İSG ÇALIŞAN TEMEL EĞİTİMİ - SUNUM ÖRNEKLERİ

1. 4- İŞ KAZASI VE MESLEK
HASTALIKLARININ HUKUKİ
SONUÇLARI

2. TANIMLAR
 İŞKAZASI :Belirli bir zarara ya da yaralanmaya
neden olan beklenmeyen ve önceden
planlanmamış bir olaydır.
(Uluslararası Çalışma Örgütü-ILO )
 Önceden planlanmamış, çoğu kez kişisel
yaralanmalara, makinaların, araç ve gereçlerin
zarara uğramasına, üretimin bir süre durmasına
yol açan bir olaydır.
(Dünya Sağlık Örgütü WHO)

3. TANIMLAR
 MESLEK HASTALIĞI :5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
14. maddesine göre, meslek hastalığı,
sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin
niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple veya
işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici
veya sürekli hastalık, bedensel veya ruhsal
özürlülük halleridir.

4. İŞ KAZASI SAYILAN HALLER
 a) Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,
 b)) İşveren tarafından yürütülmekte olan iş
nedeniyle sigortalı kendi adına ve hesabına
bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş
nedeniyle,
 c) Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının,
görevli olarak işyeri dışında başka bir yere
gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın
geçen zamanlarda,

5. İŞ KAZASI SAYILAN HALLER
 d) Bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci
fıkrasının (a) bendi kapsamındaki emziren kadın
sigortalının, iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt
vermek için ayrılan zamanlarda,
 e) Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin
yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında,meydana
gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan
bedenen ya da ruhen özüre uğratan olaydır.

6. HUKUKİ SONUÇLAR
 İş kazası ya da meslek hastalığı sonucunda,
meslekte kazanma gücü kaybının oranı ne olursa
olsun, beden canlılığının korunması ilkesi
nedeniyle, sigortalının işvereni hakkında maddi ve
manevî tazminat davası açması hakkı mevcuttur.
Açılacak davanın Borçlar Kanunu hükümlerine
göre, akde muhalefetten doğan davalarda olduğu
gibi, 10 yıllık zaman aşımı süresi içinde, İş
Mahkemelerine başvurularak açılması
gerekmektedir.

7. Manevi Tazminat
 İşçinin, işverenden isteyebileceği manevi
tazminat, 818 sayılı Borçlar Kanununun 47.
maddesine göre, cismani zarara uğrayan kişiye
veya bu nedenle vefat eden kişinin ailesine,
çekilen acı, elem ve ıstırapları hafifletmek
amacıyla, hakimin takdir edeceği uygun bir miktar
paradan ibaret olup, matematiksel yönden
herhangi bir hesabı gerektirmemektedir.

8. Maddi Tazminat
 İşçinin, işverenden isteyebileceği maddi
tazminat ise, daima matematiksel yönden
hesaplamayı gerektiren ve zararın gerçek
miktarını bulmaya ve karşılamaya yönelik bir
tazminat çeşididir. Maddi tazminat üç çeşittir.

9. 1- Rücu Tazminatı :
 Sosyal Güvenlik Kurumunun da, işveren ve
üçüncü şahıslar hakkında, 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
21. ve 23.maddelerine göre rücu tazminatı
davası açma hakkı bulunmaktadır.

10. 2- İş Göremezlik Tazminatı :
 Bu tazminat Borçlar Kanununun 46. maddesi ile
tanımlanmıştır. Buna göre, cismani bir zarara
uğrayan kimsenin, iş göremezliği ölçüsünde
çalışmasının aksayacağı ve bu nedenle maruz
kalacağı zarar ve ziyanın, kendisini
çalıştırandan isteyebileceği prensip olarak kabul
edilmiştir.

11.  Buna göre, iş kazası veya meslek hastalığı
sonucunda, meslekte kazanma gücünü az veya
çok kaybeden bir işçinin, kaybı ile ilgili gerçek
zararını, kendisinin olayda tam kusurlu olması
dışında, İşverenden talep etmeye hakkı
bulunmaktadır.

12. 3- Destekten Yoksunluk Tazminatı :
 Bu tazminat, iş kazası veya meslek hastalığı
sonucu ölümlerde, ölen kimsenin destek olduğu
kişiler tarafından işverenden istenebilecek bir
tazminat türüdür. Bu kişiler tarafından,
işverenden tazminat işlenebilmesi için, destek
durumundaki işçinin ölümü İle yardım gören
kişilerin para ile ölçülebilecek bir zarara uğramış
olmaları gerekmektedir.

