2. In de
ziekenboeg:
het beleid van
Onkelinx
(DM 26/02)
Nee, we
krijgen
vandaag niet
de best
mogelijke zorg
(DS 19/02)
‘In continental Europe
Belgium stands out as an underperformer’
(Mackenbach et al, 2013)
Verspilling kost
ons 4 miljard
euro (LN 19/02)
Onze zorg is pure
loodgieterij
(DM 19/02)
Waarom uw
ziekenhuis
vecht om te
overleven
(DT 19/10)
6 medische
wetenschappers
leggen de vinger op
de wonde
(DS 02/02)
4. Health = Wealth
24% hogere levensverwachting
verklaart 30% bbp evolutie:
Investering, productiviteit, consu
mptie, kapitaal, sparen
Eerste prioriteit
100 → 100 + 22 jobs
8% bruto toegevoegde waarde
100 euro → 109 + 36 euro
Groei gerelateerde industrie:
7% omzet
9,8% R&D/40% industrie
7,8% lt investeringen
14,2% exportaandeel
5. We doen het toch zo slecht nog niet?
Trots op zorg
Uitermate tevreden
Bijna 100% dekking van de bevolking
Excellente klinische opleiding
Innovatief
6. De vinger op de wonde in recente studies
• Fysieke activiteit
• Gewichtsproblemen
• Problematische
alcoholconsumptie
• Therapietrouw
• Griepvaccinatie bij ouderen
• Gebruik van kalmeermiddelen
en antidepressiva
• Zelfdoding
• Aantal HIV infecties
• Opvolging van diabetes
• Sterfte ten gevolge van
longziekten
• RX bestraling
• Ziekenhuisinfecties
• Doorligwonden
• Pijnbestrijding
• Opstart van palliatieve zorg
7. Kwaliteit van zorg in België: rang 9 van 16
(OESO, 2013)
15
15
14
14
12
11
11
11
11
10
9
7
7
6
6
2
1
1
1
0 2 4 6 8 10 12 14 16
Sterftegraad baarmoederhalskanker
Sterftegraad borstkanker
Volume antibioticavoorschriften
Screening baarmoederhalskanker
30 dagen sterfte na opname, beroerte
Ziekenhuisopname astma
Ziekenhuisopname COPD
Ziekenhuisopname diabetes
30 dagen sterfte na opname, hartinfarct
Sterftegraad darmkanker
Screening borstkanker
5 jaar overleving baarmoederhalskanker
5 jaar overleving borstkanker
Heropname schizofrenie
Heropname manische-depressie
Postoperatieve bloedvergiftiging
Postoperatief embool of trombose
Lichaamsvreemd object achtergelaten na operatie
5 jaar overleving darmkanker
Ranking score België binnen 16 West-Europese landen (1 = best)
Excellent
Middelmaat
Slecht
9. Onvoldoende waar voor ons geld?
Periode 2007 – 2011/2012
+ 23,2% federale zorguitgaven
+ 19,3% Vlaamse uitgaven categorie ‘gezondheid’
Reële gemiddelde jaarlijkse groei van 4% in zorguitgaven
14. De heroriëntatie van het
zorgsysteem is essentieel
We zijn goed in:
Preventie van sterfte
We zijn slecht in:
Behoud van functioneren en
kwaliteit van leven
Invaliditeit + 42% op 10j
Wereldwijd voorspeld verlies
aan output tegen 2030:
25 triljoen dollar
15. Hogere efficiëntie door betere zorg
Overbehandeling = verspilling
• 40% kinderen ongepast op
spoed
• 30% teveel CT scans
• 15% meer ziekenhuisopnames
• Hoog aantal ziekenhuizen en
bedden
• Koploper in volume bij diverse
chirurgische ingrepen
• Hartkatheterisatie, robotten, P
ET, dialyse…
Onderbehandeling = schaarste
• 2% budget naar preventie
• Kostprijs roken = 3,3
miljard euro
• Technologie i.v.m. levensstijl
(tele – mobile – online …)
