İSG ÇALIŞAN TEMEL EĞİTİMİ - SUNUM ÖRNEKLERİ

1. 1
9.1- FİZİKSEL
RİSK ETMENLERİ

2. 2
FİZİKSEL
ETKENLERGÜRÜLTÜ
ISI
NEM
HAVA AKIMI
BASINÇ

3. 3

4. 4
İŞYERLERİNDE
ÇALIŞANLARIN ÜZERİNDE,
FİZYOLOJİK ETKİLER
BIRAKAN
VE
İŞ VERİMİNİ
OLUMSUZ YÖNDE ETKİLEYEN
SESLER OLARAK
TANIMLANABİLİR.
ENDÜSTRİDEKİ GÜRÜLTÜ

5. 5
İşçinin,
çalıştığı işin niteliğine göre
tekrarlanan bir sebeple işin
yürütüm şartları yüzünden
uğradığı geçici veya sürekli
hastalık, sakatlık veya ruhi
arıza halleridir.
MESLEK HASTALIĞI

6. A - Kimyasal maddelerle ortaya çıkan
meslek hastalıkları
B - Mesleki cilt hastalıkları
C - Pnömokonyozlar ve diğer solunum
sistemi hastalıkları
D - Mesleki bulaşıcı hastalıklar
E - Fiziksel etkenlerle olan meslek
hastalıkları
6
Meslek Hastalıkları Grupları

7.  GÜRÜLTÜLÜ İŞ’TE EN AZ İKİ YIL,
 GÜRÜLTÜ ŞİDDETİ SÜREKLİ OLARAK 85
dB’ in ÜSTÜNDE OLAN İŞLERDE EN AZ 30
GÜN,
ÇALIŞILMIŞ OLMAKSI GEREKİR.
Yükümlülük süresi 6 ay ...
7
GÜRÜLTÜ ZARARLARININ MESLEK
HASTALIĞI SAYILABİLMESİ İÇİN;

8.  GENÇ VE SAĞLIKLI BİR KULAK 20 Hz. İLE
20000 Hz. FREKANSLAR ARASINDAKİ SESLERE
UYUM SAĞLAR YANİ BU ARALIKTAKİ SESLERİ
DUYABİLİR.
 YİNE, GENÇ VE SAĞLIKLI BİR KULAK 20 μPa
ŞİDDETİNDEKİ SES İLE 200 Pa ŞİDDETİNDEKİ
SESLERİ SAĞLIKLI OLARAK DUYABİLİR.
8

9. 1- İLETİM TİPİ İŞİTME KAYBI
 İletim tipi işitme kaybı, kulak zarında ve orta
kulak kemiklerinde meydana gelen
kayıplardır.
2 - ALGI TİPİ İŞİTME KAYBI
 Algı tipi işitme kaybı iç kulakta duyma
hücrelerinde meydana gelen kayıplardır.
9

10. KALICI
İŞİTME
KAYBININ
HİÇ BİR
ŞEKİLDE
TEDAVİSİ
MÜMKÜN
DEĞİLDİR.
10
Noise
damage
occurs
HERE

11. SŞ - Şiddetine,
SF - Frekans dağılımına,
ES - Etkilenme süresine,
KY - Kişinin yaşına,
KD - Kişisel duyarlılığına,
KC - Kişinin cinsiyetine.
11

12. GÜRÜLTÜNÜN İŞİTME KAYBI DIŞINDAKİ
PSİKOLOJİK ETKİLERİ ( 1 )
GÜRÜLTÜLÜ ORTAMLARDA KALAN VEYA YAŞAYAN İNSANLARDA
 Konsantrasyon, dikkat ve reaksiyon
kapasitesi zayıflayabilir.
 Yorgunluk, uyku bozuklukları ve geç
uyuma halleri görülebilir.
 Merkezi sinir sistemi bozuklukları, baş
ağrıları ve stresler görülebilir.
 Metobolik ve hormonel bozukluklar
görülebilir.
12

13. GÜRÜLTÜNÜN İŞİTME KAYBI DIŞINDAKİ
PSİKOLOJİK ETKİLERİ ( 2 )
BİRDEN BİRE ŞİDDETLİ BİR GÜRÜLTÜNÜN ETKİSİNDE
KALINDIĞINDA
 Kan basıncı (tansiyon) yükselmesi görülebilir.
 Kan dolaşımı bozukluğu görülebilir.
 Solunum hızı değişmesi ve
 Terlemenin artması gibi hususlar görülebilir.
13