13. MESLEK HASTALIĞININ NİTELİKLERİ
 Meslek hastalığından söz edebilmek için
uğranılan hastalık veya sakatlığın (ve hatta
ölümün), sigortalının çalıştırıldığı işin niteliğine
göre tekrarlanan bir nedenle ya da işin yürütüm
koşulları yüzünden ortaya çıkması gerekir. Dikkat
edilirse, meslek hastalığı için Kanunun öngördüğü
nedenlerin her ikisi de sigortalının gördüğü iş ve
çalıştığı işyeriyle ilgilidir.Yani, meslek hastalığı,
sigortalının işyerinde gördüğü işten veya
işyerinden kaynaklanmaktadır.

14. Meslek hastalıkları 5 grupta toplanmıştır :
 Kimyasal maddelerle olan meslek hastalıkları,
 Mesleki cilt hastalıkları,
 Pnömokonyozlar ve diğer mesleki solunum
sistemi hastalıkları,
 Mesleki bulaşıcı hastalıklar
 Fizik etkenlerle olan meslek hastalıklarıdır.

15. MESLEK HASTALIĞININ UNSURLARI
 1- Sigortalı Olma : Meslek hastalığına uğrayan
kişinin 506 sayılı Kanun kapsamında sigortalı
sayılması gerekir. Meslek hastalığına tutulan
kişinin, 506 sayılı Kanun kapsamında sigortalı
sayılmaması halinde gerekli yardımlar
yapılmamaktadır .
 2- Hastalık Veya Sakatlığın Yapılan İşin
Sonucunda Ortaya Çıkması : Meslek hastalığı,
yapılan işin sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. 506
sayılı Kanunda sigortalının yaptığı iş ve çalıştığı
işyerinden kaynaklanan rahatsızlıklar haricindeki
hastalıklar, meslek hastalığı tanımına
girmemektedir.

16. MESLEK HASTALIĞININ UNSURLARI
 3- Sigortalının Bedence Veya Ruhça Bir Zarara
Uğraması: Meslek hastalığına yakalanan
sigortalının bu hastalık sonucu geçici veya sürekli
olarak bedensel veya ruhsal bir zarara uğraması,
kendisine yapılacak sigorta yardımlarının ön
koşuludur.
 4- Hastalığın Tüzüğe Ekli Listede Yer Alması ve
Belirtilen Süre İçinde Meydana Çıkması: Meslek
hastalığı, aniden ortaya çıkmayıp uzun zaman
süresince meydana geldiğine göre, bir kişinin işten
ayrıldıktan sonra da meslek hastalığına yakalanma
ihtimali bulunmaktadır.

17. MESLEK HASTALIĞININ UNSURLARI
 5- Hastalığın Hekim Raporu İle Tespit
Edilmesi: Meslek hastalığına yakalanan
sigortalının Kurum yardımlarından
yararlanabilmesi için, 506 sayılı Kanunun 18.
maddesi 1. fıkrasına göre, çalıştığı işte meslek
hastalığına tutulduğunun hekim raporu ile tespiti
gerekmektedir.

18. MESLEK HASTALIKLARINDA
SİGORTALILARA SAĞLANAN YARDIMLAR
1. Sağlık yardımı yapılması,
2. Geçici iş göremezlik süresince günlük ödenek
verilmesi,
3. Sürekli iş göremezlik hallerinde gelir verilmesi,
4. Protez, araç ve gereçlerin sağlanması, takılması,
onarılması ve yenilenmesi,
5. Sağlık yardımı yapılması ve Protez, araç ve
gereçlerin sağlanması, takılması, onarılması ve
yenilenmesi için sigortalının başka yere
gönderilmesi,
6. Cenaze masrafı karşılığı verilmesi,
7. Sigortalının ölümünde hak sahiplerine gelir
bağlanması,

19. MESLEK HASTALIKLARINDA
SİGORTALILARA SAĞLANAN YARDIMLAR
8. Meslek hastalığı dolayısıyla bedeni veya ruhi bir arızaya
uğrayanlardan, yurt içinde tedavisi kabil olmayıp, ancak
yabancı bir ülkede kısmen veya tamamen tedavisi mümkün
görülen ve mesleğinde uğradığı iş göremezlik derecesinin
azalabileceği Kurum sağlık tesisleri sağlık kurulu raporu ile
tespit edilen sigortalının ve bu raporda belirtilmişse,
beraber gidecek kimselerin yabancı ülkelere gidip gelme
yol paraları ile o yerdeki kalış ve tedavi masraflarının
ödenmesi (Sağlık Kurulunca verilen rapora Kurum ve
sigortalı itiraz ederse, bu husus Sosyal Sigorta Yüksek
Sağlık Kurulunca karara bağlanır).