2. Lösemi Nedir?
– Lösemi ya da halk arasındaki tabiri ile kan kanseri
kemik iliğinde blast ismini verdiğimiz kötü huylu kan
hücrelerinin kontrolsüz çoğalması sonucu oluşan bir
hastalıktır. Kontrolsüz çoğalan bu kötü huylu hücreler
nedeni ile normal kan hücrelerimiz çoğalamaz ve
görevlerini yerine getiremez. Normal kan hücrelerimiz
vücudumuzun bağışıklığının devamında enfeksiyonlara
karşı korunmada kanama durumunda kanımızın
durmasında ve vücudumuza oksijen taşınmasında
görevlidirler.
– Vücudun kan üretim sistemi olan kemik iliği ve lenfatik
sistemi etkileyen lösemi, tedavi edilmezse ilerleyici
seyir gösteren kötü huylu kanserlerdendir.
2
3. Lösemi
Nedenleri
– Löseminin kesin olarak nedeni bilinmese de bilim adamları viral,
genetik, çevresel veya immünolojik faktörlerin rol aldığını
düşünmektedir. Bunlardan bazıları şunlardır;
– Yüksek düzeyde radyasyona maruz kalma
– Benzen ve formaldehit gibi sanayide kullanılan kimyasallara maruz
kalma
– Kemoterapi ilaçlarının bir kısmı
– Bazı genetik hastalıklar (down sendromu vb.)
– Virüsler
– Ancak bu risk faktörleri löseminin çok küçük bir kısmının
nedenlerini açıklar. Lösemiye yakalanan hastaların çoğunluğunda
hiçbir risk faktörü gösterilememiştir.
3
4. Lösemi
Nedenleri
– Lösemiye yol açan diğer nedenler;
– Tablet ve cep telefonu gibi teknolojik cihazların uzun saatler
çocuklar tarafından kullanılması,
– Hava kirliliği,
– Gıda maddelerindeki katkılar,
– Kimyasal maddeler ve
– Çürümüş gıdalar olarak sayılabilir.
4
5. Yaygınlık
– Çocukluk çağındaki kanser vakalarının %35'ini lösemiler oluşturur
ve birinci sıradadır. Lösemiler hücre cinsine göre ALL (Akut
Lenfoblastik Lösemi) ve AML (Akut Myeloblastik Lösemi) olmak
üzere 2 ana gruba ayrılır. Kendi içlerinde de alt sınıflar
tanımlanabilir.Türkiye’de her yıl 16 yaşın altında 1200-1500 yeni
lösemili çocuk vakası bildirilmektedir.
– Çocukluk çağı kanserleri ve lösemi sıklıkla 2-5 yaş ya da 5-10 yaş
aralığında görülmektedir.
5
6. Tanı
– Lösemide erken tanı çok önemlidir.
– Lösemi tanısını koyabilmek için hastanın öyküsü dinlenmeli.
Muayenenin yanı sıra ileri tanı yöntemleri ile incelemelerin
yapılması gerekmektedir.
6
7. Tanı
– Muayene:
– Lösemi şüphesi olan kişiye öncelikle iyi bir fizik muayene
yapılmalıdır (lenf bezlerinde şişlik, karaciğer, dalak büyüklüğü
yönünden değerlendirilmelidir.)
– Uygun kan incelemeleri:
– Kan sayımı ve gerekli biyokimyasal incelemeler
– Kemik iliği biyopsisi:
– Kalça kemiğinden alınan kemik iliği incelenmelidir. Kemik iliği
biyopsisi ve kemik iliği sıvısının cam üzerine yayılarak patolojik
incelenmesi.
– Genetik incelemeler:
– Kemik iliği veya kandan alınan numunelerden lösemi hücrelerinin
genetik incelemeleri
7
10. LösemiTürleri
– Lösemi akut (aniden ortaya çıkan, hızlı ilerleyen) ve
kronik (yavaş seyirli, müzmin) olarak iki grupta
değerlendirilir.
– Akut lösemiler de akut lenfoblastik lösemi (ALL) ve
akut miyeloblastik lösemi (AML) olmak üzere ikiye
ayrılır.
– ALL, en sık gözlenen çocukluk çağı kanseridir, ve 15 yaş altındaki
çocuklarda gözlenen lösemilerin %80 u ALL dir. Bazen
yetişkinlerde de görülebilmekle birlikte,50 yaşın üzerinde ALL son
derece nadirdir.
– Kronik lösemiler de Kronik Lenfositik Lösemi (KLL) ve
Kronik Miyeloid Lösemi (KML) olmak üzere alt
gruplara ayrılmaktadır.
– KLL tüm lösemilerin %30unu oluşturur. 30 yaşın altında nadiren
görülürler, ancak görülme sıklığı yaşla birlikte artar ve en sık olarak
60-70 yaş arasında gözlenir.
10
11. Lösemi
Tedavisi
– Lösemi tedavisi için akla gelen ilk tedavi yöntemi
kemoterapidir. Kemoterapi ilaçlarının tipi, dozu,
uygulama yolu löseminin tipine göre farklılık
gösterebilir.Yaklaşık 24 ay süren kemoterapi tedavisi
dışında kemik nakli de bazı lösemi türlerinin
tedavisinde akla gelen bir diğer yöntemdir.
11
12. Lösemi
Tedavisi
– Lösemi ya da kan kanseri ciddi bir hastalık olmasına
rağmen günümüzde yapılan tedavilerle hastaların
yarısından fazlasının iyileştiği bir hastalıktır.
– Ülkemizde lösemi tedavisinde ulaşılan başarı oranları,
gerek kemoterapi gerekse kemik iliği nakliyle dünya
standartlarındadır.
Lösemiden Korkmayın!
12
13. TedaviSonrası
Koruma
– Lösemi tedavisi aylar süren zorlu bir tedavidir.Tedavi
sonrasında dikkat edilmesi gereken en önemli konu
enfeksiyonlara karşı korunmadır. Bu amaçla maske
takılması, kalabalık yerlerde bulunulmaması, kapalı,
havasız yerlere gidilmemesi (kahve, dernek lokal vb),
yediğimiz gıdalarda temizliğe özen gösterilmesi,
hayvanlardan uzak durulması ve kişisel bakımın çok iyi
yapılması gereklidir. Kemik iliği nakli olan hastaların bu
hususlara çok daha fazla dikkat etmesi gereklidir.
Kemik iliği nakli olan hastalara bu konuda özel
eğitimler verilmektedir.
13
14. Lösev
– LÖSEV Lösemili Çocuklar Sağlık ve EğitimVakfı, 1998 yılında
kuruldu.
– 2000 yılındaTürkiye'nin ilk ve tek Lösemili Çocuklar Hastanesi
LÖSANTE'yi,
– 2008 yılında lösemili çocukların ücretsiz kolej eğitimi
alabilecekleri Lösemili Çocuklar Okulu’nu,
– 2010 yılında ise tedavileri için Ankara dışından gelen ailelerin
tedavi esnasında uzun veya kısa dönem konaklayabilmeleri
için Lösemili Çocuklar Köyü’nü hayata geçirdiler.
14