14.  GÜRÜLTÜNÜN İŞİTME KAYBI DIŞINDAKİ
PSİKOLOJİK ETKİLERİ (3)
GÜRÜLTÜ AYRICA
 Konuşurken bağırma,
 Sinirli olma hali,
 Karşılıklı anlaşma zorluğu,
 Kişiler arasındaki ilişkilerde olumsuzluklar
ve
 İş kazalarının artmasında etkin rol oynar.
14

15. İŞİTME KAYBININ KESİN TANISI İÇİN
1 - Odyometrik test yapılmalı ve yaş dikkate alınmalı
2 - Gürültü düzeyi ölçülmeli
3 - Odyogramlardan da yararlanılmalı
4 - İşitme zorluğuna sebep olan diğer etkenler
giderilmeli
5 - Geçici işitme kayıpları bertaraf edilmeli
15

16. GÜRÜLTÜDEN KORUNMA YÖNTEMLERİ ( 1 )
A – TEKNİK KORUNMA
a) GÜRÜLTÜ KAYNAĞINDA
 Gürültü düzeyi düşük makineler seçilmeli ve
değiştirilmeli
 Gürültü düzeyi daha az olan işlem seçilmeli
 Gürültü kaynağı izole edilmeli .
16

17. GÜRÜLTÜDEN KORUNMA YÖNTEMLERİ ( 2 )
b) GÜRÜLTÜLÜ ORTAMDA ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER:
 Makinelerin yerleştirildiği zeminde,
 Gürültü kaynağı ile maruz kalan kişi arasında,
 Engel konularak ve
 Uzaklık artırılarak
 Sesin geçebileceği ve yansıyabileceği duvar, tavan,
taban gibi yerler ses emici malzeme ile kaplamak.
17

18. GÜRÜLTÜDEN KORUNMA YÖNTEMLERİ ( 3 )
c) GÜRÜLTÜNÜN ETKİSİNE MARUZ KALAN KİŞİDE ALINMASI
GEREKEN ÖNLEMLER:
1 – Gürültüye maruz kalan kişinin, sese karşı iyi izole
edilmiş bir bölme içine alınması,
2 – Gürültülü ortamdaki çalışma süresinin
kısaltılması,
3 – Gürültüye karşı etkin kişisel koruyucu
kullanmak.
18

19. GÜRÜLTÜDEN KORUNMA YÖNTEMLERİ ( 3 )
B – TIBBİ KORUNMA
1 – Gürültülü işlerde çalışacakların işe girişlerinde odyogramları
alınmalı ve sağlıklı olanlar çalıştırılmalıdır.
İş kazalarının önlenmesinde, kesin denilebilecek, yeterli önlem
alınabiliniyorsa, gürültülü işlerde doğuştan sağır ve dilsizlerin
çalıştırılması da düşünülebilir.
2 – Gürültülü işlerde çalışanların, her altı ayda bir odyogramları
alınmalı ve işitme kaybı görülenlerde, gerekli tedbirler alınmalıdır.
19

20. KULAK KORUYUCULARININ GÜRÜLTÜ
ENGELLEME DEĞERLERİ
AZALTMA
CİNSİ DERECESİ
PAMUK 5 - 16 dB
PARAFİNLİ PAMUK 20 - 35 dB
CAM PAMUĞU 7,5 - 32 dB
KULAK TIKACI 20 - 45 dB
KULAKLIK 12 - 48 dB
20

21. KULAKLIKLARININ
ALIŞTIRMA PROGRAMLARI
SABAH ÖĞLEDEN SONRA
1 . GÜN ½ Saat ½ Saat
2 . GÜN 1 Saat 1 Saat
3 . GÜN 2 Saat 2 Saat
4 . GÜN 3 Saat 3 Saat
5 . GÜN Tüm vardiya süresince
21

22. 22

23. 23
Titreşim,
Araç, gereç ve makinelerin,
çalışırken oluşturdukları salınım
hareketleri sonucu meydana gelir.
Çalışmakta olan ve iyi dengelenmemiş
araç ve gereçler genellikle
titreşim oluştururlar.

24. 24
Titreşim;
Vücudu etkileme biçimi
yönünden iki türde incelenir.
1) El-Kol titreşimi ve
2) Bütün vücut titreşimi

25. 25
El – kol titreşimi;
İnsanda el–kol sistemine aktarıldığında,
işçilerin sağlık ve güvenliği için risk
oluşturan ve özellikle de; damar, kemik,
eklem, sinir ve kas bozukluklarına yol
açan mekanik titreşimi ifade eder.