• Kind- en jeugdzorg
• Ouderenzorg
• Personen met een handicap
• Psychosociale problemen
Ongelofelijke scheeftrekking in medisch specialismen
17. 3 zorg en business modellen
• Consulting firms
• High-end law firms
• R&D organizations
Probleem-oplosser
Betaling per
acte
• Manufacturing
• Food services
• Retailing
Evidence based gids
Betaling per
kwaliteit
• Telecommunications
• Insurance
• EBay
netwerker
Betaling per
lidmaatschap
18. Preventief Acuut Preventief/Chronisch Acuut
Bouwsteen 1. Financiële prikkels
Kindbeleid Ouderenbeleid
WELZIJN
ZORG
Persoonsvolgend budget
Business model met 10% kwaliteitsprikkels en 10% netwerkprikkels
Evidence based kostencalculatie
Zorg op afstand vergoeden
Nieuw evenwicht
vast/variabel
19. Bouwsteen 2.
Van aanbod naar vraaggestuurde zorg
Persoonsvolgend budget: de publieke middelen in handen van de
zorgvrager
Transparantie van kwaliteit en kosten
Prikkels t.a.v. de zorgvrager
20. Persoonsvolgend budget
• Persoonsvolgend budget in
functie van de objectief
vastgestelde zorgbehoefte
• Cash + voucher
• Rugzakmodel in
kinderopvang, thuiszorg, o
uderenzorg, gehandicapte
nzorg en geestelijke
gezondheidszorg
21. Transparantie van kwaliteit en kosten
Naar welke zorgaanbieder gaat u voor:
Slokdarmkanker?
Opvolging van je diabetes?
Een depressie?
Weet u hoeveel uw zorg kost?
22.
23.
24. Private investeringen als hulpmiddel
Groei van
zorg en
welvaart
Toegevoegde
waarde
Vormen
Beleid
Bronnen
Crowd funding
Banken
Business angels
Zorgobligaties
Aandelen
Social impact
bonds
Waarborgen, fiscale prikkels, duidelijk en stabiel wettelijk kader
Kwaliteit en kost
bewaken
Financieel risico delen
Tijdspanne overbruggen
Verantwoording afleggen
Nieuwe wegen verkennen
25. Ondernemerschap
=
Structuurnormen en
administratie
Alles zelf doen in silo’s
Subsidiedrive
Rigide toenemende loonlast
IT en data als bedreiging
Passief paternalisme
Acuut paradigma
Ambitieus - lokaal
Verantwoording op
resultaten, innovatief en creatief
Focus & gelijk speelveld
Kwaliteitsdrive & kostenefficiënt
Jobinhoud en carrière
IT en (big) data als verrijking
Actieve participatie
Levensloop paradigma
Extreem ambitieus - internationaal
Financiële prikkels Vraagsturing Nieuwe zorgmodellen+ +
28. Koen Michiels – AZ Nikolaas
18-03-2014
Uitdagingen en oplossingen
in de ziekenhuissector
29. 1. Foto van de ziekenhuissector anno 2014.
2. SWOT.
3. Analyse van de ziekenhuispiramide.
30. 1. Foto van de ziekenhuissector anno 2014
Kwantitatieve bril
- 1980: 300 ziekenhuizen
2010: 100 ziekenhuizen
- Enorme dynamiek inzake fusie (verplicht vrijwillig)
- Ontzuiling (quid andere sectoren)
- Nog enkele fusies noodzakelijk
31. Kwalitatieve bril
- Toegankelijkheid (wachttijden, spreiding, …) OK
- Opleiding & betrokkenheid gezondheidswerkers OK
- Innovatie OK
- Betaalbaarheid OK
én tevredenheid Belgen OK!!
35. 2. ANALYSE VAN DE ZIEKENHUISPIRAMIDE
gebouw
ondersteunende
diensten
core-business
hoe als sociaal ondernemers deze piramide rechthouden?
36. Gebouwen?
Fusies enorme behoefte aan gebouwen
Evenwicht tussen
• lange termijn vastlegging van middelen in stenen
• zeer evolutieve zorgsector
Opportuniteiten tot samenwerking
• parking, cafetaria, …: pps!?
• regionale logistieke centra, keukens, …
37. Ondersteunende diensten?
Van nature: wat we zelf doen, doen we beter
Technologische expertise leidde tot outsourcing (bv. wasserij)
Potentieel & noodzaak enorm
• centrale sterilisatie (traceability)
• apotheek (robotisering)
• clean rooms
• pps-constructie
• regionale centra
BTW-nadeel
38. Core business?
1. Harmonie tussen ondernemerschap ziekenhuis en de arts als ondernemer
win/win
ziekenhuisarts 24u/7d. goed verlonen voor continuïteit
privéklinieken?
