੰਚਾਈ ਩ਿਣਾਰੀ
•ਵਨਯਮਤ ਫਰਾਫਰ ਩ਾਣ਼ੀ ਵਮ਱ਦਾ ਹੈ
•਩੊ਵਦਆਂ ਨੰ ਩ਾਣ਼ੀ ਦੇਣ ਱ਈ ਱ੇਫਰ ਦ਼ੀ ਫਚਤ
•pOidAW nMU pwxI dI Gwt nhIN AwauxI cwhIdI[
•jdo q`k pOdy dIAW jVHW cMgI qrW nw l`g jwx, isMcweI dw Kws iDAwn r`Kxw
cwhIdw hY .

29. ਪੜਯ਼ੁੱਗ੃ਸਨ ਩ਿ੅ਗਯਾਭ
• ਇ਼ੁੱਕ ੜਦਨ ਦ੃ ਅੰਤਯਾਰ ਤ੃ ਐਨ਩ੀਕ੃ -19-19-19 ਜਾਂ
ਐਨ਩ੀਕ੃ -12-61-0 - ਤੀਜ੃ ਩਼ੁੱਤ੃ ਦ੃ ਩ਿਾਅ 'ਤ੃ 1 ਗਿਾਭ
਩ਿਤੀ ਰੀਟਯ ਫੂਭ ੜਸੰਚਾਈ ਩ਿਣਾਰੀ ਨਾਰ
• ਇ਼ੁੱਕ ੜਦਨ ਦ੃ ਅੰਤਯਾਰ ਤ੃ ੜਹੜਭਕ ਐੜਸਡ 1 ਗਿਾਭ ਩ਿਤੀ
ਰੀਟਯ ਸ਩ਯ੃ਅ ਨਾਰ
• ਕ੄ਰਸੀਅਭ ਨਾਈਟਿ੃ਟ ਜਾਂ ਐਗਯ੅ੜਭਨ gold ਤੀਜ੃ ਩਼ੁੱਤ੃ ਦ੃
਩ਿਾਅ 'ਤ੃ 1 ਗਿਾਭ ਩ਿਤੀ ਰੀਟਯ ਸ਩ਯ੃ਅ ਨਾਰ

30. ਜੇ ਕ੉ਈ ਩ਾਣ਼ੀ ਨਹੀਂ ਵਦਿੱ ਤਾ ਜਾਂਦਾ

31. ਸ੃ਡ ਨੈੱਟ ਅਤ੃ ਅਰੂੜਭਨੀ ਨੈੱਟ ਦੀ ਵਯਤੋਂ

32. ਨਭੀ ਫਣਾਈ ਯ਼ੁੱਖਣ ਰਈ ਪ੅ਗਯ ਦੀ ਵਯਤੋਂ

37. ਹੀਟਯ- ਹੀੜਟੰਗ ੜਸਸਟਭ

38. ਨਾਈਟ ਰਾਈਟ ੜਸਸਟਭ

39. ੜਕਸਾਨ ਩ਨੀਯੀ ਦੀ ਗੁਣਵ਼ੁੱਤਾ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਯ
ਸਕਦਾ ਹ੄

41. ਩ਾਨੀਯੀਆ ਩੄ਕ ਅਤ੃ ਰ੅ਡ ਕਯਨਾ

42. ਦਯਵਾਜ੃ 'ਤ੃ ਫੂਟ੃ ਦੀ ਸ਩ਰਾਈ

43. ੜਕਸਾਨਾਂ ਵ਼ੁੱਰੋਂ ਰਈ ਗਈਆ ਩ਨੀਯੀਆ

44. Damping off of Tomato
ੜਜਆਦਾ ੜਸੰਜਾਈ,
ਉੱਚ ਨਭੀ ਅਤ੃ ਉੱਚ
ਤਾ਩ਭਾਨ ਕਾਯਨ ਩੆ਦ੃
ਦੀਆਂ ਜਿਹਾਂ ਸਿਨ
ਫ਼ੁੱਦਰਵਾਈ ਵਾਰ੃
ੜਦਨ ਅਤ੃ ਸੂਯਜ ਦੀ
ਯ੆ਸਨੀ ਨਹੀਂ ੜਭਰੀ
ਹਵਾ -ਹਵਾਦਾਯੀ ਦੀ
ਜਯੂਯਤ ਹ੄
ਕ੄਩ਟਨ ਨੂੰ 1 ਗਿਾਭ
਩ਿਤੀ ਰੀਟਯ ਦ੃ ੜਹਸਾਫ
ਨਾਰ ਦ੃ਵ੅
ਅਰੀਏਟ ਨੂੰ 1 ਗਿਾਭ
਩ਿਤੀ ਰੀਟਯ ਦੀ ਦਯ
'ਤ੃ ੜਦ਑
ਯਾਈਡ੅ੜਭਰ ਨੂੰ 1
ਗਿਾਭ ਩ਿਤੀ ਰੀਟਯ ਦ੃
ੜਹਸਾਫ ਨਾਰ ੜਦ਑

45. Yellow Sticky Traps - ਩ੀਰ੃ ਪੰਦ੃

46. ਰੈਡ ਸ਩ਾਈਡਰ ਮਾਈਟ ਅਟੈਕ

47. ਮ੉ਜੇਕ ਅਤੇ ਱਼ੀਪ ਕਰ਱ ਿਾਇਰਸ

48. ਠੰ ਡ ਦਾ ਩ਿਬਾਵ

49. ਿਾਇਰਸ ਰਵਹਤ ਵਸਹਤਮੰ ਦ ਩੊ਦੇ ਱ਾਉਣ ਱ਈ ਵਤਆਰ ਹਨ

50. ਸੈਂਟਰ ਆਫ਼ ਐਕਸ਼ੀ਱ੈਂਸ ਪਾਰ ਿੈਜ਼ੀਟੇਫ਱ਜ
ਇੰ ਡ੉ - ਇਜਰਾਈ਱ ਩ਰ੉ਜੈਕਟ
ਕਰਤਾਰ਩ੁਰ ਜ਱ੰ ਧਰ

51. ਹਾਇ ਟੈਕ ਿੈਜ਼ੀਟੇਫ਱ ਸੈਂਟਰ, ਫ਼ੀਰ ਚਰ਼ੀਕ, ਮ੉ਗਾ

52. Thank You - ਤੁਹਾਡਾ ਧੰਨਵਾਦ
M-7508019889
Email-nikhilambishmehta@gmail.com