26. 26
El – kol titreşimi için;
Sekiz saatlik çalışma süresi
için günlük maruziyet sınır değeri
5 m/s2,
Sekiz saatlik çalışma süresi
için günlük maruziyet etkin değeri
2,5 m/s2.

27. 27
El - Kol Titreşim Kaynakları
Genellikle el ve el parmakları ile
kollara ulaşan titreşimleri oluşturan
titreşim kaynakları;
Taş kırma makineleri, kömür ve madencilikte
kullanılan pnömatikçekiçler, ormancılıkta
kullanılan testereler, parlatma ve rende
makineleri vb.

28. 28
Bütün vücut titreşimi;
Vücudun tümüne aktarıldığında,
işçilerin sağlık ve güvenliği için
risk oluşturan, özellikle de, bel
bölgesinde rahatsızlık ve
omurgada travmaya yol açan
mekanik titreşimi ifade eder.

29. 29
Bütün vücut titreşimi için;
Sekiz saatlik çalışma süresi
için günlük maruziyet sınır değeri
1,15 m/s2
Sekiz saatlik çalışma süresi
için günlük maruziyet etkin değeri
0,5 m/s2

30. 30
Tüm vücut Titreşim Kaynakları
Tüm vücudun, etkisi altında
kaldığı titreşim kaynakları;
Traktör ve kamyon kullanımı, dokuma
tezgahları, yol yapım, bakım ve onarım
makineleri, özellikle çelik konstrüksiyonlu
yapılarda titreşime sebep olan makine
ve tezgahlar ve benzeri araç gereçler.

31. 31
Titreşim tek frekanslı ve sinüzoidal
olabileceği gibi kompleks frekanslı
ve rasgele bir tipte de olabilir.
İnsanlar;
1 HZ. ile 1000 Hz. arasındaki
titreşimleri algılarlar.

32. 32
Vücudun mekanik titreşime
gösterdiği reaksiyon,karışık
bir olay olup çok iyi
bilinmemektedir.

33. 33
Buna rağmen titreşim;
1. Vücutta bazı doku yapılarının
deformasyonuna,
2. Solunum hızının artmasına,
3. Oksijen tüketiminin artmasına
ve buna bağlı olarak enerji
harcamasının artmasına,
4. Performansta gerilemeye,
5. Sübjektif algılamada bozulmaya,

34. 34
6. Kalp atım sayısının artmasına,
buna bağlı olarak kan basıncının artmasına,
(5 Hz. frekanslı titreşime maruz kalan
kişilerin %50 sinden fazlasında kan
basıncında artma görülmektedir),
7. Merkezi sinir sistemi hücrelerinin
fonksiyonlarında aksamaya,
neden olduğu bilinmektedir.

35. 35
Ayrıca; titreşim nedeniyle,
Kanda glikoz ve glikojen
konsantrasyonunda azalma
olduğu da bilinmektedir.
Bu değişikliklerden çoğu
titreşime maruziyetin başlangıçında
yüksek iken daha sonra normale
dönüşebilmektedir.

36. 36
Titreşime,
maruziyete
omuz başlarında ağrı,
yorgunluk, soğuğa karşı
hassasiyet artması
söz konusu olabilir.

37. Titreşimle birlikte, 8-10 oC ısıya
kısa süre maruziyette, parmaklarda
ve avuç içinde beyazlaşma olabilir.
Ön kol ve omuz kaslarında ağrılar
görülebilir.
Bütün vücudu titreşime maruz kalan
bazı işçilerde disk kayması denilen bel
ağrıları da meydana gelebilir.
37

38. Fonksiyon bozukluğu
olarak; zamanın uzaması,
uyku bozuklukları, baş ağrısı
ve yorgunluk görülebilir.
38

39. 1) Titreşimin frekansına,
2) Titreşimin şiddetine,
3) Titreşimin Yönüne,
4) Maruz kalınan süreye,
39
Tüm vücudun veya el ve kolların titreşime
maruziyeti sonucunda oluşan etki;
titreşimin;

40. 5) Titreşimin uygulandığı bölgeye ve
6) Uygulandığı bölgenin büyüklüğüne,
7) Titreşime maruz kalan kişinin yaşına,
8) Cinsiyetine ve
9) Kişisel duyarlılığı ile
10) Genel sağlık durumuna bağlıdır.
40

41. 41

42. X-ışınları, ışık ışınları, ısı,
radyoaktif maddelerin saldığı
ışınlar ve evrenden gelen kozmik
ışınlar ile mikro dalgalar ve
radyo dalgalarının hepsi birer
radyasyon biçimidir.
42