• dezelfde wettelijke verloning
• cherry picking
39. 2. Ziekenhuis moet acute functie vrijwaren
vlotte doorstroming naar huis of andere zorgvormen
ketenzorg
zo ambulant mogelijk
3. Stimuleren innovatie
(bv. open gesloten chirurgie)
4. Informatisering
Vlaanderen: te klein
speelbal internationale bedrijven
essentieel in verhoging efficiëntie en kwaliteit
40. 5. “Sociaal” ondernemerschap
grote werkgevers
traditie van werkzekerheid: verantwoordelijkheid over
“sociaal passief”
zachte sector
46. Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO)
Zijn de beweegredenen in tegenspraak met MVO? NEEN
• Kwaliteitsvol
• Performant
• Relevant
• Rechtvaardig
• Toegankelijk
Voorbeeldfunctie van ondernemerschap in ouderenzorg voor andere
zorgsectoren
Ethische
dimensie
47. Historisch niet verbonden met ondernemerschap
Historisch verbonden met:
• Politiek
• Verzuiling
• Godsdienst
• Idealisme
• Zeer toegankelijk en
rechtvaardig
Gemis aan ondernemerschap:
• Onvoldoende kwaliteitsvol en
performant
• Relevantie is soms zoek
• Niet klantgericht, eerder
instellingsgericht (financiering)
• Performantie nooit in vraag
gesteld
• Quasi onbeperkte middelen –
budget pijlsnel gestegen
• Onvoldoende antwoord op de
vraag
48. Beleidsaanbevelingen ondernemerschap
Uittekenen van een betrouwbaar en langdurig beleid
Positieve benutting van ondernemerschap in de zorg
Rol van de overheid als kwaliteitsbehartiger, niet zelf als aanbieder
Van aanbod naar vraaggestuurd model, met minder en eenvoudigere
regelgeving
Gelijk speelveld: statuut medewerkers, subsidiecriteria (kwaliteit i.p.v.
juridische vorm), besluitvormingsorganen, ruimtelijke ordening,…
53. Enkele voorbeelden (2)
Patiënten met hartfalen
Hoog risico opstoten
Jo Ravelingien – VOKA – 18/03/2014
54. Enkele voorbeelden (3)
Patiënten met immuunstoornis
1 à 2 x per maand
Jo Ravelingien – VOKA – 18/03/2014
55. Patiënt met immuunstoornis
1 à 2 x per maand
Alternatief : thuis toediening
Jo Ravelingien – VOKA – 18/03/2014
56. Patiënt met immuunstoornis: alternatief thuis
Andere obstakels : Kennis en ervaring
Opleiden thuisverpleegkundige
Opleiding patiënt voor zelfinjectie
24h/24 & 7d/7 hotline voor vragen en problemen
Jo Ravelingien – VOKA – 18/03/2014
57. Patiënt met immuunstoornis: alternatief thuis
Wordt toediening thuis nooit vergeten ?
Geheugensteun voor zij die het wensen :
Telefoon
Mail
Herinnerings sms
Jo Ravelingien – VOKA – 18/03/2014
58. Patiënt met immuunstoornis: alternatief thuis
Registratie zelftoediening
Zichtbaar voor
zorgverleners
Jo Ravelingien – VOKA – 18/03/2014
61. Alternatieven patiënt
Rapport aan arts
Daling consultaties
Daling verzuim
Werk
school
Jo Ravelingien – VOKA – 18/03/2014
62. Te overbruggen drempels
Aangepaste medische apparatuur = kost voor patiënt
Elektronisch zorgboekje
• Perfecte samenwerking 1e en 2e lijn mogelijk
• Geen vergoeding voor e-consult
• Wel vergoeding F2F of dagkliniek
Software optimalisatie therapietrouw patiënt
• Geen financiële prikkel
Educatie van thuisverpleegkundige of patiënt
• Geen honorarium
Studies medische en economische voordelen nieuwe zorgmodellen
• Hoge kost
• Vermarkten onzeker wegens barrières in gezondheidssysteem
Jo Ravelingien – VOKA – 18/03/2014