43. Radyasyon vücuda yüksek
dozda girdiğinde insan sağlığı için
zararlıdır.
Bütün dokulardan kolayca geçerek
derine işleyen ışınlar ise
en tehlikeli olanlarıdır.
43

44. Kozmik ışınlar, Alfa ışınları, Beta
ışınları, Nötron ve Proton ışınları,
X-Işınları ile Gamma ışınları bir
ortamdan geçerken ortamla
etkileşerek, doğrudan veya dolaylı
olarak iyon çiftleri oluştururlar, bu
nedenle bu ışınlara iyonlayıcı ışınlar da
denir.
44

45. İyonizan ışınların biyolojik
tesirleri çok çeşitlidir.
Dışarıdan gelebilecek ışınların zararları,
ışının cinsine, enerji miktarına ve etkiye maruz
kalan yere bağlı olarak değişir.
Radyoaktif maddelerin vücuda girmesi ve
bazı organlara yerleşmesi neticesinde ise
organizma iç radyasyona maruz kalabilir.
45

46. Bu tür ışınlar deri, troid ve kan yapıcı organlar başta
olmak üzere diğer bütün organlar üzerinde olumsuz
etkilere sahiptirler.
Canlılığın azalmasına, halsizliğe, baş ağrısına,
anemi ve lösemiye yol açarlar. Ayrıca, genetik
etkileri de vardır.
Bu ışınlar tohum hücreleri üzerinde kromozom
sayısında değişme, parçalanma, ikiye bölünme ve
inversiyon halleri gibi değişmeler sonucunda hayati
tehlikeye sahiptirler.
46

47.  Mor Ötesi (Ültraviyole) Işınlar
 Görünür Işık
 Kızılötesi (İnfrared) Işınları
 Kısa Dalga Işınları
 Mikro Dalgalar
 Televizyon Dalgaları
 Radyo Dalgaları
47

48. Uzun süre bu ışınlara maruziyet
sonucunda bazı organlarda (kırmızı
kemik iliği) ısı yükselmesi meydana
gelir.
Bu ışınlara uzun süre maruziyet
halinde katarakt da görülebilir.
48

49. BASINÇ
49

50. Kuvvetin tatbik edildiği her noktada
bir basınç vardır.
İş Sağlığı ve Güvenliği konusunda
basınç ise; normal hava basıncının
7 atmosfer daha fazla veya daha az olması
gereken veya olan işyerlerindeki basınçtır.
Normal şartlarda hava basıncı 76 cm cıva
basıncına eşittir.
50

51. Atmosfer basıncından daha
yüksek ya da daha düşük basınçlı
yerlerde çalışan işçilerde;
Kalp, dolaşım, solunum
rahatsızlıkları görülebilir.
51

52. Normalde 4,5 N/cm2 kadar
basınç değişimi organizmada
rahatsızlık hissi dışında sağlık
sorunu yaratmaz.
52

53. Balon ve uçak gibi araçlarla süratle
yükseklere çıkılması halinde, doğal olarak
atmosfer basıncının düşmesi nedeniyle,
normal atmosfer basıncı altında dokularda
erimiş olan gazların serbest hale gelmesi ile
karıncalanma, kol ve bacaklarda ağrılar ile
bulanık görme, kulaklarının iç ve dış
tarafındaki basınç farkından dolayı kulak
ağrıları gibi belirtiler meydana gelir.
Vücuttaki oksijenin parsiyel basıncının
düşmesi sonucu anoksemi, taşikardi
görülebilir.
53

54. Denizaltı personeli, dalgıçlar, gemi
kurtarıcılarında ise; deniz dibine inildikçe vücut
üzerindeki basınç artması olur.
Bu basıncın 4 atmosferi aşması halinde, kişi
solunum ile fazla azot alacağından, azot narkozu
içine düşebilir.
Karar verme, düşünme ve istemli hareketler
kötüleşebilir ve su üstüne çıkılmazsa, şuur çekilmesi
baş gösterebilir. Kişi normal basınca döndüğü
takdirde bu belirtiler hemen kaybolur.
54

55. Soluma apareyi içine verilen basınçlı
havanın bileşimindeki azot yerine helyum
ikame edilirse, azot narkozunun ortaya
çıkması önlenmiş olur.
Yüksek basınç altında, vücuttaki oksijen
parsiyel basıncının artması başlangıçta hafif
bir rahatsızlık hissi verir. Daha sonra ciddi
semptomlar izler.
İleri safhada ise koma hali görülebilir.
55

56. Basınç değişikliği nedeni ile
görülen akut hadiselerde
yükümlülük süresi 3 gün,
diğer hadiselerde ise,
yükümlülük süresi 10 yıl dır.
56